Tegoed Rijkspostspaarbank
tot f2 miljard gestegen
Louis Pièrlót
Zonnig en iets warmer
lepan
^EsOclx ió het zo
Wereldnieuws
ZATERDAG 28 JUNI 1958
2
HISTORISCH MOMENT VOOR SPAARINSTITUUT
De ideale zonwering
Fa. J. P. SENFT ZN.
Pasir Nangka verbouwt
rijst in Frankrijk
Madoera Stoomtram
passeert dividend
Zwolsman ondervond invloed
van kapitaalschaarste
Bevredigende resultaten
bij Rohte en Jiskoot
Onveranderd dividend
Maatschappij Zeeland
Export-Financiering Mij.
leent f 40 miljoen a 5 pet.
Minder werkloosheid in V.S.
Miss Holland 1958
in Turkije
De staat verliest proces
tegen het BUMA
Panda en de Yo^Ycvjager
„Excelsior-directie maakte
ernstige fouten"
Vredestein tevreden
Terugbetaling op aandelen
E.B.U. verlengd
Kort economisch nieuws
uit binnen- en buitenland
bang voor kaalheid?
Nederlandse
zeerovers
(Va?i onze financiële medewerker)
Ook de spaarbanken kennen hun stijgingen en dalingen. Het is daarom begrijpelijk,
dat de Rijkspostspaarbank de stijging van het tegoed tot twee miljard gulden op
gisteren, 27 juni 1958, als een historisch moment beschouwt en daaraan ruchtbaarheid
heeft gegeven. Dit moment valt in een tijd, waarin aan het sparen als maatschappe
lijke deugd en economische noodzakelijkheid internationaal aandacht wordt geschon
ken en de Nederlandse regering door het toekennen van premies het sparen meent te
moeten bevorderen. De R.P.S. heeft na de oorlog een principieel nieuwe gedragslijn
gevolgd. Vroeger werd een min of meer passieve houding aangenomen, maar thans
wordt er op allerlei wijzen gepoogd de spaarzin van de bevolking te bevorderen. Van
de spaargewoonten wist men tot voor kort weinig af en dit heeft er toe geleid dat
een economisch-statistisch onderzoek werd ingesteld, dat verrassende resultaten heeft
opgeleverd. Zo bleek onder meer dat in 1950 het publiek weinig gevoelig was voor
de hoogte van de spaarbankrente en 67 percent van de ondervraagden zelfs niet wist
welke rente door de R.P.S. werd vergoed.
Hoewel de R.P.S. aanvankelijk opge
richt is ten behoeve van de lagere bevol
kingsklassen, heeft zij zich allengs kunnen
ontwikkelen tot een instelling ten dienste
van vrijwel de gehele bevolking. Welis
waar maken de rekeningen met een tegoed
van meer dan 2000 slechts 4 percent van
het totaal uit, maar deze kleine groep ver
tegenwoordigt ongeveer 1/3 van het totale
inleggerstegoed. Overigens is het merk
waardig, dat bijna een vierde deel van het
aantal rekeningen een saldo-tegoed toont
van minder dan 5. Onder deze groep
bevinden zich ook de rekeningen van de
schoolsparende jeugd, waaraan tot dusverre
ongeveer 420.000 leerlingen deelnemen.
Spaargewoonten
Voorts verdient het de aandacht, dat het
gemiddelde saldo-tegoed toeneemt tot de
25-jarige leeftijd, daalt tussen de 25 en 30
jaar (gezinsvorming), constant is tussen de
30 en 40 jaar, maar zich tussen 40 en 60
jaar weer in stijgende richting beweegt. Uit
de markt-analytische onderzoekingen is
verder gebleken dat er te weinig geva
rieerde spaarmogelijkheden bestaan, in
verband waarmede het schoolsparen, het
groepssparen, het automatisch girosparen
en het bedrijfssparen tot ontwikkeling zijn
gebracht, terwijl nog voortdurend naar
nieuwe spaarvormen wordt gespeurd. Ook
de regering is in deze actief blijkens haar
pogingen om in het kader van de bezits
vorming met behulp van premiespaarrege
lingen voor jeugdige personen en de amb
tenaren de spaaractiviteit te bevorderen.
Geen inflatievrees
Het is duidelijk en vooral gedurende de
laatste jaren gebleken, dat ook externe
factoren op de besparingen van het publiek
van iqvloed zijn. Met name de fluctuaties
in de koopkracht van het geld dienen hier
te worden genoemd, terwijl voorts politieke
gebeurtenissen voor de ontwikkeling van
de spaartegoeden van betekenis zijn. Dat
Advertentie
MOVON4HO NANMUMAI
(aluminium Jaloezieën)
Decoratief. Duurzaam en Praktisch
Nassaolaan 76 - TeL 10743 - Haarlem
Na afschrijving van rp. 808.004 heeft de
n.v. Cultuur Maatschappij Pasir Nangka
over 1957 in Indonesië een exploitatiewinst
behaald van rp. 2.540.763. In Nederland
werd een verlies geleden van 6.651. Voor
gesteld wordt dit bedrag af te boeken van
het onverdeeld winstsaldo vorig jaar; dat
bedroeg 9.388.-.
Eind 1957 is de directie er in geslaagd
in het Franse departement Du Gard een
complex gronden van 100 ha in eigendom
te verkrijgen, geschikt voor de rijstcul
tuur. Het terrein is gunstig gelegen. De
directie verwacht in 1959 minstens 36 ha
rijstaanplant in de grond te brengen. Het
bedrijf is ingebracht in een in Frankrijk
gevestigde maatschappij, waarin behalve
door Pasir Nangka ook wordt deelgeno
men door van Dusseldorp en Co n.v. en
enige bevriende personen en cultuurmaat
schappijen. De perspectieven zijn zeker
niet ongunstig. In het rijstbedrijf was
per eind 1957 geïnvesteerd rond 200.000.
De belangen in Indonesië staan te boek
voor 1.489.524. Dit bedrag vertegenwoor
digt de totale boekwaarde in guldens der
investaties in Indonesië. In de wijze van
waardering kwam geen verandering. Het
geplaatste aandelenkapitaal beloopt nu
1.800.000.
De n.v. Madoera Stoomtram Maatschap
pij heeft, blijkens het verslag over 1957,
een verlies geleden van 839 (v. j. verlies
23.008). Het voordelig saldo op de resul
tatenrekening Indonesië beliep rp. 99.247
(rp. 96.238). Het verliessaldo is nu opge
lopen tot 645.307 653.468). Evenals in
1956 wordt het dividend gepasseerd.
Sedert begin december 1957 zijn de
transfers opgeschort. Indien deze maat
regel van lange duur mocht zijn, zal dit
tot gevolg hebben, dat de coupons van de
uitstaande 4 percent-obligatielening niet
meer regelmatig kunnen worden betaald.
Daar geen transfermogelijkheid bestaat
voor aflossingen nog afgezien van het
feit dat de maatschappij daarvoor in In
donesië niet over de nodige rupiahs be
schikt vond ook in 1957 geen betaling
van achterstallige aflossingen plaats.
De onderhandelingen met de Indonesi
sche regering in zake de overneming der
particuliere spoor- en tramwegbedrijven
op Java en Madoera hebben in 1957 weder
om geen voortgang gevonden. Ook de
pogingen om tot een billijke regeling van
de jaarlijkse vergoeding voor de inbezit
neming van de bedrijven te geraken, ble
ven vruchteloos.
de besparingen sinds de laatste tijd zowel
bij de R.P.S. als bij de andere spaarbanken
weer toenemen, is niet alleen een gevolg
van de hogere rentevergoeding, maar ver
moedelijk in sterkere mate van de stabili
teit, welke in de koopkracht van het geld
is ingetreden en de verminderde vrees voor
een nieuwe inflatie.
Wat de R.P.S. betreft, blijkt het saldo
tegoed, dat in 1950 1.365.000.000 bedroeg,
in 1955 tot 1.670.000.000 en ultimo 1957 tot
1.957.000.000 te zijn toegenomen, terwijl
thans het cijfer van 2.000.000.000 is ge
passeerd. Naast de R.P.S. beschikten de
andere spaarbanken ultimo 1957 over bijna
2.000.000.000, terwijl het tegoed bij de
Boerenleenbanken tot 2.700.000.000 is ge
stegen. De gelden van de R.P.S. worden
overeenkomstig de beleggingswet voor het
grootste deel (81 percent) bij staat, gemeen
ten en hypotheekbanken (woningbouw) be
legd, maar ook gebruikt voor de financie
ring van scholen, ziekenhuizen, verkeers-
en vervoersbedrijven, openbare nutsbedrij
ven, terwijl een klein percentage ten be
hoeve van de middenstand en de industrie
wordt, belegd. Op deze wijze wordt het
economisch nut van „kort geld" vergroot,
daar er maatschappelijke en industriële
doeleinden mee worden gediend.
Blijkens de gecombineerde winst- en
verliesrekening over 1957 der Verenigde
Aannemersbedrijven voorheen Zwolsman
bedroeg het exploitatieresultaat over 1957
6.509.600,(v.j. 5.914.500,Tezamen
met interest 90.000 (v.j. debet 302.300,
en saldo bijzondere baten en lasten ad
505.700,— (v.j. 572.708,—) is beschik
baar 7.105.500,— (v.j. 6.498.200,—), waar
tegenover staan algemene kosten en sala
rissen 1.825.000,— (v.j. 1.401.200.—) en
afschrijvingen ad 3.554.200,(vorig jaar
2.886.000,Het winstsaldo bedraagt
1.716.300,— (v.j. 1.897.700,—), waarvan
na reservering als voor verdeling beschik
bare winst resteert 709.200,(vorig jaar
977.700,met inbegrip van onverdeeld
saldo 1956 is beschikbaar 714.000,waar
uit 6 percent dividend wordt voorgesteld
(v.j. 10 percent in contanten of in aan
delen).
Onder meer de belangrijke kapitaal-
schaarste in 1957 en het vaak zeer lang
uitblijven van rijksgoedkeuringen brach
ten een aanmerkelijke vermindering van
opdrachten mede. De binnenlandse order
portefeuille is per ultimo december 1957
ingekrompen. Begin 1958 konden evenwel
diverse belangrijke opdrachten worden
geboekt, mede als uitvloeisel van eerder
gesloten continu-contracten.
De dochtermaatschappijen en vestigingen
buiten Nederland werden uitgebreid en
verstevigd. In het bijzonder is aandacht
gegeven aan de activiteit in Columbia. De
orders van de overheid in Nieuw-Guinea
tonen een teruggang.
Per verslagdatum bedroeg het totaal der
aanneemsommen van werken in het bui
tenland globaal 70.000.000,hiervan
was per verslagdatum ongeveer 38.000.000
verwerkt. De verbetering van de liquidi
teit maakt het mogelijk, om op beperkte
schaal over te gaan tot het bouwen voor
eigen rekening. De vennootschap meent,
dat deze eigen bouw mits op voorzich
tige wijze gehanteerd additionele winst
mogelijkheden biedt.
De diverse inkomsten van Oscar Rohte
en Jiskoot n.v. te Amsterdam daalden van
996.665 tot 915.751. De netto winst was
376.799 (v j. 382.958). De afwikkeling
van het debiteurensaldo verloopt normaal
en is reeds ver gevorderd. De voorraden
zijn voor het grootste deel tegen bevredi
gende prijzen verkocht.
De directie gelooft dat de mogelijkheid
tot uitvoer van Ja va-tabak zal blijven be
staan en meent derhalve in dat opzicht
niet te pessimistisch behoeven te zijn Voor
gesteld wordt 10 percent dividend over het
in 1957 uit een stockdividend tot 2.368.900
vergrote kapitaal (v. j. 10 percent over
2.262.700). De ontwikkeling van zaken in
1958 is niet onbevredigend.
De bruto exploitatie-ontvangsten van de
Stoomvaartmaatschappij „Zeeland" Ko
ninklijke Nederlandsche Postvaart n.v. te
Hoek van Holland zijn, blijkens het ver
slag over 1957, ten opzichte van 1956 met
ruim 5 percent gestegen. Ook de exploi
tatiekosten gingen omhoog, maar in min
dere mate dan de ontvangsten, zodat het
exploitatieoverschot 103.378 groter was
dan het vorige jaar. Het saldo exploitatie
rekening beliep 4.189.453 (v.j. 4.086.074),
terwijl aan interest en koersverschillen
toevloeide 433.344 143.100). Na af
schrijving op de vloot ad 256.634 (nihil),
toevoeging aan de reserve voor vlootver-
nieuwing ad 2.220.000 272.500), af
schrijving overige activa ad 44.027
52.451) en belastingen ad 1.275.000
1.000.000) resteert een winstsaldo van
827.136 2.904.224).
Bij een vergelijking met de netto winst
over 1956 dient in aanmerking te worden
genomen, dat volgens de toen van kracht
zijnde statuten slechts een bedrag van
325.000 aan afschrijvingen en reserverin
gen ten laste van het exploitatieoverschot
kon worden gebracht. Voorgesteld wordt
een onveranderd dividend van 9Vfe percent
over de preferent winstdelende aandelen
en van onveranderd 10 percent over de ge
wone aandelen.
Het totale aantal vervoerde passagiers
was nagenoeg gelijk aan dat van 1956. Het
transitovervoer ontwikkelde zich gunstig.
Aangezien de Britse toeristen hun conti
nentale vakantieoorden steeds meer zuide
lijk zoeken, wordt er naar gestreefd de
treinverbindingen met Oostenrijk, Joego
slavië en Italië te verbeteren. Hierdoor
zal het mogelijk zijn, in concurrentie met
het toenemende luchtverkeer, het passa
giersvervoer verder te ontwikkelen. Het
autovervoer gaf een daling te zien. In
middels zijn enkele maatregelen genomen,
welke beogen het verloren terrein te her
winnen.
Een aantal banken onder leiding van de
Amsterdamsche Bank stelt de inschrij
ving open op nominaal 40 miljoen 5 per
cent 15-jarige obligaties, (5 percent Obli
gatielening 1958) in stukken van nominaal
1.000 ten laste van de n.v. Export-Finan
ciering Maatschappij te 's-Gravenhage.
Koers van uitgifte is 100 percent.
De inschrijving is op maandag 7 juli, de
storting op vrijdag 1 augustus. Officiële
beursnotering zal worden aangevraagd.
De lening is a pari aflosbaar in 1964 tot en
met 1973 in tien jaarlijkse termijnen elk
groot 4 miljoen. Vervroegde gehele of
gedeeltelijke aflossing is voor 1 augustus
1969 niet toegestaan; op of na die datum,
gedurende de resterende looptijd der le
ning, a 101 percent. Deze lening is het
sluitstuk van de consolidatie op lange ter
mijn der geldbehoefte uit hoofde van de
bestaande kredietportefeuille.
Het laatste officiële rapport over de vol
ledige werkloosheid in Amerika, op 6 juni
uitgegeven, toont aan, dat het totale aantal
mensen zonder werk 4. 904.000 bedroeg in
de maand mei. Het voorgaande rapport,
dat de maand april betrof, toonde een to
tale werkloosheid van 5.120.000 personen
aan.
Advertentie
waar zij hedenavond te Istanboel
mededingt naar de titel van
Miss Europa 1958.
Voor deze unieke gelegenheid kwam
zij speciaal vanuit Rotterdam en ver
trouwde zij de creatie van haar kapsel
en haarkleur toe aan Louis Pièrlót
om mede hierdoor verzekerd te zijn
van een zo groot mogelijk succes.
Haute Coiffure
ZIJLSTRAAT 88 Telefoon 10083
De Hoge Raad heeft beslist dat de Staat
(P.T.T.) voor de verspreiding door middel
van de draadomroep van tot het BUMA-
repertoire behorende werken, de toestem
ming van dit Bureau voor Muziekauteurs-
recht behoeft.
Dit arrest is in overeenstemming met
een vonnis van de Haagse rechtbank en
een arrest van het Haagse gerechtshof,
waartegen de Staat (P.T.T.) in cassatie was
gegaan.
P.T.T. had gesteld, dat de Nederlandse
Radio Unie en de omroepverenigingen
voor deze uitzendingen reeds toestemming
van BUMA hadden en daarvoor een ver
goeding hadden betaald.
De Hoge Raad heeft thans ovex-wogen,
dat P.T.T. zich met haar draadomroep
richt tot een andere kring van het publiek
dan de radio-omx'oep. De draadomroep
biedt dus een eigen mogelijkheid tot ex
ploitatie van een kunstwerk in het publiek.
Deze eigen vorm van openbaar maken valt
onder de Auteurswet en is dei-halve voor
behouden aan de rechthebbende op het
auteursrecht van het betreffende werk.
Hiex-uit volgt zegt de Hoge Raad
dat de staat voor de verspreiding door
middel van de draadomroep van tot het
BUMA-repertoire behorende werken de
toestemming van BUMA behoeft.
Op deze gronden is het cassatieberoep
van de Staat verworpen.
Het weer onderging in de afgelopen
nacht in een groot deel van ons land enige
verbetering, welke verband hield met stij
gingen van de luchtdruk boven geheel
West-Europa. De depressie boven Oost-
Engeland vulde op. Een depressie, die over
de Povlakte naar de Karpathen trok, bracht
langdux-ige i-egenval in Duitsland. Op vele
plaatsen viel meer dan 25 mm. Op de
Broeken werd in de afgelopen 24 uur zelfs
125 mm neerslag gemeten.
Een depressie ten zuidwesten van Ier
land verplaatst zich maar langzaam. Boven
West-Europa zal in verband met de aan
houdende luchtdrukstijgingen een rug van
hoge druk tot ontwikkeling komen, die een
verbinding tot stand zal brengen tussen
een hogedrukgebied boven Noord-Noor-
wegen en een maximum bij de Pyreneeën.
Onder invloed hiex-van zal het morgen
overwegend zonnig weer zijn met stijgende
temperaturen en weinig wind.
WEERRAPPORTEN
Zondag 29 juni
Zon op 4.22 uur, onder 21.04 uur.
Maan op 19.08 uur, onder 3.01 uur.
Maandag 30 juni
Zon op 4.23 uur, onder 21.04 uur.
Maan op 20.03 uur, onder 3.55 uur.
Hoog en laag water in IJmuiden
Zondag 29 juni
Hoog water 1.44 en 14.16 uur.
Laag water 9.36 en 22.18 uur.
Maandag 30 juni
Hoog water 2.34 en 15.06 uur.
Laag water 10.36 en 23.07 uur.
Het hoog en laag water te Zandvoort is
10 tot 15 minuten vroeger dan te IJmuiden.
Temperaturen:
buiten
Bfl
land maxima van giste
e
a
to d
ren Binnenland: heden
■as
Eg
7 uur. Neerslag: laatste
I"
E
V
24 um-
a
c 5
Den Helder
licht bew.
w
15
1
Ypenburg
licht bew.
zzw
14
0,2
Vlissingen
zwaar bew.
zzw
13
0,1
Eelde
licht bew.
nw
15
2
Twente
zwaar bew.
w
14
8
De Bilt
licht bew.
zw
12
2
Eindhoven
onbewolkt
zw
12
0
Vlv. Z.-Limb. half bew.
zw
13
0,2
Stockholm
regen
nno
24
1
Oslo
zwaar bew.
nno
25
0
Kopenhagen
licht bew.
n
23
0
Aberdeen
zwaar bew. windst.
16
4
Londen
geheel bew. wnw
13
3
Amsterdam
licht bew.
zw
17
1
Brussel
geheel bew. zw
17
0
Luxemburg
licht bew.
w
14
0,3
Parijs
half bew.
w
18
1
Bordeaux
licht bew.
wzw
18
0
Grenoble
regen
no
16
8
Nice
onbewolkt
nw
25
0
Berlijn
motregen
n
19
10
Frankfort
regen
w
15
9
München
regen
w
15
36
Zürieh
zwaar bew.
windst.
12
5
Genève
zwaar bew. windst.
13
6
Locarno
licht bew.
n
18
8
Wenen
regen
wzw
21
4
Innsbruck
regen
O
15
13
Rome
onbewolkt
windst.
23
0
Madrid
onbewolkt
windst.
Mallorca
licht bew.
nw
25
0
Algiers
onbewolkt
zzw
27
0
24. De gespierde Oosterlingen schrokken
hevig, toen plotseling achter hen een beeld
nieste met een geweld als van een ver
kouden olifant. Het was kolonel Pulver,
die zich zo lang hij kon voorbeeldig stil
had gehouden, maar nu de kriebelingen
van het insect niet langer kon verdragen.
Ook de wesp schrok en deed prompt, wat
deze venijnige insecten onder dergelijke
omstandigheden plegen te doen. Het gaf
een gloeiende prik en steeg op onder ho
nend gezoem. Dit maakte de kolonel nog
prikkelbaarder, dan hij al was, zodat hij
alle voorzichtigheid uit het oog verloor.
Tierend sprong hij overeind en mepte fel
naar de vliegvleugelige plaag. Dit bleef
niet onopgemerkt. „Daar zijn de vluchte
lingen!" riep de Grootduivel van Tipu,
„grijp ze!" Maar ditmaal werden zijn be
velen niet opgevolgd. De Tiputanen had
den zich sidderend ter aarde geworpen en
bleven zo liggen, ondanks de bevelen en
dreigementen van hun meester. Een beeld,
dat niest en raast, was nu eenmaal een
wonder, waar men niet bij overeind mocht
blijven staan.
Comtnissie van goede diensten
De commissie „van goede diensten" is tot
de conclusie gekomen, dat door de directie
ernstige fouten zjjn gemaakt en dat de taak
voor de beide directeuren te zwaar was en
ook in de toekomst voor hen alleen te
zwaar zal zijn. Maar volgens deze slotsom
zijn ook de commissarissen in hun toezicht
op de directie te kort gekomen. Uit de be
spreking met de commissarissen is geble
ken, dat dit college niet terug zal komen op
zijn besluit in zijn geheel af te treden. De
buitengewone algemene vergadering van
aandeelhouders zal derhalve tenminste drie
nieuwe commissarissen dienen te benoe
men.
De commissie van goede diensten inzake
de n.v. Metaalbuizenfabriek Maatschappij
„Excelsior" heeft naar het ANP verneemt
haar rapport gereed.
Op de algemene vergadering van aan
deelhouders in de n.v. Nederlandsch-
Amerikaanse Autobandenfabriek Vre
destein, deelde de directie mede dat de
gang van zaken in de eerste helft van 1958
tot tevredenheid stemt. De ontwikkeling
van de afzet van de onlangs geïntrodu
ceerde nieuwe personen-autoband over-
ti-eft de hoge verwachtingen.
In de jaarlijkse algemene vergaderingen
van aandeelhouders der cultuurmaat
schappijen „Tjilongkrang" en „Pangli-
poergahlih" zijn de voorstellen tot terug
betaling van respectievelijk 20 en 15 per
cent op het aandelenkapitaal met algeme
ne stemmen aanvaard.
De oi-ganisatie voor Europese Economi
sche Samenwerking heeft de werkings
duur van de Europese Betalingsunie ver
lengd tot 30 juni 1959. Zwitserland heeft
te kennen gegeven, dat het zich misschien
tegen het eind van dit jaar uit de beta
lingsunie zal moeten tex-ugtrekken in ver
band met de eisen der Zwitserse pax-le-
mentsprocedure (UPI).
Eurofima-lening
Een woordvoerder van de Organisatie voor
Europese Economische Samenwerking (OEES)
heeft donderdag medegedeeld, dat de Europese
Maatschappij voor de financiering van de aan
koop van Spoorweguitrusting (Eurofima) voor
het einde van het jaar hoopt een lening van 30
miljoen Zwitserse frank op de Zwitserse markt
te kunnen sluiten.
ParijsMoskou-vliegdienst
Te Parijs is een Frans-Russische luchtvaart
overeenkomst ondertekend voor de instelling van
rechtstreekse diensten tussen Parijs en Moskou.
Deze diensten zullen twee maal per week onder
houden worden met Superstar-toestellen van de
Air-France en twee maal per week met Russische
Tupolev 104-toestellen.
Eugene Black herbenoemd
Het secretariaat van de Internationale Bank
voor Herstel en Ontwikkeling (Wereldbank) heeft
bekend gemaakt dat. Eugene Black voor een pe
riode van vijf jaar is herbenoemd als president
van de bank. De nieuwe periode zal lopen tot 1
mei 1963.
Ad.vei lev 'ie
Overal ter wereld schrijven specialisten
Stilbépan haartonicum voor, omdat het
een vaststaand feit is. dat niets zó daad
werkelijk haaruitval, roos en vroegtijdige
vergrijzing bestrijdt! Stilbépan is geen
gewoon haargroeimiddel. Stilbépan is een
biologisch haartonicum met hormonale
werking. Koop vandaag nog een fles!
DAGRA N. -V. D I
EHEN
Dik. Volgens Russische geleerden zal de
zeespiegel 45 meter stijgen indien al het
zuidpoolijs zou smelten. Dit heeft ra
dio-Moskou meegedeeld. Tot nu toe
werd in het westen aangenomen dat de
zeespiegel 15 meter hoger zou komen
te liggen. De ijskap aan de zuidpool is
veel dikker dan werd aangenomen,
vooral naar mate men verder de pool
cirkel intrekt. Op 375 kilometer land
inwaarts was de dikte meer dan 3Vi
kilometer.
Positieve gevoelens. Een commissie uit
het Tsjechische parlement heeft een
voorstel voorbex-eid, waardoor het mo
gelijk zal worden de Tsjechen een
ouderdomspensioen te weigeren indien
zij geen „positieve gevoelens tegen
over de volksdemocratie" aan de dag
leggen.
Ontvoering. Volgens een Israëlische mi
litaire woordvoerder hebben donder
dag twee Jordaniërs een Israëlisch
meisje en een Israëlische jongen, die
bij Eilath in de golf van Akaba aan
het zwemmen waren ontvoerd.
Overschreden. Op 30 april heeft het aan
tal inwoners van Italië de vijftig mil
joen overschreden.
Schulddelging. Te Melbourne zijn dezer
dagen 21 schilderijen van de Neder
landse schilder Gerard Ebeli in het
openbaar verkocht ter delging van
schulden van de schilder. De schilde
rijen waren onlangs in beslag genomen
op een tentoonstelling. De doeken
brachten ongeveer 275 gulden op.
Tegelijk. Een farmaceutische fabriek in
Detroit is er na twee jaar van onder
zoek in geslaagd een serum te ontwik
kelen, dat tegelijk bescherming biedt
voor kinderverlamming, kinkhoest, dif
terie en tetanus. Het serum, „quadri-
gen" genaamd, is echter nog niet in de
handel.
Weinig hoop. Sedert donderdagnacht zijn
in een kolenmijn bij Foekoeoka in Ja
pan 24 mijnwerkers ingesloten doordat
water van een rivier in de mijn is door
gedrongen, aldus is vrijdagmiddag ge
meld. Daar het waterpeil blijft stijgen
kunnen reddingsbrigades niets uitrich
ten. Men heeft weinig hoop, dat de
mijnwerkers kunnen worden gered.
Gijzelaars. Cubaanse opstandelingen heb
ben donderdag een Canadese en tien
Amerikaanse mijningenieurs ontvoerd
uit protest tegen wat zij „Amerikaan
se hulp aan de Cubaanse regering"
noemen, aldus heeft het Amerikaanse
ministerie van Buitenlandse Zaken vrij
dag bekendgemaakt. Er is niets meer
van hen vernomen. De klacht van de
opstandelingen zou zijn, dat Cubaanse
regeringstroepen voorzien worden van
olie van de Amerikaanse marinebasis
te Guantanamo.
Zuivering. De Amerikaanse minister van
Defensie, Neil McElroy, heeft meege
deeld, dat er bij zijn departement 133
commissies zullen worden opgeheven.
Over het voortbestaan van 94 andere
commissies zal hij zich nog beraden.
Schout-bij-nacht. Het Portugese hoogge
rechtshof heeft vrijdag schout-bij
nacht Americo Tomas tot president
van Portugal uitgeroepen. Het hoogge
rechtshof maakte tevens de geverifi-
eerde uitslag van de verkiezingen op
8 juni bekend: op Tomas waren 758.998
stèmmen en op de oppositiekandidaat
generaal Humberto Delgado 236.528
stemmen uitgebracht.
Schot. De Amerikaanse strategische lucht
macht heeft vrijdag een „Snark", een
intercontinentaal geleid projectiel, ge
lanceerd vanaf de raketbasis te Capa
Canaveral. Zij was gericht op een doeft
op 8000 kilometer afstand in de nabij
heid van het eiland Ascension in de At
lantische Oceaan.
Twee schoten. Een werkloze uit de Zuid*
italiaanse stad Andria, die uit zijn huis
gezet was, heeft zijn burgemeester vrij
dagavond met twee revolverschoten
ernstig gewond. De burgemeester, een
christen-democraat, moest onmiddel
lijk geopereerd worden. De werkloze
was in de morgen op verzoek van zijn
huisbaas gerechtelijk uit zijn woning
gezet.
Slecht mens. Aartsbisschop Makarios
heeft vrijdag zijn vertegenwoordiger
naar de kerkelijke conferentie te Lam
beth (Londen), die de volgende maand
begint, teruggetrokken naar aanleiding
van critische uitlatingen van de aarts
bisschop van Canterbux-y over hem.
Dr. Fisher, de aartsbisschop van Can
terbury, had in een televisie-vraagge
sprek aartsbisschop Makarios „een
slecht mens" genoemd.
IN de 17de eeuw ivas het een normaal
verschijnsel dat kooplieden aan de vijan
den van hun land alle mogelijke handels
waren en oorlogsmaterialen leverden. Nie
mand stootte zich daar aan, want het ver
dienen van geld werd zö belangrijk ge
acht, dat versterking van 's vijands positie
daarbij maar op de koop tot werd geno
men. Over de hulp die de Nederlandse
kapitein Simon de Danser aan de Alge
rijnse zeerovers verleende, was men echter
minder te spreken. In het bij-
zonder de Franse pater Pierre
Dan, die in Algiers woonde en
een belangrijk deel van zijn le
ven heeft besteed aan 't behar
tigen van de belangen der
Christenslaven in dat roof
nest, was bijzonder op de Dan
ser gebeten, omdat hij de eer
ste is geweest die de Algerijnse zeerovers
vertrouwd maakte met de „rond-schep en"
(ra-schepen). Vöör dien moesten de zee
rovers van Noord-Afrika een groot deel
van het jaar - van november tot maart -
in de havens blijven, omdat het ongunstige
weer voor hun roeigaleien ongeschikt was,
maar toen zij door hulp van Nederlandse
rovers over het destijds moderne mate
riaal konden beschikken, waren zij het
hele jaar een voortdurend gevaar, en wa
ren zij tevens beter tegen het materiaal
der straatvaarders (dat zijn schepen die
door de Straat van Gibraltar voeren om
met de landen rond de Middellandse Zee
handel te drijven) opgewassen. Het succes
van de in Algerijnse dienst getreden Simon
de Danser - die door de Moslims Dali Ca-
pitan, d.w.z. kapitein Duivel werd genoemd
- schijnt aanstekelijk op pijn collega's te
hebben gewerkt, want tot de talloze rene
gaten die in het begin van de 17de eeuw
als kapiteins of „reis" rijke inkomsten aan
de rovers van Noord-Afrïka verschaften,
gingen steeds meer Nederlanders behoren.
We treffen hen aan onder de schilderach-
ligste namen, zoals Soliman Reis alias de
Veenboer, die zelfs admiraal van de Sul
tan is geweest, voorts Seffer Reis alias
Thomas de Gauwdief van Harlingen en
Soliman Buffoen alias Jacob de Hoere-
waard van Rotterdam. We kunnen zeggen,
dat naarmate de toestanden op de Neder
landse handels- en oorlogsschepen orde
lijker werden, de neiging bij de onordelijke
elementen groter werd om zich in dienst te
begeven van de Noordafrikaanse zeerovers.
Zo werd op de vloot van Haul-
tain, die was uitgezonden om
de Algerijnse zeeroof te beteu
gelen, een samenzwering ont
dekt om op Driekoningen
avond een der schepen af te
lopen en er mee naar een der
naburige roofnesten te steve
nen. En Moy Lambert die tal
rijke expedities legen de zeerovers heeft
ondernomen, adviseerde zelfs alle ge
vangen rovers te doden, want alleen deze
onbarmhartige maatregel zou het Neder
landse scheepsvolk ervan weerhouden zich
in groten getale in dienst der piraten te
stellen. We moeten ons er dan ook niet
over verbazen, dat de Algerijnse zeerovers-
vloot, die omstreeks 1620 wel 50 grote vier
kant getuigde vaartuigen omvatte, schepen
van velerlei nationaliteit telde, waaronder
verschillende Nederlandse met volledig
Nederlandse bemanning, terwijl ook op
andere roofschepen vele landgenoten dien
den. Daaroor is het herhaaldelijk voorge
komen, dat het bloed kroop waar het niet
gaan kon. De Veenboer, admiraal van de
Algerijnse vloot heeft bijv_ veelvuldig doen
blijken, dat hij zijn landgenoten een goed
hart toedroeg. Dit lichtpuntje in het bloe
dige hoofdstuk van roof en moord moeten
we beslist niet over het hoofd zien.
Daarover een volgende keer.
Nadruk verboden.
H. Pétilhn
