r
Nagy en Maleter werden in
Moskou terechtgesteld
Streven in Libanon om klacht
tegen Syrië te doen intrekken
101 De Tandpasta van standing
MON ONCLE"
Van dag tot dag
Nieuwe route
Honderdduizenden Hongaren zitten
in concentratiekampen of zijn
naar Rusland gedeporteerd
Sjamoen gaat nieuwe partij oprichten
<~Pra.citóte<zl
3
Laat of té laat?
Dr. Bela Fabian verklaart
Rome wil zich schikken in
„feitelijke" toestand
Moskou woei1 meespreken
in het Nabiie Oosten
Lord Brendon Bracken
in Londen overleden
Koningin en prinsessen
in Portofino
De Prins woonde in Dublin
een ruiterfeest bij
Bewijzen tegen Kierdorfs
wegens brandstichting
Hagenaar doet beroep
op Verenigde Naties
EEN FILM VAN JACQUES TATI
Je
Ernstige wending in de
ziekte van Strijdom
^"Hce is het ontstaan?
Dit woord: TACHTIG
ZATERDAG 9 AUGUSTUS 1958
De toestand in het Nabije Oosten is veel
rustiger geworden. Niemand gelooft dat de
rust permanent ig, maar er is tijd om op
adem te komen. Wat zal Amerika in de nu
komende periode trachten te bereiken?
Zal het streven naar het zinloze, naar een
consolidatie van wat in wezen broos is en
dus niet voor versteviging in aanmerking
komt? Of zal het te laat misschien
de herculestaak opvatten om van het Na
bije Oosten een welvarend, rustig gebied
te maken? De kans tussen wat „zinloos"
is enerzijds en wat „misschien te laat" is
aan de andere kant, toont wel aan, dat
Amerika bepaald niet voor een plezierig
dilemma staat.
De critici in de Verenigde Staten ver
wijten Dulles vaak een manie om ver
dragen te sluiten, die er op de landkaart
wel aardig uitzien, maar in feite weinig
betekenen. (De Noord-Atlantische Ver-
drags-Organisatie, gesloten voordat Dulles
minister was, valt hier niet onder). De
landen, die deel uitmaken van de Zuid-
Oost Aziatische Verdrags-Organisatie en
sommige leden van het Bagdadpact heb
ben militair te weinig te betekenen om
deze bloes waarlijk barrières te maken
tegen het opdringende communisme.
Soms krijgt men zelfs de indruk, dat
deze barrières de communisten stimuleren
om er overheen te springen en zoals in
Egypte en Indonesië invloed te ver
werven aan de andere zijde van een pact
obstakel.
Dulles' pacto-manie doet denken aan
wat de kinderen in hun spel op straat
roepen: „Blijft zitten waar je zit en ver
roer je niet!" Met andere woorden: wat
Dulles deed, was in hoofdzaak het voeren
van een koude oorlog in het Nabije Oos
ten. Hij trachtte te houden en te verster
ken wat het Westen had aan invloed en
steunpunten, en hij trachtte aan de Sovjet-
Unie zoveel mogelijk te ontzeggen en te
onthouden.
De uitvoering van die tactiek was echter
bijzonder star. Velen hadden verwacht dat
Ajperika, toen het in het conflict over
Suez aan Nasser heel belangrijke steun
had gegeven, daarvan ook zou profiteren
en ernaar zou streven om relaties met de
Egyptenaar aan te knopen, die in de toe
komst een band tussen Egypte en het
Westen zouden opleveren.
De westerse politiek, zoals Dulles die
zag, gebood het redden van Nasser, maar
die opvatting gebood tevens hem daarna
in de hoek te laten staan. Noch in het
particuliere, noch in het politieke leven
bestaat er een effectiever methode dan
deze om iemand tegen je in het harnas
te jagen.
Nog steeds heeft de Amerikaanse poli
tiek niet de zwaai gemaakt, die nodig is
om Amerika's buitenlandse beleid in te
stellen op de nieuwe realiteit: een Ara
bisch nationalisme, dat in zijn streven
naar eenheid de kunstmatige grenzen in
het Nabije Oosten overspoelt en dat bin
nen afzienbare tijd in conflict kan komen
met de staat Israel; een nationalisme
bovendien waarbij Moskou, dankzij de
politiek van Dulles, kans heeft gezien aan
ie haken, al is het in wezen verre van com
munistisch.
Verscheidene critici in Amerika dringen
er thans op aan, dat hun land eindelijk
een andere houding zal aannemen tegen
over het Nabije Oosten. Zij menen, evenals
tal van Westeuropese politici, dat alsnog
moet worden getracht een vruchtbare
samenwerking tot stand te brengen met
het Arabische nationalisme, zoals dat over
al in het Nabije Oosten aan de dag treedt.
Het is laat, maar misschien toch nog niet
te laat om een politiek te volgen, die na
„Suez" logisch ware geweest, zo beweren
zij op goede gronden.
Het Amerikaanse Congres heeft er
meestal de voorkeur aan gegeven, dat eco
nomische steun rechtstreeks door Amerika
zou worden verleend. Wat het Nabije Oos
ten betreft zou het echter sterk de voor
keur verdienen, het gehele gebied via de
Verenigde Naties krachtige bijstand te ver
lenen. Dat zou weliswaar betekenen, dat
ook de Russen aan zulk een actie deel
zouden nemen; voor Dulles een idee om
van te gruwen: hij wil de Russen immers
tegen elke prijs uit dit gebied weg houden.
Maar dit streven is reeds lang een illusie,
want de Russen hebben nu eenmaal sedert
1956 een belangrijke invloed in deze
streken.
Het voordeel van de UNO-actie voor het
gehele gebied ligt onder meer in't feit,
dat dan ook de staat Israel in de plannen
betrokken wordt. Op die manier zou men
misschien kunnen voorkomen, dat bij de
aanvang van het. eindspel tussen Oost en
West, het Westen niets zou hebben dan Is-
rael plus enige olie-sheikdommen, terwijl
het Oosten de eindaanval kon beginnen
met een formidabel aantal zware en lichte
Arabische schaakstukken.
De tocht van de door kernenergie aan
gedreven onderzeeër „Nautilus", van de
Stille naar de Atlantische Oceaan onder de
ijsvlakten van de Noordpool door, is een
prestatie die zonder enige twijfel van grote
historische betekenis zal blijken te zijn.
Alleen de tijd kan leren of die betekenis
voornamelijk op vreedzaam dan wel op
militair terrein zal liggen.
Het doet weldadig aan dat president
Eisenhower, toen hij de 37-jarige comman
dant Anderson decoreerde, uitsluitend
heeft gewezen op de mogelijkheden voor
de internationale handel, die de nieuwe,
subglaciale route in de toekomst zal kun
nen bieden aan atoomonderzeeërs voor
vrachtvervoer. Maar niettemin kan men er
zeker van zijn, dat de geslaagde tocht van
Anderson heel wat militairen in verschil
lende werelddelen enige slapeloze nachten
zal bezorgen. De onder het ijs varende
atoomduikboten zullen in de toekomst
immers even gemakkelijk lange-afstand-
raketten als koekoeksklokken of spruitjes
kunnen vervoeren en de Beringstraat, be
gin- of eindpunt van de nieuwe route, ligt
precies even dicht bij het Russische Si
berië als bij het Amerikaanse Alaska
We kunnen slechts hopen, dat Eisen
hower gelijk had en dat de weg onder het
Poolijs door alleen van waarde zal blijken
te zijn als een nieuwe handelsroute in een
nabije maar daarom niet minder Jules
Verne-achtige toekomst. I
„Als Kroesjtsjev beweert dat er zich in
Rusland en de landen achter het IJzeren
Gordijn geen concentratiekampen meer
bevinden, spreekt hij bepaald onwaar
heid. Meer dan een achtste gedeelte van
de bevolking van de Sovjet-Unie leeft in
kampen, waar zij slavenarbeid moet ver
richten. In Hongarije zijn zeven concen
tratiekampen, waar degenen gevangen
zitten die aan de opstand van verleden
jaar hebben deelgenomen. In één van de
kampen zijn zelfs 2000 Russische officie
ren en soldaten opgesloten, die zich heb
ben schuldig gemaakt aan verbroedering
met de Hongaarse bevolking." Dit ver
klaarde gistermiddag de voorzitter van de
federatie van gewezen Hongaarse politie
ke gevangenen, dr. Bela Fabian, tijdens
een persconferentie in Den Haag, waarbij
eveneens aanwezig waren de secretaris
van het Nationale Comité ter Bestrijding
van het Concentratiekampsysteem, dc
heer K. R. van Staal, en de vice-voorzitter
van de Internationale Juristencommissie
mr. Van Dal.
Dr. Fabian verklaarde verder dat, naar
thans is gebleken, Imre Nagy en Paul
Maleter niet in Boedapest maar in Moskou
werden terechtgesteld. Kadar was hier
van, twee uur voordat het bericht door het
persbureau Tass werd gepubliceerd, door
Kroesjtsjev in kennis gesteld. „Ik kon
niets doen om de terechtstelling te verhin
deren omdat ik van niets wist, zo zou hij
later hebben gezegd.
Volgens dr. Fabian worden thans in Hon
garije sedert februari de meeste proces
sen achter gesloten deuren gehouden en
niet voor de normale rechtbanken, maar
voor een uit drie leden van de commu
nistische partij bestaande raad. De ver
dachte wordt veroordeeld op grond van de
bevindingen van de geheime politie, zon
der dat getuigen worden gehoord. Dood
vonnissen worden binnen twee uur na uit
spraak en in het geheim voltrokken. Vele
leiders van de revolutionaire arbeiders
raden werden reeds het slachtoffer van de
ze geheime processen, aldus dr. Fabian,
die voorts verklaarde, dat zich momenteel
55.000 Hongaren in Hongaarse concentra
tiekampen bevinden. Er zijn 75.000 naar de
Sovjet-Unie gedeporteerd. Bij deze laat-
sten bevinden zich 50.000 arbeiders van de
fabrieken in Csepel, die daar na de revolu
tie stakingen hadden georganiseerd. Na
hun aankomst in Rusland werden deze ar
beiders doorgezonden naar China, waar zij
thans tewerk zijn gesteld in nieuwe fabrie
ken in Mandsjoerije.
Ook duizenden jongens en meisjes in de
leeftijd van 14 tot 18 jaar, die gevochten
hebben tegen de Russische troepen, wer
den, aldus ,dr. Fabian, naar de Sovjet-Unie
gedeporteerd.
Het voornaamste doelwit' van de commu
nisten in Hongarije vormen thans revisio
nisten, de nationale communisten. Op be
vel van Kroesjtsjev worden de processen
van 103 intellectuelen, voornamelijk jour
nalisten, die men verantwoordelijk acht
voor het uitbreken van de opstand, thans
herzien.
De kerk in Rusland
Dr. Fabian verklaarde hierna dat de
laatste vijftien jaar de Russische ortho
doxe kerk een gehoorzaam werktuig is ge
worden van het Sovjetstelsel. Nimmer
heeft zij in deze periode haar stem laten
horen tegen de deportatie van priesters en
de vervolging van de religieuze sectes. zo
betoogde hij. De deelneming van de verte-
PARIJS (Reuter) Premier Fanfani
van Italië heeft generaal De Gaulle te ken
nen gegeven dat er volgens hem niets ge
daan kan worden ter stabilisatie van de
toestand in het. Nabije Oosten zonder hier
over eerst met dc Sovjet-Unie gesproken
te hebben. Fanfani zou er voorts de na
druk op hebben gelegd dat het Arabische
nationalisme een factor is waarmee de
westerse diplomatie ter dege rekening
moet houden. Ook de aanwezigheid van de
Russen in het Nabije Oosten is een niet te
loochenen feil en daarom is het noodzake
lijk dat er een of andere schikking met
de Russen tot stand komt over het Nabije
Oosten, zo zou Fanfani verklaard hebben.
In Franse regeringskringen merkt men
op dat de denkbeelden van Fanfani dicht
bij die van de Franse regering staan.
Op een punt bleef men echter van me
ning verschillen en wel over het gebruik
van de UNO-organisatie voor topbespre-
kingen. Fanfani houdt het er op dat de
weg via de UNO de best mogelijke is, hoe
wel hij geen illusies heeft over een betere
verstandhouding tussen Oost en West dooi
de discussies in de UNO-Assemblee. Fan
fani heeft De Gaulle ook zijn plan uiteen
gezet voor economische hulp aan het Na
bije Oosten. Dit plan houdt ook een poli
tieke overeenkomst in, gegarandeerd dooi
de grote mogendheden dus ook door de
Sovjet-Unie die gezamenlijk een fonds
moeten stichten, dat onder UNO-bcheer
zal komen. Voorts moeten Israel en de
Arabische landen volgens dit plan worden
uitgenodigd elkanders grenzen te eerbie
digen en zich te onthouden van inmenging
in eikaars aangelegenheden.
Nasser naar Rome
ROME (AFP) Volgens de „Giornale
d'Italia" zou president Nasser van de
Verenigde Arabische Republiek eind sep
tember naar Rome gaan. Aanvankelijk
zou hij in mei gekomen zijn, maar dat be
zoek werd uitgesteld vanwege de verkie
zingen in Italië.
LONDEN (UPI) In Londen is na een
langdurige ziekte, overleden Lord Bren
don Bracken, tijdens de afgelopen oorlog
Brits minister van voorlichting en een van
Churchill's naaste medewerkers.
genwoordigers van de Russische ortho
doxe kerk aan de bijeenkomst van de We
reldraad van Kerken in Utrecht noemde
dr. Fabian een communistische infiltratie
op kerkelijk terrein. De kerkelijke organi
saties moeten er zich wel van bewust zijn
wat dit inhoudt, zo zei hij. Hij verzocht de
genen die de Russische orthodoxe kerk in
de wereldraad opgenomen wensen te zien,
dit slechts te doen indien de Russische ge
delegeerden bereid zijn zich te verzetten te
gen de kerkvervolging, waar deze ook
plaats heeft, en te eisen dat de duizenden
priesters, die thans nog gevangen worden
gehouden in de concentratiekampen, wor
den bevrijd. „Zijn de vertegenwoordigex-s
van het patriarchaat van de Russische or
thodoxe kerk op de hoogte van de wreedhe
den, die bedreven worden in deze kampen
en zo ja, doen zij er iets tegen", vroeg dr.
Fabian.
Dr. Fabian zal na een bezoek aan Frank-
rijk naar New Yoi-k vertrekken, waar hij
volgende week de zitting van de assem
blee der Verenigde Naties zal bijwonen.
Hij zal vex-zoeken naast de Libanese en
Iraakse kwestie ook de toestand in Hon
garije op de agenda te plaatsen.
De secretaris van het Nationale Comité
ter Bestrijding van het Concentratiekamp
systeem, de heer K. R. van Staal, deelde
op deze persconfei-entie nog mede dat
de Russen volgende maand in Buchenwald
een monument zullen onthullen ter nage
dachtenis aan de slachtoffers van het na
zi-bewind. „De vrije wereld zou worden
uitgenodigd deze plechtigheid bij te wo
nen. Het behoeft geen betoog", aldus de
heer Staal, „dat het hier communistische
propaganda betreft en dat men aan deze
oproep in het Westen geen gehoor zal ge
ven".
Koningin Juliana en de prinsessen zijn
vrijdag met de „Piet Hein" uit Genua ver
trokken en langs de Italiaanse Rivièra-
kust naar Portofino gevaren. Later arri
veerden daar ook „De Groene Draeck"
en de mijnenveger „Breukelen".
Prins Bernhard woonde vrijdag in Du
blin een concours hippique bij als gast
van de lei-se pi-esident. Het was het jaar
lijkse sportevenement om de Aga Khan-
trofee, dat werd gewonnen door Enge
land. De prins volgde het verloop van het
concours in de presidentiële loge in ge
zelschap van zijn moeder, Prinses Arm-
.gard, de Iex'se pi-esident en diens êchtgé-
nn'te. De' Prins was donderdagavond op
het vliegveld van Dublin begroet door de
minister van Buitenlandse Zaken en dooi
de Nederlandse gezant, dr. P. A. Kasteel.
FLINT (UPI) Herman Kierdorf, oom
van de overleden Frank Kierdorf wordt
beschuldigd van de onwettige vei-koop
van een luxe auto, die het eigendom was
van de vakbond van vrachtautochauf
feurs. De procureur-genei-aal van de staat
Michigan heeft verklaard dat hij de Kier
dorfs en een derde functionaris van de
vakbond in staat van beschuldiging zal
stellen terzake van brandstichting in een
wasserij te Flint. Herman Kierdorf even
als zijn neef een ex-vei-oordeelde en voor-
malige vertegenwoordiger van de vak
bond, wordt nog vermist, William Hoffa,
broer van de president van de vakbond
James Hoffa, werd met 'twee andere per
sonen aangehouden en verhoord. De poli
tie heeft voorts een getuige gevonden, die
zondagavond twee mannen heeft zien weg
lopen van de brandende wasserij even
voox-dat Frank Kierdorf het ziekenhuis in
Pontiac binnenstrompelde. De politie ver
moedt dat Herman Kierdorf en een ander
Frank Kierdorf naar het ziekenhuis had
den gereden, nadat er iets mis was ge
gaan bij hun brandstichting. De politie
heeft enkele plaatselijke agenten van de
vakbond en ï-elaties van Kierdorf aange
houden, onder wie Jack Kierdorf, de zoon
van Herman.
De Hagenaar J. Kerkhoff heeft bij de Ver
enigde Naties een klacht ingediend over de
houding der Tsjechoslowaakse rege
ring, die aan zijn Tsjechische verloofde
geen toestemming geeft het land te verla
ten en met hem in het huwelijk te treden.
In zijn brief aan de Verenigde Naties
beroept de heer Kerkhoff zich op de uni
versele verklaring van de rechten van de
mens, die op 10 december 1948 ook door
de Tsjechoslowaakse regering onderte
kend is. Hij verzoekt de Tsjechoslowaak
se regering op deze verklaring te willen
wijzen. Hierin wordt ondei-meer ver
klaard, dat mannen en vrouwen van huw
bare leeftijd, ongeacht ras, nationaliteit
of godsdienst, het recht hebben te huwen
en een gezin te stichten en dat iedereen
het recht heeft welk land dan ook, met in
begrip van het zijne of hare te veidaten of
daarnaar terug te keren.
De heer Kerkhoff protesteert tevens te
gen het feit, dat de Tsjechoslowaakse auto
riteiten hem geen visum willen verlenen,
opdat hij zijn verloofde kan bezoeken. Hij
is enige jaren geleden clandestien naar
Tsjechoslowakije gegaan, waar hij werd
gearresteerd. Na vele maanden in de ge
vangenis gezeten te hebben, werd hij vrij
gelaten en uit het land gezet.
BEIROET (Reuter) Een groep afge
vaardigden in het Libanese parlement is
vrijdag een actie begonnen om de rege
ring zover te krijgen dat zij haar bij de
UNO ingediende klacht over „inmenging
op grote schaal van Syrië in de binnen
landse aangelegenheden van Libanon"
terugneemt.
De groep neemt het standpunt in dat
deze klacht ingetrokken moet worden of
tenminste niet verder in behandeling moet
komen, gezien de „goodwill-boodschap-
pen", die Nasser en dc pas gekozen presi
dent van Libanon, generaal Sjehab, el
kaar hebben gezonden.
Intussen worden er besprekingen ge
voerd over de mogelijkheid een zakenka
binet in Libanon te vormen, dat in func
tie moet blijven tot generaal Sjehab zijn
ambt van president heeft aanvaard.
De voorzitter van de kamer van afge
vaardigden, Abdel Osseiran, verklaarde,
dat de regei'ing-Sami el Solh zal aftreden
als men tot overeenstemming kan komen
over een tussentijds bewind.
BEIROET (UPI) President Camille
Sjamoen van Libanon heeft te kennen ge
geven na het einde van zijn ambtstermijn,
op 23 september, een nieuwe politieke par
tij te zullen stichten. Reeds is een uitvoe-
i-end comité van drie leden gevormd om
een naar vrijwel algemeen wordt aan
genomen pro-westelijk programma op
te stellen.
Verlofgangers
Het opperbevel der Amerikaanse troe
pen in Libanon, heeft bekendgemaakt dat
van vandaag af dagelijks tweeduizend
Amerikanen toestemming krijgen een be
paald gedeelte van Beiroet te betreden.
De middenstand toonde zich verheugd bij
Advertentie
Tube
95-70d
5*
WIE ZOU proberen de grappen na te ver
tellen, die Jacques Tati in zijn nieuwste
film „Mon oncle" aan de man brengt, zal
ervaren dat hij ze onmogelijk allemaal kan
reconstrueren. Het zijn er te veel. Maar
wat meer zegt: het zijn er zoveel en ze
zijn zo goed, dat men ai spoedig zoekt naar
een betere benaming. Want ze mogen dan
al aardig zijn verzonnen, ze dienen ook
nog ei'gens toe: ze passen in een betoog.
Al lachend krijgen we het gevoel dat er
ergens iets niet aan onze wereld deugt. Er
is een steekje aan los. De zonderlinge mon
sieur Hulot, die erop wordt losgelaten, is
helemaal zo gek nog niet. Onze wereld is
het. Ze is bezig het ons te maken. In die
prachtige functionele wereld, waarin de
mensen zeggen zo gelukkig te leven, is de
waarlijk gelukkige hij, die er nog niet een
even fraai werkend radertje van is.
Met zijn film „Monsieur Hulot op vakan
tie" heeft Jacques Tati indertijd de figuur
geschapen van de wat stoethaspelige, ver
legen en onhandige heer, die er altijd op
uit is de mensen goed te doen en er des
ondanks niet in slaagt het iedereen naai
de zin te maken. In „Mon oncle" zet hij die
figuur vooi-t, hij laat monsieur Hulot vaak
een figuur slaan en tóch, al lachen we
erom, eigenlijk benijden we de man, die
zo zichzelf kan zijn, zo toch een heer, toch
bereidwillig, vriendelijk, voorkomend, ook
al gebeuren er, waar hij verschijnt, ovex-al
de vreemdste dingen. Want monsieur Hu
lot laat zich door niets van de wijs biren-
gen. Hij is voorbereid op het meest on
verwachte. Hij geeft het leven nog de ge
legenheid verrassingen op te leveren en,
al wox-dt hij er zelf de dupe van, hij aan
vaardt dat als er bij behorend: de natuur
lijke consequentie van het feit, dat men
niet alles in de hand heeft. Die deemoed -
want in de grond van de zaak is dat zijn
nobelste drijfveer - verleent de verschij
ning van monsieur Hulot iets grotesk, iets
tragi-komisch. We zitten hern waarachtig
niet uit te lachen. We vermaken ons nog
meer door hem dan om hem. Hij valt niet
buiten de orde. Hij laat alleen zien dat de
orde wel eens uiteenvalt en dat dat geen
reden is om je boos over te maken, hoog
stens maak je je er druk over. Mijnheer
Hulot is dan ook altijd bezig. De hemel
mag soms weten waarmee, maar de hemel
houdt wel van zulke mensen als deze mijn
heer Hulot.
IN „MON ONCLE" bestaat het gezelschap
van de heer Hulot uit honden en kinderen.
De lezer begrijpt spoedig waarom: van
beide kan je alles verwachten. Hun anti
pode is de directeur van een fabriek in
plastic, wiens echtgenote de eer heeft Hu-
'ot's zuster te zijn. Hun leven bestaat uit
doelmatigheid. Hun huis is een fort van
handles en knoppen, die alles voor je doen
wat je anders jezelf of je dienstbode laat
het vernemen van dit bericht, te meer
daar de in totaal 14.300 man troepen pas
soldij hebben ontvangen.
De leider van de opstandelingen in Bei
roet, Saeb Salam, heeft echter verklaard
het besluit van het Amerikaanse opper
bevel te betreuren. Hij noemde botsingen
tussen de bevolking en leden van de „be
zettingsmacht" onvermijdelijk.
De Libanese premier Sami el Solh heeft
aan UPT in een interview verklaard dat
de landing van Amerikaanse troepen in Li
banon een op handen zijnde staatsgreep
voorkwam, die had kunnen uitlopen op een
gi-oot bloedbad en wellicht op een moord
op hemzelf.
„Ik zou hetzelfde lot hebben kunnen on
dergaan als Noeri es-Said, indien de Ame
rikaanse troepen één etmaal later waren
gekomen. De opstandelingen hadden nieu
we ti-oepen bijeengebracht en uit Syrië
wapens en munitie gekregen. Er stond een
grote aanval tegen de regering op stapel,
die dadelijk had moeten volgen op de
staatsgreep in Irak".
Klacht van Jordanië
NEW YORK (AFP) De afgevaardig
de van Jordanië bij de UNO Baha Oed Din
Toekan, heeft vrijdag de voorzitter van
de Veiligheidsraad in kennis gesteld van
een aantal gevallen van infiltratie van per
sonen en wapens uit Syrië in het tijdvak
van 10 tot 27 juli. De Jordaanse nota geeft
een lijst van uit Egypte afkomstige wa
pens, munitie en ontplofbare stoffen, die
door patrouilles van het Jordaanse, leger
buitgemaakt werden. De Joi;daanse klacht
yertqpn.t yeel gelijkenis .met de eerste, me
dedelingen in mei van Libanon" aan de
veiligheidsraad, waarin geklaagd wordt
over infiltratie aan de Libanees-Syrische
grens, die door de Verenigde Arabische
Republiek georganiseerd was.
LONDEN (UPI) Radio-Moskou heeft
medegedeeld, dat Engeland en Jordanië
vorige week een geheim verdrag hebben
gesloten, krachtens hetwelk Engeland Jor
danië jaarlijks een subsidie van vijftien
miljoen pond sterling zal verstrekken en
daarvoor het recht krijgt 20.000 man in het
land te legeren en vijf jaar van de be
staande bases gebruik te maken.
Gedurende het debat over dit verdrag
zou het gebouw van de Jordaanse volks-
Hengelen
Het is natuurlijk verklaarbaar met al dat
worstelen en bovenkomen van ons alle
maal, dat wij altijd een zwak hebben voor
iedereen die op een of andere wijze, om
het zo xnt te drukken, met water samen
hangt. Wie bij ons de stoerheid van een
generaal in twijfel zou trekken, zou mis
schien even beleefde als gerechtvaardigde
tegenspraak, gebaseerd op redelijke argu
mentatie, moeten aanhoren, doch waag het
niet de stoerheid van de zeeman - van
schipper lot vicer-admiraal - in twijfel te
trekken of u krijgt storm van voren.
Daarom heeft men hier ook een zwak
voor alle vissers die elke zomer aan onze
waterkanten ontluiken. Wij worden ge
acht hen, zonder tegenspraak, wijze man
nen te vinden, dromertjes langs de kant,
die precies geschoten hebben hoe m,en in
deze bomende, brandende wereld de hoge
geest moet vrijhouden van alle actualiteit
teneinde zich, zwijgend-hengelend, te be
raden op de diepere dingen.
Geen visser die, gezeten in het ranke riet
niet een soort wijsgeer is, die peinst over
wind en wolken, hemel en horizont en die
zich, (dusdoende) losmaakt van aardse za
ken. Geen visser - zo neem.t men als axio
ma aan - die zich niet, via de wijsbegeerte,
heeft weten los te maken van de aardse
mens. De Gaulle en alles wat rondom deze
geschiedtGeen visser die zich van zenuwen
zit op te vreten om de onzekerheid of so
cialisten dan wel conservatieven 't in Fin
land voor het zeggen zullen krijgenEen
man die zijn menselijke hartstochten aan
het vissnoer vergeet, wordt door elf mil
joen Nederlanders geacht levensbeheerser
bij uitnemendheid te zijn.
Evenmin als ik het zou wagen de stoer
heid van enige zeeman van bootsjongen
tot commodore - in twijfel te trekken,
evenmin wil ik het riskeren ook maar
fluisterend te zeggen, dat ik niet elke hen
gelaar langs vloed en vliet als een diepe
dagdromer zie. een benijdenswaardige
denker, die mij een zwijgend lesje leert in
beschouwelijkheid.
Stel je voor dat ik zou zeggen: „die jon
gens zitten daar maar, terwijl ik mij het
vuur uit de sandalen ren om alles van de
wereld bij te houden; die mannen zitten
daar maar plat or> hun achterste domweg
naar de dobber te staren, terwijl de jon
gens van mijn soort door de handen uit
de mouwen te steken en de plicht te doen
die het lot hun heeft opgedragen, al maar
stenen aansjouwen om. die bij te dragen
tot het geluk der mensheid
Stel je voor dat ik openlijk zou uitroepen:
„dat staart maar domweg over het water
en laat anderen de kolen uit het laaiende
vuur halen!"
Dat zou me een kabaal geven!
Maar denken doe ik het stiekum wèl
eens.
I k maak mij druk otn Algiers, Irak, In
donesië, Jordanië en de Libanon, en jullie
zitten maar te hengelen.
Al moet ik toch ook eerlijk bekennen,
dat. ik er wel eens aan twijfel of mijn den
ken enig praktisch nut voor de wereld
heeft.
En of-deze wereld, werkel-ijk zou ineen
storten als ook i k ging zitten hengelen.
Elias
opknappen. In deze geautomatiseerde om
geving verkeert mijnheer Hulot wel eens.
Niemand zal er zich over verbazen dat er
dan iets misgaat, maar zonder hem loopt
het mechanisme ook vast.
Met handles en knoppen haalt men het
geluk zijn woning nog niet binnen, voedt
men zijn kinderen niet op, weert men niet
de verveling. Deze wereld - die heel veel
op de onze lijkt - contrasteert wel erg
met monsieur Hulot. Ze is functioneel, ze
zit vol dingen die ergens toe dienen, maar
ze is uiterlijk, ze houdt op bij geest en hart.
Niet aldus monsieur Hulot, die liever met
een streepje zonlicht op een vogelkooi een
kanarie aan het zingen brengt (hij manoeu
vreert net zo lang met een glazen raam
tot hij het streepje zonneschijn bij de
kanarie heeft). Die een zuurtje aanpakt
van zijn buurmeisje, omdat hij het niet wil
weigeren en het in hemelsnaam maar in
zijn zak stopt. Die zondags in een oud
hemd naar het oafé wandelt - het schoon-
gestreken overhemd onder zijn arm - om
dat je een vriendelijk begonnen gesprek
zomaar niet kunt afbreken. Monsieur Hulot
is nog mens. De directeur en zijn ega zijn
al richtingaanwijzer en handle geworden.
HET IS EEN heel gemakkelijke, een fan
tasieloze vergelijking, maar ze is toch zin
vol: Jacques Tati heeft alles van Chaplin.
Hij is op hem geïnspireerd. Hij imiteert
hem niet. Waar Charlie ophield om Charles
te worden zet Tati Chaplin voort op zijn
Scène uit „Mon Oncle". In het midden
Jacques Tati.
eigen wijze met zijn eigen persoonlijkheid.
„Mon oncle" is een „Modern Times 1958".
Het is de mens, de ziener Chaplin, die in
Tati wordt vervolgd. Er moge dan al geen
sprake zijn van sociale bewogenheid, de
manier waarop Tati het leven schildert op
een pleintje in een denkbeeldig stadje zit
toch vol hartelijke en gevoelige belangstel
ling. Het is pure film. Want Tati's werk is
eigenlijk een terugkeer naar de stomme
film, zij het dan welsprekender dan ooit.
Er komt praktisch geen dialoog voor in
„Mon oncle". Steeds zijn we geïntei-esseerd
en geïntrigeerd door wat we nu weer te
zien zullen krijgen. Zichzelf op de voor
grond stellen doet Tati evenmin. Hij is
nergens in één close-up in het beeld. Hij
weet zo zuiver maat te houden, neemt zo
afstand van zichzelf, dat hij steeds onze
nieuwsgierigheid gaande maakt. Misschien
is zijn film een tikje te lang. Met wat cou
pures aan het slot en in de scène, die zich
tegen het eind in de fabriek afspeelt, zou
ze niet het uiterste van onze aandacht heb
ben gevraagd. Maar als men eraan terug
denkt, begint men te glimlachen. „Mon
Oncle" is een beminnelijke film. Dat komt,
omdat haar maker zo goed weet wat hij
wil: ons amuseren en ons toch een beetje
tot nadenken stemmen.
P. W. Franse
vertegenwoordiging door Engelse para
chutisten zijn omsingeld. Zij die tegen
het verdrag stemden werden gearresteerd
aldus ï-adio-Moskou. Een woordvoerder
van het Engelse ministerie van Buiten
landse Zaken heeft het bericht als „onzin"
van de hand gewezen.
AMMAN (UPI) Het opperbevel van
de Engelse troepen in Jordanië zal de man
schappen toestaan van maandag af, in
groepjes van vijfentwintig en in burger
kleding, driedaagse reizen door Jordanië
te maken. Ondermeer zal Jeruzalem wor
den bezocht. Reeds brachten 41 rooms-
katholieke soldaten donderdag daar krach
tens een speciale regeling een bezoek. Ook
zullen dagreizen naar de Dode Zee worden
georganiseerd.
KAAPSTAD, (Reuter) De Zuidafri-
kaanse minister van Justitie, Charles
Swart, heeft donderdag in de Volksraad
medegedeeld, dat de toestand van de zieke
Zuidafrikaanse eerste minister Johannes
Strijdom in de afgelopen 24 uur een ernsti
ge wending heeft genomen door het optre
den van een longembolie.
Zijn verblijf in het ziekenhuis zal hier
door voor onbepaalde tijd worden ver
lengd. De thans 65-jarige Strijdom werd
26 juli te Kaapstad in een ziekenhuis opge
nomen, omdat een niet goed werkende
hartklep, waarvan de premier reeds enige
jaren last had, hem opnieuw vermoeid
maakte en ongerief vei'oorzaakte.
Strijdoms geneesleren hadden hem
reeds vóór zijn opneming in het ziekenhuis
volkomen rust voorgeschreven.
In een door de leiding van het ziekenhuis
uitgegeven bekendmaking was medege
deeld, dat Strijdom geen bezoek mocht
hebben.
Minister Swart deelde ook mede, dat
Strijdoms echtgenote Suzanna eveneens
ziek is: zij lijdt aan trombose in een
been.
Naast zes staat zestig; naast zeven
staat zeventig. Waarom zeggen wij dan
tachtig en niet achtig? Het antwoord
luidt: vroeger zeide men tsestig en
tseventig en ook tnegentig, wat niet
slechts blijkt uit geschreven teksten,
maar ook uit de uitspraak. Door de in
werking van de t zeggen wij immers
sestig en seventig en niet zestig en ze
ventig.
Die t nu is het restant van een oud
woord dat: tiental betekende. Tachtig
betekent dus: acht tientallen.
Naar het voorbeeld van zeventig en
negentig zeide men vroeger ook:
tachentig. Nog omstreeks 1850 was,
volgens getuigenis van Jacob van Len-
nep, deze uitspraak in zwang bij de
beschaafden in Amsterdam. Nu wordt
tachentig als plat beschouwd.
Men hoede zich te spreken van: in de
tachtiger jaren. Dit is een germanisme.
>w
