Panda in het Wilde Westen
Deviezenaanwas
van f 59 miljoen
Wisselvallig weer
Toch ió Aet
Lagere kwartaalresultaten bij
de Koninklijke Shell
zenuwpijn
zo
de 'Utrecht'
heeft
radio Pelt
heeft er
Wereldnieuws
2
Mededeling tijdens jaarvergadering
Nieuwe uitbreidingsmiddelen
en -mogelijkheden
spit of spierpijn
helpen direct
Heybroek boekte goede
resultaten in 1957
Arnold Gilissen's Bank
De Weekstaat
Vrijwel onveranderde
resultaten bij Calvé-Delft
Weer grote Amerikaanse
melkorder voor Sterovita
Gunstig jaar 1957 voor de
Amstel Brouwerij
Zeer goede resultaten
bij Rommenhöller
Kort economisch nieuws
uit binnen- en buitenland
Onveranderd dividend
Taloeg Goenoeng
Van Ommeren overtrof in
1957 het al zeer goede
resultaat van '56
Reflexen II
WOENSDAG 21 MEI 1958
DE ONDER GROTE BELANGSTELLING in Carlton te Amsterdam gehouden jaar
vergadering van de n.v. Koninklijke Nederlandsche Petroleum Maatschappij heeft de
jaarstukken over 1957 met algemene stemmen goedgekeurd en het totale dividend
bepaald op vijf gulden per aandeel van 20 gulden nominaal. De cijfers van het eerste
kwartaal zullen op 29 mei worden bekendgemaakt. De president-directeur, jhr. mr.
J. H. Loudon, zei dat er sedert het verschijnen van het jaarverslag weinig is voor
gevallen dat aanleiding geeft de denkbeelden omtrent de vooruitzichten ingrijpend
te wijzigen. De ervaring heeft geleerd dat, met uitzondering van enkele bepaalde
sectoren, het verbruik van aardolieprodukten in het algemeen minder sterk wordt
beïnvloed door een economische achteruitgang dan de vraag naar andere verbruiks-
goederen. De directie meent, wat de olie-industrie betreft, in de huidige situatie
niets anders te moeten zien dan een tijdelijke pauze in de groei. De overzichten van
de financiële en bedrijfsgegevens over de laatste vijf jaren tonen duidelijk de
opwaartse tendentie op langere termijn aan. De huidige toestand acht de directie
dan ook van voorbij gaan cie aard.
Mede dank zij de nieuwe middelen die
onlangs door de beide moedermaatschap
pijen van de groep werden aangetrokken
al zijn deze bescheiden in verhouding tot
de kapitaaluitgaven der groep meent de
directie de toekomst met vertrouwen tege
moet te kunnen zien. Door haar krachtige
financiële positie wordt de groep in staat
gesteld gestadig met de uitvoering van
haar plannen op lange termijn tot verdere
ontwikkeling van apparatuur en uitrusting
van het bedrijf voort te gaan. Zodra het
verbruik zich weer in stijgende lijn zal
gaan bewegen en het huidige surplus aan
voorraden en aan verwerkings- en ver
voerscapaciteit zal zijn verdwenen, zal de
groep derhalve alle mogelijkheden tot uit
breiding kunnen benutten.
Lagere kwartaalcijfers
Het is nog iets te vroeg nu reeds een
beeld te geven van de financiële resultaten
over het eerste kwartaal. De cyfers van de
Koninklyke/Shell Groep over het eerste
kwartaal zyn nog niet alle beschikbaar.
Zy zullen op de 29ste van deze maand wor
den bekendgemaakt. Men mag niet ver
wachten dat zy de uitzonderlijk goede re
sultaten over dezelfde periode van verleden
jaar zullen evenaren. Toen waren de uit
komsten van de groep wel zeer gunstig,
voornamelijk als gevolg van een aanzien
lijke stijging in de ruwe-olieproduktie van
de maatschappijen en het westelijk half
rond. Vergelijkt men echter de positie met
die van twee jaar geleden, en neemt men
de huidige economische toestand in aan
merking, dan. zo meent de directie, is het
financiële beeld niet onbevredigend.
Een aandeelhouder stelde diverse vragen,
waarop de directeuren uitvoerig antwoord
den. Hieruit bleek dat zich in het vierde
kwartaal, na de heropening van het Suez-
kanaal, grotere voorraden op de markt
hebben gevormd. De Groep is niet minder
sterk geïnteresseerd in de Verenigde Staten
dan voorheen. Er is echter een begin van
een overproduktie in Amerika ontstaan en
de grote voorraden hebben een prijsver
laging in de hand gewerkt. Deze toestand
begint nu geleidelijk aan te verbeteren. De
Suezkwestie heeft aangetoond dat de vrije
wereld sterk afhankelijk is van de olie uit
het Midden-Oosten. De laatste jaren echter
wordt steeds meer olie ook in andere stre
ken gevonden. De vrije wereld is op dit
ADVERTENTIE
Heybroek en Co's Handelmaatschappij
n.v. te Amsterdam heeft, blykens het ver
slag over 1957, een netto goederenwinst
behaald van 1.029.932 (v.j. 824.772). Na
aftrek van salarissen, interest, belastingen,
afschrijvingen enzovoorts, resteert een
saldo winst van 246.227 (v.j. 281.332).
Voorgesteld wordt een dividend van 101/:
percent plus 1 V» percent extra dividend uit
de dividendreserve (v.j. 14 percent, waar
van 2 percent extra dividend ten laste van
de dividendreserve). De netto goederen
winst steeg voldoende om de wederom aan
zienlijk hogere onkosten te dekken.
De omzetten en de winsten van de hui
denafdeling en de afdeling chemische pro-
dukten stegen wederom aanzienlijk. Deze
afdelingen tezamen leverden een zeer groot
aandeel in het totale resultaat. Voor de
koffiehandel was 1957 door de sterk ge
daalde prijzen zeer slecht. De resultaten
van de cacao-afdeling blijven zich in stij
gende lijn bewegen. Ook de wolafdeling
bleef zich verder ontwikkelen. De gang van
zaken bij de Ravo Leder- en Schoenfabrie
ken n.v. te Ravenstein, waarvan de ven
nootschap de helft der aandelen bezit, was
bevredigend.
Voor de afzet van chemische produkten,
huiden en wol is een goede gang van zaken
in de industrie noodzakelijk en deze laat,
vooral in de textiel- en lederindustrie, veel
te wensen over. De resultaten in de eerste
maanden van 1958 waren niet onbevredi
gend.
Blijkens het verslag over 1957 van Ar
nold Gilissen's Bank n.v., Amsterdam en
Rotterdam, is de vermindering van het de-
biteurencijfer, zoals uit het vorige verslag
reecrs bleek, pas in 1957 volledig tot uit
drukking gekomen. Voorts heeft het duur
dere geld de rentemarge ongunstig beïn
vloed. De provisiecijfers bleven echter ge
handhaafd. Het onkostencijfer kon iets ver
laagd worden. Het boekjaar wordt afgeslo
ten met een batig saldo van 180.575 (v.j.
239.587). Voorgesteld wordt 7 percent di
vidend (v.j. 8 percent). Debiteuren vermin
derden van 6,0 miljoen tot 5,4 miljoen.
De directie acht het verhoudingsgewijs
onjuist dat het rentegamma wordt gehand
haafd en de gemeenten via de Bank voor
Nederlandsche Gemeenten gelden tegen
een veel hogere rente aantrekken. De di
rectie zegt te begrijpen, dat aan de finan
ciële gestes van vele gemeenten paal en
perk moet worden gesteld, maar zij acht
de beurs beter in staat hiertoe een correc
tief aan te leggen dan welk rentegamma ook.
ogenblik bepaald minder kwetsbaar dan
twee jaar geleden, wat de olievoorziening
betreft. De atoomenergie is geen concur
rent van de olie. Zij is een nieuwe vorm
van energie in een wereld waar de pro-
duktie zich steeds verder uitbreidt. Er is
plaats zowel voor steenkool als voor olie
en atoomkracht.
Uit de weekstaat van de Nederlandsche
Bank per 19 mei blijkt een deviezenaan
was in de week van 12 tot en met 19 mei
van ruim 59 miljoen, hetgeen de hoogste
aanwas is sedert enige maanden. Hierdoor
is de goud- en deviezenvoorraad gestegen
tot 4700 miljoen. Doordat in de verslag-
week de afrekening van de E.B.U. viel,
zyn er verschuivingen opgetreden van niet
convertibele valuta naar goud en conver-
tibele valuta. Nederland had over de
maand april een overschot in de E.B.U.
van ongeveer 47 miljoen, waarvan onge
veer 35 miljoen in goud of dollars werd
ontvangen. De goudvoorraad is met 18,9
miljoen gestegen tot 3278,7 miljoen, ter
wijl de convertibele valuta steeg van
922,1 miljoen tot 950,4 miljoen. Het
dekkingspercentage steeg tot 83,15, hetgeen
het hoogste punt van dit jaar is.
De schatkist komt ook met een gunstig
saldo van 447,3 miljoen voor de dag tegen
J 324,6 miljoen per 12 dezer. Deze stijging
is voor 105 miljoen toe te schrijven aan
de plaatsing van de schatkistpromessen.
Door deze plaatsing zijn de middelen van
de banken uiteraard afgenomen, maar deze
kregen anderzijds 59 miljoen uit devie
zen binnen. De inkrimping van de bank-
biljettencirculatie was vorige week echter
gering. Deze liep met 13,2 miljoen terug
tot 4020 miljoen. Doordat de banken
sedert het begin der kasgeldperiode op 22
april steeds boven het gemiddelde hebben
gestaan, hadden zij zoveel overtollige
middelen, dat zij zonder bezwaar 48 mil
joen schatkistpromessen van de Neder
landsche Bank konden afnemen. Per 19
mei was hun saldo''bij de Nederlandsche
Bank nog 395 miljoen, hetgeen ongeveer
(100 miljoen boven hét verplichte gemid
delde ligt. Men houdt er in geldkringen
ernstig rekening mede, dat het percentage
voor de nieuwe kasreserveperiode van 6
percent tot 8 percent zal worden verhoogd.
Dan zal het gemiddelde aan te houden
saldo ongeveer 350 miljoen bedragen.
De inkomstenrekening van 1957 der n.v.
Fransch-Hollandsche Oiiefabrieken Calvé-
Delft n.v. geeft een saldo aan van 2.164.708
(v.j. 2.170.757). Nadat aan dit bedrag het
onverdeeld winstsaldo over 1956 ad 46.614
2.347) is toegevoegd, moet het totaal ad
2.211.323 (v.j. 2.173.104) verminderd
worden met de algemene onkosten ad
53.040 (v.j. 52.702), waarna een winst
saldo overblijft van 2.158.282 (v.j.
2.120.402).
Voorgesteld wordt op de gewone aan
delen uit te keren 14,25 (v.j. 14) percent
dividend en op de cumulatief preferente
aandelen 6,825 (v.j. 6,8) percent.
Het bezit aan aandelen in andere onder
nemingen onderging geen wijziging èn is in
de balans onveranderd opgenomen voor
13.054.292. Ook in de vordering op de
n.v. Maatschappij tot Exploitatie der Olie-
fabrieken Calvé-Delft kwam geen wijzi
ging. Deze bedraagt 5.840.162.
Voor de zestiende keer heeft de Ameri
kaanse legerleiding een zeer grote melk
order in Nederland geplaatst voor haar in
Europa gelegerde troepen. De n.v. Stero
vita Melkprodukten te Amsterdam sloot
namelijk een nieuwe overeenkomst tot een
bedrag van ongeveer 10 miljoen gulden
voor melklevering gedurende een half jaar
na 1 juli.
De bruto winst van de Amstel Brouwerij
in 1957 heeft f 7.913.925 bedragen (v.j.
5.843.964). Na afschrijvingen ad 4.499.857
3.386.878) en belastingen 1.616.228
879.245) resteert een netto winst ter
verdeling van 1.797.840 1.577.840). Voor
gesteld wordt, zoals bekend, een dividend
van 12 percent, waarvan reeds 6 percent
interim werd betaald (v.j. 11 percent). Het
kapitaal bleef 7.440.000.
Het aandeel van de n.v. in de hernieuw
de stijging van de binnenlandse omzet van
de Nederlandse brouwerijen was alleszins
bevredigend. Hoewel de export van Neder
lands bier ten opzichte van het vorig jaar
een lichte daling vertoonde, kon de export
van de vennootschap het peil van 1956 nog
ruim overschrijden. Niettegenstaande de
voortgaande kostenstijgingen is het bruto
resultaat niet onaanzienlijk toegenomen.
De oprichting van een brouwerij op Cura-
Qao tezamen met geïnteresseerden ter
plaatse is in voorbereiding.
Poviet Producten n.v. behaalde opnieuw
een hogere omzet, die voor ruim 68 percent
werd geëxporteeerd. Over de gang van za
ken in het lopende jaar valt, aldus liet ver
slag, weinig te voorspellen. De resultaten
zullen ongetwijfeld nadelig beïnvloed wor
den door de sterke stijging van de prijzen
van een der voornaamste grondstoffen, de
hop. Van het Euromarktverdrag verwacht
de directie dat het geen invloed zal hebben
op de bedrijfsresultaten.
De inkomsten over 1957 uit de onderne
mingen van de n.v. Maatschappij tot Ex
ploitatie der C. G. Rommenhöller'sche
Koolzuur- en Zuurstofwerken te Rotter
dam hebben 1.593.583 bedragen (v.j.
1.206.024). Na afschrijvingen en reserve
ringen resteeert een saldo winst van
495.497 414.871). Voorgesteld wordt, zo
als bekend, een dividend van 15 percent
(10 percent) over een onveranderd aande
lenkapitaal van 2.825.000.
De hogere binnenlandse omzet is vooral
toe te schrijven aan het toenemende ge
bruik van koolzuur voor technische doel
einden. Ook de inkomsten uit de in het
buitenland werkende ondernemingen ver
toonden een bevredigende stijging, waartoe
voor het eerst na het einde van de tweede
wereldoorlog de onderneming in het Saar-
gebied heeft bijgedragen. De nieuwe fa
briek te HamburgAltona is in juli in be
drijf gesteld en de resultaten voldoen aan
de verwachtingen.
Van de dochterondernemingen in de
vroegere Vrijstaat Dantzig in Polen en in
het gebied ten oosten van Oder en Neisse
werden nog steeds geen berichten ontvan
gen. Over 1958 zegt het verslag dat de gang
van zaken zodanig is dat onvoorziene
tegenslagen voorbehouden, weer een gun
stig resultaat mag worden verwacht.
De Amerikaanse handelspolitiek
President Eisenhower heeft een rapport aan
het Amerikaanse Congres gezonden, waarin hi]
verzoekt de wetgeving omtrent de handelsover
eenkomsten op basis van wederkerigheid met vijf
jaar te verlengen. In het rapport wordt er op
gewezen, dat verleden jaar de export van de
vrije wereld een waarde had van 100 miljard
dollar, terwijl die van de Verenigde Staten in
totaal ongeveer 20 miljard dollar beliep.
ADVERTENTIE
Grote zaken
hebben veel telefoons
maar kleine
hebben er minstens
één nodig!
De levensverzekering Maatschappij 'Utrecht' heeft
rnim 3 miljoen polissen nitstaan. Geen wonder, dat
er hij de 'Utrecht' dagelijks onnoemelijk veel bere
keningen moeten worden nitgevoerd. Dit gebeurt
snel en secuur, door bekwame medewerkers met
betrouwbare rekenmachines: FACITS
De heer Pelt, radiohandelaar, heeft 5 man personeel
en een FACIT. Het personeel werkt 45 uur per week
de FACIT slechts 3, maar beiden zijn productief.
Het personeel voor verkoop en techniek, FACIT
voor de administratie.
Groot of klein bedrijf
een FACIT betaalt
zichzelf reeds als hij 2 uur
per Week in gebruik is.
Tien cijfertoetsen - voor
alle berekeningen Het kan
eenvoudig niet eenvoudiger.
Aan Blikraan Sartorins
Zend mij vrijblijvend
volledige gegevens over uw
FACIT rekenmachines.
NAAM
ADRES
WOONPLAATS.
BUKMAN A SARTORIUS, ROKIN 17, AMSTERDAM
De winst- en verliesrekening van de n.v.
Cultuurmaatschappij „Taloeg Goenoeng"
over 1957 sluit met een voordelig saldo van
13.603 (onv.) tengevolge van een overboe
king van de rekening extra reserve van
een bedrag ad 11.548. Hiervan komt
12.500 aan aandeelhouders, waardoor de
uitkering van een onveranderd dividend
van 10 percent mogelijk wordt. De exploi
tatierekening in Indonesië sluit met een
voordelig saldo van rp. 77.500 (rp. 104.358).
welk bedrag ten gunste van de sluitreke
ning- is gebracht.
Bij Schotland bevindt zich een opvul
lende depressie waaromheen koele mari
tieme lucht stroomt. Enkele randstorin-
gen vergezeld van buien bewegen zich
over de Britse eilanden naar de Noordzee.
Golf van Biscaye, maar een nieuwe tot
ontwikkeling komende depressie ten oos
ten van Newfoundland wordt in de
westcirculatie opgenomen en zal in de rich
ting van het Kanaal gaan koersen. Het
weer blijft daardoor wisselvallig bij tem
peraturen die ongeveer normaal zijn voor
de tijd van het jaar.
WEERRAPPORTEN
Donderdag 22 mei
Zon op 4.37 uur, onder 20.36 uur.
Maan op 7.54 uur, onder 23.35 uur.
Maanstanden
26 mei 5.38 uur eerste kwartier.
Hoog en laag water In IJmuiden
Donderdag 22 mei
Hoog water 5.49 en 18.13 uur.
Laag water 1.29 en 13.48 uur.
Temperaturen: bulten
se
en binnenland: heden
morgen 7 uur. Neerslag:
i 5
£s
laatste 2
4 uur.
■So
c
O
2
cS
Den Helder
onbewolkt
wzw
10
0
Ypenburg
licht bew.
w
10
0,1
Vlissingen
licht bew.
wzw
11
0
Eelde
half bew.
zzw
10
0,1
Twente
half bew.
z
10
0
De Bilt
zwaar bew.
wzw
10
0,1
Eindhoven
geheel bew
wzw
10
0,1
Vlv. Z.-Limb
geheel bew. wzw
10
4
Helsinki
regen
zw
13
5
Stockholm
zwaar bew.
wzw
13
0,2
Oslo
licht bew.
zzw
13
0
Kopenhagen
zwaar bew.
w
18
0,2
Aberdeen
half bew.
w
14
0
Londen
licht bew.
zw
17
0
Amsterdam
licht bew.
wzw
16
0
Brussel
zwaar bew.
w
20
0.4
Luxemburg
regen
nnw
24
3
Parijs
licht bew.
w
20
2
Bordeaux
half bew.
nw
18
2
Grenoble
zwaar bew.
w
28
0
Nice
zwaar bew.
nw
24
0
Berlijn
zwaar bew.
n
24
0
Frankfort
geheel bew.
nnw
27
0
München
licht bew.
z
24
0
Garmisch P.
licht bew.
z
24
0
Zürich
half bew.
windst.
27
0
Genève
zwaar bew.
w
27
0
Locarno
zwaar bew.
zo
26
0
Wenen
licht bew.
zw
24
0
Innsbruck
onbewolkt
windst.
29
0
Rome
onbewolkt
windst.
29
0
Ajaccio
licht bew.
windst.
23
0
Mallorca
zwaar bew
wtndst. 27
0
Algiers
half bew.
wzw
27
0
68. De plotselinge verschijning van Billy
de Buffel bezorgde Joris een hevige schrik,
want hij begreep wél, dat deze revolver-
held op hem wilde schieten. Met een snelle
duik verborg hij zich achter zijn huurboe
ven. „Verdedig jullie baas jongens'." riep
hij uit, „een pond goud voor degene, die
hem neerschiet!" De ogen van de huurboe-
ven begonnen te glinsteren, want een pond
goud is heel wat waard. Hun handen scho
ten bliksemsnel naar hun revolvers
„Wacht even, jongensriep Billy, „we zijn
oude vrienden, nietwaar? Met jullie heb
ik geen ruzie!" „Sorry, Billy", antwoord
den de huurboeven, terwijl zij hun revol
vers ophieven, „maar voor een pond goud
schieten we ook wel op iemand, met wie
we géén ruzie hebben". Het was een ogen
blik van grote spanningMaar juist
toen een verschrikkelijk vuurgevecht
dreigde los te barsten, schalde er een stem
door de zaal: „Een ogenblikje, heren! Ik
weet een middel, om u allen een KILO
goud te bezorgen!" Omkijkend, zagen zij
Jolliepop, die in losse houding op een tafel
stond. „Huh? Waar is dat goud dan?" vroeg
een van de huurboeven. „In de kluizen
van de Goedbloed-Bank", antwoordde Jol
liepop. „Komaan, laat ons gezamenlijk die
bank beroven! Jippie, jippie joedelheeelü"
Het eindresultaat over 1957 van Phs.
van Ommeren n.v. te Rotterdam overtrof
dat van het zeer gunstige jaar 1956 belang
rijk. Dit is te danken aan alle vier hoofd
groepen der activiteiten: de oceaanvaart
met tankers en vrachtschepen, het agen-
tuurbcdrijf, de binnentankvaart en «*e
opslag. Het winstsaldo overtrof dat van
1956 met 11 percent, ondanks het feit dat
de algemene kosten weer belangryk
stegen en dat voor de afschrijvingen een
groter bedrag moest worden gereserveerd.
Voorgesteld wordt, zoals gemeld, 16 per
cent dividend over het geplaatste kapitaal
van f 52l4 miljoen (v. j. 16 percent over
f 42 miljoen). Verder wordt voorgesteld
aan de algemene reserve toe te voegen
f 13.950.414, waardoor deze komt op 150
miljoen. Blykens de winst- en verliesreke
ning is het saldo bedryfsrekening 81,2
miljoen (v. j. 71,9 miljoen). De algemene
onkosten stegen van 13,9 miljoen tot
f 15,9 miljoen. Het saldo winst verbeterde
van f 22,8 miljoen tot 25,3 miljoen.
Van Ommeren werkte voort aan de in
vorige jaren gemaakte ontwikkelings
plannen, die hoofdzakelijk in 1958 en
daarna in vervulling zullen komen. Uit
breiding werd aan die plannen nauwelijks
gegeven. Ook werd voorlopig niet tot ver
dere versterking van het vermogen over
gegaan. De kosten stegen wederom niet
onbelangrijk. Het verslag bespreekt de
structurele veranderingen in het voor Van
Ommeren van levensbelang zijnde wereld-
oliebedrijf. De vestiging van steeds meer
raffinaderijen in het hart van West-
Europa en de aanleg van oliebuisleidingen
naar het Roergebied zullen het tankop-
slagbedrijf en het binnentankvaartbedrijf
ongunstig beïnvloeden. De gevolgen hier
van zullen zich pas in 1960 doen gevoelen.
De directie is tegenover deze ontwikkeling
waakzaam maar geenszins pessimistisch
gestemd.
Treinongeluk. Een sneltrein is bij het sta.
tion van Tsjamaraj, 620 kilometer van
Bombay in India ontspoord. Volgens
de eerste berichten zijn dertien perso
nen omgekomen en vijftig gewond.
Ontevreden. De wijziging in het stelsel
van arbeidsnormen en premies, dje
voor een groot deel van de arbeiders
neerkomt op een loonsverlaging jn
sommige gevallen van vijftien tot twin-
tig percent heeft in Tsjechoslowa-
kije grote ontevredenheid gewekt. De
overheid heeft meegedeeld, dat zij de
tering naar de nering moet zetten. Als
de arbeidsproduktiviteit omhoog gaat,
zegt men, kunnen ook de lonen beter
worden.
Mijnongeval. In de mijn Sophia-Jacoba te
Hückelhoven bij Aken zijn drie mijn-
werkers op zeshonderd meter diepte
door het neerstorten van een materiaal-
lift om het leven gekomen.
Geheim. Er zijn in het gebied van Fort
Hall in Kenia 102 leden van het gehei
me genootschap Kiama Kia Moeingi,
dat er op uit zou zijn blanke en zwar
te tegenstanders te vergiftigen, gear
resteerd. Er zijn in totaal 255 leden van
de organisatie in hechtenis.
Spoorwegongeluk. Er zijn gisteren tach
tig personen, voor het merendeel school
kinderen en kantoorbedienden gewond
bij een spoorwegongeluk nabij Paisley
in Schotland. De toestand van zes van de
23 zwaargewonden is ernstig. Het on
geluk gebeurde t. >ordat een goederen
trein inreed op een personentrein met
ongeveer driehonderd passagiers. Twee
van de zes wagons van de personen
trein werden voor de helft in elkaar
gedrukt.
Slachtoffer. In Hirosjima is maandag een
28-jarige jongeman overleden aan de
gevolgen van radio-activiteit. Hij is de
dertiende van dit jaar, wiens dood aan
het kernbombardement op Hirosjima
in 1945 wordt toegeschreven.
Diner. Peter Townsend heeft gisteravond
met prinses Margaret gedineerd. Het
was hun derde ontmoeting in de afge
lopen acht dagen. Townsend was de
gast op Clarence House, de verblijf
plaats van de prinses en koningin-moe
der Elizabeth. De koningin-moeder was
niet bij het diner aanwezig.
Verrassend. De commissaris-generaal
van de Brusselse Wereldtentoonstel
ling, baron Moens de Fernic. heeft ver
klaard dat de tentoonstelling in de eer
ste maanden vijf miljoen bezoekers
heeft getrokken. Hij noemde dit een
„verrassend succes." Baron Moens de
Fernig acht de hoop op een totaal be
zoekersaantal van vijftig miljoen tot 19
oktober gerechtvaardigd.
Hoog en laag. Het percentage ongevallen
in de commerciële luchtvaart was het
afgelopen jaar lager dan ooit en een
ongekend hoog aantal reizigers maak
te van vliegtuigen gebruik, aldus blijkt
uit het jaaroverzicht van de Internatio
nale Organisatie voor Burgerlucht
vaart, I.C.A.O. (International Ciyil
Aviation Organization). In 1957 ge
beurden twee ongelukken meer dan het
voorgaande jaar, maar in totaal verlo
ren honderd passagiers minder het le
ven. Het ongevallenpercentage is voor
het eerst beneden 1 per 100 miljoen pas
sagiers/mijlen gedaald.
Vliegtuigbotsing. Een „Viscount" toestel
van de Amerikaanse „Capital Air
lines" is bij Brunswick in de staat Ma
ryland in botsing gekomen met een
militair straalvliegtuig. Alle inzittenden
van de „Viscount" zeven passagiers
en een bemanning van vier leden
kwamen om het leven. De bestuurder
van het militaire lesvliegtuig kwam
met zijn valscherm in veiligheid. Hij is
met ernstige brandwonden in een zie
kenhuis opgenomen. De tweede inzit
tende van het straalvliegtuig, kwam ook
om het leven.
Kruising. Volgens de Londense Daily Mail
zou de Britse regering de studie bekos
tigen van een strikt geheim project voor
de bouw van zeevliegboten tot vijftien
duizend ton die duizend passagiers zou
den kunnen vervoeren. De regering
heeft, aldus het blad een „vliegende
schotel" op het oog, die zo zwaar kan
zijn als een vrachtschip en zo snel kan
vliegen als een modern passagiersvlieg
tuig zonder straalaandrijving. De vlieg-
boot zou op geringe hoogte over zee
vliegen en zich voortbewegen op een
kussen van lucht tussen de vlakke on
derkant en het zeeoppervlak.
KENNEN we de onvoorwaardelijke re
flexen, die gelijk zijn voor ieder dier van
dezelfde soort, daarnaast hebben we de
voorwaardelijke reflexen leren onderschei
den, dat zijn dus doelmatige handelingen
die na waarneming van een willekeurige
prikkel worden verricht. Deze voorwaar
delijke reflexen spelen in het dagelijks
leven een veel belangriiker rol, dan we
op het eerste gehoor geneigd zijn aan te
nemen. Wanneer we het doen en laten
der mensen nauwelijks en
critisch observeren, komen
we tot de ontdekking dat vele
van onze handelingen tot
voorwaardelijke reflexen zijn
te herleiden. Nu is het niet
zo, dat het lopen naar de
voordeur als een reflex is te
beschouwen van de prikkel
die de bel ons heeft veroorzaakt, maar
aanzienlijk ingewikkelder handelingen
kunnen wel onder dergelijke reflexen
worden ondergebracht. Er zijn bijvoor
beeld mensen, wier werkzaamheden be
staan uit het sorteren van bepaalde voor-
werpei om de voorwerpen die hen pas
seren groepsgewijs bij elkaar te kunnen
onderbrengen, staan hun een aantal knop
pen ter beschikking, waardoor die voor
werpen in bepaalde bakken of afdelingen
terecht komen. In het begin geeft het be
dienen van deze knoppen wel enige last,
want de soorteerder vergist zich herhaal
delijk, maar na vele en langdurige oefe
ningen verricht hij zijn werk tenslotte
„automatisch", dat wil zeggen zijn werk
zaamheid wordt eigenlijk door reflexen
geregeld, zodat hij zich bij ieder voorwerp
niet meer behoeft af te vragen, welk
vakje hij moet openen: De prikkel die het
zien van het betreffende voorwerp hem
geeft, is voldoende om de reflex in wer
king te stellen. Op hetzelfde vlak ligt het
trappen op de terugtraprem bij een fiet
ser, die plotseling schrikt van een obstakel
dat zich op de rijweg bevindt. Hij is zo ge
wend elk gevaar op de weg door remmen
te beantwoorden, dat hij ook in dit geval
aldus reageert. Er zijn nog talloze voor
beelden van gelijke soort te noemen, doch
dat zal wel niet noodzakelijk zijn. Waar
het om gaat, begrijpen we nu wel. De han
delingen, die we aanvankelijk verrichten
met behulp van overleg, kunnen na veel-
vuldig oefenen tot een reflex
worden, waarbij het overleg
geheel wordt uitgeschakeld.
Moet de beginnende automo
bilist zeer welbewust reke
ning houden met bepaalde
verkeerstekens, waarvan Mi
zich de betekenis eerst dient
te realiseren, waarna hij
vervolgens op de rempedaal trapt,
daarbij bedenkend, op welke plaats
die pedaal zit, de ervaren automobilist kan
voor een groot deel automatisch, dus door
middel van reflexen reageren en bespaart
daardoor bij het uitvoeren van de ge
wenste handelingen een belangrijke tijd
die enkele tienden van seconden, soms nog
méér, bedraagt. Juist deze onderdelen van
seconden betekenen op de rijweg vaak een
belangrijk aantal meters en dit afstands-
verschil is juist beslissend voor het al of
niet plaats vinden van een ongeluk. Het
is een groot verschil, of je door een auto
geraakt wordt, of dat hij op een meter
afstand van je blijft!
In een „ogenblik" kan vrij veel ge
beuren. Daarover willen .je het morgen
wel eens hebben.
Daarover een volgende keer.
H. Pétitton
(Nadruk verboden).
