„De Zeven Provinciën" gestrand
de havendam bii Den Helder
op
Amerikaans smaldeel uit
Singapore vertrokken
„Er wordt te veel voor de
eeuwigheid gebouwd"
OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
Parijs opgeschrikt door actie
van Algerijnen in Frankrijk
HET WEER
Sov j et-maanpro j eet
drie keer mislukt
Britse vloot voor het Verre Oosten
versterkt met vliegdekschepen
Sleepboot Zeelandverleent assistentie
„De Zeven Provinciën
Miljoenen liters olie in vlammen opgegaan
s&e'èMORRJS 'befmyouêtyf
Iets warnier
Berichten uit Oost-Europa:
AVONDSTILTE ^vSakReKrTk
Indonesië verbiedt alle
Kwomintang-organisaties
Sanering van het
bouwbedrijf
Dispensaties op oude
loonregeling worden
ingetrokken
Het woord is aan
Amerikaanse proeven met
kernraketten afgelopen
Amerikaanse hoogleraar meent:
Tegenwoordig veranderen woonzeden
en woonbehoeften per generatie
73e JAARGANG No 40 DINSDAG 26 AUGUSTUS 1958 303e JAARGANG No 193
Hoofdredacteur: Simon Koster
Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks
Grote Houtstraat 93, Haarlem. Tel. 15295 8 ïj jj I 1 I Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V.
(6 lijnen) Directie* Redactie, Administratie. BkhhD 8 B I ^^^1 Verschijnt dagehjks beh. op zon- en feestdagen.
Drukkerij Gr. Heiligland 10. Tel. 15295. Bij- B I C J C J 9 I lil I M ff J ff J ff ff "J| ff Abonnement p. week 59 ct, p. kwartaal 7.65,
kantoor Haarlem-N. Soendaplein, TeL 57755 Jn hm JL Jb JL JL fr. p.p. 8.15. Losse nrs. 12 ct Postgiro 273107.
Advertentietarieven op aanvraag verkrijgbaar.
Directie: P. W. Peereboom en A. D. Huijsman
Bij het binnenlopen van de nieuwe
oorlogshaven van Den Helder is Hr. Ms.
kruiser „De Zeven Provinciën" vanmor
gen op het westelijke havenhoofd bij het
oude fort „De Harssens" gestrand. Het
9335 ton metende oorlogsschip is mid
scheeps ter hoogte van de machinekamer
vastgelopen. Men verwacht dat het schip
niet eerder dan hedenmiddag omstreeks
vijf uur door sleepboten, waaronder het
vlaggeschip van de zeesleepvloot van n.v.
Bureau Wijsmuller de 2500 pk sterke
„Zeeland", kan worden vlolgebracht.
De kruiser „De Zeven Provinciën", die
215,70 meter lang is, wilde vanmorgen om
vijf minuten over zes de Helderse haven
binnenlopen. De ebstroom was juist gaan
lopen en het was een uur na hoog water.
Het schip was juist met de voorsteven
binnen de havenhoofden, toen het bij De
Harssens in westelijke richting werd ver
zet door de stroom.
Met het middenschip kwam „De Zeven
Provinciën" vast te liggen op de bazaltdam,
die afgedekt is met een bitumenlaag. On
wrikbaar bleef het schip vastzitten, ook
toen men trachtte door vooruit en achter
uit slaan met de machines nog beweging
in het schip te brengen. Aan boord van de
kruiser bevinden zich ruim negenhonderd
bemanningsleden.
De zeesleepboot „Zeeland" van n.v. Bu
reau Wijsmuller, die te Den Helder het
bergingsstation bezet houdt en ligplaats
had aan de onderzeebootsteiger, was even
na zes uur al los van de kade en stoomde
onder commando van kapitein H. van den
Burg uit IJmuiden naar „De Zeven Provin
ciën" om onmiddellijk assistentie te ver
lenen. De marine-autoriteiten bleken in
middels anders te hebben besloten, want
noch de marinesleepboten noch de „Zee
land" mochten vastmaken. Men wilde eerst
het hoogwater in de middag afwachten eer
een poging tot vlotbrengen gedaan zou
worden. De mogelijkheid dat de kruiser
vooral tijdens laag water van hedenmor
gen, omstreeks elf uur, ernstige bodem-
schade oploopt, is niet uitgesloten.
Later werd gemeld dat de n.v. Bureau
Wijsmuller te IJmuiden contact met de
Koninklijke Marine had gemaakt om te
trachten de kruiser vlot te brengen. De
zeesleepboot „Zeeland" kreeg opdracht op
de kruiser vast te maken.
Het oorlogsschip was toen al enigszins
weggezakt in de stenen glooiing van de
strekdam bij 't forteiland De Harssens. Bij
het aflopend getij kreeg „De Zeven Provin
ciën" bovendien enige slagzij. Van de wal
Hr. Ms. Kruiser „De Zeven Provin
ciën", die vanmorgen door de eb
stroom uit zijn koers werd gedreven
en vast kwam te zitten op de bazalt
dam binnen de havenhoofden van
Den Helder. De sleepboot „Zeeland"
is reeds uitgevaren voor het verle
nen van assistentie.
af gezien leek deze slagzij steeds meer
toe te nemen.
De marinevoorlichtingsdienst deelt me
de, dat de kruiser gisteren voor een nor
maal oefenprogramma was uitgevaren.
Buiten het Schulpgat werd een lek in een
flens van de hoofdstoomleiding geconsta
teerd. De commandant gaf daarop op
dracht voor anker te gaan en besloot van
ochtend naar Den Helder terug te keren,
waarbij alleen op de bakboordmachine
werd gevaren. De manoeuvre op deze wij
ze mislukte echter en het schip liep in de
havenmonding aan de grond.
Hedenmiddag is men begonnen de mu
nitie uit de kruiser over te laden in lich
ters.
De sleepboot „Simson" is uit IJmuiden
vertrokken om bij het vlotbrengen van
het schip te assisteren.
(Van onze correspondent in Parijs)
Aan de vooravond van het derde bezoek
aan Algerije waarmee generaal De Gaulle
zyn grote reis door de Franse bezittingen
in Afrika beëindigen zal, hebben de Alge
rijnse nationalisten een nieuw terreur-
offensief in Frankrijk zelf geopend op
politieposten en benzinereservoirs. In de
Zuidfranse stad Narbonne gingen miljoe
nen liters benzine in een helse vuurzee op.
In Parijs kon een soortgelijke catastrofe
ternauwernood vermeden worden, dank zij
de doortastendheid van leden van een
nieuwe dienst van de prefectuur, die sinds
kort met 't toezicht op de Noordafrikaanse
terroristen is belast.
Dicht bij Marseille brachten terroristen
in Mourepiane petroleumreservoirs tot
ontploffing. Hier werden zeventien brand
weerlieden gewond en moest een hele wijk
met een tweehonderd mensen worden ont
ruimd.
Parijs, dat zich juist weer met zijn e:gen
inwoners begon te vullen, toonde het
grimmigs beeld van de hoofdstad in de
dagen van het heetste Algerijnse offensief
van afgelopen winter. Overal in de straten
werden Noordafrikanen aangehouden en
op wapens afgetast, waarbij de uitgangen
der Métro's de bijzondere belangstelling
van de politie genoten. Ook het belang
rijkste wapendepot in het Bois de Vincen-
nes bij Parijs en het benzinestation van de
prefectuur werden aangevallen, maar deze
aanslagen konden worden verijdeld.
Advertentie
BARTELJORISSTR. HAARLEM TEL. 13439
FERD. BOLSTR. 48 A' DAM TEL. 717162
DUFFEL MONTYCOATS ƒ49.50
Verwachting tot morgenavond:
Droog en vrij zonnig weer met
zwakke tot matige, later af en
toe vrij krachtige wind, krim
pend van west naar zuid Tame
lijk koude nacht. Morgen over
dag iets warmer dan vandaag.
Volledige weerrapporten op pagina twee.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TIEN PAGINA'S.
President Coty heeft in een telegram aan
de minister van Binnenlandse Zaken van
zijn verontwaardiging en ontsteltenis over
de gedragingen der Algerijnen in Frankrijk
doen blijken.
(Reuter) Nu de Franse autoriteiten zich
de omvang van de verwoesting realiseren,
worden de voornaamste benzinestations in
Frankrijk bewaakt door soldaten en politie.
De ontploffingen na de aanslag op 't giote
oliedepot in Mourepiane zaaiden paniek
onder de bevolking in de buurt en maak
ten een abrupt einde aan de pogingen de
vlammenzee meester te worden. Ver
scheidene brandspuiten gingen verloren.
Vanmorgen vroeg maakte men plannen om
te voorkomen dat het vuur hef nabijge
legen havengebied bereikt door het werpen
van een aarden wal. Later werd bericht dat
het vuur bezig was uit te doven doch dat
de toestand nog steeds gevaarlijk was. Het
depot van Mourepiane werd van het aan
tal oliedepots, dat het mikpunt vormde van
de aanslagen der terroristen, het zwaarst
getroffen. Deze terreuractie van de Alge
rijnse nationalisten is de grootste die in
Frankrijk is gevoerd na het begin van de
Algerijnse opstand in november 1954.
De Franse regering heeft nieuwe vei
ligheidsmaatregelen getroffen. In Parijs
werden 85 Algerijnen gearresteerd, van
wie er nog twintig worden vastgehouden.
In Marseille, Toulouse, Narbonne en
andere plaatsen, waar de saboteurs hebben
toegeslagen, ondernam de politie groot
scheepse acties.
(UPI) De verwachte voortzetting van
de terreurcampagne, waaraan ongeveer
zeshonderd Algerijnen moeten hebben
meegewerkt en die in minder dan een uur
zijn beslag kreeg, is uitgebleven. In de af
gelopen nacht bleef het rustig. De actie
van het F.L.N. want de Franse justitie
meent met zekerheid te mogen aannemen
dat het „Algerijnse Bevrijdingsfront" de
aanslagen bevolen heeft kwam volsla
gen onverwacht. Nog nooit eerder hebben
de Algerijnen in Frankrijk, die tezamen
ongeveer een miljoen zielen tellen, zich zo
fel tegen de regering gekeerd.
De Franse dagbladen zijn eenstemmig
van oordeel dat de actie vanuit het bui
tenland is geleid door het F.L.N.
BERLIJN (DPA) Volgens berichten
uit diplomatieke kringen in Oost-Berlijn
zouden de Russen in augustus drie mis
lukte pogingen hebben gedaan om een
maanraket te lanceren. Deze berichten
zijn gebaseerd op gelijkluidende uit Mos
kou, Warschau en Praag. De raketten zou
den kort na de start op een geheim ge
houden basis in Siberië ontploft zijn.
SINGAPORE (UPI) De acht Ameri
kaanse oorlogsschepen die in Singapore
voor anker liggen, zijn vanmorgen ver
trokken. De schepen zullen zich voegen by
de Amerikaanse zevende vloot, die in Oki
nawa is gestationeerd. Men neemt aan dat
de mariniers zullen deelnemen aan de
manoeuvres van de zevende vloot en de
marine van nationalistisch China in begin
september by Zuid-Formosa. De schepen,
waarop zich 1000 Amerikaanse mariniers
bevinden, zyn een week geleden in Singa
pore aangekomen. De aanwezigheid van
Amerikaanse mariniers in Singapore heeft
heftige protesten uitgelokt in regerings
kringen in China en Indonesië en van de
kant van linkse leiders in Malakka.
(Reuter) De Britse vloot voor het
Verre Oosten, die op het ogenblik kruisers
als grootste schepen heeft, zal blijvend ver
sterkt worden met twee vliegdekschepen,
zo heeft het Britse vlootcommando in Sin-
CH I NA
-.VTsinkiahó^i
- - Anhaf
Amp^^SQuemoy /TafcK
mor,' ^FORMOSA
Pntadorti\
1ft- Li^hi„tu
gapore bekendgemaakt. Een der schepen
beschikt over helikopters voor onderzee-
bootbestryding en om in noodgevallen
commando's mariniers te kunnen laten
landen.
WASHINGTON (UP) De vlootbewegin-
gen zouden geen verband houden met de
aanvallen van communistisch-Chinese
strijdkrachten op de Quemoy-eilanden, die
in nationalistische handen zijn. Naar ver
luidt hebben de Verenigde Staten een
klemmend beroep op nationalistisch China
gedaan, geen aanvallen te ondernemen op
het Chinese vasteland. In Amerikaanse
officiële kringen is men van mening dat de
aanvallen niet zo zeer militaire als wel
diplomatieke en politieke doeleinden die
nen. Wellicht beoogt communistisch China
de kwestie der kusteilanden in de UNO te
brengen, hetgeen ongetwijfeld zou leiden
tot een breuk in het westelijke kamp.
In 1955 gaf de Amerikaanse Senaat Eisen
hower volmacht Formosa en de Pescadores
te verdedigen. De Quemoy- en Matsoe-
eilanden werden echter niet genoemd. En
de Amerikaanse regering heeft nimmer
met zoveel woorden verklaard dat deze
eilanden als onschendbaar nationalistisch-
Chinees grondgebied worden beschouwd.
In de Verenigde Staten heerst verdeeldheid
over de vraag, of de Quemoy- en Matsoe-
eilanden van wezenlijk belang zijn voor de
verdediging van Formosa, met andere
woorden of een communistische aanval op
deze eilanden als een aanval op Formosa
moet worden beschouwd. Met name sena
tor Wayne Morse, een Democraat uit Ore
gon, is van oordeel dat dit niet het geval is.
OTTAWA (UPI) De Canadese minister
van Buitenlandse Zaken, Sidney Smith,
heeft in een verklaring over de gebeurte
nissen in het Verre Oosten voor het Cana
dese Lagerhuis gezegd, dat „de Canadese
regering niet de verplichting heeft zich in
het conflict tussen de twee Chinese rege
ringen te mengen".
TAIPEH (UPI) Vanmorgen vroeg be
gonnen de kanonnen op de kust van com
munistisch China weer te vuren op de
Quemoy-eilanden, die sinds zaterdag bijna
ononderbroken aan artillerie-bombarde
menten blootstaan. De Quemoy-eilanden
hebben een bevolking van 47.000 zielen en
een militaire bezetting van ongeveer 50.000
man. Sinds de bombardementen zaterdag
avond begonnen, werden ongeveer zeshon
derd personen op de Quemoy-eilanden ge
dood of gewond.
(Reuter) In de buurt van Quemoy is
maandag een luchtgevecht geleverd tussen
een formatie nationalistische straaljagers
en 48 communistische jagers. In Formosa
is bekend gemaakt, dat twee communis
tische straaljagers werden neergeschoten.
Volgens het Pekingse volksdagblad is de
beschieting van Quemoy een „afstraffing"
van de „bandieten van Tsjang Kai Tsjek".
(AFP) De lucht- en zeestrijdkrachten
van communistisch China zijn, aldus een
uitzending van radio-Peking, in staat van
alarm gebracht om „de activiteit gade te
slaan van Tsjang Kai Tsjeks strijdkrach
ten, die op bevel van de Amerikaanse im
perialisten handelen".
Advertentie
Voor stadgenoot en vreemdeling
Korte kerkdienst woensdag 27 aug. 8—8.45 u.
Spreker: Ds. JOH. BRONSGEEST
Organist: Hendrik Lasschuit
Hobo: Arie Butter.
DJAKARTA (ANP) De plaatselijke
militaire commandant van Djakarta, luite
nant-kolonel Endang Dachjar, heeft met
ingang van vandaag alle nationalistisch-
Chinese organisaties in de Indonesische
hoofdstad verboden. Dit militaire besluit,
waarby de Kwomintangparty en alle ver
enigingen en instellingen zijn betrokken
die deel uitmaken van of dezelfde ideologie
aanhangen als de Kwomintang, werd uit
gegeven „met het oog op de veiligheid van
de staat en in het belang van de veilig
heid".
In het besluit is bepaald, dat politieke
partijen, die een afdeling zijn van een poli
tieke partij in het buitenland en welker
leden buitenlanders zijn, in Indonesië niet
mogen bestaan.
De activiteit van de Kwomintang brengt
de rust en orde en de algemene veiligheid
in gevaar, aldus de motivering. Het be
stuur van de Kwomintang-partij kreeg op
dracht zich bij de militaire gezaghebber
van Djakarta te melden. Hetzelfde geldt
voor de leden van de Kwomintang en ver
enigingen, die met deze organisatie ge
lieerd zijn.
RALPH VAUGHAN-WILLIAMS
LONDEN, (Reuter) Dr. Ralph Vau-
ghan-Williams, de bekende Britse compo
nist, is de ouderdom van vijfentachtig
jaar overleden.
Naast het goedkeuren van de c.a.o.
voor het bouwbedrijf heeft het College
van Rijksbemiddelaars, in nauw overleg
met de bij de c.a.o. betrokken organisa
ties, thans een aanvullende maatregel ge
troffen, welke de ook door het georgani
seerd bouwbedrijf gewenste sanering be
oogt te ondersteunen.
Met ingang van 1 september worden
alle dispensaties op de oude loonregeling
ingetrokken,welke betrekking hebben op
de lopende werken en op grond waarvan
de betaling bij tariefarbeid niet aan een
begrenzing was gebonden.
Dispensaties op de oude loonregeling en
op de nieuwe c.a.o. moeten bij de daar
toe aangewezen instanties worden aan
gevraagd. Uiteraard zullen de mogelijk
heden van oververdiensten, welke bereikt
kunnen worden krachtens dispensatie op
de oude loonregeling, niet hoger kunnen
zijn dan krachtens dispensatie op de
nieuwe c.a.o.
•Anatole France:
De wet, in haar majestueuze onpar
tijdigheid, verbiedt zowel de rijken als
de armen, onder bruggen te slapen, op
straat te bedelen en brood te stelen.
WASHINGTON (Reuter) Het Ameri
kaanse departement van Defensie en de
commissie voor de kernenergie hebben in
een gemeenschappelijke verklaring me
degedeeld dat de proefnemingen, die op
het eiland Johnston in de Grote Oceaan
met atoomkopraketten zijn genomen, met
succes zijn bekroond en zonder persoon
lijke ongevallen afgesloten. Er zijn slechts
twee proefnemingen bekend gemaakt, die
respectievelijk op een en twaalf augustus
werden genomen.
Eerste Britse basis
LONDEN (Reuter) Het eerste eska
der van de Royal Air Force voor geleide
projectielen is opgericht en zal binnenkort
bewapend worden, zo heeft het Britse mi
nisterie van Defensie bekendgemaakt.
De vraag of tijdelijke steden bestemd
om bijvoorbeeld na een halve eeuw weer
te worden opgeruimd, mogelijk zijn, werd
behandeld tijdens het internationale con
gres voor stedebouw in Den Haag. Dit on
derwerp werd ingeleid door prof. J.
Marshall Miller van de Columbia Univer
siteit te New York. Naar zijn mening
wordt veel te monumentaal, te veel „voor
de eeuwigheid" gebouwd. Aangezien de
woonbehoefte en de woonzede tegenwoor
dig per generatie verandert, lijkt het hem
nuttig bouwwerken en wellicht gehele ste
den voor kortere afschrijvingsperioden te
bouwen, dan nu het geval is.
Men bouwt nu monumentale scholen, hoe
wel men weet, dat de school na één gene
ratie totaal andere eisen aan de behuizing
zal stellen, aldu^ prof. Miller.
Hem werd door enige deelnemers tegen
geworpen, dat tijdelijke gebouwen lang
niet zo goedkoop zijn als het lijkt. Een ste-
debouwkundige uit Bogota (Columbia),
Gabriël Andrade zei, dat tijdelijke woning
bouw duurder is, dan de naam suggereert.
Woningen, die voor tien jaar worden gezet
bleken in Bogota driekwart meer te kosten
dan betere, die een halve eeuw meegaan.
De stedebouwkundige Claude H. Boistfe-
re van het Franse ministerie van Volks
huisvesting, wees op de „tijdelijke" bouw
van na de wereldoorlog verwoeste streken.
De mensen wonen er nu nog in. Ook Ri
chard L. Steiner uit Washington meende
dat er niet veel kostenverschil is tussen
woningen, die voor 150 jaar gebouwd wor
den en woningen, die 25 tot 40 jaar in stand
Weldra zal het 325 jaar geleden zijn
dat de Schermerpiassen werden droog
gemalen. Met een feest, dat vijf dagen
duurt, wordt dit heuglijk feit her
dacht. De Schermer-dansen ontbreken
natuurlijk niet. Reeds zijn ze druk aan
het oefenen. Voor het Polderhuis, dat
dateert uit 1689, vertonen ze hun
folkloristische dansen.
moeten blijven. Het werkelijke vraagstuk
in de meeste steden is, dat woonblokken
en scholen op de verkeerde'plaatsen liggen
en aan de eisen van nieuwe bevolkings
groepen niet kunnen voldoen.
De Engelse deskundige J. Paton Watson
uit Plymouth verklaarde, na de oorlog blij
te zijn geweest met de tijdelijke montage
huizen uit Amerika. Zij hebben een levens
duur van 25 tot 50 jaar. Zij zijn goedkoop,
aantrekkelijk en de mensen zijn er op ge
steld.
In Stockholm gaan de kinderen op
„kernscholen", die kunnen worden aan
gepast aan de toe-of afnemende kinderrijk
heid van een woonbuurt, aldus deelde de
Zweedse stedebouwkundige Sven Lund-
berg mede. Men weet daar, dat over tien
jaar de thans gebouwde scholen te groot
zullen zijn. De „kern" van de school wordt
permanent gebouwd. De extra klaslokalen
zijn tijdelijk en kunnen later verwijderd
worden.
Een deskundige uit Porto Rico, Cesar
Cordero, betoogde dat iedere wijk van tij
delijke woningen een gevaar voor de ge
meenschap inhoudt. De eigenaars doen er
niets aan en de wijk komt snel tot verval.
De Japanner C. Kayanan merkte op, dat
huizen eigenlijk net als de beste Japanse
kleding gemaakt moesten worden: van
uitstekend materiaal, doch met tijdelijke
naden, om snel aan de zich wijzigende om
vang Aan de eigenaar te kunnen worden
aangepast.
De Canadese stedeboinvkundige Stanley
H. Pickett uit Ottawa was niet gesteld op
tijdelijke steden. Hij wees op de waarde
van de bouwwerken uit het verleden, die
een gevoel van continuïteit geven. Het ur
banisme en de tijdelijke stad kunnen niet
hand in hand gaan, meende hij. Naar oor
deel van de heer Pickett moeten stedelijke
plannen in duidelijk begrensde woon-
werkdistricten worden verdeeld. De ont
wikkeling per district, dat daardoor een
eigen karakter krijgt, zal eenheden in de
massa van de grote steden scheppen.
