ZONDER
RENTE
Panda in het Wilde Westen
Alle grote loon kwesties zijn nu
opgelost, zegt minister Suurhoff
O
TAPIJTEN - BEDDEN - MEUBELEN
Buien en opklaringen
TocU ió Aet
zo
r~
J
KLEDING
TERMIJN
Wereldnieuws
J
2
„Loonpeil is afgegrendeld
Periode van rust nu
noodzakelijk
HAARLEMSE
KLEDING CENTRALE
Gestegen winst bij
Jan de Poorter
Hoger dividend
„Palembang"
Kort economisch nieuws
uit binnen- en buitenland
SPIJKERBROEKEN
SPORTHUIS SCHOLTE
Invoerstijging en daling
van de uitvoer in april
Daggeld verlaagd
Dividendvoorstellen
Uitgifte 700.000 sy2 pet.
obligaties Herv. Gemeente
Onveranderd dividend
houthandel Key
Goede resultaten bij
Blijdenstein en Co.
Bevredigend resultaat
Ghamotte Unie
CHINEES
GENIE
VRIJDAG 16 MEI 1958
„Door de beslissingen, welke de rege
ring de laatste weken op het terrein van
de loonpolitiek, o.a. in het bouwbedrijf,
heeft genomen, zijn alle grote zaken, wat
de loonpolitiek in het algemeen betreft, in
principe opgelost. Een enkele kleinigheid
misschien daargelaten, kunnen er geen
achterstanden meer zijn op het richtlijn-
loon, zodat er een periode van rust kan in
treden, hetgeen in verband met de econo
mische toestand van ons land gewenst is.
Onze deviezen-positie is heel wat gunstiger
dan een half jaar geleden en een algeme
ne loonsstijging zou de resultaten, welke
tot dusver ten aanzien van onze deviezen
zyn bereikt, weer teniet doen en tot een
dubieuze situatie leiden. Er moet rust
blyven in de sector van de lonen."
Dit zei minister Suurhoff op een pers
conferentie in Den Haag, tijdens welke hij
een uitvoerige toelichting gaf op de recen
te beslissingen van de regering met be
trekking tot de loonpolitiek.
De minister herinnerde eraan, dat des
tijds moest worden overgegaan tot beper
king van de bestedingen op velerlei gebied
ook in de consumptieve sfeer.
Een stijging van de kosten van het le
vensonderhoud was opzettelijk tot stand
gebracht om tot beperking van de con
sumptie te komen en stijging van de in
komsten tegen te gaan.
Daarom had de regering bepaald, dat er
tijdens beperking van de consumptieve be
steding geen loonronden zouden komen en
dat alleen in gevallen van aperte achter
stand hier en daar iets aan de lonen verbe
terd zou kunnen worden.
Een achterstand kan men alleen met re
delijke zekerheid vaststellen, als men be
schikt over een uitgewerkte werkclassifi-
catie. Vandaar dan ook, dat bij alle beslis
singen over de lonen van de laatste tijd de
werkclassificatie een belangrijke rol heeft
gespeeld.
Rustperiode nodig
Dit is het geval geweest bij de land-
bouwlonen, de spoorwegionen en de lonen
in het bouwbedrijf, waar voor de C.A.O.
een proef-werkclassificatie is toegepast.
Na deze beslissingen bestaan in principe
geen aperte achterstanden bij richtlijnlo-
nen meer, zo zei minister Suurhoff. „Onze
economische situatie maakt het beslist
noodzakelijk, dat nu een periode van rust
ADVERTENTIE
zonder prijsverhoging
op
Jansstraat 63
Kerkstraat 8 - Beverwijk
Betaling vanaf f 2.per week
Ruime keuze
Kostuums - Pantalons
Colberts - Regenjassen
Japonnen - Mantels
Mantelkostuums
Regenmantels enz.
De n.v. Internationale Handel- en
Scheepvaartmaatschappij Jan de Poorter
te Rotterdam boekte blijkens het verslag
over 1957 aan bruto winst, commissies,
ontvangen interest en diverse baten
2.377.135 (v.j. 2.177.565,32). Dit bedrag
is te verminderen met 1.873.909 (v.j.
1.741.531) voor algemene onkosten en in
terest. De bedrijfswinst bedraagt 503.225
(v.j. 436.051). Na afschrijvingen van
205.841 (v.j. 203.277) bedraagt de netto
winst 297.383 (v.j. 232.773). Hiervan
wordt 100.000 (v.j. 100.000 aan de „re
serve voor belastingen" toegevoegd, waar
na resteert 197.383. Dit laatste bedrag
wordt verhoogd met het saldo van vorig
jaar ad 973 zodat in totaal voor uit
keringen beschikbaar is f 198.357 (v.j.
132.773).
Hoewel de winst een iets hoger dividend
zou rechtvaardigen, wordt in verband met
de verwachte conjunctuursontwikkeling
voorgesteld, na het primaire dividend van
vijf percent, hieruit een superdividend van
drie percent op de gewone aandelen serie
A en B te declareren, waardoor het totale
dividend op de gewone aandelen serie A
en B 8 percent zou bedragen (v.j. 9) en op
de cumulatief preferente winstdelende
aandelen 5,6 percent (v.j. 5,8). Het daarna
resterende bedrag van 24.013 zal dan
worden toegevoegd aan de „reserve ter
beschikking van aandeelhouders", die na
deze dotatie 30.538 zal bedragen.
Hoewel de orderpositie op 1 januari 1958
lager was dan de zeer hoge positie op 1 ja
nuari 1957, is deze achterstand in de eerste
maanden snel ingelopen en thans weinig
minder dan op hetzelfde tijdstip in 1957.
De directie ziet vooralsnog geen ver
schijnselen, die wijzen op een kentering op
korte termijn van de conjunctuursterug-
gang en meent, dat het verbruik van ert
sen en grondstoffen gedurende langere tijd
terug zal lopen. Voor die ertsen en grond
stoffen, die zü in concurrentie met an
deren verhandelt, zal haar ervaring zowel
op technisch gebied als op handels- en
transportgebied haar in staat stellen, aldus
het verslag, tenminste het relatief aandeel
in deze handel te handhaven.
intreedt. Van een achterstand-loonronde
kan geen sprake zijn. De zorg voor werk
gelegenheid staat thans nummer een. On
ze deviezenpositie is thans vrij wat beter
dan verleden jaar. Loonsverhogingen zou
den deze positie weer op losse schroeven
kunnen zetten.
Geen loondictators
Desgevraagd verklaarde minister Suur
hoff dat er geen sprake van is geweest,
dat de voorzitter van 't College van Rijks
bemiddelaars, naar aanleiding van een
verschil in inzicht over de spoorwegionen
zijn ontslag zou hebben ingediend. Het
overleg tussen college, departement en
regering kent geen stringente regels. De
regering kan ten allen tijd aanwijzingen
geven en draagt de algemene verantwoor
delijkheid. Van een conflict met het col
lege, dat geen „club van loondictators" is,
is geen sprake. Het kan natuurlijk wel
zijn, dat de beslissing van de regering in
sommige gevallen in hoofd- of bijzaken af
wijkt van de inzichten van het college en
van de adviezen van de Stichting van de
Arbeid, maar dat is regeringsbevoegdheid
en regeringsverantwoordelijkheid.
Over het bepalen van achterstand in
groepen van hoger en middelbaar perso
neel zei de minister, dat het uiterst moei
lijk, zo ni£t onmogelijk is voor deze groe
pen een werkclassificatie op te stellen.
Het is evenzeer moeilijk door vergelijkin
gen met maar ten dele vergelijkbare groe
pen een achterstand te bewijzen. Het gaat
voor deze groepen dan ook niet om strik
te bewijzen, maar wel om het aanneme
lijk maken van aperte achterstand 'bij
min of meer vergelijkbare groepen.
Pilotensalarissen
Over de pilotensalarissen bij de K.L.M.
zei minister Suurhoff, dat de aanvankelij
ke eis vijftig percent van het nettosalaris
plm. 80 pet. van het bruto salaris) be
droeg. Rapporten van het Nederlands Eco
nomisch Instituut te Rotterdam en van
rijksbemiddelaars en het C.B.S. toonden
echter geen grote aanwijsbare achter
stand met de pilotensalarissen van ande
re Europese luchtvaartmaatschappijen
aan. De minister verklaarde zich bereid
een derde rapport te doen vervaardigen,
mits de pilotenvereniging zich bij voorbaat
akkoord met deze bevindingen zou ver
klaren. Uit dit rapport kan op zijn aller
gunstigst een percent of vijf achterstand
worden geconcludeerd. Hierover wordt
tussen partijen gepraat. Het is echter de
vraag of de K.L.M. zelfs onder de huidige
omstandigheden deze verhoging zal kun
nen dragen, aldus minister Suurhoff.
De n.v. Industriële Maatschappij „Palem-
bang" te Amsterdam heeft, blijkens het
verslag, over 1957 aan baten uit de doch
terondernemingen verkregen f 130.000 (v.j.
124.100). Na aftrekking van kosten en een
dotatie aan de reserve diverse doeleinden
ad 30:000 (nihil) resteeert een saldo winst
van 65.000 54.900). Voorgesteld wordt
een dividend van 6 percent (v.j. 5 percent).
De-bedrijven te Palembang'zijn onder be
heer gesteld en de werkzaamheden hebben
er voortgang.
De resultaten van de scheepswerf en
machinefabriek „Maasbracht" n.v. over
1957 stemmen tot tevredenheid. Het aan
bod van ervaren personeel blijft gering. De
investeringen beliepen 33.000 (in 1956:
50.000). De orderpositie is over geheel
1957 bevredigend geweest. Het boekjaar
werd afgesloten met. een netto winst van
76.900 (v.j. 75.600). Hieruit vloeit voor
„Palembang" een winstuitkering voort van
71.000.
Wederom werd geen winsttransfer uit
Indonesië ontvangen en ook voor 1957 zijn
geen baten uit het Indonesische bedrijf
verantwoord.
„Kristallen bel"
Op grond van de redevoering, die hij de vorige
maand tijdens de algemene vergadering van aan
deelhouders heeft gehouden, is aan de voorzitter
van de raad van bestuur van Unilever n.v., de
heer F. J. Tempel, in het Unilevergebouw de
..kristallen bel'' uitgereikt door de voorzitter van
het Genootschap voor Reclame, jhr. W. van An-
dringa de Kempenaer. Deze bel symboliseert het
wapen van dat genootschap
Nederlandse Spaarbankbond
Bij de spaarbanken aangesloten bij de Neder
landse Spaarbankbond werd in april ingelegd
55.183.450 en terugbetaald f 52.800.294, een spaar
overschot dus van 2.383.156.
ADVERTENTIE
Royal Blue ƒ10.25
GIERSTRAAT 59 - TEL. 21346 - HAARLEM
Volgens de door het Centraal Bureau
voor de Statistiek samengestelde voor
lopige gegevens bedroeg de waarde van de
invoer in april 1958 1142 miljoen (vorige
maand 1046 miljoen), terwyl voor een
waarde van 918 miljoen (vorige maand
1012 miljoen) werd uitgevoerd. Het dek
kingspercentage bedroeg 80 (vorige maand
97).
Nadat de weekstaat van de Nederland-
sche Bank opnieuw de overdadige ruim
te aan geld op de markt had aange
toond, is woensdag de langverwachte ver
laging van daggeld afgekomen. Het tarief
werd verminderd van 2Vs tot 2% percent
en is daarmee op een laagteniveau voor
dit jaar gekomen, nadat de gehele maand
januari het tarief op 3V2 percent had ge
legen. In kringen van de geldmarkt ver
wacht men, dat de ruime situatie zeker
wel tot het midden van de volgende week
zal aanhouden. Dan gaat de mogelijke
verhoging van het kasreservepercentage
van de Nederlandsche Bank een rol spe
len. Te^en het einde van de maand is een
terugbrengen van daggeld tot 2'/z percent
niet uitgesloten.
De raad van commissarissen der n.v.
Schokbeton heeft besloten aan de in de
volgende maand bijeen te roepen algemene
vergadering van aandeelhouders dezer ven
nootschap voor te stellen over het boek
jaar 1957 een dividend van 5 percent uit
te keren (vorig jaar 4 percent).
In de op zaterdag 14 juni te houden al
gemene vergadering van aandeelhouders
der Koninklijke Demka staalfabrieken zal
worden voorgesteld het dividend over 1957
vast te stellen op 10 percent (1956 eveneens
10 percent).
Directie en commissarissen van Pieter-
sen en Co's Automobielbedrijf n.v. te Rot
terdam zullen aan de komende algemene
vergadering van aandeelhouders voorstel
len het dividend over het boekjaar 1957
vast te stellen op 7 percent (v. j. 814 per
cent plus 1 Vi percent uit de agioreserve).
ADVERTENTIE
ADVERTENTIE
Prima COCOSTAPUT
100 cm breed 8.35
LINOFELT, houtnerf
200 breed 6.90
HAARBOUCLé
KARPETTEN 280x200115.25
VILTZEIL, 200 breed 3.06
WOL BOUCLé LOPERS
50 breed 7.95
MARQUISETTE
met ruche 1.45
VIKING TAPIJT 100 br. 5 95
GRANITé INLAID
200 breed 11.90
HAARVELOURS
KARPETTEN 300x 200 169.75
WOLMOQUETTE
LOPERS, 50 br13.50
BRABANTS BONT 1.50
Originele Zwitserse
MARQUISETTE 2.60
SISALLOPER, 50 br. 3.30
Prima COCOSLOPERS
70 breed 5.50
KRUISSTRAAT 11
HAARLEM
TEL. 11491
Te Strijen
De Zuidhollandse Bank en de Handels-
en Effecten Bank melden, dat de inschrij
ving op 700.000 32-jarige ö'/s percent
obligaties in stukken van nominaal 1000,
400 en 100 ten laste van de diaconie
der Hervormde Gemeente te Strijen is
opengesteld tot de koers van 100 percent.
De opbrengst der lening zal worden aan
gewend voor de financiering van de bouw
en inrichting van een nieuw rusthuis voor
bejaarden. De aflossing begint in 1961.
In 1957 heeft de n.v. Houthandel v/h
G. Key te Amsterdam, blykens het ver
slag, een winst op goederen behaald van
1.979.414 (v.j. 1.755.105). Na aftrek van
exploitatiekosten en voorzieningen, af
schrijvingen en reserveringen resteert een
onveranderd winstsaldo van 186.621.
Voorgesteld wordt een onveranderd divi
dend van 10 percent.
De gang van zaken in de eerste drie
kwartalen van 1957 was zeer bevredigend.
In het vierde kwartaal werd de invloed
van de bestedingsbeperking en de neer
gaande conjunctuur duidelijk merkbaar,
hetgeen tot een verscherpte concurrentie
leidde. De kostprijzen in het buitenland
en de kosten hier- te lande ondergingen
een lichte stijging, waartegenover een on
geveer gelijke daling van de zeevrachten
stond. Voor 1958 verwacht de directie een
lagere omzet.
In totaal werd in 1957 voor 152.632
geïnvesteerd. De voorraden waren per 31
december 1957 kleiner dan in het vorige
jaar. De behaalde resultaten door de deel
nemingen waren wederom gunstig en heb
ben bijgedragen tot de winst.
Een actieve depressie trok de afgelopen
24 uur van de oceaan via Ierland naar
Zuid-Engeland. Het regengebied van de
storing lag vanmorgen boven ons land. Bo
ven de ingang van het Engelse Kanaal ver
oorzaakte de depressie een zeer zware
noordwesterstorm. De kern trok vanmor
gen snel verder in de richting van Frank
rijk. In onze omgeving draaien daardoor
de winden naar noordoost tot noord, waar
bij iets koudere lucht het land gaat binnen
stromen, aanvankelijk met vrij veel be
wolking en plaatselijk regen. Later zullen
opklaringen voorkomen, maar ook enkele
buien. Tussen de depressie, die vanmor
gen boven Zuid-Engeland was gelegen en
een nieuwe oceaandepressie halverwege
Ierland en New Foundland, ontwikkelt
zich een rug van hogere luchtdruk, die zich
langzaam in oostelijke richting beweegt.
WEERRAPPORTEN
Zaterdag 17 mei
Zon op 4.44 uur, onder 20.29 uur.
Maan op 4.13 uur, onder 19.12 uur.
Maanstanden
18 mei
26 mei
20.00 uur
5.38 uur
nieuwe maan.
eerste kwartier.
Hoog en laag water in IJmuiden
Zaterdag 17 mei
Hoog water 2.58 en 15.21 uur.
Laag water 10.49 en 23.15 uur.
Het hoog en laag water te Zandvoort is
10 tot 15 minuten vroeger dan te IJmuiden.
Temperaturenbuiten
O0
en binnenland: heden
s
morgen 7 uur. Neerslag:
T3
laatste 24 uur.
f!
5 u
*-»
o)
u c
e-5
Den Helder
lichte regen o
8
4
Ypenburg
geheel bew. ozo
9
5
Vlissingen
licht bew.
ZZW
10
6
Eelde
lichte regen o
8
0,1
Twente
lichte regen ozo
10
0,1
De Bilt
lichte regen ozo
8
5
Eindhoven
lichte regen zo
9
5
Vlv. Z.-Limb. lichte regen zzo
9
8
Helsinki
motregen
OZO
12
7
Stockholm
geheel bew.
wzw
8
10
Oslo
half bew.
windst.
6
16
Kopenhagen
lichte regenzzw
14
2
Aberdeen
half bew.
nw
12
0
Londen
zwaar bew.
nnw
13
7
Amsterdam
regen
0
13
5
Brussel
regen
zzw
14
10
Luxemburg
regen
z
13
13
Parijs
half bew.
wzw
14
13
Bordeaux
motregen
w
17
11
Grenoble
regen
zzw
18
10
Nice
zwaar bew.
wnw
23
Berlijn
zwaar bew.
zzo
19
0
Frankfort
regen
z
15
3
München
half bew.
zzo
18
5
Zürich
zwaar bew.
zo
13
16
Genève
regen
zzw
16
3
Locarno
zwaar bew.
windst.
20
23
Wenen
zwaar bew.
wnw
30
0
Innsbruck
zwaar bew.
0
23
1
Rome
zwaar bew.
z
26
0
Ajaccio
zwaar bew.
windst.
23
0,1
Mallorca
half bew.
windst.
Algiers
half bew.
zw
23
0
64. Panda keek wantrouwend naar de
fles, die Jolliepop uit het kastje had ge
haald. „Moet ik daarvan drinken?" vroeg
hij, „in noodgevallen? Waarom?" „Wellicht
heeft deze drank een stimulerende uit
werking", veronderstelde Jolliepop. „Een
WAT?" vroeg Panda. „Wie dat drinkt
wordt zo wild als tien beren.'' bracht Bil
ly de Buffel in 'het midden, terwijl hij
een verlangende blik op de fles wierp. „Ik
heb vaak op sheriffs geschoten; maar als
ze een slok van dat spul hadden genomen,
keek ik wel uit!" „Bah!Moed uit een
fles", zei Panda smalend. „Nee, daar wil
ik niets van hebben". „Ik kan uw mening
niet delen, als ik zo vrij mag zijn, meneer
Panda", sprak Jolliepop. „Wij zijn in het
Wilde Westen en moeten ons aanpassen
aan de gewoonten"Zo sprekend ontkurkte
hij de fles en rook goedkeurend aan de in
houd. „Alleen te gebruiken in noodgeval
len mompelde hij, „welnu, dit IS een
noodgeval". Hij nam een flinke slok en
het volgende ogenblik leek het hem, of er
een gloeiende fakkel in zijn mond werd
gestoken. Wankelend sloot hij de ogen. En
toen hij ze weer opendebleek de sta
tige knecht opeens een verandering te
hebben ondergaan. „Jippie jippie joedel-
hee!" riep hij met' schallende stem, „leve
het Wilde WILDE Westen!!"
Thans lichte productiebeperking
Het saldo-exploitatierekening 1957 der
weverij van Blydenstein en Có n.v. te En
schedé bedroeg, nadat interne voorzienin
gen getroffen waren, 1.926.013 vóór af
schrijvingen en belasting, tegen ƒ1.823.301
in 1956. Voor afschrijvingen op vaste goe
deren, machines en vervoermiddelen wil
de directie 900.486 vaststellen. Ook stelt
zij voor weer 200.000 toe te voegen aan
de extra-reserve en 100.000 te doteren
aan de reserve. Voorgesteld wordt een on
veranderd dividend van 8 percent op de
gewone aandelen, en 5 percent op de prio
riteitsaandelen. Het kapitaal bleef gehand
haafd op 5.024.000.
De produktiekosten vertoonden een stij
ging, die voor een groot deel werd gecom
penseerd door verhoogde arbeidsproduk-
tiviteit. Door steeds verdergaande ratio
nalisatie vertrouwt de directie de totale
kosten in de hand te kunnen houden. De
geldswaarde van de omzet is toegenomen
met 5,4 percent. Voor de totale Neder
landse katoen-, rayon- en linnenindustrie
was deze stijging 0,2 percent. Het export
percentage van de omzet nam toe van 23
percent tot 28 percent en is in de eerste
maanden yan 1958 verder gestegen. De
orderportefeuille, die in 1957 afnam, was
niettemin op 1 januari nog zodanig, dat
op volle capaciteit kon worden gewerkt.
Sindsdien is deze portefeuille vrijwel op
peil gebleven. In de loop van april werd
tot enige produktiebeperking overgegaan.
Investeringen vergden ongeveer f 150.000
voor gebouwen en terreinen, en 1.230.000
voor machines. Over de nieuwe vestiging
in Ter Apel. die zich nog in opbouw be
vindt. werd definitieve overeenstemming
bereikt. De totale stichtingskosten van het
project zijn begroot op f 2.300.000. In 1958
hoopt de directie de nieuwe fabriek in Ter
Apel in gebruik te kunnen nemen.
De Chamotte Unie n.v. te Geldermal-
sen heeft over 1957 weer een bevredigend
resultaat behaald. De bedrijfsrekeningen
bedroegen 8.112.193 (v.j. 7.793.582), ex
ploitatiekosten, inclusief belastingen,
I 7.224.187 (f 6.863.573). Na afschrijvingen
ad f 168.716 156.548), resteert een saldo
winst van 724.645 (783.597). Hiervan
wordt extra afgeschreven 260.000. Voor
de vernieuwingsreserve wordt 100.000
gereserveerd. Ter verdeling blijft ƒ364.645.
Voorgesteld wordt, zoals bekend, een di
vidend van 12 percent (onv.). Het kapi
taal bleef 1.375.000.
Het aantal orders voor het nieuwe boek
jaar voor vuurvast materiaal ligt lager
dan het vorige jaar. De geringere inves
teringsactiviteit van de industrie doet zich
nu duidelijk gelden in de afdeling oven-
bouw. Hoe de ontwikkeling dit jaar zal
zijn, is nog moeilijk aan te geven. In het
algemeen moet worden verwacht, dat de
omzet lager zal zijn dan in 1957.
!)VEHTENTIE
HOLLANDIA TRICOTAGES
Pynlyk. Sir Winston Churchill is donder
dag met een hand tussen de deur van
een lift in het Lagerhuis bekneld ge
raakt. De kneuzing aan een van zijn
vingers werd behandeld door een arts,
die deel uitmaakt van de Labourfractie.
Snel. President Eisenhower heeft de aan
koop goedgekeurd van drie grote straal-
verkeersvliegtuigen van het type Boeing
707 voor het vervoer van de president
en andere hoge Amerikaanse autoritei
ten. Deze zeer snelle vliegtuigen kosten
ongeveer twintig miljoen gulden per
stuk.
Sterk. Een Libanese student aan de rechts
kundige faculteit van de universiteit te
Caïro is in hongerstaking gegaan „totdat
president Sjamoen van Libanon af
treedt". De student heeft zijn lippen op
elkaar genaaid onder grote belangstel
ling op de binnenplaats van de Libanese
ambassade in Caïro.
Zuivering. Krachtens een beslissing van
koning Saoed moeten voortaan alle
ministers in de regering van Saoedi-
Arabië de nationaliteit van dit land
bezitten. Dit besluit betekent, dat vier
leden van de huidige regering twee
Syriërs en twee Palestij nen moeten
verdwijnen.
Misplaatst. Canada heeft krachtig gepro
testeerd bij de Amerikaanse regering
tegen een nieuwe openbare verklaring
over wijlen de Canadese ambassadeur
in Caïro, Norman in een rapport van de
senaatscommissie voor de binnenlandse
veiligheid. De Canadese regering zegt
er op te vertrouwen dat tarnen van
Canadezen voortaan alleen vertrouwe
lijk zouden worden genoemd aan de
Canadese regering. „Het is duidelijk, dat
dit vertrouwen misplaatst is geweest",
aldus de Canadese minister van Buiten
landse Zaken.
Verlopen. De Boliviaanse regering heeft
de staat van beleg afgekondigd om een
plaatselijke opstand in het gebied van
Santa Cruz te onderdrukken Het lijkt
dat de beweging, die wordt geleid door
een „fascist" en een „communist" ver
loopt doordat de opstandelingen over te
weinig wapens beschikken. Uit de stad
Santa Cruz zouden zij zich al hebben
teruggetrokken.
Ridderslag. Koningin Elizabeth van Groot-
Brittannië heeft de leider van de Zuid
poolexpeditie van het Gemenebest, dr.
Vivian Fuchs, tijdens een korte plech
tigheid op Buckingham Palace tot rid
der geslagen. Dr. Fuchs is hierdoor Sir
Vivian geworden.
Aardbeving. Portugese oorlogsschepen zijn
gebruikt bij de evacuatie van tweedui
zend kinderen en ouden van dagen van
het eiland Faial (Azoren). dat door aard
bevingen is getroffen. Twee vulkanen
stootten grote brokken lava hoog de
lucht in Er zijn drie personen gedood.
Schuman de Grote. Donderdag is in Aken
de Karei de Grote-prijs uitgereikt aan
de voorzitter van het Europese parle
ment Robert Schuman. De prijs is door
de stad Aken ingesteld en wordt ieder
jaar uitgereikt aan iemand die zich ver
dienstelijk maakt voor de Europese een-,
heid. Schuman, die zijn dankrede in het
Duits begon, zei, dat de goede verhou
ding tussen Duitsland en Frankrijk de
beste waarborg voor de toekomst biedt.
Met de opmerking dat ook zijn land
genoten wat over de zin van de plech
tigheid moesten vernemen, zette Schu
man zijn toespraak in het Frans voort.
Aanwijzing. Professor Bruno Pontecorvo
heeft zijn Mesonen-laboratorium, waar
in hij belangrijke proeven heeft gedaan,
aangeboden aan Frédóric Joliot-Curie,
die hij bovendien op de hoogte heeft
gesteld van zijn jongste ontdekkingen,
aldus meldt het Sovjet-persbureau Tass.
Dit is de eerste aanwijzing over de werk
zaamheden van Pontecorvo in het kern
instituut te Doebna nabij Moskou.
Verificatie. Bij de „verificatiecampagne"
van de Poolse communistische partij, die
thans geëindigd is, zijn ruim tweehon
derdduizend leden en kandidaat-leden
uit de partij gestoten, aldus meldt het
blad „Zycie Warszawa". De voornaam
ste redenen voor royering waren: „eco
nomische misdaden", baantjes jager ij en
gebrek aan belangstelling voor partij
zaken.
„Lokvogel". De Amerikaanse luchtmacht
heeft te Cape Canaveral in Florida een
„Buil Goose" projectiel gelanceerd, dat
bedoeld is boven vijandelijk gebied de
verdediging in de war te brengen, om de
baan vrij te maken voor bommenwer
pers en ballistische projectielen. De ge
heime Bull Goose is een projectiel met
vleugels, dat wordt aangedreven door
een straalmotor, die na korte tijd weg
valt.
HET IS zeker waar, dat de Chinezen
verschillende uitvindingen hebben gedaan
die in het Westen pas veel later bekend
werden. Desondanks zijn er maar weinig
vindingen die de Europeanen werkelijk
aan de Chinezen hebben ontleend. Tot die
ontleningen behoort om te beginnen de
zijde en vervolgens het papier. Ook het
porcelein zouden we een ontlening kunnen
noemen, hoewel we er onmiddellijk bij
moeten voegen, dat het recept van het
Europese porcelein zelfstandig in het Wes
ten is gevonden. Maar goed, de methode
hebben we dan toch in ieder
geval uit China gekregen.
Daarmee is het belangrijkste
wel zo'n beetje opgesomd.
Doordat in Europa achteraf
bekend werd, dat allerlei
ivesterse vindingen op de een
of andere manier in China al
werden toegepast, is de roep
over het inventieve vermogen der Chi
nezen door velen geweldig overdreven. Zo
vertelt de historicus Oswald Spengler dat
het werpgeschut, waarvan de Chinezen
zich in de oudheid bedienden, de Griekse
wapens op dit gebied verre hebben over
troffen. Spengler geeft echter geen enkel
voorbeeld van deze superieure Chinese
machines en in de litteratuur, die hier
van tot ons is gekomen, wordt nergens
hiervan melding gemaakt. Het blijft dus
bij een bewering, die gemakkelijk voor
waar gehouden wordt, omdat de Chinezen
nu eenmaal de naam hebben, maar dat is
op zichzelf niet genoeg. Ook F. M. Feld-
haus geeft een dergelijk voorbeeld, wan
neer hij in zijn boek „Die Maschine im
Leben der Völker" vertelt van een afbeel
ding, die in het Deutsche Museum te Mün-
chen hangt en waarop staat te lezen, dat
in het jaar 1306 'e Peking een luchtballon
werd opgelaten ter gelegenheid van de
kroning van de keizer. Feldhaus heeft de
moeite genomen de vermelde feiten eens
voor zover mogelijk aan de werke
lijkheid te toetsen en kwam tot de ont
dekking, dat er in 1306 helemaal geen kro
ningsfeesten hebben plaats gevonden en
dat de naam van de keizer eveneens fic
tief was, althans er is in China nooit een
keizer geweest met een naam, zoals op de
afbeelding vermeld. Zo kunnen we door-
gaan, want mogen we een
populair blad in ons land ge
loven, dan hebben boven het
Chinese luchtruim vliegma
chines rondgevlogen tussen de
jaren 1000 en 1400. Nu is het
inderdaad waar, dat er Chi
nese tekeningen bestaan uit
die tijd, die betrekking heb
ben op „vliegende wagens", waaraan
draagvlakken en vleugels te herken
nen zijn, maar tekeningen kunnen ge
makkelijk aan de fantasie ontsproten zijn
en hebben vaak zoals met verschillende
van onze middeleeuwse tekeningen met
de werkelijkheid niets uitstaande. Juist
omdat alle technische bijzonderheden to
taal ontbreken, kunnen we deze fantasie
gevoegelijk van de lijst der werkelijke uit
vindingen schrappen. Het is overigens wel
eens aardig, te laten zien hoe de Chinezen
op een gegeven moment het Westen ge-
copieerd hebben en daardoor hun roem
als uitvinders aanzienlijk hebben ver
sterkt!
Daarover een volgende keer.
H. Pétülor
(Nadruk verboden).
