Bethlehem door duizenden
pelgrims bezocht
IN DE MIS T
Het C.N.V. legt zijn wensen voor
aan het nieuwe kabinet
^"Hoe is het ontstaand
Wijziging verlangd van het uniforme
stelsel van loonvorming
President Coty ontving de meeste post
3aai-twiia
Op en om het
Binnenhof
J
ZATERDAG 27 DECEMBER 1958
Oostduitsers kopen duizend
balen Indonesische tabak
Premiebouw door gemeen
ten wordt stopgezet
Muntjes uit de tijd van
Floris IV gevonden
Drie vliegongelukken
Britannia, Constellation en
DC-6 neergestort
Samen elf dodenmaar
106 overlevenden
Krantenstaking in New York
wellicht zondag ten einde
Zes doden in het verkeer
Haarlemse dame na ongeluk
in Heemstede overleden
Dit woord: ATLAS
Bevordering: van de werkgelegenheid, de
verdere behandeling van de weduwen- en
wezenpensioenverzekering, de bestrijding
van het woningtekort, een rechtvaardige
verdeling van de toeneming van het natio
nale inkomen en het onderzoek naar de
structuur en de rechtsvorm van de moder
ne onderneming behoren tot de zaken die
door het thans zittende kabinet op korte
termijn behandeld dienen te worden, aan
gezien ze geen uitstel kunnen lijden. Tot
deze conclusie kwam de verbondsraad van
het Christelijk Nationaal Vakverbond tij
dens een te Utrecht gehouden buitengewo
ne vergadering, gewijd aan de bespreking
van de actuele economische vraagstukken.
Wat de bevordering van de werkgele
genheid door de overheid betreft, is de
verbondsraad van mening, dat met name
ook in het noorden van het land de be
strijding van de werkloosheid als een drin
gende opdracht beschouwd dient te wor
den, waarvan de vervulling niet mag wor
den vertraagd.
De verantwoordelijkheid voor de noden
van weduwen en wezen gedoogt naar het
oordeel van het C.N.V. geen opschorting
van de behandeling van het thans aan
hangig gemaakte wetsontwerp weduwen-
en wezenpensioenverzekering. De ver
bondsraad sprak de verwachting uit dat
regering en Staten-generaal dit ontwerp
spoedig zullen behandelen, opdat de wet
telijke regeling uiterlijk 1 januari 1960,
doch zo mogelijk reeds op 1 oktober 1959
zal kurmen worden ingevoerd.
Het C.N.V. is eveneens van oordeel, dat
de voorbereiding en indiening van een
wetsontwerp betreffende de invaliditeits
verzekering niet opgeschort mag wor
den.
Volgens de verbondsraad van het C.N.V.
is er, ondanks de belangrijke verminde
ring van het woningtekort, die de laatste
jaren is tot stand gebracht, geen enkele
aanleiding, de verdere oplossing van dit
probleem als minder urgent te beschou
wen. Het C.N.V. vertrouwt er daarom op,
dat het thans opgetreden kabinet de be
strijding van het woningtekort zal be
schouwen als een aangelegenheid, die geen
uitstel gedoogt. Met name dient voortge
gaan te worden met de bouw van wonin
gen, waarvan de huur door de arbeiders
kan worden opgebracht.
De christelijke vakbeweging handhaaft de
bereidverklaring om mede te werken aan
de totstandkoming van een verantwoorde
oplossing van het melk- en huursubsidie-
beleid. De verbondsraad voegt hieraan toe
dat hij echter eveneens de indertijd door
hem gestelde voorwaarde, dat het loon- en
prijsbeleid daarmee aan de orde wordt ge
steld herhaalt.
Nog geen huurverhoging
Wat het Huurbeleid betreft, verwacht de
verbondsraad, dat het beraad daarover in
de S.E.R., en daarna in de regering en in
de Staten-generaal zoveel tijd zal vergen,
dat in 1959 in elk geval niet met een ver
hoging van de huren gerekend behoeft te
worden.
Naar Het 'oordeel van Het C.N.V. is het
rechtvaardig, dat ook de loon- en salaris-
trekkenden zullen delen in de voor 1959
verwachte toeneming van het nationale in
komen.
Van de regering en van de instanties, die
nog met het toezicht op de loonvorming
zijn belast, verwacht het C.N.V., dat zij
vernieuwde collectieve contracten met
bekwame spoed zullen bezien en dat zij
zich bij de beoordeling daarvan zullen rea
liseren, dat de werknemers na de perio
de van bestedingsbeperking aanspraak
hebben op een rechtvaardig deel van de
verbetering van bedrijfsuitkomsten.
In het laten voortbestaan van het hui
dige uniformistische stelsel van loonvor
ming ziet de verbondsraad een der be
langrijkste oorzaken van de vertraging in
het doen delen door de arbeiders in de toe
genomen welvaart. Hij acht wijziging van
dit stelsel daarom dringend geboden.
Van het in 1956 door de regering in uit
zicht gestelde onderzoek naar de struc
tuur en de rechtsvorm der moderne on
derneming is, volgens het C.N.V., nog
steeds niets gebleken. Zelfs de een jaar
Twee Oost.duit.se tabaksdeskundigen,
iie half oktober in Djakarta waren aange
komen om te trachten rechtstreeks tabak
van Indonesië te kopen, met uitsluiting
van Engelse of Nederlandse commission-
nairs, hebben na een bezoek aan de be-
langrijkse tabakscentra in Indonesië een
contract gesloten voor de afname van
duizend balen tabak. Zij verklaarden, dat
Oost-Duitsland belangstelling heeft voor
verdere tabaksleveranties door Indone-
geleden toegezegde adviesaanvrage aan
de S.E.R. is nog niet verzonden.
De verbondsraad is van oordeel, dat er
geen enkele aanleiding is voor deze ver
traging.
Tenslotte verklaart de verbondsraad,
dat de christelijke vakbeweging haar
houding ook in de toekomst niet zal laten
beïnvloeden door de aard van een zittend
kabinet of door de politieke richting. De
christelijke vakbeweging wenst, evenals
in het verleden, haar oordeel zelfstandig
te bepalen zonder zich te laten beïnvloe
den door politieke situaties.
De minister van Volkshuisvesting en
Bouwnijverheid zal de sedert juni 1958 in
beperkte mate gegeven gelegenheid tot
premiebouw door gemeenten na 31 decem
ber stopzetten. Dit is ondermeer een ge
volg van de grote belangstelling, die in de
laatste tijd van particuliere zijde voor de
bouw van woningen met rijkspremie wordt
ondervonden.
In het algemeen zal premiebouw door
gemeenten voortaan nog slechts worden
toegestaan ter voorziening in een drin
gende behoefte aan één of enkele gemeen
telijke huurwoningen, voor bij voorbeeld
de huisvesting van een hoofd van een
school of eei* gemeentesecretaris, wanneer
voor de bouw van deze woningen van par
ticuliere zijde geen belangstelling bestaat.
In uitzonderingsgevallen zal voorts nog
toestemming kunnen worden gegeven voor
de bouw van premiewoningen door ge
meenten, bij voorbeeld in een probleem
gebied, waar ten behoeve van de vestiging
van een nieuwe industrie de bouw van een
aantal woningen voor leidinggevende
functionarissen noodzakelijk is en deze
langs andere weg niet te verwezenlijken is.
De voorwaarden, waaraan tot dusverre
bij de bouw van gemeentelijke premie
woningen moest worden voldaan, blijven
in bovenbedoelde gevallen volledig van
kracht.
In de bak van een dragline, waarmee
men bezig is een binnendijk in de omge
ving van Zierikzee af te graven, vonden
arbeiders een potje dat 300 zilveren munt
jes uit de tijd van Floris IV (1223-1225)
bleek te bevatten. De dijk, waarin het pot
je met munten werd gevonden, was in de
tijd waarin de muntjes dateren een zee
wering.
BOURNEMOUTH (Reuter en UPI)
Een Bristol „Britannia" verkeersvliegtuig
van de Engelse overzeese luchtvaartmaat
schappij BOAC is woensdag tijdens een
proefvlucht nabij Bournemouth in het
graafschap Hampshire in Zuid Engeland
neergestort. Van de elf inzittenden, allen
personeel van de maatschappij, kwamen
acht om het leven, de drie anderen werden
gewond.
(UPI) De „Britannia", een
„Turboprop"-vliegtuig was bezig met een
landingsmanoeuvre, toen het vliegtuig
plotseling door de laaghangende wolken
in de mist, die over de akkers lag, om
laag dook. Het raakte enkele telefoonpalen
en liet een spoor van brandende wrak
stukken na. Van de koeien, die in het wei
land liepen, waar de „Britannia" overheen
schoot, werde drie door wrakstukken ge
dood.
De stoffelijke resten en de gewonden
zijn overgebracht naar een ziekenhuis te
Christchurch.
Rhodesia
PARIJS (UPI) Een woordvoerder
van de Franse luchtvaartmaatschappij
U.A.T. heeft donderdagavond in Parijs
medegedeeld, dat er drie personen zijn om
gekomen toen een DC-6 kort na het op
stijgen in Salisbury in Rhodesia neer
stortte.
De woordvoerder zei, dat de gezagvoer
der van het vliegtuig toestemming ver
kreeg te vertrekken ondanks het slechte
weer. De gezagvoerder had geseind, dat
zijn toestel dertig seconden na het opstij
gen door een hevige wervelwind werd
overvallen. Deze heeft even later het toe
stel tegen de grond geworpen.
De schok was niet hevig, maar het toe
stel raakte in brand. De steward kreeg
brandwonden aan de handen toen hij de
passagiers uit het vliegtuig hielp. Vier per
sonen kregen ernstige brandwonden. Het
toestel had een bemanning van zeven kop
pen en 63 passagiers.
Later werd officieel bekendgemaakt, dat
drie personen bij de ramp omkwamen, vier
ernstige brandwonden hadden en dat 25
voor lichte wonden behandeld moesten
worden.
In Oostenrijk
WENEN (UPI) Woensdagavond om
streeks 22.00 uur is bij het Weense vlieg
veld Schwechat een Lockheed Constella
tion van de Air France neergestort. Alle
36 inzittenden, onder wie zes leden van
de bemanning, konden het toestel tijdig
verlaten. Het wrak brandde geheel uit.
De piloot en de boordwerktuigkundige
hebben betrekkelijk ernstige verwondin
gen opgelopen, maar verkeren niet in
levensgevaar.
BETHLEHEM (UPI) Duizenden pel
grims uit de gehele wereld hebben in Jeru
zalem de geboorte van Christus herdacht.
De gelovigen gingen door de Mandelbaum-
poort, tussen prikkeldraadversperringen
en bunkers door, naar de St. Catherina
kerk in Bethlehem en later naar de kerk
op de plaats waar Christus moet zijn ge
boren. De Jordaanse autoriteiten hadden
de pelgrims toegestaan 36 uur in het land
te blijven. Een ere-escorte van bereden
Jordaanse politie begeleidde de processie.
Voor vele inwoners van Jeruzalem is het
de enige gelegenheid in het jaar hun ver
wanten in Jordanië te zien.
De secretaris-generaal van de UNO, Dag
Hammarskjoeld, heeft, evenals vorig jaar,
de avond voor Kerstmis in Gaza doorge
bracht. Hij bracht de UNO-politie dank
voor de uitvoering van haar taak het
handhaven van de vrede „geheel in de
geest van het kerstfeest".
De kerstviering in Bethlehem dateert uit
de tijd van Constantinus, die van 306 tot
337 regeerde. De „bambino", een in lom
pen gehulde houten pop, die Christus sym
boliseert, werd neergelegd op de plaats
waar de kribbe moet hebben gestaan on
der het zeggen van de spreuk „Hic de vir-
gine Maria Jesus Christus natus est" (hier
werd Jezus Christus uit de maagd Maria
geboren).
LONDEN (UPI) West-Europa beleefde
een „groene kerst". Van Rome tot Stock
holm, van Londen tot Parijs, vertoonden de
straten het beeld van een gewone winterse
zondag, stiller dan gewoonlijk, een beetje
mistig en vochtig-koud.
In de Sovjet-Unie was het een normale
werkdag. De Opperste Sovjet kwam bij
een en alle diensten functioneerden nor
maal. De Russen vieren Kerstmis op 7 ja
nuari volgens de Juliaanse kalender.
In de december-aflevering van „Commu
nist", het theoretische orgaan van de Rus
sische communistische partij, werd aan de
vooravond van Kerstmis opgeroepen voor
meer en betere atheïstische propaganda. Om
de religie voor eens en voor altijd te over
winnen dient de grote massa van ons volk
systematisch wetenschappelijke en poli
tieke kennis te worden bijgebracht, aldus
„Communist".
Op de Quemoy-eilanden hebben on
geveer zevenhonderd christenen voor
het overgrote deel soldaten uit het leger
van Tsjang Kai Tsjek Kerstmis gevierd.
Nog voor de kerkdiensten waren afgelopen
hervatten de communisten het bombarde
ment, dat bijzonder licht was en kort
duurde. Na enkele uren werd van het
vasteland met luidsprekers bekendgemaakt
dat het bombardement was gestaakt. De
nationalistische troepen hadden opdracht
niet te vuren dan in geval een poging tot
landen zou worden gedaan.
President Coty van Frankrijk heeft de
meeste kerstpost ontvangen. Ongeveer
anderhalf miljoen Fransen hebben hun
president, op instigatie van een radiosta
tion, bedankt voor de diensten die hij
Frankrijk tijdens zijn ambtsperiode van
vier jaar heeft bewezen.
LONDEN (Reuter) Koningin Eliza
beth heeft in haar kerstboodschap tot het
Britse Gemenebest voor radio en televisie
een reeks bezoeken aangekondigd die
leden van de koninklijke familie in 1959
aan gebieden van het Gemenebest zullen
brengen. De koningin en de hertog van
Edinburgh zullen Canada bezoeken en
daarna Ghana, Sierra Leone en Gambia.
De hertog alleen zal naar India en Pakis
tan gaan. Koningin-moeder Elizabeth gaat
naar Oost-Afrika. De hertog en de herto
gin van Gloucester zullen Nigeria be
zoeken en de hertogin van Kent en haar
dochter prinses Alexandra gaan naar
Midden- en Zuid-Amerika. Prinses Alex
andra gaat later naar Australië. „Wij heb
ben geen plannen op het gebied van de
ruimtevaart, althans voor het ogenblik",
voegde de koningin hier glimlachend aan
toe.
BONN (AFP) „Sinds 1914 zijn de vei
ligheid en de rust uit het leven der mensen
verdwenen en sedert 1914 is de vrede, de
werkelijke vrede, onder ons Duitsers niet
weergekeerd", aldus bondskanselier Ade
nauer in zijn kerstboodschap via de radio
tot het Duitse volk. „Voor 1914 was dit
kostbare goed zo vanzelfsprekend, dat wij
er toen de wezenlijke waarde niet van on
derkenden. Is het niet verschrikkelijk dat
de meerderheid van de thans levende men
sen nooit de rust, de vrede en veiligheid
en een leven zonder angst heeft gekend?"
„De geest en de ziel van de mens zijn ech
ter onoverwinnelijk, want zij zijn recht
streeks van God", aldus dr. Adenauer.
BERLIJN (DPA en AFP) Burgemees
ter Brandt van West-Berlijn heeft in een
kerstboodschap de bevolking opgeroepen,
hecht verenigd te blijven tegenover de
Russische dreigingen.
NEW YORK, (UPI) Afgevaardigden
van de directies en de bezorgers van de
negen Newyorkse kranten, die sinds ze
ventien dagen door een staking getroffen
zijn, hebben overeenstemming bereikt
over de voorwaarden voor een nieuw con
tract. Zondag zal deze overeenkomst in
stemming komen op de algemene verga
dering van de bezorgersvakbond. De
ze algemene vergadering heeft de laatste
keer dat de onderhandelaars een overeen
komst bereikten, een afwijzend standpunt
ingenomen.
sie.
Toen ik jl. dinsdagavond de vergader
zaal van de Tweede Kamer verliet had ik
het gevoel over me van iemand, die vrij
wel een hele middag en avond in de mist
had gezeten. Het was daar in de Kamer
voortdurende een bijkans benauwende
onzekerheid veroorzakend tasten ge
weest. In overwegende mate viel er
slechts een onduidelijk schimmenspel
waar te nemen. De nodige klaarheid ont
brak.
Alles te samen genomen was dit eigen
lijk allerminst verwonderlijk. Het ver
toonde schouwspel, te weten een rege
ringsverklaring omtrent de gronden voor
het optreden van het nieuw gevormde ka-
binet-Beel alsmede vooral ook voor de Ka
merontbinding, en het daarop gevolgde
debat dat in tal van opzichten bijzonder
onaf was, zij waren voortgekomen uit een
drama, dat op zichzelf reeds heel veel on
duidelijks te zien gaf. Dat drama immers
begon met eenten dele raadselachtig
conflict. Daar stond tegenover de Kamer
meerderheid, die de tijdelijke belasting
verhogingen voor slechts één jaar wilde
toestaan, een minister van Financiën (Hof-
stra), lid van het kabinet-Drees, dat eens
gezind twee jaar gewenst vond. Doch de
door dr. Drees aangevoerde ploeg had het
niet over zich kunnen verkrijgen ook eens
gezind te zijn wat betreft 't maken van de
wens tot een volstrekte eis. Het kabinet
liet minister Hofstra los, toen hij het
amendement om de twee jaar in één jaar
te veranderen, onaanvaardbaar noemde.
Met andere woorden, hier deed zich een
breuk binnen het kabinet voor. Nu geef ik
terstond toe, dat niet elk meningsverschil
binnen de boezem van een geheel ministe
rie terstond tot een uit elkaar gaan
behoeft te leiden. De mogelijkheid bestaat
immers, dat de noodzaak hiertoe tenslotte
nog kan komen te vervallen. Dat ware bv.
het geval geweest, indien minister Hofstra
zijn zin had gekregen en de Kamer het
amendement zou hebben verworpen. Dan
zou immers uiteindelijk bereikt zijn het
geen het ganse kabinet eenstemmig ge
wenst had geacht. Intussen moeten de
niet-socialistische leden van het kabinet-
Drees ongetwijfeld te voren geweten heb-
KORT
I De Volkskrant had het over
„de meer dan korte televisie-uit-
zending van gisteravond";
en ik heb mij suf zitten te peinzen
1 over wat „meer dan kort" is. Is het
I normaal, of is het lang? In ieder ge-
val is meer dan kort korter en dus
1 minder dan kort, behalve wat betreft
I zijn kortheid want dan is korter
i meer dan kort (in het korte). Minder
dan kort, kan ook betekenen minder
kort dan kort en dan komt het in
de buurt van langer dan kort. En
1 langer dan kort kan héél lang zijn.
1 I-T t hangt er maar vanaf hoevéél
langer dan kort minder kort dan
kort is.
1 MILIEU
1 In Alkmaars Weekblad (van
11 december) vraagt een student een
zit-slaapkamer
„liefst bij antilectuele mensen".
I Wat raar voor een student om een
milieu te zoeken waar men tegen
lezen is; dat klinkt bijna anti-intel-
lectueel.
MINIMAX
Over studenten gesproken ge-
lukkig gaan die altijd nog wel graag
tegen de draad in. Zo las ik in Het^
Vaderland over de International
Student Travel Conference welker
doel het is reisbemiddeling te ver- j=
lenen
„zodat met een minimum aan
kosten een maximum aan moei-
lijkheden wordt geboden".
GROEN
Er is groen en groen. Ik las op een
haringtent Bezuidenhoutseweg-Laan
van N.O.-Indië (Den Haag):
„18 karaats groene haring".
KIP
Eens heeft de Gallische haan Europa
veroverd. Nu is de beurt aan de kip
(zij het een nogal mannelijk-uit-
ziende) blijkens een advertentie in
de Velpsche Courant waarin
Bestelhuis B. Groeneveld aanbeveelt:
„Hij-line kuikens of hennen; de kip
die Europa heeft veroverd".
TALARIUS 1
ben dat, ingeval het anders liep, dat wil
zeggen, dat wanneer een meerderheid in
de Kamer het door Hofstra's banvloek van
de onaanvaardbaarheid getroffen amende
ment zou aannemen, mét de minister van
Financiën tevens de overige socialistische
bewindslieden, onder wie de minister-pre
sident, ontslag zouden vragen. En dat be
tekende dan toch maar een uiteenvallen
van het kabinet-Drees. In het licht van dit
alles moet danook de conclusie luiden,
dat men toch wel degelijk met een zo diep
gaand meningsverschil binnen de ploeg te
maken had, dat reeds deswege een uit el
kaar gaan, nog vóór de Kamerbeslissing,
wel degelijk gegrond zou zijn geweest. De
niet-socialistische ministers hadden nu
eenmaal besloten niet achter de minister
van Financiën te gaan staan en achter
diens socialistische ambtgenoten. Hier
heeft zich precies het tegenovergestelde
voorgedaan van het gebeurde in 1955. Toen
was het de tot de K.V.P. behorende minis
ter van Wederopbouw en Volkshuisvesting
ir. Witte, die tegen een onwillige Kamer
meerderheid had op te tornen. Doch bij
die botsing genoot hij de steun van al
zijn ambtgenoten, ook van de socialistische
mede-ministers. Enfin, op 11 december jl.
kon de Kamer vaststellen, dat er tussen de
socialistische en niet-socialistische minis
ters verdeelheid bestond. Meteen kon de
Kamer echter ook constateren, dat zo zij
in meerderheid voor het amendement in
kwestie zou stemmen, een kabinetscrisis
een feit zou zijn.
De crisis kwam er. Daarop en dat is
een tweede onduidelijkheid, welke zich
heeft voorgedaan in wat er aan het dins
dag opgevoerde schouwspel voorafging
herstelde zich de eerst verbroken eensge
zindheid binnen het inmiddels demissio
nair geworden ministerie-Drees. Want
toen op 15 dezer een Kamermeerder
heid trachtte door te drijven, dat naast de
tijdelijke verhoging van enige indirekte
belastingen, ook het niet-urgente ontwerp
betreffende tijdelijke verhoging van enige
direkte belastingen zou worden afgegaan,
bleken alle ministers het geheel en al met
minister Hofstra eens te zijn. Deze was
wel bereid eerstgenoemd ontwerp nog
tot stand te helpen brengen, maar niet om
dit eveneens voor zijn verantwoording te
nemen met betrekking tot het tweede ont
werp. En met alle andere leden van het
kabinet was het precies eender gesteld.
Vanwaar die herboren loyaliteit? Op de
ze vraag moet ik het antwoord als gevolg
van de mist, welke het zicht belemmert,
schuldig blijven.
Bij dit mistig gedoe zou het niet blijven.
Er was onderwijl het tijdperk van konink
lijke raadplegingen wegens de ontstane
kabinetscrisis ingetreden. Het staatshoofd
schakelde de oud-minister-president, mi
nister van staat prof. Beel in als informa
teur. Hij kreeg na te gaan, welke moge
lijkheden er tot een spoedige oplossing
van de crisis voorhanden waren. Nadat
hij rapport omtrent zijn bevindingen had
uitgebracht, werd hem verzocht als for
mateur op te treden. Onverwijld aan
vaardde hij die opdracht en wel ten einde
een kabinet samen te stellen, dat zich bo
venal ten doel zou stellen Kamerontbinding
te bevorderen. Juist doordat prof. Beel
niet eerst nog de opdracht in beraad nam,
zoals gebruikelijk is, doch haar meteen
aanvaardde, nam hij tegelijkertijd de ver
antwoordelijkheid voor haar formulering
op zich. Daarmee werd hij er op zijn minst
zedelijk verantwoordelijk voor dat er een
kabinet zou komen, dat tot ontbinding zou
adviseren. En zodra hij tot minister-pre
sident benoemd was rustte tevens de juri
dische verantwoordelijkheid voor dit ge
beuren op hem en zijn mede-ministers.
Staatsrechtelijk bezien valt dit gedeelte
van prof. Beel's beleid alleen maar te lo
ven. In ons staatsbestel ware het vol
strekt onaanvaardbaar, want inconstitu
tioneel geweest, als men terecht had kun
nen beweren dat de persoon van het
staatshoofd op Kamerontbinding had aan
gestuurd. De Koning is, en moet, on
schendbaar zijn. Daarom behoort de per
soon van het staatshoofd en wat die per
soon al dan niet zou hebben gewild, ge
heel en al buiten geding te blijven. Hier
voor nu heeft de nieuwe minister-presi
dent nauwlettend zorg gedragen. Het is
buiten kijf, dat hij en met hem het onder
zijn minister-presidentschap staande ka
binet in de gegeven omstandigheden Ka
merontbinding in 's lands belang achtten
en deswege de Koningin geadviseerd heb
ben hiermee akkoord te gaan.
De gronden voor Kamerontbinding
Ontbinding van een der Kamers of van
beide, behalve in het geval van in eerste
aanleg aangenomen voorstellen tot grond
wetsherziening (waarna volgens de grond
wet zelf de beide takken van de Staten-
Generaal ontbonden en opnieuw verkozen
moeten worden en de nieuwe Kamers die
voorstellen dan in tweede aanleg moeten
behandelen) is een aan de Kroon toeko-
mend recht. Het is echter een slechts in
uiterste noodzaak te hanteren recht. Want
het maakt een inbreuk op de in de grond
wet vastgelegde regel van een vierjarige
levensduur, die normaliter de Tweede Ka
mer dient te hebben. Juist reeds omdat
het zaak is de grootst mogelijke voorzich
tigheid ten opzichte van toepassing van
het ontbindingsrecht in acht te nemen, be
staat er een ingeval van Kamerontbinding
hoog te houden staatsrechtelijke gewoon
teregel. Deze komt hierop neer, dat het aan
de Koning(in) door de verantwoordelijke
ministers te verstrekken advies om een
onder hun verantwoordelijkheid tot stand
te brengen ontbindingsbesluit te nemen,
gepubliceerd moet worden. Op die manier
kunnen in de eerste plaats de volksverte
genwoordigers nagaan of inderdaad op ver
antwoorde gronden tot ontbinding geadvi
seerd is. En in de tweede plaats komt het
er op aan, dat de kiezers, die zich inge
volge Kamerontbinding ter stembus ge
roepen zien, duidelijk zullen weten, waar
om het dan gaat. Welnu, ook in het onder
havige geval is het advies van de minis
terraad gepubliceerd. Dit is dinsdagavond
gebeurd in de Staatscourant. Maar reeds
in de door minister Beel in de Tweede Ka
mer uitgesproken regeringsverklaring
was dat advies, zelfs in nog ruimere
vorm, vervat.
Ongewenste en onjuiste vaagheid
Met de grootst mogelijke oplettendheid
heb ik mij met ontleding van de in het ad
vies opgenomen gronden bezig gehouden.
En na wat ik dienomtrent eerst gelezen,
daarna in het Kamerdebat gehoord had,
ja, mede na mijn licht vervolgens nog bij
de in deze meest bevoegde te hebben in
gewonnen, moet ik tot mijn spijt de wij
ze, waarop de gronden zijn vermeld, te
vaag en daarom onjuist noemen. Het gaat
er namelijk niet om of een klein groepje
lieden, die ten volle thuis zijn in de inner
lijke betekenis van bepaalde staatsrech
telijke en staatkundige termen, voor zich
zelf wel overtuigd zijn, dat inderdaad, zo
als de zaken waren "gelopen, thans Kamer
ontbinding de enige uitweg was. Ik voor
mij zie het inderdaad zo. Want mij per
soonlijk is wel duidelijk geworden, dat de
kopstukken van de meerderheid van 88,
die op 11 december op zich namen het
kabinet-Drees ten val te brengen, niet bij
machte zouden zijn geweest een ander ka
binet te vormen. In feite is dit bepaald
het geval geweest. Dat verschijnsel, zo
wil ik hieraan meteen toevoegen, acht ik
in hoge mate bedenkelijk; binnenkort hoop
ik onder meer aan deze kant van de cri
sis, waarin ons land nu m.i. min of meer
permanent verkeert, in deze rubriek eens
nader aandacht te besteden. Thans moet
ik echter bovenal onderstrepen, dat er zich
inzake de Kamerontbinding de hoogst on
gewenste toestand voordoet, dat het kie
zerscorps onvoldoende is ingelicht omtrent
de gronden, welke tot ontbinding noopten.
De gewone kiezer koopt er niets voor, te
weten dat weliswaar de minister-presi
dent, voor dien formateur en nog een fase
eerder informateur, met de hand op het
hart kon verklaren, dat „de vorming van
een nieuw kabinet voor het nog resteren
de deel van de parlementaire periode
dit is tot 1960 en steunend op een meer
derheid in deze Kamer niet mogelijk
bleek."
Terecht toch zal de kiezer kunnen rede
neren, dat hem van die onmogelijkheid
niets is gebleken. Immers, het is niet eens
gekomen tot bekendmaking van uitnodi
ging aan iemand van die meerderheid,
en evenmin aan iemand uit de minderheid
om een formatieopdracht te willen aan
vaarden. Of binnenskamers de he
ren van de meerderheid bij voorbaat in
hun adviezen aan het staatshoofd ook heb
ben kenbaar gemaakt, dat het geen zin
zou hebben om bij hen met een formatie
opdracht aan te kloppen, doet in zoverre
in het onderhavige geval niet ter zake, dat
hiervan naar buiten niets is geble
ken. Dat was het minste geweest, wat wij
nodig gehad zouden hebben om althans
enigermate uit de mist te kunnen gera
ken. En dat was bepaald onontbeerlijk ge
weest om de kiezers duidelijk te maken,
waarom het straks bij de stembus gaat.
Nu verkeren zij volkomen in de mist.
Het Kamerdebat
En in die factor is, dunkt me, meteen
ook de verklaring gelegen, hoe het kwam,
dat het Kamerdebat zelf zich in zulk een
miezerige mist afspeelde, dat hetgeen er
van viel waar te nemen bepaald hoogst
onbevredigend was.
Zou een jury na de verschillende spre
kers gehoord te hebben, tot een beslissing
inzake toekenning van prijzen hebben moe
ten overgaan, dan geloof ik, dat de minis
ter-president, zij het ook wel na enige aar
zeling, toch nog de gouden medaille zou
hebben verworven. Dit bovenal vanwege
de uitnemende wijze, waarop hij een Beel
zelf sierende hulde aan de figuur van Drees
heeft gebracht. Voor prof. Romme en
prof. Oud ware het dan weggelegd ge
weest, de tweede prijs te delen. En mijn
vreedzame stemming, nu de wisseling van
oud en nieuw jaar nadert, maakt het mij
mogelijk te concluderen, dat een even wel
willend als ik gestemde jury aan mr. Bur
ger... een troostprijs had kunnen uitrei
ken. Over de gronden voor deze rangor
de hoop ik het in 1959 te hebben. Dat kan
dan gepaard gaan met enige beschouwin
gen over het nu alleen maar aangestipte
verschijnsel van een permanente crisis,
waarin, naar thans duidelijk is gebleken,
ons parlementaire stelsel is komen te
verkeren.
Dr. E. van Raalte
Na de Kerst
Bazige Bertha was bezig, de kerstboom
te onttuigen, en tegelijk met het kerstver
siersel stopte ze ook alle vredesgedachten
weer in de doos.
„Prettige Kerst gehad?" vroeg ze, „wat
hebben jullie gegeten? Wij de eerste dag
kalkoen met appelmoes en de tweede dag
pasteitjes, en gans met een verrukkelijke
saus. We hebben gesmuld!" „Weet je, wie er
van d'r man weggelopen is?" kwam er toen
plompverloren achteraan.
Vroeger was het: weet je al, wie er ver
loofd is? Piet en Lina- Toen werd het: heb
je al gehoord, wie er volgende week gaan
trouwen? Miep en Arie. Toen kwam dit:
weet je, wie er gisteren een zoon heeft ge
kregen? Anna. De naam van de man wordt
al niet meer genoemd; hij raakt al op de
achtergrond. Dus nu hebben we de leef
tijd bereikt, waarop de nieuwtjes aldus
luiden: weet je al, wie er van d'r man af
is?
„Nou?" vroeg Bertha. „Raad eens
Corrie".
„Jongejonge", zei ik.
„Had je niet gedacht, hè? Ze woont nou
op d'r zelf".
Hoe doen ze dat toch? Benauwd lijkt 't
me.
Corrie werkt weer", ging Bertha verder.
Hoe noemen ze dut dan, wat je tij d ens
je huwelijk doet?
,,'k Heb het allang aan zien komen. Maar
ik wou er niet over praten", zei ze nu fijn
gevoelig. ,,'t Ligt aan haar. Hij is ook niet
gemakkelijk, maar zij.....' Een slons! Het
brood, dat hij naar zijn werk meekreeg,
was altijd zo hard als een knuppel. En
z'n kleren zagen eruit! Zo'n man heb toch
z'n verzorging nodig!"
Dat zei tante Nora ook altijd van haar
pekingees. „Dat stomme dierzei ze
er dan nog bij.
„Ik zeg maar zo", vervolgde Bertha, „en
dat zie ik aan mijn Egbert je hebt toch
ook wel een boel aardigheid van ze. Als
je ze goed verzorgt, zijn ze ook wel dank
baar".
Zo sprak mevrouw Roermond ook over
haar cactussen.
„Alleen ik houd van orde in mijn
huis!" zei Bertha nu met stemverheffing-
„Geen as op de grond, geen vuile benen
over m'n kleed ze moeten weten, waar
ze aan toe zijn!"
En dat weten ze, Egbert en zijn lotge
noten. Toen we jullie kochten", verzuch
ten ze bitter, „waren jullie lief en slank en
mooi. Maar wat blijft daarvan over?"
De oude Germanen verdobbelden hun
vrouwen.
Eigenlijk kan je het die oude knots-
zwaaiers toch niet zo heel erg kwalijk
nemen.
Paula Spotter
Op tweede kerstdag is een 69-jarige
Haarlemse makelaar even na acht uur in
de Adriaan Pauwlaan in Heemstede
met zijn auto tegen een boom gereden. Hij
en zijn naast hem zittende 68-jarige zuster,
mej. M. Das, werden ernstig gewond. Bei
den werden overgebracht naar de Maria-
stichting, waar mej. Das vanmorgen is
overleden.
Waarschijnlijk is de botsing ontstaan
doordat de makelaar is verblind door een
tegenligger.
In Driebergen is de 45-jarige H. van
der Laan, werkzaam in Engeland en met
kerstverlof gelogeerd in zijn vroegere
woonplaats Boskoop, op de avond van
tweede kerstdag verongelukt. Toen hij per
auto in de richting Arnhem reed, naderde
van tegengestelde zijde een andere auto,
die een langs de weg staand paaltje raakte,
over de kop sloeg, door de afscheiding
tussen de rijbanen schoot en tegen de wa
gen van de heer Van der Laan botste. Deze
was vrijwel op slag dood. Een naast hem
zittende inwoner van Boskoop moest zeer
ernstig gewond naar een ziekenhuis te
Utrecht worden vervoerd.
De bestuurder van de uit Arnhem ko
mende auto werd slechts licht gewond.
Te Rotterdam is de 78-jarige A. H.
Bouter om het leven gekomen. Hij stond op
de Hillevliet met zijn rug naar de rijweg
naar vogels te kijken. Plotseling deed hij
enige stappen achteruit, waardoor hij door
een auto werd aangereden. Hij werd over
gebracht naar een ziekenhuis, waar bij
aankomst bleek dat hij reeds was over
leden.
In A alten is een tweejarig dochtertje
van de familie Freriks op het erf van de
ouderlijke woning om het leven gekomen.
Een bakker die zijn klanten per auto be
zoekt, had bij de familie een bestelling
afgeleverd. Toen hij zich naar de auto
begaf, is het kind ongemerkt meegelopen
en achter de wagen gaan staan. Bij het
keren is het meisje overreden.
In W i n t e r s w ij k is de 67-jarige G. J.
Droppers overleden, die ernstig werd ge
wond toen hij de Groenloseweg per fiets
wilde oversteken en door een auto werd
aangereden.
In E n s c h e d e is op de Hengelosestraat
de 85-jarige J. Hassink, die per fiets de weg
wilde oversteken, door een auto aange
reden. Hij overleed ter plaatse.
De Griekse mythologie verhaalt van
Atlas een reus, een Titaan, die met
zijn soortgenoten de Olympische goden
beoorloogde en tot straf veroordeeld
werd het hemelgewelf op zijn schou
ders te dragen. Hij versteende tot het
Atlasgebergte in N. W. Afrika, de
grens van de aan de Grieken bekende
wereld.
Het woord atlas in de betekenis:
kaartencollectie werd het eerst ge
bruikt door Gerhard Kremer die zijn
naam, als zovele geleerden, in het Latijn
vertaalde en zich Mercator, koopman,
kramer noemde. Hij was een Vlaming
die o.a. voor Karei V een aardglobe en
een hemelglobe maakte. In 1585 ver
scheen het eerste deel van zijn Atlas
met een plaat .van de .aardboldrager.
