De vrouw achter het masker discaucs DE WITTE ARONSKELK De poppen van mevrouw Howard Drie lijnen in de Italiaanse mode Snorrekoppen en trembleuses Erbij Schenking Japanse kunst aan het Rijksmuseum ZATERDAG 9 AUGUSTUS 1958 PAGINA TWEE IN ITALIË, waar de zon uitbundiger schijnt dan waar ook en waar die zon alles een stralende gloed en levendig heid. geeft, hebben we in de wandelende vrouw van Rome en Florence de repre sentatie gevonden van dè zomermode van dit jaar. OPVALLENDE HARMONIE BIJ DE ACCESSOIRES BLIJVEN in ons land de meeste excessen van de mode beperkt tot een zeer kleine groep, in Italië, waar de vrouw van nature uiterst slank en elegant is, gaat men, als men zichzelf respecteert, gekleed volgens de nieuwste modelijnen. Het is een fasci nerend schouwspel om, gezetelen op een terrasje, de Italiaanse vrouw te zien langs komen als tijdens een modeshow: rustig en uiterst gracieus lopend en gekleed als om naar een groot feest te gaan. Opvallend is dat niet de kleding maar zijzelf het middelpunt blijft en dat haar japon en de accessoires in juiste harmonie gekozen zijn. Door drie stijlen in het bijzonder werden we geboeid en net was opvallend hoe zui ver het hoofdthema was uitgevoerd. De „ligne sac" die zeer elegant kan zijn, maar vaak „vermoord" wordt door haar draagster zagen we nu in alle eenvoud terug in de linnen japonnetjes in zacht, vloeiende lijn: zonder mouwtjes, met een lage halsuitsnijding en kort tot. in de knie holte, kwam ze wel het meeste tot haar recht. Het enige, dat een onderbreking gaf aan de rechte lijn, was een lange dubbele ketting, vaak van een speciaal geslepen glinsterend glas, dat in de zon prachtige lichteffecten gaf. Toch zagen we in deze rechte jurkjes reeds een vage aanduiding van de taille, geaccentueerd door een half ceintuurtje of strikje, een streven dat in de komende wintermode sterk naar voren komt. Eveneens van linnen waren de tal rijke pakjes met korte, even afstaande jasjes. Deze jasjes zijn evenals het mate riaal heerlijk luchtig en koel wat zeer belangrijk is in een land, waar de zomer- temperatuur vaak rond de vijfendertig gra den schommelt. Speciaal ging de voorkeur uit naar een zacht maisgele kleur en een warm bleu, dat bekoorlijk paste bij het donkere uiterlijk van de Italiaanse. EN NATUURLIJK gaat in het land van de moeibeibomen en de zijderups de spe ciale aandacht uit naar de prachtige zijden stoffen. Licht, soepel en luchtig, bedrukt met juichende bloemdessins, vol leven en gewaagde kleurschakeringen, zo lagen ze weelderig geplooid in de etalage, maar ook verwerkt tot de meest exotische model len, waarvan de „ligne trapéze" het meest bespeelde modethema bleek te zijn. In de schouder zeer smal en mouwloos viel de stof wijd vallend en schuin naar beneden. Soms vertoonde het model veel overeen komst met een duster, wanneer de rug schuin geknipt was en het rechte voorpand twee zakken vertoonde, „vaak. was de schuine rug voorzien van een knöopslui- ting van boven tot onder en in veel ge vallen vond de voor dit doel zo uiterst ge schikte lijn een uitwerking in een uiterst elegante positiejapon. Zeer geraffineerd viel dan de fijn geplisseerde stof in een wijde waaier naar beneden en verleende de draagster een bekoorlijke gratie. ALS BEHOREND tot de belangrijkste accessoires noemen we de tassen voor dit seizoen vooral de gevlochten strotassen in allerlei afmetingen, van eenvoudige enveloppe-tassen tot tonnetjes en bijen korfjes toe. Dit strovlechten is al een zeer oude volkskunst, die met veel smaak en vaardigheid wordt beoefend, gezien de meesterwerkjes die met een onuitputtelijke fantasie worden ontworpen. Ondanks het gebruik van vaak zeer grove biezen ma terialen blijven de modellen toch allemaal zeer elegant van vorm. De meeste tassen zijn naturel en vertonen als enige garne ring een deksel, bies of beugel van leer en een mooi bewerkt slot. Ook de schoenen zijn in juiste harmonie gekozen, spits van neus en diep uitgesne den, gevlochten, met bandjes of met een eenvoudig strikje, maar alle sierlijk van vorm en gemaakt om de draagster nóg meer elegance te verlenen. Katij „Sinds ik schermlessen neem, kan ik veel beter autorijden, want ik heb er sneller door leren reageren. Net als bij autorijden kom je bij het schermen steeds voor nieuwe situaties te staan, die je bliksemsnel moet oplossen". Deze woorden tekenden we op uit de mond van een huisvromo, die vol enthousiasme was over deze sport. „Ik ben reusachtig blij, dat ik schermlessen ben gaan nemen. Ik had veel te weinig lichaamsbeweging, maar nu worden zoveel spiergroepen in actie gebracht, dat ik me bepaald fitter ben gaan voelen". Haar geestdriftige uitspraken brachten ons ertoe ook eens een kijkje te nemen in de enige schermschool, die Haarlem rijk is. We werden ontvangen in de gezellige huiskamer van het echtjaar C. van der Valk, de jonge schermleraar en zijn donkerharige vrouw, die juist bezig was de dertien maanden oude dochter Marjolijn haar papje te voeren. DAT OOK onze voorouders aan het einde van de vorige eeuw gevoel had den voor praktische dingen bewijst bij voorbeeld de uitvinding van de „snorre- kop". Dat was een theekopje met een soort stang aan de binnenkant, en ivas speciaal bestemd voor de mannelijke theegebruiker. De stang diende er na melijk -noor om de snor, welke ieder mannelijk, gelaat sierde, in bedwang te houden, zodat de thee niet eerst gefil treerd werd, alvorens men de drank niLttigde. De „trembleuse" was een andere at tractieve uitvinding. Het kopje paste precies in een opstaande rand op het schoteltje, zodat het op zijn plaats bleef, hoe de hand van de theedrinker(ster) ook trilde. De trembleuse moet. in deze tijd, dat koorts - voorgewend of niet - een veel voorkomend verschijnsel ivas, zeker in een behoefte hebben voorzien. Chinese theekopjes zijn even oud als het Chinese porselein. Het zijn ragfijne breekbare gevalletjes zonder oor en aanvankelijk zonder schoteltje. In het begin stelden de Eïiropese fabrikanten van aardewerk zich tevreden met het namaken van de kleine Chinese kopjes. Spoedig daarop voerde men echter twee belangrijke veranderingen in. Om tege moet te komen aan de Europese ge woonte maakte men het kopje groter en voorzag het van een oor. Toch heeft het kopje zonder oor nog lange tijd stand gehouden. Zelfs in de achttiende eeuw werden nog oorloze theekoppen gemaakt In de wekelijkse rubriek van nieuwe gram mofoonplaten bespreekt onze medewerker Sas Bunge ditkeer twee vioolconcerten van Serge Prokov.jev, door Isaac Stern met het filhar monisch orkest van New York gespeeld aan weerszijden van Fontana 699014 CL. „Ja, er bestaat een toenemende belang stelling voor het schermen", aldus de heer Van der Valk. „Wat u daar vertelt over snel reageren is beslist een feit. Trouwens, ook de houding kan er enorm door ver beterd worden. Er zijn wel doktoren, die mensen met rugklachten, bijvoorbeeld bromfietsers, die vaak lange afstanden on beweeglijk in één houding afleggen, naar ons toesturen". „Wie zijn zo uw leerlingen? Meer dames, heren of kinderen?" „Onze jongste is zes en de oudste is vijf enzestig. Dames evenveel als heren. En veel jongens ook". „Ja, dat is merkwaardig", interrumpeert zijn vrouw. „In andere steden schermen vooral veel meisjes, hier is de situatie juist omgekeerd". Onze gastheer vervolgt: „Twaalf jaar is voor kinderen een goede leeftijd om te be ginnen. Voor een jong kind is de sport nog te ingewikkeld. Oudere mensen missen snelheid, maar hebben routine en tech niek". „En wijsheid", voegt mevrouw Van der Valk eraan toe. „U schermt zeker ook?" vragen wij haar. „Ja natuurlijk en ik ben, geloof ik. een moeilijke leerlinge". „Nee, ik ben een kri^cl^ man", weer legt haar echtgenoot. „En Marjolein gaaf het. ook leren". Je kunt. zien. ..dat papa no- pelt om zijn dochter dé floret te leren hanteren, maar voorlopig houdt zij zich aan kleine oefeningen in de box, onder be geleiding van tevreden mummel geluidjes, die voor volwassenen onverstaanbaar zijn. een touché leert plaatsen en snelheid, re actie en doorzettingsvermogen leert. Het eigenlijke partij trekken volgt doorgaans pas na een half jaar, want schermen is niet gemakkelijk. Voor we weggaan verdiepen we ons nog even in de hobby van mevrouw Van der Valk. Zij ontwerpt wandkleden in appli catietechniek en heeft al menige opdracht uigtevoerd. „Ik heb vooral veel gemaakt voor jongelui, die hun huis gaan inrichten. Het meeste is dus weg, maar kijk, dit kleed kan ik u laten zien. Het is ge ïnspireerd op het Franse chanson „Brave Margot". We staan oog in oog met een allerliefst herderinnetje achter glas. Ze drukt een klein katje aan haar borst; op de achter grond grazen de schapen. Allerlei lapjes zijn benut kraaltjes en borduursteken vex-lenen de voorstelling reliëf. Het werk is van een charmante ongekunsteldheid. „Op het ogenblik kom ik niet zo aan dit werk toe, want Marjolijn eist heel wat van mijn tijd op. Maar ik ben vast van plan om binnenkort weer op de oude voet voort te gaan". Tineke Raat We zien daarna een jonge vrouw aan het werk in wit schermvest en met. masker. Ze heeft een jaar les. Een ooggetuigenverslag moet u niet van ons eisen, we zijn maar leek. „Pas voorwaarts, een schijnsteek, denk aan de beenstand, nu mijn aanval weren" achter elkaar flitsen de bevelen achter het masker van de leraar vandaan. Het geconcentreerde en sierlijke bewegen in deze sport heeft zeker indruk op ons gemaakt. „Ik heb veel enthousiaste leerlingen", horen wij na de les. „Een echtpaar dat hier schermt heeft zelfs in de vakantie de attributen meegenomen om ergens op een stil plekje te kunnen oefenen. En de jon gens zijn er ook door gegrepen. Toen ik laatst een partij had getrokken met een zestienjarige jongen zei hij: „U bent toch nog te sterk voor me". Voor schuchtere jongens is deze sport een grote stimulans, als zij bijvoorbeeld uitkomen tegen grotere sing in het Rijksprentenkabinet van het knapen, die zij dank zij hun betere tech- Rijksmuseum in Amsterdam, zijn verza- niëk de baas zijn. Het kweekt- zelfbeheer- meling Japanse prenten gelegateerd. Wijlen dr. J. A. Bierens de Haan, die op 13 juni in Siena (Italië) is overleden, heeft aan de staat der Nederlanden, ter plaat- aan je moet de verdediging van de egëhstshdèr op je latèn ïnwerkèn én dat vraagt tijd en geduld. Als mijn leerlingen partijen trekken, zie ik eigenlijk pas goed hoe ze reageren, of ze agressief koel be rekenend of impulsief zijn. Het masker valt als het ware af". Dit legaat, dat de hoofddirecteur van het Rijksmuseum in Amsterdam namens de staatssecretaris van Onderwijs, Kun sten en Wetenschappen heeft aanvaard, bestaat uit ongeveer driehonderd stuks en is de meest omvangrijke verzameling op dit gebied in Nederland. OP DEZE PLAAT vindt men de beide vioolconcerten van Prokovjev (opus 19 en 63) verenigd in magnifieke vertol kingen van Isaac Stern in samenwer king met. het New York Philharmonic Orchestra, op de ene plaatzijde door Dimitri Milropoulos, op de andere door Leonard Bernstein gedirigeerd. Stern past alle ressources van zijn in strument toe om de, hier en daar zeer weerbarstige, muziek tot leven te wek ken en hij slaagt daarin op meesterlijke wijze. Het zijn bezielde vertolkingen, uit het hart van de muziek, de prestatie van een kunstenaar die aan het grote geheel een gestalte weet te geven door zijn aandachtig afluisteren van de waarde der geringste details. Dit is muziekmaken: de liefde voor de noten waarbinnen de spanning trilt die, inner lijk geregistreerd en door het instru ment geleid waarvan de weerstand vol ledig overwonnen moet worden, op de toehoorder overslaat rr t de kracht van een natuurverschijnsel dat voor allen aanwezig is en toch alleen door het in grijpen van de enkeling betekenis kan krijgen. Als muziek zó gebracht wordt, gaat zij spreken. Zij wordt tot haar eigen lijke functie herleid, namelijk een me dium te zijn, een voertuig van mede deling van mens tot. mens. Waar dit gebeurt wordt zij doorschijnend en men krijgt door de klank heen de com ponist te zien, op omgekeerde wijze als de natuurkundige aan de zichtbaar ge maakte trillingsfiguren de eigenschap pen van de toon kan aflezen. Wat het eerste vioolconcert betreft, door Prokovjev begonnen in 1913, doch pas voltooid in 1921, een werk dus van zijn „westerse" tijd, men hoort er de stem van een melancholieke dandy, met ogen als lachspiegels, iemand die de wereld in-elkaar-drukt en uit-een- trekt, net zolang tot de wrange, lach wekkende, boosaardige en deerniswek kende figuur ontstaat die hij zelf is. „Visions fugitives" en „Sarcasmes" noemde de componist twee bundels pianowerken, die in dezelfde tijd ont staan zijn en die titels zeggen wel iets: zijn instelling was bepaald niet die van een vernieuwer evenmin als een lach spiegel de mensen verandert, omdat zij er hun proporties in verliezen. Prokov- s jevs klanken lijken misschien bij het S eerste aanhoren gedeformeerd, het is echter de deformatie van een dwerg g die toch niet minder mens is omdat zijn lichaam niet aan de menselijke maat beantwoordt. Nu eens richt hij zich tot ons in frazen van smekende lyriek, dan weer is hij als het ware de nar wiens s buitelingen en woordspelingen hem, de Sj speling der natuur, in vroeger tijden tot het amusant je van koningen en keizers s maakten. Sprookjesachtige „verteken- g de" melodieën, grillige, eruptieve mo- S tieven, een bijna behekste bewegings- S drift zijn de voornaamste elementen van dit boeiende muzikale maskerspel, s In het tweede vioolconcert, daterend van 1935, het jaar nadat de componist zich als staatsburger van de Sovjet- Unie weer in zijn land vestigde, wordt deze lijn niet doorgetrokken, de vir- tuoos bedwongen hulpeloosheid open- baart geen wanhoop maar verschraalt tot frustratie, een marionettenpose waarvan de bekende artistieke gehoor- s zaamheidsverklaring aan de staat het symptoom was. Een wat leeg klassicis- me is het resultaat zonder de spanning. die Stravinsky weet te scheppen juist door de distantie ten opzichte van zijn eigen invallen. In zijn vroeger werk speelde de componist met de expres- sieve mogelijkheden van de muziek, grijpend en terugwijkend als de dandy die verrukt wordt door alles wat de se aarde biedt doch haar, als flaneur, slechts met de tenen aanraakt, als de nar die de prinses liefheeft doch haar slechts als duikelman mag vermaken. =e Dit alles viel nu onder de critiek op een decadente wereld, een innerlijke wereld tevens waarvan Prokovjev de sleutel verloren had. Men krijgt dan ook de indruk van iemand die het spreken ontzegd is en die zich voortaan door e= gebaren verstaanbaar tracht te maken. De intenties zijn duidelijk, maar er is een gebrek aan directheid. Alleen in e= het laatste deel wordt op een gehamer- de vijf-achtste-maat een bres in deze omheining geslagen. =s Sas Bunge LONDEN (UPI) De B.B.C.-televisie heeft Marlon Brando en Sophia Loren voor de hoofdrollen in een t.v.-bewerking van „Antonius en Cleopatra" gecontracteerd. De opnamen voor de telerecording zullen worden gemaakt op een tijdstip, dat beide filmsterren schikt, in de nabije toekomst. Een bepaalde categorie leerlingen komt speciaal voor het. schermen, een andere zuiver voor ontspanning. Zij willen bijvoorbeeld de drukte van het zakenleven afreageren. Er worden zo wel privé- als clublessen gegeven, maar ook in het laatste geval is het onderricht individueel, terwiil er on derling geoefend wordt. ..W» houden regelmatig competitiewedstrijden, ook dames tegen heren, of instuifavonden en jaarlijks zaalkampioenschappen. Sinds vier jaar is de heer Van der Valk die altijd veel aan sport heeft gadaan. bezig met zijn lessen, na zijn opleiding op hef CIOS te Overveen te hebben voltooid, en een jaar praktijk in Rotterdam. Dank zii de in Nederland bestaande opleiding tot schermleraar is deze sport weer meer be oefenaren gaan tellen. Afgestudeerde leer krachten vestigen zich en trekken leer lingen aan. Toen omstreeks 1800 het dragen van wanenen aan officieren en de adel werd foegestaan, ontstond de lust tot duelleren bij al dan niet gerechtvaardigde beledi gingen. In die tijd werden schermscholen opgericht met een maitre d'escrime aan het hoofd, die cursisten oefende in het ge bruik van stompe wanens. Zij brachten de lessen dan met. scherp in de praktijk. Op de Amsterdamse toneelschool geeft de heer Van der Valk nu weer les in het oude duel. onder andere met ponjaard en rapier. Dames mogen alleen met floret scher men. een licht wanen met stompe punt en °en buigzame kling, heren kunnen zich daarnaast ook op sabel of degen bekwa men. De eerste lessen vinden plaats zonder wapen, want eerst moet de schermstelling geleerd worden. Voor een le\'ensgrote spiegel kan men zichzelf in dit stadium controleren. Dan volgen de ontwikkeling van de weringen en de steken en de com binatie van hand- en beenbewegingen Geleidelijk leert men de specifieke be wegingen van het schermen, zodat men van afweer in de aanval kan overgaan, (Van een bijzondere medewerker) MIJN POPPEN zijn mijn lust en mijn leven, zegt mevrouw Betsy Howard, ze verlenen glans en kleur aan mijn bestaan, ze schenken mij voldoening en stem- i men mij blij en tevreden. Vroeger maakte ik wel eens "s 11 wordt de witte vochtige atmosfeer. Na half mei kan men een pop voor mijn plezier om een kind cadeau te doen, ,„„i a öenoernc eet eigenlijk haar dan een maand rust geven en ver- toen mijn man en ik nog op Vancouver Island woonden. dat er ook een sooit is met gele bloe- volgens in de volle grond van de tuin po- Ons hxds stond op het geheimzinnige Verboden Plateau, me !eu.nt er 'n v0 .,e &rond ten. Indien ze binnen gekweekt moet wor- waarover tal van spookverhalen de ronde doen en dat van de tuin kweken en daar heeft ze dan den: in mei rust gunnen en in juni uit de wel een zeer zonnig en warm plekje no- pot nemen en alle oude en droge grond dig. De witte aronskelk kan 's zomers ook verwijderen en er verse bloemistengrond heel goed in ie volle grond van de tuin voor in de plaats geven, gepoot worden, doch begin oktober dient men haar in een ruime pot te zetten en gaat ze naar binnen. Voorlopig mag ze nog niet te veel warmte hebben, doch wel volle zon. De aronskelk is een echte nat hals en kan dus veel water hebben en heeft ook veel voedsel nodig. Wekelijks moet men toch wel een beetje opgelosh kamerplantenkunstmest geven en dage lijks dient men te gieten. Op een zonnk plekje kan dat nog onvoldoende zijn. De aronskelk geeft voor januari niet zi veel bloemen. Als de dagen langer wor den zal er meer bladvorming komen en dan kan men ook meer bloemen verwach ten. De plant moet 's winters in een ma tig of normaal verwarmde kamer ge kweekt worden en verlangt daar wel een bevolkt wordt, naar men zegt, door wonderlijke wezens. Mijn man was een beetje invalide, maar toch wist hij ons boerenbedrijf op peil te houden. We waren gelukkig. Een jaar of acht geleden echter stierf hij. En toen kwam G. Kromdijk voor mij de grote vraag: Wat nu verder te doen? Na veel nadenken en wikken en wegen besloot ik om „in de poppen te gaan". Ik wilde niet op het Verboden Plateau blijven wonen. Daarom deed ik de boerderij van de hand en ging ik hier in Nanoose Bay wonen. Ik betrok de bungalow, die ik nog bewoon. Het is geen grote of weel derige woning, maar erg gezellig en groot genoeg voor mijn poppen en ik. Bovendien houd ik van de streek hier. Daarom vestigde ik mijn poppenrijk hier. Vrienden zeggen wel eens, dat die lange tijd op Verboden Plateau i.och zijn sporen heeft nagelaten en dat de wonderlijke plateauwezens mij nog dikwijls inspireren, als ik poppen vervaardig. Misschien hebben ze gelijk, al ben ik zelf helemaal niet bijgelovig! MEVROUW HOWARD heeft grijzend haar en stellig ïeeft ze zorgen en moeilijkheden gekend. Maar als zij spreekt, tintelen haar ogen en is zij onderhoudend en opgewekt. Zij is met die poppenmakerij het gehele jaar door bezet, druk bezet zelfs: „Er komen bestellingen en verzoeken binnen, dat ik ze maar nauwelijks kan af werken. Twee groepen mensen zijn er, die ik tot mijn beste afnemers reken. Allereerst natuurlijk de jonge mensen, de kinderen, die nu eenmaal overal op aarde dol zijn op poppen. De tweede groep zijn de verzamelaars de „connoisseurs" die mijn poppen willen bezitten, omdat zij ze merkwaardig of kunstzinnig of beide vinden. Weet u, dat ik eens voor Churchill een „Schot" heb gemaakt? Naar ik onlangs hoorde, heeft Sir Winston die pop nog steeds in zijn bezit. Ik streef er naar vertelt mevrouw Howard verder om iedere pop een eigen persoonlijkheid te geven en zo karakteristiek mogelijk te maken. Dit vereist natuurlijk veel studie van kostuums, klederdrachten, gezichten, manier van bewegen en natuurlijk ook van kleuren. Ge lukkig is mijn fantasie, hoe levendig ook, wat ik noem betrouwbaar, zodat ik mij zelden opvallend vergis, als ik een pop ontwerp. In de regel weet ik precies, wat ik wil uitbeelden. En meestal lukt het me! Zelden maak ik twee precies eendere poppen. En altijd besteed ik heel veel zorg aan de afwerking, tot in de kleinste details. De hoofden en gezichten zijn meestal van zijde, die vleeskleurig geverfd is. De mond en de ogen breng ik aan met lak. Al mijn poppen hebben echt haar. Een kapper in Nanoose Bay is mijn haarleverancier. Kijkt u eens! Ik ben juist bezig een bruidje te maken. Ziet u al die gouden garnering? Dat zijn vergulde rijstkorrels. Een precisiewerk, dat vergulden van rijstkorrels! De wonderlijkste bestellingen bereiken mij. En uit de verste landen ontvang ik brieven en verzoeken om leve ranties. Dat is prettig natuurlijk, maar gelukkig waar deert men ook in Canada en vooral hier in de streek mijn produkten. Het gebeurt tamelijk veel, dat kinderen met hun ouders grote afstanden afleggen om de poppen te zien en een keuze te maken. Dat is voor hen een feest, maar ook voor mij is zo'n kinderbezoekje een hoogte punt. Ik vind het heerlijk, die bewonderende, verrukte gezichtjes te zien en ze daarna blij en glunder te zien vertrekken met hun veroverde schat. Vanochtend kreeg ik een telefoontje, dat er straks weer twee kleinen naar mijn poppenkamer komen kijken. Ik verwacht ze over een half uurtje. Wilt u zolang wachten?" De kinderen heetten Valerie Sinclair en John El ford. ze woonden in Cedar (evenals Nanoose Bay in de Cana dese provincie Brits-Columbia gelegen). John en Valerie waren opgetogen, toen ze de poppenschat zagen. Eersl werden ze er een beetje stil van. En toen later de kreten van bewondering en geestdrift uit de kindermonden klonken, praatte ik weliswaar zacht met mevrouw Ho ward, maar mijn bewondering voor die begaafde, kunst zinnige, aardige, gastvrije, vlijtige vrouw en voor haar poppen was heus niet minder groot als die van Valerie en John, die de gelukkige bezitters van net-echte speel kameraden werden.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1958 | | pagina 12