Macmillan poogt storm over de
rassenrelletjes te bezweren
Probleem krijgt nationaal
en internationaal aspect
Schooltassen - Schrijfétui's
HET WEER
Gerechtelijke vervolging van
Indonesische verzetsleiders
CONTROVERSE IN GENEVE
OVER DE KERNPROEVEN
Schravendijk
EEN JAAR „MERDEKA
IN MALAYA
ce MORRIS beforeyot/étóyf
Nog zonnig
Beperkte immigratie?
Aanvullende werken
Minister Suurhoff vraagt
f 43 miljoen extra
Amerikaans transport
vliegtuig vermist
De 100.000 op 20173
Amerika gaat pas over 20 tot 25 jaar
kernenergiecentrales bouwen
Nasser wil geen UNO-
waarnemers hebben
Het woord is aan
Perzisch schip met 125
passagiers vergaan
73e JAARGANG No 48 DONDERDAG 4 SEPTEMBER 1958 303e JAARGANG No 201
Grote Houtstraat 93, Haarlem. Tel. 15295 J jj li 1 Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V.
(6 lijnen) Directie, Redactie, Administratie. i k i I Verschijnt dagehjks beh. op zon- en feestdagen.
Drukkerij Gr. Heiligland 10. Tel. 15295. Bij- i I C J I J I I ill I JÈ C Jj C. Jl I*. I C. jij Abonnement p. week 59 ct, p. kwartaal 7.65,
kantoor Haarlem-N. Soendaplein, Tel. 57755 ^s>. A JL ^uignL fr. p.p. 8.15. Losse nrs. 12 ct Postgiro 273107.
Advertentietarieven op aanvraag verkrijgbaar.
Adj. Hoofdredacteur; Jos L. Lodewijks urirnon i l nflnnijr.iviotnL uuuuaini Directie: P. W. Peereboom en A D. Huijsman
Hoofdredacteur: Simon Koster OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
(Van onze correspondent in Londen)
De rassenincidenten in Londen en
Nottingham zijn uitgegroeid tot een na
tionaal en internationaal probleem. Dit
blijkt uit de verklaring van premier Mac
millan, waarin duidelijk wordt gemaakt,
dat de wet strikt en zo onpartijdig moge
lijk zal worden toegepast. In de ver
klaring doet de Britse regering een be
roep op het publiek te voorkomen, dat
het onopzettelijk bij deze onverkwikkke-
lijke affaire wordt betrokken. De verkla
ring volgde na een conferentie tussen de
premier en de minister van Binnenland
se Zaken Butler, die tevoren had beraad
slaagd met de hoofdcommissaris van de
Londense politie. Het was een verrassing
dat de verklaring door Downingstreet
werd gepubliceerd en niet door het de
partement van Binnenlandse Zaken. De
interventie van Macmillan geeft aan hoe
belangrijk de regering het vindt haar
houding duidelijk te maken. In de ver
klaring wordt gezegd, dat de zaak vooral
niet moet worden opgeblazen. De rege
ring denkt er op het ogenblik niet aan
de traditionele vrije immigratie van
kleurlingen uit het Gemenebest en de
koloniën te beperken.
De regering houdt zich reeds enige tijd
bezig met deze kwestie. Een beleidsveran
dering kan echter pas worden verwacht na
langdurige en zorgvuldige voorbereiding.
Macmillan voelt er niets voor om onder de
druk van incidenten te handelen. De oppo
sitieleider Gaitskell zèi dat met vastbera
denheid tegen de uitbarstingen van straat
geweld moet worden opgetreden. Er is geen
verschil van mening tussen de regering en
de leidende figuren van de oppositie over
de noodzaak van streng optreden door
politie en justitie.
Hoe ernstig de toestand is, blijkt ook uit
de aankondiging dat de eerste minister van
Jamaica, Normal Manley, binnen 48 uur
naar Londen zal vliegen. Dr. Lacorbiniere,
de plaatsvervangende premier van de
Westindische Federatie, is reeds op weg
naar Londen. Vele van de geëmigreerde
kleurlingen zijn Westindiërs en inwoners
van Jamaica. De Hoge Commissaris van
Ghana heeft zich bij de Britse regering
beklaagd, omdat ook burgers van dat land
zijn aangevallen en geprovoceerd. Hij
vraagt speciale politiebescherming en ver
scherpte waakzaamheid in een aantal Lon
dense districten, waar de kleurlingen wo
nen. De Londense vertegenwoordigers van
andere Afrikaanse en Aziatische regerin
gen hebben zich met elkaar verstaan over
de gebeurtenissen.
Gisteravond kwam op London Airport
een gecharterde Constellation aan met
meer dan honderd immigranten van Ja
maica. Dit is de eerste nieuwe groep die
aankwam na het uitbreken van de relletjes.
Uit Kingston op Jamaica wordt gemeld,
dat zich 350 emigranten hebben inge
scheept, ondanks het nieuws van de bot
singen. Er komen volgende week nog eens
driehonderd immigranten per boot en ne
gentig per vliegtuig. Een aantal wil werken,
anderen zoeken hun families op.
Een socialistisch Lagerhuislid, dat het
district vertegenwoordigt, waarin Notting
Hill, het centrum van de onlusten ligt,
verklaarde dat sommigen tot wanhoop
waren gedreven door het gedrag van onge
wenste elementen, voornamelijk Westindi
sche immigranten. Gisteravond deden zich
hier en daar weer incidenten voor, maar
Advertentie
BARTEUORISSTR HAARLEM TEL. 13439
FERD. BOLSTR. 48 A' DAM';T;EL. 7J71,62
NYLON REGENJASSEN ƒ59.50
Advertentie
GROTE HOUTSTRAAT 51
GROTE KEUZE
in STOF en LEDER.
Verwachting tot morgenavond:
Overwegend zonnig weer, maar
in het zuiden van het land eén
kans op onweer. Overwegend
matige oostelijke wind. Onge-
voor dezelfde temperaturen als
vandaag.
VóUedige weerrapporten op pagina twee.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
VEERTIEN PAGINA'S
het was kalmer, waarschijnlijk als gevolg
van de regen. De politie verspreidde steeds
weer groepen, die zich op straat vormden.
De politie begeleidde een Afrikaanse stu
dent, die door veertig jongeren werd uit
gejouwd. Een aantal ruiten van woningen,
waar kleurlingen vertoeven, moest het
weer ontgelden. De onlusten sloegen gister
avond over naar het district Marylebone,
waar blanke en gekleurde knapen elkaar
met flessen te lijf gingen, totdat de politie
ingreep.
(Reuter) De politie heeft woensdag
avond in Paddington, dat dichtbij Not
ting Hill ligt, negentien straatschenders,
allen blanken, gearresteerd. Zij worden
beschuldigd van beledigend optreden en
belemmering van de politie.
Verscheidene bladen, namelijk de
„Daily Mail" (conservatief), de „Daily He
rald" (socialistisch), de „Daily Mirror" en
de „Daily Sketch", maken uit de re
geringsverklaring op, dat de regering
overweegt de immigratie van kleurlingen
in Groot-Brittannië in eigen hand te
nemen. De „Herald" schrijft, dat de re
gering overweegt onze trotse en traditio
nele opendeurpolitiek bij de immigratie te
wijzigen. Volgens de „Mail" zou de ver
klaring betekenen, dat gekleurden alleen
voorlopig nog vrij Groot-Brittannië mogen
binnenkomen. De „Times" schrijft, dat ae
rassenincidenten in een deel van Londen
het vertrouwen van de gehele gekleurde
gemeenschap van het Gemenebest in
Engeland in gevaar brengt.
(UPI) De relletjes hebben een reeds
bestaande campagne om de immigratie
van negers te beperken een nieuwe stimu
lans gegeven. Deze campagne vindt steun
bij Lagerhuisleden van beide grote par
tijen en bij vele dagbladen. Ze wordt
overigens zeker niet algemeen gesteund.
Integendeel, de meningen zijn over deze
kwestie scherp verdeeld. Er zijn vele Brit
ten die geen verandering in de bestaande
toestand wensen.
Voor het eerst sinds zaterdagavond
was het gisteravond rustig in de Lon
dense wijk Notting Hill. Daags tevo
ren zag men dit beeld: politiemannen
onderzoeken verdachte jongelui op
verborgen wapens.
DJAKARTA (ANP) De Indonesische
procureur-generaal Suprapto heeft don
derdag verklaard, dat tegen de opstande
lingenleiders van Midden-Sumatra, met
inbegrip van de Masjumi-voorzitter Mo
hammed Natsir, een gerechtelijke vervol
ging zal worden ingesteld. De procureur-
generaal legde deze verklaring af na de
bekendmaking door Kasnian Singodimed-
jo, een der leiders van de Masjumi, dat de
leden dezer partij die zich bij de opstand
op Sumatra hadden aangesloten niet zul
len worden geroyeerd.
Mr. Suprapto zei, dat tegen de leiders
der opstandelingen (die zich nog steeds in
de door de opstandelingen bezette gebie
den ophouden) zodra zij zijn gearresteerd,
een onderzoek zal worden ingesteld. Mocht
hun vervolging gerechtvaardigd zijn, dan
zullen zij door het gerechtshof worden
berecht, in overeenstemming met de posi
tie, welke zij vroeger in de regering in
namen.
Intussen heeft de door Kasman Singodi-
De minister van Sociale Zaken en Volks
gezondheid heeft 43 miljoen xtra aan
gevraagd voor aanvullende werken.
In de begroting 1958 was hiervoor 45
miljoen opgenomen voor tewerkstelling
van gemiddeld 10.000 werkloze arbeiders
gedurende 45 weken op loonintensieve ob
jecten. De ontwikkeling der werkgelegen
heid sedert het opstellen van de begroting
heeft ertoe geleid, dat dit niet toereikend
is om het gewenste tewerkstellingspercen
tage op aanvullende werkgelegenheidsob-
jecten te bereiken. In de eerste plaats is
gebleken, dat bij het gestegen werkloos
heidspeil een gemiddelde tewerkstelling
van 10.000 arbeiders gedurende een jaar
(45 werkbare weken) op aanvullende wer
ken als bestrijdingsmiddel van de in 1958
bestaande en nog te verwachten werkloos
heid onvoldoende resultaten zal opleveren.
De door het Centraal Plan Bureau thans
geraamde gemiddelde werkloosheid voor
1958 van 110.000 mannen zou een gemid
delde tewerkstelling op aanvullende wer
ken van 22.000 arbeiders tot gevolg moe
ten hebben.
De tweede factor betreft de gemiddelde
subsidiekosten per manweek. Als gevolg
van kostenstijging (loonsverhogingen)
biedt het oorspronkelijke begrotingsbe
drag van 45 miljoen thans nog slechts ge
legenheid tot een tewerkstelling van ge
middeld 9000 man op aanvullende werken
van loonintensieve aard.
De werkloosheid in het reeds verstreken
gedeelte van het lopende jaar stelde de
minister voor de noodzaak de tewerkstel
ling aanmerkelijk te verhogen boven het
peil, waarop de oorspronkelijke raming
was gebaseerd. Indien de tewerkstelling
op aanvullende werken op de huidige voet
wordt voortgezet, zal het gevoteerde be
grotingsbedrag reeds vóór het najaar zijn
uitgeput.
medjo afgelegde verklaring grote veront
waardiging gewekt onder de regerings
gezinde partijen. Het linkse dagblad „Pe-
muda" in Djakarta eiste vandaag dat Kas
man zou worden gearresteerd „als ver
dediger van de opstandelingen", en opper
de voorts de suggestie de Masjumi te ver
bieden.
(Reuter) De Indonesische regering
heeft woensdag bekendgemaakt, dat meer
dan 3.000 opstandelingen in Noord-Celebes
zich hebben overgegeven. Deze overgave
had plaats na de val van de plaatsen
Sonder, Kawangkoan, Tomohon, Kawi-
laran en nog andere plaatsen rondom het
meer van Tondano.
Voorts zijn 22 opstandelingen tijdens ge
vechten gedood. De overigen namen in
wanorde de vlucht.
Op de opstandelingen werden honder
den bommen buitgemaakt, evenals kisten
met munitie, de geraamten van twee
Lockheed-vliegtuigen, kisten met vleugels
van Mustang-jagers, radio-installaties,
twee pantserauto's, honderden autobanden,
drie stuks luchtafweergeschut, vier stuks
veldgeschut, twee mortieren en 87 bren-
guns.
Een eskadron Algerijnse spahis heeft
woensdag een korte parade gehouden
voor het Rotterdamse stadhuis aan de
Coolsingel. Gekleed in het generaals
uniform van de blauwe huzaren nam
Prins Bernhard de parade af en in
specteerde mei commandant Jevardat
de Fondelle het zestig man tellende es
kadron. Ook prinses Irene was getuige
van het kleurrijke schouwspel.
giers vergaan. Vijfendertig mensen ver
dronken, negentig zijn opgepikt door een
Nederlands schip dat op weg was naar
Koeweit. Het ongeluk is 35 km. van Koe
weit gebeurd.
WIESBADEN, (UPI) Een Amerikaans
transportvliegtuig van het type C-130 Her
cules, met zeventien personen aan boord,
wordt sinds dinsdag vermist. Het vlieg
tuig was betrokken bij een bestudering
van de voortplanting van radiogolven. Het
was in Adana, Turkije, opgestegen en zou
daar dinsdagmiddag om 20.40 uur weer
landen, maar heeft zich niet meer ge
meld.
In de heden gehouden trekking van de
Staatsloterij is de' honderdduizend geval
len op lot 20173. Het winnende lot is in zes
series verkocht. Serie A werd verkocht in
Kerkrade, serie B in Dieren, serie C in
Den Haag en serie D in Zaandam. Serie E
werd in twee delen verkocht, de ene helft
in Delft en de andere in Hilversum. Serie
F werd in Almelo verkocht.
„Wat! Zie ik er zo uit?!'' Met vrolijke
ontzetting aanschouwt de Delftse stu
dent op de foto zijn kaalgeknipt hoofd.
Zijn broeder in de groentijd ondergaat
nog een grondige behandeling.
GENèVE (UPD Dr. Libby van de
Amerikaanse commissie voor kernenergie
heeft vandaag de Russische beschuldiging
tegengesproken, dat de Verenigde Staten
de politiek in de besprekingen te Geneve
hebben betrokken door kernproeven voor
vreedzame doeleinden te bepleiten. Dr.
Libby gaf te kennen dat de Verenigde Sta
ten vastbesloten zyn de kracht van het
waterstofatoom .te gaan gebruiken voor het
aanleggen van havens en kanalen en voor
de ontsluiting van olie- en andere mine
rale bronnen. Het politieke tintje werd aan
de conferentie gegeven door de Russische
afgevaardigde professor Emeljanov, die
gisteren op een persconferentie verklaarde:
„Ik geloof dat kernproeven geen praktisch
nut hebben en uitsluitend politieke doel
einden dienen". Volgens hem willen dege
nen die tegen een verbod van proeven met
kernwapens zijn gaan overschakelen op
„vreedzame" ontploffingen om hun proef
nemingen te kunnen voortzetten.
De Amerikaan Johnson stelde daartegen
over, dat kernontploffingen „een zeer
goedkope en waardevolle bron van ener
gie" zijn. Volgens hem zijn er aanwijzin
gen, dat elk land in de wereld tezijnertijd
zijn eigen olie kan winnen door onder
grondse ontploffingen. Emeljanov ant
woordde hierop, dat ..dit onderwerp thuis
hoort op een politieke bijeenkomst of op
een conferentie waarop over de ontwape
ning wordt gesproken".
Emeljanov zei niet of hij namens de
Sovjetregering sprak. Wel verklaarde hij
dat de Sovjet-Unie op het ogenblik geen
plan heeft om proeven met waterstofbom
men te nemen.
De Amerikaan dr. Bell van Oak Ridge
voorspelde, dat de Verenigde Staten er
binnen twee jaar in zullen slagen een ge
controleerde waterstofkernfusie tot stand
te brengen een reactie die te vergelijken
valt met de energie-ontwikkeling op de
zon. Om deze beheerste kernfusie te kun
nen gebruiken, moeten grotere kernreac
tors gebouwd worden dan men thans bezit.
(ANP) De Amerikaan dr. Hilberrv ver
klaarde dat de Verenigde Staten zich met
haasten met de bouw van kernenergie
centrales. Volgens dr. Hilberry. directeur
van het Argonne laboratorium van de
Amerikaanse commissie voor kernenergie,
zullen de Verenigde Staten pas over 20 tot
'25 jaar genoodzaakt zijn. elektriciteit mede
van kernenergiecentrales te betrekken,
niet omdat de voorraad klassieke brand
stoffen ontoereikend zou worden, maar
omdat de winning en het vervoer van die
brandstoffen dan geen gelijke tred zal
kunnen houden met de groei van de be
hoefte, die elke zeven tot tien jaar ver
dubbelt.
De Verenigde Staten kunnen daardoor
een aantal kernenergiecentrales bouwen
van verschillende typen, opdat uitgemaakt
kan worden, welk type te zijner tijd tech
nisch en economisch het geschiktst zal zijn.
Op het ogenblik is één centrale in werking,
vier (particuliere) zijn in aanbouw en zes
bevinden zich in verschillende stadia van
ontwerp. Deze elf centrales zijn van zes
principiële typen. In de tweede helft van
1960 zullen vijf kern-energiecentrales van
drie verschillende typen elektriciteit voor
industrieel gebruik opwekken met een ge
zamenlijk vermogen van 700.000 kilowatt.
Van Engelse zijde werd verklaard, dat
in Groot-Brittannië thans vier kernenergie
centrales in aanbouw zijn, van hetzelfde
type als de reeds in werking zijnde centrale
te Calderhall. In de Sovjet-Unie werkt een
kernenergiecentrale reeds enige jaren. In
de nabijheid van Leningrad zal een tweede
van hetzelfde type, doch iets verbeterd,
verrijzen met een vermogen van 400.000
kilowatt. Voorts is in de Sovjet-Unie een
aantal centrales in aanbouw van een ander
type.
Er bestaan ook plannen voor de bouw
van een grote kernenergiecentrale in Zuid-
Italië. die gefinancierd zal worden door de
Wereldbank en de Italiaanse ï-egering ge
zamenlijk.
Voldoende uranium
De wereld heeft voorlopig voldoende ura
nium beschikbaar voor de produktie van
kernenergie zo blijkt uit rapporten van de
Amerikaan Johnson en de Fransman Ma-
bile. Johnson zei het te betreuren dat er
geen ramingen uit communistische landen
zijn, zodat nog geen volledige inventaris
kan worden opgemaakt. Johnson schat de
huidige uraniumreserves van de westelijke
wereld op twee miljoen ton en hij ver
wacht, dat nog een zelfde hoeveelheid ont
dekt zal worden Op dit ogenblik produce
ren de westelijke uraniumfabrieken (waar
van 28 in de Verenigde Staten) 35.000 ton
CAIRO (UPI) Dag Hammarskjoeld is
woensdag in Caïro aangekomen voor het
voeren van besprekingen met president
Nasser. In diplomatieke kringen verluidt
dat Hammarskjoeld pessimistisch gestemd
is over de mogelijkheden om de goede be
trekkingen tussen de Arabische landen te
herstellen.
Naar verluidt is president Nasser niet
bereid een kleine waarnemersgroep van de
UNO tot de Verenigde Arabische Repu
bliek toe te laten.
li
Hat Maleise woord „Merdeka", dat
„vrijheid" betekent, heeft voor Neder
landers geen onverdeeld aangename
klank, sinds die strijdkreet de martel
gang der Nederlands-Indonesische be
trekkingen heeft ingeluid en sinds
Indonesië van die vrijheid, die men
het overigens van harte gunnen kan,
zo'n merkwaardig gebruik maakt. Dat
blijkt het duidelijkst, wanneer men
het Indonesië van thans vergelijkt met
een andere Zuidoostaziatische staat,
die dat woord. Merkeda eveneens in
zijn vaandel heeft geschreven: de
federatie van Malaya. Op 31 augustus
heeft Malaya de eerste verjaardag van
zijn onafhankelijkheid gevierd. De
voormalige Britse kolonie heeft die
onafhankelijkheid niet cadeau gekre
genwant zij is geboren in de oorlog
zonder pardon, die nu al tien jaar
tegen de communistische terroristen
op het schiereiland wordt gevoerd.
Maar ondanks die oorlog, ondanks de
stimulerende spanningen tussen het
Maleise en het Chinese deel van de
bevolking, heeft de voorman van het
Malayaanse Merdeka, premier Toen-
koe Abdoel Rahman Ibni Almarhoem
sultan Abdoel Hamid Halim sjah, met
wijheid en voortvarendheid een aan
zienlijk deel verwezenlijkt van zijn
levensdroom, van Malaya een geluk
kig land maken.
Onze reisredacteur, W. L. Brugsma,
begint op pag. 9 een serie artikelen
over dit land, dat bij ons ten onrechte
Malakka wordt genoemd. Want Ma-
lakka is slechts het dromerige plaatsje
aan de westkust, dat eens een V.O.C.-
factorij was. Men zou het land mis
schien de Maleise federatie kunnen
noemen, maar dan komt men in de
knoop met de benaming van zijn in
woners, die verdeeld zijn in Maleiers,
Chinezen en Indiërs. Waar het loffe
lijk streven van de regering is, die
verschillen ondergeschikt te maken
aan het begrip van het gezamenlijk
staatsburgerschap, zullen ook wij de
jonge staat Malaya en haar burgers
Malayanen noemen.
uraniumoxyde per jaar. Volgend jaar zal de
produktie tot 42.000 ton stijgen.
Frankrijk is op het ogenblik de grootste
uraniumproducent in Europa, zo zei Mabile.
Na 1961 zal Frankrijk geen uranium meer
behoeven in te voeren. Op dit ogenblik pro
duceert Frankrijk 550 ton uranium De pro
duktie zal in 1962 tot 1500 ton zijn geste
gen, waardoor de voorziening van de eigen
behoeften voor de komende tien jaar in
ieder geval verzekerd zal zijn.
Sovjet-geleerden hebben een methode
ontwikkeld om uranium uit zeewater te
winnen.
C. W. F. Jacobs:
Armoede berokkent ellende, doch heb
zucht nog veel meer.
Nederlands schip pikte
er negentig op
TEHERAN, (AFP) In de Perzische
Een kale bo(e)l
Golf is een Perzisch schip met 125 passa-
