De huwende vrouw in het onderwijs Gracieus en geraffineerd ijsballet in Haarlem Hongaars parlement betuigde instemming met ex ecuties Op en om het Binnenhof VRIJDAG 2 0 JUNI 1958 HAARLEMS DAGBLAD OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT 13 Examens Val van Menado nog dit weekeinde verwacht Timmerman, na 40 jaar uit V.S. gezet, stal hier een fiets Rechtbank wil hem terugsturen Engels testteam met moeite op 237 runs voor 7 Moskou protesteert tegen betoging in Kopenhagen Staking van exploitanten op de Expo ging niet door Attractiepark is voor sommigen een strop Scheepvaart „Iris" is geen nieuw merk Dr. E. van Raalte In zijn aan vijfendertighonderd mensen plaats biedende tenttheater op het „heli- kopterveld" aan de Wagenweg in Haar lem heeft het IJsballet van Maxi en Ernst Baier donderdagavond de eerste voorstel ling gegeven van zijn nieuwe programma jToduktie 1958" (dat vorig jaar om streeks Kerstmis in Utrecht zijn wereld première beleefde). Toen al hebben wij uitvoerig de loftrompet over dit fleurige sportieve ijsfestijn gestoken. Het weerzien met dit ensemble in de Spaarnestad heeft dat gunstige oordeel tenvolle bevestigd. Vergeleken bij de uitvoeringen van vorig jaar heeft de show zelfs nog aan tempo en samenhang gewonnen, hetgeen voor namelijk bereikt is door het oorspronke lijk programma, dat met ruim drie uur ijspret wel wat van het goede teveel bood, drastisch te beknotten. Zo is het sprook jesballet „De poppenfee" dat voor kin deren alleraardigst was, maar overigens toch wel zeer weinig om het lijf had geheel vervallen. Dat biedt het voordeel, dat executanten èn toeschouwers zich thans volledig op het grote ijsballet „De Vier Jaargetijden" kunnen concentreren, dat daardoor veel beter uit de grondverf komt dan enkele maanden geleden in Utrecht en Amsterdam, toen er in de details hier en daar nogal eens wat ram melde. In de technisch welhaast perfecte uit voering, waarin „De Vier Jaargetijden thans wordt opgediend, leveren de Baiers het bewijs, dat hun groep nog altijd tot de besten ter wereld gerekend mag worden en zelfs de vergelijking met de miljoenen shows van Hollywood glansrijk door- Haarlem. Voor het examen nuttige handwerken aan de Rijkskweekschool te Haarlem zijn ge slaagd: de dames C. van Bommel te Haarlem, H. rrank te IJmuiden, A. P. Hoekstra te Haarlem. S. Kilian te Haarlem, H. G. Spaargaren te Haarlem, i M. Moes te Zandvoort. M. v. d. Wateren te Haarlem, N. Bijster te Haarlem, E. H. J. Boers te Velsen, M. M. Boeschoten te Haarlem. A. Cassee te Overveen, E. J. C. Gerritse te Haarlem en H. il van Veelen te Zandvoort. Haarlem. Aan het Christelijk lyceum „Marnix van Sint Aldegonde" te Haarlem zijn geslaagd voor het eindexamen A: de dames M. W. J. C. de Kluis, L. Maaskant, H. R. M. Palm en H. Vaan- dering en de heren F. Keizer, H. G. Lyklema en S Wierda. Afgewezen een kandidaat. Voor het eindexamen B slaagden: de dames J. H. Haver man en M. Tak en de heren E. T. de Boer. H. F. Demmink, R. A. A. Koger, R. Kok, D. P. Lijesen en J. H. van Nood. Afgewezen drie kandidaten. Haarlem. Voor het eindexamen Christelijk Ly ceum te Haarlem afdeling H.B.S.-A zijn geslaagd: de dames G. M. Engel, Hillegom; A. W. Parle- vliet, Neuw-Vennep; J. H. Pescliar, I. J. A. Schef- fer. J. J. van Waarde, allen te Haarlem; E. W. J. Zoek, Heemstede, en de heren A. D. Bakker, Sant soort: H. Berger, Halfweg: H. Bruggemann en W. Marijnis, Hllegom; J. I. H. de Bruijne. T. R.^H. van Dijk, J. A. C. van der Giessen, B. W. J. Nie- meijer en T. Petersen, allen te Haarlem; F. H. Darlang en W. M. L. Duiven, Heemstede; E. Nieu- wenhuis en L. J. Steenwinkel, Lisse; J. M. Wie- gand, Zandvoort. Bloemenclaal. Geslaagd zijn voor het onderwij zersexamen aan de Da Costa-kweekschool te Bloemendaal de dames T. Jongens en C. van Os senbruggen te Haarlem, W. Kroon te Aerdenhout, M. Wichers te IJmuiden en N. Winkel te Velsen. Bloemendaal. Aan de Da Costa-kweekschool te Bloemendaal zijn geslaagd voor onderwijzeres: de dames J. S. Alblas. Santpoort: J. J. Boers. Heemstede; P. M. Hofman. Heemstede; M. M. Kooijman, Haarlem; A. A. Vromans, Bloemendaal. Amsterdam. Gemeente Universiteit. Geslaagd voor het doctoraalexamen geschiedenis: mej. M. M. de Bakker, Amsterdam. Doctoraal examen geologie: S. S. Cohen en C. J. Borghouts, Amster dam, en C. Weiter, Blaricum. Doctoraalexamen scheikundeA. van Kammen en M. van Ammers. Amsterdam, en H. J. van der Lee, Wormerveer. Doctoraalexamen natuurkunde: C. A. J. Ammer- laan, Amsterdam. Lelden. Gepromoveerd tot doctor in de wis- en natuurkunde op proefschrift getiteld „Magneti sche eigenschappen van enkele antiferromagne- tische zouten tussen 1 en 300 gr. k" de heer H. M. Gijsman, geboren en wonende te Leiden. Leiden. Doctoraalexamen geschiedenis: Ph. H. Rogaar, Voorburg. Kandidaatsexamen Franse taal- en letterkunde: R. Landheer, Leiden (cum laide). Kandidaatsexamen A wis- en natuurkun de: D. Ch. Brandt, R. Roest, beiden Den Haag; Frikkee. Leiden; K. Fokkens, Leiden. Idem F: R. van Neerbos, Leiden; F. C. Fischer, Leiden. Idem K: mej. C. B. Struijk, Leiden. Doctoraal examen wiskunde: M. van Steenis, Leiden; E. J. Wasscher, Leiden. Doctoraalexamen scheikunde: M. E. Kronenberg, Leiden (cum laude). Docto- taalexamen biologie: mej. N. Blom, Leiden; mej. L. Sollewijn Gelpke, Leiden; H. P. M. Sanders, Rotterdam; J. Tromp, Leiden. 's-Gravenhage. Geslaagd voor het tweede ge- leelte notariële examens: H. F. K. Cranssen. Lei den; G. Vruggink, Utrecht en J. H. L. M. van der Werf, Tilburg. Rotterdam. Nederlandse Economische Hoge- •chool. Kandidaatsexamen: J. W. Bloem. Rotter dam. Doctoraalexamen: G. J. Koningsveld, Haar lem; A. A. Vlaardingerbroek, Geldrop. Utrecht. Kandidaatsexamen wis- en natuurkun- 'e B: A. Schadee, Rotterdam. Idem D: A. J. M. d. Beid, Deventer; F. A. Lootsma. Murmer- oude; G. v. Middelkoop, Heerlen. Idem A: H. M. Heideman, Oldenzaal: P. I. M. Johannesma, Arnhem; W. H. Schikhof, Tilburg. Idem L: mei. Vinkenborg, Utrecht: A. M. Soeterbeek, Hei- rond. Idem J. J. de Boer, Wageningen; K. G. Lmsvelt, Rotterdam; J. G. J. van Lith, Wijchen. Mem K: Th. v. d. Berg, Utrecht; mej. F. J. H. ran Dilst. Bussum; J. O. van Hemel, Hilversum; mej. L. H. Hoyer, Budel; mej. E. L. Kettlitz, Rijs wijk (Z.H.); mej. E. W. M. J. Rondagh. Maas- Iricht. Idem E: E. M. Hornsveld, Soestdijk; J. C. T. Tellier, Utrecht. Idem F: R. C. Reintjes, Wa- Seningen; G. Versteeg, Utrecht. Idem G: U. M. Tn. Houtsmuller, Zeist; F. v. d. Veen, Emmel- wrd; J. A. Weber. Hilversum. Doctoraalexamen 'armacie: mej. A. Reintjes (cum laude). Utrecht: I W. Kampman. Hilversum; mej. J. H. C. Th. •nssenaar. Utrecht. Doctoraalexamen wiskunde: - J. Kalmijn, Utrecht. Doctoraalexamen biolo ge: mej. I. Roosheroe, Utrecht. Doctoraalexamen scheikunde: A. Schaap, Huizen; P. L. Schuller, Utrecht.. Doctoraalexamen klassieke letteren; A. Kaas, Baam. Doctoraalexamen rechten: H. G. A. ïbblnk, Utrecht. Groningen. Te Groningen is de heer P. E. Hoek- -ma, geboren te Groningen, gepromoveerd tot ftctor in de geneeskunde op een proefschrift ge leld „Over slechthorendheid bij schoolkinde- :;n". Tot doctor in de geneeskunde is gepromo- eerd mejuffrouw J. A. Kaars Sijpesteijn, gebo- :;n te Bloemendaal. op een proefschrift „Enige ornien van erfelijke niet- spherocytaire anae- ;iie bij kinderen". .Groningen. Doctoraalexamen tandheelkunde Me gedeelte: F. Beijderwellen en A. K. Panders '(.Groningen; J. E. Edens, Zuidbroek; W. van "illgen, Amstelveen; J. G. Schedler, Amsterdam II G. s. Pastoor, Haren. Doctoraalexamen econo mische wetenschappen: G. Abercrombie, Nije- 'een. Tilburg. Kath. Economische Hogeschool. Kan didaatsexamen: G. Pikkemaat, Ulft; H. Ruys, jjoerden: J. Voets. Bergen op Zoom; J. Lenoir, iulsberg (met lof); J. Rijpkema, Venlo; Th. van Aell, Waalwijk. Nijmegen. Doctoraalexamen pedagogiek: Th. A. j-M. Gerritse, Den Bosch; zr. Reinalda (mej. W. van Raaphorst), Steenwij kerwold; pater B.Th. Veldhoven S.C.J., Hees-Nijmegen. Kandidaats- 'camen Frans: A. Evers, Eindhoven; R. Th. I. J. •deVreese, Den Haag. Doctoraalexamen Frans: Ster AP. A. de Jong M.S.F., Kaatsheuvel; mej. M. E. Schmets, Vaals. Doctoraalexamen rech- 4nj C. L. M. de Quay, Den Bosch. Nijmegen. Gepromoveerd tot doctor in de po- -Jeke en sociale wetenschappen op het proef- ;;j]rift „Katholiek middelbaar onderwijs en in- •cllectuele emancipatie'" de heer M. A. J. M. ••althijsen te Den Haag. Melbourne. Op een proefschrift „Contribution J)the study of the poetry of Gerrit Achterberg" jde heer R. P. Meyer aan de universiteit van '«lbourne gepromoveerd tot doctor in de filo- die. Het is de eerste keer, dat de universiteit =n Melbourne deze graad heeft toegekend op Proefschrift over een Nederlands letterkun- •5 onderwerp. De heer Meyer is lector aan deze ■^versiteit. staat. Wat de solisten als het nieuwe lei dende duo Irene Braun en Lothar Müller, het acrobatenteam Rike Schropp en Pol- di Bierer, de Hongaarse kampioene Hedy Palinkas en de 'temperamentrijke Engel se Joy Aston, op technisch gebied preste ren, spot werkelijk met alle wetten van de zwaartekracht. Om nog maar te zwij gen van de verbijsterende salto's, spron gen en razensnelle wendingen van de Ame rikaanse ijskomiek Jack Duncan, die in e-.n van zijn solo's zelfs met een formida bele kuitenflikker van de ijsvloer midden tussen het publiek duikt waar hij dit ter geruststelling in een verdekt opge stelde kist met schuimrubber belandt. Ook het dwaze kelnersduet, dat deze virtuoos samen met de Britse kunstrijder Bill Ste wart ten beste geeft, is ijsvermaak van de bovenste plank; een nummer van wereld klasse. Van „De Vier Jaargetijden" een schepping van balletmeester Günther Lorenz naar een idee van Maxi Baier bekoorde vooral het herfsttafreel met de jacht op het betoverde vosje in het dam pende najaarsbos. Een bijzonder sugges tieve sfeer was hier bereikt door de knap pe belichting. De 'wilde dooreenwerveling van fantastische bosgeesten en roodgerok- te jagers was een lust voor het oog. De expressieve zigeunerinnendans van Joy Aston was een der hoogtepunten van de avond. Een charmant kijkspel, vooral om zijn bijzonder verzorgde kostumering, vormde voorts het tafreel „Lente" met de flirtzieke meisjes en gepommadeerde flaneurs uit het vrolijke Berlijn anno 1900, waarbij ook „das Militar" natuur lijk in ganzenpas marcherend en met de „Pickelhaube" op het hoofd niet ont brak. De climax van gratie en raffinement komt echter in de finale, het feërieke win- tertafreel met zijn wervelstorm van fan tastische ijsbloemen en ijskristallen, de wilde slierten van carnavalsgangers en de onsterfelijke Weense wals, terwijl uit de staalblauwe winterlucht een meteo rologisch fenomeen! een „echte" sneeuwbui van zeepbellen neerdaalt. Twee jaar, wij hebben het al" eerder vermeld, is er aan dit nieuwe program ma gewerkt en geschaafd. De Baiers, die zelf niet meer meedansen, ontwierpen zelf de fraaie kostuums, die bijna een ton ge kost hebben. Zij studeerden met hun bal letmeester de solo's en ensembles in tot dat alles tot in de puntjes klopte. Het re sultaat is een ijsfeest, dat ge niet verzui men moogt. Het IJsballet blijft tot en met dinsdag in Haarlem. DJAKARTA (ANP) De woordvoerder van het Indonesische leger, Pirngadie, heeft donderdagavond medegedeeld, dat de regeringstroepen, die het vliegveld van Menado, Mapanget, bezetten, 50 opstande lingen gevangen hebben genomen. TWee gevechtswagens, 12 kanonnen en 50 lichte infanteriegeweren werden buitgemaakt. Verschillende rebellen waren volgens hem met kettingen aan de kanonnen vastge klonken toen zij door de regeringstroepen werden aangetroffen. Het vliegveld blijkt op maandag 16 juni al te zijn veroverd. Na de bezetting van de vliegbasis op Morotai door de rege ringtroepen was Mapanget het belang rijkste vliegveld, dat nog in handen van de opstandelingen was. Zij beschikten na deze verovering nog over een klein lan dingsterrein, dicht bij Menado. In Djakarta verwachtte men, dat Menado zelf waarschijnlijk vóór het aanstaande weekeinde in handen der regeringstroepen zou vallen. „Na veertig jaar in Amerika te hebben gewoond, kan deze man hier niet meer aarden. Het is gebleken dat hij zich niet weet aan te passen aan onze maatschap pelijke omstandigheden. Daarom, al is hij dan ook nog steeds Nederlander, zal het het beste zijn als hij zo gauw mogelijk weer naar Amerika teruggaat." Dit overwoog de Haagse rechtbank ten aanzien van een 54-jarige timmerman, een oud-Hagenaar, thans zonder vaste woon- of verblijfplaats, die twee jaar ge leden Amerika was uitgezet, waar hij 40 jaar heeft gewerkt en waar zijn Ameri kaanse vrouw en kinderen nog steeds wo nen. Het verdere verblijf in de Verenigde Staten was hem geweigerd, nadat hij vier jaar gevangenisstraf had uitgezeten we gens het aanbieden van ongedekte cheques. De man was teruggegaan naar Neder land. Hij had het hier echter zeer moei lijk. Pogingen om zijn vrouw en kinderen te onderhouden strandden op het feit, dat hij voor vier gulden slechts één dollar kan kopen en omdat in Amerika de koopkracht van een dollar niet zo heel veel verschilt van de koopkracht van een gulden in ons land. Hij kon 't niet bolwerken, ondanks 't feit dat hij overdag hard werkte in de bouw vakken en 's avonds bijverdiende met wer ken in een restaurant. De financiële nood steeg zo hoog, dat hij er toe kwam om op 28 april in Voorburg een fiets te stelen. Hij trof het niet, want toen hij de fiets aan iemand te koop aanbood, bleek deze een broer van de eigenaar te zijn, die het rijwiel onmiddellijk herkende. Thans verblijft de Nederlandse Ameri kaan in het Huis van Bewaring in Den Haag. Van daar uit voert hij een uitgebrei de correspondentie met de Amerikaanse autoriteiten. Er is een kans dat men hem in de Verenigde Staten toch weer zal toe laten, omdat hij getrouwd is met een Ame rikaanse vrouw. De officier van Justitie vorderde echter zes maanden gevange nisstraf tegen hem. De timmerman zette in het Nederlands, doorspekt met talrijke Amerikaanse uitdrukkingen, uiteen hoe zijn kansen op terugkeer naar de Verenig de Staten er voorstaan. Zijn in Den Haag wonende broer zou bereid zijn, de reis te betalen. De rechtbank vroeg verdach- te's advocaat de kwestie met het Ameri kaanse consulaat te bespreken en de rechtbank binnen een week verslag uit te brengen over zijn bevindingen. De rechtbank zal daarna op 3 juli uitspraak doen. De tweede testmatch Op de eerste dag van de tweede test match EngelandNieuw Zeeland, die op Lords wordt gespeeld, hebben de Engelse batsmen in laag tempo en met weinig suc ces staan verdedigen. In zes uur verza melden zij 237 runs voor het verlies van 7 wickets met een gemiddelde van minder dan 40 runs per uur. Het fielden van de Nieuw Zeelanders onder de bewonderenswaardige leiding van hun captain John Reid en met het goede werk van de pace-bowlërs John Hayes (3 voor 21) en Tony MacGibbon (2 voor 69) droeg in belangrijke mate bij tot deze teleurstellende Engelse score. Alleen Colin Cowdrey, die een goed 65 met negen vieren scoorde, oogstte nog enig succes voor het Engelse testteam. BOEDAPEST (Reuter en UPI) Er klonk gisteren een kort applaus toen de plaatsvervangende premier Antal Apro van Hongarije in het parlement mededeling deed van het aan ex-premier Nagy en zijn (Van onze correspondent in Brussel) De opwinding over een voorgenomen staking en de moeilijkheden in het attrac tiepark op de Expo worden sterk overdre ven, aldus een woordvoerder van de we reldtentoonstelling. Dg staking van enkele ontevreden standhouders van het attractie park is vandaag niet door gegaan. Enkele grote exploitanten, die hun zaak op so lide financiële en commerciële basis heb ben opgezet, zoals het café „Ober^Bayern", zouden in ieder geval niet aan de staking hebben deelgenomen. Enkele kleine stand houders van het attractiepark zijn onte vreden, omdat het bezoek tot nu toe L tegengevallen. Dat was in 1935 ook hot geval, aldus de woordvoerder van de Expo. Tot 20 juli werden in 1935 weinig zaken gedaan, daarna wijzigde de toestand zich volkomen en werd de Expo in goede om standigheden voor alle standhouders van het attractiepark beëindigd. Sommigen hebben echter gedacht, dat zij miljonair zouden worden, na al hun instal laties te hebben afgeschreven. Zij moeten echter hard werken om aan de kost te komen, aldus deze woordvoerder. Het commissariaat-generaal heeft van ochtend een delegatie van de ontevrede nen ontvangen. Er zijn besprekingen be gonnen over de minimumstroomleveringen de tarieven van de elektriciteit en de stand gelden. Een woordvoerder van de organi serende maatschappij van het attractie park, de maatschappij Sobera, verklaarde eveneens dat de meeste grote standhouders in het attractiepark zich afzijdig houden van de kleine groep ontevredenen. Enkele standhouders zijn niet te spre ken over de, naar hun mening, hoge som men welke zij, onder meer voor het ge bruik van elektriciteit moeten betalen. Een van de ernstigste grieven is de aanslag van 12.000 francs voor de verlichting, die voor ieder gelijk is, ongeacht de grootte van het stukje Expo dat hij heeft gepacht. Sommige exploitanten willen de aparte toegangsprijs voor het vermakelijkheden- park afschaffen, teneinde meer Brusselaars te trekken medewerkers voltrokken vonnis. Apro ver klaarde dat de Hongaarse regering de genen die misleid waren had vergeven, maar geen genade toonde voor leiders van de contra-revolutie. „Er zullen thans in het Westen geen geruchten meer zijn over Nagy en zijn medeplichtigen, nu het Hon gaarse volk de aanleggers van de opstand in 1956 heeft geliquideerd". Het was „een strenge, maar rechtvaardige straf", zo zei hij. MOSKOU (Reuter) Rusland heeft bij Denemarken geprotesteerd tegen de de monstratie voor de Russische ambassade in Kopenhagen, die volgde on de terecht stellingen in Hongarije. De Russische mi nister van Buitenlandse Zaken, Gromyko zegt te menen dat de „vijandige actie met voorkennis van de Deense overheid is ge voerd" daar een aantal Deense bladen had bericht over voorbereidingen voor een dergelijke actie en de Russische ambassade het Deense ministerie van Buitenlandse Zaken van het verschijnen van een groep verdachte personen buiten het gebouw op de hoogte had gesteld. WENEN (Reuter) In weerwil van de voorzorgsmaatregelen van de Weense po litie zijn in de nacht van woensdag op donderdag op de muren van het Hongaarse gezantschapsgebouw leuzen gekalkt. Po litiepatrouilles waren de gehele dag in de weer om betogingen voor de Hongaarse legatie en de Russische ambassade te ver hinderen. Barbaars WASHINGTON (Reuter) De Ameri kaanse senaat heeft eenstemmig in een motie zijn verontwaardiging uitgesproken over de „barbaarsheid en trouweloosheid" van de Sovjet-Unie. De Senaat verzocht president Eisenhower alle geschikte mid delen te gebruiken om het medeleven van alle Amerikanen met het Hongaarse volk bij deze nieuwe uiting van „politieke on derdrukking en terreur" kenbaar te maken STRAATSBURG (Reuter) Het comité van plaatsvervangers der ministers van de Raad van Europa heeft de „barbaarse terechtstellingen" veroordeeld. NEW YORK (Reuter) De speciale UNO-commissie voor Hongarije zal mor gen in spoedzitting bijeenkomen om zich te beraden over de toestand die na de te rechtstellingen is ontstaan. SANTIAGO (UPI) De Chileense Ka mer van Afgevaardigden heeft, naar aan leiding van een petitie van verscheidene afgevaardigden, besloten een nota aan de UNO te zenden waarin verzocht wordt om een internationaal ond' zoek naar de terechtstellingen. Advertentie alle goede koolzuurhoudende, alcoholvrije dranken zijn fris-dranken EEN RUSTIGE politieke sfeer viel er in de jongste tijd in de Tweede Kamer waar te nemen. Dit was zowel het geval bij de behandeling van een aantal, in hoofdzaak technische, wijzigingen, die de winkelslui tingswet zal ondergaan als gedurende de beraadslagingen over de Jeugdspaarwet. Zeker, van de zijde van de K.V.P. heeft het niet ontbroken aan pogingen om ter gelegenheid van de gedachtenwisseling over laatstgenoemd wetsontwerp het stok paardje van de bezitsvorming voor de dag te halen. Maar eerlijk gezegd was het maar een heel mager beestje, dat men te aan schouwen kreeg, zodat het de grootste moeite kostte om wie dan ook hierover in geestdrift te doen ontlaaien. Zeker, de voorgestelde regeling als zodanig verdiende instemming en die kreeg zij dan ook alom. Er zit ongetwijfeld iets goeds in, de spaar zin te bevorderen en daarmee dan aan te vangen bij de jeugd. Maar nog eens, bij zonder veel om het lijf had het ontwerp niet. Dit houdt allerminst een verwijt aan het adres van minister Struycken noch aan dat van staatssecretaris Schmeltzer in. Veeleer pleitte het voor hun werkelijk heidszin, dat zij inzagen, dat hier als parool diende te gelden: „klein beginnen." Pas zeer geleidelijk aan zal het waarschijnlijk mogelijk zijn van overheidswege, dat wil zeggen met behulp van wetgevende maat regelen, een steentje tot particuliere bezits vorming bij te dragen. Doch daarom juist had het ook geen zin thans al luide de trom van bezitsvorming te roeren Zo lag het, alles tezamen genomen, voor de hand, dat zelfs indien hier of daar het verlangen aanwezig geweest mocht zijn op de ont ketening aan te sturen van een groot scheeps debat tussen enerzijds socialisten, die nu eenmaal minder zien in bescherming en bevordering van particulier bezit dan de niet-socialistische groepen, en anderzijds deze groepen, verwezenlijking van dat ver langen achterwege moest blijven. Natuur lijk viel er wel een onderscheid waar te nemen in de wijze, waarop de P.v.d.A. zich naar aanleiding van het ontwerp Jeugd spaarwet uitte en de manier waarop dit b.v. de woordvoerder van de K.V.P., de heer Koersen deed. Doch dat alles geschiedde in een volslagen rust. Ja, het had er zelfs veel van weg alsof men zich in oprechtheid niet druk over dit voorstel kon maken. Kortom, van min of meer diepgaande prin cipiële tegenstellingen viel niets te bespeu ren. Anders was het gesteld, toen j.l. donder dag het wetsontwerp aan de orde kwam tot wijziging van de Lager Onderwijswet. Laat ik, ter vermijding van misverstand voorop stellen, dat het ook daarbij heel kalm toeging. Intussen, in dit geval bleek toch heel duidelijk, dat er een beginsel kwestie in het geding was. Het door minister Cals verdedigde wets ontwerp houdt onder meer in, dat voortaan het vijfde lid van artikel 38 van de Lager Onderwijswet zal gaan bevatten, dat de gemeenteraad kan bepalen, dat de onder wijzeres, die in het huwelijk treedt, op die grond wordt ontslagen met ingang van de dag, volgende op die van het huwelijk. Met andere woorden, de landswetgever zal aldus aan de plaatselijke wetgevers de gemeenteraden de vrijheid laten om, bij wijze van huwelijksgeschenk, zoals de communistische afgevaardigde de heer Gortzak zeide, de onderwijzeres, die in het huwelijk treedt de straf van ontslag toe te dienen. Wie, met schrijver dezes, in beginsel een discriminatie van de vrouw ten opzichte van de man uit den boze vin den, zullen het natuurlijk onrechtmatig achten, dat de onderwijzeres die trouwt deswege wel en de onderwijzer die in het huwelijksbootje stapt, niet ontslagen kan worden. Intussen moet ik hieraan meteen toevoegen, dat het voorgestelde artikel in kwestie toch ai een niet geringe vooruit gang betekent. Op het ogenblik toch stelt de Lager Onderwijswet in zulk een geval de ontslagverlening aan de huwende on derwijzeres verplicht! Deze bepaling da teert van 1935, toen men van kwaad tot erger verviel, door het tien jaar te voren tot stand gebrachte artikel, dat de m o g e- 1 ij k h e i d tot ontslag onder een dergelijke omstandigheid opende, te vervangen door het op het ogenblik nog steeds, sinds 1935 geldende, bindende voorschrift. Er waren, voor zover na te gaan, tijdens de donderdag over deze kwestie gevoerde discussies geen vreemdelingen onder het gehoor. Zij zouden er vermoedelijk hele maal niets van begrepen hebben en zich allicht hebben afgevraagd, hoe een in me nig ander opzicht toch zo modern aandoend land als Nederland, met betrekking tot deze aangelegenheid zo „achterlijk" kan zijn. De verklaring hiervan is vrij eenvou dig. Zij komt, kort samengevat, hierop neer, dat vrijwel het gehele Nederlandse volk, veel sterker dan het zich zelf dikwijls ver mag te realiseren, „ge-Calviniseerd" is, zo als eens de begaafde journalist C. K. Elout, jarenlang parlementair redacteur van het Algemeen Handelsblad, het heeft uitge drukt. De gehuwde vrouw heeft haar taak in haar gezin, haar plaats is thuis en de wetgever heeft er zoveel mogelijk tegen te waken, dat getrouwde vrouwen, op voet van gelijkgerechtigheid met de mannen, buitenshuis werkzaam zijn. En zeker hoort dit niet het geval te wezen in openbare functies. Die gedachte nu heeft, al wordt zij sinds jaar en dag reeds, in het algemeen zeker niet aangehangen door vrijzinnig Nederland en evenmin door socialisten, heel lang de overhand kunnen behouden, zowel in protestants-politieke kring alsook, in be langrijke mate, zij het wel met enige nuan cering, in het kamp van de Katholieke Staatspartij eertijds, de Katholieke Volks partij vervolgens. Allengs is er echter, in het bijzonder te midden van de K.V.P., in dit opzicht een kentering ontstaan. Zo is het dan mogelijk geweest, dat op 22 sep tember 1955 de toen nog honderd leden tellende Tweede Kamer met 46 tegen 44 stemmen een motie van mejuffrouw mr. Tendeloo de helaas te vroeg overleden tot de P. v. d. A. behoord hebbende afge vaardigde aannam, die een overwinning betekende voor hen, die de gehuwde of huwende ambtenares niet bij haar manne lijke collegae ten achter gesteld wilden zien. De motie hield in, dat het niet op de weg van de staat ligt, behalve bij het blijken van misstanden, de arbeid van de gehuwde vrouw te verbieden. Als gevolg daarvan is met ingang van 1 januari van dït jaar een desbetreffende verbodsbepa ling uit het Rijks Ambtenaren Reglement geschrapt. Vijf leden van de fractie van de K.V.P., te weten mejuffrouw dr. Klompé, mej. mr. De Vink, alsmede de mannen mr. Blaisse, Visch en Koersen en voorts jkvr. mr. Wittewaal van Stoetwegen en de heer Krol van de C.H. gingen toen met de motie mee. plus de V.V.D.. de P.v.d.A. en de com munisten. Het Rijk neemt dus niet langer het stand punt in, dat het aan de staat is om uit te maken of een gehuwde vrouw ambtena- resse kan blijven en gaat er van uit, dat zulks een zaak is, die man en vrouw onder ling hebben uit te maken. Om die reden beoogt thans ook het aanhangige ontwerp tot wijziging van de Lager Onderwijswet niet langer de volstrekte verbodsbepaling voor de huwende onderwijzeres te hand haven. Maarde leerkrachten van de lagere school zijn, voor zover het niet bij zondere scholen betreft, waar zij in dienst zijn van zulk een bijzondere school, niet in rijks-, doch in gemeente-dienst. En nu heet het, dat het in strijd met de gemeentelijke autonomie zou zijn om met behulp van de wet volstrekt uit te sluiten, dat deze of gene gemeente, waar men overwegende bezwaren zou hebben tegen het feit, dat een getrouwde vrouw voor de klas zou staan, een in het huwelijk tredende onder wijzeres zou kunnen ontslaan. Zowel de heer Van Sleen (Arb.), die een amendement heeft ingediend om uit het ontwerp de bepaling te schrappen, welke uitdrukkelijk aan de gemeenteraden een vrijbrief zou verstrekken, in dergelijke gevallen tot ont slagverlening over te gaan als jkvr. mr. Wttewaal van Stoetwegen betoogden, dat ook als de wet hierover voortaan het stil zwijgen zou bewaren, de gfemeenten altijd nog vrij blijven wel een zich tegen aan blijven van trouwende onderwijzeressen richtende verordening uit te vaardigen Hiertegenover was mr. Tocopeus (V.V.D.) alsook de heer Peters (K.V.P.) van oordeel dat aanneming van het amendement-Van Sleen de gemeenten niet meer zou toelaten om zulk een verbodsbepaling uit te vaar digen. Zonder de lezers te vermoeien met de juridische problemen, waarom het hier gaat, volsta ik met de opmerking, dat mijns inziens in rechte het gelijk aan de zijde van de twee eerstgenoemde afgevaardig den is. Minister Cals gaf er de voorkeur aan zich over deze zijde van - de zaak niet duidelijk uit te spreken. Hij gaf alleen te kennen, dat er in het licht van de ge schiedenis van wat er op dit punt zo al met de Lager Onderwijswet was gebeurd en gegeven ook de uiteenlopende meningen in de Kamer, twijfel kon bestaan, of de gemeenten inderdaad nog wel wegens hu welijk van een onderwijzeres ontslag zou den kunnen geven, indien het amendement- Van Sleen een meerderheid zou behalen. Die twijfel nu achtte hij dermate bezwaar lijk, dat hij zich genoopt zag deswege het amendement-Van Sleen ten sterkste te ont raden. Onaannemelijk noemde hij het ech ter niet. Dat was ook heel begrijpelijk, aangezien hij immers zelf, „persoonlijk" zo zei hij in beginsel voor gelijkberech tigdheid van de in het huwelijk tredende mannelijke en vrouwelijke onderwijskrach ten is. Blijkbaar had hij intussen over wegingen om in dit geval niet zijn per soonlijke principiële zienswijze geheel en al te doen triomferen. Het gevolg van deze ietwat halfslachtige houding was, dat zijn uiteenzettingen bepaald niet door krach tige noch deugdelijke argumentatie uit muntten. Indien de minister vóór het aanstaande dinsdag tot een beslissing komt, nog eens het oordeel zou inwinnen, b.v. van des kundigen van Binnenlandse Zaken, des kundigen met name ten opzichte van de vraag, of rechtens gemeenten de vrijheid behouden een verbodsverordening vast te .«tellen gelijk boven bedoeld, ook indien het amendement-Van Sleen zou worden aangenomen, dan zal hij ongetwijfeld op de hieromtrent door jkvr. mr. Wttewaal van Stoetwegen gestelde vraag een beves tigend antwoord moeten geven. En in dat geval zou het heel goed denkbaar zijn, dat een aantal Christelijk-Historischen met ge noemde afgevaardigde en haar fractiege noot de heer Krol alsook onder meer de beide vrouwelijke leden van de K.V.P. het amendement zouden helpen aannemen. Want dan valt niet langer vol te houden, dat men omderwille van de rechten van de vrouw, het in veler ogen wel buitengewoon heilige huisje van de gemeentelijke autono mie ook maar iets te na zou komen. Aagtekerk, 19 te Sydney verwacht v. Melbourne. Abida, 23 te Curasao verwacht. Aegis, 19 te New Orleans verwacht v. Houston. Agamemnon, 19 v. New York, 20 te Baltimore. Alblasserdijk, 19 te Houston verwacht. Alderamin, pass. 19 Finisterre n. Hamburg. Algol, 20 te Rotterdam. Alkaid, 19 v. Santos n. Rio de Janeiro. Almkerk, 19 te Bremen. Alphacca, 20 te Rio de Janeiro verw. v.1 Trinidad. Alphard, 19 v. Rosario n. Buenos Aires. Alpherat, 19 v. Buenos Aires n. Montevideo. Alwaki, 19 ten anker rede Chittagong. Ameland, 19 600 m. z.w. Azoren n. Curasao. Ampenan, pass. 19 Flores (Azoren n. Houston. Amsteldijk, 19 v. Antwerpen n. Lissabon. Amstelland, 19 110 m. z.w. Madeira n. Amsterdam. Amstelpark, 19 1070 m. w.n.w. Kaap Leeuwin n. Albany. Angolakust, 19 te Bremen. Annenkerk, 19 400 m. z.o. Guardafui n. Aden. Arendsdijk, 20 te Rotterdam. Arenskerk, 19 100 m. n.n.o. Port Sudan n. Aden. Argos, 19 v. Amsterdam n. Lissabon. Bantam, 19 50 m. o.n.o. Algiers n. Port Said. Bali, 19 270 m. z.o. Madras n. Rangoon. Baud, 20 v. Singapore n. Chittagong. Beninkust, 19 te Amsterdam. Bennekom, 18 760 m. n.o. Barbados n. Rotterdam. Blitar, 20 te Djibouti. Bonita, 20 te Piraeus. Calamares, 19 te Mobile verwacht. Caltex Rotterdam, 19 v. Port Said n. Rotterdam. Caltex Utrecht, 19 318 m. z. Dakar n. Bordeaux. Camitia, 21 et Curasao verwacht. Casamance, 19 345 m. z.w. St. Vincent n. Nantes. Cinulia, 9/7 te Brisbane verwacht. Cistula, 19 v. Sorong n. Singapore. Clavella, 29 ter hoogte Landsend verwacht. Coolsingel, 19 v. Newport News n. Rotterdam. Cradle of Liberty, 18 v. Suez n. Mena. Daphnis, 19 te La Guaira v. New York. Delfland, 20 te Amsterdam. Dorestad, 18 1000 m. z.o. Fayal n. Londen. Doris, 19 te La Guaira v. New Orleans. Drente, 19 50 m. w. Labuan n. Taclobon. Duivendijk, 22 te Rotterdam verwacht. Eemdijk, 20 te Havana. Ena, 19 v. Curagao n. Three Rivers (Quebec). Esso Nederland, pass. 19 Burlings n. Port Said. Etrema, 19 te Berre verwacht v. Malta. Farmsum, 19 200 m. z.w. Seoel n. Chinwangtao. Fravizo, 19 v. Teneriffe n. Liverpool. Friesland SSM, 19 v. Setubal n. Rotterdam. Garoet, 19 v. Galveston n. New Orleans. Ghanakust, 19 80 m. n. Las Palmas n. Le Havre. Guineekust, 20 te Point de Noire. Haarlem, 19 te Amsterdam. Hector, pas. 19 Gibraltar n. Algiers. Heelsum, 19 1300 m. v. Houston. Helicon, 19 te Ciudad Trujillo. Hera, 19 te Puerto Ordaz v. Ciudad Bolivar. Hermes, 19 te Aruba verwacht v. Puerto Limon. Hersilia, 19 v. Pt. Au Prince n. Santiago de Cuba. Hilversum, 26 te Finnert verwacht. Jacob Verolme, 20 te Montevideo. Japara KPM, 19 v. Mahe n. Zanzibar. Jason, 19 te La Guaira verwacht. Jupiter, 18 v. Lissabon n. Sevilla. Kabylia, 22 te Curasao verwacht. Kalinga. 1/7 te Geeiong verwacht. Kara, 20 te Curasao verwacht Katelysia, 21 gereed dokken Schiedamn. Curasao. Kelletia, 19 290 m. o.n.o. Durban n. Singapore. Kellia, 19 te Miri. Kenia, 20 te Curasao v. Perth Amboy. Kieldrecht, 19 v. Aden n. Colombo. Kinderdijk, pass. 19 Wight n. Antwerpen. Koratia, 19 et Rotterdam. Korenia, 19 v. Rotterdam n. Hamburg. Korovina, 23 te Curasao verwacht. Kosicia, 19 600 m. n.o. Antiqua n. Rotterdam. Krebsia, 19 v. Boston n. Mamonal. Kreeft, 22 te Rotterdam verwacht. Kylix, verm, 21 v. Rouaan n. Wilmington. Laertes, 19 te Port Swettenham verw. v. Slngap. Laurenskerk, 19 te Akaba v. Djibouti. Leopoldskerk, 19 140 n.o. Aden n. Suez. Lieve Vrouwekerk, 19 v. Londen n, Marseille. Limburg, 19 60 m. w. Sabang n. Aden. Lissekerk, 19 te Antwerpen. Lombok, 19 v. Port Alberny n. Cowichanbay. Luna, 19 te Amsterdam. Maashaven, 19 v. Bahia Blanca n. Las Palmas. Maaskerk. 19 v. Rotterdam n. Antwerpen. Maaslloyd, 20 te Damman. Macoma, 19 80 m. n.o. Christmas eil. n. Fremantle. Malea. 24 te Miri verwacht Mapia, 19 v. Chinwangtao n. Singapore. Mataram, 20 v. Kuwait n. Kaapstad. Meerkerk, 20 et Bremen. Mentor, 19 te Mobile. Merwede. 20 te Takoradl. Merwelloyd, 20 te Manilla. Mississipuilloyd, 19 te Singapore. Modjokerto, 19 t.a. rede van Blinju. Montferland, 19 v. Bremen n. Hamburg. Munttoren, 19 160 m. n. Massaua n. Band.mashur. Musilloyd, 20 te Suez. Naess Lion, 19 te Suez verwacht n. Houston. Nieuwholland, 20 te Djakarta. Notos, 18 120 m. n. Benghazi n. Tunis. Oldekerk, 19 v. Port Said n. Genua. Omala. 19 te Curasao. Ondina, 25 te Yokohama verwacht. Oostkerk, 20 te Bremen. Ootmarsum, 19 te Bremen verwacht. Oranjefontein, 20 te Antwerpen. Oranje Nassau, 19 te Laguaira v. Trinidad. Oranjestad, 19 te Paramaribo verwacht. Osiris, 19 te Curasao. Ossendrecht, 19 op proefvaart vanuit Savona. Ovula, 19 v. Singapore n. Bangkok. Parkhaven, 20 te Atnwerpen. Peperkust, 18 v. Monrovia n. Grand Bassa. Pendrecht, 19 165 m. z.o. Mombasa n. Mombasa. Prins d. Nederlanden, 19 600 m. w.z.w. Landsend naar Barbados. Prins Frederik Willem, 19 te Montreal v. R'dam. Prins Johan Willem Friso, 19 te Pto. Barrios. Prins Willem II, 19 v. Bremen n. Glasgow. Prins Willem III, 19 te Hamburg. Prins Willem IV, 19 v. Le Havre n. Montreal. Provenierssingel, 19 te Rotterdam. Pygmalion, 18 v. Puerto Plata n. Antwerpen. Ridderkerk, 19 voor anker rede Colombo. Roebiah, 19 te Los Angeles verwacht. Roepat, 20 te Singapore. Rondo, 19 100 m. z.w. Djeddah n. Suez. Rijndam, 20 te Quebec. Rijnkerk, 19 te Duinkerken. Saidja, 19 dw. Banka n. Pladju. Samarinda, 19 250 m. z.w. Aruba n. Trinidad. Saroena, 16 te Singapore. Sarpedon, 20 te Norfolk. Schelpwijk, 19 480 m. w.z.w. Ushant n. Le Havre. Schie, 19 te Beyrouth verwacht v. Alexandrië. Schiedijk, 19 v. R'dam, 19 te Antw. n. New York. Senegalkust, 19 140 m. o.z.o. Madeira n. Freetown. Sloterdijk, 19 v. New York n. Antwerpen. Soestdijk. 20 v. Rotterdam n. Hamburg. Solon, 18 500 m. v. Flores v. Hamburg n. S. Juan. Stad Alkmaar, 19 65 m. o. Sundsvall n. Amsterdam. Stad Haarlem, 20 te Rotterdam. Stad Rotterd., 19 100 m. n.n.w. K. Blanco n. Pepel. Stad Schiedam, 19 v. Palermo n. Melilla. Stad Utrecht, 19 v. Antwerpen n. Hampton Roads. Stad Vlaarding., 19 90 m. w. Freetown n. Emden. Stanv. Riau. 19 te Buatan verw. v. Sungeigerong. Statue of Liberty, 19 te Philadelphia. Straat Bali, 16 te Singapore. Straat Banka, 19 v. Adelaide n. Albany. Straat Johore, 19 130 m. o.z.o. Christmas eil. naar Brisbane. Sunetta, 20 te Geelong verwacht v. Brisbane. Tamo. verm. 19 v. Hamburg n. Bremen. Tankhaven I, 19 v. Belawan n. Sungeigerong. Tankhaven III, v. Sungeigerong n. Bangkok. Tara, 19 10 m. n. St. Vincent n. Antwerpen. Tarakan, 20 te Tandj. Priok verw. v. Surabaja. Taria, 19 120 m. n.o. Bahrein n. Singapore. Teiresias, 19 te Bangkok. Telamon, 19 v. Port of Spain n. Amsterdam. Tiberius, 19 te Antwerpen verwacht v. Hamburg. Tibia, 19 v. Madras n. Calcutta. Titus, 19 v. Pto. Barrios n. Pto. Cortez. Tjibodas, 19 dw. Natuna eil. n. Tandjong Priok. Piitjalengka, 19 te Okinawa verwacht. Tjikampek. 19 v. Bintang n. Singapore. Tomocvclus. 19 v. Pta. Cardon, 20 te Curasao. Towa, verm. 19 v. Buen. Rires n. Pto. Achevedo. Triton. 19 te Cartagena verwacht. Van Linschoten, 19 v. Singapore n. Mombasa. Van Noort, 19 te Dunedin verwacht. Vasum, 19 rede Bombay. Vivipara, 25 te Thameshaven verwacht. Waterland, pass. 19 Madeira n. Amsterdam. Weltevreden, 20 te Rotterdam. Wieldrecht, 19 25 m. n.n.o. Philippeville n. R'dam. Woensdrecht, 19 te Liverpool. Woltersum, 19 v. Savannah n. Le Havre. Zeeland, 19 216 m. w.z.w. Minicoy n. Djibouti. Zonnekerk, 20 te Durban. Zuiderkerk, 19 60 m. n. Berlenga eil. n. Antwerp. KLEINE VAART Alcetas, 18 v. Malta n. Piraeus. Atlas, 19 te Antwerpen n. Amsterdam. Draco, 18 v. Malaga n. Tanger. Elsa, 18 te IJmuiden verwacht. Joost, 18 v. Zaandam n. IJmuiden. Kaap St. Vincent, 18 v. Middelburg n. IJmuiden. Leliegracht, 19 v. Naestved te Kotka verwacht. Midas, 19 70 m. n.n.w. Kp. Bougaroni n. Tanger. Pavo, 18 dw. Schiermonnikoog n. Zaandam. Schippersgracht, 18 150 m. o. eil. May n. Hamina. Thaletas, 18 v. Canneto n. Lissabon. SLEEPVAART Barentsz Zee, 20 v. Antwerpen n. Maassluis. Clyde, 20 v. Halifax n. Rotterdam. Cycloop, 20 v. Las Palmas te IJmuiden. Friesland, 20 te Manilla. Humber, 20 160 m. o.z.o. Recife n. Montevideo. Mas, 19 Holtenau gepass. n. Harlingen. Noordholl., 20 450 m. w.n.w. St. Vine. n. Barbados. Oostzee, 20 120 m. z.w. Landsend n. Lissabon. Rode Zee, 20 140 m. z.o. Bermuda n. Ravenna. Tyne, 20 120 m. n.o. Gibraltar n. Southampton. Zeeland, 20 270 m. z.z.o. Savannah n. Terneuzen. Zwarte Zee, 20 dw. Kaap Da Gata n. Turkije.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1958 | | pagina 3