Generaal De Gaulle hield zijn
nieuwe grondwet ten doop
Eisenhower richt opnieuw
waarschuwing tot Peking
WELFSCH0ENEN
OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
HET WEER
Brits fregat seint bijna door
IJslanders geramd te zijn
Politie sloeg linkse stormloop op de
Place de la République af
Hammarskjoeld
morgen naar Israel
before i/oi/tiv///
China's territoriale wateren uitgebreid
tot twaalf mijl buiten de kust
Magistraal
Warm
Massaal
Vierling in Friesland
Twintigjarige moeder en
de babies maken het goed
Twee Prinsessen in de
gouden koets
Plastic slang
Binnenkort wijziging der
Dienstplichtwet
Kroesjtsjev breekt zijn
vakantie op de Krim af
Gezicht op Hamburg
Het woord is aan
Hellevoetsluis wordt weer
marinebasis
Sultan Hamid II
naar Malaya
POMTIAC HORLOGES
STUURMALS, COHEN
SPECIAALZAAK
Sukarno nodigt vier
staatshoofden uit
73e JAARGANG No 49
VRIJDAG 5 SEPTEMBER 1958
303e JAARGANG No 202
Grote Houtstraat 93, Haarlem. Tel. 15295
(0 lijnen) Directie, Redactie, Administratie.
Drukkerij Gr. Heiligland 10. Tel. 15295. Bij
kantoor Haarlem-N. Soendaplein, Tel. 57755
Hoofdredacteur: Simon Koster
Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks
Haarlems Dagblad
Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V.
Verschijnt dagelijks beh. op zon- en feestdagen.
Abonnement p. week 59 et, p. kwartaal 7.65,
fr. p.p. 8.15. Losse nrs. 12 ct. Postgiro 273107.
Advertentietarieven op aanvraag verkrijgbaar.
Directie: P. W. Peereboom en A. D. Huijsman
Van onze correspondent in Parijs)
Tijdens een massale plechtigheid op de
Parijse Place de la République. die met
grote zorg geregisseerd was, heeft Frank-
rijk's premier generaal Charles de Gaulle
gisteravond met een rede van 25 minuten
zi.jn grondwet voor de nieuwe republiek
ten overstaan van honderdduizend Parij-
zenaars ten doop gehouden. Voor het enor
me beeld van de gebroeders Monce, dat
de Franse maagd voorstelt, was een veer
tig meter hoog V-teken dat overigens
ook het Romeinse cijfer V voor vijfde re-
publick kon betekenen aangebracht. In
een half hoefijzer waren de tribunes voor
de ministers en andere hoogwaardigheids
bekleders opgesteld, rond het hoge spreek
gestoelte, dat door de ministers van na
tionaal onderwijs Berthoin en voor cultu
rele zaken André Malraux en tenslotte
door de generaal zou worden beklommen.
Een krans van republikeinse gardisten in
vol ornaat schaarde zich rond de tribune
en een ongekend sterke politiemacht stond
in de omringende straten en op de daken
van de huizen.
Minister Berthoin had tot taak aan een
kleine honderd nederige arbeiders hoge
officiële onderscheidingen uit te reiken en
Malraux, die de bijeenkomst geregisseerd
had, genoot de eer de historische verdiens
te van De Gaulle nog eens uitvoerig, en
zelfs wat overdadig, te belichten. Malraux
die vooral de sociale betekenis van De
Gaulle's optreden onderstreepte, kondig
de aan, dat er spoedig een verzekering te
gen werkloosheid zou worden ingesteld.
Overigens waren er onder het gehoor
van de generaal maar weinig arbeiders te
bekennen. De communistische partij had
de ceremonie op deze plaats, waar zij
haar demonstraties altijd pleegt te hou
den, als provocatie aan het Parijse prole
tarian! voorgesteld en derhalve tot tegen
betogingen opgeroepen. Van tijd tot tijd
trachtten groepen communisten onder het
geschreeuw van leuzen als „Weg met De
Gaulle" en „Het fascisme zal niet zege
vieren" naar het plein, waar op de dag
af nauwkeurig 88 jaar geleden de derde
republiek door Gambetta werd uitgeroe
pen, op te trekken. Bij die pogingen kwam
het enkele malen tot botsingen met de or
detroepen, waarbij een honderdtal perso
nen aan beide zijden werd gewond. Tien
betogers en zes agenten moesten in zieken
huizen worden opgenomen. In totaal wer
den 24 agenten gewond.
In een magistrale redevoering, die hij
zonder papieren in te zien afstak, heeft
generaal De Gaulle nogmaals zijn beken
de denkbeelden toegelicht over de inrich
ting van de nieuwe staat. Hij verdedigde
zich bij voorbaat tegen het verwijt de re
publiek om hals te willen brengen. Alle
vrijheden en rechten van de burger zijn
in de nieuwe constitutie gewaarborgd, zo
zei hij, doch de bevoegdheden en plichten
van regering en parlement zullen in het
vervolg streng gescheiden worden, zodat
de staat normaal zal kunnen functioneren.
De Gaulle bevestigde dat de overzeese ge
bieden en volken de vrijheid zouden krij
gen zich desgewenst van het moederland
los te maken. De toekomstige volksverte
genwoordiging zal de nieuwe grondwet ten
alle tijde kunnen herzien en vervolmaken.
Over Algerije werd geen woord gezegd en
men mag aannemen dat dit probleem ten
minste tot na het referendum in de ijskast
zal blijven.
Met deze manifestatie heeft de Franse
regering officieel de campagne voor het
referendum van 28 dezer geopend. De
Van doorgaans goed ingelichte zijde in
Cairo is vernomen dat Hammarskjoeld
zaterdag naar Jeruzalem zal vertrekken
voor besprekingen met premier Ben Goe-
rion van Israel. De secrelaris-generaal
van de UNO zou slechts één dag in Jeru
zalem blijven. Daarna vertrekt hij naar
Bagdad. Wellicht zal Hammarskjoeld na
Bagdad nog Amman en Beiroet bezoeken.
BEIROET (UPI) De oppositie in Liba
non heeft aangekondigd, dat met ingang
van vandaag, vier radiozenders der oppo
sitie zullen zwijgen. Men leidt hieruit af,
dat de oppositie ook hiermee de weg naar
de verzoening verder wil gaan.
Advertentie
BARTEUORISSTR. HAARLEM TEL. 13439
L FERD. BOLSTR. 48 A'DAM TEL. 717162
LAMSWOL TWIN-SETS ƒ39.50
Verwachting tot morgenavond:
Overwegend zonnig en warm
weer met een matige zuidooste-
lijke wind.
Volledige weerrapporten op pagina twee.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF PAGINA'S
generaal zal in de weken en dagen, die ons
nog van de 28ste scheiden, in de tien
grootste steden van het land op soortgelij
ke bijeenkomsten optreden om het voik
„uit naam van Frankrijk" lot het ja-woord
te bewegen. De regering moet 3Va miljard
francs voor deze propaganda hebben uit
getrokken. Radio cn televisie, en zo mo
gelijk de pers, zullen voor de campagne
worden gemobiliseerd. De slag voor het
referendum is ingezet en de strijd tussen
ja en neen belooft vinnig te worden.
(UPI) De relletjes begonnen om zes
uur, een half uur voordat De Gaulle zou
beginnen te spreken. Een menigte van
tienduizend communisten en mensen van
links verdrong zich toen in de Rue Turbi-
go, die naar het noordelijk gedeelte van
het plein leidt.
Bij het plein gekomen, haalden zij plot
seling gele borden te voorschijn, waarop
„neen" stond. Dadelijk daarop gooiden
zij deze op de grond en drongen op de poli
tie toe.
De eerste rij agenten werd onder het
hevige opdringen van de mensenmassa
uiteengeslagen. Maar achter die agenten
stonden compagnieën gehelmde republi
keinse veiligheids-troepen (C.R.S.) opge
steld, die een „charge" uitvoerden. Daar
mee was de strijd in volle gang. Vervol
gens reden agenten op motoren door de
menigte heen. F.en communist klom in
een lantarenpaal om „neen" te roepen,
maar een politieagent wierp hem een touw
als een lasso om het lichaam en haalde
hem naar beneden.
Even voordat De Gaulle op het plein
aankwam, lieten communisten een wolk
rode, witte en blauwe ballonnetjes de
Franse nationale kleuren los, waarop
„Neen" stond geschreven. Aan de west
kant van het plein zong een menigte de
„Internationale" en scandeei'de „Non
pour De Gaulle". Sterke cordons republi
keinse garde versperden hen met lange
stokken de toegang tot het plein.
(Men zie ook pagina 3)
De 20-jarige mevrouw J. Lautenbach-
Spoelman te Deinum (Fr.) heeft het leven
geschonken aan een vierling: twee jongens
en twee meisjes. Direct na de geboorte zqn
de kinderen overgebracht naar het Diaco-
nessenhuis te Leeuwarden, evenals de moe
der. De babies, die vier maanden te vroeg
geboren zijn, maken het goed. Ook de toe
stand van de moeder is niet ongunstig.
Mevrouw Lautenbach wordt morgen 21
jaar. De vader van de vierling is de 25-
jarige heer S. Lautenbach, werkzaam bij
het intercommunaal waterleidingbedrijf
Leeuwarden. Het echtpaar, dat niet zo lang
geleden is getrouwd, woont, in afwachting
van een eigen woning die inmiddels al in
zicht is, in bij de schoonouders.
De vier kinderen variëren in gewicht van
1050 tot 1800 gram.
Naar alle waarschijnlijkheid zullen
prinses Beatrix en prinses Irene het ko
ninklijk paar vergezellen bij de opening
van de nieuwe zitting der Staten-generaal
op dinsdag 16 september.
Twee jaar geleden vergezelde prinses
Beatrix haar ouders reeds in de gouden
koets op Prinsjesdag. Vorig jaar was zij
verhinderd door een enkel-blessure.
hi Hillegom werden gisteren acht
enorme plastic buizen van in totaal
vierhonderd meter per spoor vervoerd
naar Hannover in Duitsland. De bui-
ren, die door de n.vDraad- en Kabel-
fabriek Draka zijn gespolen zullen die
nen voor isolatie van een elektriciteits
kabel onder het Mittellandkavaal. De
foto toont het transport door Hillegom
naar het station waar de buizen op vijf
aan elkaar gekoppelde spoorivagons
werden geladen.
(Van onze Haagse correspondent)
Bij de Tweede Kamer zal vermoedelijk
begin volgende week een wetsontwerp wor
den ingediend lot wijziging van artikel 33
van de Dienstplichtwet. Deze wijziging zal
het mogelijk maken, dienstplichtigen van
de landmacht ook zonder hun toestemming
naar gebieden buiten Europa te zenden.
De grondwet laat dit reeds toe, maar de
Dienstplichtwet is nog niet aangepast aan
de jongste grondwetswijziging van 1956.
Deze kwestie werd urgent door het be
sluit van de regering, een groep specialis
ten op het gebied van de luchtafweer aar
Nederlands-Nieuw-Guinea te zenden. Tot-
dusver is de verdediging van Nieuw-Gui-
nea een zuivere marine-aangelegenheid.
In afwachting van de goedkeuring van
de wijziging door beide Kamers gaat de
voorbereiding van de uitzending van ma
terieel en personeel der landmacht naar
Nieuw-Guinea voort.
MOSKOU, (UPI) De Russische mi-
nister-president Kroesjtsjev, is overhaast
van zijn vakantie op de Krim naar Mos
kou teruggekeerd met het oog op „drin
gende ambtsbezigheden"
De Haarlemse bloemenmeisjes hebben
tijdens hun bezoek aan Hamburg,
waar zij de Nederlandse week met hun
aamoezigheid hebben opgefleurd, ook
een verjaardegsbezoek gebracht aan
de burgemeester van de Hanzestad, de
heer Max Brauer, die dezer dagen 71
jaar werd. De burgemeester liet zijn
Haarlemse gasten op zijn balkon nabij
de Alster van het mooie uitzicht over
de stad genieten.
Horatius:
Wie veel toil hebben, komt veel tekort.
De marineleiding is van plan, van Hel-
levoelsluis weer een marinebasis te ma
ken. De bedoeling is er een aantal mijnen
vegers te stationeren. Het voornemen is
een onderdeel van het plan de eenheden
van de Nederlandse vloot over verschil
lende bases te verspreiden.
Tussen vertegenwoordigers van de mari
ne en het gemeentebestuur worden thans
besprekingen gevoerd over de technische
uitvoering van het plan.
DJAKARTA (ANP) Sultan Hamid II
van Pontianak las vandaag tot zijn verba
zing in de bladen, dat hij -volgens berich
ten uit Singapore daar donderdag zou zijn
aangekomen.
Hamid, die woensdag van een verblijf
in de bergen ten zuiden van Djakarta in
de Indonesische hoofdstad was terugge
keerd, zou volgens deze berichten het
Staatsburgerschap van Malaya willen aan
vragen. Naar aanleiding daarvan ver
klaarde hij inderdaad te hopen naar Ma
laya te kunnen gaan, doch een visum
daarvoor heeft hij nog niet aangevraagd.
NEWPORT (Reuter) „President Eisen
hower zal niet aarzelen Amerikaanse strijd
krachten te gebruiken voor de verdediging
van de nationalistische eilanden voor de
kust van communistisch China, als hij dat
nodig acht voor de veiligheid van For
mosa". Dit heeft minister Dulles verklaard
te Newport (Rhode Island), waar de presi
dent met vakantie is. Dulles legde zijn ver
klaring af met machtiging van de presi
dent. De Verenigde Staten hebben ondanks
LONDEN, (UPI) Een vaartuig van
de IJslandse kustwacht, de „Aegir", heeft
donderdagavond vergeefs getracht een
fregat van de Britse marine ter escorte-
ring van de vissersvloot, de Russell", te
rammen, zo heeft de Britse admiraliteit
bekend gemaakt. Een radiobericht van de
Russell meldde, dat de Aegir aan stuur
boordzijde gelijk met de Russell opvoer
met een snelheid van twaalf knopen. Daar
op liet de Aegir een kort hoornsignaal ho
ren en gaf bakboord roer. Volgens het ra
diobericht was aan het zog van de Aegir te
zien. dat deze scherp naar bakboord stuur
de. De Russell moest twintig graden geven
om vrij te komen, waarop de Aegir vóór
de Russell om voer.
De admiraliteit maakte bekend, dat het
incident plaats had toen de 1.100 ton me
tende Russell bezig was Britse trawlers te
gen het 500 ton metende IJslandse vaar
tuig te beschermen.
Volgens een correspondent van UPI die
zich aan boord van een der Britse schepen
bevindt, zijn de Engelsen in het geheel
niet van plan dit vissen onder bescher
ming binnen de twaalfmijlszone op te ge
ven. De trawlers hebben van hun eige
naars opdracht gekregen hier te blijven
vissen cn deze opdracht zal uitgevoerd
worden. Wel zullen de schepen elkaar ge
regeld aflossen, onder meer om brandstof
op te nemen. De meeste trawlers hebben
genoeg brandstof aan boord om drie we
ken op zee te blijven.
(Reuter) De IJslandse minister van
visserij, Josefsson, verklaarde donder
dag, dat IJsland niet als gevolg van het
visserijgeschil uit de NAVO zal treden.
Men moet de kwestie van de visserijgren-
zen en het lidmaatschap van de NAVO niet
met elkaar verwarren, zei de minister, die
lid van de IJslandse communistische par
tij is.
(UPI) Donderdagavond hadden zich
voor de ambtswoning van premier Jonas
sons ruim 10.000 personen verzameld om
te protesteren tegen het vissen binnen de
twaalfmijlszone door de Engelsen.' De bij
eenkomst was georganiseerd door de ar
beidsraad, waar zowel sociaal-democra
ten als communisten deel van uitmaken.
Daags tevoren waren bij een betoging
voor de Britse ambassade vijf ruiten ge
sneuveld.
Eisen van Far Oer
REYKJAVIK (UPI) Een hoge IJs
landse regeringsfunctionaris heeft ver
klaard, dat voorgesteld zal worden vissers
van de Far Oer-eilanden binnen de „ter
ritoriale wateren van IJsland" dezelfde
rechten te geven als de IJslandse vissers.
De zegsman verklaarde de vissers van de
Far Oer-eilanden hiermee te willen belo
nen voor de wijze, waarop zij het recht
van IJsland om hun territoriale wateren
uit te breiden hebben verdedigd. De vis-»
sers van de Far Oer-eilanden hebben tien
tot twaalf trawlers en een groter aantal
kleinere vissersvaartuigen (dit is in strijd
met een eerder van IJslandse zijde ver
breid bericht, dat ook de IJslanders zélf
niet binnen de twaalfmijlszone zouden mo
gen vissen Red.)
KOPENHAGEN (UPI) Donderdag
middag is een buitengewone bijeenkomst
begonnen van de Deense ministerraad,
waarin de aanspraken van de Far-Oers op
een territoriale zone van twaalf mijl be
handeld worden. De regeringscommissa
ris te Thorshavn had gisteravond in een
rapport aan premier Hansen gemeld, dat
er op de Far-Oers „gevaarlijke politieke
krachten" kunnen losbreken als de eis van
de eilanden niet wordt ingewilligd. Het
eilandbestuur heeft reeds besloten de ter
ritoriale grens tot twaalf mijl uit de kust
te verleggen met het doel zijn visgron
den te beschermen maar de Deense re
gering. die de buitenlandse politiek van de
Far-Oers behartigt, moet dit besluit goed
keuren. Zonder regeringsgoedkeuring
heeft het geen rechtsgeldigheid.
Ook de visserij kwestie tussen IJsland en
Engeland zal. besproken worden. De vis
sers van de Far-Oers vrezen namelijk dat
trawlers die bij IJsland niet meer vissen,
hun netten bij de Far-Oers zullen uitwer
pen.
OSLO (UPI) Wanneer IJsland zijn
deelneming afhankelijk stelt van bepaalde
voorwaarden, dan zal Noorwegen zich uit
spreken tégen een conferentie der minis
ters van Buitenlandse Zaken van de NAVO
over het Engels-IJslands visserij geschil.
Een dergelijke conferentie die gezien dp
drukke agenda heel moeilijk op korte ter
mijn kan worden belegd heeft, naar de
mening van de Noorse regering, weinig zin
wanneer IJsland van tevoren stelt, dat
men zekere voorwaarden heeft te accep
teren.
het uitgesproken voornemen van de com
munisten om Quemov aan te vallen, nog
niet de hoop opgegeven, dat Peking niet de
vredeswil van de mensheid zal willen trot
seren.
„De president en ik hopen oprecht dat
het Chinese communistische regime niet
weer, zoals in Korea, de grondbeginselen
zal tarten waarvan de wereldorde afhangt,
namelijk dat strijdkrachten niet gebruikt
dienen te worden om territoriale verlan
gens te bevredigen", zo zei Dulles. Elk ge
bruik van naakt geweld zal een kwestie
op-werpen die ver boven de eilandjes voor
de kust en zelfs de veiligheid van Formosa
uitgaat. Een dergelijke ontwikkeling zou
„wijdverspreid gebruik van geweld in het
Verre Oosten aankondigen, dat de vitale
posities van de vrije wereld en de veilig
heid van de Verenigde Staten in gevaar
zou brengen", zo waarschuwde Dulles.
Overigens voegde hij hier aan toe, dat
het niet „voor de hand ligt" dat de pogin
gen die de Chinese communisten doen, of
mogelijk nog zullen doen. ..niet kunnen
worden bedwongen door de moedige en
zuiver defensieve inspanning" van de na
tionalistische strijdkrachten van Formosa
met de „aanzienlijke logistieke bijstand die
de Verenigde Stalen verschaffen".
Dulles bracht in herinnering, dat bij de
bespreking met Chinese afgevaardigden die
in de afgelopen drie jaar in Geneve zijn
gevoerd, de Verenigde Stalen hebben ge
probeerd lot een wederzijdse afzwering
van het gebruik van geweld, behalve voor
zelfverdediging, te komen. Dulles drong
opnieuw aan op aanvaarding van dit denk
beeld ,als de enig mogelijke beschaafde
procedure in internationale betrekkingen.
Een functionaris van Dulles' departement
verklaarde in Washington, dat de Verenig
de Staten snel zullen handelen als zij zou
den menen, dat de toestand in de Straat
van Formosa uit de ïand zou lopen en de
nationalistische strijdkrachten zouden me
nen dat zij de zaak niet alleen aankonden.
Op de vraag van een verslaggever, of de
verklaring van Eisenhower gezien moet
worden als een waarschuwing zonder meer
aan communistisch China, antwoordde deze
functionaris, dat hij, als hij in de plaats
van de communistische machthebbers
stond, zeker de gevolgen van wat hij „ver
dere agressie" noemde, zou overwegen.
Agressie
Senator Wavne Morse heeft geëist, dat
het Congres in spoedzitting bijeenkomt om
Eisenhower en minister Dulles te contro
leren in hun, door Morse gevaarlijk ge
achte, buitenlandse politiek. Bovendien
dient, volgens Morse, de president de
kwestie-Formosa ter sprake te brengen in
de UNO. Hij zei er van overtuigd te zijn,
dat de crisis in het Verre Oosten de vrede
in gevaar brengt. De Verenigde Staten
hebben volgens Morse niet de bevoegdheid
de Chinese nationalisten op Quemoy en
Matsoe te beschermen. „Indien wij het wel
doen, zullen wij als aanvaller worden ge
brandmerkt en terecht", zei hij.
MOSKOU (Reuter) Het blad van de
communistische partij van de Sovjet-Unie,
de „Pravda", schrijft dat de Sovjet-Unie
niet werkeloos kan blijven toezien, indien
er dingen gebeuren „aan de grens of op het
grondgebied van haar grote bondgenoot",
communistisch China.
HONGKONG (Reuter-AFP) Dc com
munistische Chinese regering heeft mee
gedeeld, dat zij de territoriale wateren uit
breidt tot twaalf mijl. In een regeringsver
klaring wordt gezegd, dat de niéuwe grens
zal gelden voor „alle gebieden van de
volksrepubliek", dus ook voor Formosa cn
alle andere eilanden die aan China behoren.
De regering van Peking geeft voorts op
nieuw uiting aan haar voornemen Formosa
en de naburige eilanden met alle mogelijke
middelen en op een geschikt tijdstip te
„bevrijden". Dit is een zuiver Chinese bin
nenlandse aangelegenheid en buitenlandse
inmenging zal niet worden geduld aldus
de verklaring.
De uitbreiding van drie tot twaalf mijl
betekent, dat Quemoy en Matsoe binnen de
territoriale wateren komen te liggen. In de
Chinese verklaring wordt nog gezegd, dat
geen enkel buitenlands oorlogsschip of
militair vliegtuig in het gebied van de
territoriale wateren mag komen. De Ame
rikaanse strijdkrachten, die Formosa en de
naburige Penghoe-eilanden „bezetten",
maken inbreuk op de territoriale onschend
baarheid en soevereiniteit van de Chinese
volksrepubliek, zo wordt gezegd.
WASHINGTON (Reuter) - Het Ameri
kaanse departement van Buitenlandse Za
ken heeft verklaard dat het Chinese besluit
een „duidelijke poging" der Chinese com
munisten is om „hun agressieve doelen te
verhullen".
LONDEN (AFP) Uit gezaghebbende
Britse bron wordt vernomen dat Groot-
Brittannië de uitbreiding der Chinese ter
ritoriale wateren tot twaalf mijl niet zal
erkennen, daar dit een eenzijdig besluit is
dat „geen geldigheid heeft op grond van
het internationale recht".
Advertentie
JUWELIERS - Houtplein 15 - HORLOGERS
Advertentie
JAC. VAN MARIS
BARREVOETESTR. 19 - TEL. 15051
TOKIO (UPI) President Sukarno van
Indonesië heeft de presidenten van Pakis
tan. India, Noord- en Zuid-Vietnam uitge
nodigd voor een „vriendschappelijke bij
eenkomst". Dit meldt Antara uit Djakar
ta.
Er zijn geen verdere bijzonderheden
bekend over de bijeenkomst.