J
CHINEZEN WIJK
Zeven Belgen
exposeren
Miskende meesterwerken
en erkend meesterschap
MADOEF EN MIRZA
N.Ph.O. op eerste V-concert met
klassiek werk van deze eeuw
Agenda voor
Haarlem
ZATERDAG 18 OKTOBER 1958
De radio geeft zondag
T elevisieprogramma
De radio geeft maandag
T elevisieprogramma
FILMS ZIEN OP DE EXPO (III)
Half miljoen bezoekers in
het Rijksmuseum
Violiste Louise Wijngaarden
in Amsterdam gehuldigd
Nederlandse schilderijen in
Warschau geëxposeerd
Voor goede om
duurzame vloeren
EDELHOUT
vloeren
Geautoriseerde bewerking uit het Amerikaans door E. Veegens-Latorf
DOOR LIN YU TANG
Oorspronkelijke titel
„Chinatown Family"
In de Kunstzaal Magdalene Sothmann te
Amsterdam is tot. 25 oktober werk te zien
van een zevental, merendeels nog betrekke
lijk jonge Belgische kunstenaars. Ze tre
den tezamen op, méér omdat ze met elkaar
bevriend zijn dan dat ze zeer gemeen
schappelijke opvattingen zouden koesteren.
Alexis Keunen en André Beulens gaan van
het surrealisme uit. Men denkt misschien
wel aan de bekende Magritte, hun land
genoot. Mocht deze opmerking wat weinig
opwekkend zijn, dan zij gezegd dat het
werk van Keunen en Beulens niet in de
eerste plaats griezelig'' is. Ik tenminste on
dervond daar aan zoiets niet. Mooi moet
ik zelfs Keunens ..Texel" noemen. Pierre
W. de Muylder staat dicht naast hem met
werken, die jaren voor de oorlog nieuw-
zakelijk genoemd zouden worden. Hij wil
een beeldspraak blijkens zijn titels en ik
meen dat die er wel uitkomt. Raymond
Coumans charmeert direct met innemende
tekeningen. Hij blijkt verder een aange
name, maar wat oppervlakkige schilder.
Meer kan ik voelen voor het overwogener
vormen van Jan de Dobbeleer al is enig
werk van hem me toch iets te simplis
tisch.
De schilderijen en etsen van Louis Col-
let, die onder meer in IJmuiden werkte,
troffen me het sterkst door mij sympa
thieke intenties, gerealiseerd op een wijze,
waarbij gevoel en bewust vormgeven in
een gezonde verhouding blijven. Christian
van Raemdonck is de beeldhouwer in dit
gezelschap. Zin tot zuiverheid lijkt me voor
alles uit zijn werk te spreken. Het is daar
bij niet vrij van enige stijfheid.
Bob Buys
Advertentie
N.V. MIJ. „HOLSTER". OVERVEEN
Tel. K 2500 - 60002 en 19057
Centrale verwarming
Airconditioning
Aut. oliestook
HILVERSUM T. 402 M. 8.00 KRO. 9.30 NCRV.
10.00 IKOR. 12.00 NCRV. 12.15 KRO.
17.00 Convent v. Kerken. 18.30 NCRV.
19.45—24.00 KRO.
KRO: 8.00 Nieuws. 8.15 Gram .8.25 Plechtige
Hoogmis. NCRV: 9.30 Nieuws en waterst. 9.45
Gram. IKOR: 10.00 Oud-Kath. Hoogmis. 11.20 De
Kerk aan het werk. caus. 11.30 Vragenbeantw.
11.45 De Kerk in de spiegel van de pers. caus.
NCRV: 12.00 Samenzang. KRO: 12.15 Apologie.
12.35 Negerkoor. 13.00 Nieuws. 13.05 De hand aan
de ploeg. caus. 13.10 De Wadders, hoorspel. 13.30
Lichte muz. 13.45 Boekbespr. 14.00 Voor de jeugd.
14.30 Concertgebouwork. Plm. 15.25 Viool en pia
no. 16.00 Sport. 16.30 Vespers. Convent van Ker
ken: 17.00 Geref. kerkdienst. NCRV: 18.30 Gram.
19.00 Kerkelijk nieuws. 19.05 Koor, fluit, hobo en
orgel. 19.30 De mens en ik. Groei. caus. KRO:
19.45 Nieuws. 20.00 Act. 20.15 Cabaret. 20.45 Gram.
21.30 Pekarihandschoenen maat. 8. hoorspel. 22.25
Lichte muz. 22.45 Avondgebed en liturg, kal. 23.00
Nieuws. 23.15—24.00 Utrechts sted. ork. en solist.
HILVERSUM II. 298 M. 8.00 VARA. 12.00 AVRO.
17.00 VARA. 18.30 VPRO. 19.00 IKOR.
20.00—24.00 AVRO.
VARA: 8.00 Nieuws. 8.18 Voor het platteland.
8.30 Gevar. progr. 9.45 Geestelijk leven, toespr
10.00 Gram. 10.35 Nieuws van de boekenmarkt
10.45 Cabaret. 11.15 Radio-filharm.orkest. AVRO
12.00 Gevar. muz. 12.30 Sportspiegel. 12.35 Gevar
muz. (verv.). 13.00 Nieuws en SOS-ber. 13.07 De
toestand in de wereld caus. 13.17 Meded. o£ gram.
13.20 Voor de strijdkrachten. 14.00 Boekbesprek.
14.20 Bel canto. 14.55 Theseus en Ariadne, hoorsp.
15.20 Omr.orkest en solist. 16.05 Dansmuziek. 16.30
Sportrevue. VARA: 17.00 Kamermuz. 17.30 Voor
de jeugd. 17.50 Nieuws, sportuitsl. en sport.journ.
VPRO: 18.30 Korte Doopsgezinde kerkd. IKOR:
19.00 Voor de jeugd. 19.30 De open deur. AVRO:
20.00 Nieuws. 20.05 Lichte muz. 20.35 Wanhopige
uren. hoorsp. 21.20 Opcrettemuz. 22.10 Act. 22.25
Bariton en piano. 23.00 Nieuws. 23.15—24.00 Gram.
BLOEMENDAAL. 245 M.
10.00 ds. G. Toornvliet van Bloemendaal tuitz.
van de dienst voor belangstellenden gehouden op
25 mei om 7.30 uur). 11.15 ds. G. Toornvliet (uitz.
van de dienst voor belangstellenden gehouden op
12 okt. om 7.30 uur). 2.30 Kinderdienst. 3.45 ds. G.
Toornvliet (rechtstreekse uitzending).
BRUSSEL. 324 M.
12.15 Orkestconcert. 13.00 Nieuws. 13.15 Voor de
soldaten. 14.00 Gram. 15.30 Romantische piano-
muz. 15.45 Sportprogn. 17.00 Nieuws. 17.15 Lichte
muz. 17.30 Gram. 17.45 Sportuitsl. 17.52 Gram. 18.15
Idem. 18.30 Godsd. halfuur. 19.00 Nieuws. 19.30
Wereldtentoonstelling. 20.00 Orkestconcert. 22.00
Nieuws. 22.15 Gram. 23.00 Nieuws. 23.05—24.00
Jazzmuziek.
VOOR ZONDAG
NTS 21.15 Relais v. d. Vlaamse TV: Filmoverz.
22.15—23.15 Eurovisie: Rep. Wereldtentoonstelling
HILVERSUM I. 402 M. 7.00 - 24.00 NCRV.
NCRV 7.00 Nieuws en SOS-ber. 7.10 Gram. 7.40
Idem. 7.50 Een woord voor de dag. 8.00 Nieuws.
8.15 Sportuitsl. 8.25 Gram. 9.00 Voor de zieken.
9.30 Gram. 9.35 Waterst. 9.40 Voor de vrouw. 10.15
Theologische etherleergang. 11.00 Pianorecital
11.30 Gram. 11.55 Lichte muz. 12.25 Voor Boer er,
tuinder. 12.30 Land- en tuinb.meded. 12.33 Lichte
muz. 12.53 Gram. en ac'. 13.00 Nieuws. 13.15 Lich
te muz. 13.40 Gram. 14.05 Schoolradio. 14.30 Gram.
14.45 Promenade-orkest en Omr.koor. 15.30 Gram.
16.00 Bijbellezing. 16.30 Sopr. en piano. 16.55 Gram.
17.00 Voor de kleuters. 17.15 Voor de jeugd. 17.30
Gram. 17.40 Beursber. 17.45 Regeringsuitz.: Rijks
delen Overzee: Nieuw-Guinea - pedagogiek in de
praktijk door K. J. S. Knol. 18.00 Orgelspel. 18.30
Sport. 18.40 Vocaal ens. 19.00 Nieuws en weerber.
19.10 Volksliederen. 19.30 Radiokrant. 20.00 Gram.
20.30 Vanaf de toren wappert de geuzenvlag,
hoorspel. 21.30 Gram. 21.40 Lichte muziek. 22.00
Volk en Staat, causerie. 22.15 Gram. 22.25 Cello
concert. 22.45 Avondoverdenking. 23.00 Nieuws.
23.15—24.00 Gram.
HILVERSUM II. 298 M. 7.00 VARA. 10.00 VPRO.
10.20—24.00 VARA.
VARA: 7.00 Nieuws. 7.10 Gymn. 7.20 Gram. 8.00
Nieuws. 8.18 Gram. (9.00—9.10 Gymnastiek voor
de vrouw). VPRO: 10.00 Voor de oude dag, caus.
10.05 Morgenwijding. VARA: 10.20 Gram. 11.00
Dansmuz. 11.35 Bariton en piano. 12.00 Polit.ieka-
pel. 12.30 Land- en tuinb.meded. 12.33 Voor hel
platteland. 12.38 Pianoduo. 13.00 Nieuws. 13.15
Voor de middenstand. 13.20 Instr. octet. 13.45 De
weg naar volwassenheid caus. 14.00 Kamermuz.
14.20 Het schoolopstel hoorspel. 15.25 Gram. 15.40
Zestig minuten voor boven de zestig. 16.40 Voor
dracht. 17.00 Lichte muz. 17.25 Roemeens orkest.
17.50 Mil. comm. 18.00 Nieuws. 18.15 Comm. 18.20
Lichte muz. 18.50 Openbaar kunstbezit, caus. 19.00
Parlementair overz. 19.15 Muzikale caus. met il
lustraties. 19.45 Regeringsuitz,: De B.B. van bin
nen en van buiten, mr. L. Tielenius Kruythoff,
directeur van de stichting bevordering bescher
ming bevolking, vraagt de aandacht van de Ne
derlandse noodwacht. 20.00 Nieuws. 20.05 Lichte
muziek. 20.30 Cabaret. 21.00 Etherforum. 21.40 Ge-
illustreerde magazine. 22.10 Lichte muziek. 22.30
Strijkorkest. 23.00 Nieuws. 23.15 Gram. 23.35—24.00
Hammondorgelspel.
BRUSSEL. 324 M.
12.00 Gram. 12.30 Weerber. 12.34 Voor de land
bouwers. 12.42 Gram. 12.55 Koersen. 13.00 Nieuws.
13.15 Gram. 14.00 Schoolradio. 15.45 Gram. 16.00
Koersen. 16.02 Voor de zieken. 17.00 Nieuws. 17.10
Gram. 17.45 Idem. 18.00 Franse les. 18.15 Gram.
13.30 Voor de soldaten. 19.00 Nieuws. 19.30 Gram.
20 00 Ork.conc. en koor. (Om 20.45 Kunstkalei-
doscoop). 21.45 Strijkkwartet. 22.00 Nieuws. 22.15
Amus.orkest. 22.45 Gram. 22.55—23.00 Nieuws.
VOOR MAANDAG
NTS 20.00 Journaal en weeroverzicht. AVRO.
20.20 Maandelijks journaal. 21.10 Gevar progr
21.50 Foto's.
DONDERDAGAVOND vertoonde men
in het Auditorium van de Expo de film
van Jean Renoir „La grande illusion".
Reeds enige dagen tevoren was ze uitver
kocht. Ik vertelde al, dat de enorme be
langstelling de organisatoren totaal ver-
rastte. Over één ding verheugden zij zich:
dat er onder het publiek zoveel jongeren
scholen. Zij maakten zelfs hun huiswerk
voor een voorstelling aanving. Ik zag drie
meisjes op de rij voor mij druk bezig met
de vertaling van Cicero's „Pro Milone"..
Moet men de belangstelling ook verklaren
uit het verlangen van de jeugd om de
oude, gerenommeerde films te zien, die
niet meer in de bioscopen worden ver
toond? Toch gaat deze week in Brussel
„La grande illusion" in een der theaters
in een normale voorstellingreeks. Het
blijkt dus niet zo'n riskante onderneming.
Trouwens: zou het bioscooppubliek ook
niet „Potemkin" kunnen waarderen en
hoe zou het reageren op Dreyers „Jeanne
d'Arc"? De confrontatie met de twaalf
beste films leerde ook, dat de film
„Greed" van Erich von Stroheim nog bij
zonder in de smaak viel. Ik zag haar voor
de eerste keer en deelde de bewondering.
De film is van een primitieve aandoenlijk
heid. zo eerlijk, zou ik willen zeggen, als
goud. Natuurlijk doet de karaktertekening
thans overdreven aan. maar dan nog heeft
de film een sterke epische kracht en een
verrassend einde. Ik moet de inhoud wel
als bekend veronderstellen want, in dit.
kort bestek kan ik ze moeilijk navertellen.
Maar „Greed" mag met ere genoemd wor-
worden. Ik werd er meer door getroffen
dan door Dovjenko's „Aarde", die wel
gaaf en poëtisch is, maar dat dan toch al
leen bij vlagen. Zo stelde ook „Der letzte
Mann" teleur, een wijdlopige overdrama-
tisering voor het modern gevoel. Persoon
lijk zou ik ook Chaplins „Gold rush" niet
verkozen hebben boven „The kid" al ver
klaarde Alexander Mackendrick, die als
jury-lid de voorstellingen bijwoonde, dat
hij „Gold rush" verre stelde boven „The
kid". Zo ziet men hoe smaken verschillen.
Daar was de confrontatie dan ook wel het
sprekendste voorbeeld van. Dat was ze
ook in haar onderdeel: de miskende mees
terwerken. Ieder land had zelf films mo
gen inzenden, die het niet genoeg gewaar
deerd achtte. Ook die werden gedraaid.
Ik heb ze voor een deel kunnen zien.
De vraag of zij ten onrechte miskend
waren drong zich natuurlijk aan ons op.
Soms zei men: ja, soms: nee. Een film als
Le retour" van Bresson, die de terug
keer van de Franse krijgsgevangenen uit
de tweede wereldoorlog in beeld brengt, is
bijvoorbeeld een prachtige reportage
met een sterk documentaire inslag. Ze is
geen speelfilm en valt dus eigenlijk bui
ten het kader van de vertoonde meester
werken, die alle speelfilms waren. Dat
brengt ons natuurlijk tot de kwestie waar
om bij de miskende films wel de docu
mentaires verschenen en waarom bij de
erkende niet. Trouwens: een ander mis
kend werk, „Sodom", van Webber en Wat-
In het Rijksmuseum in Amsterdam is
vrijdag reeds de vijfhonderdduizendste be
zoeker het tourniquet gepasseerd. Met uil
zondering van het Rembrandtjaar 1956 is
dit sinds 1885 niet gebeurd. Meestal bleef
het jaargemiddelde iets onder het half mil
joen. De vermeerdering van het bezoek
iigt in de maanden juli, augustus en sep
tember en is vooral te danken aan het toe
genomen aantal buitenlanders.
son, hoorde weer bij de categorie experi
mentele films thuis. Aangenaam was de
vertoning van een oude May West die de
vrolijkheid in ere hield: „My little Chicka
dee". Helemaal geen grote film naar de
vorm. De snedige dialoog vormde er het
beslissende bestanddeel van, maar men
moest vaak en veel lachen en dat deed
men eigenlijk te weinig bij deze confron
tatie, waarin alleen Chaplin de humor met
vlijt en succes beoefende. Dat brengt mij
meteen op de totale afwezigheid van de
Engelse film bij de „beste films van alle
tijden". „Brief Encounter" staat genoemd
als 18e met 35 stemmen. Dan duurt het
weer een hele tijd voor men „Odd man out"
ontmoet. En de Nederlandse film? Twee
films staan vermeld, beide van Joris
Ivens. „Zuiderzee" verwierf zes stem
men, „Regen" kreeg er twee. Slechts één
Nederlander, de criticus Charles Boost,
behoorde tot de 118 historici, die het dertig
tal films voordroeg, dat huns inziens tot de
besten behoorde Ivens blijkt dus in de in
ternationale filmerij nog persona grata te
zijn. Er zijn namelijk heel wat bekende
films, die het maar tot één stem brachten.
Men vindt daarbij ook rare vogels „Pünkt-
chen und Anton" bijvoorbeeld en „Seven
brides for seven brothers". Maar ook
„Robber Symphonie".
WELKE CONCLUSIE valt nu uit de
Brusselse confrontatie te trekken? Als
men dat met alle geweld wil: de film
kunst is er in de ogen van de filmhistorici
na de intrede van de geluidsfilm niet erg
op vooruit gegaan. Ik geloof echter dat
men zich daarop niet moet blindstaren.
Hoe betrekkelijk dat oordeel is, heb ik al
aangetoond. En als men er waarde aan
wil hechten, dan moet men dat doen
in de vorm van deze overweging, dat de
keuze der historici ons te denken kan ge
ven. Nog te zeer zo kan men stellen,
neemt in de huidige speelfilm de dialoog
de taak over van het beeld. De filmkunst
gaat in de massaproduktie vaak ten onder.
Maar helemaal onder gaat ze niet. Wie
dat denkt, heeft het bij het verkeerde eind.
Er wordt nog genoeg ondernomen wat
ons kan verheugen. En er is een groeien
de belangstelling voor de goede film, te
Brussel zelfs voor de beste...!
P. W. Franse
Jean Gabin in „La grande illusion"
Mevrouw Louise Wijngaarden, die veer
tig jaar als violiste aan het Concertgebouw
Orkest is verbonden, is vrijdagavond na
afloop van haar recital in de kleine zaal
van het Concertgebouw te Amsterdam
hartelijk gehuldigd. Een groot aantal
vrienden, leerlingen en bewonderaars luis
terden naar het programma, dat onder
meer werken van Bach, Gabrieli en Pijper
vermeldde. Ook leerlingen en oudleerlin
gen werkten aan de uitvoering mee.
Prof. dr. Jos. Smits van Waesberghe,
voorzitter van het huldigingscomité, sprak
woorden van waardering voor de persoon
lijkheid van de jubilerende violiste, die hij
als een groot kunstenares en muziekpe
dagoge schetste. Namens muziekvrienden
bood spreker een aantal geschenken aan.
Ook de heer W. Kweksilber, directeur van
de culturele afdeling van sociale zaken van
de gemeente Amsterdam en de heer Piet
Vincent, directeur van de muziekschool in
Haarlem, kwamen met gelukwensen. De
Rotterdamse componist Jan Massens
overhandigde de jubilaresse een door hem
zelf gecomponeerde serenade.
Die slimme muis scheen wel heel verstandig te zijn, want hij wist Madoef altijd op
tijd. het juiste antwoord in te fluisteren, als Azamir iets vroeg.
Zo zat de wijze man eens druk in zijn boeken te studeren, toen hij bij een bladzij
kwam, die hij niet helemaal begreep.
„Hier staat geschreven over: de beide zusters, die met de gouden lach en die met
de zilveren lach!" mompelde h{j. „Wie kunnen daarmee bedoeld zijn, vraag ik me af!"
46-47
Het eerste vrijdagavondconcert van net
Noordhollands Phil harmonisch Orkest
bracht de Haarlemse muziekliefhebbers
met een van de hoofdwerken van net
hedendaagse orkestrepertoire.' de symfonie
„Mathis der Maler" van Paul Hindemith
in kennis. Het werk is op het Isenheimer
altaarstuk van de laatmiddeleeuwse schil
der Mathias Grunewald geïnspireerd. Hin
demith heeft het. in een symfonisch drie
luik getransponeerd, waarvan de drie
delen Concert der engelen, Graflegging en
de Verzoeking van de Heilige Antonius
getiteld zijn. De partituur is een meester
werk door de wijze waarop de componist
met de eenvoudigste, klassieke orkestbe
zetting en op basis van een groot contra-
puntisch kunnen, tafrelen van extatische
religieuze pracht weet te suggereren. In
het eerste deel wordt een oude koraal
melodie, gecombineerd met en uitgewis
seld tegen speelsere gegevens, tot een ge
heel van grandioze serene vreugde. Het
veelgeprezen vakmanschap van Hindemith
krijgt hier diepere zin door de binding aan
een centrale gedachte, die het veelstem
mige klankenspel doortrekt. De „grafleg-
ing" is een kort intermezzo, waarin de
droefgeestige toon prachtig tot berusting
brengt. Het rijkste van de drie stukken,
die overigens een sterke innerlijke samen
hang hebben, is het laatste deel. Voor de
felheid en de aanwezigheid van duivelse
belagers heeft Hindemith muzikale sym
bolen weten te vinden, die de luisteraar
geboeid vasthouden, omdat de aangewende
middelen geen moment de mogelijkheden
van muziek overschrijden integendeel,
met een zekere soberheid heeft de compo
nist zijn invallen geregisseerd, met een
zekere soberheid heeft de componist zijn
invallen geregisseerd, met een minimum
aan welbespraaktheid heeft hij het essen
tiële weten uit te spreken. Juist omdat
deze symfonie zo door en door muziek is
gebleven en geen spektakelstuk geworden,
kan men het eens zijn met de programma
toelichting, waarin het werk „één van de
klassieken van deze eeuw" genoemd wordt.
De uitvoering (waaraan ongeveer twin
tig repetities voorafgegaan waren, naar ik
van een orkestlid vernam) was een ware
krachtproef voor het ensemble. Het resul
taat heeft ongetwijfeld velen nader ge
bracht tot. deze fantasierijke muziek, waar
in vorm en inhoud op inderdaad klassieke
wijze in elkaar verweven zijn. Het is zeer
te hopen dat dit werk, waaraan door het
orkest reeds zoveel moeite gespendeerd is,
op het repertoire gehandhaafd zal olijven
opdat de musici èn het publiek er steeds
méér mee vertrouwd raken. Wellicht zal
dan het eerste deel op den duur aan rust
winnen en meer de toon van een engelen-
concert. benaderen door een zekere leven
dige gelijkmoedigheid. Veel indruk maakte
reeds nu de verstilling van het tweede
deel. Het muzikale „pandemonium" van
deel III werd zeer overtuigend verklankt.
Het „hemelse" tussenspel van de strijkers
vormde een treffend contrast. Verdere uit
voeringen zullen hier vermoedelijk nog
een heftiger dramatiek weten te ontkete
nen. Het concert, dat geopend was met een
over het algemeen verzorgde interpretatie
van Haydn's symfonie no. 67 in F, werd
na de pauze met het eerste pianoconcert
(in d) van Brahms besloten. Het is een
jeugdwerk en verraadt in vele opzichten
de moeizame wijze waarop het tot stand
kwam. (Brahms werkte het eerste deel
tweekeer voor verschillende bezetting om
en dc definitieve voltooiing vergde drie
jaar). Men vindt er alle feiten in die vijan
den van Brahms' muziek de componist
plegen aan te rekenen: een ondoorzichtige
instrumentatie, langdradige verwerkingen,
een weinig gearticuleerde melodievorming.
De respectabele vertolking van de aarts-
moeilijke solopartij door George van Re-
nesse kon evenmin als het zeer goede aan
deel van het orkest doen vergeten dat
vijftig minuten een lange tijdsduur is voor
één stuk muziek en nóg langer kan lijken.
Sas Butige
WARSCHAU (PAP) De Poolse
plaatsvervangende minister van kunst en
cultuur heeft donderdag in het Nationale
Museum te Warschau de tentoonstelling
„Het Nederlandse landschap in de zeven
tiende eeuw" geopend, die is georgani
seerd onder guspiciën van het Nederland
se Instituut voor Culturele Betrekkingen
met het buitenland. Er zijn honderdzesen-
Uvintig werken van Nederlandse meesters
Bij de opening waren onder anderen aan
wezig de eerste secretaris van het Neder
landse Gezantschap te Warschau, mr. F
van Raalte, vertegenwoordigers van ande
re diplomatieke missies en talrijke ver
tegenwoordigers van kunst en cultuur in
Polen. De commissaris van de tentoon
stelling is de heer J. N. van Wessem, di
recteur van het Stedelijk Museum „De
Lakenhal" te Leiden.
Advertentie
HAARLEM" SSï?? 203 4o
Advertentie
67.
„Vind je niet, dat Sandy een beetje al te lief tegen
haar is? Heb je gezien hoe hij naar haar keek en met
haar praatte?"
„Wat kan het jou schelen of hij lief tegen haar is?
Hij sprong met jou ook nogal familiaar om".
Sing Toy ging snel rechtop zitten. „Wat wil je daar
mee zeggen? Je bent toch niet jaloers?"
„Nee, jaloers ben ;k niet. Ik vond alleen dat jullie
erg dicht tegen elkaar dansten."
„Freddie, je bent gewoon onuitstaanbaar. Je mag
hem zelf toch ook graag? Ik ben een paar keer met
hem uit geweest toen je weg was. Je hebt hem ge
vraagd mij gezelschap te houden en ik geloof niet dat
hij het naar heeft gevonden. Maar verder was er ab
soluut niets tussen ons".
„Goed, goed. Waarom wind je je zo op? Ik bedoelde
niets bijzonders. Hij is erg geschikt voor ons geweest"
„Dat zou ik ook zeggen. Je hebt dit buitenkansje he
lemaal aan hem te danken gehad."
Sing Toy verscheen op een dag met haar nertsman
tel in „Marco's Cathay". Flora keek haar ogen uit.
Zo zag een tijdlang het leven voor Freddie en ziji
vrouw er anders uit. Sing Toy liet de mantel aan Vickj
en haar vriendinnen zien en zij moesten 's avonds uit
gaan om de mantel. Het oude leventje was teruggeko
men en zij kibbelden weken lang niet.
„Wanneer sturen zij je er weer op uit?" vroeg Sing Toy
„Je kunt wel weer een paar duizendjes gebruiken".
„Ik heb hier een massa werk op kantoor. Maar zo
dra ik de kans krijg ga ik weer op reis."
„Zal ik het Sandy vragen? Hij zal je met genoegen
helpen", zei Sing Toy. In november werd Freddie op
een reis naar Florida gestuurd en New Orleans werd
er meteen maar bijgenomen.
Elsies verhuizing had een verandering in haar ver
houding tot Tom teweeg gebracht. Elsie had mevrouw
Yangs aanbod aangenomen omdat zij wist, dat me
vrouw Yang ongecompliceerd van aard was; zij
zei precies wat zij bedoelde en zij kon niet iets zeggen,
dat zij niet meende.
Het was een hele verandering voor Elsie om in een
Fifth Avenue flat in de' bovenstad te wonen, niet om
dat het de bovenstad was maar om de mensen, die er
woonden. Zij kreeg een eigen kamertje en werd als lid
van het gezin behandeld. De grote attractie was de
piano in de huiskamer. Mevrouw Yangs kinderen had
den pianoles en speelden niet onaardig. Des avonds
werd er soms muziek gemaakt en dan zongen de kinde
ren. Elsie onderging de atmosfeer van een goed en
veilig tehuis waarin niets mis kon gaan. Mevrouw Yang
was flink, actief, krachtig en toch zeer vrouwelijk.
Haar huishouden was haar levenstaak, hoewel zij
veel werk deed voor het comité. Mijnheer Yang tel
de niet mee omdat hij de beslissingen van zijn
vrouw anvaardde en alles aan haar overliet.
Elsie durfde niet te laat voor het eten thuis te ko
men. Na afloop van haar lessen stond Tom meestal bij
de school in de Chinezenwijk te wachten om een paar
woorden met haar te wisselen.
„Tom, ik kan niet blijven. Ik heb toch al zo'n schul
dig gevoel. Mevrouw Yang gaat regelrecht naar de
keuken als zij van net comité thuis komt".
Tom ging weg zonder iets te zegggn. Hij had niel
verwacht, dat het zo zou worden. Toen Elsie had ver-
Leid, dat zij bij mevrouw Yang ging wonen had hij ge-
egd,. „Ik ben blij voor je. Maar je komt hier iederr
lag. Ik kan je nog zien".
„Natuurlijk", had zij gezegd.
Maar het werd moeilijk om haar te zien te krijgen.
Op sommige dagen ging Elsie met mevrouw Yang
naar het bureau in de bovenstad en zij was muziek
lessen gaan nemen. Met haar lessen en pianostudie
en het comitéwerk kon zij maar zelden vroeg in de
Chinezenwijk komen en zij moest zich haasten om voor
het avondeten weer thuis te zijn. Sinds Tom naar het
Technologisch Instituut in Brooklyn ging was ook zijn
tijd bezet. Hij begon belangstelling voor radio te krij
gen en liep daarnaast college in natuurkunde. Als hij
vrij was en opbelde was Elsie meestal bezet Zij had
bureauwerk of zij moest naar haar cursussen toe. En
de zaterdagen en zondagen moest hij meestal in het
restaurant helpen.
Hij was dikwijls treurig en voelde, dat Elsie hem
ontglipte.
„Ik ben misschien niet goed genoeg", dacht hij bij
zichzelf. Maar op een middag zei hij: „Elsie, ik ben
vrijdagsavonds vrij. Kan ik dan weer les bij je komen
nemen?" Hij zei het zonder de gretigheid van de vuri
ge minnaar en Elsie voelde het.
„Zeker", zei Elsie.
Hij begon dus vrijdagsavonds naar haar toe te gaan
en miste nooit. Als hij bij Elsie was voelde hij zich ge
lukkig, maar hij sprak haar niet meer over liefde en
zij vroeg niet waarom hij los van haar scheen te ra
ken. Zij speelde de rol van de lerares en verwachtte
van hem, dat hij de traditionele mannenrol van de
aanbidder zou spelen. Maar hij kwam alleen maar om
te werken, in hoofdzaak om onder haar leiding de
schoonschrijfkunst te beoefenen.
De grote moeilijkheid voor Tom was, dat zijn ge
schreven lettertekens uit elkaar vielen. De schoon-
schrijfkunst is even belangrijk voor een beschaafde
Chinees als een correcte Engelse uitspraak voor een
beschaafde Amerikaan, of een knap gezichtje voor een
meisje, want men wordt er naar beoordeeld. Vanaf
het ogenblik, dat Elsie voor de grap had gezegd, dat
zij zijn handschrift aan haar moeder zou laten zien,
had Tom geweten wat schoonschrijven betekende.
Elsie leerde hem alle afkortingen, de gebruikelijke
manieren waarop goede schrijvers de problemen op
lossen van het letters schrijven, die zonder bepaalde
weglatingen te vol zouden worden of hun samenhang
verliezen. De kunst is moeilijk en de beoefening is
een werk van jaren. Maar Tom ging vooruit. Zijn let
ters werden redelijk en op sommige plaatsen opmer
kelijk goed.
Maar Elsie zag een verandering in hem. Als zij naar
hem keek, vermeed hij haar ogen te ontmoeten. Had
hij het te druk met zijn studie of was hij moe? Werd
hij alleen maar ouder en minder uitbundig? Had hij
het jeugdig vuur van de verliefde jongeling verloren?
Elsie begreep hem niet. Zij zag de verandering in
hem maar zij zei niets.
(Wordt vervolgd)
„Elsie, waarom verloven jullie je niet?" zei me
vrouw Yang op haar gewone bruuske manier op een
vrijdag nadat Tom weg was gegaan. Mevrouw Yang
was een geboren koppelaarster. Zij vertelde dikwijls,
dat zij zeven of acht huwelijken tot stand had ge
bracht en dat zij allemaal een succes v/aren geworden.
(Wordt vervolgd)
ZATERDAG 18 OKTOBER
Stadsschouwburg: De Haagse Comedie
met „De maanvogels", 20 uur.
Concertgebouw: Mannenzangvereniging
„Proza en Poëzie" geeft een concert, 20 uur.
TENTOONSTELLINGEN
„In 't Goede Uur": Expositie van werk
van Peter Giltay tot 22 uur.
Kunstzaal „De Ark": Expositie van teke
ningen en schilderijen van Harry Völker
en Jan Campfens tot 22 uur.
FILMS
Cinema Palace: „De tien geboden", alk
leeftijden, 19.30 uur. Frans Halstheater:
„Tamengo", 18 jaar, 19 en 21.15 uur. Lido
Theater: „Overtreding artikel 251 bis", 13
jaar, 19 en 21.15 uur; „Tussen 14 en 17",
18 jaar, 23.30 uur. Luxor Theater: „Fortu-
nella", 14 jaar, 19 en 21.15 uur. Minerva
Theater: „De liefdesroman van een Ko
ningin", alle leeftijden, 19 en 21.15 uur.
Rembrandt Theater: „Het Don Kozakken-
lied", alle leeftijden, 19 en 21.15 uur. Roxy
Theater: „De onschuldige verrader", 14
jaar, 19 en 21.15 uur. Studio Theater:
„Maigret zet een val", 18 jaar, 19 en 21.15
uur.
ZANDVOORT
Theater Monopole: „Moord op de voor
pagina", 18 jaar, 20 uur.
DIVERSEN
„In 't Goede Uur": Klassiek grammo-
foonplatenprogramma, 21 tot 22 uur.
ZONDAG 19 OKTOBER
Stadsschouwburg: De Haagse Comedie
•net ..De maanvogels", 20 uur.
TENTOONSTELLINGEN
Kunstzaal „Ten Bruggcn-Cate": Expo
sitie van werk van O. C. R. L. van Benne-
kom, Berna E. Braakman-Ten Bruggen-
Cate en W. A. van der Colk, 14 tot 17 uur.
„In 't Goede Uur": Expositi van werk
van P Ier Giltay, 10 tot 22 uur.
„Het Huis Van Looy": Expositie van
werk van Jacobus van Looy en Willem de
Zwart, 14 tot 17 uur.
Kunst zaal „De Ark": Expositie van teke
ningen en schilderijen van Harry Völker
en Jan Campfens, 9 tot 14 en 19 tot 22 uur.
„De Hoofdwacht": Expositie B.N.A., ge
opend dagelijks van 10 tot 12 en van 13.30
tot 16 uur.
Vishal: Expositie van leden van „De
Groep", 10 tot 17 uur.
FILMS
Cinema Palate: ,.De tien geboden", alle
leeftijden, 14 en 19.30 uur. Frans Halsthea
ter: ..Tamengo", 18 jaar. 14, 16.15, 19 en
21.15 uur. Lido Theater: „Overtreding ar
tikel 251 bis". 18 jaar, 14. 16.15, 19 en 21.15
uur. Luxor Theater: „Fortunella", 14 jaar.
14, 16.15, 19 en 21.15 uur. Minerva Theater:
..De liefdesroman van een Koningin", alle
leeftijden. 14. 16.15. 19 en 21.15 uur. Rem
brandt Theater: ..Het grote avontuur", 11
uur. „Het Don Kozakkenlied", alle leef
tijden, 14, 16.15, 19 en 21.15 uur. Roxy
Theater: „De onschuldige verrader". 14
jaar, 14, 16.15. 19 en 21.15 uur. Studio
Theater: „Aïda", alle leeftijden, 11 uur:
..Maigret. zet een val", 18 jaar, 14, 16.15,
19 en 21.15 uur.
ZANDVOORT
Theater Monopole: „Moord op de voor-
nagnia", li jaar. 20 uur.
DIVERSEN
„In 't Goede Uur": Klassiek grammo-
foonplatenconcert, 21 tot 22 uur.
MAANDAG 20 OKTOBER
Grote Kerk: Beiaardbespeling door Arie
Peters, 15.30 tot 16.30 uur.
Frans Halsmuseum: Kees Hana houdt
zijn voordracht over „De natuur van zee,
strand en duin", 20 uur. (Volksuniversiteit).
TENTOONSTELLINGEN
Huis Van Looy: Expositie van werk van
Tacobus van Loov on Willem de Zwart,
'0 tot 12.30 en 13.30 tot 17 uur.
Kunstzaal „De Ark": Expositie van
schilderijen van Anihonia Visser en Her
bert Olthuis. 9 fot 14 en 19 tot 22 uur.
..In 't Goede Uur": Expositie van werk
van Peter Giltay. 10 tot 22 uur.
Vishal: Expositie van leden van „De
Groep", 10 tot 17 uur.
FILMS
Cinema Palace: „De tien geboden", alk
leeftijden, 14 en 19.30 uur. Frans Hals
theater: „Tamengo", 18 jaar. 14.30. 19 en
21.15 uur. Lido Theater: „Overtreding ar
tikel 251 bis", 18 jaar, 14, 16.15, 19 en 21.15
uur. Luxor Theater: ..Fortunella", 14 jaar.
14, 19 en 21.15 uur. Minerva Theater: „La
Strada", 18 jaar, 20.15 uur. Rembrandt
Theater: „Het Don Kozakkenlied", alk
leeftijden, 14. 16.15. 19 en 21.15 uur. Roxy
Theater: „Titanenstriid", 14 jaar, 14.30. 19
en 21.15 uur. Studio Theater: „Maigret zet
een val", 18 iaar, 14.15, 19 en 21.15 uur.
ZANDVOORT
Theater Monopole: „Mam'zelle Strip
tease", 18 jaar. 20 uur.
DTVERSEN
In 't Goede Uur": Klassiek grammO-
foonplatenconcert, 21 tot 22 uur.
