Twee Russische proeven
na de 31ste oktober
MORRIS before t/otféuf//
HET WEER
Maanraket boven
Afrika verbrand
Hoesseins regime tegen wil en
dank „beveiligd" door Israel
Derde trap faalde
Spanning in Nabije Oosten
Verenigde Staten en Groot-Brittannië
achten zich niet langer gebonden
Coup in Jordanië zou Israëliërs
Jordaanstrook doen bezetten
Ceylon laakt Nederlands-
Australische verklaring
Nederland wil wel troepen
in West-Duitsland legeren
CITROEN
t|en BRIL van KEIP
Minister Vondeling op
bezoek in de Vishal
Meer wind
Goede sfeer
Het woord is aan
Russische ambassadeur
verlaat Perzië
Groot Frans krediet
voor Egypte
In september werden ruim
7600 woningen voltooid
73e JAARGANG No 104 ZATERDAG 8 NOVEMBER 1 95 8 303e JAARGANG No 2.
Grote Houtstraat 93, Haarlem. Tel. 15293 g J TP\ 11 1 Uitgave Grafische Bedrijver, Damiate N.V.
(6 lijnen) Direche. Kedacüe, Administratie. $***4 I V'V'V fl I /""NT 1 ^"4 Verschijnt dagelijks beh. op zon- en feestdagen.
Drukkerij Gr. Heiligland 10. TeL 13295. Bij- I I f J f 1 I M f] IJ IJ 9 (1 IJ Abonnement p. week 59 et, p. Waal 7.65,
kantoor Haarlem-N. Soendaplein, Tel. 57755 JL JL \4i M. A X W X X X ij \JL V-4 JknS X \X fr. p.p. 8.15. Losse nrs. 12 et Postgiro 2731OT.
Hoofdredacteur: Simon Koster
Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentietarieven op aanvraag verkrijgbaar.
Directie: P. W. Peereboora en A. D. Huijsman
Stuur de officiële aankondiging of
advertentie van Uw verloving aan de
SOLA-FABRIEK TE ZEIST
U ontvangt dan gratis ter kennismaking
enkele couvert-artikelen
als begin van Uw toe
komstige SOLA-UITZET
GEGARANDEERD VOOR UW IEVEN
De Brandenburger Tor van Berlijn
baadt, weer in het licht van schijn
werpers als voorheen. Maar in tegen
stelling tot toen is dit monument thans
weer een poort in de oude zin van het
woord, namelijk een deel van de grens
lussen Oost en West.
Nieuw-Guinea
NEW YORK (UPI) Een gedelegeerde
van Ceylon heeft gisteren gezegd, dat de
jongste gezamenlijke politieke verklaring
over Nieuw-Guinea van Australië en Ne
derland „onverstandig" was.
Kanakartne van Ceylon, die in de voog
dijcommissie van de UNO het woord voer
de, zei, dat het samengaan van een voog-
dijgebied met een ander gebied, over
welke soevereiniteit een geschil heerst
tussen twee leden van de UNO tegen de
opvatting van het.voogdijschap ingaat.
(ANP) Naar aanleiding van het be
richt in de Londense „Daily Express",
dat de Noordatlantische Verdragsorgani
satie nieuwe plannen zou hebben opge
steld voor de verdediging van Europa,
heeft de legervoorlichtingsdienst ver
klaard dat de mededeling van de „Daily
Express" al zou Nederland niet bereid
zijn troepen in West-Duitsland te legeren,
onjuist is. Zoals reeds meermalen is ge
zegd, streeft Nederland naar de mogelijk
heid troepen in West-Duitsland te legeren.
De Britse defensiechefs weten goed
vandaar hun rustig oordeel dat de Ne
derlandse strijdkrachten de hun toebe
deelde taak kunnen vervullen, aldus de
iegervoorlichtingsdienst.
BONN (Reuter) Een woordvoerder
van het Westduitse ministerie van defen
sie in Bonn heeft verklaard niets af te we
ten van een wijziging in de defensieplan
nen van de NAVO Hij voegde hier aan
toe, dat deze plannen zijn gericht „op de
verdediging van het gehele gebied van de
westerse gemeenschap, op een zo ver mo
gelijk vooruitgeschoven lijn". Een lid van
de Westduitse ambassadestaf in Londen
zei geen gaping te zien in de noordelijke
sector van de NAVO-defensie in West-
Duitsland. De Britse troepen zijn in West-
Duitsland gestationeerd tot aan de kust
lijn. Ook zijn er eenheden van het West
duitse leger in het noorden gelegerd.
Advertentie
2CV IDEAL 1?
5987.- V'a' f 9375.-
Hoofdagent voer Haarlem en omstreken
VAN LOON'S AUTOMOBIELBEDRIJF
Korte Kleverlaan 30-38
Bloemendaal Telefoon 51301
Advertentie
GOÈP GEZIEN
GROTE HOUTSTRAAT NAAST tUXOR
Advertentie
BARTELJORISSTR. HAARLEM TEL. 13439
FERD. BOLSTR; 48 A' DAM TEL. 717162
FALCON WOLLEN TWEEDJASSEN
De minister van Landbouw, Visserij
en Voedselvoorziening, dr. ir. A. Von
deling, bracl t vandaag een werkbezoek
aan IJmuiden. Men ziet de minister
hier in de Vishal. Voor een verslag
van het bezoek zie pag. 11.
Verwachting tot morgenavond:
Nu en dan opklaringen, maar
ook plaatselijk enkele buien. Ma
tige tot vrij krachtige wind, in
hoofdzaak tussen west en noord.
Iets lagere temperaturen.
Volledige weerrapporten op pagina twee.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWINTIG PAGINA'S
WAARIN OPGENOMEN ERBIJ
MOSKOU (Reuter) Het Russische
persbureau Tass heeft vêrklaard, dat de
Verenigde Staten voorbereidingen treffen
voor een hervatting van de kernproeven
„ondanks hun belofte van 31 oktober af
een jaar lang geen proeven te zullen ne
men". Dit blijkt, aldus Tass, uit de verkla
ring van Eisenhower.
NEW YORK (Reuter) De New York
Times schrijft dat de jongste Russische
kernproeven bijzonder veel radio-actieve
afval teweeg hebben gebracht, klaarblijke
lijk met de weloverwogen bedoeling de we
reld te dwingen tot een overeenkomst op
papier over onvoorwaardelijke stopzetting
van proeven. Het blad verwijst naar ver
klaringen van Scandinavische en Japanse
zijde over de grote mate van radio-activi
teit. die na de .jongste Russische proeven
is geconstateerd. Het dringt er op aan dat
Groot-Brittannië en de Verenigde Staten
zich gereed houden eventueel hun proeven
te hervatten.
Tenzij de Sovjet-Unie instemt met de
opschorting van kernproeven voor de tijd
van een jaar, zullen de Verenigde Staten
waarschijnlijk de proeven met kleine, tac
tische kernwapens hervatten, aldus ver
luidt in Washington. President Eisenhower
zou binnen enkele weken willen weten of
de Sovjet-Unie, evenals Groot-Brittannië
en de Verenigde Staten bereid is de proe
ven op te schorten. De Amerikanen en
Britten hebben hun proeven met ingang
van 31 oktober, de begindatum van de
huidige conferentie te Genève, opgeschort.
Publilius Syrus:
Niet de ouderdom, doch de nauwkeurige
waarneming brengt wijsheid.
Advertentie
TEHERAN, (UPI) De Russische am
bassadeur in Perzië, Nikolai Perov, en zijn
gehele gezin vertrekken maandag naar de
Sovjet-Unie, aldus werd vrijdag in Tehe
ran bekend.
In politieke kringen neemt men aan dat
het vertrek van Perov een demonstratie is,
waarmee het misnoegen der Sovjet-Unie
tegenover Perzië wordt uitgedrukt
De burgemeester van Rotterdam, mr.
G. E. van Walsum(midden) heeft in
het Bouwcentrum te Rotterdam de ten
toonstelling „Europoort een schakel"
geopend, die deel uitmaakt van de vie
ring van het negende lustrum van de
Nederlandse Economische Hogeschool.
Hierbij waren o.a. aanwezig de com
missaris der Koningin in Zuid-Holland,
mr. J. Klaasesz, (links) en de presi
dent-curator van de hogeschool, mr. K.
P. van der Mandele (rechts). Men wil
met „Europoort een schakel" een in
druk geven van de vraagstukken die
met dit plo-n samenhangen en wel te
gen de achtergrond van bevolkings
toeneming, werkgelegenheid en wel
vaartsvergroting. Het economische as
pect van 't project is hierbij op de voor
grond gekomen, maar ook, aan tech
nische details is aandacht besteed. Ook
wordt aandacht geschonken aan het
Botlekgebied en het Deltaplan. De ten
toonstelling blijft geopend tot 1 april
1959.
WASHINGTON (UPI) Amcrika's
derde maanraket is hedenmorgen boven
Oost-Centraal-Afrika opgebrand na een
vlucht van nog geen drie kwartier, zo
deelt het nationaal bureau voor lucht- en
ruimtevaart (N.A.S.A.) te Washington
mede.
De derde Amerikaanse maanraket werd
vanmorgen om half negen van Cape Cana
veral gelanceerd, maar de derde trap kwam
niet tot ontbranding, zodat het experiment
mislukte. De bekendmaking van het feit,
dat de derde trap niet werkte kwam een
kwartier na een andere officiële verkla
ring, dat alle drie trappen tot ontbran
ding waren gekomen.
Een zegsman verklaarde dat de maan
raket, nog enkele duizenden mijlen omhoog
zou schieten, alvorens terug te vallen en
in de dampkring van de aarde op te
branden.
De reusachtige radio-telescoop van
Jodrell Bank in Engeland kon de maan
raket achttien minuten lang volgen, maar
verloor het contact om een minuut over
negen.
De raket werd op tijd gelanceerd, steeg
siorlijk op en verdween in de bewolkte
lucht. De eerste twee trappen kwamen
behoorlijk tot ontbranding en verhoogden
de snelheid van de derde trap en de satel
liet. Maar de derde raketmotor werkte niet
ofschoon zij wèl de uitgewerkte tweede
trap afstootte. Dat leidde tot de onjuiste
conclusie, dat de derde raket ook tot ont
branding was gekomen.
Binnen enkele minuten bleek uit de me
tingen met de Doppler-snelheidsmeter, dat
deze raket zich niet gedroeg volgens de
verwachtingen.
De eerste twee trappen gaven de raket
een snelheid van 16.000 mijl per uur. De
nuttige belasting bereikte een hoogte van
duizend mijl en legde een totale afstand
af van 7.500 mijl.
Advertentie
Bestedingsbeperking of niet
BLIJFT FAVORIET
CAIRO, (UPI) Volgens het Egypti
sche blad „Al Ahram" heeft Frankrijk de
V.A.R. een krediet van zes miljard francs
verstrekt, tegen de officiële koers van
1000 francs voor het Egyptische pond, ter
financiering van de invoer van machines,
auto's, kunstmest en andere essentiële za
ken uit Frankrijk.
WASHINGTON (Reuter/AFP) - Twee
Russische kernproeven, na 31 oktober
genomen, ontheffen de Verenigde Staten
van liet aanbod hun kernproeven op te
schorten, zo heeft president Eisenhower
in een verklaring van het Witte Huis
gezegd. Toch zullen de Verenigde Staten
hun proeven vooralsnog niet hervatten.
Zij menen te weten dat Groot-Brittannië
eenzelfde houding zal aannemen.
Minister Dulles verklaarde later op
een persconferentie, dat een eventueel
besluit van de Verenigde Staten tol
hervatting van de proeven afhangt van
een aantal factoren, bijvoorbeeld: 1. De
opvattingen van de commissie voor
kernenergie en het departement van De
fensie over het belang van een hervat
ting en het soort proeven dat zij wensen
te nemen. 2. De stemming op de drie-
mogendhedenconferentie te Genève, en
3. Het feit of al of niet wordt aangeno
men dat de Sovjet-Unie alleen een eind
heeft gemaakt aan een bepaalde reeks
proeven, dan wel andere voorbereidt.
Toen de Amerikaanse regering inlichtin
gen ontving over de jongste Russische
proeven, meende zij, zo zei Dulles, dat zij
de Russische regering fatsoenshalve op de
hoogte moest stellen en de Russen gelegen
heid moest bieden een verklaring te geven.
De Sovjet-Unie heeft hel kennelijk niet
nodig gevonden dit te doen en daarom
heeft president Eisenhower een verklaring
afgelegd. De Amerikaanse afgevaardigde
Wadsworth, aldus de Amerikaanse minis
ter, heeft de zaak dinsdagochtend met de
Russen te Genève opgenomen. In antwoord
op vragen zei Dulles, dat de Sovjet-Unie
juridisch zeker niet verplicht is een einde
te maken aan de proeven.
De Verenigde Staten gaan tijdens de Ge-
neefse besprekingen door met het zoeken
naar een hechte overeenkomst voor gecon
troleerde staking der proeven, maar zien
zich gedwongen om hun standpunt te her
zien indien Rusland niet binnenkort èen
soortgelijk besluit neemt, zo besluit de
verklaring van Eisenhower. De Russische
proeven, die volgens de Amerikaanse com
missie voor kernenergie van betrekkelijk
geringe omvang waren hadden op 1 en 3
november plaats.
LONDEN (Reuter) Het Britse minis
terie van Buitenlandse Zaken gaf tegelij
kertijd een eensluidende verklaring uit.
Volgens de gegevens van het Centraal
Bureau voor de Statistiek zijn in sep
tember van dit jaar 7.629 woningen vol
tooid. In dezelfde maand van het vorig
jaar werden 7.909 woningen opgeleverd.
In de eerste negen maanden van 1958
kwamen 64.002 woningen gereed, tegen
62.238 in de overeenkomstige periode van
1957.
Van de in september voltooide woningen
werden er 775 als systeemwoning ge
bouwd. In de eerste negen maanden van
1958 kwamen 6.286 systeemwoningen ge
reed.
Gerekend tot en met september 1958
werden sedert de bevrijding 660.560 nieuwe
woningen opgeleverd, waarvan 66.745 sy
steemwoningen.
In september 1958 werden 8.028 wonin
gen in aanbouw genomen, tegen 6.213 in
september 1957. In de eerste negen maan
den van 1958 werd begonnen met de bouw
van 64.238 woningen; in de overeenkom
stige periode van 1957 met 68.934.
Doordat er in september met meer wo
ningen werd aangevangen dan er in die
maand gereed kwamen, steeg het uit-
voerniveau wederom. Op 1 oktober 1958
waren 90.120 woningen in aanbouw.
GENèVE (Reuter) Het hoofd van de
Russische afvaardiging, Tsarapkin en diens
voornaamste wetenschappelijke adviseur,
professor Fjodorov, wilden na de vijfde
bijeenkomst te Genève verslaggevers geen
mededelingen verstrekken over hun reactie
op de Amerikaanse verklaring. Naar ver
luidt. is de sfeér op de bijeenkomst van
vrijdag goed gebleven, alhoewel men het
nog steeds niet eens is over een agenda.
(UPI) De drie „atoom-mogendheden"
hebben in de loop der lijden ongeveer 246
nucleaire ontploffingsproeven gedaan.
Daarbij is een kracht ontwikkeld gelijk
aan ongeveer honderd miljoen ton trotyl,
ongeveer vijftig maal zoveel als alles, wat
de Amerikaanse luchtmacht gedurende de
tweede wereldoorlog aan explosieven aan
het Europese en Aziatische front heeft ge
bruikt. Deze cijfers zijn schattingen. Offi
cieel bevestigde proeven zijn er sinds juli
1945 tweeehonderdzeven geweest, maar in
werkelijkheid moeten het er, volgens des
kundigen, 246 geweest zijn.
De Amerikaanse minister van Buiten
landse Zaken Dulles heeft op zijn pers
conferentie ook gezegd geen moeilijkheden
met de uitgebreide Democratische meerder
heid in het Congres over de buitenlandse
politiek te verwachten. Hij zei niet te ge
loven, dat een verantwoordelijke Democra
tische leider van plan is partijpolitiek in
het buitenlandse beleid te brengen. De
minister zei er zich niet van bewust te zijn,
dat de buitenlandse politiek één van de
punten was waarom het bij de verkiezingen
ging.
LONDEN, (UPI) Elke poging van
Gamal Abdel Nasser om het Hasjemiti-
sche koninkrijk Jordanië te veroveren zal
waarschijnlijk tot gevolg hebben, dat de
strijdkrachten van Israel de grens over
zullen zwermen en zich meester zullen ma
ken van gebied, dat eertijds tot Palestina
behoorde. Dat is de vaste overtuiging van
deskundigen in het Nabije Oosten, die de
jongste ontwikkelingen in dat gebied nauw
lettend hebben gevolgd. Zij zijn van me
ning, dat, terwijl de situatie in Jordanië
tijdelijk gestabiliseerd werd door het En
gelse optreden, bestaande uit het zenden
van troepen naar Amman na de
staatsgreep in Irak, er een nieuwe cam
pagne op stapel werd gezet, met het doel
de 23-.jarige koning Hoessein van zijn
troon te stoten en het land in de macht van
Nasser te brengen.
Zo'n actie, voegen zij daaraan toe, zou
ongetwijfeld een uitdaging vormen voor
Israel, dat omsingeling vreest door de
Verenigde Arabische Republiek, door
welke het al aan twee zijden wordt be
dreigd. Door het omverwerpen var bet be
staande regime in Jordanië zou Israel vij
andige machten tegenover zich krijgen
langs een grens van meer dan 300 km.
lengte en wel juist daar, waar het het
meest kwetsbaar is.
Op één punt langs die grens is Israel
niet breder dan 13 kilometer. Beheersing
van Jordanië zou Nasser ook de macht ge
ven over de bestgeoefende Arabische
strijdmacht "an het Nabije Oosten het
Arabische legioen dat op het ogenblik
met Amerikaanse wapens is uitgerust.
Liever dan dit te zien gebeuren, zal Is
rael de westelijke oever van de rivier de
Jordaan „overnemen". Dat gebied werd
door de grootvader van Hoessein, koning
Abdoellah, na de Arabisch-Joodse oorlog
van 1948-1949 bij Jordanië getrokken.
Door beslag te leggen op de westelijke
oèver van de Jordaan, zou Israel een na
tuurlijke grens krijgen en zou het zich met
behoorlijk achterland kunnen verdedigen
tegen een aanval van de Verenigde Arabi
sche Republiek.
In Tel Aviv heeft de premier van Israel.
David Ben Goerion, de Egyptische en Rus
sische beschuldigingen tegengesproken
als zou Israel zijn strijdkrachten langs de
grens met Jordanië mobiliseren, maar hij
heeft niettemin verklaard, dat hij zich
vrijheid van actie zal voorbehouden inge
val van een omverwerping van het be
wind van Hoessein. De gevaarlijke periode
zou kunnqn aanbreken op het moment, dat
Hoessein de volgende week zijn koninkrijk
verlaat voor een korte vakantie in Europa.
En hoewel woordvoerders van de regering
de reis beschreven hebben als een teken van
de stabiliteit in Jordanië, zijn er niettemin
gevaarlijke elementen in het land, die zou
den kunnen proberen om voordeel te ha
len uit de afwezigheid van de jonge ko
ning.
Zijn vertrek laat de macht in handen
van de sterke man, premier Samir Rifai
en de oom van de koning, Sherif Nasser,
die allebei vurig koningsgezind zijn, maar
die in één nacht door een goed voorbereide
opstand weggevaagd zouden kunnen wor
den. Om dit te voorkomen, heeft Hoessein
kortgeleden verscheidene nieuwe Be-
doeinenregimenten opgericht, die uit tradi
tie trouw zijn aan de kroon en het Arabi
sche stadsproletariaat verachten en
heeft hij stappen genomen om onbetrouw
bare elementen uit andere legerdiensten
t'e verwijderen.
Ingewijden menen, dat de jongste Rus
sische en Egyptische propaganda-uitval-
len tegen Israel ten doel hebben enig op
treden van Israel, bij een staatsgreep te
gen Hoessein te voorkomen. Wonderlijk
genoeg is Israel een van de voornaamste
steunpilaren geworden van het Hoessein
regime, als gevolg van Arabische vrees,
dat Israel zich van de Westelijke Jordaan-
oever meester zal maken, als Hoessein
omvergeworpen zou worden.
Een geheel andere lezing van deze Egyp-
tisch-Russische verdachtmakingen komt
uit Jeruzalem, waar men in de campagne
een poging ziet om de weg vrij te maken
voor de bekendmaking van nieuwe wapen
leveranties door Rusland aan de Verenig
de Arabische Republiek.