ONTZAGWEKKENDE OPROEP VAN GENERAAL DE GAULLE Historische beslissing van premier De Gaulle Kamerlid Burger citeerde minister Witte onvolledig HET WEER Nederlandse Soda Industrie geopend Broederschap voor alle inwoners van Algerije Min ister-presiden t Drees WELK WEER KRIJGEN WE ZONDAG? Zonnige perioden Soustelle naar elders moréo „Schriftelijk eindexamen werk analytische meet kunde was te zwaar" Allure Het woord is aan Belgisch disconto verlaagd 72e JAARGANG No 275 DONDERDAG 5 JUNI 1958 303e JAARGANG No 123 Grote Houtstraat 93, Haarlem. Tel. 15293 |T |T i I h Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V. (6 lijnen) Directie, Redactie, Administratie. ËaUHS^ 1 1 B 1^^^ 8 Verschijnt dagehjks beh. op zon- en feestdagen. Drukkerij Gr. Heiligland 10. Tel. 15295. Bij- g I i 1 S i IL J1 iL J1 IL Jf i IL Ji Ji Abonnement p. week 59 ct, p. kwartaal 7.65, kantoor Haarlem-N. Soendaplein, Tel. 57755 u ala JL h kv JL ^h^Sb fr, p.p. 8.15. Losse nrs. 12 ct. Postgiro 273107. Advertentietarieven op aanvraag verkrijgbaar. Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT Directie: P. W. Peereboom en A. D. Huijsman Staande op het balkon van het gouver- Franse premier generaal De Gaulle in nementsgebouw spreekt de nieuwe de stad Algiers een menigte van naar schatting 300.000 mensen toe. (Telefoto ANP). „Het kabinetsbeleid is gericht op het in aanbouw nemen van 80.000 woningen in totaal, te weten 40.000 woningwetwoningen en 40.000 particuliere woningen. Het kabinet is niet van mening, dat uit de ter beschikking staande gegevens reeds thans de conclusie moet worden getrokken, dat zonder het treffen van nadere maatregelen een totaal van 80.000 in uitvoering te nemen woningen niet zal worden bereikt". „Indien het nodig zou worden zullen maatregelen genomen worden om de achter stand van de premiebouw zoveel mogelijk te compenseren". „Wat de andere dan de woningwetbouw betreft: deze is in het eerste kwartaal ten gevolge van de hoge rente achtergebleven bij het maandgemiddelde dat nodig is om in 1958 het in aanbouw nemen van 40.000 dergelijke woningen te bereiken. Maar in het tweede kwartaal van dit jaar is er een kentering te bespeuren in de belangstelling voor de premie- bouw", aldus de minister-president dr. W. Drees in antwoord op schriftelijke vragen van het Tweede Kamerlid de heer Burger. Deze vragen betroffen uitlatingen in de Staten-Generaal over de woningbouw. De materiele inhoud van hetgeen minis ter Witte op 23 april in de Eerste Kamer de heer Broeksz tegemoet voerde komt overeen met het kabinetsbeleid, dat laat stelijk op 5 maart 1958 bij de behandeling van de interpellatie van de heer Biewenga in tegenwoordigheid van vele leden van het kabinet door de minister van Volks huisvesting en Bouwnijverheid werd uit eengezet. In antwoord op de heer Bommer zei de minister toen, zo citeert thans de minister-president: „Meer woningen, voor al meer woningwetwoningen, is niet mo gelijk binnen de huidige financiële ver houdingen. De minister van Financiën en ik zijn het wat dit aangaat eens. Zodra de minister van Financiën en ik naar buiten met elkaar spreken, zijn wij het steeds met elkaar eens. Wanneer wij intern spreken, verschillen wij wel eens van mening. Maar de minister van Financiën heeft met de uiterste zorgvuldigheid getracht een zo danige begroting samen te stellen, dat de kapitaalmarkt niet extra zou worden be last, zodat deze kapitaalmarkt beschikbaar blijft voor de lagere publiekrechtelijke lichamen, die met een enorme vlottende schuld zitten, terwijl de kapitaalmarkt ook beschikbaar blijft voor particuliere wo ningbouw". Minister Witte wordt in de vraag, aldus dr. Drees, onvolledig geciteerd. Op het ge citeerde (de heer Burger had in zijn vraag geciteerd: myn collega van Finan ciën zeker ontslag zou nemen") volgde namelijk: „ik geef myn collega daarin het allergrootste gelijk, niet alleen ik, maar het hele kabinet". Wat de uitvoering van het woningwet programma betreft voegt de minister president hieraan nog het volgende toe: Advertentie WORDT BIERWEER- VOORSPELLER EN WIN VAKANTIEREIS VAN f 1000.- Verwachting tot morgenavond: Droog weer met zonnige perio den, maar over het noord-oosten van het land tijdelijk overdrij vende wolkenvelden. Weinig verandering in temperatuur. Vannacht weinig wind. Morgen overdag zwakke tot matige wind uit oostelijke richtingen. Volledige weerrapporten op pagina twee. DIT NUMMER BESTAAT UIT TWINTIG PAGINA'S „In verband met de uitermate kritieke positie van de overheidsfinanciën is in 1957 afgesproken, dat vanaf 1 januari 1958 per maand niet meer dan een evenredig deel van de 40.000 woningen, dat wil zeg gen 3333 woningen zouden worden ge financierd. Toen in de loop van de eerste maanden van dit jaar bleek, dat de parti culiere bouw bij zijn doelstelling achter bleef en de situatie op de geld- en kapi taalmarkt zich iets minder ongunstig liet aanzien, is nader besloten dat vanaf maart wat meer woningwetwoningen zouden worden gefinancierd, dan overeenkomt met het evenredig gedeelte van de 40.000 woningwetwoningen. Dit is bij de behan deling van de interpellatie van de heer Biewenga op 5 maart aan de Kamer mede gedeeld. Hierdoor is voorshands de goed keuring van een redelijk aantal woningen per maand mogelijk gemaakt". Om twaalf uur vanmiddag haalde Koningin Juliana te Delfzijl een han del over, waardoor de fabriekssirenes gingen loeien en de afsluitbomen over de toegangswegen tot het fabrieks terrein en die over de spoorbaan open gingen. De n.v. Nederlandse Soda Industrie was officieel geopend. Op de spoorbaan kwamen een diesel locomotief en tien versierde wagons in beweging, die met zakken soda van het fabrieksterrein voor het station Delfzijl beladen waren. Na een autorit uit Groningen via Scheemda en Midwolda, bereikte de ko ninklijke stoet om kwart over elf het kan toor van „De Soda" te Delfzijl. Om tien minuten voor elf arriveerde op het em placement van de fabriek ook de extra- trein uit Den Haag met vele genodigden De Koningin werd ontvangen door bur gemeester J. A. F. Roele, waarna de di rectie van de nieuwe fabriek aan haai werd voorgesteld. De Johan Willem Friso- kapel speelde het Wilhelmus. In de bedrijfskantine werd het wel komstwoord uitgesproken door de presi dent-commissaris van de N.S.I., de heer H. PI. Wemmers; ook spraken ir. H. M. van Mourik Broekman, president-directeur van de Kon. Ned. Zout Industrie en de Neder landse Soda-Industrie, en de minister van Economische Zaken, prof. dr. J. Zijlstra. Daarna had de openingsplechtigheid plaats waarna, tijdens een rondwandeling over het terrein, onder meer een bezoek werd gebracht aan het centrale gebouw, de destillatietoren (op de top waarvan men een panorama heeft van de gehelp omgeving, onder andere op de nabij ge legen Dollard en Emden) en het pak- en verzendgebouw, waar de soda in zakken wordt verpakt en dan verzonden. De minister van Economische Zaken, prof. dr. J. Zijlstra, heeft tijdens de ope ningsplechtigheid van de Nederlandse Sodafabriek te Delfzijl meegedeeld, dat het H. M. de Koningin heeft behaagd het predikaat „Koninklijke" aan dit bedrijf te verlenen. In het vervolg heet het bedrijf dus: „K.N.S.", in plaats van „N.S.I.". (Zie ook pag. 21 ALGIERS, 4 juni In de haast hysterische razernij van het Forum van Algiers, waar schorre woordvoerders avond aan avond de menigte plegen op te hitsen, waar het „Algerije Frans" tegen de muren davert en waar men vreesde de geboorte van het Franse fascisme te zien, heeft een lange generaal vanavond Frankrijks beste gezicht getoond. In een magistrale rede heeft generaal De Gaulle, des ochtends in Algiers aangekomen en zichtbaar ontroerd door de geest drift die hem omspoelde, een ontzagwekkend appèl tot de Fransen van Algerije gericht om de integratie, die zij zeggen voor te staan, waar te maken en hun tevens hun feilen voorgehouden. De generaal betrad het forum, nadat een menigte van tweehonderdduizend koppen een uur lang „Algerije blijft Frans" had gebruld. Zijn komst werd aangekondigd door twee helikopters, die laa over de menigte roffelden, een begrijpelijke veiligheidsmaatregel. De generaa in uniform, betrad het Forum, en salueerde voor het vaandel, terwijl de Mar seillaise als een orkaan over het plein raasde, waar parachutisten en koloniale infanterie met moeite de afzetting handhaafden. Generaal Salan en Soustelle, wild door de menigte begroet, kondigden De Gaulle, met korte toespraken, aan. Maar zelfs hun aantrekkingskracht verbleekte toen De Gaulle, ouder en grijzer dan men hem kende, op het balcon verscheen en met een koel en wijds gebaar tot stilte maande. Ik heb u begrepen, zei De Gaulle, ik heb begrepen wat u hier op gang hebt gebracht. Ik zie de wegen, die u voor ogen hebt. Wegens van vernieuwing en broeder schap. Vernieuwing bij het begin, van onze instellingen. Daarom ben ik hier. Ik zeg: Broederschap, omdat u hier het magnifieke schouwspel biedt, van mensen die tesamen zijn gekomen uit alle gemeenschappen. Ik spreek in naam van Frankrijk als ik op dit historische Forum verklaar dat Frankrijk alle inwoners van Algerije tot één catego rie rekent, mensen met dezelfde rechten en plichten. U moet nu de wegen openen, die voor zovelen in het land gesloten waren, de middelen scheppen om te leven voor zovelen die deze niet hebben. U moet een vaderland scheppen voor hen, die reden hadden te twijfelen dat zij er één hadden. De Gaulle sprak zijn vertrouwen uit in het Franse leger voor vandaag en voor de toekomst en ging voort: Fransen, gy allen, wij gaan binnen drie maanden tonen, dat ook de tien miljoen Fransen in Algerije meesters van hun lot zullen zijn. Hun stemmen zullen in één kiescollege even zwaar tellen als die van de anderen. Met de waardigheid, die slechts een groot sol daat kan opbrengen, sprak De Gaulle ver volgens over het Algerijnse rebellenleger. Hy zei: Wy hopen ook hen te bereiken, die het nodig geoordeeld hebben de strijd tegen ons aan te binden. Een moedige stryd, want ik erken het gaarne: het ont breekt in Algerye niet aan moed. Ook hun bied ik, De Gaulle, verzoening aan. Pas vanavond voel ik hoe groot, hoe mooi, hoe edelmoedig Frankrijk is, zei hij en strekte beide armen naar de menigte uit. Ondanks de harde en duidelijke dingen, die De Gaulle in deze rede aan het adres van de Fransen in Algerye richtte en on danks het feit dat grote groepen in de menigte om Soustelle en de parachutisten- generaal Massu bleven schreeuwen, staat Advertentie wmmÊommmmmm u Y BARTEUORISSTR. HAA(?LEM.TEfc: 13439 FERD..BÓLSTR. 48 A: DAM TEL'717162 STURKA SHORTS - PANTALONS Inspecteurs tot gecommitteerden De inspecteur der gymnasia en de in specteurs van het gymnasiaal en het mid delbaar onderwijs hebben op 2 juni aan de gecommitteerden voor de wiskunde bij de eindexamens der gymnasia en de gym nasiale afdelingen der lycea een brief ge richt waarin zij onder meer meedelen dat de vraagstukken voor de analytische meetkunde naar thans is gebleken, dit jaar te moeilijk zijn geweest, zodat het cijfer voor dit onderdeel voor vele leer lingen geen juiste aanwijzing bevat inza ke hun kennis van de stof. Het cijfer, dat op de officiële lijst van cijfers wordt vermeld onder de rubriek VI c (vlakke trigonometrie en analyti sche meetkunde) wordt samengesteld uit de cijfers, die gegeven zijn voor het schrif telijke en voor het mondelinge gedeelte van het examen. Over de wijze waarop dit cijfer wordt vastgesteld, geeft het re glement geen voorschriften, in tegenstel ling tot de wijze waarop het eindcijfer in elke afdeling wordt vastgesteld. De mi nister van Onderwijs, Kunsten on Weten schappen heeft de inspecteurs verzocht, de gecommitteerden met nadruk hierop te wijzen. „Wij achten het dus juist dat bij de vast stelling van het cijfer voor onderdeel c van afdeling VI een onvoldoende voor het schriftelijk werk niet wordt beschouwd als een in een cijfer uitgedrukt oordeel over de kennis van de kandidaat Dat oor deel zal in vele gevallen dit jaar voorna melijk of uitsluitend moeten worden be paald door het mondeling onderzoek," al dus de inspecteurs. vast dat De Gaulle's rede een diepe indruk maakte. De bedoeling van zijn woorden was duidelyk hy wil het anderhalf mil joen Franse kolonialisten in Algerije aan hun belofte van integratie, van gelijke rechten voor de achteneenhalf miljoen mo hammedanen houden, hij wil van het opge bruiste élan gebruik maken om de beslis sende stoot naar een nieuw Algerije te doen. Hy wil afrekenen zy rede wees daar duidelijk op met de twee categoriën burgers, die tot nu toe in Algerye beston den, ook mohammedanen laten deelnemen aan het referendum over de grondwets wijzigingen in Frankryk. Hij wil tenslotte, door zelfs de hand uit te strekken naar de rebellen, een grote verzoening inleiden. Het is de vraag of hem dit alles zal gelukken, maar aan zyn grandiose gebaar van op rechtheid behoeft men niet te twijfelen. Aan de geestdriftige ontvangst op het Forum, waar de zwierende vlaggen, de wuivende en flauwvallende menigte alles overtrof, wat er tot nu toe vertoond was, ging een even indrukwekkende aankomst op het vliegveld Maison Blanche vooraf. Voor het futuristische stationsgebouw, trotse voorpost van Algiers' wolkenkrab bers, stonden de Franse regimenten aan getreden, parachutisten, commando's, zoua- ven, koloniale infanterie. Uit de zonnige hemel kwam om half twaalf precies De Gaulle's vliegtuig, een slanke Caravelle, begeleid door acht gierende Mystère-straal- jagers, neerstrijken. De Caravelle maakte een ongemakkelijke landing,voorteken van de ontzaglijke politieke problemen, die De Gaulle in Algerije krijgt op te lossen. Maar aan de entree van de generaal zelf was niets ongemakkelijks, hij heeft de koele, onmiskenbare allure van een groot man. De ongemakkelijkheid, een zeker gevoel van schuldigheid, lag eerder bij het „Comité van openbaar welzijn", dat hem ontving. Er was een warme handdruk voor gene raal Salan, die officeel tenslotte de baas in Algerije is, vriendelijke woorden voor de oude medewerker Jacques Soustelle, die overigens nog steeds niet tot minister is benoemd Maar de parachutisten-generaal Massu, die de neus en de jolige vechtlust van Cyrano de Bergerac heeft, was reeds tot de lange rij van gewone hand.iesdruk- kers teruggeschoven. Hij kreeg een koel handdrukje. Bij de zegevierende intocht van De Gaulle in Algiers zagen de straten zwart van de mensen, hoewel er op de twintig mensen ten hoogste één mohammedaan te zien was. Een ander teken dat het met de verbroe dering nog niet zo best wil lukken, was dat er vanochtend in de casbah geen enkele Franse vlag, daarentegen wel vele vijande lijke blikken te ontdekken waren. Bij de plechtige kranslegging bij het. mo- Woensdag is een sportvliegtuigje in de Loosdrechtse Plassen gestort. De beide inzittenden kwamen er met lichte ver wondingen af. Het toestel werd geheel vernield. Foto: het opvisse?i der resten. Shakespeare: Vissen doen als mensen. De grote eten de kleine op. (Van onze reisredacteur) (Van onze correspondent in Parijs) Eerder dan verwacht werd heeft gene raal De Gaulle het hoge woord gespro ken, aar door de toekomst van Algerije moet worden bepaald. In zijn rede op het „Forum" in Algiers heeft hij zich, zonder het woord integratie in de mond te nemen, in feite achter de integratiepolitiek ge steld. Het was hekend dat de generaal voor een federatieve oplossing voelde, maar de krachten, waarvoor hij in Alge rije werd gesteld, hebben hem blijkbaar geen andere keus gelaten dan het nieuwe wachtwoord over te nemen. De omstan digheid, dat Jacques Soustelle altijd de grote voorvechter van de integratie is ge weest, maakt hem de ware overwinnaar, al werd die victorie dan tot dusver ook nog niet met een hoge officiële functie of waardigheid beloond. De gevolgen van De Gaulle's uitspraak zullen bijzonder verreikend en ingrijpend zijn. Allereerst, dat over drie maanden ook de ongeveer negen miljoen Algerijnen het recht krijgen mede te beslissen over de nieuwe grondwet voor Frankrijk's vijf de republiek. Het is uit de rede van de ge neraal niet helemaal duidelijk geworden, of de Algerijnen hun afgevaardigden, die op grond van hun aantal op 120 kunnen worden geschat, naar de Nationale Ver gadering in Parijs of naar een ander nieuw orgaan mogen sturen. Overigens is het nog tamelijk voorbarig zich nu al te verdiepen in de politieke weerslag, die de integratie van Algerije voor Frankrijk zal opleveren, zo lang het hele toekomstige staatkundige stelsel van de republiek nog door dichte nevelen word omgeven. Wel kan als zeker worden voor speld, dat de Franse economie op een uit zonderlijk hoge proef zal moeten worden gesteld. Gelijkstelling van Algerijnen en Fransen betekent, dat de minimumlonen in Algerije vervier-, vervijf- of nog meer verveelvoudigd moeten worden. En ook dat de Algerijnen met hun veeltallige kinder scharen volgens de sociale verzekering het recht krijgen op kindertoelage, die Frank rijk moet opbrengen. Te Iaat? De Gaulle heeft op het Forum een histo rische beslissing genomen, waarvan de draagwijdte zo groot is, dat men er in Parijs tot dusver altijd voor was teruggedeinsd. Tien, of zelfs een vijf jaar geleden had de oorlog langs deze weg zeker voorkomen kunnen worden. Vandaag moet men zich echter afvragen, of de oorlog, het nationa lisme der Algerijnen al niet zo sterk heeft doen ontwaken en zich zo ver heeft doen ontwikkelen, dat zij, ondanks alle sociale en economische voordelen, die de inte gratie hun kan brengen, er toch voor zullen passen de Franse nationaliteit aan te ne men. Het woord is nu weer aan de rebel len van het Algerijnse bevrijdingsfront, dat door de gebeurtenissen, die op 13 mei ontketend werden, enigszins in het ver geetboek lijkt te zijn geraakt. Geen basis! CAIRO (UPI) Een woordvoerder van het Algerijnse Nationale Bevrijdingsfront (Front de Libération Nationale) te Cairo heeft de voorstellen van De Gaulle ten aanzien van Algerije van de hand gewezen. TUNIS (Reuter) In kringen van het F.L.N. in Tunis werd verklaard dat de toe spraak van De Gaulle „geen enkele basis voor verzoening biedt", omdat „op geen enkele wijze het beginsel van een onafhan kelijk Algerije wordt erkend, waarvoor de Algerijnen vechten." „Hij wil van ons al len Fransen maken, in plaats van volle dig te erkennen dat wij niet slechts Alge rijnen zijn, doch ook vrije Algerijnen wil len wezen", aldus gezaghebbende woord voerders van het F.L.N. LAUSANNE (UPI) De Gaulle's ver klaring betekent kennelijk dat de oorlog zal worden voortgezet, aldus heeft Ferhat Abbas, een der leiders van het F.L.N., tegenover een verslaggever van de „Ga- zette de Lausanne" verklaard. De enige mogelijke oplossing is erken ning van het recht op onafhankelijkheid der Algerijnen, zo zei Abbas. „Slechts dan kan worden gesproken over Frans-Alge rijnse vriendschap en samenwerking, en vooruitzicht op een federatie van 25 mil joen Noord-Afrikanen, die met Frankrijk zijn verbonden". nument voor de doden, bleef de menigte om haar lievelingen Soustelle en Massu schreeuwen. Tydens de ontmoeting op het zomerpaleis tussen De Gaulle en het „Comité voor open baar welzijn" heeft de generaal een einde gemaakt aan alle twijfel omtrent de be noeming van een nieuwe minister voor Algerije, door te verklaren: Ik ben mijn eigen minister voor Algerije. Hij voegde daar echter nog aan toe, dat Jacques Sou stelle binnenkort een hoge functie elders zal krijgen Op deze bijeenkomst heeft generaal Mas su namens het „Comité" een uiteenzetting over het ontstaan en de doeleinden van de beweging van openbaar welzijn gegeven. Hij vroeg daarbij de generaal de Comité's voor openbaar welzijn te erkennen als het apparaat dat De Gaulle's vernieuwing van Frankrijk kan steunen. De generaal antwoordde hierop dat hij hoopt dat de vernieuwing in Frankrijk even ordelijk zal verlopen als in Algerije. Naar ik uit zeer goede bron verneem, zijn de voornaamste samenzweerders van Algiers hiermede nog lang niet tevreden. Zij hebben gisteravond duidelijk laten doorschemeren dat zij hun actie willen voortzetten, ook in Frankrijk zelf. Men kan Generaal De Gaulle, in uniform, zonder decoraties, maar getooid met het Lo- tharingse kruis, het symbool van de vrije Fransen tijdens de tweede we reldoorlog, werd bij zijn aankomst op het vliegveld van Algiers, Maison Blance, begroet door de Franse opper bevelhebbers en de leiding van het „Comité voor algemeen welzijn". Een van de laatsten die hem de hand druk ten was de generaal der parachutisten, Jacques Massu, hetgeen op bovenstaan de telefoto in beeld is gebracht. veilig aannemen dat De Gaulle aan hen nog de handen vol zal hebben. Dat hij de politiek van de integratie van harte aan grijpt om de Fransen hier tot concessies te bewegen, is begrijpelijk. Welke vorm hij uiteindelijk aan die integratie wil geven, ligt echter nog in het duister. In België is het bankdisconto woensdag verlaagd van 4*4 tot 4 percent. Een. woord voerder van de Nationale Bank deelde hierover mee, dat de verlaging al enkele dagen verwacht werd en geen verrassing was.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1958 | | pagina 1