De Gaulle aanvaardt opdracht tot kabinetsformatie Indonesische financiële positie is thans zeer kritiek OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT Socialisten zijn tenslotte overstag gegaan HET WEER Tunis beroept zich op Veiligheidsraad Mandaat geëist voor één jaar Algiers is nog niet gerust Voor een gulden: 19,50 rupiah NAAIMACHINES COTY BESPREEKT CONDITIES MET PARTIJLEIDERS Pro en contra op Corsica Komplete uitrustingen Zonnige periode Ontknoping Grote lijnen CULT. PARELSNOEREN STUURMA^i COHEN Eenheidspartij onder De Gaulle is het doel ice MORRIS beforet/ot/6u/// Parijs antwoordt met een tegenklacht Geen verenigde vergadering over nucleaire wapens Coaster voor Ierland Tewaterlating bij werf „De Rietpol" te Spaarndam Het woord is aan Na jaren van wachten Memorie van Antwoord op ontwerp-Dierenwet gereed ZONDER REGENJAS 'euuserii Militaire wagen botste op personenauto; vijf ernstig gewonden Situatie op Ceylon ernstiger geworden Schermutseling in Libanon ;2e JAARGANG No 270 Grote Houtstraat 93, Haarlem. Tel. 15295 (6 lijnen) Directie, Redactie, Administratie. Drukkerij Gr. Heiligland 10. Tel. 15295. Bij kantoor Haarlem-N. Soendaplein, Tel 57755 Hoofdredacteur: Simon Koster Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks VRIJDAG 30 MEI 1958 Haarlems Dagblad 303e JAARGANG No 118 Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V. Verschijnt dagelijks beh. op zon- en feestdagen. Abonnement p. week 59 ct., p. kwartaal 7.65, fr. p.p. 8.15. Losse nrs. 12 ct. Postgiro 273107. Advertentietarieven op aanvraag verkrijgbaar. Directie: P. W. Peereboom en A. D. Huijsman (Van onze correspondent in Parijs) President G'oty begint vandaag onderhandelingen met de politieke leiders over de voorwaarden die generaal De Gaulle gesteld heeft voor zijn terugkeer aan de macht als hoofd van een „regering tot redding van de natie". Het is nu zeker dat generaal Charles de Gaulle de macht in Frankrijk in handen zal nemen. Alle obstakels die nog bestonden en er gisteren zijn bijgekomen, zijn vrijwel uit de weg geruimd. De communisten, die hun ondergrondse partij-apparaat al in wer king hebben gesteld, daargelaten, kwam de zwaarste weerstand tegen de komst van de generaal wel van cle socialisten, die eergisteren in een motie de kandida tuur van De Gaulle nog onaanvaardbaar noemden. Nieuw voedsel aan die bezwaren werd gegeven door de socialistische Kamerpresident André le Troquer. Le Troquer had een dag tevoren samen met zijn collega-president van de Senaat een langdurig gesprek met de generaal gevoerd, dat men vrij algemeen als mislukt meende te moeten beschouwen. In een verslag aan zijn partijgenoten zou Le Troquer echter een zeer gekleurde voorstelling hebben gegeven van de bedoe lingen van de generaal. De Gaulle zou volgens de lezing van Le Troquer zelfs met parachutisten hebben gedreigd om het parlement tot buigen te dwingen. klonken de forse tekens, die uit Algerije zijn overgewaaid en die „Algérie Frangaise" beduiden. In de namiddag in Parijs aangekomen, werd De Gaulle door de zijdeuren het Elysée binnengeloodst. Een uur later ver liet de generaal het ambtspaleis, waarbij president Coty hem naar zijn auto verge zelde. Beide staatslieden stond de bewo genheid op dit historische ogenblik op de gezichten te lezen. De hoogste ambtsdrager van de vierde republiek had tenslotte de man ontmoet, die de grondslag var, de vijf de republiek had gelegd. Volgens berichten uit Corsica is de toestand op het eiland rustig en nor maal. In Bastia kwam het echter voor het stadhuis tot een handgemeen tus sen demonstranten, zoals de foto laat zien. In een briefwisseling tussen het vroegere staatshoofd Vincent Auriol, van huis uit ook socialist, en de generaal, die thans openbaar is gemaakt, kwamen beider standpunten duidelijker tot uiting. Op grondslag van die correspondentie is ten slotte een zekere toenadering tot stand ge komen. De socialisten gaven hun verzet tegen de generaal gistermiddag nog wel niet officieel op, maar uit een opdracht aan de secretaris-generaal Guy Mollet de generaal verder te polsen, bleek toch wel, dat een compromis in zicht was gekomen. De Gaulle, die van zijn kant weigerachtig bleef de leiding in handen te nemen, zolang niet alle nationale partüen zich in beginsel voor hem verklaarden, besloot toen ook zich naar het Elysée te begeven. Dat op dat ogenblik de zaken -zo goed als teklonken waren, werd de journalisten in Colombey-les-deux-Eglises, de woonplaats van de generaal, wel duidelijk, toen zij de auto van De Gaulle diens buitengoed zagen verlaten, gevolgd door officiële auto's voor zien van de kokarde in drie kleuren, het speciale embleem van de president dei- republiek. Langs de weg naar Parijs, onge veer driehonderd kilometer, wachtten over al groepen mensen, die de generaal luide toejuichten. Nog luidruchtiger werden in de nacht de uitingen van vreugde in Parijs zelf. Duizenden mensen, en vooral jonge ren, doorkruisten de stad met vlaggen en riepen „Vive De Gaulle". Automobilisten besloten het toeterverbod voor een nacht gezamenlijk te overtreden. Overal weer- De heer W. Wierda,lid van de Tweede Kamerfractie van de P.v.d.A. wordt genoemd als kandidaat voor de post van staatssecretaris van Oorlog Advertentie voor alle Maatschappijen van de Koopvaardij leveren wij direkt uit voorraad. Uniform-Specialisten Zijlstraat 71 - Haarlem - Tel. 16963 Verwachting tot morgenavond: Aanvankelijk enkele verspreid voorkomende buien. Morgen zonnige perioden. Zwakke tot matige zuidelijke wind. Dezelf de temperaturen als vandaag of iets lagere. Volledige wcerrapportcn op pagina twee. DIT NUMMER BESTAAT UIT ZESTIEN PAGINA'S. Deze ontknoping van de crisis werd niet zonder bedreiging der grootste gevaren be reikt. Toen president Coty zag, dat de so cialisten halsstarrig op hun afwijzend standpunt bleven staan, greep hij naar het zwaarste en vrijwel enige middel, dat de huidige constitutie biedt. Voor het eerst sedert 1924 besloot het Franse staatshoofd een persoonlijke boodschap aan het parle ment te richten, waarin hij dreigde af te treden in geval ae kandidatuur van De Gaulle, deze „meest illustere Fransman", niet aanvaard mocht worden. Deze bood schap van de eerste magistraat der repu bliek heeft zijn uitwerking niet gemist. Toen president Le Troquer de proclamatie 's middags in de Kamer had voorgelezen, bleef het parlement een ogenblik als ver slagen zitten, maar niet langer dan een moment. Toen sprongen de communisten overeind om de Marseillaise aan te heffen, waarmee een groot deel der socialisten en verschillende radicalen instemden Deze patriottische „community singing" werd besloten met de uitvoering van het Chant de Départ, in welke keuze men een nogal sinistere galgenhumor meende te mogen onderkennen. In de wandelgangen van de Kamer ver klaarde de rooms-katholieke leider Mau rice Schuman, voormalig onderminister van Buitenlandse Zaken, spreektrompet van De Gaulle in Londen gedurende de bezettingstijd: De Gaulle was onze laatste kaart, maar ik heb de indruk dat men bezig is ook die laatste kaart nog te verscheuren. Uiteindelijk is het zover echter toch niet gekomen en de burgeroorlog, die enkele uren tevoren nog onafwendbaar leek, kon voor het ogenblik nog worden afgewend. Vanmorgen werden alle fractie-leiders der nationale partijen door president Coty op het Elysée ontvangen. Ook deze bezoe ken vormen een afwijking der gebruike lijke procedure. Anders ontvangt de for mateur de politieke leiders. Het is echter bekend, dat de generaal er niets voor voelt alle wensen, condities, pretenties en taboes der verschillende partijen tot een legkaart van een soort regeringsprogramma in el kaar te passen. Hij wil zijn handen niet bij voorbaat laten binden. De Gaulle heeft daarentegen wel de grote lijnen van de politiek, die hij denkt te voeren aan presi dent Coty meegedeeld, die ze ter kennis van de partijen zou brengen. Het is zeker dat De Gaulle zijn taak tot Algerije en de andere overzeese gebieds delen, en de grondwetsherziening wil be perken. Hij zal een grondwetshervorming ontwerpen, zo dat al niet is gebeurd, en vervolgens aan het parlement voorleggen. Eventueel zal het volk daarna zelf bij refe rendum de uiteindelijke beslissing kunnen nemen. Voorts vraagt De Gaulle slechts een jaar aan de macht te blijven. Daarna wenst hij zich weer terug te trekken in zijn dorp, waar hij zijn laatste levensjaren hoopt te slijten en eventueel het vierde deel van zijn memoires te schrijven. Voor het ogenblik wil men de hoop uitspreken, dat De Gaulle in het jaar dat nu voor ons ligt een hoofdstuk aan de geschiedenis van zijn land zal mogen bijdragen, en dat de dreigingen, die nu nog opdoemen, voor Frankrijk tijdig kunnen worden afgewend. (Reutei-) De bonden van onafhanke lijke en rooms-katholieke onderwijzers hebben hun leden opgeroepen vandaag te staken als protest tegen „de aanvallen op het republikeinse bewind en de vrije func tionering van zijn instellingen". Op de ouders is een beroep gedaan de kinderen vandaag thuis te houden. Het communis tische vakverbond C.G.T. heeft de arbeiders opgeroepen tot stakingen en betogingen. Advertentie JUWELIERS Houtplein 15 - HORLOGERS Van gezaghebbende zjjde heeft de cor respondent van het ANP vernomen, dat het tekort op de Indonesische staatsbegroting voor het lopende jaar thans wordt geraamd op acht miljard rupiah; omgerekend tegen de officiële koers, zou dit neerkomen op een bedrag van 2,65 miljard Nederlandse gulden. In het begin van dit jaar werd het tekort door financiële deskundigen geraamd op 4,7 miljard rupiah. De wel zeer grote tegen valler was onderwerp van bespreking tij- (Van onze reisredacteur) ALGIERS, 30 mei De komedie van de legaliteit, die de tegenregering in Algiers tot dusver zo goed en zo kwaad als het ging, probeerde te spelen, heeft nu wel haar definitief einde gevonden. Het Alge rijnse „comité voor algemeen welzijn" heeft gisteren een motie aangenomen, waarin het leger de belichaming van de nationale eenheid van Frankrijk wordt genoemd. De Algerijnse leiders roepen dat leger voorts op vooral waakzaam te bly- ven tegen alle ondermijnende krachten in Frankryk. Met grote kracht zullen wij ons verzetten", zo staat er verder in de motie „tegen iedere poging om de Gaulle te beletten aan de macht te komen". Dit verholen dreigement werd door een woordvoerder van het comité nog eens krachtig onderstreept, met de opmerking, dat het gevaar van burgeroorlog in Frank rijk nog geenszins is afgewend, zolang linkse groepen zich tegen de generaal blij ven verzetten. Generaal Salan deed er nog een schepje boven op, toen hij gisteren tijdens een demonstratie voor het Forum in Algiers naar boven wees, waar trans portvliegtuigen, bestemd voor het vervoer van parachutisten, in de vorm van het Lotharingse kruis over Algiers raasden. Salan zei met een overduidelijke toe speling, dat het leger dit embleem door dik en dun zal blijven volgen. Met moet dan ook vrezen, dat althans een deel der samenzweerders in Algiers met een re gering De Gaulle zonder meer geen ge noegen zal nemen. De ultra's onder de extremisten zullen hun uiterste best blij ven doen, die regering verder voort te duwen in de richting van een bewind op de grondslag van een eenheidspartij, an ders gezegd van de dictatuur. In een persoonlijk gesprek, dat wij met Jacques Soustelle hebben gevoerd, zei hij weliswaar: „Alles wat de Gaulle doet is welgedaan", maar ook hij wees er na drukkelijk op, dat de beweging in Algiers nog andere doeleinden heeft dan alleen de generaal aan de macht te brengen. Algiers is er bepaald niet op gesteld, volgens Sou- stelle, dat De Gaulle in een poging de na tionale verzoening te bewerkstelligen, de leden van zijn kabinet uitsluitend zou re- cruteren uit cle huidige leiders der Franse politieke partijen. (Reuter) Leon Delbecque, vice-voor- zitter van het Algerijnse „Comité voor openbaar welzijn", heeft verklaard, dat hij boodschappen van ongeveer 120 „Comité's voor openbaar welzijn" in het Franse moe derland had ontvangen. De comité's zou den blijven bestaan om een regering van De Gaulle morele steun te verlenen. De bijeenkomst van het Algerijnse co mité stond gisteren onder voorzitterschap van generaal Salan. De eigenlijke voor zitters van het comité zijn generaal Massu en de moslem Sid Cara. Op de vraag waarom Salan als voorzitter optrad, zei een woordvoerder van het comité: „Geen commentaar. Het is duidelijk." (UPI) „Het uur van De Gaulle heeft geslagen", bazuinde de „Echo D'Alger", de spreektrompet van Alain de Sérigny. „Het versleten systeem stort in zonder zich zelfs maar pro forma te verweren. Zijn einde vertoont hetzelfde beeld als zijn bestaan." dens een vergadering tussen de minister van Financiën, Sutikno Slamet, en leden van de Sectie Financiën van het Indone sische parlement. Voorts besprak de ver gadering de dagelijks voortdurend slechter wordende financiële positie van het land. Het tekort op de begroting van vorig jaar, dat aanvankelijk was geraamd op 1,6 miljard, is volgens het jongste kwartaal verslag van de Bank Indonesia, alleen al voor de eerste negen maanden van 1957 toegenomen tot 4,8 miljard. Latere cijfers zijn nog niet beschikbaar. De zeer kritieke financiële positie komt ook tot uitdrukking in de aanhoudend stij gende noteringen voor buitenlandse valuta op de zwarte markt. De Amerikaanse dol lar noteerde deze week donderdag 65 ru- piahs tegen een officiële koers van 11,40; de Nederlandse gulden 19.50 rupiah tegen officieel 3. De goudprijs steeg de vorige week tot de recordhoogte van 92 rupiah per gram! De kosten voor levensonderhoud voor Europese gezinnen in de hoofdstad zijn het laatste halfjaar met 25 percent gestegen. De notering voor de deviezencertificaten, die importeurs voor hun invoeren moeten kopen, is door de regering vastgesteld op 332 percent om een verdere stijging te voorkomen. Tegen deze koers gerekend kost een Amerikaanse dollar 37.85 rupiah. Financiële kringen hebben verklaard in het duister te tasten over de maatregelen, die de regering mogelijk zal nemen om aan de inflatie een halt toe le roepen. Advertentie BAR7EUORISSTR. HAARLEM TEL. 13439 FERD. BOLSTR. 48 A'- DAM TEL." 717162 TWEKA STRAND - BADKLEDING Advertentie Alle merken, dus ruime keuze ENGEL, Gr. Houtstr. 181. Tel. 14444 NEW YORK (Reuter/AFP) Tunesië heeft een onmiddellijke bijeenkomst van de Veiligheidsraad verzocht ter behande ling van Tunesic's klacht aangaande Franse agressie". De Franse UNO-de- legatie heeft daarop een tegenklacht in gediend. President Bourguiba had maandag al aangekondigd, dat hij een nieuwe behan deling van de Tunesische klacht inzake de Franse aanval op het dorp Sakiet zou vra gen. Tunesië had deze klacht laten rusten in afwachting van de resultaten der Brits- Amerikaanse goede diensten in het Frans- Tunesische geschil. Tunesië zou zich op nieuw tot de raad wenden, indien de toe stand weer ernstiger werd. De goede dien sten werden geschorst toen de Franse re gering van Gaillard viel. Tunesië klaagt er ook over, dat de span ning, als gevolg van de voortgezette aan wezigheid van Franse troepen in het land, de vrede in Noord-Afrika bedreigt. De Tu nesische UNO-afgevaardigde, Mongi Slim, verklaarde op een persconferentie, dat Franse troepen gisteren Tunesische troe pen hebben aangevallen en dat bommen werpers van het type B-26 opnieuw een aanval hebben gedaan in Zuid-Tunesië." Er zijn veel doden en gewonden gevallen, aldus Slim.' Tunesië zal de Veiligheidsraad vragen het land te bevrijden van zijn „fundamentele probleem" de aanwezigheid van Fran se troepen in zeven bases in Tunesië. Een Tunesische woordvoerder zei, dat er „be slist samenwerking" tussen het Franse le ger in Tunesië en de Franse autoriteiten in Algiers bestaat. Frankrijk beschuldigt Tunesië ei-van de regeling voor de stationering van Franse troepen in Tunesië gebroken te hebben en van hulp aan Algerijnse opstandelingen. Volgens de Franse UNO-afgevaardigde Picot was de interventie van de Franse luchtmacht op 27 mei een laatste toevlucht geweest na de verliezen aan Franse zijde zes doden en veertien gewonden. De Franse regering wil desondanks blijven pogen de geschillen op vreedzame wijze op te lossen, aldus Picot. Diplomatieke waarnemers te Tunis zijn van mening, dat het meest waarschijn lijke resultaat van een nieuw debat in de Veiligheidsraad het voortzetten van de Brits-Amerikaanse goede diensten zal zijn. Men verwacht dat de raad morgen of maandag bijeen zal komen. Staten Generaal De zeven leden van de C.P.N. in de Tweede Kamer en de Eerste Kamer heb ben, zoals gemeld, aan de voorzitter van de Eerste Kamer verzocht een^ verenigde vergadering te beleggen. In die~~vergade- ring zouden enige geleerden in de ge legenheid moeten worden gesteld de Sta- ten-Generaal voorlichting te geven met betrekking tot het onderwerp voor een door hen voor de minister voor Defensie samengesteld memorandum over nucleaire wapenen, bewapeningswedloop en ontwa peningsovereenkomst. De voorzitter van de Eerste Kamer der Staten-Generaal, belast met de leiding van een verenigde vergadering van beide ka mers, mr. Jonkman, heeft thans in een uitvoerige brief uiteengezet, dat het hem voorkomt, dat aan de Staten-Generaal in verenigde vergadering, gelet op de grond wet en haar geschiedenis, niet de bevoegd heid toekomt de taak te vervullen, welke de bovenbedoelde leden voor ogen staat. Hij deelt mede van oordeel te zijn aan het verzoek niet te kunnen voldoen. Bij de werf „De Rietpol" van Kramer en Booy en Verharen te Spaarndam gleed donderdagmiddag een kustvaarder voor de Wexford Steamship Company in Ier land op zeer vlotte wijze van cle dwars- helling, nadat op verzoek van de rederij pater A. K. Groen onder voorlezing van het formulier in het latijn, in het Engels en in het Nederlands de inwijdingsplech tigheid van het schip verricht had. Het schip zal worden afgebouwd op de werf van de n.v. Handel- en Scheepsbouw maatschappij Kramer en Booy te Koot- stertille bij Buitenpost (Fr.). Mevrouw FrankStafford, echtgenote van de directeur dezer rederij, verrichtte de champagnedoop van het schip, waar van de gelijktijdig onthulde naam bleek te luiden „Selskar". Het schip meet 550 ton, heeft een lengte van 50,20 meter, een holte van 3,35 meter, een breedte van 8 meter en een motorvermogen van 500 pk. Een klein ge zelschap Ieren applaudisseerde uitbundig toen het casco met zware slagzij in het water plonsde en zich onmiddellijk fier oprichtte. De bedrijfsleider van de rederij, de heer Quirke, vertelde ons, dat het schip genoemd is naar de ruïne van 'n zeer oude abdij in de omgeving van Wexford. Deze dateert reeds uit de twaalfde of elfde eeuw en heeft nog tot retraite gediend van Hen drik II, die het begin gemaakt heeft met de verovering van Ierland. Het schip zal gebruikt worden voor kolentransporten naar Ierland en voor kustvaart op Afrika. H o r a t i u s Ik zal nooit geheel en al sterven. Het beste deel van mij zal de graftombe ontvlieden. Bij de opening van de 95ste jaarverga dering van de Nederlandse vereniging tot bescherming van dieren in Leiden heeft de voorzitter dr. mr. W. Hugenholtz mee gedeeld een dezer dagen uit zeer betrouw bare bron vernomen te hebben, dat de Memorie van Antwoord op het ontwerp- dierenbeschermingswet (dat reeds jaren het onderwerp is van een interdeparte mentaal onderzoek. - Red.) thans gereed is gekomen en weldra in druk zal ver schijnen. Hij uitte de hoop dat de besprekingen over dit ontwerp in de Staten-Generaal weldra een aanvang zullen nemen opdat spoedig een dierenwet tot stand kan komen. De vereniging telt thans 80.000 leden in 127 plaatselijke afdelingen. Advertentie kunnen wij niet in ons land van mist en regenvlagen. Wij bren gen een handige autocoat, een vlotte, modieuze jas of een ciassic-style regenjas in EGYPTISCH KATOEN (fl. 59.50-139.50) GABARDINE (fl. 129.50-169.50) WHIPCORD (fl. 149.50) IMPORT LODEN (fl. 129.50-169.50) Een overVLOEDIGE collectie Bij vanaf fl. 59.50 kunt u overvloedig terecht J. S. MEUWSEN Gr. Houtstr. 32, Tel. 13440 Vanochtend omstreeks half acht is een militaire combi-wagen op de rijksweg nr. 1, onder Diemen bij het inhalen van een an dere auto met grote snelheid op een van tegengestelde richting naderende personen auto gebotst. De vier inzittende militairen uit de Oranje-Nassaukazerne te Amster dam werden uit de wagen geslingerd. De chauffeur van de personenauto, de heer Wessel uit Amsterdam, werd evenals de bestuurder van de militaire wagen, J. W. Veldhuizen, zo ernstig gewond, dat voor beider leven wordt gevreesd. De drie andere militairen liepen ernstige kwetsuren op. Het zijn de soldaten Kla ver, Tijhuis en Schut. Alle vijf zijn naar ziekenhuizen in de hoofdstad overgebracht. De beide auto's werden totaal vernield. De personenauto, die uit de richting Muiden kwam, passeerde juist voor de aanrijding een bestelauto, waarin waren gezeten de heren J. Poppes uit Den Dolder en M. A. C. Surksem uit Amersfoort. Deze beiden liepen lichte verwondingen op toen zij bij het uitwijken naar rechts in de berm kwa men. De rijkspolitie stelt een onderzoek in naar de oorzaak van deze botsing op de rijksweg, die ter plaats 12 meter breed is en vier banen telt. COLOMBO (Reuter) Oproerlingen hebben op het vliegveld van Jaffna in Noord-Ceylon een aantal gebouwen en voertuigen verbrand. Alle luchtverkeer op Jaffna is gestaakt. Dit is een ernstige wending van de on geregeldheden op het eiland, waar dins dag de noodtoestand is afgekondigd nadat zich daar vijf dagen lang onlusten hadden voorgedaan tussen Tamils en Singalezen om een taalkwestie. BEIROET, (AFP) Libanese opstande lingen hebben het vuur geopend op stel lingen van het regeringsleger, dat krach tig tegenvuur gaf, zo is officieel te Beiroet vernomen. Het gevecht duurt nog voort. Een nadere plaatsbepaling werd niet ge geven. Artillerie en luchtmacht hebben verscheidene operaties gesteund. In de hoofdstad kwam het gisteren tot een tref fen tussen gewapende voor- en tegenstan ders van de regering. Het vuurgevecht was het hevigst dat zich in de huidige crisis in Beiroet heeft voorgedaan. Advertentie Bij iedere jas een passende tas l'iimil rlll lllilllA ELEGANTE TASSEN EN BY0UX CR. HOUTSTRAAT 18a HAARLEM TELEFOON 2041S Uw speciaalzaak voor Reisartikelen

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1958 | | pagina 1