Nieuwe film van Mackendrick
toch een teleurstelling
Reisschetsen van architecten
DE KEERKRING EXPOSEERT
tyouve/}
Drie kleine exposities in
Haarlemse kunstzalen
DRAYER
Jacobus van Looy
en Willem de Zwart
HAARLEMS DAGBLAD OPRECHTE HAARLEMSCHE COULANT
9
SWEET SMELL OF SUCCESS
NAPOL1TAINS
Gratis openstelling
JUIST NU
concertpianiste Marjo Tal
zingt Franse chansons
Film over campagne van
O shorn in Begijnhofkapel
Emigranten vertellen
De Haagse Comedie huldigt
Marie Meunier-Nagtegaal
NEVEDA
wol
PHILIPS AUTO-RADIO
Inbouw en reparatie»
Opgeschroefd
In „De Ark"
Pieter Giltay
VRIJDAG 10 OKTOBER 1958
_P NAAM Alexander Mackendrick zegt
l jn de wereld van de film, waarin
I»n „oVd regisseur gelukkig nog zijn kan-
krijgt. De Hecht-Hill-Lancaster com-
die als onafhankelijke producen-
roep niet het eerste het beste scena-
7aanpakt om te verfilmen, heeft Mac-
ndrick naar Amerika gehaald om hem
^gelegenheid te geven een keiharde „sto
ry- te verfilmen, die zich afspeelt in de
krantenwereld, zij het niet onder dat gen-
li journalisten, dat men over het alge-
j, n m Nederland kent. De „kolomschrij-
ir'r(- Waarmee „Sweet smell of success"
L in kennis brengt, spuien hun naar de
-il riekende stukjes in schandaalbladen,
uaarin zij mensen en reputaties maken en
breken. Ze bedienen zich voor hun inlich
ten van persagenten, die maar één
wanschap aankweken: geen moraal te
bezitten. Zij gaan. net als hun opdrachtge
ver, over lijken. In ..Sweet smell of suc-
- wordt men met zijn neus bovenop
fr praktijken van deze lieden gedrukt. Zo-
j-t; de film dat doet, is zij buitengemeen
!nleressant. Maar niet zodra neemt ze
-aar feitelijke gegeven bij de kop, of men
begint zich te verbazen. Aan het slot ont-
lekt men te zijn beetgenomen. Wat in zijn
gemeenheid de indruk maakte bepaalde
wantoestanden door 'n directe weerspiege
ling duidelijk aan de kaak te stellen, blijkt,
opgehangen aan de uitwerking van een in
trige, van geen wezenlijk belang meer.
£en bloedeloos verhaaltje dringt zich dan
asn onze aandacht op. Men voelt zich bij
d» neus genomen en wendt zich teleurge
steld van de film af.
ALWEER ZO'N GEVAL dus van een
[ilm, die steekt in een knappe vorm, die
intrigeert en boeit tot haar inhoud zicht
baar wordt en die inhoud ik wil niet
zeggen niets om het lijf heeft aan de
opgewekte illusie van de vorm niet beant
woordt. De affaire draait helemaal om een
meedogenloze kolomschrijver, die zijn zus
je adoreert. Het meisje is verliefd op de
prist van een quintet, dat in een nacht-
tlub speelt De kolomschrijver kan niet
buiten de affectie en bewondering van
Ejn zusje(!) en zint op middelen om aan
de verhouding een eind te maken. Daar-
dient een jonge persagent, die hij on-
d»r druk zet De jongeman is een verach-
lelijk strever en tegelijk een lafaard. Hij
S*élt het klaar de gitarist op valse be
zoldiging achter slot en grendel te krij-
p. niet overigens zonder de medewer-
cng van de kolomschrijver, die van zijn
[vloed op de mensen, van wie hij „schan-
baltjes" weet, gretig profijt trekt. Om de
(en of andere onverklaarde en ook onver-
laarbare reden keert de kolomschrijver
ich dan plotseling van zijn persagent af.
lu wordt de slechtaard zelf ingerekend:
ij zou het zusje van de kolomschrijver
hebben aangerand. Maar het zusje begrijpt
allang hoe de vork in de steel zit. Ze moet
van broerlief niets meer hebben. Ze laat
hem alleen. Daarmee eindigt de geschie
denis: ieder krijgt zijn deel, de kolom-
schrijver zijn eenzaamheid zonder het ado
rabele meisje, de persagent de ondank,
die s werelds en dit keer ook 's hemels
loon is, het zusje en de gitarist elkaar. En
daar doen we het dan maar mee.
,i ,f'oa|s gezegd, zolang we met de eigen
lijke inhoud van dit verhaaltje nog niets
te maken hebben en ons alleen de sfeer
wordt geschetst, waarin dit soort penne-
chanteurs leeft, zolang is de film boeiend.
Of Mackendrick er weg mee weet, be
hoeft men zich niet meer af te vragen. Ook
wanneer de dingen zich zo gaan ontwikke
len als het scenario voorschrijft, blijft zijn
werk met de camera en de acteurs werk
van klasse. Men ziet bijvoorbeeld Burt
Lancaster in een fraai volgehouden ty
pering van een krantenrat, met wie de
muis, die Tony Curtis is, knaagt en knaagt
en wroet tot de rat de muis naar de keel
springt. Het is allemaal verzorgd van spel
en verzorgd van beeld, maar het bevredigt
ons toch niet. Daarvoor staat het geval te
zwak op poten en vraagt men zich te vaak
af waarvoor het nu allemaal nodig is.
P. W. Franse
De „columnist" Burt Lancaster) ka
pittelt de eerlijke gitarist. Geheel links
de intrigerende persngent (Tony Curtis).
Advertentie
Melk of puur
Zwaar gevulde doos: f 3.—
Los; f L- per 100 gram.
Ter gelegenheid van de viering van het
vijfenzeventig-jarig bestaan van de ver
eniging Rembrandt zullen verscheidene
museums gedurende een aantal dagen
gratis opengesteld worden om nog eens
extra de aandacht van het publiek op het
werk dezer vth-eniging te vestigen, hetgeen
mede zal geschieden door het daaraan
verbinden van tentoonstellingen van de
met haar steun verworven kunstwerken.
Het rijksmuseum Kröller-Müller te Ot-
terlo zal gratis toegankelijk zijn van 11
tot 18 oktober. Het Rijksmuseum te Am
sterdam en het Koninklijk kabinet van
schilderijen het „Mauritshuis" te 's-Gra-
venahge zullen van 12 tot 20 oktober gratis
opengesteld zijn.
Het Frans Halsmuseum neemt aan deze
regeling niet deel, mede omdat de directeui
een speciale expositie niet verantwoord
acht. daar het Frans Halsmuseum niet over
voldoende schilderijen van Rembrandt be
schikt en het publiek vaak niet de ver
wachte belangstelling toont.
In „De Hoofdwacht" aan de Grote Markt
Haarlem wordt tot 19 oktober eén ten-
icnstelling van reisschetsen van architec-
>n. leden van de jubilerende B.N.A., ge-
ouden, benevens van karikaturen over het
wuwen. Voor mijn bezoek hier moest ik
ren denken aan een voorval in onze te-
enschooltijd. In het Stedelijk Museum was
en grote tentoonstelling ingericht, die ver-
ag van het werk en het streven van de
(roemde Amerikaanse architect Frank
Joyd Wright deed. De suppoost wist niet
we nu deze expositie ook gratis op onze
iwlingenkaart mochten bezoeken en toen
ichoot de architect Wijdeveld ons te hulp
zei ons maar goed te kijken naar
'rights tekeningen, waarvan we wel iets
konden leren. En daarmee voelden we ons
wiedigd. Wij kwamen om plattegronden,
ideeën betreffende architectuur,
projecties te lezen en situatie-
annen al dan niet te bewonderen. Mooie
dremngen hadden we niet nodig. Het teke-
ffl leerden we wel op school en van an-
(rer grote voorbeelden. Ik geloof, dat we
gelijk hadden ook. Want van de fraai
5«nanierde wijze waarop de architect zijn
innen voordraagt valt doorgaans voor de
(gmneling in de beeldende kunst mis
trien net het verkeerde te leren.
Als ik dan ook op deze tentoonstelling
en ander mocht waarderen, dan heeft
weinig met het architect-zijn van de
"«u's te maken. Ze hebben, voorzover
enig verbeelden sprake is, dan mis-
ffiien wel dit voor, dat ze weten hoe een
in elkaar zit. Het voordeel hiervan
overigens niet opvallend. Het meren-
«1 heeft argeloos plezier gehad aan he«
""«en van aardige landschappen of stads
lichten. Plezierig zijn de berglandschap-
fn van B. W. Westerhuis bijvoorbeeld. Ir.
Lammers aquarelleert wel aardig. Meer
baring met tekenkrijt en penseel toont
N. Ch. Dekker, die zich meten kan
le- vaklieden in deze. Mevrouw Fr. Lam-
Krs-Koeleman legde een bijna ouderwetse
andacht bij haar fijne met waterverf ge-
rassen tekening van Rome's Engelen-
•urcht aan de dag. Een kundig en ook zeer
Zakelijk tekenaar is ir. T. W. C. Hekken,
het trappenhuis van Blois beter aankan
menig „echte' schilder. Handig toont
Advertentie
KOMT DE TIJD
OM TE PLANTEN
Herenweg 103 B
Heemstede
concertpianiste Marjo Tal zal maan-
i* 13 oktober in de kleine zaal van het
„.'^erdamse Concertgebouw een recital
brh »'aarin 26 voor de pauze werken i an
c Mozart en Beethoven speelt. Daar-
'ebo Ze V00r het 661-51 in het Concert-
u.w Franse chansons zingen op teksten
Ja«*6s Prévert, Raimond Queneau,
is pi>na,'re' Maur>66 Fombeure en Fran-
waarvoor ze zelf de muziek
*j! geschreven.
sen* '0 'S en'ge iar6n geleden begon-
V met het componeren van chansons.
"'hndene Franse artiesten hebben
r - In s wer^ 'n ^un reportoire opge-
'm n' lg66n vo°r een buitenlandse
L|PnU1Rte in frankrijk als een bijzon-
rnwd wordt beschouwd.
zich ir. J. Piets in zijn Zuidfranse impres
sies. Echte verbeelding is er misschien het
sterkst in Westerhuis' schetsen. En dan
trok me in deze ook sterk een stevige
schets naar een in aanbouw zijnd werk van
Le Corbusier van J. Hermsen.
Sommiger schtsen zijn wat saaie archi
tectentekeningen, zoals die gemaakt wor
den om een publiek enig idee te geven van
het uiterlijk van een te bouwen geval. Te
weinig wordt ook wel de schoonheid weer
gegeven van fraaie oudere architecturen,
een torentje te Menton bijvoorbeeld. Het
schijnt toch zo te zijn, dat men daar echt
een schilder van belang voor moet wezen.
En daarom mogen we misschien ook weer
niet te veel verlangen van deze tentoon
stelling, die tenminste aardig te noemen is.
Bij de karikaturen, merendeels „cartoons"
te noemen, is wel een en ander grap
pigs-
Bob Buys
FILM VAN MAX DE HAAS BEKROOND
Tijdens de ..Achtste internationale week
van de toeristische en folkloristische film",
die ter gelegenheid van de wereldtentoon
stelling te Brussel is gehouden, heeft de
film „Amsterdam, stad van het water"
(door dé cineast Max de Haas in opdracht
van de gemeente Amsterdam vervaardigd)
de hoogste onderscheiding de „prix du
reportage", beschikbaar gesteld door de
„Cercle du cinema", verworven.
De internationale jury, die deze fiim uit
een zestigtal inzendingen uit tientallen lan
den koos, was van oordeel, dat deze docu
mentaire uit een toeristisch oogpunt be
zien, de meest geslaagde filmische repor
tage gaf.
Maandagavond wordt in de Begijnhof
kapel te Haarlem een film van veertig
minuten vertoond over de campagne van
de Amerikaanse evangelist Tommy Le?
Osboiri iff Nederland. De filmbijeenkomst
wordt belegd door het Interkerkelijk
Evangelisatie-comité. De film, die van
commentaar voorzien is door de radiover
slaggever Peter van Campen. wordt inge
leid door de heer F. Stroethoff, directeur
van „Tot heil des volks" te Amsterdam.
„Zo leven zij nu" is een nieuwe rubriek
in het programma van Radio Nederland
Wereldomroep. Iedere maandag worden
belevenissen en ervaringen van luisteraars
in het buitenland voor de microfoon ge
bracht. Er zijn al heel wat inzendingen
binnengekomen en begin november, als
het nieuwe zendschema ingaat, komt ,.Zo
leven zij nu" voor het eerst in de ether.
De Wereldomroep hoopt nog veel meer
bijdragen te ontvangen. Aan alle luiste
raars if> gevraagd in een eenvoudig en
onopgesmukt verhaal van een ten hoogste
vijfhonderd woorden iets te vertellen over
hun leven in het nieuwe land.
Ambassadeur. De heer L. Noë. direc
teur Afrika en Midden-Oosten van het
ministerie van Buitenlandse Zaken, is be
noemd tot ambassadeur in de republiek
Liberia en tevens tot consul-generaal te
Monrovia.
In het Stedelijk Museum te Amsterdam
in het oude gebouw, is tot 20 oktober werk
van leden van de schildersvereniging „De
Keerkring" te zien. Deze reken ik nog
altijd tot de meest aantrekkelijke expo
sitie-organisaties. Toch lijkt het me voor
verscheidene der vertegenwoordigden een
beetje oppassen geblazen. Enkele hunner
hebben een bepaalde manier van uit
drukken gevonden en denken blijkbaar
dat dit alleen voldoende is. Ik moet den
ken aan een in zijn tijd wel bekend land
schapschilder, Wenckebach, wiens werken
wel voor schoolplaten gereproduceerd
werden. Op diens beste werken, geschil
derd in min of meer realistisch-impressio-
nistische trant, was eigenlijk niets aan te
merken. Ze deden me alleen maar niets,
omdat ze geen verhouding tot het onder
werp verraadden noch projecties waren
van gevoelens die in de maker zonder
meer bestonden. Het waren documenten
betreffende meestal mooie plekken en ver
moedelijk was er ook niet meer mee be
doeld. De modernere vormgeving van een
en ander hier lijkt zekere bedoelingen te
hebben, maar wat er nu mee uit de bus
kwam zegt me net zoveel en weinig als
bedoelde school prenten. Nu heb ik niets
tegen een fraaie wandversiering, maar ik
dacht dat leden van „De Keerkring" meer
pretendeerden.
En dat meer is hier dan ook te ontmoe
ten. In het werk van Arie Kater in de
eerste plaats. Hij bedoelt niet alleen dui
delijk wat, maar maakt dat ook waar.
Bierman besprak ik nog niet zo lang ge
leden. Zijn portret D.S. raakt wel iets in
ons, al dacht ik dat het toch verder door
gevoerd had kunnen worden. Het steunt
me nog te zeer op een goede gooi. Duk-
kers' portret van de mimespcler R. v. R.
frappeert door gelijkenis. Mooi vond ik
zijn strand. Zo n olieverfschets van Etre-
tat is wel aardig, maar gezien onderwerp
gevaarlijk, daar beroemde impressionisten
hetzelfde al schilderden en zo wordt een
vergelijken een beetje onthullend. Het
woord armoede schiet me dan toch wel
meteen te binnen. Maar dat is dan niet
alleen Dukkers' tekort. Jutta Metzger
blinkt uit met goede aquarellen. Rik van
der Mey is me sympathiek om een steeds
betrachten van iets dat boven de uitdruk
kingsmiddelen ligt, zelfs al schiet hij te
kort in voldoende bezit aan eigen uitdruk
kingsmiddelen of beheersing daarvan. Jan
Sierhuis, vroeger wel een wildebras, poogt
misschien iets terug te vinden van die
spontaneïteit, maar lijkt zich ook te laten
meevoeren door anderer juist zo in deze
tijd behaald succes. Iets bijzonders is hier
het werk van Leo van Rijn-Rubbens weer.
Echt zondagsschilderes mag men haar niet
noemen. Haar technische tekorten weet
zij bijna te verbloemen met haar goede
smaak. Zij leerde dat zij tekort zou doen
aan de zuiverheid harer intenties, als ze
deze gebreken had willen wegwerken
achter een kwasi-modern vormgeven. In
Jacob Kuijpers „Interieur Klein Donker-
vliet" werd een eenheid bereikt met din
gen, die daarin toch hun individualiteit
bewaarden.
De Keerkring verkoopt op deze ten
toonstelling een mapje met litho's van
alle leden voor werkelijk een zeer laag
bedrag. Gezien de kwaliteit van het ge
heel en die van de prenten van Kater en
Kuijper in het bijzonder is hier een aan
beveling op zijn plaats.
Bob Buys
Advertentie
SIGNAAL Technisch speelgoed
'•AITEl JOtlSSTlAAT A HAARLEM
Om ook nu weer van de jaarlijkse aan
Jacobus Van Looy gewijde tentoonstelling
in ,.Het Huis van Looy" te Haarlem iets
interessants te maken werd thans het werk
van Willem de Zwart erbij betrokken. Hoe
gelukkig dat idee was, blijkt direct bij het
binnenkomen. Te weinig zag men deze
wanden gevuld met werk van dergelijke
kwaliteit als van Van Looy's tijdgenoot,
die zo dicht bij Breitner stond en toch zo'n
heel eigen persoonlijkheid vertoont. De
Zwart is iets voorzichtiger zonder ooit
angstig te zijn. Hij is ook iets meer ver
teller. zonder dat dahrbij zijn verhalen
prevaleert boven het puur schilderkun
stige. Zijn bezinning op de kleur is mis
schien ook iets sterker dan bij Breitner
maar het is een verschil van temperament,
waarmee Breitner het dan zeker wint in
bijvoorbeeld een stadsgezicht. En door die
bezinning op kleur kon De Zwart het dan
wel winnen met zijn groenen, die overi
gens hij Breitner betrekkelijk zeldzaam
zijn- Hoe mooi is in De Zwarts „Wegwer
kers bij Loosduinen'' het groen, waar het
rood deze kleur nog komt versterken. Wat
hard zijn misschien de aquarellen naar
landschappen. De pittiger olieverf lijkt, in
ieder geval door deze tentoonstelling meer
De Zwarts medium. Zoals ook het teken-
krijt. Even uitzonderlijk is een portret in
zwart krijt en pastel van Lucie d'Audretch,
waarin men een lichte neiging naar de
Fransen bespeurt, een neiging die bij Sluij-
ters zo veel sterker was. en zo denkt men
ook even aan deze meester bij dit portret
We ontmoeten verder roodkrijttekeningen
en etsen, die nog iets meer getuigen van
De Zwarts zin tot vertellen.
Wanneer, gelijk nu, een zaal met werk
van Van Looy omringd is met toch driftiger
uitingen als die van De Zwart, dan maakt
in een tijd als de onze Van Looy gauw een
wat matte indruk. Boven prijken echter
Van Looy's zo levendige en knappe teke
ningen. die deze indruk toch wel weer wat
wegnemen. Men zou ze wel eens met die
van Marius Bauer willen vergelijken. Van
een wat matte indruk heeft men vermoe
delijk bovendien geen last. wanneer de
blik zich aan Van Looy's „Oost Indische
kers" gehecht heeft, die lichte, rijke, echt
Hollandse bloementuin, waarin zo'n char
mant figuurtje. Van Looy's gade. aan het
Dlukken is. Men zou dit wel een naturalis
tisch schilderij kunnen noemen, gezien de
picturale instelling van de maker. Maar
wie van schilderen weet. ziet dat hier toch
wel veel meer aan de gang was dan een
copiëren van de natuur alleen. Hierbij
moet aan hetgeen de natuur te zien gaf
toch iets veranderd zijn en dat heel sterk
np het gevoel. Moet men niet even aan de
grote Fransman Bonnard denken? Natuur-
'ffk wly deze meer srhffder en ook Is het
<^e overeenkomst in onderwerp, die het
hem doet. maar toch dacht ik. ondergaat
men tegenover dit schilderij staande een
moment van geluk gelijk dat tegenover
zoveel werken van Bonnard het geval kan
zijn. En zo schilderde Van Looy wel enige
doeken meer. Dat we die eens verenigd
mochten zien! Daarbij zou dan natuurlijk
het thans eveneens geëxposeerde „Kool
tuin" moeten behoren, dat misschien, schil
derkunstig. nog sterker is. Ik meende eerst
genoemd schilderij nog niet ontmoet te
hebben en daarom is alleen al een bezoek
aan deze tentoonstelling aan te bevelen
Want al zou ik me vergissen, dan toch
«lanst dit doek misschien ook anderen toe
als een nieuwe sensatie. Deze tentoonstel
ling wordt op 2 november gesloten.
Boh Buys
Twee voorbeelden van het hier be
sproken werk van Pieter Giltay-
Op woensdag 29 oktober zal de actrice
Marie Meunier-Nagtegaal van de Haagse
Comedie ter gelegenheid van haar vijf
tigjarige toneelloopbaan worden gehuldigd.
Deze huldiging zal geschieden tijdens een
receptie ln de foyer van de Koninklijke
Schouwburg, die de Jubilaresse wordt aan
geboden door de Haagse Comedie. Oor
spronkelijk zou dit toneeljubileum het vo
rig jaar worden gevierd, maar om ge
zondheidsredenen van mevrouw Meunier
kon dit toen niet doorgaan. Zij speelde al
vroeg kinderrollen, onder meer „De kleine
lord" bij de Bouwmeesters. Zij ging met
veertien jaar naar de Toneelschool waar
ze lessen kreeg van Jan C. de Vos, me
vrouw Holtrop-Van Gelder en S. Bouberg-
Wilson.
Haar debuut maakte zij bij de Koninklij
ke Vereniging Het Nederlands Toneel in
een Frans blijspel. Tot 1912 bleef ze bij dit
gezelschap. Daarna kwam ze bij Willem
Royaards. Van 1915-1923 was Marie Meu
nier bij het gezelschap van Herman Heijer-
mans.
Voordat Marie Meunier bij de Haagse
Comedie geëngageerd werd speelde ze bij
„Het Residentie Toneel" onder Dirk Ver
beek. Haar bekendste rollen die zij tijdens
haar contract bij de Haagse Comedie ver
vulde waren: Mrs. Alexander in „The
state of the union" van Howard Lindsay
en R. Crouse, Mary Herries in „Een vrien
delijke dame" van Edward Chorodov, Pon-
cia in „Het huis van Bernarda Alba" van
Garcia Lorca, Miss Holroyd in „Liefde en
zwarte kunst" van John van Druten, Eugé-
nie in „Ondine" van Giraudoux, Mère Ma
deleine in „Port-Royal" van Henri de
Montherlant en Mrs. Potter in „De tuin-
schuur" van Graham Green.
Advertentie
'n klasse
apart!
Advertentie
KONINGINNEWEG 6 - TUINLAANTJE 18
TEL. 14024
Verscheidene lezers hebben zich terecht
vrolijk gemaakt over een bericht in ons
blad van maandag waarin melding werd
gemaakt van de vreemde manoeuvres van
het pas afgebouwde Spaanse schip „Noto-
mar" bij Norfolk in de Verenigde Staten.
Het voer namelijk met de telegraaf op
„halve kracht vooruit" prompt achteruit
tegen een torpedobootjager en bleef daar
„als een ruziezoekende kwajongen" tegen-
opdringen. Als oorzaak van dit euvel
meldden wij, dat de schroef omgekeerd
gemonteerd was. En dat nu is enige van
onze lezers te ver gegaan. Zij vragen zich
af hoe men een scheepsschroef, die op een
naar het eind smaller toelopende as ge
schoven pleegt te worden, omgekeerd kan
monteren. En zo dat mogelijk zou zijn
vragen zij zich vervolgens af hoe dit zou
kunnen resulteren in een achteruit varen
van het schiD. De stand van de bladen
blijft namelijk wanneer men een schroef
omkeert precies hetzelfde
Enige lezers hebben zich ook verdiept in
de vraag hoe het dan wél mag zijn ge
komen, dat de „Notomar" met de telegraaf
op vooruit achteruit ging varen. De eerste
veronderstelling was, dat aan een enkel-
assig schip een linkse schroef inplaats van
de gebruikelijke rechtse is bevestigd,
waardoor dezelfde omwenteling een tegen
gesteld effect krijgt. De tweede luidde, dat
de aansluitingen door de telegraafkolom
tussen de brug en de machinekamer ge
kruist zijn gemonteerd zodat het comman
do daarbeneden in zijn tegendeel verkeer
de. Een scheepsbouwkundige, wie wij deze
meningen voorlegden, verklaarde, dat deze
beide mogelijkheden inderdaad bestaan.
Hoe het dan ook in werkelijkheid geweest
moge zijn, onze verklaring is in elk geval
geheel onhoudbaar gebleken. Opge
schroefd. zouden wij bijna zeggen.
Mr. G. Kuyk overleden. Te Utrecht,
waar hij in een ziekenhuis was opgenomen,
is op fi7-jarige leeftijd overleden mr. dr.
G. J. H. Kuijk, notaris te Geldermalsen en
voorzitter van het hoofdbestuur van de
Broederschap van Notarissen in Nederland.
Advertentie
Per literfles f 6,9.5
ITALIAANSE
VERMOUTH
ENGELSE
5; GIN
CooymiM-product
TqJ, 19 oktober exposeert in de kunst
zaal Ten Bruggen Cate het drietal W. A.
van der Colk* O. ,C.^ R. L. van Bennekom
en B. E. Braakman—ten Bruggen Cate.
Tevoren was mij verteld dat de heer Van
Bennekom een gerepatrieerde is, die heel
zijn oeuvre verloren heeft. Dan kan een
opnieuw beginnen moeilijk zijn en daarom
werd mij danook toch wel te verstaan ge
geven enige clementie te betrachten bij de
beoordeling van Van Bennekoms werk.
Nu is het naar mijn mening zo dat men
werk, waar men niet ten volle achter staat,
maar beter niet kan exposeren. Bovendien
kan men van de recensent niet verlangen
dat hij zijn lezers inlicht op andere wijze
dan gewoonlijk.
De heer Van Bennekom behoeft eenter
nauwelijks verontschuldigd te worden,
want hij blijkt een kundig aquarellist. En
van een olieverfschilderijtje is niets slechts
te zeggen, 't Is natuurlijk wel mogelijk
dat het één met meer plezier gedaan is
dan het ander. Dat alles wat Van Benne
kom in Europa ontmoet hem te vreemd
zou zijn om tot voor zijn doen goed werk
te komen, geloof ik niet. Want hij gaat niet
verder dan de schone buitenkant der din
gen en is daarbij dus alleen afhankelijk
van zijn kunde, goede smaak en dan ook
nog wel zijn zin in het werk.
Van Van der Colk zagen we wel meer.
Ik prefereer de tekenaar in hem. In zijn
geschilderde landschappen ontbreekt het
nogal eens aan een zekere spanning. Voor
zijn abstracte compositie in waterverf zie
ik geen enkele noodzaak. Laat Van der
Colk nu maar naar de natuur blijven teke-
„NederlandVrU China". Door een
comité van nationalistische Chinezen hier
te lande en Nederlandse sympatisanten is
ópgericht de vereniging „NederlandVrij
China". De vereniging stelt zich voorna
melijk ten doel morele steun te verlenen
aan nationalistische Chinezen hier te lan
de en begrip bij het Nederlandse volk aan
te kweken voor „de betekenis, welke de
strijd van nationalistisch China tegen het
communisme voor de vrije wereld heeft."
Voorzitter is majoor b.d. J. E. van Buuren,
Den Haag.
nen en proberen zijn kwaliteiten daarin
nog wat op te voeren.
Het werk van mevrouw Braakmanten
Bruggen Cate zou veeleer de gewenste
clementie nodig hebben. In het beste geval
kan ik haar schilderijtjes zien als werk
van een zondagsschilder. Maar ik schroom
van zondagsschilderkunst te spreken.
Tot 19 oktober exposeren bij „De Ark"
in Haarlem Harry Völker en Jan Camp-
fens.
„2 Jongeren Proberen" staat op het affi
che en veel meer is het niet. Voor Völker
is het zelfs zo, dat ik zou willen zeggen: hij
probeert maar wat! En dat allemaal op
verschrikkelijke gewichtige begrippen.
Een kop in olieverf geeft enige houvast bij
de beoordeling van zijn kunnen en het
resultaat is niet anders als geflodder te
noemen. Voor een aardig onderwerp ais
het interieur rond een biljart of leestafel,
als ik me tenminste niet vergis, bezit hij
niet het minste vermogen. Genoeg hier
over.
Campfens vertoont tenminste enige
smaak. Toch zou ik hem raden abstracte
kunst te zien als de uitkomst van een ont
wikkeling. waarvan hij zeker een deel nog
wel van mocht meemaken. Men experi
menteert pas als men wat kan. wat weet
In Campfens geval wreekt zich de over
schatting van veel, dat ons als hedendaag
se kunst door museums wordt voorgezet.
Omdat hij wel smaak heeft vind ik dat
jammer.
„In 't Goede Uur" te Haarlem exposeert
men deze maand tekeningen en etsen van
Pieter Giltay. Al bij diens eerste optreden
in Amsterdam bij de Kring van Tekenaars
was ik enthousiast over hem. Dat enthou
siasme is gebleven en is er ook nu. Het is
er door Giltay's fraaie materiaalbehande
ling, zijn grote gevoeligheid bij het zo
evenwichtig componeren, zijn oproepen
van een sfeer, zijn gebruik van zo
weinig middelen, waarmee hij zoveel toch
zegt, bij zijn echt Hollandse onderwerpen
uit de kuststreek en zijn even ontroerende
studies naar kinderen. Uit het feit, dat hij
niet gaat vervelen door herhalingen, mag
ik wel opmaken dat hij meestal geïnspi
reerd werkt en ook is er, geloof ik wel,
van een ontwikkeling sprake. Daar Giltay
altijd optrad met een beperkte hoeveelheid
werk en thans gebonden was aan het ver
tonen van grotendeels kleine formaten, is
het mij moeilijk veel aan te wijzen, dat
van die ontwikkeling getuigt. In enkele
zaken herinnert zijn manier van doen aan
die van Van Gogh in diens tekeningen en
ik dacht dat dit voor mij nieuw was. Ook
meen ik. dat Giltay ietwat droger, maar
dan op andere wijze dan Van Gogh, was
gaan werken, uiterlijke charme versma
dend voor een bewuster in vormen zetten
van zijn ideeën. Het voornaamste is echter
toch dat Giltay met betrekkelijk weinig
variëren levend weet te blijven. Er schuilt
in zijn werk ook iets van de waarden van
Mondriaans composities. En bij gelijke
kwaliteit daarvan, hetgeen overigens
moeilijk te schatten is. zou hij ons dus iets
meer geven. Mij voert hij in ieder geval
onweerstaanbaar mee in zijn duinen, zijn
vlakke land. naar Veere en andere plek
ken niet ver van het water.
Giltay's etsen waren nieuw voor mij.
Een zeegezicht herinnerde me weer even
aan de structuur van Van Goghs werk.
Wat voller van lijnen zijn ook deze kleine
bladen.
Bob Buys
