Gomoelka zou zich van Nagy's executie distanciëren Hammarskjoeld zoekt de sleutel in Cairo OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT HET WEER Moord en brute vergelding, zegt de pers in Belgrado Verhoging van telefoon- en draadomroep-tarieven Rassenvermenging wordt 2\ jaar opgeschort in Little Rock UNO-actie en westelijke interventie als stok achter de deur voor Nasser 72e JAARGANG No 290 MAANDAG 23 JUNI 1958 303e JAARGANG No 138 Stemming over kandidatuur voor Europese hoofdstad s&ee MORRIS before i/ort fat// Meer opklaringen Het woord is aan Werkzaamheden van Shell in Balikpapan hervat Cairo dreigt met Arabische vrijwilligers Op Cyprus zijn thans 37.000 man Britse troepen Schoolbestuur mag neger- leerlingen verwijderen Minister Von Brentano met collega Luns in conferentie Landingsrechten van K.L.M. op Singapore beknot 0' Grote Houtstraat 93, Haarlem. Tel. 15295 (6 lijnen) Directie, Redactie, Administratie. Drukkerij Gr. Heiligland 10. Tel. 15295. Bij kantoor Haarlem-N. Soendaplein, Tel. 57755 Hoofdredacteur: Simon Koster Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks Haarlems Dagblad Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V. Verschijnt dagelijks beh. op zon- en feestdagen. Abonnement p. week 59 ct., p. kwartaal 7.65, fr. p.p. 8.15. Losse nrs. 12 ct. Postgiro 273107. Advertentietarieven op aanvraag verkrijgbaar. Directie: P. W. Peereboom en A. D. Huijsman Zaterdagochtend had het plein voor het Victoria-station te Londen voor het eerste na zeven weken de ver trouwde aanblik. De bekende rode dub beldekkers reden weer af en aan. Op dit plaatje ziet men nog niet veel pas sagiers, maar de opname werd 's mor gens in alle vroegte gemaakt. STRAATSBURG (ANP) Het Europese parlement is vanochtend om 11.17 uur pre cies onder grote belangstelling begonnen met de stemming over het advies aan de ministers ihzake de zetel der Europese in stellingen. Er zijn twee stemmingsronden met een ingewikkelde telling, zodat het wel geruime tijd zal duren, voor de uitslag bekend zal zijn. Bij de eerste stemmingsronde geven de afgevaardigden op een lijst van de tien kandidaatsteden vijf steden een voorkeur- cijfer, variërend van vijf tot één. De vijf steden, die bij de eerste ronde de meeste stemmen behalen, dingen mee in een twee de stemmingsronde, waarbij de afgevaar digden drie steden de voorkeurcijfers, va riërend van drie tot één voorzien. De uitslag zal dus drie steden opleveren, doch ook de uitslag der eerste stemming zal in het advies aan de ministerraad wor den opgenomen. Intussen gaat in Straatsburg het gerucht, dat de ministers reeds besloten hebben de keuze van een Europese hoofdstad nog vier jaar uit te stellen, dat wil zeggen tot aan het einde van de eerste overgangsperiode van de Europese Economische Gemeen schap. De steden Straatsburg, Brussel, Nice, Milaan en Luxemburg hebben de meeste stemmen behaald bij de eerste stemmings ronde. (AFP) Volgens officieuze cijfers is Straatsburg bij de eerste stemmingsronde als eerste uit de bus gekomen met 271 pun ten. Brussel kreeg 270 punten. Advertentie BARTELJORISSTR. HAARLEM TEL. 13439 FERD. BOISTR 48 A' DAM TEL'. 717162 TWEKA STRAND-BADKIEDING Verwachting tot morgenavond: Perioden met zonneschijn maar ook plaatselijk enkele buien. De zelfde temperaturen als vandaag of iets hogere. Zwakke tot ma tige wind overwegend uit weste lijke richtingen. Volledige weerrapporten op pagina twee. DIT NUMMER BESTAAT UIT TWAALF PAGINA'S. Publilius Syrus Het kenmerk van een goed mens is, dat hij niet weet hoe hij iemand zou moeten beledigen. beelden van de groep-Tito". Dit rapport werd met algemene stemmen goedgekeurd. PARIJS (UPI) Volgens berichten uit Oosteuropese diplomatieke kringen is het zeer wel mogelijk, dat er verleden week op de bijeenkomst van het centrale comité van Russische communistische partij, een tegenstelling is geweest tussen Kroesjtsjev en tegenstanders, waarschijnlijk stalinis ten. Die zegslieden verklaren, dat de positie van Kroesjtsjev „verzwakt" is door tegenslagen: op landbouwgebied, in de verhouding met Joegoslavië en met de trage voorbereiding van een topconfe rentie. Het falen van Kroesjtsjev, Tito terug te brengen in het communistische kamp, dwong Kroesjtsjev iets anders te vinden, om zich te compenseren en te proberen meer prestige te winnen onder het volk. „Hij begrijpt bijvoorbeeld", zei een diplo maat, „de Russische boer heel goed. Het is zijn doel zijn populariteit onder de boe ren te doen toenemen, door het systeem van de gedwongen leveringen aan de staat af te schaffen". Diplomatieke deskundigen zijn van oor deel, dat de executie van de Hongaarse revolutionaire leiders niet tot doel had in druk op Tito te maken, maar op zijn tegen standers in Rusland zelf. Een van de des kundigen zei: „Kroesjtsjev weet heel goed, dat Tito zich niet gemakkelijk bang laat maken". De deskundige zei verder, dat Kroesjtsjev de dood van Nagy c.s. beval om bepaalde mensen in Rusland zelf schrik aan te jagen. Shell Indonesië heeft heden het her openen van de raffinaderij te Balikpapan in Oost-Borneo bekend gemaakt. De maatschappij werd vorige week door de Indonesische regering gevraagd de werk zaamheden in dat gebied te hervatten na de verovering van het laatste vliegveld van de opstandelingen in Noord-Celebes. De woordvoerder van de Shell zei he den dat men hoopt een tankvloot, die thans onderweg is van Australië naar Singapore, in de komende dagen naar het olieveld Bunju te kunnen dirigeren om de eerste lading ruwe olie voor de raffi naderij te Balikpapan in te nemen. De woordvoerder voegde hieraan toe dat in tussen, in afwachting van de bezetting van Menado door de regeringstroepen, de Shell een week geleden begon met het pompen van olie door de pijpleiding van de velden van Sangasanga naar Balikpa pan, zodat voldoende voorraden ruwe olie aanwezig zijn om de raffinaderij te ope nen. Het zal ongeveer veertien dagen du ren voor de tankervaart weer regelmatig loopt. De raffinaderij bij Balikpapan, die een capaciteit van 50.000 vaten per dag heeft, en de boortorens bij Tarakan en Bunu zullen hun werkzaamheden nor maal hervatten. (ANP) LONDEN (UPI) Naar verluidt heeft de secretaris-generaal van de Poolse communistische partij Wladislaw Gomoelka vorige week een brief gezonden aan premier Kroesjtsjev van de Sovjet-Unie waarin hij zich, mede namens de Poolse partij, distantieert van de terechtstelling van Imre Nagy en zijn mede werkers. Gomoelka zou er in de brief zijn teleurstelling over hebben uitgedrukt, dat hij en de Poolse partij niet geraadpleegd werden inzake de zaak-Nagy. Volgens deze kringen zou de Poolse partij nooit haar goedkeuring hebben gegeven aan een voorstel om de doodstraf toe te passen op Nagy c.s. In dezelfde kringen werd verklaard, dat er een nieuwe zuivering in de partij van Polen op handen is ter versterking van de macht van Gomoelka en ten koste van de over gebleven stalinisten in de Poolse partij. Deze zegslieden zijn in tegenspraak met berichten als zou spoedig de vervanging van Gomoelka te verwachten zijn. Hij zou worden opgevolgd door de stalinist Fran- ciszek Mazur, de huidige Poolse ambassa deur in Praag, omdat hij Tito hardnekkig zou blijven steunen tegen de rest van het communistische blok. De brief aan Kroesjtsjev, aldus de zegs lieden, bewijst dat Gomoelka zich sterk voelt tegenover de Russische leiders. In de jongste offensieven tegen „revisionis tische" tendenzen is Polen niet beticht van een dergelijke ketterij. Ontkenning (ANP) De legatie van de Poolse volks republiek te 's-Gravenhage heeft ons heden het volgende communiqué verstrekt: „Be paalde Nederlandse couranten hebben een gerucht Verspreid volgens welke veran deringen te wachten zouden zijn in dt- leiding van de Poolse communistische par tij. De legatie heeft opdracht gekregen deze geruchten categorisch te ontkennen en aan te merken als vals en zonder grond" Reuter) Waarnemers in Polen wijzen er op dat de executies in Hongarije de lei ding van de Poolse communistische partij voor een uiterst netelig probleem hebben geplaatst. Tot nog toe heeft Gomulka ten aanzien van deze gebeurtenissen volhardt in een stilzwijgen dat op zichzelf zeer wel sprekend wordt geacht. Men vraagt zich af hoe lang hij dit echter zal kunnen vol houden zonder pressie van Moskou en andere communistische landen uit te lok ken. Aan het Poolse stilzwijgen lijkt voor namelijk onzekerheid over de rol van Kroesjtsjev zelf in de onderhavige aange legenheid ten grondslag te liggen. Men had Kroesjtsjev voor een „liberale" leider ge houden, maar het nieuws van de terecht stelling van Nagy c.s. zo kort na Kroesj- tsjevs bezoek aan Boedapest en zijn rede in Sofia heeft de Poolse leiders klaarblijke lijk in verwarring gebracht, aldus de waar nemers. BELGRADO (Reuter) De Joegosla vische pers heeft zondag voor het eerst commentaar geleverd op de terechtstel ling van Nagy en deze terechtstelling als een „brute vergelding" en als „moord" ge brandmerkt. Het Belgradose blad Politika noemt de terechtstelling „een vreselijke waarschuwing voor allen, die zich verzet ten tegen de huidige herleving van de sta linistische politiek". Het partijblad Borba schrijft, dat deze daad „een zware slag is voor allen in de wereld wie de belangen van het socialisme ter harte gaan. Ideologische pesl Van onze reisredacteur) BEIROET, 22 juni. Ofschoon gedu rende het weekeinde het hevige schieten rond Tripoli vrijwel onafgebroken voort ging en enkele bomexplosies Beiroet deden opschrikken, is er toch enige hoop ont staan op een vreedzame regeling van de Libanese burgeroorlog. De sleutel tot r-en dergelijke oplossing ligt in Ilammars- kjoeld's bezoek aan Nasser, hetgeen op nieuw bewijst dat Cairo het middelpunt van het Nabije Oosten is geworden. Het is thans zeker, dat Hammarskjoeld Nasser onofficieel heeft gevraagd de hulp aan de Libanese rebellen te staken en waarschijn lijk heeft Nasser dit, eveneens onofficieel, beloofd. De secretaris-generaal van de UNO heeft de Egyptische dictator wel duidelijk gemaakt, dat, in geval deze zijn voorstellen niet zou aanvaarden, een sterke UNO-actie onvermijdelijk en wes telijke interventie mogelijk zou zijn. De bereidheid van het westen onmiddellijk tussenbeide te kunnen komen is hierbij van buitengewoon groot belang. Men kan redelijkerwijs verwachten dat Nasser voor zijn eventueel „goed gedrag" een zekere prijs zal vragen. In Beiroet wordt over het algemeen aangenomen dat de legercommandant generaal Sjehab de enige geschikte man is om een compromis tussen de regering en de rebellen tot stand te brengen. Het zou mij dan ook niet verrassen indien Sjehab deze week premier Sami El Solh zou vervangen en een regering zou vor men, die zou bestaan óf uit aanhangers van de regeringspartij en politici van de oppositie-partij, óf uitsluitend uit neutrale ministers. President Sjamoen zou dan for meel kunnen aanblijven totdat bij de ko mende verkiezingen een nieuw parlement en een nieuwe president gekozen zullen zijn. Deze oplossing zou het gezicht red den van eenieder, die, in of buiten Liba non, bij deze onverkwikkelijke zaak be trokken is geweest. Betrouwbare berich ten wijzen er overigens op, dat Hammars- kjoeld's voorstellen aan Nasser in deze richting gaan. Het is echter nog te vroeg om vast te stellen of een dergelijk com promis eigenlijk nog wel bereikbaar is, gezien de gespannen sfeer en de ingewik keldheid van de Libanese situatie. Hoe dan ook, het blijft onontbeerlijk dat het westen zijn bereidheid handhaaft om te kunnen interveniëren teneinde Hammars kjoeld in staat te stellen druk op Nasser uit te oefenen en Sjehab de noodzakelijke ruggesteun te geven, zodat deze de rebel len kan overreden de wapens neer te leggen. Het enige wat hierbij verloren zou kunnen gaan is de officieel op Amerika afgestemde koers en dat deze gewijzigd zou kunnen worden in een beleid van wel willende neutraliteit, hetgeen eigenlijk alles is wat men van een klein land, om ringd door fanatieke Arabische staten, van wie het bovendien economisch afhankelijk is, verwachten mag. NEW YORK (Reuter/AFP/UPI) Ham marskjoeld heeft de Amerikaanse regering gevraagd twee helikopters ter beschikking te stellen van zijn waarnemers in Libanon. De toestellen zullen in het land worden gevlogen door Noren. De waarnemers heb ben om vier lichte vliegtuigen en twee hefschroefvliegtuigen verzocht voor in spectie van de Syrisch-Libanese grens. Deze toestellen, die door Zweden en de Verenigde Staten verschaft worden, wor den spoedig in Beiroet verwacht. Ham marskjoeld heeft zaterdag te Amman met Jordaanse en te Jeruzalem met Israë lische autoriteiten van gedachten gewis seld over de kwestie van de berg Scopus. Waarnemers zijn van oordeel dat Israel en Jordanië er mee zullen instemmen dat er UNO-waarnemingsposten in het gebied worden ingericht en dat de zone onder toezicht van de bestandscommissie wordt geplaatst. Vandaag wordt Hammarskjoeld in Beiroet terugverwacht. CAIRO (Reuter) De Verenigde Ara bische Republiek heeft alle diplomatieke vertegenwoordigers in Cairo tegen „bui tenlandse interventie in de binnenlandse crisis in Libanon" gewaarschuwd. BONN (Reuter) De ambassadeur van de V.A.R., Zain Eddin te Bonn zei op een persconferentie, dat Arabische vrijwilli gers in Libanon ingezet zullen worden, als westelijke landen zullen interveniëren in de Libanese burgeroorlog. Volgens onze correspondent lijkt het erop dat de Ver enigde Arabische Republiek van Bonn verwacht dat het zijn invloed te Londen en Washington laat gelden. De Westduitse connecties met de Verenigde Arabische Republiek zijn zeer goed, vooral door de economische banden. In een mededeling voor de pers zegt de ambassade van de Verenigde Arabische Republiek, dat Amerika schuldig is aan inmenging in de binnenlandse aangele genheden van Libanon. Volgens Zain Ed din wordt hiermee bedoeld dat buiten landse piloten deelnemen aan de strijd in Libanon. Dit zou volgens hem aanlei ding kunnen zijn voor het sturen van Arabische vrijwilligers naar het strijd toneel. (Vervolg op pag. 3) PRAAG (Reuter) Het elfde congres van de Tsjechoslowaakse communistische partij, dat zaterdag is besloten, heeft een parig een resolutie goedgekeurd, waarin gezegd wordt, dat de strijd tegen het re- vivionisme „een internationale plicht" is van de communistische partijen. Het congres is van oordeel, dat de Joego slavische communisten zich door hun re visionistische program afzonderen van dt- internationale communistische beweging De partijtheoreticus .Tiri Hendrich noemde de Joegoslavische leiders een „ideologische pest". Hij beschuldigde hen er van dat zij getracht hadden revisionistische denkbeel den Tsjechoslowakije binnen te smokkelen Hendrich werd luide toegejuicht toen hij zich waarderend uitliet over de terecht stelling van Nagy en zijn medewerkers. TIRANA (AFP) In het Centrale comité van de Albanese communistische partij te Tirana heeft partijsecretaris Hodja verslag uitgebracht over „de anti- marxistische en anti-socialistische denk- Met ingang van 1 juli worden enkele telefoontarieven verhoogd, als gevolg van de jongste salarisverhoging, waardoor de exploitatielasten jaarlijks met een totaal bedrag van ongeveer acht miljoen zullen stijgen. Aldus deelt de persdienst van de P.T.T. mede. Om de basistarieven niet te hoeven wijzigen heeft men besloten een toeslag van 4 percent aan te brengen op die telefoontarieven, die periodiek per no ta aan het publiek in rekening worden ge bracht. Een volgende maatregel is dat even eens met ingang van 1 juli het abonnement voor een hoofdaansluiting op de draadom roep, dat thans 2.50 per maand be draagt, van 1 juli met 10 cent per maand worden verhoogd. Dit om te voorkomen dat de verliezen bij dit bedrijfsonderdeel wederom zouden stijgen. Hoewel de stij ging der lasten het gehele P.T.T.-bedrijf betreft, zullen dus de post- en telegraaf- tarieven niet worden verhoogd. NICOSIA (Reuter/AFP) De aanvoer van versterkingen door de lucht voor de Britse strijdkrachten op Cyprus is in de af gelopen nacht geëindigd. In acht dagen tijd werd zesduizend man van Engeland naar het eiland overgebracht, waardoor er zich thans ongeveer 37.000 Britse militairen op Cyprus bevinden. Uit Malta werden twee honderd mariniers aangevoerd. In Londen heeft het enig opzien gebaard, dat de eerste brigade gardetroepen naar Cyprus is overgebracht. Deze militairen die belast zijn met de bewaking van de ko ninklijke paleizen, verlaten Engeland vrij wel nooit tenzij ingeval van oorlog. Ge ruchten als zou het ~en voorbereiding tot een interventie in Libanon zijn, zijn door de regering tegengesproken. LITTLE ROCK (Reuter/AFP) Bij be schikking van een fèderale rechter heeft het bestuur van de middelbare school te Little Rock (Arkansas) toestemming ge kregen, de rassenintegratie op dit insti tuut twee en een half jaar op te schorten. Dit betekent dat het bestuur de zeven nog ingeschreven negerleerlingen naar huis mag sturen. De opheffing van de rassenscheiding in Little Rock gaf vorig jaar aanleiding tot incidenten. Pogingen van gouverneur Fau- bus om met behulp van de nationale gar de negen negerkinderen te verhinderen de school te bezoeken, werden door presi dent Eisenhower door het zenden van fe derale militairen verijdeld. De jongste uitspraak is van rechter Lem- ley uit Hope in Arkansas, wie was opge dragen een verzoek van het schoolbestuur om het integratiebesluit op te schorten, te onderzoeken. Het bestuur had gesteld dat er anders wellicht weer ongeregeldheden zouden ontstaan. WASHINGTON (UPI) Vier negerlei ders zullen vandaag met president Eisen hower besprekingen voeren over het be sluit van de rechter. Een woordvoerder van het departement van Justitie heeft verklaard, dat er nog geen besluit is geno men om in beroep te gaan. De vice-voor- zitter van de N.A.A.C.P. (National Asso ciation for the Advancement of the Colored People), Wilkins, heeft aangekondigd dat zijn organisatie in hoger beroep zal gaan. Wilkins wees er op dat Little Rock in 1955 de integratie verschoof naar 1957, omdat men de kwestie niet wilde „overhaasten". In Washington acht men het in hoge ma te onwaarschijnlijk dat het hooggerechts hof zich voor het begin van het nieuwe schooljaar, in september, met de kwestie kan bezighouden. Men gelooft voorts dat het hooggerechtshof zal wachten totdat een hof van appèl een uitspraak heeft gedaan. Naar aanleiding van het besluit van rechter Lemley merkte de predikant dr. Shinn, verbonden aan de Vanderbilt uni versiteit te Knoxville in Tennessee op dat de rassenscheiding de meeste voorstan ders telt in de gebieden waar het protes tantisme grote invloed heeft. Dr. Shinn sprak op een bijeenkomst van de leken organisatie van de „United Church of Christ" te Collegevulle in Pennsylvania. De minister van Buitenlandse Zaken der Duitse Bondsrepubliek, dr. Heinrich von Brentano, is zondag per auto in 's Gra- venhage aangekomen voor besprekingen met zijn Nederlandse collega, mr. J. M. A. H. Luns. De besprekingen zijn hedenmorgen be gonnen en zullen, naar verwacht wordt, slechts een dag duren. Gesproken zal wor den over de procedure der voortzetting der sedert lang lopende onderhandelingen over bilaterale problemen. Zaterdag is in de foyer van het Kur- haus te Scheveningen een liefdadig heidsbal gegeven ten bate van de on derontwikkelde gebieden. De jonge Amerikaanse pianist Van Cliburn, win naar van het Tsjaikovsky-concours in Moskou, behoorde tot de gasten. Op verzoek van Prins Bernhard, die het bal met zijn aanwezigheid vereerde, gaf Van Cliburn in de Concertzaal van het Kurhaus voor de genodigden een kort recital. Foto: Prins Bernhard dankt de pianist. Links de ambassadeur van India en diens echtgenote. (Voor recensies Holland Festival zie pag 7) Minister Luns „zeer teleurgesteld" De K.L.M. mag vanaf eind juli nog slechts twee maal per week op Singapore vliegen. Tegen het einde van de zomer dienst zal opnieuw het overleg worden ge opend tussen Nederlandse en Britse lucht vaartautoriteiten over de kwestie van het aanvliegen van Singapore. De minister van Buitenlandse Zaken Luns is, zo ver nemen wij, zeer teleurgesteld over het te geringe begrip dat in Britse luchtvaart kringen is getoond voor dit voor Neder land en de K.L.M. zo belangrijke vraag stuk. De minister, aldus deelt het departe ment van Buitenlandse Zaken mee, heeft een week geleden in Londen de kwestie van de landingsrechten in Singapore be sproken met zijn ambtgenoten Selwyn Lloyd en Watkins. Ondanks de klemmen de pleidooien van minister Luns, verklaar de de Britse regering zich niet bereid haar standpunt terzake te wijzigen.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1958 | | pagina 1