Onderwijsvernieuwer Jan Ligthart
werd in vele plaatsen herdacht
Zierikzee heeft nog steeds profijt
van „slavenkas" uit 1734
Bonn verrast en teleurgesteld
door Russische voorstellen
Na de laatste uitkering in 1937 worden
met het geld huizen en scholen gebouwd
Amsterdamse
Beui
6
Herdenking honderdste geboortedag
Uitslag keuringen van
„De Snelvlieger"
Burgerlijke Stand
van Haarlem
Vrachtauto ging in Spaarne
tweemaal „kopje onder"
Waterleiding en vorst
Vergeefs
De dambreuk in Spanje
Oorzaak van ramp nog
niet opgehelderd
Kabinet bood afgetreden
ministers diner aan
Cor de Groot gaf recital
in Stockholm
Slachtoffers van ramp hij
Ziehen nog niet gevonden
Sovjet-Unie handelt uit een positie van macht
Compositieopdracht voor
A. Verhaar en M. Flothuis
Diplomatieke betrekkingen
Oost-DuitslandIrak
Gezin verwaarloosd: een
maand gevangenisstraf
Kleuters „paranormaler"
dan volwassenen?
Belangzvekkende proeven
op scholen in Utrecht
Kort nieuws
MAANDAG 12 JANUARI 195 9
HAARLEMS DAGBLAD
OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
Ter gelegenheid van de honderdste ge
boortedag van de onderwijzer Jan Ligt
hart, wiens geheel eigen onderwijsmetho
den zowel in binnen- als buitenland grote
bekendheid en waardering verwierven, is
zaterdag in de rijkskweekschool voor on-
derwyzers(essen) aan de Leidsevaart in
Haarlem een herdenkingsbijeenkomst ge
houden. Drie oudleerlingen van de kweek
school die Jan Ligthart goed hebben ge
kend, t.w. de heren Cor Bruyn, D. L. Daal
der en Johan Tooi, spraken een korte rede
uit, waarin zjj hem schetsten als collega,
mens en vriend.
De directeur van de rijkskweekschool, de
heer J. van der Meulen, sprak een wel
komstwoord waarin hij zich in het bijzon
der tot de 97-jarige heer A. L. C. Beekman
wendde. De heer Beekman is van 1894 tot
1903 leraar geweest aan de Haarlemse
kweekschool.
De heer Cor Bruyn ging in zijn toespraak
uit van de geestelijke verwantschap, welke
er tussen Jan Ligthart en diens grote voor
ganger P. H. van der Ley bestond. Spreker
meende dat zonder het baanbrekend werk
van Van der Ley de arbeid van Ligthart
nimmer zo vruchtdragend zou zijn geweest.
Dit feit deed volgens de heer Bruyn echter
niets af aan de zeer grote verdiensten die
Ligthart voor de ontwikkeling van het
onderwijs in Nederland heeft gehad. Te
leurstellend noemde de spreker het, dat
in het comité ter herdenking van Jan Ligt
hart wel tal van hoogleraren zitting had
den maar geen enkele onderwijzer. „Van
deze onderwijzer of onderwijzeres moet het
juist komen wil er van Ligtharts geest nog
iets terecht komen. Anders ben ik bang
dat ze hem zullen inblikken, geanaliseerd,
gerubriceerd en geconserveerd met het
etiket „ongevaarlijk", aldus de heer Bruyn.
Tot de onderwijzers en aanstaande onder
wijzers van nu zou spreker willen zeggen:
„Verdiept u in Ligthart, kijkt naar hem
uit, volgt hem zoals wij hem gevolgd heb
ben".
De heer Daalders haalde verscheidene
persoonlijke herinneringen op aan zijn ont-
moetir -n met Jan Ligthart. Hij vertelde
iets o de individualist, de zoeker, de
kinden iend en raadgever die Ligthart
v/as.
Als laatste spreker schetste de heer
Johan Toot de betekenis van Jan Ligthart
in het. licht, van de Kwekelingen Beweging.
Ook in vele andere plaatsen werd Jan
Ligthart herdacht.
In Den Haag
Terwijl de stenen figuurtjes van Ot en
Sien langzaam met sneeuw bedekt werden
luisterden de leerlingen van de 5e klas van
de Jan Ligthartschool aan de Tullingh-
straat in Den Haag en de twee 5e klassen
van gelijknamige scholen in Schiedam za
terdagmorgen naar hetgeen dr. D. G. van
Ringelestein, inspecteur van het lager on
derwijs, over „meester" Jan Ligthart ver
telde. De heer Ringelestein richtte zich in
het bijzonder tot de tegenwoordige leerlin
gen van het Jan Ligthart-onderwijs, want
ook vele oud-leerlingen hadden de koude
getrotseeerd om hulde te brengen aan hun
vroegere „meester". „Jan Ligthart was een
wijs man, die de kinderen goed begreep",
zo zei de inspecteur. Hoezeer hij in Neder
land gewaardeerd werd. blijkt uit het feit
dat Koningin Juliana als klein meisje van
hem les heeft gehad.
Vier jongens en meisjes hingen vervol
gens twee kransen om de stenen beeldjes,
die aan de rand van de speelweide in het
Haagse Zuiderpark staan.
In Diligentia werd een herdenkings
bijeenkomst gehouden, waarop prof. dr. N.
Perquin S. J. en prof. dr. H. Nieuwenhuis
de persoon van Jan Ligthart als pedagoog
en als didacticus belichtten.
De bijeenkomst werd geopend door prof.
dr. J. Waterink, die onder andere zei dat
men in ons land meestal niet doet aan per
soonsverheerlijking. ook al betreft het fi
guren. die iets blijvends hebben nagelaten.
Met Ligthart is dit gelukkig anders, aldus
spreker, die hem beschreef als te zijn van
een vertederende hulpeloosheid. Hij was
voor zijn tiid de meest uitzonderlijke peda
goog van Nederland, ja zelfs van Europa.
Spreker was blij Ligthart te mogen her
denken in nationale eensgezindheid. Ook
uit het buitenland was hiervoor belang
stelling. gezien een telegram uit Pretoria
van de academie voor kunst en opvoeding.
Spreker stelde zijn toehoorders voor tele
grammen van hulde en dankbaarheid te
zenden aan de beide dochters van Jan
Ligthart. die in Leeuwarden en Zuid-
Afrika wonen.
Vervolgens sprak prof. Perquin. die zei
Ligthart te vereren als een pionier op
pedagogisch gebied. Nooit zal men hem
begrijpen, aldus deze spreker, als men niet
let op wat hij bedoelde. Hii was een ziener,
maar toch ook gebonden aan zijn tijd. Hij
verzette zich tegen allerlei heilige huisjes
uit innerlijke overtuiging. Jan Ligthart
kwam op, zei spreker, voor het machteloze
De uitslag van de keuring op de tentoon
stelling van de postduivenvereniging „De
Snelvlieger", die zaterdag in gebouw Do-
mi te Overveen is gehouden door de keur
meesters Kollen uit Amersfoort en Pas-
schier uit Noordwijk, luidt als volgt:
schoonste oude doffer J. J. Petri, schoon
ste oude duif J. Staphorst, schoonste jonge
doffer A. Leurs, schoonste jonge duif J. J.
Petri. Schoonste van het geheel J. J. Petri.
De uitslag van de hokkeuring van twin
tig leden met zes aangewezen vogels is:
1 en 2: J. J. Petri en W. Petri met elk
546'/2 punt, 3 tot en met 6: P. Dik, A.
Leurs, F. Neuman en J. Staphorst met elk
546 punten.
BEVALLEN van een zoon 9 jan.: H.
A. E. Havenaar-Jansen; J. C. A. Windt-
van Brero;10 jan.: S. Krijger-Santifort;
P. Wassenaar-Rijkers.
BEVALLEN van een dochter: 9 jan.:
C. J. Hoonhout-Sikkink; A. Koedam-van
der Zee; J. Eckhardt-Heijboer; G. H. Rose-
Basstra; M. C. Greweldinger-Beudeker; 10
jan.: L. Traksel-Frank.
OVERLEDEN: 8 jan.: R. Johannes-
Zdunski, 48 j., Dahliastraat; M. J. Ver
schoor-van Es. 51 j„ Spaarnhovenstraat:
9 jan.: J. Dam, 81 j., Hazepaterslaan; C. J.
Claassen. 39 j„ Bleekenbergstraat.
GEHUWD: 10 jan.: S. Vuijk en T. Visser.
en het hulpeloze dat leven wil, maar het
niet kan zonder hulp. Daarom zette hij
zich in voor het kind. Hij koos niet het
onderwijs, maar het onderwijs koos hem.
Zijn zending lag in de Tullinghstraat, dicht
bij huis. Zijn moeder heeft hem de waarde
van het kind leren ontdekken. Zij was de
centrale figuur in zijn leven. Spreker kon
helemaal met Ligthart meegaan in zijn
minachting voor de wetenschappelijke
pedagogie. Hij vond uit de praktijk de
grondslagen voor een goede opvoeding.
Door citaten uit Ligtharts werk maakte
spreker zijn gehoor duidelijk wat de grote
pedagoog beoogde. „Zijn pedagogie was
liefde-pedagogie, de enige die bestaans
recht heeft". Aan zijn moeder heeft Ligt
hart te danken, dat hij een pedagoog in
de ware zin des woords werd, een op
voeder bij de genade Gods.
De bijeenkomst werd onder andere bij
gewoond door mr. Broekman, directeur-
generaal van het onderwijs, als vertegen
woordiger van minister Cals. door mr. ir.
M. Goote, inspecteur-generaal van het on
derwijs, wethouder J. van Zwijndrecht en
door mevr. T. D. Casimir-Borgman, de
weduwe van wijlen prof. Oasimir. een
vriend van Jan Ligthart.
In Amersfoort
In Amersfoort bevolkten ongeveer dui
zend kinderen, leerlingen van naar Jan
Ligthart genoemde scholen, de Markthal.
Zij luisterden naar de Vlaardingse hoofd
onderwijzer de heer J. Brouwer jr., die
een schets van Jan Ligtharts leven gaf en
volgden het soel van Amersfoortse leer
lingen van de rijkskweekschool, die het
stuk ..Toch timmerhout" van Ligthart op
voerden.
Burgemeester H. Molendijk zei. dat deze
samenkomst' van de jeugd in de geest van
Ligthart is. Hij begroette in het bijzonder
de jeugd van de school in de Tullingh
straat in Den Haag. waar Jan Ligthart zijn
levenswerk deed. Hij benaalde daar met
hart en geest de sfeer. Hoe genoten we
niet als kinderen van Ligtharts frisse
boekjes „Ot en Cien" en ..De wereld in".
Genieten, in dat woord ligt de betekenis
van Jan Ligthart. Het was een ontzaglijke
gebeurtenis in die dagen. Ligthart was zijn
tijd ver vooruit.
De heer P. Smit uit Schiedam, voorzitter
van het werkcomité, riep mevrouw M. Be-
linfan' '-Borgman, een kleindochter van
Jan Ligthart, voor het voetlicht. Zij sprak
er haar vreugde over uit. zoals haar groot
vader. temidden van de kinderen te mogen
zijn.
De heer J. Brouwer jr. gaf een levens
schets van Jan Ligthart. Een oud-leerling
van Ligthart. de heer W. J. van Weers
haalde tot slot enige herinneringen op.
Zondagavond omstreeks tien uur is een
vrachtauto ter hoogte van de Melkbrug in
Haarlem onbestuurd in het Spaarne ge
reden. Persoonlijke ongelukken deden zich
niet voor.
De eigenaar van de wagen, een 25-jarige
Haarlemse koopman, vertelde aan de po
litie dat hij de auto zaterdag op de wal
had geparkeerd. Zondagavond zag hij plot
seling dat de vrachtauto in de richting van
het water begon te rijden. Volgens de koop
man stond de motor af. Ondanks het feit
dat hij erin was geslaagd aan de handrem
te trekken gleed de wagen na even ovei
de rand van de kade te hebben gehangen
het water in.
Met een kraanwagen van de gemeente
reiniging en daarna een van een particu
lier werd de zo goed als geheel gezonken
auto boven water gebracht. Nadat een on
derzoek had uitgewezen dat er geen in
zittenden waren liet men de wagen vom
de tweede keer „kopje onder" gaan. Men
vond het namelijk met het oog op de duis
ternis beter de auto bij daglicht op het
droge te trekken.
De directeur van het gemeentelijk wa
terbedrijf Haarlem maakt de gebruikers
er op attent, dat zij moeten zorgen voor
het vorstvrijhouden van de watermeter en
de binnenleiding. Schade aan de water
meter door vorst of anderszins is voor
rekening van de gebruiker. Het water, dat
verloren gaat uit door vorst veroorzaakte
lekken of door een aftapkraantje, dat open
is blijven staan, moet worden betaald.
De meterputten dient men af te dekken
met een houten bovendeksel, dat de put
goed afsluit tegen de wind.
In een meterput buitenshuis moet men
bovendien op halve hoogte een houten
tussendeksel met een handvat aanbrengen,
zodat tussen dit deksel en de watermeter
een isolerende luchtlaag ontstaat. Men kan
het tussendeksel in het voorjaar uit de
meterput verwijderen en volgende winter
opnieuw aanbrengen.
Op winderige en zeer koude plaatsen is
het raadzaam bovendien op het houten
tussendeksel en nauwsluitend in de put
een zak met stro te leggen. Het waterbe
drijf kan het afdekken van de watermeter
met kranten, los stro e.d. niet toestaan,
daar hierdoor de meterput vervuilt.
Watermeters, die binnenshuis onder de
vloer zijn geplaatst, moeten zijn voorzien
van een overal goed sluitende omtimme-
ring. ter bescherming tegen vorst. Indien
deze omtimmering, dan wel de betonnen
of gemetselde meterput. aan de bovenzijde
niet tegen de onderkant van de vloer aan
sluit, is het gewenst een houten tussen
deksel aan te brengen.
Zodra gevaar voor bevriezing ontstaat,
is het noodzakelijk de hoofdkraan des
avonds zo vroeg mogelijk af te sluiten,
wanneer dit kan ook overdag. Van te
voren natuurlijk eerst voldoende water in
voorraad nemen.
Open het aftapkraantje op het laatste
punt, alsmede alle tapkranen om de leiding
te laten leeglopen. Trek de closetstort
bakken door. De stopkraan vóór de stort
bak mag niet worden gesloten.
Hoewel het personeel "an het waterbe
drijf geen onwerkbaar weer of vorstverlet
kent. dient men er rekening mee te houden,
dat dit bedrijf tijdens en ook na de vorst
helaas niet altijd direct hulp zal kunnen
verlenen.
Buitenlandse onderscheiding
Bij Koninklijk Besluit is bijzonder ver
lof verleend aan ir. C. J. F. Bekker te Vel-
sen, tot het aannemen van de benoeming
tot ridder in de orde van St. Sylvester van
de Heilige Stoel.
Zaterdagavond omstreeks kwart voor
tien zagen voorbijgangers op de Ge
dempte Oude Gracht in Haarlem dat
een man een etalageruit van een aldaar
gevestigde wijnhandel en distilleerderij
in gruzelementen sloeg en door het ont
stane gat een greep deed naar de uit
gestalde flessen drank. Met een van die
flessen in zijn zak sprong de dief op
een fiets en verdiveen ijlings in de
duisternis. De eigenaar van de wijn
handel verklaarde tegenover de politie
dat de dief wel weinig plezier van zijn
daad gehad zal hebben. De etalage be
vatte namelijk uitsluitendlege
flessen.
ZAMORA (UPI) Het totale aantal
slachtoffers van de dambreuk in het Spaan
se dorpje Riva de Lago bedraagt volgens
het officiële rapport van de gouverneur
van Zamora, 155. Van 23- mensen staat het
vast dat zij bij de overstroming het leven
lieten: 132 anderen worden vermist, al
dus dit rapport.
De eerste slachtoffers zijn zaterdag op
het kerkhof begraven. Het kerkhof ligt
aanzienlijk hoger dan het dorp en is daar
door gespaard.
De Spaanse minister van openbare wer
ken, Jorge Vigón, heeft verklaard dat de
dam over een lengte van 100 meter is door
gebroken. „De deskundigen hebben een
visueel onderzoek ingesteld, maar wach
ten met hun oordeel tot hun bevindingen
zijn gerijpt", aldus Vigón.
In de plaatselijke pers is een bericht ge
publiceerd volgens hetwelk Riva de Lago
geheel herbouwd zal worden.
De ministers van het uuidige kabinet
hebben zaterdagavond hun afgetreden col
lega's een diner aangeboden in Den Haag
Minister-president Beel heeft hun met
uitzondering van dr. Drees de versier
selen overhandigd van de koninklijke on
derscheidingen die hun bij hun aftreden
zijn verleend.
Oud-minister dr. Drees had de onder
scheiding het Grootkruis in de Orde
van de Nederlandse Leeuw reeds ont
vangen uit handen van de Koningin. Hij is
na mr. P.W. A. Cort van der Linden, dr. H
Colijn en prof. P. S. Gerbrandy de vierde
minister-president, aan wie deze hoge
onderscheiding is verleend. Buiten Prinses
Wilhelmina. Prins Bernhard, Prinses Bea
trix en Prinses Irene zijn er drie Neder
landers, die het Grootkruis van de Neder
landse Leeuw mogen dragen: mr. A. W. L
Tjarda van Starkenborgh Stachouwer, oud
gouverneur-generaal van Nederlands-
Indië, prof. Gerbrandy en luitenant
admiraal b. d. C. E. L. Helfrich.
STOCKHOLM, (Reuter) De pianist
Cor de Groot heeft zaterdag ter gelegen
heid van dj „Week voor Nederlandse
muziek" in het concertgebouw in Stock
holm een recital gegeven. Het programma
omvatte werken van Scarlatti, Beethoven.
Schumann. Debussy, De Groot en Ravel
IN DE JAREN ROND 1730 werden tientallen Nederlandse zeevarenden op de
slavenmarkt verhandeld. Dat was het werk van de Algerijnse zeerovers, die in die
dagen de Middellandse Zee afschuimden en de rijke galjoenen uit Hoorn, Amsterdam
en Zierikzee enterden. Niet alleen de rijkbeladen schepen werden naar de Algerijnse
piratennesten gesleept, ook de bemanning werd beschouwd als buit. De slavenhandel
vierde hoogtij en aan een sterke Hollandse zeeman was als galeislaaf flink geld te
verdienen.
In 1734 kwamen in Zierikzee de leden
van de vroedschap en de reders bijeen, om
tegenmaatregelen te beramen. Nu de zee
lieden kans liepen op de slavenmarkt te
recht te komen, was de animo voor de
koopvaardij geluwd, zodat de jonge Hol
landers er niet veel meer voor voelden,
naar zee te gaan.
De Zierikzeese reders kwamen tot de
slotsom, dat er niets anders opzat dan maar
op de oude voet te blijven doorvaren en het
risico van een overval te nemen. Om hun
zeevarend personeel meer zekerheid te
kunnen geven, besloten zij een fonds te
vormen, uit welke pot het losgeld, dat
betaald moest worden als een van hen op
de slavenmarkt ten verkoop werd aange
boden. geput kon worden. Zo werd in 1734
de „slavenkas" gesticht, de eerste ..sociale
voorziening" in ons land.
Geen van de toenmalige kooplieden zal
ooit hebben kunnen bevroeden, dat deze
slavenkas nog eeuwenlang een „melk
koetje" zou blijken te zijn. Tot op de dag
van vandaag profiteert Zierikzee er nog
van en ook in de toekomst zal de rond
100.000 van de slavenkas ongetwijfeld
van grote betekenis blijven voor de Zierik
zeese bevolking
Het is een vreemde historie. Steeds vloei
de er geld uit de „slavenkas", maar na
verloop van tijd stroomde het er met rente
in terug. Dank zij de slavenkas konden er
niet alleen slaven vrijgekocht en later
weduwen worden onderhouden, maar werd
de stad ook in staat gesteld woningen en
scholen Ie bouwen. De slavenkas groeide
aan tot een bedrag van 100 000 zonder
dat een van de huidige stadsbewoners er
ook maar een cent voor betaalde.
Toen in 1734 het besluit was gene.men om
een slavenkas te vormen, werden alle Zie
rikzeese reders en zeevarenden aangespro
ken. Elke belanghebbende moest van tijd
tot tijd een bedrag in de kas storten, als
een soort premie voor een sociale ver-
De opruimingswerkzaamheden in de op
23 december ingestorte Belgische mergel
groeven te Ziehen, waar nog steeds 13 ar
beiders ingesloten zijn worden ondanks het
ongunstige weer voortgezet. Wel zijn zon
dag de pogingen om via twee hulpschach
ten in de diepte door te dringen tijdelijk
gestaakt. Een der schachten blijkt ver
schoven te zijn. Thans zal worden nage
gaan of deze toegangen voldoende veilig
heid bieden om 20 meter onder het niveau
van het verzakkingsgebied verder te
graven
De bulldozers gaan vlak bij het centrum
van het rampgebied eveneens verder met
het verwijderen van de deklaag van het
heuvel plateau, een werk, waarmee op
tweede kerstdag begonnen werd. Thans is
men met het verplaatsen van de grond tot
de helft gevorderd.
(Van onze correspondent in Bonn)
De Russische nota en het Russische ont-
werpvredesverdrag hebben Bonn verrast,
teleurgesteld en zelfs een beetje gealar
meerd door het verkapte nieuwe ultima
tum van acht weken. Opnieuw blijkt, dat
de Russen slechts een vredesverdrag voor
Duitsland willen, dat gebaseerd is op de
deling van Duitsland (het vredesverdrag
wordt dus een verdelingsverdrag), en dat
men geen vrije verkiezingen in Oost-Duits-
land wenst toe te staan. De Russen zetten
alles op de kaart van de erkenning van
Oost-Duitsland en dus van de status quo
in Europa.
Het is duidelijk, zo zegt men, dat de
Russen gebruik willen maken van de on
rust over de kwestie-Eerlijn en van het
bezoek van Mikojan aan de Verenigde Sta
ten. Het feit, dat de Sovjet-Unie als confe
rentieplaats Warschau of Praag beide
hoofdsteden van een communistisch land
voorstelt, legt men hier ook uit als een
teken van macht, voortvloeiend uit de Rus
sische ruimtevaartsuccessen van de laat
ste tijd. Totdusver gaver de Russen de
voorkeur aan Genève of Stockholm als con
ferentieoorden. Wel wijst men op de ver
zoenende toon van de Russische nota, die
de deur voor overleg wil openhouden.
Uit dit alles spreekt eer houding van de
Sovjet-Unie, gebaseerd op maximale
eisen. Moskou wijst de westelijke voorstel
len van de hand voor een viermogendhe-
denoverleg over de Duitse hereniging. Het
ontwerp-vredesverdrag is voorts een goed
koop middel om de al of niet bestaande
vrees in West- en Oost-Europa voor een
Duits gevaar aan te wakkeren Er wordt
met begrippen gewerkt, die in westelijke
kringen als verouderd worden beschouwd,
al was het maar omdat West-Duitsland als
een volwaardige bondgenoot wordt be
schouwd met wiens eisen men rekening
pleegt te houden. De Russen tonen zich
niet bereid ook maar iets van hun verove
ringen op te geven. Integendeel, door neu
tralisering van Duitsland wordt het Westen
tot aan de Nederlands-Belgisch-Franse
grens teruggedrukt, terwijl de Russen mede
de Duitse binnenlandse toestand zullen
controleren.
Russisch initiatief
In ieder geval hebben de Russen het di
plomatieke initiatief opnieuw tot zich ge
trokken. Van westelijke zijde kan men
weliswaar over de Russische nota en het
ontwerp-vredesverdrag gaan praten en de
toon ervan, zonder propagandistische aan
vallen ditkeer. nodigt tot een gesprek uit.
Waar de Russen echter halsstarrig vast
houden aan de scheiding tussen vredesver
drag en Duitse eenheid en aan een gesprek
tussen Oost-en Westduitsers, daar staat
het even halsstarrig vasthouden van het
Westen aan vrije verkiezingen, een vrije
regering en een op basis van de vrijheid
verkregen eenheid voor Duitsland niets in
de weg, aldus redeneert men. Zolang Duits
land gespleten is. kan het Westen niet over
een vredesverdrag onderhandelen, dat zou
een erkenning van de status quo en van de
Russische zienswijze betekenen. Dat zou
het gevaar inhouden van een neutraal, zo
niet neutralistisch Duitsland, dat eerst eco
nomisch "n later politiek zou aanleunen te
gen de Sovjet-Unie, waardoor in Midden-
Europa van evenwicht geen sprake meer
zou zijn Bonn ziet in deze Russische voor
stellen gevaren, indien het Westen erop zou
ingaan voor het eigen bestaan, voor de
eigen doeleinden met betrekking tot de
hereniging en voor de westelijke positie.
De Westduitse minister van Buitenland
se Zaken Von Brentano heeft gezegd dat
Bonn bereid blijft tot overleg met de Rus
sen. als er geen beperkingen bestaan. De
minister van Economische Zaken Erhard
wees het ontwerp-vredesverdrag resoluut
van de hand, maar de S.P.D.-leider Weh-
ner verklaarde: „Met een enkel „neen"
van het Westen en van Bonn zal deze ron
de niet kunnen worden gesloten". Zijn par
tijgenoot de Westberlijnse burgemeester
Brandt, wees daarentegen de Russische
voorstellen ronduit af.
Nieuwe zet
Volgens onze correspondent te Londen
wordt de Russische nota daar vooral ge
zien als een nieuwe zet in het vastgelopen
diplomatieke schaakspel en waarschijn
lijk tevens als een manoeuvre voor het
komende- gesprek tussen president Eisen
hower en vice-premier Mikojan. In de te
genwoordige vorm zijn de Russische voor
stellen voor het Westen onaanvaardbaar.
Niettemin acht men het te Londen waar
schijnlijk dat er in het voorjaar of de vroe
ge zomer een of ander conferentie met de
Russen tot stand zal komen.
Overigens ziet men in het nieuwste voor
stel een dekking van Kroesjtsjev's aftocht
inzake Berlijn. Het jongste initiatief is
wellicht ingegeven door het naderende
communistische partijcongres, dat
Kroesjtsjev's leiderschap zal moeten be
zegelen. Uit de heftige campagne tegen
de zogenaamde anti-partijgroep blijkt dui
delijk dat Kroesjtsjev nog niet geheel mees
ter is van de situatie. Het is van het groot
ste belang dat hij kan aantonen dat hij
diplomatiek aan de winnende hand is.
In Londen is men van oordeel dat Mos
kou het weer over de boeg van de ver
zoening gooit.
zekering. De inhoud van de kist groeide en
menig zeeman, die kon worden vrijgekocht,
dankte er zijn leven aan. Na enkele tien
tallen jaren was het echter uit met zee
roverij en dat bracht de vroedschap, die
over de bestemming van de pot mocht be
schikken, ertoe, een fonds t.e vormen tot
stichting en instandhouding van prove
niershuizen voor oud-zeelieden. Inmiddels
bleven de zeevarenden de premie door
betalen. Dat gebeurde zelfs nog tot in het
begin van deze eeuw.De laatste, die een
uitkering ontving, was een weduwe die in
1937 overleed. Wekelijks had zij 70.60
ontvangen.
Toen zij was overleden, kreeg de „sla
venkas" een nieuwe bestemming Eerst
werd het geld belegd. Het vloeide weldra
met rente terug. Na de watersnoodramp in
1953 werd het bedrag belegd in bouwcerti-
ficaten, die na verloop van tijd met winst
werden verkocht, toen er geld voor de
woningbouw nodig was. Dank zij de kas
kwamen er nieuwe huizen. Vorig jaar werd
100.000 uitgeleend om er twee kleuter
scholen van te bouwen. En wanneer het
geleende bedrag na verloop van tijd is
terugbetaald kan het weer ten goede
komen aan Zierikzee. Dank zij de eerste
„sociale verzekering" van onze voorvade
ren in 1734.
Het bestuur van de Johan-Wagenaar-
stichting heeft besloten aan Ary Verhaar
in Den Haag een opdracht te verlenen voor
een compositie voor klein blaasorkest met
een tijdsduur van tien a vijftien minuten.
De componist wordt in de keuze van de
bezetting geheel vrij gelaten. De heer Ma-
rius Flothuis uit Amsterdam werd uitge
nodigd een compositie te schrijven, bij
voorkeur op een Nederlandse tekst, die
handelt over de ontmoeting van Nausikaa
en Odysseus. Beide componisten hebben de
opdracht aanvaard.
BAGDAD, (UPI) Oost-Duitsland en
Irak hebben in beginsel besloten diplo
matieke vertegenwoordigers uit te wis
selen en zullen hierover nader besprekin
gen voeren, aldus is in Bagdad bekend
gemaakt, na besprekingen tussen de pre
mier van Oost-Duitsland Grotewohl en
premier Kassem van Irak. Grotewohl is
vandaag in de hoofdstad van India Nieuw
Delhi aangekomen.
„Tegelegener tijd zal worden overgegaan
tot de uitwisseling van diplomatieke ver
tegenwoordigers" zo wordt in het slot
communiqué te Bagdad gezegd.
CAIRO, (Reuter) Het Egyptische blad
„El Achbar" meldt dat orthodoxe moham
medanen en communisten slaags zijn ge
raakt voor moskeeën in Irak, waar de
communisten voor de bedehuizen de Islam
en de Koran hadden beledigd. Volgens het
blad biedt de Iraakse massa overal in het
land krachtig verzet tegen de communis
ten, die openlijk het Arabische nationalis
me aanvallen en de Syrische communisten
steunen. „El Achbar" zegt het te betreu
ren, dat de autoriteiten dikwijls de com
munisten steunen. Er zijn in Bagdad 700
nationalisten in hechtenis genomen, vol
gens het Egyptische blad.
Egyptische archeoloog Goneim t
CAIRO, (UPI) - Het stoffelijk over
schot van de Egyptische archeoloog Zaka
ria Goneim is zondag bij Cairo in de Nijl
gevonden. Goneim werd een maand gele
den geschorst uit zijn functie van conser
vator van het oudheidkundig museum te
Sakkara, nadat daar enkele diefstallen
waren ontdekt. Sommige leden van het
museumpersoneel beschuldigden Go
neim. Een week geleden werd een offi
cieel onderzoek geopend. Goneim's boe
ken over opgravingen zijn onder meer in
de Verenigde Staten en Groot-Brittannië
gepubliceerd.
Slotkoers
Heder
vrijdag
13.45 u
3-3% °/o Nederl. '47
91H
91%
3% Nedl. 1962/64
96'3/i(i
96
Woningbouw 6°/o
111
Pr. A'dam '56 I..
86
Pr. A'dam '56 II.
99'/,
Pr. A'dam '56 III
99%
Pr. R'dam '52 I..
93
Pr. R'dam '52 II.
95
Pr. R'dam '57
109
A.K.U
284/4
285
Calvé Delft
427
428
Van Gelder Zonen
209
215
K. N. Hoogovens
340
341
Nederl. Ford.
230
233
N. Kabelfabriek.
312
314
gew.Philips Gloeil
491%
497
Pref.PhilipsGloeil.
200
Unilever
443%
445
Wilton Fyenoord
202%
202
Werf Gusto
154
Dordtsche Petrol.
722
715
Kon. Petroleum
f 180,20
178,80
Billiton
180%
181
A'dam Rubber.
89%
89%
K.L.M
1 109,-
f 110,5"
Holl. Amer. Lijn
158%
158
K.NS.M
162
162
N Scheepv. Unie
137%
136%
v. Nievelt Goudr
133
132
Phs. v. Ommeren
239
239
H.V.A
139%
144
Delimaatschappij
I 139.50
139
Amsterd. Bank
270
270
Nat. Handelsbank
150%
150
Ned. Handel Mij
195
195
Rotterd. Bank..
226%
227
Twentsche Bank.
197
Anaconda Copper
62%
64
Bethlehem Steel
51
52
US Steel
95%
97
General Motors
49%
50%
82%
82%
23%?
24%
Haarlemse politierechter
De Haarlemse politierechter, mr. J. F.
Petersen, heeft vanmorgen een 40-.jarige
Hillegomse slager wegens het in hulpeloze
toestand achterlaten van zijn gezin veroor
deeld tot een maand gevangenisstraf. De
officier van Justitie, mr. G. W. F. van der
Valk Bouman had twee maanden geëist.
Verdachte onderging in een ziekenhuis
een breukoperatie en liep daarna zes we
ken in de ziektewet. In deze tijd begon hij
zijn vrouw en kinderen te verwaarlozen.
Hij kwam steeds minder thuis, tenslotte
slechts één keer in de veertien dagen om
schone kleren te halen. Hij weigerde te
werken en ook de pogingen van sociale
zaken om hem weer aan het werk te
krijgen stuitte af op de onwil van ver
dachte. De als getuige gehoorde ambtenaar
van sociale zaken zei van mening te zijn,
dat psychische factoren hierbij een rol
spelen. Verdachte is onderzocht door een
Plaarlemse psychiater, maar mr. Petersen
zag in zijn rapport geen aanleiding de man
als obnormaal te beschouwen. Behalve op
grond van de ziektewet trok de slager ook
geld van de ongevallenwet en sociale
zaken. Af en toe gaf hij zijn vrouw een
bedrag, doch naar deze als getuige ver
klaarde. weigerde hij „voor haar vermaak
te werken".
Betizinediejstal
Een 30-jarige draglinemachinist en een
35-jarige funderingswerker, beiden uit
Haarlem, werden wegens benzinediefstal
veroordeeld tot een geldboete van 30
subs, negen dagen. De officier had 40
subs. 12 dagen geëist.
Op 28 november vroeg de funderings
werken aan de draglinemachinist, beiden
werkzaam bij een Haarlems transportbe
drijf, om een paar liter benzine voor zijn
bromfiets, omdat de benzine in zijn tank
te vet zou zijn en verdund moest worden.
Uit een vat met benzine bestemd voor de
dragline had de machinist een paar liter
overgeheveld. Een voorman die juist in de
buurt was, vroeg de mannen wat zij deden,
maar sprak er verder niet over. Tegen de
avond werden zij op kantoor geroepen,
waar een rechercheur hen opwachtte.
De funderingswerker voerde aan. dat hij
ook wel benzine van zichzelf voor het be
drijf gebruikte.
Rechter: „Dan moet u uw patroon om
vergoeding vragen", waarop de funderings
werker antwoordde, dat hij „toch niet met
ieder akkevietje naar zijn baas kan gaan".
Hij vertelde verder nu werkloos te zijn.
Bij verstek veroordeelde mr. Petersen
conform de eis een 51-jarige Haarlemse
chauffeur, die ten nadele van het trans
portbedrijf een blik met benzine had ont
vreemd, tot f 40 boete subs. 12 dagen. Eerst
had deze verdachte ontkend, doch was hier
later op terug gekomen. De firmanaam had
hij van de bus afgekrabd.
Mejuffrouw N. G. Louwerens. mede
werkster van het Parapsychologisch Insti
tuut der rijksuniversiteit te Utrecht, heeft
zich in de afgelopen twee jaren intensief
beziggehouden met een onderzoek naar een
mogelijke telepatische relatie tussen kleu
terleidsters en kleuters. Uit dit onderzoek,
dat onder toezicht stond van prof. dr. W.
H. C. T haeff, is gebleken, dat bepaalde
paranormale verschijnselen zich bij jonge
kinderen veel sterker openbaren dan bij
volwassenen.
Mej. Louwerens heeft proeven gedaan
met ongeveer 1100 kleuters van een groot
aantal willekeurige Utrechtse kleuter
scholen. Bij de test kreeg ieder kind een
envelop met 150 gekleurde plaatjes: dertig
maal vijf verschillende afbeeldingen van
speelgoed. De onderwijzeres sloeg steeds,
voor de kinderen onzichtbaar, een blad om
van een boek mei 25 pagina's, waarop de
zelfde figuren in een willekeurige volg
orde voorkwamen. De kinderen moesten
daarop raden welk olaatje de leidster voor
zich had en kozen daarvoor een kaartje
uit hun voorraad. De kans dat zij goed
zouden „raden" was dus één op vijf.
Verrassende resultaten
Mejuffrouw Louwerens vertelde ons. dat
het aantal .treffers" echter, collectief be
zien. zover boven het gemiddelde lag. dat
de kans dat dit op een toeval berustte, drie
op de honderd miljoen was Bij het ver
werken van de resultaten der proeven
kwam men tot de ontdekking, dat de per
soonlijkheid vat de leidster een grote rol
speelt biï het paranormale contact met
de kinderen. Een belangrijke factor hierbij
was onder meer. of de leidster een „moe
derlijke" rersoonlijkheid was. Bij moeder
lijke figuren was het aantal treffers door
gaans het grootst.
De persoonlijkheidsstructuur van de 25
betrokken leidsters werd in het instituut
intensi getest De definitieve uitwerking
van de door het onderzoek verkregen ge
gevens zal overigens nog wel een jaar
vergen, aangezien prof. Tenhaeff en mej.
Louwerens ook nog willen nagaan, of er
mogelijk eveneens verband bestaat tussen
het optreden van paranormale verschijn
selen en het milieu waaruit de kleuters
afkom tig zijn.
Schuilplaatsmuren. De dikte van ge
velmuren van de schuilplaatsen bij wonin
gen mag voortaan beperkt blijven tot 20
cm in plaats van 30 cm, als de muur van
gewapend beton is. De minister van Volks
huisvesting en Bouwnijverheid heeft hier
toe besloten omdat bij onderzoekingen
naar de weerstand tegen explosiedruk en
scherfdoorslag is gebleken dat een derge
lijke muur evenveel weerstand biedt als
een muur van metselsteen van 30 cm. Het
handhaven van deze norm voor gewapend-
betonnen muren zou een onevenredig zwa
re eis zijn
WEEKABONNEMENTEN
henen uiterlijk -p woensdag te worden
betaald, daar de bezorgers op donder-
dag moeten afrekenen
DE ADMINISTRATIE l
