Einde van terughoudendheid op
het Damrak nog niet in zicht
amda en de Yo-Yo»jager
J
Voorkeur voor groeifondsen
Effecten -en
Geldmarkt
TRAITAL 3
Droog met zonnige perioden
NAAIMACHINES
W ereldnïeuws
2
RENDEMENTSVERWACHTINGEN 1958 NIET HOOG GESPANNEN
Sterke stijging van de
goudprijs te Parijs
99 't Is zo'n prettig en veilig idee"
Heathcoat Amory over
V rijhandelsgebied
Vraag TRAITAL 3
Watoetoelis overweegt
terugbetaling op aandelen
Dividend Bensdorp
Ontslagen bij Schokbeton
Verwisseling aandeling
Ver. Deli Mijen
Lager Italiaans disconto
ROGGEN
kJ
ZATERDAG 7 JUNI 1958
(Van onze financiële redacteur a.i.)
DE BEURS TE AMSTERDAM gaat gebukt onder een reeds maanden lang durende
terughoudendheid op de aandelenmarkt. Ondanks de kleine omzetten zijn alle groepen
sedert het begin van dit jaar op een hoger peil gekomen, waardoor het algemene
indexcijfer opliep van 167,93 tot 191,97 op 2 dezer. De faktor rente speelde hierbij
een grote rol. Hoewel de voorwaarden iets ongunstiger waren dan in 1957 werden in
het begin van dit jaar nog enkele 6 percent leningen uitgegeven, terwijl ook nog
Rentespaarbrieven van de Bank voor Nederlandsche Gemeenten verkrijgbaar waren
tegen de koers van 100 percent. Geleidelijk daalde de rentevoet en na de 5'/s en 5lA
percent leningen bleek de belangstelling voor de 5 percent obligatielening van de
Bank voor Nederlandsche Gemeenten een enorm succes. Het wachten is nu op de
volgende lening. Zal het mogelijk zijn met een 4-)4 percent lening te komen? Dit is
nog niet met zekerheid te zeggen, als het althans om een groot bedrag gaat. Wel
noteren de 4-k* percent Nederlandsche Spoorwegen 1021/» percent en de 4V2 percent
elektriciteitsleningen tegen pari, maar de rentedaling van 5% percent naar 5 percent
is psychologisch niet zo groot als van 5 percent naar tyi, percent. Indien echter door
de emitterende instelling bijvoorbeeld gedurende 15 jaar een percentage van 4H
percent zou worden gegarandeerd en een vrij grote bepaling voor vervroegde aflossing
na de 15 jaren zou worden aangeboden, dan zou die lening een zeer goede kans
maken. Op de huidige koersen wordt van de thans uitstaande staats- en gemeente
leningen geen 4V2 percent rendement verkregen. Bij een koers van 97 percent wordt
van de grote groep 4lA percent provinciale- en gemeentelijke leningen, welke in de
jaren 1952 en 1956 werden uitgegeven, geen 4Va percent rente gemaakt, in welk
percentage de winst bij uitloting is verdisconteerd.
Nu de investeringsaftrek weer in wer
king is gesteld bestaat de mogelijkheid
dat industriële obligaties worden uitge
geven, maar wij achten deze kans gering.
Deze obligaties zijn in' het algemeen bij
het publiek niet gewild; beziet men deze
groep fondsen in de Prijscourant dan zijn
het alleen obligaties AKU en Philips
Gloeilampen die een redelijke markt
hebben.
De recessie heeft uiteraard een grote
invloed op de terughoudendheid van het
publiek gehad. In het eerste kwartaal leek
het er op dat de dividenden over het jaar
1957 in het algemeen zouden meevallen;
maar de daarna gedeclareerde dividenden
gaven vooral voor de kleinere maat
schappijen teleurstellingen te zien. Vele
directies van maatschappijen hebben in
het jaarverslag of op de jaarvergadering
laten blijken dat de verwachtingen over
het lopende boekjaar minder gunstig zijn.
De thans weer in werking gestelde in
vesteringsaftrek zal hierin voor de meeste
ondernemingen weinig invloed uitoefenen.
Een gevolg hiervan is dat men in het al
gemeen zeer voorzichtig moet zijn met het
berekenen van het rendement op basis
van de over 1957 uitgekeerde dividenden;
geschatte rendementen op deze basis zijn
veelal 8 percent en hoger, maar gevreesd
moet worden dat de werkelijkheid geheel
andere rendementen te zien zal geven voor
meerdere maatschappijen.
Het is nog niet te beoordelen in hoe
verre de recessie in ons land reeds is uit
gewerkt, daarvoor is Nederland te zeer
afhankelijk van -de situatie in andere
landen waarheen onze produkten worden
uitgevoerd. Het laat zich echter aanzien
dat evenals in Amerika geen snel herstel
verwacht kan worden. Eerst zal een even
wicht moeten worden hervonden, dat als
uitgangspunt kan dienen voor een verder
herstel. In dit verband mag niet over het
hoofd worden gezien dat de ontwikkeling
van de situatie in Indonesië voor vele
ondernemingen een heroriëntatie vereist;
wel was de export daarheen in de vorige
jaren veelal reeds sterk teruggelopen,
maar de deur wordt steeds verder ge
sloten, zodat nieuwe afzetgebieden moe
ten worden gezocht. In een tijd van terug
gang in de conjunctuur in de westerse
wereld is dit geen gemakkelijke opgave.
Matheid nog niet ten einde
In hoeverre de situatie in Frankrijk een
rem is geweest op onze beurs laat zich
moeilijk beoordelen; de belangstelling voor
onze bekende hoofdfondsen was de laat
ste tijd niet groot, ook niet uit Zwitser
land. Belangrijker is in dit verband de
ontwikkeling van de Euromarkt; in hoe
verre kan en wil Frankrijk daaraan mede
werken? Want ook deze factor is van
grote terughoudende invloed op de Am
sterdamse beurs. Er is nog weinig posi
tiefs over te schrijven, zodat de effecten
bezitter in deze nog in de mist vaart. Wel
voelt hij aan, dat vele kleinere onder
nemingen tot een samengaan zullen wor
den gedwongen, willen zij niet wegge
drongen worden als de grotere eenheid in
Europa haar beslag krijgt.
Inflatoire tendenzen hebben op de beurs
wel een rol gespeeld, maar zij waren per
saldo niet van grote betekenis. Dat meer
dere effectenbezitters prima groeifondsen
met een laag rendement prefereren boven
obligaties waarop een hoger rendement te
maken is, mag niet als vrees voor inflatie
worden gezien; hier moet aan uiteinde
lijke kapitaalwinst worden gedacht en
daarbij aan belastingoverwegingen. Alles
bijeen genomen moet gevreesd worden dat
de periode van terughoudendheid op de
Amsterdamse beurs nog niet beëindigd is.
Een voordeel is geweest dat tot op he
den de dividendbetalingen in aandelen
geen al te grote omvang hebben aange
nomen. Betaling van het dividend geheel
of gedeeltelijk in aandelen betekent een
emissie zonder claim. Wellicht ten over
vloede willen wij er de aandacht op ves
tigen dat slechts de nominale waarde van
het stockdividend als rendement mag
worden gezien. Dit nominale bedrag dient
dan ook voor de inkomstenbelasting als
inkomen te worden opgegeven. Verkoopt
de effectenbezitter zijn stockdividend en
beschouwt hij de gehele opbrengst als in
komen dan teert hij kapitaal in. Vooral bij
de hooggenoteerde aandelen kan dat in
de papieren lopen; zo keert de Stoomboot
Mij. „Hillegersberg" over 1957 een divi
dend uit van 40 percent, waarvan 20 per
cent in aandelen. Deze stockdividenden
noteren thans ongeveer f 1.050, terwijl de
nominale waarde 200 is. Verkoopt men
dus dit stockdividend dan moet f 850 als
kapitaal worden gezien, dat, wil hij niet
interen, opnieuw belegd moet worden.
Notering over vyf jaar
De Industrialisatienota van de minister
van Economische Zaken, welke voor de
volgende vijf jaren werd samengesteld,
gaf ons aanleiding om van enkele groepen
van aandelen de koersen te bezien van
vijf jaar geleden. Het betreffen namelijk
vijf jaren die ook volgens de Industriali
satienota van grote betekenis voor ons
land zijn geweest en in het algemeen
gunstig waren. Het veertiendaags beurs-
overzicht van de Amsterdamsche Bank
geeft bij de koersen van meerdere Neder
landse aandelen ook de indexcijfers t.o.v.
het jaar 1953. De koersen en indexcijfers
zijn waar nodig herleid wegens kapitaals
wijzigingen (dus emissies, stockdividen
den, bonussen). Dit indexcijfer wordt voor
1953 bepaald op 100, zodat uit de huidige
cijfers de koersstijging in percenten is af te
lezen. Wat de hoofdfondsen betreft boekte
Philips de grootste stijging te weten 370,
op de voet gevolgd door Koninklijke Olie
dat in indexcijfers gerekend van 100
tot 320 noteerden. Unilever bereikte 264.
AKU bleef achter en wist het niet verder
te brengen dan 105, ondanks het feit dat
over 1953 slechts 9 percent dividend werd
uitgekeerd. De gehele groep textiel- en
kunstzijde-industrie heeft het in het alge
meen slecht gedaan. Het indexcijfer van
cie Kunstzijdespinnerij „Nyma" liep terug
tot 51. Het lijkt ons echter dat de AKU
thans ondergewaardeerd wordt ten op
zichte van de andere internationale
fondsen.
Een groep die het zeer goed heeft gedaan
is de Chemische en Farmaceutische in
dustrie. De sterkste in deze groep, de Ko
ninklijke Nederlandse Zoutindustrie, zag
het indexcijfer-verbeteren tot 254, Ketjen
Zwavelzuur tot 200. In deze groep stelden
teleur de Albatros Superfosfaat en de
Kon. Gist- en Spiritusfabrieken, waarvan
de indexcijfers terugliepen tot respectieve
lijk 75 en 84. Zwanenberg-Organon be
hoort tot de vooraanstaande aandelen, het
indexcijfer liep op tot 187.
De metaalindustrie geeft een verdeeld
beeld tg zien. De Hoogovens en Staal
fabrieken behoort in deze groep tot een
der besten met 240, gevolgd door Thomas
sen en Drijver Blikemballagefabrieken
met 211. De Vereenigde Blikfabrieken
daarentegen liep terug tot 87. In deze
groep zijn vele aandelen thans op een
lager niveau dan in 1953 gekomen.
Bij de scheepsbouw gaat de Rotterdam-
sche Droogdok aan de kop met 178, ter
wijl de Nederlandsche Scheepsbouw niet
verder kwam dan 107. Het indexcijfer
geeft een duidelijk beeld van de waarde
verandering der aandelen.
De kruimels vallen van tafel
Het is echter telkens nodig de koers der
aandelen te herzien bij emissies, bij het
betalen van dividend in aandelen en bij
herkapitalisatie. In de afgelopen vijf jaren
is gebleken dat de sterkste aandelen in
het algemeen de kansen het beste hebben
benut, terwijl de interesse van het buiten
land en inzonderheid Amerika voor deze
groep aandelen het grootst is geweest. Het
gevolg hiervan is, dat het rendement op
deze aandelen daardoor lager ligt dan op
de aandelen die niet in de eerste koets
reden. Uiteraard kan niet voorspeld wor
den of de volgende vijf jaren eenzelfde
beeld zullen vertonen. Wel kan in het
algemeen gesteld worden dat de kans op
uiteindelijk koersverlies bij de sterkste
aandelen kleiner is dan bij de middel-
re-
een
matige groep. Vooral in tijden van
cessie speelt de financiële kracht
grote rol. De financieel sterkere effecten
bezitters kunnen door spreiding van hun
bezit een zeker gemiddelde halen, maar
de financieel zwakkeren lopen groter risi
co, omdat vele aandelen geen coupures
van 100 kennen en vele certificaten van
100 zeer incourant zijn.
In dit verband is het interessant te zien
tot welk een resultaat de beleggings
depots zijn gekomen. Aan voornoemd
overzicht van de Amsterdamsche Bank
worden de volgende indexcijfers ontleend.
Belegging Nederland 152; Internationale
Belegging 164; Belegging Binnenland 158;
Interunie 145; Belegging Overzee 164; Ro-
beco 157.
Uit deze indexcijfers blijkt een zeker
gemiddelde waar Interunie het meest
onder gebleven is, daarna volgt Belegging
Nederland, hetgeen echter een gevolg is
van het feit dat ruim 20 percent van het
vermogen van dit depot in obligaties is
belegd. Voor de kleinere beleggers zijn
dergelijke beleggingsdepots zeer geschikt,
omdat deze aandelen of participatiebewij-
zen minder onderhevig zijn aan de scherpe
koersfluctuaties waaraan de meeste aan
delen bloot staan, welke koersfluctuaties
aangenaam kunnen zijn maar ook zeer
kunnen teleurstellen.
Donderdag is de goudprijs te Parijs na
drie kalme dagen sterk gestegen, nadat
de markt kennis had genomen van de ge
mengde buitenlandse reacties op het aan
bod van generaal De Gaulle van volledige
politieke gelijkheid voor Mohammedanen
en Europeanen in Algrije.
Volgens handelaren droegen de geruch
ten, dat de nieuwe minister van Financiën
Antoine Pinay, strenge soberheidsmaat
regelen wil nemen, eveneens bij tot de stij
ging van 7.000 frank van de prijs van baar
goud, waarvan de notering donderdag
521.000 frank was.
Advertentie
Overal en altijd kun je die o.b. tampons bij je
hebben - zo'n pakje o.b. past in je kleinste tasje.
Gemakkelijk! Veilig idee! Wat zei je? Wat o.b.
betekent? Onmerkbare Bescherming natuurlijk!
Maar ook: Onbelemmerde Bewegingsvrijheid,
want in die dagen gaat nu alles gewoon dóór
alles, t Is echt moderne hygiëne
voor moderne vrouwen. Blij dat
ik o.b. ontdekt heb!"
O.b. ^>er PakJe van 10 tampons voldoende voor
maandelijks gebruik: Normaal f I,-.
Speciaal 1,25.
i ttrjj
fcjH(V^ 1
8-5
De Engelse minister van Financiën,
Heathcoat Amory, heeft donderdag te
Brussel verklaard, dat Engeld nog
steeds hoopt dat er een weg gevonden zal
worden voor de vorming van een vrijhan-
delsgebied. Hij zei: „Het tijdschema
voor de besprekingen over het Vrijhandels
gebied is natuurlijk in de war gelopen,
maar toch hebben wij nog goede hoop, dat
er ondanks de bestaande moeilijkheden
een weg gevonden zal worden om een plan
tot stand te brengen, dat alle landen van
vrij Europa omvat. In West-Europa is zeer
veel goede wil aanwezig", zo zei hij.
De Engelse minister, voorzitter van de
raad van ministers der Organisatie voor
Europese Economische Samenwerking
(O.E.E.S.), was te Brussel in verband met
de O.E.E.S.-dag op de wereldtentoonstel
ling. Hij maakte zijn opmerkingen naar
aanleiding van een rede van de Zwitserse
minister van Buitenlandse Zaken, Max Pe-
titpierre.
Advertentie
Roos verdwijnt met
anti-roos
Traital 3 bevat het pas-ontdekte
de sterke van roos bevrijdende
apelium met
eigenschappen.
Na 6 wekelijkse haarwassingen is de roos verdwenen.
Het front van een depressie, die giste
ren ten zuidwesten van Ierland was gele
gen, bereikte vanmorgen vroeg het zuid
westen van Nederland. Aan het front kwa
men gisteren in Frankrijk tal van on
weersbuien voor, maar in de loop van de
nacht stierven deze buien uit. Tegen de
ochtend werd plaatselijk de neerslag-ac
tiviteit aan het front weer groter. Zo viel
bij de frontpassage in Vlissingen en in
Gilze-Rijen enkele tienden mm. regen, in
Woensdrecht daarentegen 8 mm. Een
randstoring van de depressie lag vanmor
gen boven zuid-west Engeland. Onder in
vloed van deze randstoring kunnen in ons
land vanavond of vannacht plaatselijk nog
enkele buien vallen, maar daarna nadert
van de oceaan een rug van hogere lucht
druk. In verband daarmede zal het weer
morgen droog zijn met zonnige perioden
en gematigde temperaturen.
WEERRAPPORTEN
Temperaturen: buiten
land maxima van giste
ren. Binnenland: heden
7 uur. Neerslag: laatste
24 uur.
60
I
•os
Den Helder
Ypenburg
Vlissingen
Eelde
De Bilt
Twente
Eir dhoven
ozo
z
half bew.
half bew.
zwaar bew. w
licht bew. ozo
zwaar bew zo
licht bew. ozo
motregen z
Vlv. Z.-Limb geheel bew. zzw
13
15
15
11
14
13
15
17
Zondag 8 juni
Zon op 4.22 uur, onder 20.56 uur.
Maan op 0.22 uur, onder 11.42 uur.
Maandag 9 juni
Zon op 4.21 uur, onder 20.57 uur.
Maan op 0.44 uur, onder 12.46 uur.
Maanstanden
9 juni 7.59 uur laatste kwartier.
17 juni 8.59 uur nieuwe maan.
24 juni 10.44 uur eerste kwartier.
Hoog en laag water in IJmuiden
Zondag 8 juni
Hoog water 8.12 en 20.39 uur.
Laag water 3.42 en 16.03 uur.
Maandag 9 juni
Hoog water 9.06 en 21.36 uur.
Laag water 4.25 en 16.53 uur.
Het hoog en laag water te Zandvoort is
10 tot 15 minuten vroeger dan te IJmuiden.
Helsinki
Stockholm
Oslo
Kopenhagen
Aberdeen
Londen
Amsterdam
Brussel
Luxemburg
Parijs
Bordeaux
Grenoble
Nice
Berlijn
Frankfort
München
Zürich
Genève
Locarno
Wenen
Innsbruck
Rome
Ajaccio
Madrid
Mallorca
Algiers
onbewolkt wzw 10
onbewolkt w 17
onbewolkt ono 23
onbewolkt zzo 14
zwaar bew. z 11
zwaar bew. zzo 23
zwaar bew. zo 19
zwaar bew. wzw 23
geheel bew. zw 21
licht bew. zw 25
licht bew. wzw 26
zwaar bew. ozo 22
half bew. no 21
onbewolkt ozo 16
zwaar bew. no 23
zwaar bew. z 21
zwaar bew. wzw 23
zwaar bew. z 20
zwaar bew. n 23
onbewolkt nno 21
zwaar bew. windst. 26
onbewolkt zw 29
half bew. no 23
onbewolkt windst.
licht bew. windst. 26
zwaar bew. zo 27-
0
0,1
0,1
0
0
0
0,1
0,1
0
0
0
0
0,1
0,1
0
0
4
12
0
10
1
0
0,3
0
0
10
0
0
0
0
0
0
0
0
6. Terwijl Pat de springveer weer in de
schietstoel spande, dacht Panda nog eens
na over de woorden van de meesterspeur-
der. Zo'n reis naar het geheimziv.nige land
Mu trok hem wel aan. „Zeg Pat", merkte
hij tenslotte op, „mag ik met jullie mee?
Als hulpje van jou of zoiets?" „Nee", ant
woordde de detective kortaf, „ik heb geen
hulp nodig. Een meesterspeurder als ik is
best in staat, om kolonel Pulver tegen alle
gevarens te beschermen. Met mij als lijf
wacht is hij veilig". Maar de kolonel
scheen niet zo tevreden met de diensten
van Pat O'Nozel te zijn, als deze woorden
wel deden vermoeden. Hij kwam met drif
tige stappen aanlopen enliet opnieuw
een zware vuist op Pats hoofd neerkomen.
„Je laat me te lang wachten", grauwde hij.
„Schiet op met die schietstoel en spreek
m.e niet tegen!" Na deze krachtige beris
ping keerde hij zich om en begaf zich
weer naar het vliegtuig. „Oeps", zei Pat,
toen hij zijn gedachten weer een beetje bij
elkaar had, „ik zal je toch maar als hulp
aannemen, Panda. Sommige takens zijn te
zwaar om alleen te dragen".
Op de jaarlijkse algemene vergadering
van de n.v. cultuur maatschappij „Watoe
toelis Poppoh" op 18 juni zal aan aan
deelhouders de vraag worden voorgelegd
of de vennootschap zal investeren in door
het bestuur gunstig beoordeelde objecten
buiten Indonesië dan wel op zo kort moge
lijke termijn overgegaan zal worden tot
terugbetaling van een deel der middelen.
Het is de directie niet mogelijk exacte cij
fers te verstrekken over de financiële re
sultaten van het afgelopen boekjaar, maar
zonder twijfel zullen deze niet onbevre
digd zijn geweest.
Blijkens de verlies-en winstrekening
over 1957 hebben de baten interest en divi
denden 87.541 opgeleverd (v.j. 63.102).
Transfer uit Indonesië werd niet ontvan
gen en het ziet er niet naar uit dat een re
mise binnen afzienbare tijd verwacht kan
worden. In 1956 werden nog 100.000 ont
vangen, na aftrek van de onkosten in Ne
derland, alsmede ongeveer 10.000 voor
onderzoek nieuwe projecten. Het saldo
winst bedraagt 67.911 (v.j. 151.421),
welk bedrag wordt overgeboekt naar de
bijzondere reserve. Hierdoor wordt geen
dividend uitgekeerd (v.j. 8 percent).
De directie en commissarissen van
Bensdorp n.v. Bussum delen mede, dat de
resultaten van het concern over 1957 we
derom gunstig zijn geweest. Aan de om
verschillende redenen later in het jaar te
houden aandeelhoudersvergadering zal
worden voorgesteld gebruik te maken van
de faciliteiten welke de wet op de Herkapi
talisatie biedt en over 1957 een dividend
van 50 percent in aandelen en het daarbij
behorende contante dividend van 12l/ï per
cent uit te keren (over 1956 10 percent in
contanten).
De directie van de n.v. Schokbeton te
Kampen heeft opnieuw moeten overgaan
tot het aanzeggen van ontslag aan een aan
tal werknemers wegens het uitblijven van
opdrachten.
Deze keer hebben 21 werknemers in de
keienfabriek de aanzegging ontvangen.
Erna. Pag. 2.
Naar het ANP verneemt is het uitstaan
de aandelenkapitaal van de n.v. Verenigde
Deli-maatschappijen op een klein percen
tage na aangemeld voor verwisseling in
aandelen, respectievelijk certificaten van
aandelen n.v. Deli-Maatschappij.
Het bankdisconto in Italië is verlaagd
van 4 tot 3'/2 percent. Disconto van 4 per
cent heeft acht jaar onafgebroken gegol
den.
Advertentie
Alle merken, dus ruime keuze
ENGEL. Gr. Houtstr. 181 Tel. 14444
Verbinding. Het Russische nieuwsbureau
Tass meldt dat in 1960 grote schepen
in staat zullen zijn van de Oostzee en
de Witte Zee door Europees Rusland te
varen naar de Kaspische Zee, de Zee
van Azov en de Zwarte Zee. De noor
delijke helft van de kanaalroute, die
een halve eeuw geleden werd gegra
ven, wordt gemoderniseerd en geschikt
gemaakt voor grote schepen.
Ontslagen. De Hongaarse journalist Ti-
bor Tardos, die vorig jaar tot ander
half jaar gevangenisstraf werd veroor
deeld wegens „pogingen tot omverwer
ping van de regering" is wegens goed
gedrag uit de gevangenis ontslagen.
Volgens de regering bestaan er nog
geen plannen om de drie auteurs, Ti-
bor Dery, Gyala Hay en Szoltan Zeik,
die met hem werden veroordeeld tot
respectievelijk negen, zes en drie jaar,
voortijdig in vrijheid te stellen.
Ontgaan. Het was president Eisenhower
ontgaan, dat de invasie in Normandië
vrijdag herdacht werd. Toen hij het
ontbijt gebruikte met vijftien Republi
keinse leden van het Huis van Afge
vaardigden, kwam hij pas tot de ont
dekking dat het „D-Day" was.
Verboden. De 24-jarige Janos Grochovsky
een van de redacteuren van het door
de Poolse regering verboden studenten
blad „Prostu", is naar West-Duitsland
gevlucht. Hij gaat medicijnen studeren
aan de Friedrich Alexander universi
teit in Erlangen. Volgens Grochovsky
zijn zeventien van de twee en twintig
redacteuren van het blad gearresteerd.
De anderen zijn gevlucht.
Sanskriet. De Nepalezen hebben de godin
van Nepal, bedankt dat ei regen is ge-
joepatinath, de bij: ondere beschermer
van Nepal, gedankt dat er regen is ge
komen. Zes uur na de aanvang van de
plechtigheden verschenen voor het
eerst sinds maanden wolken aan de he
mel boven Kathmandoe. Enkele uren
later viel de eerste regen. De oogst is
gered en een dreigende hongersnood
afgewend. De dankdiensten vonden een
hoogtepunt in de rivier Baghmanti,
waar duizenden boeren hun koeien mol
ken terwijl monniken in het Sanskriet
gestelde heilige verzen citeerden.
Vraag. Stefan Kisielewski, een rooms-ka-
tholiek lid van het Poolse parlement,
heeft de Poolse regering gevraagd
waarom de minister voor Culturele za
ken, Karol Koeryloek, is ontslagen. Hij
kreeg ten antwoord, dat de regering
hierover in de eerstvolgende bijeen
komst der volksvertegenwoordiging
een verklaring zal afleggen. Indertijd
werd aangenomen dat Koeryloek's ont
slag verband hield met een streven der
communistische partij, haar invloed op
de gebieden van cultuur en perszaken
te versterken.
Huisarrest. Op Ceylon zijn twintig voor
aanstaande leden van de verboden fe
derale partij, die zegt de Tamilinwo-
ners van Noord- en Oost-Ceylon te ver
tegenwoordigen, onder huisarrest ge
steld. Onder hen bevinden zich een se
nator en zeven leden van de kamer van
afgevaardigden. De regering-Bandera-
naika is hiertoe overgegaan, nadat
zich op uitgebreide schaal wanordelijk
heden hadden voorgedaan tussen leden
der gemeenschappen van Tamils en
Singalezen naar aanleiding van een
taalgeschil.
Nederlaag. De 55.000 overwegend blanke
kiezers in Zuid-Rhodesia hebben de
nieuwe partij van oud-premier Todd,
die een liberaal standpunt inneemt ten
ten aanzien van de ontwikkeling
der 2.250.000 inheemsen in Zuid-Rhode
sia, verpletterend verslagen. Bij de al
gemene verkiezingen voor de dertig ze
tels van het parlement van deze Brit
se kolonie kregen Todd en de 22 ande
re kandidaten van zijn partij geen en
kele zetel. De verkiezingen zijn '-oort-
gekomen uit een „opstand" van minis
ters tegen Todd, die toen premier was
en meende, dat de ontwikkeling der in
heemsen te traag verliep. Hij verloor
daarop het leiderschap van de verenig
de federale partij en stichtte een nieu
we partij.
Radarscherm. Het Britse ministerie van
Transport en Burgerluchtvaart .zal aan
verschillende Britse firma's de opdrach
ten geven voor de aanleg van een ra-
darnet voor het gehele luchtruim bo
ven Groot-Brittannië. In eerste instan
tie beoogt men het luchtverkeer zoda
nig te beveiligen dat botsingen voorko
men kunnen worden, en dat de lucht
verkeersleiding een totaalbeeld krijgt
van het verkeer tot vijftienduizend me
ter hoogte. Het bereik van de nieuwe
installaties zal driemaal de huidige
zijn en het dubbele van de hoogte tot
waar op het ogenblik met radar ge
werkt kan worden.
TocU ió Wet
zo
r~
OVER roggen sprekend, denkt de leek
meestal aan de, voornamelijk in tropische
zeeën leidende, dieren die bekend staan
door het vermogen elektrische schokken
te veroorzaken bij ieder die hen te na
komt. Maar behalve deze tril- of sidder
roggen kent men nog een zestal andere
roggenfamilies, die ieder weer in een groot
aantal geslachten met de nodige soorten
zijn onderverdeeld. De be
kendste soort aan onze kust is
de gewone rog, ook stekelrog.
doornrog, driestaart en rode
rog genoemd, zulks in tegen
stelling tot de gladde rog en
de vleet (fleet) die eveneens
veelvuldig in de Noordzee
worden aangetroffen. Belang
wekkender dan deze vrij onschuldige rog
gen :s de egelvis-rog, waarvan de voorste
lichaamshelft kogelrond en met een groot
aantal stekels bezet is. Dit dier, dat zich
bij voorkeur ophoudt rond de koraalriffen
van de zeeën in Zuidoostazië, is een uiter
mate gevaarlijke tegenstander, want de
naaldscherpe stekels, waarmee hij is be
zaaid, bevatten een gevaarlijk gif, dat in
Japan als foegoegif bekend staat. Reeds
vroeg was het daar te lande opgevallen,
dat na het eten van deze kogelvissen zich
vergiftigingsverschijnselen voordeden. Bij
onderzoek bleek, dat een gevaarlijke stof
die door de stekels in het bloed van het
slachtoffer kon worden gebracht, zich ook
in de geslachtsorganen en in de ingewan
den van de vis bevond. Daarom werd juist
in Japan dit foegoegif aan een systema
tisch wetenschappelijk onderzoek onder
worpen. In zuivere vorm staat het foegoe
gif onder de wetenschappelijke naam te-
trodotoxin bekend, een stof die verlam-
mend werkt op het centrale zenuwstelsel
en een uitwerking vertoont die merkwaar
dig veel overeenkomt met de werking van
curare, het bekende pijlgif der Zuidameri-
kaanse Indianen. We zouden het hierbij
kunnen laten, ware het niet dat dit ver
derfelijke vergif, op een zo eenvoudige
manier van vissers te betrekken, in Japan
het land der zelfmoorden nog een an
dere rol is gaan spelen. Een
rol, die we na deze aandui
ding niet eens behoeven te
verklaren, omdat ieder nu al
begrepen heeft, dat tetrodo-
toxin in vele gevallen het sa
moerai zwaard is gaan ver
vangen wijl het rv aar schijn-
lijk een minder pijnlijke en
tevens minder bloedige oplossing biedt.
(Voor zover we in dergelijke gevallen al
thans van een oplossing kunnen spreken
Overigens is de egelvisrog zeker niet de
enige rog die als drager van een zwaar
vergif te boek staat. Ook de adelaarsrog,
die in het bezit is van een vergiftigd steek
wapen, heeft een zekere faam op dit Ge
bied. Daarom is in Italië bij de wet ver
boden dit dier op de markt of in winkels
ten verkoop aan te bieden, tenzij de gif
stekel uit het dier verwijderd is. De gif
tige stoffen zijn bij dit dier klaarblijkelijk
niet zodanig in het organisme verspreid,
dat de consumptie van de rest van het dier
gevaar oplevert.
Nu we het toch over zeedieren hebben,
kunnen we ook wel eens spreken over
wetenschappelijk onderzoek dat uit een
filmstunt is voortgevloeid
Daarover een volgende keer.
H. Pétillon
Nadruk verboden).
