J
Het Nabije Oosten is afhankelijk van
het Westen als grootste olie-afnemer
De ZyEpoorf
Hoger resultaat
Hoogovens
Chief WHIP
Intrinsieke financiële positie van
Mahez Amsterdam zeer sterk
Beter weer tot morgenavond
Panda en de Yo<»Yo*jager
Wereldnieuws
Iraakse olie blijft nog steeds vloeien
Toch halen de Amerikanen nu projecten
uit de Suez-crisis weer tevoorschijn
op ieders lip!
och ió liet
zo
J
2
Uitgifte van nieuw
bankbiljet van f 1000
Grote rubbervoorraden
op Sumatra
Lager dividend „Oostkust"
Kort economisch nieuws
uit binnen- en buitenland
Fantastisch
lekker
Fa. P. Beaufort
Halfjaarcijfers 1958
ZcH ^geneesmiddel
Be
Fusie Draka en NKF
Zuid-Sumatra Rubber en
Wai-Sumatra Rubber
Zwaardemaker's verwacht
goede resultaten in 1958
KRACHT
DONDERDAG 17 JULI 1958
HET NABIJE OOSTEN is het belangrijkste oliereservoir ter wereld. Ongeveer
75 percent van de in de wereld aangetoonde ruwe oliereserves bevinden zich in
het Nabije Oosten. Tot nu toe werd van deze reserves, die volgens de laatste
schattingen 230 miljard barrels zouden bevatten, slechts 7 percent verbruikt.
Gemiddeld twee van elke vijf boringen zijn produktief. Opvallend is dat de thans
bekende reserves in Perzië, Irak, Saoedi-Arabië, Koeweit en Qatar werden
aangetroffen op niet meer dan vijfendertig vindplaatsen. In het rijkste Ameri
kaanse produktiegebied Texas zijn enkele tienduizenden vindplaatsen, die echter
naar schatting nog slechts dertig miljard barrels aan olie zouden bevatten.
Vandaal- het enthousiasme, waarmee Europese en Amerikaanse maatschappijen
tezamen ongeveer een drie miljard dollar investeerden in het Nabije Oosten!
Ruim een jaar geleden concludeerde een
oliecommissie van de O.E.E.S. in haar rap
port „Oil, the outlook for Europe", dat
Europa in de toekomst in toenemende mate
van de olie-aanvoer uit het Nabije Oosten
afhankelijk zal zijn. Men ging er daarbij
van uit dat de ruwe olie in voldoende hoe
veelheden en zonder belemmeringen kan
worden aangevoerd. Het onrustige Nabije
Oosten is echter een bijzonder zwakke stee
in het economische bestel van West-
Europa, dat sterk afhankelijk is van de
olie van het Nabije Oosten. Maar omge
keerd is het Nabije Oosten afhankelijk van
het Westen als afnemer van de olierijk
dommen. Zonder de enorme kapitalen, de
technische kennis, het distributie-apparaat
enzovoorts zijn de olierijkdommen van het
grote Arabische rijk, waar president Nasser
van droomt, vooralsnog van twijfelachtige
waarde.
Jonge historie
De geschiedenis van de olie in de Arabi
sche staten is nog zeer recent. In 1908
stootte William d'Arcy, na jarenlang zon
der succes geboord te hebben, te Maidan I
Naftoen in Zuid-Perzië (Iran) op een rijk
vloeiende bron. Vijfenveertig jaar later
onteigende Mossadeq, de toenmalige Perzi
sche minister-president, de erfgename van
d'Arcy's ontdekking, de Anglo Iranian Cy.
en sloot de grootste raffinaderij ter wereld,
die van Abadan. De internationale olie
maatschappijen wisten elkaar toen te vin
den en na een langdurige Engelse boycot
volgde de val van Mossadeq en kwam een
internationaal olieconsortium tot overeen
stemming met de nieuwe Perzische rege
ring over een concessie van vijfentwintig
jaar.
Amerikaanse belangen begonnen pas in
1928 belangrijk te worden, toen de Stan
dard Oil of California haar eerste concessie
op de Bahrein-eilanden verwierf. Voor
30.000 dollar gaf koning Ibn Saoed een
Amerikaan een concessie voor zijn gehele
land en in 1933 namen twee maatschap
pijen (de Standard Oil of California en de
Texas Cy.) deze concessies over en sticht-
De directie van de Nederlandsche Bank
n.v. maakt bekend, dat zij binnenkort,
naast de thans circulerende bankbiljetten
van 1000, bankbiljetten van dezelfde cou
pure van een nieuw model in het verkeer
zal brengen. De bankbiljetten van 1000,
gedateerd 7 mei 1945, blijven tot nader be
richt in omloop. De nieuwe biljetten (ge
drukt by Joh. Enschedé en Zonen naar
een ontwerp van J. F. Doeve) zijn geda
teerd 15 juli 1956, zulks ter herdenking
van de geboortedag van Rembrandt.
De biljetten dragen de handtekeningen
van dr. M. W. Holtrop als president en
van prof. mr. A. M. de Jong als secretaris;
zij zijn alleen aan de achterzijde genum
merd. De voornaamste kenmerken van
het nieuwe biljet zijn: formaat: 97 x 169
mm.; watermerk: beeltenis van Saskia
van Uylenburch, voorzijde: voornaam
ste kleuren groen en bruin, rechts een zelf
portret van Rembrandt en links daarvan
een Hollandse molen en een palet met eni
ge penselen; achterzijde: voornaamste
kleuren groen, geel en blauw, links een
hand die een lichtend penseel vasthoudt,
met als achtergrond een palet waarop por
tretten van Saskia en Titus, alsmede een
landschap zijn afgebeeld. Het van het pen
seel uitstralende licht wordt weergegeven
door concentrische kransen. In de rechter
bovenhoek is de strafbepaling opgenomen.
Volgens de waarnemend gouverneur
van Djambi, luitenant-kolonel M. Jusuf,
liggen in Djambi 10.000 ton voor export be
stemde rubber opgeslagen. Deze opho
ping ontstond, nadat op 30 mei de ruilhan
del verboden werd.
Een lid van het provinciaal bestuur van
noord-Sumatra deelde mede, dat in de ha
ven van Sibolga 8.000 ton rubber en 5.000
ton andere produkten op verscheping lig
gen te wachten. De regering heeft toege
zegd spoedig de nodige scheepsruimte te
zullen zenden om de produkten naar Sin
gapore over te brengen.
In de vergadering van de raad van com
missarissen van de cultuurmaatschappij
„De Oostkust" n.v. werd besloten aan de
algemene vergadering van aandeelhouders,
te houden op 25 juli, voor te stellen het
dividend over 1957 te bepalen op 6 per
cent (v.j. 8 percent).
Ir. Goettsch overleden
Op 65-jarige leeftijd is te Amsterdam overleden
ir. G. Goettsch, oud-gedelegeerd lid van de raad
van bestuur van Teerunie n.v. Vóór 1952 was ir.
Goettsch technisch ingenieur van de n.v. Utrecht-
sche Asphaltfabrtek, een van de ondernemingen,
waaruit door fusie Teerunie n.v. is voortgeko
men. De heer Goettsch heeft belangrijk bijge
dragen tot de ontwikkeling der koolteerchemie
in Nederland.
Bondsspaarbanken
Bij de spaarbanken, aangesloten bij de Neder
landsche Spaarbankbond, is in juni ingelegd
I 85.823.607 en terugbetaald 77.322.797, een spaar
overschot dus van 8.500.810.
ten de Aramco, waar jaren later de Stan
dard Oil of New Jersey en de Socony Va
cuum zich bij aansloten. In 1950 reeds kon
den de Amerikanen een winst van 180 mil
joen dollar met koning Saoed verdelen. In
1954 bedroeg de produktie van de Aramco
46 miljoen ton, in 1957 werd de 48 miljoen
ton bereikt Thans financieren de Ameri
kanen twee-derden van de Arabische olie
zaken. terwijl de rest voor het leeuwendeel
door Britse financiers wordt opgebracht.
Iraq Petroleum Cy.
Irak, dat op het ogenblik in het brand
punt der belangstelling staat, produceerde
het afgelopen jaar 21.467.000 ton ruwe olie
en heeft daarmee ruim twee percent van
de wereldolieproduktie. De enige conces
siehoudster aldaar is de Iraq Petroleum
Company, waarin de British Petroleum
voor 23-)4 percent, de Kon. Shell voor 23%
percent, de Compagnie Frangaise de Pe-
troles voor 23% percent, de Standaard Oil
of New Jersey voor ruim 11 percent en de
Socony Mobil voor ruim 11 percent deel
nemen. De olieleidingen van Irak lopen
door Syrië en de Libanon en door Jordanië
en Israel naar de Middellandse Zee.
Indien president Nasser's droom verwe
zenlijkt wordt en ook de overige Arabische
landen onder zijn invloedssfeer worden ge
bracht (men denke hierbij aan Saoedi-
Arabië) dan zou Nasser een jaarproduktie
van 90 miljoen ton en 29 percent van de
oliereserves ter wereld controleren. Dan
zou in het Nabije Oosten nog slechts Iran,
dat 16 miljoen ton en 13.8 percent, en het
sjeikdom Koeweit met 55 miljoen ton en
20.8 percent van de reserves resteren.
De westelijke voorziening
Van bevoegde Amerikaanse zijde te Lon
den wordt vernomen, dat de grote Ameri
kaanse oliemaatschappijen haar plannen
voor de olievoorziening van West-Europa
weer te voorschijn hebben gehaald. Deze
plannen zullen weer ten uitvoer worden
gebracht in geval er moeilijkheden zouden
ontstaan met de olie-aanvoer uit het Na
bije Oosten. In ieder geval meent men in
Amerikaanse oliekringen te Londen, onge
acht wat er moge gebeuren, dat West-
Europa in de naaste toekomst niet wordt
bedreigd door rantsoenering \'an olie-
produkten.
De huidige ontwikkelingen hebben nieuw
leven ingeblazen in de tijdens de Suez-
kanaal-crisis uitgewerkte projecten voor
het tot ontwikkeling brengen van de we
reldoliereserves, welke gelegen zijn buiten
het Nabije Oosten. In oliekringen maakt
men zich ernstig ongerust over de olie
voorziening van de westelijke wereld in de
toekomst. Voor de naaste toekomst loopt
men geen enkel gevaar, want de olie van
Irak blijft nog naar de Middellandse Zee
toevloeien via de pijpleidingen. Voorts zijn
de olievoorraden in de wereld thans zo
groot, dat. bepaalde produktielanden niet
ongaarne zouden zien dat de olieproduktie
in het Nabije Oosten tijdelijk zou worden
ADVERTENTIE
Kuni u een
heel mooie Sherry
werkelijk waarde en?
Maak dan eens ken
nis (en uw kennissen
ook) mei onze
AMONTILLADO
7 50 per fles
11
11
Kinderhulsvest 47 51
Tel. 10717
stopgezet, waardoor zij de gelegenheid zou
den hebben van hun voorraden af te
komen. Deze olieovervloed- is echter slechts
tijdelijk en is uitsluitend het gevolg van de
economische recessie in bepaalde landen,
vooral in de Verenigde Staten en Canada.
In verband met de nieuwe ontwikkeling
tonen waarnemers te Londen toenemende
belangstelling voor de olieproduktiestij-
ging in de Sahara, Libië en in diverse pro-
duktiegebieden op het westelijke halfrond,
zoals Canada, Venezuela en Columbia.
De Organisatie voor Europese Economi
sche Samenwerking overweegt niet over
te gaan tot wederoprichting van de nood-
commissie, die tijdens de Suezkanaalcrisis
de distributie van de olievoorziening orga
niseerde, zo heeft een woordvoerder van
de O.E.E.S. woensdag te Parijs bekendge
maakt. Hij deelde dit mede naar aanlei
ding van berichten, dat Amerikaanse olie
maatschappijen plannen voorbereiden otn
Europa van olie te voorzien in geval de
aanvoer uit het Nabije Oosten wordt
onderbroken.
De directie van Hoogovens deelt mede,
dat de voorlopige cijfers van het eerste
halfjaar 1958 een resultaat na afschrijving
te zien geven, dat hoger is dan dat van de
gelijke periode van verleden jaar. De uit
breidingen, welke in het begin van dit jaar
in gebruik zyn genomen, hebben hiertoe
uiteraard in belangrijke mate bijgedragen.
Het valt nog niet te overzien, in hoeverre
ook het tweede halfjaar een beter resul
taat te zien zal geven. Enerzijds zijn name
lijk door Hoogovens en Breedband recente
lijk prijsverlagingen voor verschillende ar
tikelen toegepast, maar anderzijds vertonen
ook de kostprijzen een dalende tendentie.
Het bouwprogramma van Hoogovens vindt
onveranderd doorgang. De directie ziet in
de huidige situatie van de staalmarkt geen
aanleiding om de in het laatste jaarverslag
genoemde doelstelling, waarbij in de ko
mende jaren de capaciteit van de gehele
fabriek zal worden opgevoerd tot ongeveer
1,8 miljoen ton staal per jaar, te herzien.
Hiervoor zullen nog aanzienlijke middelen
nodig zijn.
Advertentie
Mijnhardt's Zenuwtabletten
Advertentie
Het bestuur van de n.v. Machinehandel
Mahez te Amsterdam/Djakarta heeft in
de algemene vergadering meegedeeld dat
het nog steeds een kleine mogelijkheid
aanwezig acht om in Indonesië met haar
gespecialiseerde vakkennis aan bod te ko
men.
Het bestuur heeft uit de winst over 1957
150.000 gereserveerd voor diverse be
langen. Dit bedrag dient ter mogelijke dek
king van de repatriëringskosten en ter uit
breiding van de exportmarkten buiten
Europa. Deze markten hebben veel te lij
den van politieke invloeden en deviezen-
schaarste. De heroriëntering van de ex
port vergt grote bedragen, waartegenover
geen inkomsten staan. Het bedrag ad
100.000, dat verleden jaar gereserveerd
werd om verbouwingskosten aan het hui
dige te kleine bedrijfspand te bestrijden,
ligt nog onaangetast voor dit doel beschik
baar.
Aandeelhouders waren van mening dat
het rendement op de aandelen gezien de
intrinsieke waarde, slechts minimaal was.
Zij achtten een uitkering van 12 percent
(tegenover de 10 percent voorgesteld door
het bestuur) zeker niet overdadig. Een
andere aandeelhouder had becijferd dat
aan agioreserve 41 percent van het kapi
taal aanwezig is. Om het geld in kas te
houden stelde hij een dividend van 10 per
cent uit deze reserve in contanten voor of
10 percent in aandelen uit dezelfde reser
ve.
Het bestuur achtte het ongewenst de ba-
lanscijfers uit te hollen. Het had ernstig
bezwaar tegen een kapitaalsuitbreiding,
omdat de winstcapaciteit niet zo gunstig
beoordeeld wordt. De verplichtingen ten
opzichte van aandeelhouders zouden te
zeer verzwaard worden. Een uitkering in
contanten uit de agioreserve is niet moge
lijk. Commissarissen en directie voelen
meer voor een constante dividendpolitiek,
waarbij een dalend exploitatieresultaat in
Een depressie, die ook over ons land is
getrokken en die zich vervolgens naar De
nemarken verplaatste, heeft in West-
Europa veel regen veroorzaakt. In ons
land viel in Leeuwarden van woensdag
morgen 7 uur tot donderdagmorgen 7 uur
de meeste regen, namelijk 25 mm. Na het
wegtrekken van de storing begon in onze
omgeving de luchtdruk flink te stijgen
door het naderbij komen van een rug
van hoge luchtdruk, die zich uitstrekte
van de Golf van Biscaye naar het zeege
bied bij IJsland. Dit hogedrukgebied wordt
echter gevolgd door een oceaandepressie,
waarvan het koudefront vanmorgen Ier
land benaderde. Het is niet waarschijnlijk
dat het bijbehorende regengebied vóór
morgenavond ons land zal bereiken, zo
dat de weerverbetering ook morgen het
grootste deel van de dag zal voortduren. Aberdeen
Londen
WEERRAPPORTEN
Temperaturen: Duiten-
land maxima van giste
ren. Binnenland: heden
7 uur. Neerslag: laatste
24 uur.
BO
ië
- s
cS
Den Helder
Ypenburg
Vlissingen
Eelde
Twente
De Bilt
Eindhoven
half bew. wnw
zwaar bew. wnw
regenbui zw
zwaar bew. w
lichte regen wzw
geheel bew. w
geheel bew. w
Vlv. Z.-Limb. zwaar bew. zw
Helsinki
Stockholm
Oslo
Kopenhagen
15
15
14
13
12
14
13
12
21
20
21
17
Vrydag 18 juli
Zon op 4.40 uur, onder 20.51 uur.
Maan op 6.58 uur, onder 21.20 uur.
Maanstanden
23 juli
30 juli
15.19 uur
17.47 uur
eerste kwartier,
volle maan.
Hoog en laag water in IJmuiden
Vrijdag 18 juli
Hoog water 4.32 en 17.00 uur.
Laag water 0.16 en 12.37 uur.
Het hoog en laag water te Zandvoort is
10 tot 15 minuten vroeger dan te IJmuiden.
Amsterdam
Brussel
Luxemburg
Parijs
Bordeaux
Grenoble
Nice
Berlijn
Frankfort
München
Zürich
Genève
Locarno
Wenen
Innsbruck
Rome
Ajaccio
Madrid
Algiers
zwaar bew. ono
geheel bew. o
zwaar bew. ono
regen zo
zwaar bew. windst. 13
half bew. w 19
zwaar bew. w 16
geheel bew. wzw 18
zwaar bew. w 21
geheel bew. w 20
onbewolkt windst. 20
geheel bew. nw 23
onbewolkt nnw 27
regenbui w 32
zwaar bew. wnw 26
geheel bew. w 31
regen w 27
zwaar bew. ono 23
zwaar bew. o 26
onbewolkt wnw 33
regen ozo 31
zwaar bew. z 33
regenbui n 31
onbewolkt n 27
onbewolkt zw 29
9
8
5
9
12
15
0
0
0
4
9
18
8
29
1
2
4
9
36
4
4
14
3
2
11
0
7
26
33
0
0
40. Panda stond op en keek Mandarijn
Mi Hau boos aan. „Waarom slaat u me tel
kens met een houten hamer op mijn hoofd,
als ik een diefstal wil verhinderen?" vroeg
hij. Orders van Ming de Rechtvaardige"
antwoordde Mandarijn Mi Hau glim
lachend, „de verheven Gouden Draak zou
heel graag uw barbarenvrienden willen
straffen. Maar omdat hij zo rechtvaardig
is, wil hij ze eerst een kans geven om een
strafbare daad te plegen". Nu begon Pan
da eindelijk een licht op te gaan. „Dus hij
heeft een val voor ze open gezet!" riep hij
uit, „dan mag ik geen ogenblik verliezen!
Ik moet ze waarschuwen!" „Neen! Neen!"
riep Mandarijn Mi Hau verschrikt, „als ze
niet in de val lopen zal Ming mij tegen
de schenen laten schoppen. Werk dus niet
tegen! Blijf! Denk aan mijn schenen!"
Maar Panda maakte zich meer zorgen over
Pat en kolonel Pulver dan ore de sche
nen van Mandarijn Mi Hau. Zonder verder
nog iets te zeggen sprong hij in het meer
tje. Het was echter twijfelachtig of zijn
waarschuwing nog op tijd zou komen, want
reeds hadden Pat en de kolonel het ge
bouwtje bereikt, dat zich midden in het
meertje bevond. Ze liepen regelrecht naar
een beeld, dat daar was opgesteld. „Het
beeld Yo Yo!" riep de kolonel. „Zie je die
grote ogen? Dat zijn echte robijnen!" Maar
in zijn opwinding zag hij niet de vele an
dere ogen, die vanuit allerlei schuilhoeken
naar hen gluurden....
het dividend tot uitdrukking komt. Zij ga
ven toe dat de intrinsieke financiële posi
tie zeer sterk was.
Hun streven is er op gericht het vergro
te kapitaal rendabel te houden en zij zou
den verheugd zijn als dit jaar het dividend
gehandhaafd kan wogden. Ook zag het be
stuur gaarne het onverdeeld winstsaldo ad
rond 30.000 op de balans gehandhaafd
als appeltje voor de dorst.
Wat de gang van zaken in 1958 betreft
was de directie niet in mineur. Wel verto
nen de winstmarges een daling door de
scherpere concurrentie. De exploitatie
winst zal derhalve wel niet zo groot zijn.
De omzetten zijn in de eerste vijf maan
den licht gestegen, al is de orderportefeuil
le wat achteruitgelopen. De kostenstijging
is tot stilstand gekomen. Op het continent
kunnen de kosten in ieder geval verdiend
worden. De export is een zorgenkind. Voor
al op de markten in het Nabije en Verre
Oosten en in Zuid-Amerika is de toestand
niet erg prettig.
Als gevolg van de valuta-onrust in de
zomer van het vorige jaar zijn grotere
voorraden aangelegd, die weerspiegeld
worden in de voorraadcijfers per eind de
cember. Het streven van de directie blijft
er op gericht deze voorraden te beperken.
De posten debiteuren en krediteuren zijn
gestegen door de boeking aan beide zijden
van een bedrag van 450.000, dat door een
debiteur vooruitbetaald werd als garantie
op een te leveren object. Trekt men deze
post af, dan is de liquiditeit gunstiger dan
in het laatste kwartaal van 1957. De jaar
stukken werden goedgekeurd en het divi
dend werd bepaald op 10 percent. De heer
A. D. Huysman werd bij acclamatie als
commissaris herkozen.
Naar het ANP van de n.v. Nederlandse
Kabelfabriek te Delft verneemt, is een
voldoend aantal aandelen n.v. HoIIand-
sche Draad- en Kabelfabriek aangeboden,
om de voorgenomen fusie definitief tot
stand te brengen.
De rubberproduktie over 1957 van de
n.v. Zuid-Sumatra Rubber Maatschappij is
blijkens het verslag teleurstellend ge
weest. De rubberoogst beliep in totaal
438.535 kg (v. j. 474.422 kg). De netto-op-
rengst bedroeg Rp. 4,7 min (v. j. Rp. 3,8
min). Na exploitatiekosten, afschrijvingen
en belastingen resteert een netto winst van
Rp. 37.122 (v. j. 790.277). Onder normale
omstandigheden zou dit bedrag in aan
merking komen voor winsttransfer. In Ne
derland werd aan commissie ontvangen
11.878 6.836) en aan interest 1.697
1.578). Na aftrek van onkosten ad 16.562
16.359) resteert een verlies ad f 2.988
(verlies 7.944).
Het verslag over 1957 van de n.v. Wai-
Sumatra Rubber Maatschappij meldt een
netto-opbrengst van de rubberoogst van
Rp. 10.036.335 (v. j. Rp. 6.519.567). De netto
winst bedroeg Rp. 1.193.959. Het exploitatie
overschot van 1956 ad Rp. 1.017.150 werd
geheel voor afschrijvingen aangewend. Het
saldo verlies in Nederland beliep f 11.340
hetwelk ten laste van het reservefonds
werd gebracht (v. j. winst f 4.542).
Luchtlijn naar Djakarta. De Australische
luchtvaartmaatschappij Qantas heeft
medegedeeld, dat haar vliegtuigen van
de lijn naar en van Port Darwin met
ingang van 31 juli weer Djakarta zullen
aandoen. De dienst op Djakarta werd
in april gestaakt, toen de Indonesische
regering beperkingen instelde voor het
luchtruim rondom Djakarta.
Zuivering. Het vijfde congres van de
Oostduitse „socialistische eenheidspar
tij" heeft in zijn slotzitting in een ge-
heime vergadering een nieuw centraal
comité gekozen, en daarbij meer dan
een kwart van de leden van het oude
comité, tegenstanders van Partijsecre
taris Ulbricht, geëlimineerd. Het cen
trale comité is met 20 man uitgebreid
en telt nu 111 leden plus 44 plaatsver
vangende leden. Het heeft Walter Ul
bricht herkozen als partijsecretaris,
Niet herkozen zijn o.a. Fritz Selbmann,
vice-premier, Fritz Oelssner, oud-vice-
premier en voormalig partij-theoreti
cus en Paul Wandel, secretaris van het
centrale comité en thans ambassadeur
in Peking.
Pilotenstaking. De piloten van de Italiaan
se luchtvaartmaatschappij Alitalia zijn
woensdagavond in staking gegaan om
te protesteren tegen wat zij een schen
ding van hun arbeidscontract door de
directie noemen. De staking werd uitge
schreven door de pilotenvereniging en
zal duren tot vrijdagavond zes uur. De
maatschappij tracht in deze periode de
passagiers te plaatsen op vliegtuigen
van andere maatschappijen.
Opvolger. De Amerikaanse zakenman
John McCone is in Washington beëdigd
als voorzitter van de Amerikaanse com
missie voor atoomenergie. McCone, die
Lewis Strauss opvolgt, is onderminister
van luchtvaart in de regering van Tru
man geweest.
Goodwillreis. Dr. Milton Eisenhower, een
broer van de president der V.S., is in
Honduras aangekomen op zijn good
willreis naar de Latijns-Amerikaanse
landen.
Algerije. Door 24 Afrikaanse en Aziatische
landen is woensdag bij de secretaris-ge
neraal der UNO een officieel verzoek in
gediend om de Algerijnse kwestie op de
agenda van de komende zitting van de
Algemene Vergadering te plaatsen.
Vrije tunnel. Met ingang van 31 juli zul
len geen tolgelden voor de Antwerpse
tunnel meer worden geheven. De tun-
nelgelden brachten verleden jaar 26
miljoen franks op. De maatschappij
die de tunnel exploiteerde, zal door de
regering worden schadeloos gesteld.
Aanzienlijk lagere omzet in 1957
De resultaten van Zwaardemakcr's Han
del en Industrie n.v. te Zaandam over 1957
zijn, aldus het verslag, een weerspiegeling
geworden van de verwachtingen, die in
het vorig jaarverslag werden uitgesproken,
De grondstoffenprijzen, die tengevolge van
de Suezcrisis in 1956 tot een hoog niveau
waren gestegen, ondergingen in 1957 een
ernstige reactie. Het commerciële bedrijfs
resultaat is dientengevolge belangrijk ten
achter gebleven.
De exploitatierekeningen hebben 474.694
bedragen (v.j. 1.060.704). Na aftrek van
afschrijvingen, interest en kosten emis
sie en lening enzovoorts, resteert een be
drag van 160.652 (v.j. 168.003) voor uit
kering bestemde winst. Voorgesteld wordt,
zoals bekend, een dividend van 8 percent
over het tot f 1.732.500 verhoogde geplaats
te kapitaal. Over 1956 werd 12 percent uit
gekeerd over een kapitaal van 1.155.000.
Aan de kostenstijging is een einde ge
komen tengevolge van de ontspanning op
de arbeidsmarkt en de verhoging van de
effenciency in het bedrijf. Bovendien wer
den de kosten per eenheid produkt door
een vergroting van de afzet in de eerste
vijf maanden van 1958 gunstig beïnvloed.
De bouw van de nieuwe volautomatische
mengvoederfabriek verloopt volgens de
plannen-en zal naar berekeningen in sep
tember van dit jaar worden voltooid. Ver
wacht wordt dat de nieuwe installatie een
kostenverlagend effect zal hebben, al die
nen extra afschrijvingen en de rentelasten
op het nieuw geïnvesteerde kapitaal niet
uit het oog te worden verloren.
De vooruitzichten voor 1958 worden, met
de gebruikelijke reserves, gunstig beoor
deeld, gezien de bevredigende bedrijvig
heid van de eerste vijf maanden.
(Voor de beurs zie pag. 7)
HET
is inderdaad waar, dat een paar
mensen zich in de geschiedenis hebben
gehandhaafd, dank zij formidabele kracht
prestaties waartoe hun geweldig lichaam
in staat was. In onze jongensjaren luister
den we met vreugde naar de verhalen over
August de Sterke van Saksen die een hoef
ijzer verkreukelde en bewonderden we
Jan van Arkel die, naar het heette, in staat
was zich met paard en al aan de boven
richel van de stadspoort op te
trekken. Dit is nu eenmaal de
bewondering der primitieven
voor krachtprestaties. Van
daar, dat in de mythen en sa
gen van vele volken dus in
het gloren van hun bescha
ving veelvuldig verhaald
wordt van reuzen, of natuur-
geesten van bovenmenselijke lichaamsaf
metingen, die tot de meest opzienbarende
krachtprestaties in staat bleken. Of dit nu
mythologische personificaties, of produk
ten van de verbeelding' zijn geweest, kun
nen we gevoeglijk buiten beschouwing
laten. Maar behalve deze wazige droom
figuren en de enkeling, van wiens fysieke
krachtpatserij in legendarische vorm nog
wat smeuïge verhalen ter opluistering van
de geschiedenisles worden verteld, is er
in de hele historie van de menselijke cul
tuur geen schim of schaduw te bekennen
van iemand die, dank zij zijn kracht, voor
de beschaving van eminente betekenis is
geweest. Een slag of stoot die de medemens
verpulvert is niet duurzaam, ook al zou
daar lange tijd over worden geplaat. Wat
wèl blijft, zijn de produkten van de geest.
En daaraan ontleent de mens zijn beteke
nis. Of de naam van de mens zich daarbij
door de geschiedenis heen zal handhaven,
is bovendien van ondergeschikte betekenis.
Wie het eerste schrift deden ontstaan, we
ten we niet, noch wie het eerste alfabet tot
stand brachten. We kunnen wel ongeveer
nagaan, hoe de zaak zich moet hebben
toegedragen, maar daar gaat het niet om.
Van belang is alléén, dat we hier te maken
hebben met één van de vele onverganke
lijke geestesprodukten van de mens, tot ons
gekomen zonder dat we de uitvinders
daarvan kennen. Maar dat
doet er ook niet toe. Groot, of
klein, reuzen of dwergen, dik
of dun, het is alles van geen
betekenis, zo min als de vraag
van betekenis is, of Newton,
de man die de beginselen van
de zwaartekracht doorzag,
lang of kort was. Wellicht
ontstaat een begin van inzicht in de
betekenis van het heelal, of van de
schepping in een stukje van onze hersen
massa, zo groot als een speldeknop, maar
het is van totaal geen belang. Essentieel
is slechts, dat deze (en dergelijke) inzich
ten bij de mens geboren worden en dat
hij zijn betekenis en zijn plaats in de
schepping daaraan ontleent. Wat de mens
onderscheidt van andere schepselen bezit
geen fysieke afmetingen, zodat we ome
belangrijkheid (of onbelangrijkheid) nooit
met onze massa mogen vergelijken, gelijk
vele populaire schrijvers doen.
Nog even terugkomend op de reuzen:
het is zeer wel mogelijk dat in vroeger tij
den ook mensen van zeer grote gestalte
hebben geleefd.
Daarover een volgende keer.
(Nadruk verboden).
H. Pétillon
