Amerika, Indonesië
en Nederland
Nederland vraagt opheldering
aan Britse regering
Son
filtre
est
si
pur
IJsland weigert compromis
in territoriaal geschil
BREIMACHINES
Hit bp bFrÏFÖpn Mjb
Géén garanties bij een eventuele
wapenlevering aan Djakarta
Overzicht van de wapen
aankopen van Indonesië
F.5. trachten te bemiddelen
Egypte voor acht
miljoen opgelicht
^Praatótoel
Als loonindex stijgt gaat
ook A.O.W.-pensioen
omhoog
Kopenhagen weert de
atoomonderzeeboot Skate
Duikers zullen naar de
Andrea Doria afdalen
0p de
SCH. 68 ternauwernood
voor ondergang behoed
FILTRA
Dodelijk verkeersongeval
Vreemde „bank'' in Tanger
50 jaar
geleden
VRIJDAG 2 2 AUGUSTUS 1958
In het hoofdartikel „Enige vragen" van
woensdag j.l. is aan het slot o.m. de vraag
aangeroerd, wanneer de Nederlandse
regering, zoals haar eigen woordvoerder
verklaard had, inzake de Amerikaanse
wapenlevering aan Indonesië volledig was
ingelicht. Het is namelijk heel goed moge
lijk, dat op een geven ogenblik de regering
van' land A. iets gaat doen, waarvan zij
zelf wel weet of kan aanvoelen, dat het
niet meer dan behoorlijk is, te voren de
regering van land B. dienomtrent in te
lichten, maar dat zij daar.toe, om welke
reden dan ook, pas op het allerlaatste
ogenblik overgaat. Nu staat, op grond van
wat mij omtrent dit punt gebleken is.
wel absoluut vast dat Washington er niet
pas, bij wijze van spreken, vijf minuten
voor twaalf toe is overgegaan aan Den
Haag te laten weten, dat men voornemens
was aan Indonesië wapens te doen toe
komen. Enige maanden geleden reeds is
dit plan bij de Amerikaanse regering op
gekomen en toen is dat al aan Nederland
kenbaar gemaakt. Zodoende heeft de
Nederlandse regering alle gelegenheid ge
had, en daarvan ook gebruik gemaakt, om
er op te wijzen dat het bepaald ongewenst
moest worden geacht, indien Djakarta al
dus in het bezit zou worden gesteld van
wapens, geschikt voor agressieve doel
einden. Welnu, uit de door Washington
verstrekte toelichting weet men dat de
tussen Indonesië en de Verenigde Staten
gesloten overeenkomst over de te verrich
ten leveranties geen betrekking heeft op
zulk materiaal.
Wat nu de beweegredenen aangaat, die
het Amerikaanse ministerie van Buiten
landse Zaken er toe gebracht hebben om,
zij het dan met de nodige beperkingen,
Djakarta aan wapens te helpen, aan wa
pens louter dienstig voor „verdedigings
doeleinden", schijnt daarbij de gedachte op
de voorgrond te hebben gestaan, dat het
bepaald een verstandige, dus aanbevelens
waardige politiek zou zijn door middel van
een dergelijke „vriendendienst" de „krach
ten" te versterken, welke er niet voor zou
den voelen het land geheel en al, of in
bedenkelijke mate, onder de invloed van
Moskou en zijn trawanten te doen komen.
Natuurlijk is vermijding van een dergelijk
afglijden in communistische richting iets,
dat ook in de ogen van Nederland en van
de Nederlandse regering alleszins gewenst
te achten valt. Of daartoe echter de ver
strekking van wapenen het juiste middel is
en of het inderdaad van een juist politiek
inzicht getuigt, te menen dat men in dit
opzicht min of meer kan bouwen op Nasu-
tion, ja, dat is iets geheel anders. Trou
wens, in de mededeling van de woordvoer
der van het Plein, dat Den Haag over de
Amerikaanse voornemens volledig was in
gelicht, treft men, naar in bovenvermeld
hoofdartikel ook al is aangestipt, geen en
kele aanwijzing aan. dat Den Haag i n-
stemming met die voornemens heeft
geuit. Mij dunkt, als dat het geval geweest
ware, zou zulks zeker ook wel door de
woordvoerder zijn vermeld. Vandaar, dat
het allerminst zou behoeven te verbazen
als er van Nederlandse zijde binnenskamers
aan de Amerikaanse regering nog wel wat
méér gezegd zou zijn dan alleen, dat het
in elk geval hoogst ongewenst ware als
Amerika aanvalswapenen aan Indonesië
zou gaan leveren. Zo kan ik mij best voor
stellen dat de Nederlandse regering de
ïeren in Washington bij voorbeeld zou
ïebben meegedeeld het in hoge mate spe
culatief te vinden er op te rekenen dat,
ndien de Verenigde Staten nu maar zo
vriendelijk zijn om Indonesië aan wapenen
van defensieve aard te helpen, het land
van Soekarno dan wel pal zal staan tegen
communistische invloeden. Maar ja, hier
raak ik datgene wat wellicht binnens
kamers tussen Den Haag en Washington
gaande zou kunnen zijn geweest, eer Ame
rika en dit laatste tenslotte nog snel
tot het sluiten van de overeenkomst in
kwestie overging.
Nu ligt het de heren op het Plein niet (en
aat ik hieraan terstond toevoegen, dat het
hun meeste collega's elders evenmin ligt)
om in het openbaar mededeling te doen
over alles wat er zo al in contacten met
andere ministeries van Buitenlandse Zaken
te berde wordt gebracht. Mogelijk ziet men
er dus in het onderhavige geval het nut
niet van in om, indien werkelijk van onze
kant getracht zou zijn Washington duide
lijk te maken dat en waarom de te ver
richten wapenleveranties als weinig aan
bevelenswaardig te beschouwen vielen,
hiervan thans openlijk iets te laten blijken.
Gesteld dat, kort samengevat, de Ameri
kaanse overwegingen in hoofdzaak er op
neerkwamen, dat dergelijke wapenleveran
ties in de gegeven omstandigheden moge
lijk nog een van de weinige middelen zijn
om Indonesië niet helemaal in de armen
van de Sovjet-Unie te drijven, dan kan
men dat ten onzent eventueel erg of vrij
naïef vinden, doch men kan anderzijds ook
niet met volstrekte stelligheid de onjuist
heid van een dusdanig inzicht aantonen.
En daarin zou dan een reden gelegen kun
nen zijn om ook in twijfel te trekken of
het wel enige zin zou hebben, de buiten
wereld van, laat ik nu maar zeggen, Neder
landse twijfel over de wijsheid van het
Amerikaanse beleid in kennis te stellen.
Men begrijpe mij wel: ik ga hier geheel
en al veronderstellen derwijs te werk. Doch
dit doende, moet het mij meteen van hel
hart, dat ik toch bepaald geen onverdeelde
bewondering of waardering kan koesteren
voor een „diplomatiek" beleid als in mijn
veronderstelling aan de grote mate van
zwijgzaamheid van Den Haag ten grond
slag zou liggen. Veeleer komt het mij voor.
dat het ook in het leven der volkeren zo is
als in het leven van ons, gewone mensen:
Te weten, dat het menigmaal de beste
menden zijn, die ons onze feilen tonen.
Zowel Amerika zelf als, niet te vergeten,
de internationale samenleving hebben in
de laatste jaren reeds meer dan eens moe
ien ondervinden welke pijnlijke situaties
er kunnen ontstaan tengevolge van zekere
naïeve denkbeelden, die zo nu en dan op
Buitenlandse Zaken te Washington al te
zeer op de voorgrond blijken te staan. In
gevallen als hier bedoeld zou het uitermate
nuttig geweest zijn. wanneer met behulp
van de openbare mening, ook en niet in de
laatste plaats in Amerika zelf, tijdig op
foutief of te naïef beleid van de Ameri
kaanse regering de aandacht ware geves
tigd. Daarom zou de Nederlandse regering
-r mijns inziens bepaald goed aan gedaan
hebben als zij nu zich tengevolge van de
totstandkoming der Amerikaans-Indone
sische overeenkomst zulk een uitstekende
gelegenheid voordeed om onomwonden het
bedenkelijke van een dergelijk beleid m
het licht te stellen hiervan in het openbaar
had getuigd.
Wellicht zullen de wijze mannen op het
Plein, als zij dit mochten lezen, meewarig
hel hoofd schudden over zulk een vertoon
van gebrek aan diplomatiek inzicht! Als
verzachtende omstandigheid moge dan
Mr. C. W. baron van Boetzelaer van As-
peren, Nederlands ambassadeur in Lon
den, heeft bij het Britse ministerie van
Buitenlandse Zaken opheldering gevraagd
over eventuele wapenleveranties van En
geland aan Indonesië. Nadat Amerika
eerder deze week had aangekondigd de
Indonesiërs lichte wapens voor politiedoel
einden te zullen leveren, meldde een Brits
persbureau, dat Engeland zou overwegen
hetzelfde te doen. Een woordvoerder van
het Britse ministerie van Buitenlandse Za
ken verklaarde gisteren dat „Engeland in
het verleden verscheidene verzoeken om
wapenleveranties van Indonesië had ont
vangen en dat deze thans door de betrok
ken ministeries worden overwogen". Ba
ron van Boetzelaer zou naar verluidt de
Britse permanente staatssecretaris van
Buitenlandse Zaken, sir Frederick Hoyer
Millar, hebben gevraagd wat het Britse
standpunt was en hem daarbij tevens heb
ben meegedeeld, dat de Nederlandse re
gering „er bezwaar tegen heeft, dat bond
genoten wapens leveren, die later even
tueel in agressieve acties tegen ons land
zouden kunnen worden gebruikt". De Ne
derlandse zaakgelastigde zou verder van de
gelegenheid gebruik hebben gemaakt met
de Britse staatssecretaris van gedachten
te wisselen over de toestand in het Verre
Oosten, in het bijzonder met betrekking
tot Indonesië.
(Reuter) Een woordvoerder van het
Engelse ministerie van Buitenlandse Za
ken heeft donderdagavond geweigerd, me
de te delen, of Engeland aan Nederland
de verzekering heeft gegeven dat aan In
donesië slechts uitrustingstukken zullen
worden geleverd op de stilzwijgende voor
waarde, dat zij alleen zal worden ge
bruikt voor handhaving van de orde en
rust in Indonesië. Volgens diplomatieke
waarnemers heeft Engeland deze verze
kering niet gegeven.
Volgens gewoonlijk betrouwbare zegs
lieden in Londen is het er Indonesië voor
namelijk aan gelegen, om van Engeland
geen lichte wapenen te ontvangen, doch
uitrusting voor zijn vloot en luchtmacht.
Naar men aanneemt is van Indonesische
DJAKARTA (Reuter) In Djakarta is
vrijdag bekendgemaakt, dat Indonesië
kleine wapens en uitrusting heeft gekocht
„op commerciële basis" van Rusland. Tsje-
choslowakije, Joegoslavië, de Verenigde
Staten, West-Duitsland, Egypte en India.
Luitenant-kolonel Rudy Pirngadie, de
woordvoerder van het Indonesische leger,
verbrak vandaag het verscheiden maan
den geduurd hebbende stilzwijgen over de
Indonesische militaire aankopen en plan
nen, en deelde mede, dat de enige Rus
sische uitrusting, die werd gekocht, voer
tuigen van het „jeep-type" waren.
„Wij hebben geen zware wapens gekocht
van de landen, die ik heb opgenoemd. Wij
hebben voornamelijk kleine wapens en
munitie gekregen, uitrusting voor de ge
nie, optische goederen en voertuigen", al
dus de woordvoerder.
Tevens onthulde overste Pirngadie, dat
de Indonesische militaire leiders van plan
zijn het huidige staande leger terug te
brengen van 200.000 tot. 80.000 man, door
het afschrijven van ouderen dan 35 jaar.
Het tijdstip voor deze besnoeiing zal
waarschijnlijk zo worden gekozen, dat het
samenvalt met invoering van de wet in
zake de dienstplicht, die reeds door het
parlement is aangenomen en meer Indone
siërs onder de wapenen zal brengen dan
ooit te voren, ongeveer acht miljoen man.
De uit het buitenland ontvangen moder
ne wapens zijn bestemd voor de opleiding
van nieuwe dienstplichtigen. De woord
voerder gaf te kennen, dat eerst twee mil
joen man zullen worden opgeleid, die dan
bij de reserves zullen worden geplaatst.
Het plan zal het leger meer mobiel
maken, aldus Pirngadie. De voornaamste
taak van het permanente staande leger zou
zijn de bestrijding van de Darul Islam-
bendem en andere binnenlandse ordever
storingen.
gelden, dat de wegen der heren diplomaten
mij inderdaad wel heel raadselachtig voor
komen. Zo kan ik bijvoorbeeld ook niet
goed inzien dit tot besluit van deze be
schouwingen dat. als volgens de officiële
Amerikaanse woordvoerder het Indone
sische verzoek om in de Verenigde Staten
voor 700 miljoen dollar aan wapens te
mogen kopen „nog steeds bestudeerd
wordt" dit in feite zou betekenen, dat be
doeld verzoek ook verder in studie zal
blijven en dusnooit zal worden
ingewilligd. Het is en wordt niet van de
hand gewezen; het wordt thans weliswaar
evenmin ingewilligd; maar.... het blijft
in studie. Aldus mijn eigen „vertaling" van
de diplomatieke taal. door de woordvoer
der in kwestie gebezigd!
Dr. E. van Raalte
zijde de mogelijkheid van de aankoop van
Engelse militaire uitrusting te berde ge
bracht tijdens een bezoek, dat generaal Sir
Francis Festing, de chef van de imperiale
generale staf, in juni aan Djakarta heeft
gebracht.
Naar wordt aangenomen, heeft de Ne
derlandse zaakgelastigde bij zijn bezoek
aan Hoyer Millar verzocht, op de hoogte
te worden gesteld over de bedoelingen van
Engeland met betrekking tot de verkoop
van militaire uitrusting aan Indonesië.
TOKIO, (UPI) De Indonesische mi
nister van Buitenlandse Zaken, Subandrio
heeft volgens Antara gezegd, dat het niet
verbazingwekkend zou zijn als Indonesië
behalve van Amerika ook wapens van
Engeland zou willen kopen. Indonesië
koopt wapens van elk land, dat op korte
termijn en op aanvaardbare condities kan
leveren, aldus de minister.
Op een opmerking betreffende Neder
landse tegenstand tegen Engelse wapen
leveranties antwoordde hij, dat dit niets
nieuws was, maar „onze wapenaankopen
hangen niet af van de houding, die Neder
land aanneemt".
BONN, (Reuter) Een woordvoerder
van het Westduitse ministerie van Eco
nomische Zaken, dat vergunning moet ge
ven voor het zenden van Westduitse wa
pens naar het buitenland, heeft donderdag
verklaard, dat hem niets bekend is over
wapenzendingen naar Indonesië. Op de
vraag of de berichten juist waren, dat er
op het ogenblik militaire uitrustings
stukken van of via West-Duitsland naar In
donesië verstuurd worden, antwoordde
een woordvoerder van de Indonesische
ambassade in Bonn echter dat „het één
zowel als het ander mogelijk was."
Een woordvoerder van het Europese
hoofdkwartier van het Amerikaanse le
ger in Heidelberg, verklaarde dat hem
niets bekend was over het vervoer van mi
litair materieel van of via West-Duitsland
naar Indonesië.
LUIK, (Reuter) Een woordvoerder
van de Belgische „Fabrique nationale"
voor lichte wapenen heeft donderdag te
Luik desgevraagd medegedeeld, dat
..voor het ogenblik" de uitvoer van in
België vervaardigde wapenen naar Indo
nesië is opgeschort. Aan een vertegen
woordiger van Reuter gaf hij te kennen,
dat het zeer onwaarschijnlijk is, dat in
België vervaardigde wapenen, waarvan
een deel werd aangewend voor de uitrus
ting van de Indonesische strijdkrachten
toen Indonesië in 1949 onafhankelijk werd
in de naaste toekomst wederom aan Indo
nesië zullen worden geleverd.
„Wij hebben van de Belgische regering
voor een periode van vele maanden geen
toestemming verkregen voor de uitvoer
van wapenen naar Indonesië", aldus deze
woordvoerder, die overigens geen ant
woord wilde geven op de vraag, of Indone
sië in de laatste tijd een nieuwe aanvraag
voor de levering van wapenen heeft inge
diend.
De 60-jarige mevrouw Van der Velde is,
toen zij te Vriezenveenschewijk met haar
bromfiets plotseling de weg overstak, aan
gereden door een auto. De vrouw was op
slag dood. Zij was de tweede echtgenote
van de heer Van der Velde, wiens eerste
vrouw eveneens bij een verkeersongeval
om het leven gekomen is.
Noorse functionarissen spraken berich
ten tegen als zouden Noorse trawlervissers
opdracht krijgen om buiten de IJslandse
twaalfmijlszone te blijven. Zij zeiden, dat
de gezagvoerders zelf moeten uitmaken
wat zij doen.
REYKJAVIK (UPI) Het ministerie
van Buitenlandse Zaken van IJsland heeft
een witboek gepubliceerd over de kwestie
van de visrechten en de IJslandse territo
riale grens. In dit witboek wordt de aan
spraak van de Engelse vissers op „histo
rische rechten" ontkend, onder andere
met een verwijzing naar het feit, dat de
territoriale grens van 1662 tot 1859 16 mij
len buiten de kust van IJsland lag (en in
de 17de eeuw zelfs op 24 mijl buiten de
kust) zonder dat daar ooit van Engelse
zijde tegen geprotesteerd is. Voorts wordt
gesteld, dat de Deense marine IJslands ter
ritoriale grens zou bewaken. Dit is echter
sporadisch gebeurd, waardoor buitenland
se vissers ongemoeid tot dicht onder de
kust konden komen.
De premier van IJsland, Herman Jonas-
son, verklaarde donderdag dat zijn rege
ring niet denkt aan een compromis. Hij
ontkende het bericht volgens hetwelk vier
van de zes IJslandse ministers blijk heb
ben gegeven voorstanders te zijn van een
compromis.
WASHINGTON (UPI) In kringen van
de Amerikaanse regering overheerst de
mening, dat slechts een tussenkomst van
de NAVO, in de persoon van Paul Henri
Spaak, een gewapend conflict tussen En
geland en IJsland voorkomen kan. De
NAVO is trouwens bij het meningsver
schil bijzonder geïnteresseerd, omdat op
IJsland een harer luchtbases is aangelegd.
Op IJsland zowel als in Engeland tracht
het Amei'ikaanse ministerie van Buiten
landse Zaken thans te bemiddelen. Het
standpunt van IJsland is dat er geen spra
ke kan zijn van een compromis. In Lon
den is men wel geneigd tot een vergelijk.
Men herinnert eraan, dat er al meerma
len gevraagd is om uitstel van de grens
verlegging. Ook de permanente raad van
de NAVO heeft op dit punt niets kunnen
bereiken.
LONDEN (UPI) De „Cheap Food
League", een Engelse organisatie, die de
prijzen van de levensmiddelen zover mo
gelijk wil verlagen, heeft bij monde van
zijn voorzitter, Smedley, verklaard, dat
de Engelse vissers de moeilijkheden met
IJsland zélf hebben veroorzaakt.
„Voordat we eindelijk in oorlog komen
met IJsland stel ik er prijs op te verkla
ren, dat al deze moeilijkheden veroorzaakt
zijn door de trawlervissers van Engeland"
zei Oliver Smedley.
In 1926 is het begonnen. Engeland stel
de toen een invoerheffing van 10 percent
in voor alle buitenlandse visaanvoer. De
IJslandse vissers werden daar het zwaarst
door getroffen. Sindsdien is het streven
geweest de concurrentie van IJsland op de
Engelse vismarkten uit te schakelen. „En
daarin zijn de vissers uitstekend geslaagd.
Zij kunnen de Engelse kopers onder een
monopolie uitbuiten. Het besluit van IJs
land om zijn territoriale grens te verleg
gen was onontkoombaar hiermee kun
nen de IJslanders wraak nemen op de
weloverwogen vijandelijkheid van de
trawlervissers".
De Algemene Ouderdomswet voorziet na
melijk in de mogelijkheid de staatspen
sioenen aan te passen, indien over een pe
riode van zes achtereenvolgende maanden
de loonindex met meer dan drie percent,
is gestegen. Een verhoging blijft echter
ook dan afhankelijk van het advies van de
Sociaal Economische Raad en de beslis
sing van de minister.
Er is de laatste tijd wel enige beweging
in de lonen in ons land geweest (onder
andere spoorwegpersoneel en KLM-pilo-
ten). Aangezien het er naar uitziet dat deze
beweging de in de wet gestelde zes maan
den zal stand houden, maar nog niet is
vastgesteld hoeveel de loonindex ten ge
volge van deze loonsverhogingen is ge
stegen. kan over de omvang en het tijd
stip van een eventuele aanpassing van het
A.O W-pensioen nog niets worden mede
gedeeld.
GENUA (UPI) In vijf landen wordt
op het ogenblik een onderzoek ingesteld
naar de verdwijning van een bedrag van
8.000.000 gulden, dat in 1956 bij een bank
in Tanger werd gedeponeerd voor de
aankoop van gevechtswagens voor het
Egyptische leger. De bank, waarbij het
geld door de Egyptische autoriteiten werd
gedeponeerd, heette de „Zuid-Amerika
bank". Hij zou eigendom zijn geweest van
de Belg Robert Buyle, die hem zou heb
ben gekocht van twee bankiers uit Genua.
Deze twee bankiers zijn met het oog op
de affaire door de rechter in Genua ver
hoord-
Nadat het geld op de bank was gezet
werd begonnen met het voeren van bespre
kingen over aankoop van de gevechtswa
gens. Aan deze besprekingen zou voor
Egypte zijn deelgenomen door de Belg
De Vos en ene Michael Hector, van wie
de nationaliteit niet bekend is.
Korte tijd daarna vertrok De Vos, samen
met een onbekende Italiaan uit Genua,
naar Cairo als gast van de Egyptische
regering. De Vos en zijn reisgezel zouden
bij deze gelegenheid zijn ondergebracht
op een vroeger jacht van Faroek, dat op
de Nijl ligt en als hotel is ingericht. Tege
lijkertijd zou Hector naar Genève zijn ge
gaan om de wapentransactie af te slui
ten.
Niet lang daarna ontving Buyle in Tanger
een telegram waarin hem werd meege
deeld, dat de Egyptische generaal Shehid
gemachtigd was het geld van de bank te
halen. Generaal Shehid zou korte tijd la
ter op de bank zijn verschenen, zich heb
ben gelegitimeerd en vervolgens het geld
hebben meegenomen.
Enkele dagen later bleek echter, dat de
man, die het geld van de bank had ge
haald niet de echte generaal Shehid was.
De echte generaal verscheen enkele dagen
nadat het geld was verdwenen. In de tus
sentijd was niet alleen het geld, maar ook
Buyle verdwenen.
KOPENHAGEN (UPI) De Deense re
gering heeft, op advies van de Deense com
missie voor kernenergie, geen toestem
ming gegeven voor een bezoek van de
Amerikaanse atoomonderzeeboot „Skate"
aan Kopenhagen, met het oog op het ge
vaar, dat ontstaat indien zich tussen deze
boot en een andere schip een botsing voor
doet. Dit is door de Deense premier en
minister van Buitenlandse Zaken H. C.
Hansen verklaard.
In kringen van Noorse kernfysici werd
vanochtend verklaard dat de opmerking
van een Deense regeringsfunctionaris, als
zou de aanwezigheid van de Skate in een
gebied met miljoenen inwoners een groot
gevaar inhouden, „grenst aan het belache
lijke". De Noorse regering zal de „Skate"
niet verbieden Bergen aan te doen.
NEW YORK (UPI) In de loop van dr
volgende week zullen duikers tot op zes
tig meter diepte in de Atlantische Oceaan
afdalen om te onderzoeken of het gezon
ken Italiaanse passagiersschip „Andrea
Doria" kan worden gelicht. Dit is mede
gedeeld door een woordvoerder van een
bergingsmaatschappij. Is het niet mogelijk
het schip aan de oppervlakte te krijgen
aan zullen gaten in de romp worden ge
maakt om de lading te bergen. Het schip
zal dan op de zeebodem worden gelaten
Richard Meyers, de ingenieur die de werk
zaamheden van de berging van de „An
drea Doria" zou leiden, is nu nog bezig orr
in het Michigan-meer het Nederlandse
motorschip „Prins Willem V" te bergen
Intussen heeft de combinatie van assu
radeuren, die de Italiaanse scheepvaart
maatschappij zestien miljoen dollar voor
de ..Andrea Doria" uitbetaalde, verklaard
dat er nog „geen enkel serieus aanbod" is
gedaan om het schip te bergen.
's Avonds trachtte ik eerst de appelmoes
en toen een restje slasaus uit een volko
men verantwoorde fles te peuterenDrie
pleisters sierden mij vingeren, want die
had ik opengehaald aan een functionele
kroonsluiting van een soepfles die van
geen flesopener weten wilde- Toen ik later
koffie maakte, verdwenen mijn vingers in
de verantwoorde capsule van de melkfles
en er kwam een gulle slok melk over mijn
nieuwe zomerjurk.
Bob Tademn-Sporry
KNITTAX
KUIPERS - KL. HOUTSTRAAT 112
TEL. 11142 - HAARLEM
Met grote moeite heeft men vannacht
onder de Nederlandse kust tussen Hoek
van Holland en Scheveningen de kotter
SCH 68 „Temmetje" van de ondergang
kunnen redden.
Het scheepje was onder leiding van
schipper De Kraa uit Scheveningen ter
visserij op tong en schol bij de banken
voor de Rotterdamse Waterweg, toen het
lek stootte op de masten van een scheeps
wrak. Het trawlnet ging verloren, de
schroef werd ernstig beschadigd en de
„Temmetje" liep in de romp drie gaten op.
IJlings werd door schipper De Kraa koers
gezet naar de Scheveningse haven. Da
overige bemanningsleden stonden aan de
pompen om het scheepje drijvende te
houden. Er moest uit alle macht worden
gewerkt, maar omstreeks vier uur van
nacht werd de haven van Scheveningen
bereikt en werd de sleephelling van de
Scheveningse Sleephelling Maatschappij
n.v. in gereedheid gebracht om de kotter
op het droge te zetten. Op het moment dat
het pompen even werd gestaakt om d«=>
„Temmetje" af te meren aan de kade, zonk
het schip echter plotseling in de haven. De
„Temmetje" verdween echter niet geheel
onder water cn kon omstreeks zes uur
worden gelicht nadat er lucht in het
scheepsruim was geblazen. Daarna is hel
schip op de helling getrokken.
NEW
YORK De Radiotelephoon-
Maatschappij Lee de Forest
heeft een concessie ge
kregen voor een inrichting,
waarmede men van de
bovenste verdieping van
het 46 verdiepingen hooge
New Yorksche stadhuis
met iemand op den Eiffel-
toren te Parijs draadloos zal kunnen tele-
phoneeren. Het Fransche ministerie van
Oorlog heeft toestemming gegeven voor
deze verbinding. De plaatsing van de in
gewikkelde radiophonische toestellen, zoo
wel in New York als in Parijs, zal twee
jaren duren.
(Van onze correspondent in Londen)
Aanvalswapens?
Advertentie
Ondanks het druilerige weer van de
laatste dagen zijn in de Linnaeushof in
Bennebroek vele dahlia's tot bloei ge
komen. Deze bezoekster liet zich graag
temidden van de prachtige herfst
bloemen fotograferen. De dahliaten
toonstelling in de „bloementuin van
Bennebroek", die meer dan 20.000
bloemen in 200 soorten, waarvan 35
buitenlandse variëteiten omvat, is ge
opend tot 29 september.
PARIJS (Reuter) Van gewoonlijk be
trouwbare zijde wordt in de Franse hoofd
stad vernomen, dat het visserijgeschil met
IJsland, dat zijn visserijzone van vier tot
taalf mijl heeft verbreed, nog altijd druk
wordt besproken door deskundigen uit de
belanghebbende landen, onder auspiciën
van de NAVO. Uit Oslo wordt gemelt, dat
Noorwegen aan dit semi-officiële overleg
gaat deelnemen.
Russische interesse
Een punt dat steeds meer de aandacht
krijgt is de reis van de premier van IJs
land, Hermann Jonasson. naar Moskou. Of
ficieel is verklaard, dat de onderhandelin
gen alleen een IJslandse poging zijn ge
weest om de visuitvoer naar Rusland te
vergroten. In Londen en in Washington
heeft men een vermoeden, dat er ook an
dere kwesties besproken zijn en in dit ver
band houdt men er zelfs rekening mee,
dat ook Russische vissersschepen voor
IJsland zullen verschijnen, wanneer op 1
september de Engelse treilers de twaalf
mijls zone gaan trotseren.
Naar aanleiding van berichten over eer,
verhoging van het A.O.W.-pensioen ver
nemen wij van de voorlichtingsdienst van
het ministerie van Sociale Zaken dat een
verhoging van dit pensioen inderdaad ir
de Rjn der verwachtingen ligt.
Volkomen verantwoord
en een volkomen verantwoorde
vormgeving mevrouwzei de allerkeurig
ste winkelbediendeen hij liet een honde-
mand op ijzeren pootjesdie een stoel
moest voorstellen elegant als een ballerina
op een spichtig beentje rondtollen.
„Ie-ie-ie!" gilde het pootje en trok een
vlijmscherpe kras in het blinkend geboen
de linoleum.
„Uw zeil!" kreet ik onthutst.
„O", zei de bediende hups. „O dat
Ja, er moeten natuurlijk van die plastic
dopjes aan de poten ter bescherming van
de vloerbedekking. Die kunt u overal krij
gen en u brengt ze in een handomdraai
aan".
„Is dat rotan niet wat hard als je er
lang op zit?" vroeg ik voorzichtig.
„O, maar u legt er natuurlijk een
schuimrubber kussen in. Met zo'n aller
gezelligst overtrekje. Een Appeltje is er
uitstekend voor geschikt. Mag ik u eens
een paar Appeltjes laten zien? U zult eens
zien wat het dan een Ulleraardigst meu
beltje wordt. En met een volkomen ver
antwoorde vormgeving, mevrouw. Ge
knipt voor het moderne interieur".
Ik heb geen modern interieur en ik ge
loof nog in dikke zachte stoelen waar je
als een wolk in wegzakt, zonder harde
houten leuningen, zonder plastic doppen*
zonder Appeltjes, zonder vormgeving
maar o zo heerlijk als je moe bent.
Die volkomen verantwoordingal dat
functionele achtervolgt me als een nacht
merrie. De deksels van de jampotten -
een schroefdeksel is blijkbaar niet verant
woord meer - laten bij hun hoge vlucht na
het afrukken op de keukenzoldering hun
glibberige sporen na. Plastic zakjes laten
zich niet openen dan na gebruik van tan
den, klauwen of scharen.
Vanwege de verantwoorde vormgeving
wordt een zijden lampekap die licht door
laat afgekeurd, maar een plaatijzeren on
dier vol ingeprïkte gaatjes die je ogen ver
blinden is je-van-hèt. Onzichtbare schroe
ven zijn maar niks, een fikse vleugelmoer
op een goed zichtbare plaats is je ware
want „dat is zo eerlijk, weet u".
Hout, gewoon goed bewerkt hout is een
sof, alleen met meubelplaat kan de mo
derne mens gelukkig zijn. Een lamp op
normale hoogte opgehangen, nee toch! Die
hoort boven de lage tafel, zo laag dat
je er zelfs bij het zitten je neus aan stoot
en je staart in de magere lichtkegel die de
rest van de kamer duister laat buiten het
plaatijzer. Behalve dan die lichtpuntjes
van de perforatie die prikken als duizend
boze bijen.
Het is ons als verantwoord genot ge
geven, te zitten in een hondemand - met
doppen en een Appelkussen - onze be-
melkte vinpers onder de pleisters, met de
tanden een plastic zakje-met-iets-erin
openscheurend. Ach, ach, wat hadden die
voorouders van ons toch weinig begrip
van een functioneel leven!
Advertentie
Haarlems Dagblad van 22 augustus 1908:
