Haarlem's Dagblad | 1958 | 26 juni 1958 | pagina 11

NZH-chauffeurs rijden elke nacht
een halve minuut door noodweer

Muggen maakten een oefenrit naar
Aerdenhout, Zandvoort, Bloemendaal

Crematie dr. J. A. Bierens de Haan

Scheepsromp zeilde door de
lucht naar zijn element

DONDERDAG 26 JUNI 1958 HAARLEMS DAGBLAD OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT 7

Volautomatische wasmachine doet het
werk van twaalf poetsers

Eerste paal voor N.Z.H.-
garage ingeheid

Loek Vaars winnaar van
de vierde avondrit

Afscheid van gedeputeerden

„Geloof en Wetenschap"

Twee doden in het verkeer

Tenniscircus van Kramer
naar Rusland?

UIT STAD EN STREEK

Uitspraken rechtbank

Collecte voor „Excelsior"

Elaarlem beantwoordt
vragen over sport en
volksontwikkeling

De tientallen genodigden van de N.Z.H.
hebben vanmorgen, nadat zij getuigen wa
ren geweest van het inslaan van de eer
ste paal voor de fundering van het nieuwe
garagecomplex aan de Leidsevaart, de
sensatie van een hevig noodweer beleefd:
een roffelend onweer begeleid door een
felle slagregen.

De chauffeurs van de N.Z.H. zullen aan
dat helse lawaai binnenkort wel gewend
zijn, want het wacht hen elke dag aan het
einde van de dienst, als een laatste be-
px-oeving voor de nachtrust. Het behoort
namelijk bij de sinds enkele dagen in ge
bruik genomen volautomatische wasma
chine van het garagecomplex aan het
Soendaplein, die het werk van een dozijn
poetsers heeft overgenomen. De gasten
van het vervoerbedrijf hebben vanmorgen
met de werking van het apparaat kennis
gemaakt, toen zij er in twee autobussen
door zijn gereden.

De behoefte aan dit automatische bad
is merkwaardig genoeg mede ontstaan
door de opheffing van de tramdienst tus
sen Amsterdam en Zandvoort. In de ga
rage aan het Soendaplein is namelijk te
weinig ruimte om de bussen gedurende
de nachtelijke uren na elkaar te wassen,
want in diezelfde tijd moeten ook de mon
teurs de reparaties en controles verrich
ten. Zij moesten dus gereinigd worden
voordat ze op hun vaste opstelplaats kwa
men, maar dat betekende dat men de on
geveer vijftig inrukkende stadsbussen en
de nog binnenkomende wagens van de bui
tenlijnen in een uur schoon moest maken.
Er werden dan steeds zes bussen tegelijk
door twee poetsers voor elke wagen van
buiten gewassen, hetgeen in zes minuten
moest gebeuren. De kans op stagnaties
was vrij groot, hetgeen dan in voorkomen
de gevallen prompt werd beantwoord door
foeterende toeterende chaufeeurs. Men
had dus steeds twaalf poetsers nodig voor
een goed uur werktijd en om nu geen man
uren te verspillen werden twaalf poetsers
van de Leidsevaart, waar ze wel de ge
hele nacht werk hadden, naar het Soen
daplein gebracht om daar de bussen
schoon te maken.

Met het oog op de staking van de tram-
dienst had men reeds voor 15 augustus
van het vorige jaar de wasmachine be
steld, maar de Duitse fabriek was pas
kort geleden in staat haar te leveren,
waarna ze uiteraard nog bedrijfsklaar ge
maakt moest worden. Met de wasmachi
nes wordt in het Nederlandse vervoerbe
drijf nog geëxperimenteerd. Die van de
N.Z.H. is een eenvoudiger type dat bij
sommige andere ondernemingen in ge
bruik is, omdat deze installatie uitsluitend
de zijwanden schoonmaakt. Er zijn ook
wasmachines welke zowel de boven- als
de onderzijde, de voor- en de achterkant
schoonspuiten en borstelen, maar die in
richtingen zijn uiteraard veel ingewikkel
der en bieden dus ook meer kans op sto
ringen. Dat laatste heeft men juist bij de
N.Z.H. zoveel mogelijk willen vermijden
en daarom werd een machine besteld met
twee borstels aan elke kant, die eikaars
reserve vormen.

Het hoofd van de technische dienst en
adjunct-directeur van de N.Z.H., de heer
H. J. Kapteyn, heeft vanmorgen een ver
sierd heiblok van negenhonderd kilo op
een meter lange betonnen paal laten vallen.
Met die symbolische handeling, welke be
geleid werd door de knallen van een hoe
veelheid op de paal gelegde explosieve stof
werd de bouw van de tweede fase van het
garagecomplex van de N.Z.H. aan de Leid
sevaart te Haarlem officieel ingeluid.

Deze tweede fase omvat de kantoor
ruimten, personeelsverblijven en de
hoofdautobuswerkplaats, in totaal een
werk van anderhalf miljoen gulden, dat
is aangenomen door de n.v. Spoorweg
bouwbedrijf te Utrecht. De directeur van
de N.Z.H. de heer J. J. Jurrissen, gewaag
de in zijn welkomstwoord van de goede
samenwerking welke met architect H. H.
Zandstra van de n.v. Spoorwegopbouw die
de directie voert, bij de gecompliceerde
voorbereiding heeft bestaan en van de
voortreffelijke medewerking welke door
het gemeentelijk bedrijf van Openbare
Werken, de Verkeerspolitie, de Schoon
heidscommissie te Haarlem en door de
Noordhollandse directie van het ministe
rie van Volkshuisvesting en Bouwnijver
heid werden verleend. Hij nodigde daar
op de heer Kapteyn uit de eerste paal te
slaan omdat deze het leeuwendeel van de
voorbereidingen voor zijn rekening had ge
nomen.

Daarna werd nog het woord gevoerd
door de directeur van Spoorwegopbouw,
ir. W. H. L. Jurgens, die opmerkte dat
dit werk zeker niet vandaag begonnen zou
zijn wanneer de heer Jurrissen niet zoveel
vasthoudendheid bij het verkrijgen van
de vele noodzakelijke goedkeuringen en
vergunningen zou hebben getoond. Zijn
collega van het Spoorwegbouwbedrijf,
prof. ir. J. L. A. Cuperus, formuleerde
tenslotte de wens, dat de drie zusters
alle dochterondernemingen van de Neder
landse Spoorwegen bij de uitvoering
van dit project zullen uitmunten in broe
derlijke samenwerking.

De ceremonie werd door de directeur en
de adjunct-directeur van Openbare Wer
ken en de hoofden van de afdelingen van
dat bedrijf, de chef van de Haarlemse
Verkeerspolitie, de secretaris van de
Schoonheidscommissie, een vertegen
woordiger van de Koninklijke Nederland
se Vereniging van Transportondernemin
gen en andere autoriteiten bijgewoond.

Wanneer de bus de wasplaats op het
buitenterrein van de garage bereikt pas
seert hij een „elektrisch oog", waardoor
na tien seconden het eerste stel bor
stels en de sproeiers in werking treden.
De chauffeur rijdt tussen elektrisch oog
en eerste borstels met ongeveer vier kilo
meter snelheid, daarna met twee kilome
ter tussen de borstels door. Hij moet na
tuurlijk precies in het midden tussen de
roterende borstels rijden. Dat heeft in het
begin nogal wat moeite gekost, omdat de
chauffeur, die immers aan de linkerkant
zit, het geraas van de linkse borstels ook
veel duidelijker hoort dan die van rechts.
Daardoor dacht hij dan dat hij te veel
links aanhield. Nadat de bus de douche
is gepasseerd houdt het watergordijn op.
Alleen de borstels draaien nog even door,
opdat de volgende bus kan inrijden zon
der opnieuw via het elektrisch oog een
stroomstoot te geven, want dat geeft veel
slijtage. Het gehele bad duurt een halve
minuut. Terwijl daarna olie en water wor
den gecontroleerd geven twee poetsers de
voor- en de achterkant nog een beurt, dat
is een kwestie van twee minuten. Natuur
lijk moet de bestuurder wel zorgen, dat
tijdens de douchepartij alle dakluiken,
ramen en deuren terdege gesloten zijn.
Verder heeft de N.Z.H. alle spiegels en
richtingaanwijzers op de stadsbussen
moeten veranderen, want de roterende
borstels ontwikkelen een geduchte kracht,
die aanvankelijk nogal wat brokken maak
te. De borstels draaien per stel elk een an
dere kant uit, zodat alle raamlijsten ge
reinigd kunnen worden. Uiteraard kan de
machine niet bij vorst worden gebruikt.
De technisch directeur van de N.Z.H., de
heer H. J. Kapteyn, stelt zich echter voor
het waterbad dan achterwege te laten,
maar wel een proef te nemen met droge
borstels. Het ligt in de bedoeling, dat in
de nieuwe garage aan de Leidsevaart
eveneens een dergelijke wasmachine zal
worden geplaatst, waarschijnlijk met een
borstel en een douche voor het dak. Wan
neer dat systeem bevalt zal ook de instal
latie op het Soendaplein daarmee worden
gecompleteerd.

De vierde rit van de zomeravondcompe
titie, welke gisteravond door de Haarlemse
wielerclub „De Kampioen" over een af
stand van 45 ronden (50 km) in het „Van
der Aartsportpark" werd gehouden, is bij
de A- en B-klassers gewonnen door Loek
Vaars.

De uitslag luidde: 1. L. Vaars, 2. Van
Weeren, 3. Sminia, 4. Jansen, 5. Riethoff, 6.
P. de Jong, 7. F. Vaars, 8. Blommaert, 9.
Mathot, 10. Uttien.

Bij de C-klassers, die een rit over 25 ron
den reden, zegevierde Hendriks vóór Bou-
ma, Fennis, Peters, Van Schie en Van der
Horst.

Vanavond (donderdag 25 juni) rijdt „De
Kampioen" met „De Bataaf" (Halfweg) een
clubontmoeting in Nieuw Vennep. Alle
bekende renners, zoals Steenvoorden, Van
Duin, Vaars, Van Weeren, Straver, Rukers
van „De Kampioen" en Cuvelier, Bogers,
Sluis, Snijder van „De Bataaf" zullen aan
dit treffen deelnemen. De start is om half
zeven en de af te leggen afstand is tachtig
kilometer.

Mejuffrouw mr. A. E. Ribbius Peletier
en de heer A. B. J. Prakken, die op 1 juli
aftreden als leden van het college van
Gedeputeerde Staten van Noordholland,
houden vrijdagmiddag van drie tot vijf uur
in het gebouw van de Provinciale Griffie
aan de Dreef te Haarlem een afscheids
receptie.

Wegens het bedanken van de heer en
mevrouw mr. F. Vorstman als voorzitter
en secretaresse voor de stichting „Geloof
en Wetenschap" te Haarlem zal mr. dr. F.
A. Bijvoet als waarnemend voorzitter en
de heer H. J. A. M. van Haaren als waar
nemend secretaris optreden. In een brief
aan contribuanten delen zij en de overige
bestuursleden mee, dat zij het onverwacht
aftreden in hoge mate betreuren, te meer
daar het overgebleven gedeelte van het
bestuur zich hierdoor voor de vrijwel on-
overkomenlijke moeilijkheid ziet gesteld om
de enorm vele arbeid welke door het echt
paar Vorstman in het belang van cultureel
katholiek Haarlem werd verricht, zonder
genoegzame voorbereiding over te nemen.
De bestuursleden zeggen toe al het moge
lijke te zullen doen om het werk van „Ge
loof en Wetenschap" voort te zetten.

De deelnemers aan de vierde Haarlemse
Muggenronde hebben gisteravond voor het
eerst gezamenlijk een trainingsrit gemaakt
als voorbereiding van de lange fietstocht,
die zij in augustus door een groot gedeelte
van Nederland gaan maken. Bijna alle
zestig jongens waren voor deze oefen
tocht bij de afge
sproken startplaats,
de Vlaamseweg,
verschenen en even
na zeven uur startte
men, vergezeld van
tien ploegleiders op
bromfietsen. Aan
vankelijk bleken de
Muggen nog niet
aan het ryden in
een groot „peloton" gewend te zyn, maar
na Aerdenhout en Bentveld werd dat
beter. By Zandvoort koos Tourleider H.

Z
rn

Een foto van de door timmerman W.
G. de Korte vervaardigde maquette
van het ontwerp-garagecomplex van
de NZH aan de Leidsevaart, waarvoor
vanmorgen de eerste paal werd geheid.
Op de voorgrond rechts onderscheidt
men het hoofdkantoor met de schema
tisch voorgestelde aangrenzende be
bouwing. Links de drie beuken van de
stallingruimte, welke als laatste faze
zal worden uitgevoerd. Rechts de elf
sheddaken van de werkplaatsen waar
van de bouw thans begonnen is. In het
centrum ziet men voorts het tanksta
tion en de daarachter gelegen inrit tot
de garage. De gebogen gevel in het
midden tussen garage en tankstation
stelt de voorzijde van de cantine voor.
Voor het hoofdkantoor is ook een nieu
we portiersloge geprojecteerdDe da
ken op de maquette zijn in doorschij
nend materiaal uitgevoerd, om het
overzicht te ver gemakkelen.

Onder dreigende wolken fietsten gis
teravond de jongens van de Haarlemse
Muggenronde tijdens hun trainingsrit
over de Zeeweg in Bloemendaal. Het
peloton wordt aangevoerd door twee
van de ploegleiders, de heren J. Hos
en A. Koblens

van Hulst, die de groep op een motor aan
voerde, de boulevard naar Bloemendaal
en daar kregen de jongens de gelegenheid
om te tonen wat zij op het gebied van de
sprint waard waren. Dat was heel wat,
want de kilometerteller van de begeleiden
de motor kwam af en toe dicht in de buurt
van de dertig kilometer.

Vervolgens ging de rit via de Bloemen-
daalse Zeeweg naar de Hoge Duin en
Daalseweg, aan de voet waarvan de jongens
even de gelegenheid kregen uit te rusten,
van welke gelegenheid de heer Van Hulst
gebruik maakte de jongens te wijzen op
de medische keuring en op de keuring van
de fietsen, die aan het eind van de volgen
de maand plaats zullen hebben.

Hierna beklommen de jongens bij groep
jes tegelijk de helling van de Hoge Duin
en Daalseweg en daarna fietste men in een
gezapig tempo naar Haarlem terug, waar
in het Kenaupark de groep ontbonden
werd. Tijdens deze rit begaven de fietsen
van twee jongens het, hetgeen voor de
heer Van Hulst aanleiding was om de
jongens nog eens op het hart te drukken
hun karretjes in de komende weken goed
na te kijken.

Op de hoek van de Apeldoornseweg en de
Van Westrheenenlaan te Arnhem is de be
stuurder van een bromfiets, die de Apel
doornseweg wilde oprijden, door een perso
nenauto aangereden. De man overleed
vrijwel onmiddellijk. Het slachtoffer was
de 71-jarige heer L. van Leeuwen van de
Tulpstraat te Arnhem.

In het Zuiderziekenhuis te Rotterdam is
overleden de 88-jarige E. Kint van de
West-Varkenoordseweg. Hij is zaterdag
middag bij het oversteken van de Putse-
laan door een tram aangereden.

Jack Kramer heeft verklaard, dat de
onderhandelingen met de Russen over
een tournee van zijn „tenniscircus" door
Rusland bijna voltooid zijn.

De onderhandelingen hebben thans al
leen nog maar betrekking op financiële
kwesties en regelingen voor het reizen.
De Russen hopen met de tournee van
Kramers beroepstennissers de belangstel
ling van het volk op te wekken voor deze
sport.

Nieuws in het kort

Dertigduizend kilogram ijzer en staal zweefde vanmorgen zo licht als een veertje
tussen hemel en aarde boven de Spaandamseweg in Haarlem. Aan de machtige arm
van de drijvende bok van Conrad-Stork zeilde een scheepsromp als een vreemd
soortig luchtschip enige tientallen meters boven de begane grond naar zijn element.
Zonder dat er een spatje water omhoog kwam „landde" het gevaarte op hel bijna
rimpelloze oppervlak van het Spaarne. En korte stoot op de stoomfluit van de bok
sloot deze niet alledaagse tewaterlating af. De gezichten van hen, die zich ruim een
uur met dit karwei hadden beziggehouden, stonden tevreden. „Oké, Gerrit", riep
een van hen zijn makker toe, „en nou een lekker bakkie koffie op de goede afloop".
Gerrit knikte, veegde zijn handen aan zijn overall schoon en hield een vlammetje
bij zijn sigaret. Ja, alles was gesmeerd gegaan, de jongens hadden ivel een kop
koffie verdiend, dacht hij ook.

Vanmorgen tegen negen uur was er ge
start. Lomp en schijnbaar onwrikbaar
stond het casco toen nog op het werkter
rein van het Metaalbedrijf Visno aan de
Spaarndamseweg bij het begin van een
pad van zware balken, dat van de werk
plaats naar de weg was uitgelegd. Het
tweeëntwintig meter lange, zes meter
brede en anderhalf meter hoge vaartuig
werd in opdracht van de B.P.M. gebouwd.
Het is bestemd om als onderbouw te die
nen voor een drijvend laboratorium, kan
toor en onderkomens voor employé's, die
in Nigeria in Afrika proefboringen
verrichten. Het schip zal voornamelijk op
de binnenwateren van de Afrikaanse oer
wouden worden gebruikt. De B.P.M. heeft
vier van deze vaartuigen met spoed be
steld, welke opdracht over vier Neder
landse bedrijven werd verdeeld.

Het was voor de eerste maal dat de fir
ma Visno een dergelijke order kreeg. On
geveer zes weken geleden werd met de
bouw begonnen. Toen bleek dat de werk
plaats niet helemaal op de omvang van het
casco was berekend, zodat men een stukje
aan de fabriek moest bouwen.

Woensdagmiddag sleepte men de
scheepsromp al voor een klein gedeelte
het terrein op. Op zware sleeën rustend
gleed het casco enige meters over de inge
vette blaken vooruit. Voor het verdere en
zwaardere werk moest de lier van de bok
van Conrad-Stork er echter aan te pas ko
men. En dat gebeurde vanmorgen. Maar
voordat het gevaarte aan vier punten
zachtjes aan de armdikke kabels hing te
schommelen werden er heel wat uitroepen
als „Ho maar, Gerrit" en „Balkie" ge
slaakt ten teken dat de sleep diende te
stoppen omdat er een nieuwe balk onder
geschoven moest worden. Na ruim drie
kwartier trokken de kabels strak als sna
ren en draaide het casco hoog boven de
hoofden van de toeschouwers met een
kwart draai naar het water toe. Voor alle
zekerheid parkeerden enkele automobilis
ten hun wagen wat verderop. Je kunt im
mers nooit weten of het geval niet naar
beneden zal komen, zullen ze gedacht heb
ben.

Precies een uur nadat het zijn tocht
naar het water had aangevangen dobber
de de scheepsromp op het Spaarne. De be
drijfsleider van Visno, de heer H. van Loe-
vezijn, sprong aan boord en daalde met
een zaklantaarn in het binnenste van
de boot af voor een laatste inspectie naar
mogelijke lekkages. „Alles potdicht",
knikte hij goedkeurend toen hij weer bo
ven kwam.

Wegens verduistering heeft de Haarlem
se rechtbank een vierentwintigjarige
koopman uit Heemstede een gevangenis
straf van zes maanden met aftrek van
voorarrest opgelegd. Hij had een twee-
entwintigjarig meisje uit Haarlem meege
deeld, dat hij een huis kon krijgen in
Heemstede hetgeen hem in staat zou stel
len met haar te trouwen en een bedrag
van vijfhonderd gulden gevraagd. Het
geld heeft hij ontvangen en in zijn zaak,
een verhuur van bromfietsen, gestoken;
van het krijgen van een huis was geen
sprake. Veertien dagen geleden had de of
ficier van Justitie een gevangenisstraf van
zeven maanden geëist.

De Haarlemse rechtbank heeft een
tweeënveertigjarige werkmeester bij de
K.L.M. uit Amsterdam, vrijgesproken van
het hem ten laste gelegde doen toebren
gen van lichamelijk letsel door schuld. Op
16 augustus van het vorig jaar is in han
gar 7 op Schiphol een Dakotavliegtuig van
de K.L.M. verrold en door een verkeerde
handgreep van een leerling monteur is
dit toestel door zijn landingsgestel ge
zakt, ten gevolge waarvan een monteur,
die zich onder een vleugel bevond, zo ern
stig werd gewond, dat hij gedurende een
half jaar niet heeft kunnen werken en dat
hij voor de rest van zijn leven invalide
zal blijven. De werkzaamheden werden
uitgevoerd onder verantwoordelijkheid van
de werkmeester. Veertien dagen geleden
had de officier van Justitie een hechte-
nisstraf van twee weken geëist.

Morgen zal het casco naar Hardinxveld
worden gesleept, waar men er de boven
bouw op zal zetten. Over enkele maanden
zullen de vier vaartuigen aan boord van
een tanker worden gehesen en naar hun
plaats van bestemming in de Afrikaanse
jungle worden gebracht.

BURGERLIJKE STAND HEEMSTEDE.

ONDERTROUWD: R. Peperkoorn en A.
Sietsma; J. P. Kodde en A. Th. Saarberg;
N G. Dalerup en Q. van Houten; N. J.
Blaauwhof en M. Meijer; J. G. Wiedijk en
M. M. Piet.

GETROUWD: J. G. M. Gozeling en W.
Ch M. van der Weiden; L. Horvéth en C.
M. Erkens; F. P. A. Lijesen en J. B. M.
van der Meer; F. Vellema en M. Roele-
veld.

GEBOREN: Sibbelina Elisabeth Maria,
d. v. A. Selhorst en E. Melein; Olga Maria,
d. v. J. H. Reijns en G. M. Weijers; Maria
Aldegonda, d. v. H. A. M. Adriaanse en
Th. H. M. van Dijkman; Margot, d. v. B.
vat) Hees en C. M. Wibaut; Johanna Ma
ria Bernadette, d. v. B. G. Kroon en H. C.
de Greef.

OVERLEDEN: wed. H. J. Losecaat Ver
meerVan Emden. 94 j.; wed. A. M. G.
HillenTijdeman, 78 jaar.

In de komende weken wordt in Hoofd
dorp en Vijfhuizen een lijstcollecte gehou
den ten bate van het Hoofddorps fanfare
gezelschap „Excelsior", dat dit jaar dertig
jaar bestaat. De burgemeester van Haar
lemmermeer mr. G. C. van der Willigen
doet een beroep op de inwoners deze col
lecte te steunen. „Excelsior" is het alles
zins waard, aldus de burgemeester.

Geen spreekuur- De wethouder van
publieke werken te Bloemendaal, de heer
A. van Geluk, is verhinderd vrijdag
spreekuur te houden.

Raadsvergadering. Woensdagavond
om acht uur komt de Haarlemse raad bij
een om een voorstel van B. en W. tot be
noeming van rectoren voor de nieuwe ge
meentelijke lycea te behandelen.

Jubileum I. Zaterdag 28 juni zal de
heer J. van Berloo, werkzaam als chef
van de afdeling Plaatdrukkerij van Joh.
Enschedé en Zonen Grafische Inrichting
n.v. te Haarlem, de dag herdenken, waar
op hij veertig jaar bij deze vennootschap
in dienst is.

Jubileum II. Woensdag 2 juli zal het
vijfentwintig jaar geleden zijn, dat de heer
W. A. van Leeuwen in dienst trad bij
Hooij's wijnhandel n.v. te Haarlem. De
heer Van Leeuwen beheerde de afgelopen
kwarteeuw de oudste slijterij van Haar
lem-Noord,

Vader Klarendag. Zaterdag viert de
speeltuinvereniging Flora „Vader Klaren
dag". Er zulen voor de kinderen 's mid
dags drie filmvoorstellingen worden ge
geven.

Voetbalwedstrijd voor kerkbouw. Op

woensdagavond 2 juli om zeven uur zal op
het E.D.O.-terrein in Haarlem-Noord een
voetbalwedstrijd gespeeld worden tussen
de collectanten en kerkeraadsleden van de
gereformeerde kerk in Bloemendaal tegen
een elftal dat is samengesteld uit collec
tanten en kerkeraadsleden van de Haar
lemse gereformeerde kerken. Ondermeer
zullen ds. H. W. Wierda en ds. P. de Ruig
in het Haarlemse elftal meespelen. Ds. J.
A. van Arkel zal de aftrap verrichten. Het
saldo van deze wedstrijd is bestemd voor
de gereformeerde kerkbouw in Haarlem en
Bloemendaal.

Op verzoek van de International Union
of Local Authorities heeft het college van

B. en W. van Haarlem een uitvoerig ant
woord gegeven op een aantal vragen, dat
de internationale oi'ganisatie aan enige
met zorg uitgekozen gemeenten heeft ge
steld met betrekking tot de volksontwik
keling en sport.

Bij de keuze van de te ondervragen ge
meenten heeft de I.U.L.A. zich laten lei
den door de overweging, dat het gewenst
is verschillende typen gemeenten te ne
men (een grote stad, een middelgrote
stad en een typische plattelandsgemeen
te). Teneinde te voorkomen, dat een een
zijdig beeld gegeven zal worden zijn
voorts geen gemeenten gekozen, die een
speciaal karakter hebben (bijvoorbeeld
een stad waarvan het karakter wordt be
paald door een speciale industrie, een
stad met een zuiver officieel karakter,
een stad met randgemeenten). Voorts zijn
geen gemeenten gekozen, die uitzonder
lijke voorbeelden zijn wat betreft hun ac
tiviteiten op het terrein van de volksont
wikkeling en de sport.

Haarlem heeft in zijn antwoord een'
overzicht gegeven van de geografische si
tuering van de gemeente en van de acti
viteiten, die Haarlem ontplooit op het ge
bied van volksontwikkeling en sport. Te
vens is een lijst overlegd van de gemeen
telijke cursussen, die op allerlei gebied
worden gegeven, van particuliere cursus
sen, die gemeentelijke subsidies ontvan
gen, van de aanwezige bibliotheken en
musea en van de beschikbare accommoda
tie op sportgebied.

BURGERLIJKE STAND VAN
BLOEMENDAAL

ONDERTROUWD: G. A. van der Vlugt
en C. B. M. van Buggenum. J. T. Warmen-
hoven en I. I. Ingwersen. E. Vogel en H. P.
Dooijes. H. J. W. Verhaak en F. M. Stok-
mann. E. A. Hallo en D. G. N. Strikwerda.
W. J. Olsman en A. J. Salm.

GETROUWD: M. Verboom en G. Ver
zaal. J. Th. M. Brugman en M. W. Barn-
hoorn.

OVERLEDEN: N. L. Adam, 46 jr. Wed.
W. G. de VriesVan der Laan 75 jr. Mw.
I. C. DonlebenAdriaanse, 69 jr. Wed. M.

C. Priesman—De Zwart, 97 jr.

Onder vele blijken van deelneming is
vanmorgen te Westerveld verast het stof
felijk overschot van dr. J. A. Bierens de
Haan, secretaris van de Hollandsche
Maatschappij der Wetenschappen, die op
13 juni in Siena (Italië) op de leeftijd
van vijfenzeventig jaar is overleden.

Toen de baar in de aula werd gedragen
speelde de organist het Arioso uit de can
tate 156 van J. S. Bach.

Eerste spreker was de broer van de over
ledene, de heer L. L. Bierens de Haan, die
namens de familie een afscheidswoord
sprak.

De voorzitter van de Hollandsche Maat
schappij der Wetenschappen dr. J. E. ba
ron de Vos van Steenwijk, schetste in een
rede de overledene als mens en geleerde.
De wetenschappelijke vorming van dr.
Bierens de Haan vertoonde enkele merk
waardige buigpunten. Aanvankelijk stu
deerde hij aan de Utrechtse universiteit
wis- en natuurkunde. Na zijn kandidaats
examen voelde hij echter dat de astrono
mie niet zijn diepe belangstelling had en
ging hij over naar de biologie. In 1913
promoveerde hij in dit studievak op een
dissertatie over „Homogene en heteroge
ne versmelting bij Echinidenkiemen". Dit
proefschrift was het eerste Nederlandse
werk op experimenteel embryologisch ge
bied. Na een vierjarige onderbreking in
zijn wetenschappelijk werk door de mili
taire dienst hield dr. Bierens de Haan
zich enkele jaren in het toen geheten Ko
loniaal Instituut bezig met museum-
werk. Onder de invloed van Buytendijk
buigt zijn belangstelling zich echter op
nieuw om. Deze richtte zich nu op de
psychologie in de dierkunde, een terrein
waarop hij gedurende de rest van zijn
leven met veel succes en originaliteit
werkzaam zou blijven.

Na enige jaren onder Buytendijk te heb
ben gewerkt stichtte dr. Bierens de Haan
in Artis aan het Zoölogisch Instituut van
de gemeentelijke universiteit een psycho
logisch laboratorium, waar hij vele proe
ven nam op zeer uiteenlopende diersoor
ten. Tevens aanvaardde hij een privaat
docentschap in experimentele dierkunde,
dat hij vijftien jaar lang vervulde. Talrij
ke publicaties verschenen er van zijn

hand, waarvan 109 op biologisch terrein.
De belangrijkste verscheen in 1940 in boek
vorm: „Die tierische Instinkte und ihr
Umbau durch Erfahrung". Vakgenoten
roemen zijn heldere en eenvoudige stijl,
ziin critische geest, aldus spreker.

Ook in diverse bestuursfuncties heeft de
thans ontslapene de wetenschap gediend.
Een geheel ander facet van zijn belang
stelling was zijn liefde voor de bergsport.
Verder toonde hij actieve interesse voor
de historie, vooral die van oude gebouwen.
Ook op dit gebied bekleedde dr. Bierens
de Haan verscheidene bestuursfuncties.

In 1938 werd hij verkozen tot lid van de
Hollandsche Maatschappij der Weten
schappen aldus vervolgde spreker. Het
jaar daarop volgde hij prof. Holleman als
secretaris op. In de bijna twintig jaar ge
durende welke dr. Bierens de Haan deze
functie vervulde toonde hij zich behalve
plichtsgetrouw en accuraat secretaris een
man met initiatief. „Maar het werk waar
door hij zich een monument heeft opge
richt is het gedenkboek, dat in 1952 bij het
tweehonderdjarig bestaan van de maat
schappij is verschenen en welks 422 blad
zijden geheel van zijn hand zijn", aldus
dr. baron De Vos van Steenwijk, die zei
in de persoon van dr. Bierens de Haan in
de eerste plaats de geleerde te zien. Daar
naast een man met grote eerbied voor en
belangstelling in het verleden. Een kunst
zinnig man tevens en een bezadigd ge
nieter van wat het leven de beschaafde
mens te genieten geeft". In zijn veelzij
digheid was Bierens de Haan een Renais-
sance-mens, in zijn nauwgezetheid en
plichtsbetrachting een 19e-eeuwer, in zijn
keuze en behandeling van zijn studievak
een 20ste-eeuwer. Maar bovenal een mens
zoals Nederland er tegenwoordig niet veel
telt. Zijn vakgenoten, vrienden en ver
wanten zullen hem node missen", aldus
besloot dr. baron De Vos van Steenwijk
zijn toespraak.

Onder orgelspel van Ave Verum van
Mozart daalde de kist en tot besluit van
de plechtigheid speelde de organist een
largo uit het concerto grosso 4 van Handel.

Een neef van de overledene dankte voor
de blijken van deelneming.