Meerderheid interpretatie ontevreden over van het Statuut OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT HET WEER Ontslag aan huwende onderwijzeres wordt uit L.O.-wet geschrapt Kolenprijzen moeten aan de conjunctuur worden aangepast DE TOUR 1975, DIE VERDWEEN Sjamoen vraagt géén interventie Amerikaanse ambassade thans aan de beurt Mgr. Hanssen, bisschop van Roermond, overleden WÈmÊêÊÉÊSÈm mm STATENONTBINDING IN DE ANTILLEN Wat doet de zon? Regen Bevoegdheid blijft aan gemeentebesturen Minister Zijlstra in Europees parlement Het woord is aan LAATSTE NIEUWS Betoging in Moskou Ook „rode deken" betreurt Nagy's terechtstelling 3. 3. VAN KOOTEN Ook Velsen verwerpt IJmondraad 72e JAARGANG No 292 WOENSDAG 25 JUNI 1958 303e JAARGANG No 140 Grote Houtstraat 93, Haarlem. Tel. 15295 (6 lijnen) Directie, Redactie, Administratie. Drukkerij Gr. Heiligland 10. Tel. 15295. Bij kantoor Haarlem-N. Soendaplein, Tel. 57755 Hoofdredacteur! Simon Koster Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks Haarlems Dagblad Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V. Verschijnt dagelijks beh. op zon- en feestdagen. Abonnement p. week 59 et., p. kwartaal 7.65, fr. p.p. 8.15. Losse nrs. 12 ct. Postgiro 273107.- Advertentietarieven op aanvraag verkrijgbaar. Directie: P. W. Peereboom en A. D. Huijsman ':4, Op een werf, die nog in aanbouw is, bouwt men reeds schepen! Deze KLM- aerocarto-foto biedt ons een beeld van Verolmes United Shipyards-bedrijf in het Botlekgebied. Het schip in wor ding ligt geïsoleerd. Het water is nog onbereikbaar. Wanneer het straks van stapel loopt, moet ook de toegang tot zijn element gereed zijn. Gisteren hebben de Staten der Nederlandse Antillen met 12 tegen 9 stemmen een motie aangenomen, waarin de regering der Nederlandse Antillen wordt uitgenodigd, over te gaan tot ontbinding der Staten. Deze motie was ingediend door Statenleden, behorende tot de partüen, die deelnemen aan de regering der Nederlandse Antillen. In de vergadering was als enig onderwerp van bespreking aan de orde gesteld de wenselijkheid, het Statuut van het Koninkrijk en andere rijkswetten te herzien. In de motie wordt onder meer verklaard, dat sedert het in werking treden van de nieuwe rechtsorde, herhaaldelijk menings verschillen zijn ontstaan tussen de regering der Antillen en de regering van het ko ninkrijk omtrent de interpretatie van enige bepalingen van het statuut. Deze menings verschillen zijn in hoofdzaak ontstaan doordat organen van het koninkrijk deze bepalingen zodanig hebben uitgelegd, dat de autonomie belangrijk werd beperkt en de bevoegdheden van de autonome Antilli aanse regering werden bekort. Bij het zoe ken naar een oplossing voor de menings verschillen is de van Nederlandse zijde aangenomen houding zodanig, dat de in druk wordt gewekt dat de rijksdelen ovex-- zee, met name de Nederlandse Antillen, ten opzichte van Nederland niet in een. neven geschikte, doch in een ondei-geschikte po sitie staan. „Zo nodig herziening Een en ander heeft de Staten der An tillen thans tot de overtuiging gebracht dat het gewenst en noodzakelijk is de vigeren de bepalingen, die de zelfstandigheid van de Nederlandse Antillen in gevaar bren gen, te doen hei-zien. Het is wenselijk, dat het volk van de Antillen in de gelegenheid wordt gesteld, zich vrijelijk uit te spre ken omtrent de beoogde herziening en wij zigingen en voorts blijk te geven van zijn goed- of afkeuring van het regeringsbeleid in het algemeen en in het bijzonder in ver band met de ontstane meningsvei-schillen. Deze volksuitspraak moet weder de moge- Advertentie Als straks de zon komt, wordt het smóór, hoe heerlijk is dan het goedkoopste goede zongordijn met de sleufjes Verwachting tot morgenavond: Aanvankelijk regen, later en kele verspreide opklaringen, maar ook plaatselijk buien. Ma tige tot krachtige wind tussen zuidoost en zuidwest. Weinig verandering in temperatuur. Volledige weerrapporten op pagina twee. DIT NUMMER BESTAAT UIT TWAALF PAGINA'S. lijkheid openen om, zonodig overeenkom stig de verklaringen, door de Nederlandse delegatie afgelegd bij de Verenigde Naties, een herziening der verhoudingen met an dere delen van het koninkrijk aan de orde te stellen. Wegens de op het ogenblik onder de Antilliaanse bevolking heersende span ningen in verband met het bestaande me ningsverschil, wordt het naar het oordeel der Staten gewenst geacht, dat een uit- spi-aak van het volk op korte termijn wordt verkregen. Tenslotte wordt de regering der Antillen uitgenodigd op de kortst mogelijke termijn de Staten te ontbinden en nieuwe verkiezingen uit te schrijven. „Koloniale machthebber Aan het indienen van de motie was een rede voorafgegaan van het lid Bikker van de Democratische Partij, waarin deze o.m. zei, dat reeds kort na het in werking tre den van het Statuut de toenmalige gou verneur de bepalingen heeft geïnterpre- teerd op een wijze die hem bevoegdheden gaf, die hij feitelijk niet had. Hij bleef zich beschouwen als een koloniale machthebber. Desondanks duurde het gei-uime tijd alvo rens hij werd teruggeroepen, zei de heer Bikker. „Een dergelijke houding van de rijksregering is niet te rijmen met een loyale uitvoei'ing van het Statuut. Zij was het eerste bewijs, dat de Nederlandse An tillen niet worden beschouwd als een ge lijkwaardige pai'tnei'". Een later zich voorgedaan hebbend con flict over de kwestie-De Wit tussen de waai-nemende procureur-generaal der An tillen en de Antilliaanse i-egering noemde de heer Bikker een tweede gelegenheid waarbij een onjuiste intei-pretatie was toe gepast van de bepalingen van het Statuut. De toen waarnemende gouverneur heeft de Antilliaanse regering gedwongen, de inter ventie in te roepen van de regering in Den Haag. Dit heeft geleid tot de conclusie, dat of het Statuut of het reglement voor de gouverneur de autonomie niet op voldoen de wijze waai'boi'gen. „Wij kunnen niet aanvaai'den, dat telkens opnieuw aan vi gerende bepalingen onaanvaardbare inter- pretaties worden gegeven, zodat er con flicten ontstaan. Wij hebben alle vertrou wen dat het Statuut, wanneer het te goeder trouw en met inachtneming van de afspra ken wordt uitgevoerd, er toe zal leiden, dat wij inderdaad baas in eigen huis zullen zijn. Wanneer de praktijk uitwijst, dat er nog steeds bepalingen zijn. die dit baas in eigen huis in gevaar brengen, dienen deze te worden opgeruimd. De liefde van het volk voor het vorstenhuis en de wens om, blijvend in rijksvei'band, samen te werken, staat buiten iedei-e twijfel", aldus de heer Bikker. Oppositie Namens de tegenstanders van de motie sprak mr. Debrot (Kath. Volkspartij). Hij was van mening dat het bijeenroepen van deze vergadei-ing de indruk wekt dat men verbitterd is, omdat men geen gelijk kan krijgen in een zaak, waarin men geen ge lijk heeft. De behandeling van dit ondei'- werp vlak voor de verkiezingen achtte hij onverantwoord. „Ik wens", aldus mr. De brot, „niet mede te werken aan de afbraak van het koninkrijk. Ik wens niet dat het reeds geschokte vertrouwen in de Nedei-- landse Antillen nog verder wordt geschokt en ik wens niet een reeds op de spits ge dreven conflict nog verder opgedreven te zien. Ik acht deze actie schadelijk voor de Antillen en voor het Koninki-ijk De heer Van der Hoeven (Curagaose On afhankelijke Partij) wees op het feit dat niet is aangegeven, welke bepalingen van het Statuut en welke rijkswetten voor een bespi-eking tot wijziging in aanmerking komen. „Nimmer, zo zei hij, heeft de Antil liaanse regering de Staten op de hoogte gesteld van bestaande conflicten of inzage gegeven van gewisselde stukken waaruit van enig meningsverschil over de interpre tatie blijkt. En als de volksvertegenwoor diging niet op de hoogte is, hoe kan dan het volk oordelen? Wijziging van het sta tuut achtte hij slechts mogelijk in een rus tige sfeer en na een gedegen voorbereiding. De heer Vogez (Nationale Volkspartij) zei, dat zijn fractie nimmer medewerking zal verlenen aan enige handeling die de band met Nederland zal vei-breken. Mr. dr. Da Costa Gomez (Nationale Volkspax-tij) zag als resultaat van een Sta- tenontbinding, dat de oppositie naar huis wordt gestuurd. De Staten aanvaardden de motie ten slotte met 12 tegen 9 stemmen. Satenontbinding betekent, dat binnen drie maanden verkiezingen moeten woi-den gehouden. Het besluit tot ontbinding van de Staten en dat voor het houden van ver kiezingen zal waarschijnlijk nog vóór het einde van de maand verschijnen. Een landsbesluit, dat de (periodieke) ver kiezingen vaststelde op 6 oktober, was reeds eerder getekend. (Van onze Kamerver slag gever) De Tweede Kamer heeft gisteren het wetsontwerp aangenomen volgens hetwelk in de lager-onderwyswet de bepaling vervalt volgens welke ontslag moet worden verleend aan de huwende onderwijzeres. Het amendement van de heer Van Sleen (P. v. d. A.) om de volgens hem overbodige bepaling te schrappen dat de gemeente besturen bevoegd blijven de huwende onderwijzeres al of niet te ontslaan, werd met 71 tegen 46 stemmen aangenomen. De voorstemmers namen aan, dat de gemeentebesturen die bevoegdheid bezitten, ook als zij niet speciaal in de wet wordt vermeld. Een amendement van de heer Toxopeus (V.V.D.) om duidelijk te bepalen dat een onderwijzeres door een gemeentebestuur niet kan worden ontslagen op de enkele grond dat zij in het huwelijk treedt, werd met 82 tegen 36 stemmen verworpen. Voor het amendement-Toxopeus stem den de V.V.D., de communisten, ongeveer de helft van de aanwezige leden van de P. v. d. A. en de heer Duynstee van de K.V.P. Tegen stemden de K.V.P. (met uit zondering van de heer Duynstee) de A.R., de C.H.U., de S.G.P. en de andere helft van de leden van de P. v. d. A. De zeven tien leden van de P. v. d. A., die in weer- wil van het „onaanvaardbaar" van minis ter Cals toch voor het amendement-Toxo peus stemden, waren: Mej. S>ilthuis, Mej. Lemaire, Mevr. De Roos-Oudegeest, Mevr. Tellegen-Veldstra, Mevr. Ploeg-Ploeg en de hei-en Vermooten, Westerhout, Verhoef, Venverloo. Kramei-, Schurer, A. R. Ver meer, Scheps, Roemers, Goedhart, Schou- wenaar en Vrolijk. Met zijn amendement had de heer Van Sleen alleen de bedoeling, de suggestie aan de gemejntebesturen uit de wet te verwij deren om de huwende onderwijzeres te ontslaan. Ook zonder de speciale vermel ding achtte hij het buiten twijfel dat de gemeentebesturen die bevoegdheid bezit ten. Blijkens haar vex-klaring was dat ook het standpunt van Mej. Nolte (K.V.P.) en haar partijgenoten Mej. De Vink en de heren Koersen, Duynstee en Visch. Twijfel Door de aanneming van het amende ment-Van Sleen en dus de schi-apping van de speciale vermelding van de be voegdheid van de gemeentebesturen al of niet verordeningen uit te vaardigen tot ontslag van de huwende ondex-wijzeres, was er volgens de heer Peters (K.V.P.) twijfel ontstaan omtrent die bevoegdheid, want vóór 1925 wai'en dergelijke veror deningen ongeldig verklaard. De twijfel wordt zijns inziens versterkt, omdat in het algemeen de huwende ambtenares niet mag worden ontslagen. Ook minister Cals meend - dat de rech ter zal moeten uitmaken of de gemeenten nog bevoegd zijn dergelijke verordenin gen uit te vaardigen, al twijfelde hij daar niet aan. Omdat de heer Van Sleen echter ook had verklaard het schi-appen van de be paling te beschouwen als een stap in de goede richting, en mede vanwege de ont stane twijfel omtrent de bevoegdheid van de gemeenten, stemden 19 K.V.P.-ers als mede de heer Van Dis (S.G.P.) tegen het wetsontwerp, dat met 69 tegen 19 stem men werd aangenomen. Aantal lesurc x per dag vrij Het aantal lesuren dat ten minste per jaar moet worden gegeven op scholen voor lager onderwijs, is in het wetsontwerp gesteld op 1040, met eer maximum van vijf lesuren per dag. De inspecteur van het onderwijs zou toestemming kunnen verlenen voor maximum zes lesuren per dag. Een amendement van d~ heer Peters (K.V.P.) om de gemeente- en schoolbestu ren vrij te laten inzake het aantal les- MINISTER ZIJLSTRA heeft dinsdagnamiddag in het Europese parlement te Straatsburg in zijn hoedanigheid van voorzitter van de ministerraad der E.G.K.S. een korte verklaring afgelegd naar aanleiding van een rede van de Nederlandse socialistische afgevaardigde Nederhorst. Minister Zylstra bestreed de opvatting van de heer Nederhorst, volgens welke de ministerraad bij de afwyzing van het plan der Hoge Autoriteit voor financiering der kolenvoorraden alleen maar een „neen" had uitgesproken, zonder positieve voorstellen voor oplossing van het vraagstuk te doen. De minister deelde mede, dat een deel van de ministerraad duidelyk op het standpunt staat, dat men moet beginnen met aanpassing van de pry zen aan de conjunctuur. Men pleitte voor een begin van beperkte plooibaarheid van de kolen- pryzen naar beneden, aldus de minister. De heer Nederhorst had voorts onder meer opgemerl t, dat de ijver van de Hoge Autoriteit op sociaal gebied dreigt te wor den geremd door de houding der werk gevers en de regeringen. Minister Zijlstra kon uiteraard niet voor de werkgevers spreken, maar hij stelde er prijs op namens de ministeiTaad nog eens opnieuw te ver klaren, dat ie samenwerking tussen de ministers en de Hoge Autoriteit over het algemeen zeer vuehtbaar is. Dat blijkt volgens hem wel uit het feit, dat de E.G.K.S. aan het eind van de overgangs periode van vijf jaar de gestelde doelen heeft bereikt. Voorts legde minister Zijl stra er de nadruk op, dat in de minister raad het voortdurend besef leeft, dat eco nomische problemen tegelijkertijd ook so ciale problemen zijn. Maar dit geldt ook omgekeerd. De heer Nederhorst had in de middag vergadering namens de socialistische frac tie een aantal opmerkingen gemaakt over het rapport van de sociale commissie, dat door de Belgische christendemocraat Bert- rand was ingediend. De Nederlandse afge vaardigde klaagde er allereerst over, dat de regeringen in gebreke zijn gebleven ernst maken met de sociale bepalingen van het E.G.K.S.-verdrag. Volgens de so cialisten is de kwestie der kolenvoorraden in de eerste plaats een sociaal vraagstuk. De E.G.K.S.-landen doen alle mogelijke moeite om zelfs uit Italië arbeiders voor de mijnen aan te trekken. Maar als de conjunctuur wat minder gunstig is ont slaat men deze arbeiders en kunnen zij met hun gezinnen weer -terug gaan. Dit is een „immoreel" stelsel, meende de heer Nederhorst. De tweede voorzitter van de Hoge Autori teit, prof. Coppé, verklaarde over de kwes tie der kolenvoorraden nog, dat de Hoge Autoriteit haar hulp slechts had bedoeld voor een zeker peil van de voorraden, waarbij de seizoenvooi-raden, alsmede een minimum van ongeveer drie percent, dat door de ondernemingen zelf moet worden gefinancierd, worden uitgesloten. Boven dien gaat het niet om financiering van de vooiTaden, maar om een financiële bij drage in de vooi-raadvorming. Met deze financiële deelneming kon de raad van ministers zich niet met algemene stemmen akkoord verklaren. Men kan hieraan niet de conclusie verbinden, dat sommige leden van de raad een anti-sociale zienswijze huldigen. Bovendien, aldus prof. Coppé, hebben de vakverenigingen zich nog niet over het plan van de Hoge Autoriteit uit gesproken, zodat de raad van ministers dus niet achter is bij de vakverenigingen. Er zijn slechts twee oplossingen: weinig voorraden en veel werkloosheid, of weinig werkloosheid en veel voorraden. De Hoge Autoriteit spreekt zich uit voor de tweede oplossing. uren per dag, werd met 65 tegen 47 stem men aangenomen. Voor stemden K.V.P. (met uitzondei'ing van Mej. Nolte), A.R., C.H.U., S.G.P. en V.V.D. (met uitzondering van Mej. Ten Broecke Hoekstra. Tegen stemden P. v. d. A. en de communisten, alsmede Mej. Nolte (K.V.P.) en Mej. Ten Broecke Hoekstra (V.V.D.). Minister Cals had zich tegen het amen dement verzet omdat met tenminste 1040 lesuren per jaar sommige scholen, die lange vakanties en lange vrije weekeinden willen houden, regelmatig zes of zeven uur les per dag moeten geven. Het maxi mum van vijf lesuren per dag achtte hij in het belang van deugdelijk onderwijs onverbrekelijk verbonden aan het mini mum van 1040 lesuren per jaar. Hij vrees de daarom in de toekomst ongewenste toestanden. Maar de Kamer wilde niet naar hem luisteren en nam het amende ment aan. Op verzoek van de Kamerleden die in Straatsburg vertoeven en die de voorzit ter in het holst van de nacht hadden op gebeld, had voorzitter Kortenhorst in het begin van de vergadering voorgesteld de stemmingen aan te houden tot een andere dag, waarop zij aanwezig zouden kunnen zijn. De heer Tilanus (C.H.U.) vond het evenals prof. Oud (V.V.D.) allergevaar lijkst die weg op te gaan. want dan zal men steeds motieven kunnen vinden om stemmingen uit te stellen. Met bijna alge mene stemmen vex'wierp de Kamer het voorstel tot uitstel. A dvertent.ie STURKA SPORTKLEDING Morgen start de Tour de France en de talrijke liefhebbers van de wielersport zullen ongetwijfeld met belangstelling uitzien naar onze uitgebreide verslagen over dit jaarlijkse evenement, dat on danks alle minder prettige achtergron den en verwikkelingen, die speciaal de wielersport op „hoog niveau" wel eens vertoont, toch altijd een indrukwekken de prestatie vormt van keiharde en doorgetrainde fielsferomenen. Dit wat de Tour 1958 betreft doch wat denkt u van de Tour 1975? De Tour 1975, verreden onder gans andere omstandigheden dan die, welke heden ten dage gelden, wordt getroffen door een geheimzinnige, ontstellende gebeurtenis: de hele karavaan van ren ners en volgwagens wordt bij de bestij ging van de verschrikkelijke Col Gali- bier getroffen d-oor een wereldschok kend ongeluk: niemand van degenen, die de helling bestegen, komt aan de an dere kant naar beneden. Wat is er gebeurd? Dat kunt u lezen in ons nieuwe strip verhaal, dat morgen begint en dagelijks op de pagina, waar het nieuws van de Tour 1958 te vinden is, een nieuwe af levering brengt van het fantastische, on begrijpelijke verloop van DE TOUR DIE VERDWEEN. Bij de Bronsgieterij Binder te Haarlem is het drie meter hoge beeld „Vrucht baarheid" gereed gekomen- Het monu ment van de hand van Charlotte van Palland uit Noordwijk is bestemd voor het gemaal „Colijn" in de Zuid-Oost polder. L. E. L a n d o n Geen enkel mens, die druk bezig is, is ongelukkig. BEIROET (Reuter/A.F.P.) President Sjamoen van Libanon heeft woensdag op een persconferentie verklaard, dat zijn land niet om militaire interventie buiten de UNO om zal vragen. Als het optreden van de waarnemers der UNO geen succes zou hebben, zou zijns in ziens de komst van een politieleger een einde kunnen maken aan „de infiltraties uit de Verenigde Arabische Republiek". „Het is niet eerlijk om Libanon alleen de last van dit conflict, dat afbrèuk doet aan de vrede en stabiliteit in het Nabije Oosten, te laten dragen", aldus de president. MOSKOU (UPI) Voor de Amerikaanse ambassade in Moskou is woensdagochtend omstreeks 12 uur Nederlandse tijd een publieke demonstratie begonnen. Tegen dat tijdstip verzamelde zich voor het hoge gebouw een menigte van enige hondei'den personen. Achtereenvolgens zijn reeds de Deense en de Westduitse ambassade het doelwit der „spontane betogingen" der Mosko- vieten geweest, telkens nadat van offici ële Russische zijde verwijten aan het be trokken land waren geuit in verband met demonstraties die zich daar tegen de Rus sische ambasades hebben afgespeeld. Er was ongeveer 100 man politie, die het trottoir voor de ambassade vrij hield en enige orde poogde te bewaren. De Ameri kaanse ambassadeur was aan de lunch met de Israëlische ambassadeur. Er is nog niet met stenen gegooid. De „rode deken" van Canterbury, dr. Hewlett Johnson, bekend om zijn steun aan het Russisch communisme, heeft, naar „News Chronicle" bericht, verklaard de executie van Nagy en de zijnen in Boeda pest „te betreuren". Dit is naar men meent de eerste gelegen heid, waarbij hij zich duidelijk van Moskou distanciëei'de. Advertentie HEINKEL, 175 cc, viertakt, de scooter met de ideale wegligging, met res. wiel 2095. HOUTPLEIN 18-20 - TELEF. 12000 GROTE HOUTSTR. 140 - TEL. 12349 Hedenmorgen om kwart voor tien is mgr. dr. J. M. J. A. Hanssen, bis schop van Roermond, in het St. Rad- boudziekenhuis te Nijmegen, waar hij enige weken geleden werd opge nomen, overleden. Mgr. Hanssen is 52 jaar geworden. Joannes Michael Josephus Antonius Hanssen werd op 18 augustus 1906 te Oostrum Venray geboren. Hij werd op 5 april 1930 tot priester gewijd. Voor verdere studie werd hij naar Rome gezonden, waar hij op 10 juli 1937 summa cum laude promoveerde tot doctor in de beide rech ten. Inmiddels was hij reeds in augustus 1934 benoemd tot professor in het kerke lijk recht aan het Roermondse seminarie. Na zijn benoeming op 26 juli 1947 tot bis schop-coadjutor bleek hij zich snel in te kunnen werken in de zware taak die hem op de schouders was gelegd. Op 1 januari 1958 trok mgr. Lemmens zich definitief uit het bestuur van het bisdom terug en gaf de leiding geheel in handen van de jonge bisschop. Toen zich onlangs een ernstige nier ziekte bij de bisschop openbaarde, werd hij naar het Academisch Ziekenhuis te Nijmegen overgebracht, waar hij onder supervisie van pi'of. Prick behandeld werd. Mgr. Lemmens heeft mgr. Hanssen op de eerste dag dat deze in het ziekenhuis was opgenomen persoonlijk en op zijn eigen wens van de Sacramenten der Sterven den voorzien. Maandag hebben mgr. Lemmens en mgr. dr. F. J. Feron, president van het groot seminarie in Roermond in gezelschap van de vicaris mgr. drs. van Odijk en de beide seer tarissen mgr. Hanssen «en langdurig bezoek gebracht, dat reeds het karakter van een afscheid droeg. Mgr. Hanssen had toen enige uren geleden aan een long- embolie. Mgr. Hanssen was ridder in de orde van de Nederlandse Leeuw. Ook de gemeenteraad van Velsen heeft gisteravond het wetsontwerp voor de IJmondraad als niet aanvaardbaar be stempeld. Zes en twintig leden van de raad plaatsten zich achter het standpunt van het college: drie leden van de K.V.P.- fractie stemden tegen. Voor een uitvoe rig verslag verwijzen we naar pagina zes.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1958 | | pagina 1