Tussen Eindhoven en Venlo rijdt
speciale trein 160 km per uur
Een avond lachen 0111 „Oscar
De Gaulle op Madagascar:
Vlucht van de rector van Jena
een slag voor Oost-Berlijn
Van dag tot dag
Ommekeer
Proeven moeten uitzvijzen of bij deze
snelheid een ander systeem
bovenleiding nodig is
Nieuwe wolkbreuken in
Italiaanse
Alpen
Hammarskjoeld naar
het Nabije Oosten
Neen"stemmen, betekent afscheiding
laat-iaiia
<~Praatótoel
r Hoe is het ontstaan? "N
Drie doden in het verkeer
Prof. Gerbrandy is beducht
voor Russische luchtlijn
„Oliebedrijven hier hebben
zetel in Den Haag"
Indonesische maatregelen
schending van het
internationaal recht
J
3
Eervolle vermelding
voor Polygoon
Première bij de Nederlandse Comedie
Enthousiast over de
Arabische resolutie
De ideale zonwering
Fa. 1. P. SEN FT ZN.
Professor Hamel: Mij bleef nog slechts een weg
ZATERDAG 23 AUGUSTUS 1958
"N
Het besluit van Amerika en Engeland
de kernproeven voor een jaar op te schor
ten betekent, dat beide landen overstag
zijn gegaan. Tot dusverre hadden zij
steeds als voorwaarde gesteld, dat een
verbod van kernproeven noodzakelijker
wijze verbonden moest worden aan een
verbod van en controle op het gebruik van
kernmaterialen voor bommen en onder
handelingen over vermindering van de
conventionele bewapening.
Dat waren de punten, waarop de maan
denlange conferenties van de UNO-sub-
commissie voor de ontwapening te Londen
steeds vastliepen. Tóen achtte het westen
zich alleen gevrijwaard tegen de Russi
sche ontduikingen, als er geen mazen wa
ren, waar zij doorheen konden glippen.
Nu, voor de eerste maal, blijken Amerika
en Engeland het over een andere boeg te
willen gooien door een element van goede
trouw in de betrekkingen tussen Oost en
West te brengen. Dit laatste is waarschijn
lijk voor een goed deel te danken aan het
bemoedigende resultaat van de technische
besprekingen in Genève. De Russische ge
leerden daar bleken met hun westerse col
lega's tot overeenstemming te kunnen ko
men.
De Britten en Amerikanen willen het
kennelijk thans eveneens op politiek ni
veau proberen, ook al hebben zij in hun
plan een ontsnappingsclausule ingevoegd
die hun de mogelijkheid zal verschaffen
op hun belofte terug te komen indien de
Russen in het komende jaar blijk geven
op het punt van controle niet met het Wes
ten te willen samenwerken.
In westelijke diplomatieke kringen ver
wacht men dat de Russen zich met het
westelijke aanbod akkoord zullen verkla
ren, hoewel zij vermoedelijk wel bezwaren
zullen uiten tegen het feit, dat het plan
pas op 31 oktober zal ingaan. Dit laatste
was ongetwijfeld de voorwaarde, die En
geland aan Amerika stelde, omdat de Brit
ten meer dan eens hebben verklaard dat
zij er op staan eerst hun eigen serie proef
nemingen in de Stille Oceaan te voltooien.
Afgelopen woensdag gingen er nog ge
ruchten dat deze voltooiing enige menings
verschillen had veroorzaakt tussen Lon
den en Washington, dat meer voor een on
middellijk ingaand verbod voelde.
De kans blijft bestaan dat de drie grote
„kern-mogendheden" over een jaar tot
de conclusie zullen komen, dat het geen zin
heeft een nieuw jaar zonder kernproeven
in te gaan omdat, er niet aan de bijkom
stige voorwaarde is voldaan. Aan de an
dere kant staan er op het ogenblik mogend
heden als Frankrijk en communistisch
China te dringen voor het lidmaatschap
van de atoom-club, zodat het niet onmo
gelijk lijkt dat Amerika, Engeland en Rus
land zich gedwongen zullen voelen zo veel
mogelijk samen te werken om de anderen
het lidmaatschap te kunnen bemoeilijken.
De Franse minister van Buitenlandse
Zaken, Couve de Murville, heeft zich
(ondanks Amerikaanse aandrang) van de
Amerikaans-Britse verklaring afzijdig ge
houden en het valt daarom te verwachten
dat Frankrijk in ieder geval zijn eerste
atoomproef die reeds in vergevorderd
stadium van voorbereiding is zal wil
len uitvoeren.
De Nederlandse Spoorwegen laten thans
een speciale trein rijden op het baanvak
Eindhoven-Venlo, waarbij de reacties van
de elektrische bovenleiding worden gere
gistreerd bij een treinsnelheid van 160 km.
per uur. Door de Internationale spoorweg
organisatie worden de laatste jaren on
derzoekingen ingesteld naar het gedrag
van de stroomafnemers van de elektrische
treinen en de elektrische bovenleidingen
bij een treinsnelheid van 160 kilometer per
uur. In Italië, Frankrijk en België zijn
reeds dergelijke proeven gehouden.
In Nederland is men thans begonnen
met de metingen van de bovenleidingen.
Hiertoe werden drie soorten bovenleidin
gen aangebracht, namelijk de leidingen die
in Nederland gangbaar zijn en leidingen,
die in Frankrijk, Duitsland en Oostenrijk
worden gebruikt. Langs het traject zijn
drie meetposten ingericht, die nauwkeu
rig de bewegingen van de bovenleidingen
registreren.
Onder het treinstel is een schijnwer
per aangebracht, die een lichtbundel op
een tussen de rails liggende spiegel projec
teert. Door het terugkaatsten van de licht
bundel wordt een foto-elektrische cel in de
trein in werking gesteld, waardoor men in
de trein nauwkeurige snelheidsmetingen
kan doen. In het treinstel, het modernste
dat de N.S. bezitten, is een uitgebreid in
strumentarium opgesteld, dat deels be
schikbaar werd gesteld door de Technische
Hogeschool te Delft. Van de trein uit kan
men via een mobilofoonverbinding met de
meetposten spreken. De proefnemingen,
die half september zullen aflopen, moeten
uitwijzen of het noodzakelijk is, bij een
snelheid van 160 km. per uur nieuwe bo
venleidingen of nieuwe stroomafnemers
aan te brengen.
In Frankrijk is op het baanvak Parijs-
Lyon gebleken, dat ernstige slijtage op
treedt bij de stroomafnemers, wanneer
men met 160 km. per uur rijdt. De N.S.
deskundigen achten het niet uitgesloten,
dat met het huidige materieel toch wel de
ze snelheid gereden kan worden, mits er
een ander systeem van ophanging der bo
venleiding wordt toegepast.
De trein, waarmee op het ogenblik de
proefnemingen worden gedaan, is uit vei
ligheidsoverwegingen van voren en ach
teren geel geschilderd en is voor de vei
ligheidsmannen van de N.S., die de on
bewaakte spoorwegovergangen bewaken,
op grote afstand duidelijk zichtbaar. De
160 km. snelheid wordt niet op het gehele
traject Eindhoven-Venlo gereden. Bij
Horst-Sevenum ligt namelijk een niel on
gevaarlijke bocht in het baanvak. Hier
wordt met een snelheid van 90 km. gere
den.
Het Nederlandse filmjournaal van „Po
lyfoon" heeft van de jury van de tweede
internationale wedstrijd voor filmjourna
len te Venetië een eervolle vermelding ge
kregen voor „het altijd hoge niveau van
de Nederlandse produktie".
„Polygoon" ontving een bijzonder diplo
ma voor de „levendigheid en originaliteit
van de onderwerpen en de journalistieke
kwaliteit van de opnamen". De eerste prijs
werd gewonnen door de Franse „Gau-
mont" maatschappij
Op het kruispunt Trekweg Doggersbank
;e Apeldoorn is de60-jarige bromfietser
H. Bakker in aanrijding gekomen met een
vrachtauto, die hij blijkbaar te laat heeft
opgemerkt. Enkele uren later is hij over-
eden.
Een elfjarig jongetje te Leeuwarden is
onder het achterwiel van een vrachtauto
gekomen, toen hij van zijn fiets viel. Het
rind was op slag dood.
Op de Harderwijkerweg in Tansel is een
vrachtauto waarvan de remmen weigerden,
door de bestuurder over het fietspad heen
in de bermsloot gemanoeuvreerd. Twee
wielrijders, die zich juist op het fietspad
Devonden, konden niet tijdig meer weg
somen. De ene, de 26-jarige H. Vermeer
uit Harderwijk werd in hoogst ernstige toe
stand naar het ziekenhuis vervoerd, waar
lij overleed. De 25-jarige D. Karssen, ook
uit Harderwijk, werd ernstig gewond.
jj
Dat. de zomer al lichtelijk de herfst in
het vizier krijgt, daarvan werd ons vrijdag
avond een nieuw bewijs geleverd: er was
een toneelpremière. In het Nieuwe De la
Mar-theater presenteerde De Nederlandse
Comedie de eerste van wat wel een hele
serie voorstellingen zal worden, want als
men in de augustus, en septemberdagen
uit is op recht genoeglijk divertissement,
dan kan men -Toij Claude Magnier's Oscar"
terecht. Oscar is de naam van een chauf
feur, die in het geheim verloofd is met de
dochter van een rijke zeepfabrikant. Dat is
op zichzelf al een basis voor verwikkelin
gen, maar het is nog niets vergeleken bij
de consternatie, die een jongedame teweeg
brengt, wanneer zij zich voor de dochter
van de fabrikant uitgeeft en haar ver
loofde de niets vermoedende vader om
haar hand komt vragen. Deze schoonzoon
in spe is het meest gewiekste heerschap,
dat men ooit zal ontmoeten. Hij is employé
ten kantore van de zeepfabriek en is er in
DOMODOSSOLA (UPI) De Italiaanse
Alpen zijn vrijdag opnieuw geteisterd door
wolkbreuken, die de opruimingswerkzaam
heden bemoeilijkten. Een nieuw en groter
stormfront van 320 mijl breedte trekt uit
de richting van Frankrijk over de Italiaan
se Alpen naar Oostenrijk. De regens be
gonnen vrijdag kort na bet middaguur
weer, na een onderbreking van tweeëneen
half uur, waarvan gebruik was gemaakt
om de woeste wateren van de Diveria in
bedwang te houden. Zich langzaam naar
het oosten uitbreidend trof het slechte
weer de provincie Trento met slagregens
en hagel. Blikseminslag onderbrak de elek
triciteitsvoorziening in Trento.
In de vruchtbare dalen rondom Trento
werden anti-hagel kanonnen in actie ge
bracht. Rivieren en bergstroompjes zwollen
snel aan.
LONDEN (Reuter) Grote delen van
Engeland zijn vrijdag getroffen door hevige
stormen, die het verkeer ontwrichtten en
overstromingen veroorzaakten. Vooral
Londen en omstreken hadden 'net zwaar te
verduren. In Edmonton kwamen tweehon
derd huizen onder water te staan
geslaagd door allerlei transacties de zaak
enorme winsten te bezorgen, welke overi
gens alle in zijn zak verdwijnen. Met een
soort belofte die winst voor de dochter te
laten schieten, probeert hij de fabrikant
schoonpapa te chanteren en deze. op zijn
beurt, poogt met allerlei listen en lagen de
jongeman in zijn macht te krijgen. De ver
warring wordt vergroot door een drietal
koffertjes, die op een na geld en juwelen
bevatten cn telkens worden verruild. Het
derde koffertje bevat de nachtgoederen
van de dienstbode....
Een zeer vermakelijke rol speelt verder
de masseur van de fabrikant, die in deze
zee van complicaties als golfbreker moet
fungeren cn er uiteindelijk in ondergaat.
Genoeg echter. De intrige navertellen is
onmogelijk, maar er bewondering voor op
brengen kost geen moeite. Ik kan mij niet
herinneren in het genre kluchtig blijspel
een stuk te zijn tegengekomen, dat zo goed
in elkaar zit, een stuk dat situaties schept
waarom men zich tranen lacht. Men doet
er goed aan zich te realiseren, dat er dan
ook naar gespeeld wordt, maar Claude
Magnier beheerst zijn stiel. Hij vervalt
niet in banaliteiten. Zijn tekst is even spits
als zijn mise en scène, hij geeft ieder van
zijn personen een functie en voert hen van
de ene logische uitloper ener dwaze po
sitie in de andere. Het is geen zotternij.
Het is het werk van een intelligente nazaat
van Molière met een voorkeur voor het
komische in het jongleren met gemoeds
effecten
Zoals gezegd: er werd komedie gemaakt.
Ko van Dijk is als hij goed gek doet onna
volgbaar. Hij drong zich in alle bochten
van een veelgeplaagde ziel, psychisch en
ook plastisch. Zijn scène met Joop Doderer
als masseur zal men in geen revue ver
beterd zien, maar toneelspelen deed hij ook
drie bedrijven als de beste. Als zijn kwel
geest joeg Guus Oster hem in een hart
verscheurend tempo over alle bergpassen
van triomf cn wanhoop. In de andere rol
len zag men Mimi Boesnach, Yoka Beret-
ty, Rita Marechal, Adelheid van der Mos
en Cor van Rijn. Het was een prachtig
spektakel. Henk Rigters voerde de regie
en heeft niet het minst door de straf
heid van vaart de voorstelling tot een tref
punt san vrolijkheid gemaakt.
P. W. Franse
NEW YORK (UPI) De secretaris-ge
neraal van de UNO Dag Hammarskjoeld
heeft op een persconferentie in New York
medegedeeld, maandag naar Jordanië te
zullen vertrekken. Hij zal ongeveer een
week in de Jordaanse hoofdstad Amman
verblijven, het weekeinde in Genève de
opening van de tweede internationale con
ferentie over vreedzaam gebruik van
atoomenergie, bijwonen en voor enkele da
gen naar Amman terugkeren.
Daarna zal hij een bezoek aan Cairo
brengen. Vervolgens staan Beiroet en Bag
dad, respectievelijk de hoofdsteden van
Libanon en Irak op het programma. Wel
ke stad hij het eerst zal bezoeken is nog
niet bekend. Evenmin staat vast of Ham
marskjoeld een bezoek zal brengen aan
Saoedi-Arabië.
Hammarskjoeld maakt de reis krach
tens de vrijdag eenstemmig door de UNO-
Assemblée aanvaarde Arabische resolu
tie, die vermindering van de spanning in
het Nabije Oosten beoogt. Hammarskjoeld
noemde de resolutie „een der krachtigste
ooit door de volkerenorganisatie aan
vaard".
Hammarskjoeld weigerde zich uit te la
ten over de „praktische voorzieningen...
ter vergemakkelijking van de terugtrek
king der Engelse en Amerikaanse troe
pen", zoals in de resolutie wordt omschre
ven.
AMMAN (Reuter) De Jordaan'se re
gering heeft vrijdag opdracht gegeven aan
haar radiostations om op te houden met
propaganda, die gericht is tegen de om
ringende Arabische landen, zo heeft een
regeringswoordvoerder te Amman bekend
gemaakt.
Waarnemers zoeken verband tussen de
ze maatregel en de aanvaarding van de
Arabische resolutie in de UNO-Assemblée.
Het Tweede Kamerlid prof. Gerbrandy
heeft aan de ministers van Buitenlandse
Zaken, van Verkeer en Waterstaat en van
Oorlog gevraagd: „Is over het sluiten ^an
een overeenkomst met de Sovjet-Unie voor
het openen van een luchtlijn Amsterdam
Moskou v.v. de minister van Oorlog tevo
ren geraadpleegd? Is het type verkeers
vliegtuigen, dat de Russen inzetten op deze
lijn (Tupolev TU-104), in uiterlijk precies
gelijk aan een bommenwerper TU-16? Zo
ja, ontstaat dan niet het gevaar, dat mili
taire Russische vliegtuigen (bommenwer
pers) onder het mom van verkeersvlieg
tuigen op een gegeven ogenblik onverhoeds
boven NAVO-landen van West-Europa
verschijnen? Zijn de ministers bereid te
bevorderen, dal de betreffende overeen
komst ten spoedigste aan de Staten-Gene-
raal wordt overgelegd?"
Indonesiërs klagen:
DJAKARTA (ANP) De afdring; Eco
nomische Zaken van het Indonesische
Parlement heeft het vrijdag: „ongrepast"
genoemd, dat het aan in Indonesië wer
kende buitenlandse oüeond^rn^mincron nog
steeds is toegestaan haar zetel in Neder
land te hebben, „in h^t bijzonder gezien
de onzeeeimr van de R.T.C.-ovoroenkom-
sten tussen Indonesië en Nederland".
Er werken vier grote oliebedrijven in de
Indonesische archipel: de Koninklijke/
Shell-groep (Bataafsche Petroleum Maat
schappij), de Amerikaanse Caltex. de
Amerikaanse Standard Vacuum en de
N.I.A.M. Deze laatste is een gemengd Ne
derlands-Indisch bedrijf.
Al deze maatschappijen hebben hun
zetel in Den Haag op grond van de oude
mijnwetgeving, welke dateert uit de dagen
van het vroegere Nederlands-Indische
bestuur.
Tijdens een bijeenkomst met premeir
Djuanda en de ministers van Handel cn
van Financiën, uitten de loden van de
economische afdeling van het parlement de
hoop. dat de „koloniale" mijnwet spoedig
zal worden vervangen door een nationale
mijnwet.
De regering is reeds sedert 1950 doende
met het opstellen van een nieuwe wet op
het mijnwezen, maar is er nog steeds niet
in geslaagd een ontwerp aan het parlement
voor te leggen.
Enige maanden geledon heeft de Snell
aangekondigd, dat de belangen van de
Koninklijke/Sholl-groep in Indonesië, die
op het ogenblik geconcentreerd zijn in de
Bataafse Petroleum Maatschappij, zullen
worden overgenomen door een nieuwe In
donesische vennootschap „Shell Indone
sia", die in Djakarta zal zetelen.
TANANARIVE (UPI) Generaal De
Gaulle heeft Madagascar officieel de keu
ze geboden tussen een associatie „met ge
lijke rechten" met Frankrijk, of een tota
le onafhankelijkheid, die hij „een afschei
ding" noemde. In een toespraak tot een
verenigde zitting van de zes territoriale
vergaderingen in het paleis van de Assem-
blée te Tananarive, waarschuwde hij, dat
zo'n „afscheiding" automatisch een einde
zou maken aan de Franse economische
steun aan, het eiland in de Indische Oceaan
dat sinds 1885 met Frankrijk verbonden is.
Hij zette uiteen, dat dit de keuze is voor
de kiezers op Madagascar bij het referen
dum van 28 september, De Gaulle ver
klaarde, dat. als de kiezers van Madagas
car de nieuwe constitutie zouden verwer
pen. zij „in staat zouden zijn zich van het
moederland af te scheiden^,'. „Opdat men
er rekening mee kan houden", voegde
hij daar aan toe, „wil ik hier wel herha-
Het Tweede Kamerlid de heer Berk
houwer heeft aan de minister-president en
de minister van Buitenlandsche Zaken ge
vraagd of de regering kennis heeft genomen
van de berichten uit Indonesië volgens
welke de bedrijven der Nederlandse onder
nemingen in Indonesië die. tot dusverre
onder „beheer" van het militaire gezag
gesteld waren, thans zouden zijn overge
dragen aan het „beheer" der burgerlijke
gezagsdragers? Hij vraagt verder of de
regering kennis heeft genomen van de
dezer dagen door de redactie van het „Ne
derlands Tijdschrift voor Internationaal
Recht" uitgegeven „publikatie „The
measures taken by the Indonesian govern
ment against Netherlands enterprises".
Volgens deze publikatie komen de door
de Indonesische overheid tegen de Neder
landse ondernemingen getroffen maat
regelen in wezen neer op onteigening, nu
de rechthebbende oorspronkelijke onder
nemers zijn uitgesloten van iedere daad
werkelijke zeggingschap. Deze onteigening
is aldus de publikatie een schending
van het internationale recht.
Het kamerlid vraagt of de regering bereid
is in een nota aan de kamer het nader
uitgewerkt oordeel te geven, zowel naar
recht als in politiek opzicht, omtrent de
bovenbedoelde maatregelen en mee te
delen wat de regering tot dusverre daar
tegen heeft ondernomen of voornemens is
daartegen te ondernemen.
jj||ll llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
I ZIN
De prijs voor de minst leesbare zin
van zeventig woorden gaat naar het
weekblad Vrijheid en Democratie
voor deze:
VOEREN
Iets in het schild, kippen, de bo
ventoon, een goed leven en een
mantel worden gevoerd, maar
auspiciën nóóit, Jacques.
^ini
DOMINO
Dat ook tennissers wel eens een rus-
tig zittend spelletje willen spelen e
vertelt Het Vaderland in de kop: E
HOE?
En hoe is Pronk psychisch en
geestelijk? e
NUDIST
Dat geloof ik ook. Als-ie wat had E
aangetrokken had-ie meer prestige
kunnen uitoefenen.
Talarius
llll^
len, dat ik ervan overtuigd ben, dat zij
die oplossing niet zullen kiezen".
Aan het slot van zijn toespraak bracht
het ganse gehoor, onder wie de 240 ver
tegenwoordigers van de Assemblée van
Madagascar hem staande een ovatie. Hun
goedkeuring is in harmonie met triomf,
die De Gaulle dooi het volk wordt bereid
overal waar hij in het openbaar verschijnt.
Hij is het eerste hoofd van een Franse
regering, dat in die hoedanigheid een be
zoek aan Madagascar brengt. (Hij bezocht
het eiland in 1953 als particulier).
(Reuter) In een toespraak tot hon
derdduizend mensen in een stadion ver
zocht de eerste ministei van Madagascar,
Philibert Tsirinana, De Gaullo om „een
onafhankelijke met Frankrijk verbonden
republiek Madagascar" en om intrekking
van dc annexatiewet van 1896.
(AFP) —De Gaulle verklaarde hierop,
wijzend op het lege paleis van koningin
Ranavalo, die in 1896 werd afgezet toen
Frankrijk Madagascar annexeerde:
„morgen zult u weer een staat zijn, zoals
u was toen dat paleis werd bewoond". Op
deze woorden braken hartstochtelijke toe
juichingen los.
(AFP) De Gaulle is vanochtend uit
Tananarive, naar de hoofdstad van Frans-
Equatoriaal Afrika. Brazzaville. ver
trokken.
Op de
Maa
nwaan
Elias
KXiMO HANOfUttCtt
(aluminium jaloezieën)
Decoratief. Duurzaam en Praktisch
„Er bleef mij nog slechts één weg open:
de vlucht naar het Westen", zo verklaarde
gisteren te West-Berlijn de 63-jarige rec-
tor-magnificus van de Friedrich Schiller
universiteit le Jena in Oost-Duitsland, pro
fessor dr. Josef Hamel. Zijn vlucht naar
het Westen tien dagen vóór het begin
van de feesten ter gelegenheid van het
vierhonderdjarig bestaan van de universi
teit te Jena betekent een nieuwe zware
slag voor het Oostduitse regime.
Hamel was 22 jaar lang hoogleraar te
Jena en sedert 1951 was hij rector-magnifi-
cus. Hij geldt als een vooraanstaand spe
cialist op het gebied van huid- en ge
slachtsziekten en doceerde te Jena derma
tologie. De Oostduitse regering had hem
driemaal onderscheiden, hoewel hij geen
lid was van de S.E.D., onder meer met de
titel „Arts van het volk".
Hij verklaarde te West-Berlijn dat het
voor hem tenslotte niet meer uit te houden
was geweest. Hamel had de verdergaande
„socialisering" van de universiteit niet lan
ger kunnen verdragen. Een maand geleden
had men van hem geëist, dat hij openlijk
het besluit van de rectoren van Westduitse
universiteiten, die aan Westduitse hoog
leraren hadden geadviseerd niet deel te
nemen aan de feestelijkheden in Jena, te
veroordelen. Hamel had deze eis afgewezen.
Daarna had de Oostduitse staatssecretaris
voor het universiteitswezen Girnus hem
willen dwingen te Oost-Berlijn een partij
resolutie tegen de Westduitse rectoren voor
te lezen. Dit deed voor Hamel de deur
dicht: „Ik heb een veilig leven opgegeven
om op mijn leeftijd een onzekere toekomst
in te gaan".
Van Oostduitse zijde, waar men op de
dag van Hamels vlucht nog hoog opgaf van
de kwaliteiten van de hoogleraar, werd ge
zegd dat Hamel het vertrouwen heeft be
schaamd en dat hij naar de „atoomstrate
gen" is gevlucht. Officieel werd te Oost-
Berlijn meegedeeld dat de feesten te Jena,
ondanks de vlucht van ereburger Hamel in
het teken van het socialisme en van de
vrede zullen doorgaan.
Gelijk met Hamel zijn nog vijf Oost
duitse intellectuelen naar West-Berlijn ge
vlucht. Vrijdag kwam in West-Berlijn de
directeur van het instituut voor kunstge
schiedenis van de universiteit te Rostock,
dr. Georg Friedrich Koch aan.
Hamel's vlucht is het hoogtepunt van een
reeks ontsnappingen van wetenschapsmen
sen uit Oost-Duitsland. Sedert 1 januari
zijn 124 hoogleraren en wetenschappelijke
assistenten naar West-Duitsland gevlucht
als gevolg van druk op universiteitsdocen
ten. Voorts vluchtten 1340 leraren en on
derwijzers. 483 artsen en 83 apothekers.
Het aantal vluchtelingen is deze maand
toch bijzonder hoog nu bedraagt het.
totaal reeds meer dan achtduizend, 1300
meer dan in de eerste twintig dagen van
juli.
(Reuter) Uit West-Berlijn wordt dr.
Erwin Neumann van het anti-communisti
sche Westberlijn.se comité van vrije juris
ten, vermist. Het comité vreest dat Neu
mann naar Oost-Duitsland is ontvoerd.
Neumann is woensdag voor het laatst ge
zien. toen hij met zijn boot zeilde op de
Wannsee, een meer dat gedeeltelijk in
West. en gedeeltelijk in Oost-Berlijn ligt.
Neumanns voorganger, dr. Walter Linse.
werd in juli 1952 door communistische
agenten uit West-Berlijn ontvoerd. Volgens
de Westberlijnse politie zijn sinds septem
ber 1949 150 personen ontvoerd of naar
Oost-Duitsland en Oost-Berlijn gelokt en
gearresteerd.
Dit woord: LEZEN
De oorspronkelijke en in enkele ge
vallen nog bestaande betekenis van le
zen is: verzamelen, bijeengaren. Nog
spreekt men van: aren lezen en van:
uitgelezen in de betekenis: uitgezocht,
voortreffelijk.
De overgang van: verzamelen tot:
letters ontcijferen is groot. Vroeger
dacht men dat een tussenstadium was
de betekenis: runenstaafjes oprapen.
Maar ook in landen die sterk onder zui
delijke invloed hebben gestaan, komt
lezen voor in de betekenis: letters
overzien en in woorden omzetten. Daar
om meent men thans dat de beteke
nisverandering zich heeft voltrokken
onder invloed van het Latijnse werk
woord legere, dat ook betekende: ver
zamelen, daarna: kiezen en tenslotte:
lezen, waarbij bedacht moet worden
dat onder lezen aanvankelijk: voorle
zen, voordragen werd verstaan. De
leeskunst was in vroeger eeuwen na
tuurlijk nog zeer weinig verbreid.
ff
Erger bevoogding vinden we het
evenwel dat men liever de huizen
laat leeg staandan dat men ze
anderen dan de bezitters van een
urgentieverklaring, die gebaseerd
is op het algemene principedat
de overheid toezicht hotidt op de
toewijzing van woongelegenheid
en zich er tegen verzetdat iemand
alleen op grond van het feitdat
hij het betalen kan zich een huis
door koop of door huur kan ver
wervenverhuurt.
„De Commissie Vakantiebesteding in
Rotterdam voerde de auspiciën
schrijft Jacques van der Ster in de
Groene Amsterdammer.
Om de nationale tennistitels §E
Geplaatste spelers domineerden E
De Telegraaf schrijft: „Jan Pronk is
39 kalenderjaren oud, maar fysiek en
lichamelijk momenteel sterker dan
menige sportman van 25". E
Het Vrije Volk in een betoog over
Leersum, Amerongen, een corso in de
ene en een lichtfeest in de andere E
gemeente, merkt op: „de heer Mar-
tens, die beide gemeenten bestuurt, e
had onmogelijk de eenheid tot stand E
kunnen brengen door de blote aan-
wezigheid van zijn persoon".
Beter ten hele gekeerd dan ten halve
gedwaaldWij moesten het schieten naar
de maan nu maar laten schieten. Wij heb
ben onze goede wil getoond. Laten wij het
hierbij laten en de dollars die nog in het
maanpotje zittenverdelen onder mensen
die het gebruiken kunnenomdat zij ziek
zijn van al het manen aan hun deur.
MOET dat nu heus?
MOET de maan gefotografeerd worden?
Over het algemeen ben ik een heraut
van de vooruitgang. Alles wat de mens
heid meer geluk verschaftvindt in mij
zijn juichend mannetje. Wanneer ik ieder
een gelukkig ziet heb ik een goede dag.
Dat moet u wel even voor ogen houden
wanneer ik de positieve vraag aan de
Speesmannen stel: WIE WORDT GELUK
KIGER DAN HIJ VANDAAG REEDS IS,
WANNEER MORGEN DE MAAN OP DE
FOTO STAAT?
Wanneer u een klein deel van alles wat
in het maanpotje zitbesteedt om iedere
aardbewoner een foto van Romy Schnei
der te geven, bereidt gij der mensheid een
groter geluk dan met een kiekje 'van de
maan, die ten slotte een grijs en pokdalig
bolletje is, waaraan bepaald niet veel te
zien is.
U moet er wel aan denken trouwens
dat foto's tot de dingen behoren die het
snelst vervelen en verouderen. Iedereen
heeft in een rommella of op zolder wel
foto's van oud-ooms en achternichten, die
men piëteitshalve niet wegdoet. Maar wie
kijkt er ooit nog naar?
Onlangs zag ik bij een sentimenteel fa
milielid een paar kiekjes van mijzelfEén
in een kanten rokje met blote voeten, één
helemaal bloot op een vachtje en één in
een fluwelen pakje met een kanten kraag.
Schattig. Ik kan niet anders zeggen. Maar
wie hééft er wat aan? Nil zit die tante
er wellicht nog wel eens met traanoogjes
naar te kijken, maar ik ben er zeker van
dat de volgende generatie reeds niet meer
weet van wie die bipsen op dat vachtje
zijn. Zij zullen in een doos met nog meer
rommel aan de blauwgekielde gemeente
hygiënisten worden meegegeven.
Ik heb zelf nog een foto van een dikke
heer met een hangsnor. Hij kijkt een beet
je scheel een gebloemd vest aan. Hij moet
van de familie zijn. Maar ik weet niet
orecies hoeEn zijn naam is mij onbekend.
Ik doe hem uit piëteit niet weg. Ik ge
bruik hem als boekenlegger.
De maanheren m.oesten daar maar eens
aan denken. Zij moesten zich maar eens
afvragen of zo'n kiekje al dat geld waard
is.
Ik weet precies hoe dat gaat.
Eén ogenblik zitten de mensen er naar
te kijken en zeggen ze: „De wetenschap
en de techniek staan toch maar voor niets
tegenwoordig". En een kwartier later zijn
ze al tien minuten met iets heel anders
bezig.
Advertentie
Xassaiilaan 76 - Tel. 10743 - Haarlem
(Van onze correspondent in Bonn)
