Huwende onderwijzeres hoeft niet meer ontslagen te worden Kroesjtsjev wijzigt het landbouwstelsel Macmillan openbaarde zijn plan in zwijgend Lagerhuis Winkels vóór de feestdagen in december om 9 uur dicht OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT HET WEER Tweede Kamer juicht verplicht ver- keersonderwijs op lagere scholen toe Verplichte graanlevering vervangen door aantrekkelijk prijsbeleid Prins damt tegen elektronisch brein BLAZERS IN STIJL 72e JAARGANG No 288 r VRIJDAG 20 JUNI 1958 303e JAARGANG No 136 Hoge onderscheiding voor mr. F. J. Kranenburg j&eè MORRIS 'ieforet/or/ètti// Koel 1 ANJERCOLLECTE 1958 Nederlandse oud-SS'er tien jaar na vonnis gearresteerd Drie Nederlanders na roeien op Seine vermist Het woord is aan Nederlander bekent moord op Belgische verpleegster CYPRUS ZWAAR BEWAAKT TWEEDE KAMER BESLIST Gemeenteraden kunnen echter alleen voor St. Nicolaas de sluiting op tien uur bepalen STUURMALS COHEN Grote Houtstraat 93, Haarlem. TeL 15295 (6 lijnen) Directie, Redactie, Administratie. Drukkerij Gr. Heiligland 10. Tel. 15295. Bij kantoor Haarlem-N. Soendaplein, Tel. 57755 Hoofdredacteur: Simon Koster Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks Haarlems Dagblad Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V. Verschijnt dagelijks beh. op zon- en feestdagen. Abonnement p. week 59 et, p. kwartaal 7.65, fr. p.p. 8.15. Losse nrs. 12 ct Postgiro 273107. Advertentietarieven op aanvraag verkrijgbaar. Directie: P. W. Peereboom en A. D. Huijsman (Van onze Kamerverslaggever) De Tweede Kamer heeft gisteren een aantal wijzigingen van de Lager-Onderwijs- wet behandeld, waarvan de voornaamste is, dat het dwingende voorschrift tot ont slag van de huwende onderwijzeres vervalt. Daarmee kon de gehele Kamer zich verenigen. De vroegere vrijheid van de gemeentebesturen, de huwende onderwijzeres al of niet te ontslaan, wordt hersteld. Algemeen juichte de Kamer het toe, dat ver- keersonderwijs op de lagere scholen verplicht gesteld zal worden en dat de kinderen een „muzikale vorming in ruime zin" zullen krijgen. Ook de regeringsvoorstellen tot het belonen van het bezit van de akte Friese taal en het instellen van een akte Spaans speciaal voor onderwijzers, die naar de West willen gaan hadden de instemming van de Kamer. Uitvoerig is gesproken over het opheffen van de ontslagplicht voor onderwijzeres sen,die in het huwelijk treden. De heer Van Sleen (P.v.d.A.) diende een amende ment in, om de bevoegdheid van de ge meentebesturen tot het verlenen van ont slag, als zijnde overbodig, niet in de wet vast te leggen. Voor dit amendement kreeg hij de steun van de heren Toxopeus (V.V.D.) en Gortzak (Comm.), maar de woordvoerders van de K.V.P., A.R. en C.H.U. verklaarden zich ertegen. Volgende week dinsdag wordt over het amendement gestemd. Omdat bij het bijzonder onderwijs de schoolbesturen ook de bevoegdheid hebben eventueel de huwende onderwijzeres te ontslaan, beschouwde de heer Tilanus (C.H.U.) het als een eis van rechtsgelijk heid, dezelfde bevoegdheid ook aan de ge meentebesturen voor te behouden en dat in de wet vast te leggen. Bij deze argumen tatie sloten zich de heren Peters (K.V.P.) en Roosjen (A.R.) aan. Oo' jkvr. Wttewaal van Stoetwegen (C.H.U.) wilde de bevoegd heid van de gemeentebesturen onverlet laten. Maar zij vond de wetstekst wel een achteruitgang in vergelijking met het Rijksambtenarenbesluit van 1 januari 1958, volgens hetwelk het verplichte ont slag aan de huwende ambtenares is opge heven. Het is een zaak van de echtelieden, zei de heer Toxopeus, uit te maken of de vrouw al of niet een betrekking wil ver vullen. Minister Cals wilde de bevoegdheid van de gemeentebesturen niet uit de wet schrappen, omdat daardoor als tegenstel ling de schijn zou kunnen worden gewekt, dat het de gemeentebesturen verboden is de huwende onderwij zei-es te ontslaan. Ter vermijding van die twüfel ontraadde hij het amendement ten sterkste. Te lange vakanties Er bestond nogal wat verschil van me ning over het regeringsvoorstel, het aantal lesuren per jaar op tenminste 1040 per jaar te stellen met een maximum van vijf per dag. De inspecteur van het onderwijs kan toestemming verlenen voor maximum zes lesuren. Het voorstel is voortgevloeid uit de te lange vakanties, die mogelijk zijn met meer dan vijf lesuren per dag. Met het maximum van 1040 lesuren per jaar kon men zich wel verenigen, maar de heer Peters (K.V.P.) vond het te ver gaan. dat het maximum aantal lesuren per dag wordt voorgeschreven. De vrije zaterdag en de viering van religieuze feestdagen komt daardoor in het gedrang. Hij diende een amendement in om het vaststellen van het maximum aantal lesuren per dag over Bij Koninklijk Besluit is benoemd tot ridder in de orde van de Nederlandse Leeuw mr. F. J. Kranenburg, gewezen staatssecretaris van Oorlog. Advertentie Droom niet langer van een koelkast maar huur er een .bij HEEMSKERK CO. Beethovenstr. 27-26 Hoofdweg 490-496 tel. 724628 A'dam. fe/. 125298 Uitsluitend nieuwe koelkasten';Allé bekende merken. Vraag uitvöericfé'in- lichtingen en folders. V Advertentie BARTELJORlSSTR. HAARLEM JEL-. -X3439 FERD. BOLSTR. 48 A' DAM TEL 717.162 - DAMES PANTALONS IN KLEUREN Verwachting tot morgenavond: Zwaar bewolkt met enige regen of motregen, maar later ook ver spreide opklaringen. Zwakke tot matige wind uit noordelijke rich tingen. Koel weer. Volledige weerrapporten op pagina twee. DIT NUMMER BESTAAT UIT VEERTIEN PAGINA'S. te laten aan dè gemeente- en schoolbe sturen. Het amendement kreeg de steun van de heren Tilanus (C.H.U.) en Roosje (A.R.), maar anderzijds zag de heer Toxopeus (V.V.D.) geen reden deze regeling toe te vertrouwen aan de gemeente- en school besturen, die blijkens het toelaten van de lange vakanties hebben getoond, dat ver trouwen niet allemaal te verdienen. De regering is verplicht te zorgen voor deugdelijk onderwijs, betoogde minister Cals, maar het geven van deugdelijk on derwijs is niet mogelijk als er regelmatig zes of zeven uur per dag les wordt ge geven, waardoor lange weekeinden en lange vakanties ontstaan. Er is zelfs een school, die thans slechts drie en een halve dag per week les geeft. De minister was bereid beroep op hem open te stellen tegen beslissingen van de inspecteur in zake het aantal lesuren per dag. Over het amendement van de heer Pe ters wordt de volgende week dinsdag ge stemd. <X>OOCOOO^OCOOOCOOOOOOOOOOODCOOOOOCX>OOCOOOOOCOCOOOOOOOOCC Te veelvuldig komt men de opvatting tegen, dat kunst een aangelegenheid is, welke alleen beoefend wordt door ar tiesten. Het grote aantal verdienste- o lijke amateur-musici, -toneelspelers, ij enz., enz., wordt hiermede schromelijk te kort gedaan. In zovelen leeft im mers op de een of andere wijze een r drang naar een kunstzinnig onder- p I vinden. p i Het Anjerfonds nu wil een steentje 8 I bijdragen om deze eigenschap door zelf- i Werkzaamheid van de mens en speciaal g de artistieke en cultureel verantwoorde g beleving daarvan te stimuleren. Voor talloos velen in deze provincie is het daarom zeer belangrijk, dat de collecte van het Anjerfonds ook dit jaar weer een succes wordt. Vanuit stad en land worden straks wederom de vele ver zoeken om subsidie in behandeling ge nomen. Als voorbeeld moge ik noemen: zang- en muziekverenigingen, dorps huizen, tentoonstellingen en andere cul turele uitingen. Gij kunt er toe mede werken, dat aan zoveel mogelijk aan vragen kan worden voldaan door bij de aanstaande inzameling ten behoeve van het Anjerfonds een bijdrage te offeren. Namens allen in Noordholland, die hiervan zullen profiteren, zeg ik bij voorbaat hartelijk dank. De Commissaris der Koningin in de provincie Noordholland, Voorzitter van het Anjerfonds Noordholland, x»ocGooco30oo3eccccoococcco:ccctrxy-re-yxxicococv Prinses Maria Pui, dochter van ex- koning Umberto van Italië en echtge note van Prins Alexander van Joego slavië heeft het leven geschonken aan een jongenstweeling. Deze telefoto, die werd. gemaakt in een kliniek te Bou logne sur Seine in Frankrijk, toont het ouderpaar met zijn kinderen. MOSKOU (Reuter) Het centrale comité van de Sovjet-communistische party is dinsdag en woensdag in Moskou bijeen geweest en heeft op die vergadering een revolutionaire wijziging in het Sov- jet-landbouwstelsel aangebracht door het systeem van verplichte graanleveranties aan de staat te vervangen door een nieuw prysstelsel. Op de vergaderingen is een rapport van premier Kroesjtsjev over de afschaffing der verplichte leveranties en het nieuwe stelsel aangehoord en be sproken. In het communiqué waarin de besluiten worden bekendgemaakt, wordt verder verklaard, dat de staat op grond van het nieuwe stelsel, dat dit jaar ingaat, de pro- dukten van de collectieve boerderijen zal kopen tegen prijzen die de boeren zullen aansporen de produktie op het gebied van landbouw en veeteelt te verhogen. Het is de bedoeling de Verenigde Staten en andere westelijke landen te overtreffen. (A.F.P.) Achterstallige verplichte lever anties worden kwijtgescholden, evenals Vlak voor vlucht naar Duitsland Enkele dagen voor hij zijn plan om naar Duitsland uit te wijken zou hebben uitge voerd, is donderdag in zijn woning aan de Elandstraat te Amsterdam de 45-jarige assuradeur S. de B. gearresteerd. In 1948 was deze De B. door het bijzonder ge rechtshof te Amsterdam bij verstek tot twintig jaar gevangenisstraf veroordeeld wegens dienstneming bij de Duitse S.S. Gedurende tien jaar heeft De B. zich aan de uitvoering van deze straf weten te onttrekken. Hij gaf zich uit voor zijn broer. Al zijn legitimatiebewijzen bevat ten de gegevens van deze broer, maar zijn vingerafdrukken bewezen, dat de tip die de Amsterdamse politie had gekregen over De B's ware identiteit juist was. schulden in natura aan de machine- en tractorstations. (Reuter) Het centrale comité heeft voorts besloten de Oekrainse partijleider Podgorny en de premier van de Russische federatie, Polansky, tot plaatsvervangende leden van het partijpresidium te kiezen. Dergelijke leden hebben geen stemrecht. De Russische federatie is de grootste repu bliek der Sovjet-Unie. Het presidium, dat de hoogste leiding in de Sovjet-Unie vormt, omvat thans vijftien gewone en tien in plaats van acht plaatsvervangende leden. (Reuter) Het comité nam nota van het feit, dat in de afgelopen jaren de produk tie van bepaalde landbouwprodukten de omvang der Amerikaanse produktie is ge naderd en dat voor een aantal produkten de produktie in de Sovjet-Unie groter was dan in de Verenigde Staten. De melk- produktie was vorig jaar 95 percent van die in Amerika en de produktie van boter was in de Sovjet-Unie iets groter. De pro duktie van tarwe is in de Sovjet-Unie meer dan tweemaal zo groot als in de V.S., de produktie van suikerbieten meer dan driemaal zo groot en de produktie van wol twee-en-een-half maal zo groot. De Sovjet-landbouw bezit alle vereisten om in de komende paar jaar met de pro duktie van vlees, melk en boter per hoofd van de bevolking de Verenigde Staten te overtreffen. In de nacht van 18 op 19 juni is op de Seine te Rouen in Frankrijk een roei bootje omgeslagen, waarin vier Neder landse opvarenden van de Shell-tanker „Kylix" (18.000 ton) een pleziervaart maakten. Eén van de schepelingen, de 24- jarige H. Houwer kon zwemmend de kant bereiken en heeft melding gemaakt van het ongeval. De drie andere inzittenden D. Duinhouwer en F. Kolijn, beiden 20 jaar, en de 21-jarige J. Hoogerwerf, wor den vermist. Volgens het Franse persbureau A.F.P. heeft de bemanning van het Franse vrachtschip „Sotteville", bijgestaan door brandweerlieden uit Rouen en Grand- Quevilly enige uren vruchteloos naar de vermisten gezocht. Dryden Pas op voor de woede van een geduldig man. De te Essen in België wonende Neder lander L. M. heeft na langdurige onder vragingen bekend, op de Kalmthoutse Hei de de Antwerpse verpleegster Maria van Steensel te hebben vermoord. (Van onze correspondent te LondenJ In diepe ernst heeft het Lagerhuis Mac millan gisteravond aangehoord, toen hij het langverwachte nieuwe Britse plan voor Cyprus uiteenzette. Het was hetzelfde plan dat de Britse premier oorspronkelijk dinsdag zou hebben onthuld, ware het niet dat Spaak, de secretaris-generaal van de NAVO, de Britse regering verzocht had er 48 uur mee te wachten. Dit intermezzo, heeft, naar uit Macmillans slotwoorden viel op te maken, zijn nut gehad. De NAVO heeft een belangrijke rol gespeeld in het verzoeningsproces achter de scher men en gaat voort dat te doen. Wat dit precies betekent, weet niemand. In Athene heeft een woordvoerder van de Griekse regering gezegd, dat de voorstellen in hun tegenwoordige vorm „fundamenteel on aanvaardbaar" zijn. Men gelooft in Lon den, dat het officiële Griekse antwoord een volledige verwerping zal zijn. Turkije heeft naar verluidt donderdagavond de voorstel len verworpen. Een woordvoerder van het Turkse departement van Buitenlandse Za ken verklaarde dat Turkije nog steeds een driemogendheden-confei-entie wil met Griekenland en Engeland. Hoofdpunten van het plan dat Macmil lan „een experiment en avontuur in deel genootschap" noemde, zijn: 1. De Griekse en Turkse regeringen zul len worden uitgenodigd een vertegenwoor diger te benoemen, die de Britse gouver neur van het eiland zal bijstaan in de uitoefening van het bestuur. 2. Er komen twee afzonderlijke parle menten, één voor de Grieks-Cyprioten en één voor de Turks-Cyprioten met wetge vende bevoegdheid betreffende hun eigen gemeenschap. 3. De algemeen inwendige administratie, behalve, die waarvoor de twee parlemen ten verantwoordelijk zijn, en ook behalve de inwendige veiligheid, zal berusten bij een ministerraad onder voorzitterschap van de gouverneur, waarvan verder deel uit maken de .vertegenwoordigers van de Griekse en Turkse regeringen en zes mi nisters gekozen uit en door de beide parle menten, namelijk vier Griekse Cyprioten en twee Turkse Cyprioten. 4. De gouverneur zal na raadpleging van de vertegenwoordigers van de Griekse en Turkse regeringen gebruik kunnen maken (Van onze Kamerverslaggever) De Tweede Kamer heeft besloten het sluitingstydstip van de winkels op enige dagen vóór St. Nicolaas en Kerstmis te handhaven op 9 uur. Indien 28 november op een zaterdag valt, mogen de winkels eveneens langer open blyven. Aar de ge meenteraden wordt overgelaten eventueel alleen op de dagen vóór St. Nicolaas het sluitingstydstip te bepalen op 10 uur. Tevoren had de Kamer het amendement van de heer Reehorst (P.v.d.A.) om de sluitingstyd zonder uitzondering te hand haven op 9 uur met 60 tegen 43 stemmen verworpen. Tegen stemden V.V.D., A.R-, K.V.P. en C.H.U. De P.v.d.A. en alle com munisten waren ervoor. Het amendement van de heer Van den Heuvel (K.V.P.) om de sluitingstijd te handhaven op 9 uur, maar het aan de ge meenteraad over te laten eventueel op de dagen voor St. Nicolaas het sluitingstijd stip te bepalen op 10 uur, werd hierna zonder hoofdelijke stemming aangenomen. Voorts besloot de Kamer aan burge meester en wethouders de bevoegdheid te verlenen het houden van lezingen en modeshows in winkels en tentoonstellin gen na sluitingstijd toe te staan. Er mag dan echter, op grond van een amendement van de heer Reehorst, dat met algemene stemmen werd aangenomen, niet worden verkocht. De regering had ook dit aan burgemeester en wethouders willen over laten. Voorts is besloten dat winkels die om godsdienstige redenen op zaterdag ge sloten zijn, zondags van 10 uur tot 6 uur geopend mogen zijn. De markt-, straat- en rivierhandel mag in de zomermaanden zacht fruit verkopen tot 's avonds 9 uur. De straathandel en de handel-te-water mag zondags na 5 uur „geringe eetwaren" verkopen. Deze vrijstelling is uitgebreid met Nieuwjaarsdag, Tweede Paasdag, Hemelvaartsdag, Tweede Pinksterdag en de beide Kerstdagen, alsmede de nationale feestdagen. Na sluitingstijd mogen waren worden thuisbezorgd één uur na het sluitingstyd stip, doch uiterlijk tot 8 uur. De broodbe zorging is toegestaan tot 9 uur. Prins Bernhard heeft een vergeefse strijd gevoerd op de honderd velden van het dambord tegen een elektronisch brein in een nieuwe rekencentrum te Amster dam Nadat de Prins met een drub op de knop het nieuwe elektronische rekencen trum, dat is gelegen aan de Vliegtuig straat op het industrieterrein achter het Nationaal Luchtvaartlaboratorium, had geopend, was hij de tegenstander van de elektronische rekenmachine op het dam bord. De Prins trachtte met een witte schijf vijf zwarte schijven te passeren, waarbij de rekenmachine telkens de bes te tegenzet aangaf. De Prins zuchtte diep toen hij na circa tien zetten zijn onmacht moest erkennen en een laatste poging deed, de partij te winnen door een niet geoorloofde zet te doen. Het elektronische brein gaf direct aan dat deze zet niet vol gens de spelregels was gedaan. Het rekencentrum is gesticht door de n.v. administratie- en statistiekmachinemaat- schappij Buil Nederland. Aan de voorzitter van het Koningin Wil- helminafonds, mr. A. J. d'Ailly werd een certificaat aangeboden waarin Bull-Neder- land het medegebruik van dit rekencen trum ter beschikking stelt van het Konin- De Prins moest bij het damspel in de rekenmachine zijn meerdere erkennen. gin Wilhelminafonds ten behoeve van de statistieken voor de kankerbestrijding. De opening van het rekencentrum werd ook bijgewoond door een vertegenwoordi ger van het ministerie van Economische Zaken, door de Commissaris der Konin gin in de provincie Noordholland, dr. M. J. Prinsen en door talrijke vertegenwoor digers van het bedrijfsleven. Tegelijk met deze opening vierde de n.v. Bull-Nederland haar tienjarig bestaan. In 1948 is uit een combinatie van Nederlands kapitaal met de Franse Bull-maatschap- pij (zes fabrieken in Frankrijk met 6000 personeelsleden) de basis gelegd voor de Nederlandse n.v. Het rekencentrum is niet slechts bedoeld om bij te dragen tot de oplossing van comptabele en weten schappelijke problemen, maar het zal ook worden ingeschakeld bij onderzoekin gen, die geleerden verrichten om het men selijk lijden te verzachten. In Parijs heeft het Bull-centrum de hypotheses van prof Denoix inzake de kanker kunnen bevesti gen en in de strijd tegen deze ziekte een waardevol aandeel kunnen leveren. van reserve-bevoegdheden om er voor te zorgen dat de beide gemeenschappen als het ware tegen elkaar zullen worden be schermd. 5. Bovendien zullen de vertegenwoordi gers van de Griekse en Turkse regeringen het recht krijgen om wetgevende maatrege len, welke zij nadelig achten, voor te leg gen aan een onpartijdig scheidsgerecht. 6. Griekse en Turkse Cyprioten zullen de Griekse of Turkse nationaliteit kunnen aannemen, terwijl zij tevens de Britse kunnen behouden. 7. Buitenlandse zaken, verdediging en inwendige veiligheid blijven voorbehouden aan de gouverneur, die hierover besluiten zal nemen na raadpleging van de ver tegenwoordigers van de Griekse en Turkse regeringen. 8. Om de nodige stabiliteit te verzekeren blijft, hetgeen de Britse regering de inter nationale status van het eiland belieft te noemen, maar wat. in feite beperkte mede zeggenschap is, zeven jaar onveranderd. Maar ook de Britse oppersoevereiniteit blijft in deze periode onaangetast. 9. De toekomst wordt vaag gehouden, maar de Britse regering doet de toezeg ging om wanneer alles naar wens gaat de soevereiniteit over Cyprus met de Griekse en Turkse bondgenoten te delen. Bereid heid daartoe zal dan hun bijdrage moeten vormen tot een blijvende regeling. Hierbij geeft de Britse regering echter uitdrukke lijk te kennen, dat bases en faciliteiten, nodig voor de naleving van Engelands internationale militaire verplichtingen voor het Verenigd Koninklijk zullen moe ten worden behouden). De Engelse regering is voorbereid op aanvankelijk ongunstige reacties bij de be trokkenen, maar vertrouwt dat zij bij na der inzien de werkelijke verdiensten van het plan zullen erkennen. Macmillan heeft een persoonlijk beroep gedaan op de Griekse en Turkse premiers om matiging te betrachten en het plan te benaderen in een atmosfeer van samenwerking. Herstel van de rust is voorwaarde voor het wel slagen. De Britse regering staat niet op een onmiddellijke aanvaarding van de nieuwe voorstellen in alle onderdelen, welke trouwens nog niet vaststaan. Waar het op aankomt is, dat het plan in beginsel aanvaard wordt, waarna overleg zal die nen te worden gepleegd over punten welke moeilijkheden opleveren. Volgende week donderdag zal het Lager huis een debat over het Cyprus-voorstel houden. De leider van de oppositie Hugh Gaitskell verklaarde met zichtbare in stemming van MacMillan, dat hij zich ge zien de spanningen rond Cyprus van on middellijk commentaar zou onthouden. Hij legde de nadruk op de invloed welke elk woord heeft dat thans in het Lagerhuis over Cyprus wordt gezegd, daarom was het volgens hem beter op dit ogenblik te zwijgen. Deze zelfbeheersing van Gaits kell wordt als een gunstig teken voor La bours houding beschouwd. Clement Davies sloot zich namens de liberalen bij deze woorden aan. Het Lagerhuis ging dan ook na enkele minuten tot een ander onder werp over. Stil liep de zaal leeg In politieke kringen prijst men de ver beeldingskracht van het plan. De voor naamste kritiek is, dat het te laat is ge komen. Advertentie GOUDEN ARMBANDEN JUWELIERS Houtplein 15 - HORLOGERS Advertentie >«000000 Meuwsen brengt blazers in kwaliteit en afwerking zoals BARRINGTON een begrip is (vanaf f 55.-). Een prettige dracht voor een man met gevoel voor stijl. Bijbehorende pantalons naar keuze (vanaf f 42.50) BÜ

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1958 | | pagina 1