Actie zal zich beperken
tot Libanon en Jordanië
Engeland helpt Hoessein op één
conditie: handen af van Irak
Nog meer Amerikaanse troepen
landen op Beiroets vliegveld
OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
HET WEER
Onbehagen over interventie
in Libanon neemt toe
Ingrijpen in Irak - direct of indirect -
zeer onwaarschijnlijk geacht
Nasser bracht ijlbezoek
aan Kroesjtsjev
Mariniers waarderen „uitstapje
meer dan toeziende Libanezen
Schravendijk
koffers-tassen-lederwaren
Irak zegt nakoming
oliecontracten toe
WESTERSE WAARNEMERS MENEN:
erom
Zonnig en droog
Radio-Damascus
Het woord is aan...
Israel protesteerde tegen
overvliegen van Britten
Ir. Ingen Housz gaat heen
als directeur Hoogovens
STUURMALS, COHEN
73e JAARGANG No 7
VRIJDAG 18 JULI 1958
303 e JAARGANG No 160
Grote Houtstraat 93, Haarlem. Tel. 15295
(6 lijnen) Directie, Redactie, Administratie.
Drukkerij Gr. Heiligland 10. Tel. 15295. Bij
kantoor Haarlem-N. Soendaplein, Tel. 57755
Hoofdredacteur: Simon Koster
Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks
Haarlems Dagblad
Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V.
Verschijnt dagelijks beh. op zon- en feestdagen.
Abonnement p. week 59 ct., p. kwartaal 7.65,
fr. p.p. 8.15. Losse nrs. 12 ct. Postgiro 273107.
Advertentietarieven op aanvraag verkrijgbaar.
Directie: P. W. Peereboom en A. D. Huijsman
Men heeft uit Beiroet medegedeeld,
dat de Amerikaanse interventietroepen
in toenemende mate onbehagen onder
de bevolking wekken. Slechts de niet-
mohammedaanse groep zou er nog
enig enthousiasme voor kunnen op
brengen. Moet men daaruit conclude
ren. dat deze foto een niet-mohamme-
daanse groep toeschouwers weergeeft?
Of zal het ook daar wel zo zijn, dat het
spektakel van voorbijtrekkende strijd
krachten altijd wel enig enthousiasme
wekt, dat andere gevoelens tijdelijk
naar de achtergrond dringt?
(Van onze correspondent in Washington)
Een analyse van de buitenlandse poli
tiek van de Verenigde Staten wordt be
moeilijkt door het feit, dat John Foster
Dulles plus zijn aktentas een soort super
departement van Buitenlandse Zaken
vormen. Gesprekken met Dulles' onder
horigen over de grote politiek hebben
slechts betrekkelijke waarde, daar het
verband tussen Dulles en zijn ministerie
tamelijk los is. Dulles zélf heeft zich deze
week niet beschikbaar gesteld voor open
bare ondervraging. Vandaar dat thans in
Washington op zijn minst twee beschou
wingswijzen opgeld kunnen doen.
Sommige waarnemers menen, dat het
Westen thans in het Nabije Oosten bezig is,
stap voor stap een actie uit te voeren, om zo
mogelijk Irak weer terug te brengen in het
westerse kamp. Bij iedere stap zou over
wogen worden of men nog verder kan gaan
zonder de Russen tot een militaire actie te
provoceren. Zij, die aldus redeneren, den
ken aan de mogelijkheid, dat koning Hoes
sein van Jordanië, thans gesterkt in zijn
positie in eigen land, binnenkort met zijn
Arabisch legioen zou oprukken teneinde in
Irak de macht aan zich te trekken. Hoes-
sein's verklaring door de radio, dat hij „zo
God het wil, het Nabije Oosten wenst te
bevrijden van het internationale commu
nisme", wijst zeker op de nodige ambitie
bij de jonge vorst. Bovendien kan men zich
voorstellen dat sommige Britten, die Suez
nog in hun gedachten hebben, niet tevre
den zullen zijn met een bescheiden actie
alleen in Jordanië.
Men mag daarom de theorie niet zonder
meer verwerpen, dat het Westen thans
bezig is met bovengenoemde stap-voor-
stap-actie. Men zou dan de riskante sport
willen beoefenen, de kruik zolang te water
te laten gaan, tot zij nèt niet barst.
Noodzakelijk kwaad
Niettemin verdient de andere analyse, die
men thans te Washington kan maken, ons
inziens meer geloof. De revolutie in Irak
schijnt zich te consolideren en het nieuwe
regiem lijkt bij de massa vrij populair te
zijn. Dit maakt een contra-revolutie moei
lijk, temeer daar zulk een tegenactie on
middellijk kon volgen op de dramatische
gebeurtenissen van 14 juli. De Amerikaanse
regering heëft de behoorlijke steun van de
Advertentie
BARTEUORISSTR. HAARLEM TEL. 13439"
FERD. BOLSTR. 48 A'DAM.TEL". 717162
STURKA SHORTS - PANTALONS
Verwachting tot morgenavond:
Droog en overwegend zonnig
weer met hogere temperaturen.
In de nacht en vroege ochtend
hier en daar mist. Zwakke tot
matige veranderlijke wind.
Volledige weerrapporten op pagina twee.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF PAGINA'S
publieke opinie in eigen land, doch zij
voelt zich niet gedragen door een warm
enthousiasme.
Belangrijke kranten als de New York
Times, de Washington Post en de kroniek
schrijvers als Walter Lippmann, hebben
aan de Amerikaanse actie weinig meer lof
willen geven dan het etiket van „nood
zakelijk kwaad". In deze omstandigheden
wordt het voor de Amerikaanse regering
moeilijk om van noodzakelijk kwaad tot
erger te gaan. Als zodanig zou door velen
een al of niet gecamoufleerde actie tegen
Irak worden betiteld.
Macmillan heeft in het Lagerhuis de
Britse actie in Jordanië met succes ver
dedigd, doch een sterke oppositie moet voor
de Engelsen een rem betekenen, die grotere
avonturen bemoeilijkt.
Precedent
Maar heeft het dan zin, zo zullen velen
zich afvragen, om alleen een paar arm
zalige randstaten uit Nassers greep te red
den? Toch wel, want hiermee wordt een
precedent geschapen, dat ook gelden kan
voor de Engelse oliegebieden Koeweit en
Bahrein en deze zijn verre van armzalig.
Bovendien kan de Westerse actie wellicht
Saoedi-Arabië een morele ruggesteun
geven. Irak is natuurlijk belangrijk, doch
niet onmisbaar als oliebron. Bovendien
hebben de Iraki's de inkomsten van de olie
even hard nodig als Nasser zijn inkomsten
uit het Suezkanaal. De conclusie luidt der
halve, dat ook zonder actie tegen Irak de
steun aan Libanon en Jordanië wel dege
lijk zin heeft.
Gisteravond had men in Washington de
indruk, dat Dulles en Lloyd niet geneigd
zouden zijn Hoessein aan te moedigen tot
avontuurlijke daden met betrekking tot
Irak.
Rustige Russen
Rest nog de vraag of de Russen thans
reeds tot een militaire tegenactie geprovo
ceerd zijn. Tot dusver acht men dit in
Washington niet waarschijnlijk. De nota,
die de Russen woensdag aan de Ameri
kaanse ambassadeur te Moskou overhan
digd hebben, was betrekkelijk gematigd
van toon. Bovendien hebben de Sovjets
gisteren in de Veiligheidsraad bekend ge
maakt, dat zij „de Westerse interventie in
de interne aangelegenheden van Libanon
en Jordanië" in een speciale bijeenkomst
van de UNO Assemblée aan de orde willen
stellen. De Amerikanen zien geen kans, in
een dergelijke Assemblée de benodigde
steun van tweederden voor hun politiek te
verwerven, maar de Russen kunnen daar
evenmin zulk een krachtige sympathie voor
hun stelling verwachten. Maar Moskou ziet
hier wél een aantrekkelijke kans om Ame
rika en Engeland door tal van linkse en
neutralistische landen te laten uitmaken
voor al wat lelijk is. Het lijkt zeer wel
mogelijk, dat de Sovjet-Unie, indien het
Westen thans niet verder gaat, met een
dergelijke propagandistische winst tevre
den zal zijn. Temeer daar de Westerse troe
pen voorlopig niet weg kunnen uit Libanon
en Jordanië, hebben de communisten voor
lange tijd een propaganda-trom cadeau ge
kregen, die duurzaam is en kolossaal groot.
LONDEN (UPI) Radio-Damascus
heeft vanochtend bericht, dat president
Nasser een spoedconferentie heeft gehad
met de Russische premier Kroesjtsjev over
de ontwikkelingen in het Nabije-Oosten.
Op het ogenblik, aldus radio-Damascus,
bevindt Nasser zich alweer in Damascus,
waar hij zich bezighoudt met de toestand
in het Nabije-Oosten. De conferentie met
Kroesjtsjev is donderdag in Moskou ge
houden. Men vermoedt dat hij, aan boord
van zijn jacht onderweg zijnde van Brioni
naar Alexandrië, de Syrische haven Lata-
kia heeft aangedaan en aldaar per vlieg
tuig naar Moskou is gegaan.
Addison:
De mens is het opgeruimdste van alle
schepselen; alle andere creaturen, die
boven of onder hem gesteld zijn, zijn
doodernstig.
De Amerikaanse en nu ook Britse interventie in het Nabije Oosten wordt
volgens hedenmorgen ontvangen berichten krachtig doorgezet, ook al is de
bijval uit eigen kring maar matig en gereserveerd en al uitten verschei
dene NAVO-landen in de vergadering van de permanente raad niet alleen
begrip, maar ook ongerustheid. Op het vliegveld Beiroet worden Ameri
kaanse versterkingen aangevoerd terwijl het onbehagen over de inter
ventie in Libanon, ook in gematigde kringen duidelijk toeneemt. In de
Veiligheidsraad zijn opnieuw felle veroordelingen van de interventie uit
gesproken, nu met name ook van Zweedse zijde, waarbij betoogd werd, dat
de werkzaamheid van de UNO-waarnemersgroep thans geen enkele zin
meer had. De Rus Sobolev die Macmillans verklaring van de Britse
troepcnhulp aan Jordanië „een sprookje uit 1001 nacht" noemde sloot
zich onmiddellijk bij het Zweedse standpunt aan, maar de secretaris-gene
raal Hammarskjoeld wilde er niet aan en zette juist naar aanleiding van
nieuwe rapporten de noodzakelijkheid van uitbreiding van de groep waar
nemers uiteen. Men kan hierover meer lezen op pagina zeven van dit blad.
Zoals onze correspondenten uit Washington en Londen melden, begint
daar de overtuiging veld te winnen, dat noch de V.S. noch Engeland in
hun interventie verder wensen te gaan, dan zij thans beland zijn. Het
blijkt, dat Engeland aan zijn hulpverlening aan koning Hoessein van Jor
danië zelfs de voorwaarde heeft verbonden, dat deze zich zal onthouden
van iedere gewapende actie tegen het nieuwe bewind in Irak.
Onze correspondent te Londen telefo
neerde hedenmorgen:
Het Britse Lagerhuis heeft gisteravond
de nieuwe gebeurtenissen in het Nabije
Oosten onder ogen gezien en in een debat
van drie uur de toestand getracht te peilen.
Sir Winston Churchill woonde de beraad
slagingen tot het einde toe bij. Het nieuws
van de aankomst van de Britse parachutis
ten in Jordanië was in de vroege ochtend
uren bekend geworden, doch officiële be
vestiging hoorde de wereld pas uit de
mond van premier Macmillan, die na zijn
rustige, zakelijke aankondiging het Lager
huis enkele uren bedenktijd gaf. Daarop
gaf hij al weer in de grootste gemoedsrust
voor de stampvolle, in spanning verkeren
de Kamer een beeld van de nieuwe situa
tie, welke zich woensdag enkele minuten
nadat het Lagerhuis nog geschokt door de
Amerikaanse landingen in Libanon was
uiteengegaan, begon te ontwikkelen. Mac
millan vertelde dat toen hij op het punt
stond om met zijn vrouw naar huis te gaan,
zijn privé-secretaresse hem een dringend
telegram uit Amman overhandigde Koning
Hoessein vroeg om hulp omdat donderdag
reeds een complot dreigde. Dadelijk werd
het kabinet bijeengeroepen. Drie uur later
viel de beslissing. Het duurde niet lang of
de eerste Britse parachutisten spoedden
zich van Cyprus op weg naar Jordanië.
Even was er verwarring in Israel, dat
protesteerde tegen de schending van zijn
grondgebied, toen de eerste Britse vlieg
tuigen dit passeerden, hoewel de plaatse
lijke leiding van het luchtverkeer daarvoor
toestemming had gegeven. Maar toen de
hoofdmacht overdreunde, maakte de Israë
lische regering geen bezwaar meer. Voor
dat de eerste Britse toestellen in Amman
landden, had de Amerikaanse luchtmacht
een verkenningsvlucht uitgevoerd. In to
taal werden tweeduizend Britse parachu
tisten overgebracht. Alles was gisteren vol
komen rustig in Jordanië.
De grote bezorgdheid, welke ook door de
Britse regering wordt gedeeld, is dat koning
De directie van Hoogovens en
Breedband maakt bekend dat baar
voorzitter, de heer ir. A. LI. Ingen
Housz, de wens te kennen heeft ge
geven per 31 december zijn functie
als directeur neer te leggen.
In overeenstemming tussen de raden van
commissarissen van Hoogovens en Breed
band en de directie is bepaald, dat daarna
de directie zal wor
den gevoerd door de
drie overblijvende
leden van de thans
bestaande directie.
Echter zal geen voor
zitter der directie
worden aangewezen.
De drie directeuren
zullen de directie
voeren en hun taken
verdelen in onder
ling beraad, zulks
met dien verstande,
dat de oudste direc
teur, de heer ir. P.
van Delden, zal op
treden als coördinator
van het directiebeleid en als woordvoerder
voor zaken van algemene aard.
De directie heeft voorts besloten de heel
ing. F. W. E. Spies, hoofd van de zaken
betreffende de produktie, en de heer ir. A.
Drijver, hoofd van de zaken betrekking
hebbende op nieuwbouw en ontwikkeling,
met ingang van 1 januari 1959 te benoemen
tot adjunct-directeur. Tegelijkertijd is de
heer P. L. Justman Jacob, ec. drs., per 1
januari 1959 benoemd tot secretaris der
vennootschap en hoofd der algemene za
ken, waarvan het secretariaat een onder
deel zal vormen.
Ook in de algemene vergadering van
aandeelhouders van de Koninklijke Fa
brieken Diepenbrock en Reigers n.v. Ulft,
te houden op 29 juli, zal de heer ir. A. J.
Ingen-Housz zijn ontslag als directeur van
de n-v. aanbieden
'Hoessein de Britse troepen als rugdekking
zou gebruiken, terwijl de Jordaanse hoofd
macht zou pogen de opstand in Bagdad te
onderdrukken. De koning had echter de
Britse regering de uitdrukkelijke verzeke
ring gegeven, dat hij geen aanval tegen
Irak zou ondernemen. Deze belofte gaf voor
Londen de doorslag. De vraag, welke thans
gesteld wordt, is of het niet beter zou zijn
geweest, wanneer de koning duidelijk was
gemaakt, dat de Britse troepen zouden wor.
den teruggetrokken in geval Jordanië zijn
woord niet zou houden. Want hierover be
staat, gezien de Jordaanse propaganda de
grootste twjjfel. Macmillan stelde het
Lagerhuis enigszins gerust door te onder
strepen, dat een actie van Jordanië tegen
Bagdad grote technische moeilijkheden zou
opleveren in verband met de aanvoer-
problemen.
Het was geen geheim meer, dat Hoessein
bijstand zou vragen. Daarom luisterde het
Lagerhuis met verbazing naar Macmillans
verhaal dat de regering volkomen verrast
was en dat gisteren een nieuw Nasser-
complot tegen Jordanië zou worden uitge
voerd, dat tegelijk van binnen en van bui
ten bedreigd werd. Syrische troepen zou
den reeds naar de Jordaanse noordelijke
grens op weg zijn. Vandaar dat Engeland
onmiddellijk moest optreden. Als er op de
Veiligheidsraad moest worden gewacht, zou
het wellicht te laat zijn geweest. Maar zo
wel Jordanië als Engeland heeft thans de
Veiligheidsraad op de hoogte gesteld van
de maatregelen, welke naar zij mededeel
den, in geen enkel opzicht in strijd zijn
met het Handvest der UNO en bovendien
steunen op resolutie no. 380 van 1950 van
de Algemene Vergadering.
Het verzoek van Hoessein werd uiteraard
in Engeland met gemengde gevoelens ont
vangen. Het is nog maar kort geleden dat
hij de Britse aanvoerder van het Arabische
legioen generaal Glubb Pasja, die de koning
zoveel jaren trouw gediend had. zijn congé
gaf en het Engels-Jordaanse verdrag op
zegde. Hoessein is een speelbal van de om
standigheden en volkomen afhankelijk van
steun van buitenaf. Nu het tot een breuk
gekomen is met het welvarende Irak, valt
de door Nasser en de extremisten onder de
Arabische vluchtelingen, welke een derde
van de bevolking vormen, bedreigde jonge
vorst weer op Engeland terug. Maar wat
voor Libanon geldt, is ook van toepassing
op Jordanië. Macmillan maakte wederom
duidelijk, dat landen hoe klein ook, welke
om hulp vragen, dienen te worden bijge
staan, vooral om alle andere landen in het
belaagde gebied van het Nabije Oosten een
hart onder de riem te steken. Turkije, Per-
zië en Pakistan hadden Londen reeds laten
weten hoe zeer zij steun aan Jordanië op
prijs stelden. Het doel van de actie was
simpel en alleen om met een beperkte
macht, welke volgens Londen als een
politie en niet als een oorlogsmacht dient
te worden beschouwd, de territoriale on
schendbaarheid en onafhankelijkheid van
Jordanië te verzekeren.
De oppositie welke reeds woensdag had
gewaarschuwd, dat zij de regering, welke
zij had gesteund inzake de goedkeuring van
de Amerikaanse stap in Libanon, in de
steek zou laten, wanneer er Britse troepen
naar het Nabije Oosten zouden worden
gestuurd, deed een klemmend beroep op
Macmillan om in dit late uur op zijn
schreden terug te keren. De labourleider
Gaitskell drong zelfs aan op een topcon
ferentie met de Russen om de situatie in
het Nabije Oosten definitief op te helderen.
De gevaren zijn zó groot dat er geen enkele
kans mag worden gemist, zei hij.
Bij monde van Aneurin Bevan, die een
nogal rhetorisch betoog hield, verklaarde
de oppositie aan het slot van het debat,
dat zij tegen de regering zou stemmen.
Macmillan vond dit onlogisch, omdat
Labour de vorige dag niet tegen het Ame
rikaanse beleid had gestemd. Waarom
vandaag dan wel tegen het Engelse? Het
had geen zin om het Lagerhuis te ver
delen, omdat het gehele land achter de
regering staat, verklaarde Macmillan be
wogen. Het Lagerhuis keurde daarop de
actie met 314 tegen 251 stemmen goed.
Langs de neergelaten rolluiken der
Beiroetse zakenpanden begeven deze
Amerikaanse mariniers zi;h met de
nonchalance, welke een uit de
tegen zijn maats:
laatste oorlog beroemd onderdeel zich
kan veroorloven, naar hun posities.
Toen zij aan land gingen op het zon
nige strand van Beiroet, riep een hunner
Dit is dus Irak?"
Rustig op hun amfibische voertuigen I riniers na hun landing het havenge-
gezeten kwamen de Amerikaanse ma- bied van de Libanese hoofdstad Bei
roet binnenrijden.
99
Advertentie
GROTE HOUTSTRAAT 51
Sedert 1882 het adres voor
BEIROET (UPI) Van het vliegveld
Adana in Turkye zijn vandaag de eerste
detachementen Amerikaanse infanterie,
afkomstig uit West-Duitsland, op 't vlieg
veld van Beiroet aangekomen, en in de
loop van de dag zullen er meer volgen.
Niet alleen de mariniers krijgen verster
king. ook de vloot voor de kust van de Li
banon wordt versterkt. In de afgelopen
nacht zijn enkele tientallen schepen voor
anker gegaan, zodat thans in totaal onge
veer 45 Amerikaanse marineschepen voor
de kust aanwezig zijn.
De stad Beiroet is rustig. De rebellen
hebben vanochtend verklaard dat zij een
offensief hebben voorbereid tegen de Li
banese regeringstroepen in de heuvels ten
zuiden van Beiroet.
De ontstemming in Libanon over de
aanwezigheid van Amerikaanse troepen
neemt toe. Het parlementslid Adel Ossey-
ran, die tijdens de opstand een neutrale
houding aangenomen heeft, gaf daarvan
donderdag blijk op een persconferentie.
Twee en twintig afgevaardigden, voor het
grootste deel leden van de oppositie, maar
ook enkele vooraanstaande gematigden
zoals Raymonde Edde, hebben verzocht
om een parlementszitting ter bespreking
van de interventie.
Donderdag heeft de rebellenleider Saeb
Salam reeds gewaarschuwd, dat hij wel
eens hulp zou kunnen gaan vragen „bij be
vriende landen" als de mariniers niet te
ruggeroepen worden.
De houding van de mariniers zelf, die
doen alsof hun actie een uitstapje is, wei kt
kalmerend, maar hun soepele wijze van
optreden is al enige malen onderbroken
door een snelle dekking en enige salvo's
in de richting van sluipschutters. Tot dus
ver leden de Amerikanen geen verliezen.
Een Grumman „Hellcat" van het Ame
rikaanse korps mariniers, afkomstig van
een der vliegdekschepen, is tijdens een
patrouillevlucht laag over Beiroet, door
Libanese opstandelingen met machinege
weren bestookt. Saeb Salam, de leider van
de rebellen aldaar, verklaarde onmiddel
lijk, dat de gehoorde schoten niet gericht
waren op het Amerikaanse vliegtuig, maar
op een der regeringsgebouwen. Het Ame
rikaanse vliegtuig heeft geen tegenactie
ondernomen.
BEIROET. Twee Amerikaanse ma
riniers zijn donderdag door de Libanese
rebellen gevangen genomen doch, na een
vriendelijk onderhoud, weer vrijgelaten.
Zij waren met hun jeep doorgedrongen tot
in gebied waar de rebellen de baas zijn.
LONDEN (Reuter) Van doorgaans
betrouwbare zijde op Malta is vernomen
dat de Amerikaanse luchtmacht vandaag
een „zeer geheime" operatie zal uitvoe
ren. Nadere bijzonderheden hierover ont
breken.
Wel is bekend dat er vandaag ongeveer
1.000 Amerikaanse mariniers met 24 „vlie
gende verhuiswagens" van Marokko naar
Libanon zullen worden overgebracht. De
toestellen zullen in Malta worden bijge
tankt. In Valetta is meegedeeld, dat het
bijtanken van de „vliegende verhuiswa
gens" zeven uur zal worden uitgesteld ge
zien de „zeer geheime" operatie.
WENEN (UPI) Eenheden van de
Oostenrijkse luchtmacht zullen donder
dagavond naar Tirol gedirigeerd worden
„om het luchtruim boven Oostenrijk te
verdedigen", aldus een mededeling van
het Oostenrijkse ministerie van Defensie.
Advertentie
OMEGA HORLOGES
JUWELIERS Houtplein 15 HORLOGERS
BEIROET (UPI) Radio-Bagdad heeft
vandaag een bekendmaking uitgezonden
van de nieuwe Iraakse regering, waarin
wordt gezegd dat deze de bestaande ver
plichtingen tegenover westerse oliemaat
schappijen zal nakomen. Men leidt hieruit
af dat er geen nationalisatie wordt over
wogen van de olie-installaties in Irak,
een van de rijkste olieproducerende lan
den ter wereld. Verklaard werd dat de
nieuwe regering maatregelen heeft geno
men ter beveiliging van installaties en
pijpleidingen.
Advertentie
- i/- v
hel) li. Tlifiiiiiiis ELEGANTE TASSEN EN BY0UX
GR. HOUTSTRAAT 18a HAARLEM TELÉFOON 20415
KOFFERS en REISTASSEN
