„Ik had leider kunnen zijn van een
onafhankelijke Ivoorkust"
Arbeiders betogen voor
hoger loon in Parijs
Miljoenenzwendel in deviezen
in Spanje ontdekt
Geef mij maar scholen en economische groei
in plaats van soldaten en diplomaten"
WEST-AFRIKA IX
Exclusief interview
met
Houphouet-Boigny
<~Praatótoel
Regering poogt onrust te bezweren
door nieuwe sociale maatregelen
^"Hoe is het ontstaan?*^
Weddenschap met Ghana
Geen hoopvol begin
Laatste particuliere spoor
weg - Brussel-Tervuren -
ter ziele
De schorsing van Sutowo
en Dachjar
Angst voor attenties onder
de Westduitse ambtenaren
Kerstcadeautjes werden
teruggestuurd
Weerslag op het politieke terrein te verwachten
Wereldbevolking zal tegen
1999 verdubbeld zijn
Langscheid herademt
Onontplofte 5 tons bom
onschadelijk gemaakt
Dit woord:
BUITEN WESTEN
J
WOENSDAG 7 JANUARI 1959
0
(Van onze reisredacteur)
ABIDJAN, Ivoorkust. „Ik had de leider kunnen zijn van een onafhankelijke
Ivoorkust. Ik had mij door ambassadeurs kunnen laten vertegenwoordigen in
de hoofdsteden van de wereld.. Ik had mijn eigen leger voor mij kunnen laten
paraderen. Ik had in het gezelschap kunnen vekeren van Nehroe, Nasser en
N'Kroemah, van Bourguiba en Sukarno, als bevrijder van mijn eigen land. Ik
kan niet ontkennen dat die gedachte mijn menselijke ijdelheid heeft gestreeld.
Maar ik heb geprobeerd eerlijk over mijn verantwoordelijkheid na te denken.
Wat zou zo'n onafliankeliikheid voor de Ivoorkust betekend hebben met sol
daatje en diplomaatje spelen, resoluties aannemen op congressen? Heeft mijn
volk daar behoefte aan? Nee, het heeft behoefte aan scholen, aan economische
ontwikkeling, aan investeringen en grotere markten voor zijn produkten. Het
heeft behoefte aan een loyale vriend, die het helpt zijn achterstand weg te
werken, het de twintigste eeuw binnenleidt. Die vriend vinden wij in Frankrijk,
straks in West-Europa. Daarom heb ik gekozen voor de Franse gemeenschap,
daarom zal ik alles doen wat in mijn vermogen ligt om die Europees-Afrikaanse
samenwerking te doen slagen".
Wie is de Afri
kaanse politicus,
die deze onver
wachte dingen
tegen tegen mij
zei tijdens een ex
clusief interview,
dat ik met hem
had in Arbidjan,
de hete hoofdstad
van de Ivoorkust,
die zojuist verko
zen heeft als auto
nome republiek lid
te worden van de
nieuwe Franse ge
meenschap?
Zijn naam: Félix
Houphouet-Boigny
en zijn functie:
minister van staat
in het kabinet De
Gaulle. Zijn vijan
den noemen hem
de Bao Dai van
Afrika, gering
schattende impli
catie dat hij een
ja-broer van het
kolonialisme zou
zijn. Maar het po
litiek verleden van
Houphouet logen
straft die aan
tijging. Deze klei
ne, 58-jarige Afri
kaan, arts en plan
ter, heeft in de
strijd voor de vrij
heid van zijn
volk evenveel per
soonlijke risico's
genomen als Neh
roe of Bourguiba.
Het is aan zijn
hevige agitatie te
danken, dat het
Franse koloniale regime in 1946 de, vaak
schandalig misbruikte, verplichte arbeid
heeft afgeschaft. Alle Franse administra
teurs herinneren zich de tijd dat er in de
Ivoorkust wegversperringen werden opge
richt, zelfs bruggen werden afgebroken,
om Houphouet, tegen wie een arrestatie
bevel was uitgevaardigd, te verhinderen
zijn clandestiene politieke tournee's te hou
den. Het volk van de Ivoorkust weet dat
ook en draagt Houphouet op handen. Zijn
autoriteit in de partij, de RDA, is onom
streden in de Ivoorkust.
Houphounet-Boigny heeft zijn land ook
het bloedig gedeelte van de anti-koloniale
strijd bespaard door die strijd vooral op
het politieke plan in Parijs uit te vechten
en wel onder dekking van de parlementaire
onschendbaarheid. Hij was de man die de
Afrikaanse afgevaardigden in een parle
mentair compagnonschap met de commu
nisten onderbracht. Om hen van de com
munisten los te wrikken moesten Franse
regeringen concessies op het koloniale plan
doen. Misschien is het waar dat hij, zoals
zijn vijanden zeggen, verrukt is van het
politieke spel in Parijs en van de voor
rechten die hij nu hij repectabel is
geworden geniet. Maar hij heeft nooit
een politieke kans voor zijn land onge
bruikt laten voorbij gaan. En waar het
zeker juist is, dat de Ivoorkust hem blinde
lings in de totale onafhankelijkheid ge
volgd zou zijn, is zijn keuze voor de be
perkte zelfstandigheid binnen de Franse
gemeenschap oprecht.
Waarom heeft hij die keuze gedaan?
Houphouet zei tegen mij: „Wij willen een
politieke status, die overeenkomt men onze
werkelijkheid. Volledige politieke onafhan
kelijkheid heeft geen werkelijke onafhan
kelijkheid te betekenen. Wij kunnen nog
niet op eigen benen staan. Zeker, wij
willen vrije mensen zijn, binnenlands zelf
bestuur hebben, maar wij willen niet met
Frankrijk breken. Dat hebben wij nooit
gewild. De eisen die wij twaalf jaar ge
leden op het congres in Bamako opstelden,
zijn verwezenlijkt". Gelooft Houphouet
dat de Franse gemeenschap, die in zijn
huidige constitutionele vorm nog op veler
lei gebied de bevoegdheden aan de Franse
republiek laat (defensie, buitenlandse
zaken, monetair beleid enzovoort) voor
langere tijd ongewijzigd zal blijven of dat
zij onder de druk der omstandigheden zal
voort evolueren, bijvoorbeeld naar de los
sere banden, zoals het Britse gemenebest
die kent, of naar een werkelijke federatie?
De minister zei tegen mij: „Zeker zal de
gemeenschap verder moeten evolueren. Ik
persoonlijk hoop dat zij in de richting zal
gaan van een werkelijke statenfederatie.
„Geen soldaten of diplomaten, maar
een vriend die ons de twintigste eeuw
binnenleidt"
Naarmate onze ontwikkeling voortschrijdt
zullen wij meer verantwoordelijkheden op
ons kunnen nemen, totdat wij tenslotte op
het punt zullen komen, dat wij werkelijk
als gelijken onze zaken kunnen beharti
gen". Hetgeen, het zij en passant gezegd,
van Frankrijk een half Atlautische. half
Afro-Aziatische mogendheid zou maken,
een belangwekkende, maar voorshands niet
waarschijnlijke, gebeurtenis.
De Ivoorkust heeft twee buurlanden.
Ghana en Guinea, die zich als kampioenen
opwerpen van Afrikaanse onafhankelijk
heid en eenheid. Zal die gedachte uiteinde
lijk niet onweerstaanbare aantrekkings
kracht op de Afrikanen hebben? Minister
Houphouet zei: „Dat is niet onmogelijk.
Er is tussen de Ivoorkust en Ghana een
soort wedloop gaande. Er loopt zo u wilt
een weddenschap tussen dr. N'Kroemah en
mij. Welk land zal over tien jaar het
verste zijn? zal dr. N'Kroemah's formule
van totale onafhankelijkheid zijn volk ge
lukkiger maken, dan de conceptie van
samenwerking met Europa mijn volk? Ik
geloof, dat ik de beste papieren heb. Maai
de nieuwe vorm van Frans-Afrikaanse
samenwerking is een experiment, dat nog
nooit eerder is vertoond. Veel hangt af van
Frankrijk's houding".
Minister Houphouet maakte er in dit
gesprek, dat vóór de Franse verkiezingen
werd gehouden, geen geheim van, dat hij
hoopte op een socialistische overwinning,
een hoop die inmiddels in rook is ver
vlogen. „Wij hebben loyaal op Frankrijk en
Europa gewed. Nu moet Europa ons niet
in de steek laten, want dit experiment
biedt ook Europa ongehoorde kansen. Niet
alleen op economisch maar ook op politiek
gebied. Hier kan bewezen worden dat
vrijwillige loyale samenwerking tussen
blanke en gekleurde volken géén onmoge
lijkheid is. Hier kan een levende gemeen
schap worden gevormd, een nieuwe kern,
die óók wel eens een onweerstaanbare aan
trekkingskracht op andere onderontwik
kelde, gekleurde landen zou kunnen heb
ben".
Ziedaar in het kort de bespiegelingen
van een man, die het niet aan moed ont
breekt. Aan zijn oprechtheid behoeft men
niet te twijfelen. Waarom knaagt er aan
de grandioze droom die hij oproept toch
twijfel? Is het Europees defaitisme dat men
meer geloof hecht aan de boze woorden
van Sékou Touré dan aan de verstandige
gedachten van Houphouet-Boigny? Is het
beduchtheid dat Europa noch de middelen
noch de offervaardigheid bezit om de Afri
kaanse gebieden, die voor samenwerking
hebben gekozen, tot een materieel niveau
op te trekken, waarop zij de roep van de
zwarte solidariteit niet meer zullen kun
nen horen? Die overwegingen spelen mee.
Maar het duidelijkste spreekt de twijfel
uit Houphouet's beleid op het Afrikaanse
plan zelf. Waarom verwerpt hij de, in ieder
opzicht noodzakelijke, vorming van een
federatie tussen de zeven Frans West-
Afrikaanse gebieden die „ja" gestemd heb
ben? De man die Europese steun voor
Afrika vraagt, weigert een deel van de
rijkdom van de Ivoorkust aan de zeven
arme gebieden af te staan.
De man die zonder voorbehoud „ja"
stemde, weet dat er onder de andere Afri
kaanse leiders een meerderheid is die aan
zijn „ja" een minder absolute, een tijde-
lijker betekenis toekent, weet ook dat hij
in zo'n federatie al snel in een minder
heidspositie zou raken. Daarom zoekt hij
reeds nu schuil in een rechtstreekse bin
ding met Frankrijk. Dat is geen hoopvol
begin. Want wanneer de rest van West-
Afrika naar een vijandige houding afglijdt,
zal de loyaliteit van de Ivoorkust voor ons
niet veel meer dan een sentimentele
waarde hebben.
(Van onze correspondent in Brussel)
Een van de laatste particuliere spoor
wegmaatschappijen in West-Europa liet de
blauw-gelo trein rijden van Brussel naar
Tervuren. Het freintje verbond een aantal
gemeenten die met de tram moeilijk be
reikbaar waren. Sedert jaren rijden er
echter ook trams, en zelfs meer trams dan
treinen naar Tervuren en de omliggende
gemeentën. Er is bovendien een bus. Daar
het treintje een financieel tekort heeft,
wordt de lijn opgeheven. Tervuren het
traditionele uitstapje van de Nederlander,
die Brussel bezoekt wordt een belang
rijke residentiële gemeente, met mooie
villawijken. In vele kranten is een protest
opgegaan tegen de afschaffing van de
spoorweg. Het treintje stopte in een aan
tal gemeenten op plaatsen waar straks
geen haltes meer zullen zijn, daar de trams
en de bus door een ander deel van de ge
meente rijden. Bovendien was het zeer ge
makkelijk om met de trein het Kongo-mu
seum en zijn prachtig park in Tervuren te
bereiken. Het personeel is door de tram
maatschappijen overgenomen.
Félix Houphouet-Boigny
DJAKARTA (UPI) Zoals gisteren
reeds in het kort gemeld is, zijn de twee
de plaatsvervangend stafchef van het In
donesische leger kolonel Ibnu Sutowo en
de stadscommandant van Djakarta over
ste Dachjar, wegens illegale ruiltransac-
ties uit enkele van hun functies ontzet.
Nader wordt thans bekendgemaakt, dat
deze ontheffing „slechts een tijdelijk ka
rakter" zal hebben.
Tegen verscheidene andere officieren zijn
disciplinaire maatiegelen genomen. In de
verklaring van het leger werd gezegd dat
kolonel Sutowo vergunningen heeft uitge
geven voor ruiltransacties via Tandjong
Priok, met het doel te voldoen aan „som
mige urgente financiële behoeften in het
buitenland in verband met veiligheids
maatregelen".
Hij zou tot deze transacties zijn toe
vlucht genomen hebben omdat anders niet
tijdig voldaan zou zijn aan de urgente be
hoeften van het leger. Maar hoewel het
ruilen geschiedde tot welzijn van het land
„weken de toegepaste methodes af van
het beleid van de regering en de centra
le oorlogsadministrateur en van de be
staande voorschrilten en konden ze daar
om niet getolereerd worden".
Sutowo is ontheven uit twee functies, doch
hij behield zijn functie als hoofd van de
afdeling logistiek op het legerhoofdkwar
tier.
(Van onze correspondent in Bonn)
Het is in Bonn lang gebruikelijk ge
weest, dat allerlei firma's en ambassades
hun goede vrienden in de departementen
omstreeks Kerstmis en nieuwjaar kleine
geschenken zonden: een fles whisky, een
fles wodka, en wat niet al. Bij het afgelo
pen kerstfeest en nieuwjaar werden vele
van dergelijke cadeautjes echter door de
ambtenaren met bedenkelijke gezichten
bekeken en teruggestuurd aan de afzen
der. De Russische ambassade had het erg
druk met het terug ontvangen van flessen
wodka. Dat de politici er geen prijs op stel
den, omdat het Russische optreden tegen
over West-Duitsland niet bijzonder welle
vend is, was begrijpelijk. Voor de ambte
naren lag de zaak anders. De corruptie
gevallen waarbij vele hoge ambtenaren
waren betrokken, hadden vlak voor Kerst
mis een soort angstpsychose onder het
ambtenarendom veroorzaakt. Men wilde
op een gegeven ogenblik geen kalender en
geen potlood meer accepteren. Wer is een
dergelijk „geschenk" iets anders dan de
auto's die Adenauer's assistent Kilb te
leen kreeg, maar toch, zo heeft men in
ambtelijke kringen gedacht, is het beter
radicaal ieder cadeautje van de hand te
wijzen. Nu vraagt men zich af wat de al
lerhoogste ambtenaren, ministers en
bondsdagleden gedaan hebben met de ge
schenken, die immers de vriendschap ple
gen te onderhouden
De angst-voor-het-geschenk is niet be
perkt gebleven tot Bonn. Ook in Baden-
Württemberg en Beieren waarde zij rond
Een kleine ambtenaar, zo zei men te
München en Stuttgart, kan over een ball
point struikelen zoals een hoge over een
auto.. In Beieren werd een actie gevoerd
om de dure cadeaus op te sporen, hetgeen
tot onrust leidde onder de ambtenaren
omdat niemand heeft gezegd hoe groot een
cadeau mag zijn dat men wel mag accep
teren
De angst voor de passieve omkoperij
bracht een zonderlinge spanning in West
duitse ambtenarenkringen teweeg. Te
recht. omdat een ambtenaar zich verre
heeft te houden van cadeautjes-met-een-
doel. Ten onrechte, omdat er tenslotte
zelfs angst bestond voor het accepteren
van zakagenda's en kerstkaarten. Het
toont in ieder geval aan met welke me
thoden bepaalde ondernemingen en am
bassades haar doeleinden pogen te berei
ken.
(Van een correspondent)
MADRID De gevolgen van de pas
ontdekte miljoenenzwendel in Spanje blij
ken iedere dag schokkender te zijn dan
was aangenomen. De verwarring die op
de vlucht van Spaans kapitaal vooral
naar Zwitserse banken is gevolg, wordt
eveneensgroter. Berichten, geruchten en
tegenspraak omgeven deze meest ver
bijsterende affaire sinds de burgeroorlog.
De grote lijnen zijn niet meer te loo
chenen. Het was een publiek geheim dat
grote Spaanse kapitalen waren onderge
bracht bij Zwitserse banken in vreemde
valuta. Spanje heeft zovele jaren na de
oorlog nog het ingewikkeldste systeem
van deviezenbepalingen en het „Institute
Espanol de Moneda Extranjera" houdt
daar vrij straf de hand aan. Het waren
echter de rijksten en invloedrijksten in
den lande, die de mazen in het net konden
vinden via banken of grote industrieën,
die uit zakelijke overwegingen wel moes
ten beschikken over buitenlandse valuta
om de concurrentie te kunnen bijhouden.
Anderen gaven de voorkeur aan Ameri
kaanse aandelen boven fortuinen in wan
kele peseta's en de Zwitserse banken,
met hun onaantastbare bankgeheim, zorg
den daarvoor.
Ineens is aan deze praktijken een eind
gekomen. Leiders van de Falange-partij
doen het voorkomen, alsof deze partij de
zaak aan het rollen heeft gebracht. „In de
hoop aldus het prestige van de partij on
der de massa der niet-bezittenden in Span
je te doen stijgen Pas na de actie van
de Falange zou Franco zijn ingelicht, zo
zeggen de geruchten. In Madrid wordt
dit officieel niet tegengesproken, maar
met even grote nadruk wordt anderzijds
ook verteld, dat Franco met enkele felle
anti-corruptie ministers reeds lang tevo
ren een onderzoek was begonnen. „Mede
om iets te doen aan de snel slinkende
voorraad goud en deviezen.
In code
Hoe het zij, de grote slag werd gesla
gen toen een vertegenwoordiger van een
Zwitserse bank in Barcelona werd aange
houden, die de rekeningen van 1363 Span
jaarden bij zich had. Het Zwitserse be
zoek gold de normale routine voor het bij
werken van de rekeningen. Deze waren
in code gesteld, maar de Spaanse recher
che had er weinig moeite mee. De docu
menten onthulde namen als die van de
graaf van Arteche, van de bank van Bil
bao of Juan March, een der rijksten van
het land.
Er waren ook namen bij uit de omge
ving van Franco en de generalissimo, die
in het verleden fel tegen iedere vorm van
corruptie optrad, zou hebben overwogen
deze namen te publiceren. Men zegt dat
ook de Zwitserse banken zouden hebben
overwogen namen te publiceren van hoog-
geplaatsten, onder meer van leiders van
het in deze affaire eveneens betrokken na
tionale instituut voor de industrie. De re
keninghouders kregen van de politie de
kans hun buitenlandse valuta om te wis
selen tegen peseta's en bij hen die aarzel
den kwam er de drang van enige dagen
cel aan te pas. Er wordt een totaalbédrag
genoemd van tegen de 300 miljoen dollar.
In Spanje vraagt men zich allerwegen
af of de schuldigen er zo (betrekkelijk)
gemakkelijk af zullen komen. Een der lei
ders van deze grootscheepse kapitaal-
vlucht, een bankdirecteur uit Barcelona,
zou de uitweg van zelfmoord hebben ge
zocht. Een groot deel van het Spaanse pu
bliek, arm als het is, is het met de actie
eens. In de industrie spreekt men anders.
De omslachtige deviezenbepalingen ma
ken bijvoorbeeld aankopen in het buiten
land niet gemakkelijk, zeker niet nu door
importbeperkingen nieuwe moeilijkheden
zijn gerezen. Tal van ondernemers zeggen
dat de zo gewenste industrialisatie geen
kansen heeft als geen grondstoffen in het
buitenland kunnen worden gekocht. Het is
nog nauwelijks te zeggen hoe dit alles zich
zal ontwikkelen, maar de gemoederen zijn
meer in beweging gebracht dan in jaren
het geval was, niet zozeer bij de massa
als wel aan de top. De mogelijkheid van
een kabinetsherziening hijvoorbeete wordt
niet uitgesloten geach*
Berekenirtg van de UNO:
NEW YORK (Reuter) Men verwacht
dat er voor het einde van deze eeuw zes
miljard mensen op de wereld zullen zijn.
Dit is meer dan het dubbele van het hui
dige zielental. In 1957 en 1958 is de wereld
bevolking met 90 miljoen mensen toege
nomen. Dit wordt meegedeeld in een UNO-
rapport dat dinsdag verschenen is en
waarin voorts gezegd wordt, dat de bevol
king van het vasteland van China jaarlijks
met 10 miljoen mensen zal toenemen. Iets
meer dan de helft van de wereldbevolking
in 1950 bijna 2'/2 miljard mensen
woonde op de Caraïbische eilanden, cen
traal Zuid-Azië en in Zuidoost-Azië
met uitzondering van Japan.
LANGSCHEID (Reuter/UPI) Een on
ontplofte vliegtuigbom van 5 ton gewicht
en drie meter lengte is gisteren aan de
voet van de Sopre-dam in West-Duitsland
gedemonteerd door een Britse luchtmacht
kapitein en een Duitse mijndeskundige.
Alle twaalfhonderd inwoners van het na
burige dorpje Langscheid waren tijdens
het opruimingswerk geëvacueerd.
De demontage vergde iets meer dan
een uur. Een der drie ontstekingsme
chanismen van de bom werd door een
„mechanische hand" met afstandsbediening
uit de mantel van het projectiel gehaald,
de beide andere werden eigenhandig door
de Brit en de Duitser verwijderd.
De blindganger was een van een tweetal
speciaal vervaardigde „dam buster"-bom-
men, die bij een Engelse luchtaanval op
15 oktober 1944 werden afgeworpen om de
sluisdeuren van het Sorpe-reservoir te
vernietigen. Een der twee bommen explo
deerde volgens plan en verwoestte daarbij
inderdaad de sluizen. De andere kwam
onontploft op de bodem van het diepe wa
terbekken terecht, waar zij sindsdien ge
legen heeft zonder dat iemand zich van
haar gevaarlijke aanwezigheid bewust
was. Pas omstreeks Kerstmis van het vo
rige jaar, toen het Sorpe-reservoir voor re
paratiewerkzaamheden drooggelegd werd,
kwam de blindganger aan het licht.
de
Van melk tot boek
Mijn vriendin is het niet eens met de
melkcampagne, helemaal niet. Ze vindt dat
het allemaal veel eenvoudiger kan. Maak
de melk een beetje goedkoper, zegt die
simplistisch denkende vriendin van me, en
we drinken melk tot we tonrond zijn en
blaken van gezondheid.
Ik vind dat een kleingeestige en be
nepen opvatting van mijn vriendin. Want
wat is er fraaier dan dat verheven lieden
zich wijden aan verheven bezigheden, in
dit geval melkdrinkerij! Er zijn tenslotte
heel veel echt wel nette mensen die melk
drinken. Mendès-France is er een van, en
dat Frankrijk niet aan de melk ging maar
voort bleef gaan zich kwade levers te
drinken aan wijn en andere alcoholica ligt
heus niet aan hem.
In tegenstelling tot mijn vriendin, die
tenslotte een echt schaap is op het gebied
van de economie, zou ik juist veel en veel
verder willen gaan. Ik zou veel méér ver
heven lieden verheven dingen willen zien
doen. Wat een kans voor de reclame
bureaus om met een frisse aanpak en veel
doorpraten ons volk op gang te brengen!
„Sinds ik meer slaap", zegt Bjoetie
Slaepster, onze nationale dommelkam-
pioene, „sinds ik meer slaap ben ik ook
veel minder wakker". En de matrassen-
fabricage vliegt omhoog en vele mensen
worden daar beter van.
„Sinds ik meer eet", zegt Bolle Gijsema,
„sinds ik meer eet word ik steeds dikker".
Een iedereen gaat meer eten omdat Bolle
(uit Fryslan) tenslotte onze nationale veel-
eter is, en iedereen wordt stukken dikker
en past nergens meer in, en dat komt dan
weer het textiel ten goede.
„Sinds ik meer lees", zegt professor Ten
Boecke van Worms, „sinds ik meer lees
weet ik steeds meer". En aangezien hij
onze nationale wijze man is, gaat iedereen
meer lezen. En dat komt in de eerste plaats
onze boekhandel, in de tweede plaats onze
kruideniers, in de derde tot en met negen
ennegentigste plaats de aanverwante in
dustrieën, en in de honderdste plaats de
schrijvers van al die litteratuur ten goede.
Wie weet maar nu gaan. mijn dromen
er misschien wel met me vandoor wie
weet komt het dan nog eens zó ver, dat
die hardwerkende auteurs kunnen gaan
leven van de opbrengst van hun boeken
Sporry
Advertentie
'n Kwaliteitsproduct van de Wybert-Fabrleken. 70 en 90 ct alléén bij Apothekers en Drogisten
(Van onze correspondent in Parijs)
Terwijl de Franse regering in haar
laatste zitting, die president René Coty
nog presideren mocht, gisteren de stapel
met resterende dossiers en decreten weer
een paar kopjes kleiner wist te krijgen,
lijkt achter de schermen de constructie
van het nieuwe kabinet, vrijwel voltooid.
Onder de 23 decreten, die de stille revolu
tie der vijfde republiek nog enkele stap
pen verder deden vorderen, bevinden zich
enkele ingrijpende maatregelen, waarme
de de regering-De Gaulle speciaal ook de
arbeidersklasse voor het nieuwe bewind
hoopt te zullen winnen. Zo zal er een ver
zekeringssysteem tegen werkloosheid
worden ontworpen en voorts is het de be
doeling der arbeiders onmiddellijk te doen
delen in de winsten, van fabrieken en be
drijven. Deze laatste verordening, die ove
rigens nog moet worden uitgewerkt, grijpt
terug op een beginsel, waarvoor generaal
De Gaulle al jaren geleden, aan het hoofd
van zijn volksconcentratie, de R.P.F. pro
paganda liet maken.
Deze gebaren in de proletarische rich
ting kunnen bij de arbeiders de kwalijke
sociale smaak van het bezuinigingsplan,
dat vorige week wereldkundig werd ge
maakt, echter toch niet doen vergeten.
In Parijs hebben gisteren voor het eerst
sinds de machtsoverneming van de gene
raal vrij omvangrijke manifestaties
plaats gevonden, waarbij de arbeiders der
elektriciteitsbedrijven een loonsverhoging
van twintig percent eisten. Nadat een de
putatie der drie vakbonden, inclusief de
communistische C.G.T., door de directie
met negatief resultaat ontvangen was,
hebben enkele leiders tot eenheid van ac
tie opgewekt en met een algemene sta
king gedreigd. „We draaien de lichten
uit", zo werd er geroepen.
Ook onder de boerenbevolking begint
het te rommelen. Op het platteland heeft
men nu juist weer bezwaren tegen de
keerzijde van de saneringsmedaille, of
wel tegen de maatregelen, waardoor over
heidssubsidies voor het aanschaffen van
werktuigen, benzine, kunstmest en ande
re artikelen, zijn afgeschaft. Ook de boe
ren zwaaien al met ultimata om de toe
voer naar de steden van produkten af te
snijden en de wegen te barricaderen.
Soustelle: toekomst
Voor de samenstelling van de nieuwe re
gering, die morgen of vrijdag officieel uit
de bus zal komen, lijken nu ook de laatste
obstakels uit de weg te zijn geruimd.
Jacques Soustelle, die zich, volgens zijn
gewoonte, lang aan zijn jasje heeft laten
trekken, zou zich uiteindelijk bereid heb
ben verklaard de portefeuille van de Sa
hara en van het wetenschappelijk onder
zoek voor zijn rekening te nemen. Hij zou
dan de functie, zo niet de titel, van „mi
nister der Franse toekomst" kunnen krij
gen.
Het departement van Binnenlandse Za
ken, waarop Soustelle zijn zinnen had ge
zet, zal vermoedelijk in handen blijven
van de vroegere prefect van de Seine,
Pelletier. Het vertrek van de socialisten
Guy Mollet en Eugene Thomas, is intus-
se» atficieel geworden door middel van
een communiqué van generaal De Gaulle,
waarin gezegd wordt dat de heren al op
27 december wegens een meningsverschil
over de sociale en economische politiek,
uit de regering hadden willen treden. (De
Gaulle heeft toen gedreigd zich te zullen
terugtrekken).
Nieuwe gezichten zal de regering van
Michel Debré maar weinig vertonen. De
conservatief Antoine Pinay behoudt het
super-ministerie van Financiën en Econo
mische Zaken, op welke belangrijke post
hij echter door enkele ministeriële debu
tanten zal worden geassisteerd. Zijn vroe
gere kabinetschef Yrissou, die bij de jong
ste verkiezingen kamerlid is geworden,
zal zich met industrie en handel bezighou
den, terwijl twee andere jonge conserva
tieve parlementariërs, Giscard D'Estaing
en Max Flechet, respectievelijk het Bud
get en Economische Zaken onder hun hoe
de zouden nemen De hoge functionaris
Goetz, een vroegere naaste medewerker
van Mendès-France, krijgt de financiële
problemen te beheren, als het enige links
georiënteerde element in de „new deal"-
ploeg van generaal De Gaulle.
De opzet van het nieuwe kabinet toont
duidelijk de voorkeur van De Gaulle voor
ambtelijke technic' boven beroepspolitici.
Niet meer dan zeven of acht parlementa
riërs zullen vermoedelijk deel uitmaken
van de regering, die verder uit hoge func
tionarissen zal bestaan.
(Reuter) Waarnemers verwachten
dat de rooms-kniholieke volksrepublikei
nen (M.R.P.), die evenals de socialisten,
critiek hebben geoefend op de begroting
en de versoberingsmaatregelen, wel aan
de nieuwe regering zullen deelnemen. In
de bekendmaking over het ontslag van
Mollet en Thomas wordt niet gerept over
de derde socialist in de huidige regering,
Max Lejeune, de minister voor de Saha
ra, die evenwel niet is genoemd als kan
didaat voor een nieuwe ministersfunctie.
Wie buiten westen is, is bewusteloos,
is in zwijm gevalen. Maar vroeger zeide
men ook van iemand dat hij buiten
westen was, wanneer hij óf dronken öf
buiten zichzelf van woede was. In beide
gevallen was zo iemand de koers kwijt.
En deze laatste uitdrukking kan tot de
verklaring leiden: wanneer een schip
per de Hollandse kust naderde en het
werd slecht weer, eiste de voorzichtig
heid dat hij verre ten westen van zijn
gewone koers ging varen om de zand
banken te vermijden.
Een zegswijze die met buiten westen
zijn vergeleken kan worden, is: z'n
tramontane kwijt zijn. Eigenlijk is tra
montane: stella transmontana, de
Noordster. Wie z'n tramontane kwijt is,
is dus ook z'n koers kivijt.
