Perez
PALACE
Haarlemse Volksmuziekschool
wil muziek voor iedereen
Tuberculose-onderzoek op de
Haarlemse vervolgscholen
Bespreking over moderne behandeling
van het alcoholisme
„Een zeeman ging
passagieren"
Kindercircus voor
K.A.B.-jeugd
Belangrijk, dat iedere leerling aan
het onderzoek deelneemt
DE REIS
ON DE WERELD
IN 80 DAGEN
MUSICEREN ALS GENOEGEN
Wachtverboden ingesteld
Hans Richter-Haaser
geeft pianorecital
Mgr. van Dodewaard bij
de paus op audiëntie
balans- r
opruiming c
DES bestaat 40 jaar
BIJEENKOMST HAARLEMSE A.A.-GROEP
Mej. Elze Stringer keert
terug naar Nieuw-Guinea
Dr. J. van Baal spreekt
over Nieuw-Guinea
"h/UchallTcdtts
wondershow
Feest bij Heemstedes
gouden gasfabriek
Prof. Romme spreekt voor
„Nieuwe Koers" in
Haarlem
Van Egmond snelste veld-
loper van „De Kampioen"
UIT STAD EN STREEK
Tienduizenden kieviten
vluchten voor de winter
Helpt de vogels in de
winter
Br^nd in woning in
Haarlem-Noord
M.' G 12 JANUARI 1 959 HAARLEMS DAGBLAD OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
DE DRIE MEISJES omstreeks
twaalf jaar oud die zaterdagmiddag in
de Haarlemse Buitenrustschool onder
leiding van een leraar zo ernstig de
Marionettenparadeop hun accordeons
instudeerden, waren niet de enige musi-
cerenden in het. schoolgebouw. Een paar
lokalen verderop was een grote groep
jongens en meisjes bezig op zelfgemaakte
bamboefluiten te oefenen en weer in een
ander lokaal speelde zelfs een hele strij-
kersgroep onder leiding van een dirigent.
Het leek wel of al deze musici zich
serieus voorbereidden voor een grote uit
voering.
Niets is echter minder waar. Men kan
verscheidene keren per week in vele
schoolgebouwen in Haarlem hetzelfde
beeld, zien: jonge en ook oudere
muziekleerlingen, die louter voor hun
plezier musiceren. Dit is dan ook één
van de doelstellingen van de Stichting
Volksmuziekschool voor Haarlem en
omstreken, een instelling, die de mu-
ziekvreugde onder het bereik van velen
wil brengen, of zoals zij het zelf zegt:
„Het instrumentaal muziekonderwijs
binnen het bereik van iedereen te bren
gen, ongeacht de maatschappelijke wel
stand" en verder: „dit muziekonderwijs
zo te geven, dat de muziek een levens
behoefte wordt".
De leerlingen moeten de muziek leren
maken voor hun eigen plezier en niet. voor
dat van een luisterend publiek. Dit laatste
behoort tot het terrein van de vakmusici.
Velen, die muziek studeren, doen dit met
als ideaal voor ogen eens op het concert
podium te verschijnen. Dit is nu iets, dat
door de Volksmuziekschool niet wordt aan
gemoedigd. Het betekent niet, dat er niet
zo nu en dan iemand, die beginnend mu-
ziekonderricht bij de Volksmuziekschool
heeft gehad, later de muziek als beroep zal
aanvaarden.
De meisjes met hun „Marionettenparade"
en de andere leerlingen bereidden zich dan
ook slechts op een zogenaamde openbare
les voor, waarbij ouders en andere belang
stellenden kennis kunnen nemen van hun
vorderingen.
De directeur van de Haarlemse Volks
muziekschool, de heer C. S. Proper, zegt
het aldus: „Deze demonstraties dienen om
de ouders enigszins bekend te maken met
de wijze waarop de Volksmuziekschool
(met steun van de overheid) goed muziek
onderwijs kan geven aan een ieder, onge
acht de maatschappelijke welstand." De
overheidssteun (van rijk, provincie en ge
meente) is dringend nodig om de stichting
in staat te stellen het onderwijs zo goed
koop mogelijk te geven. Dit onderwijs wil
geen aftreksel zijn van de vakopleiding. Dit
was ook niet de bedoeling van Willem
Gehrels, die in 1931 in samenwerking met
een aantal andere idealisten in Amsterdam
de eerste volksmuziekschool van Nederland
oprichtte. De gestadige groei van deze
school bewees wel, dat de stichters van
praktische beginselen uitgingen.
Niet iedereen wordt zo maar op de school
toegelaten. Nodig is, dat de kinderen zo
van tien, elf en twaalf jaar enige aanleg
voor muziek hebben of al enig muzielc-
onderricht hebben genoten. De Haarlemse
volksmuziekschool, waarvan de heer H.
Elsinga, Buitenrustlaan 22, secretaris is,
heeft thans vier afdelingen, waarbij les
wordt gegeven door meer dan twintig vak-
Koos Beswino heeft met „zijn" blijspel
..Een zeeman ging passagieren" een frap
pant voorbeeld gegeven van het resultaat
dat een auteur verkrijgt, wanneer hij voor
zijn stuk op een tamelijk vrijpostige ma
nier de intrige van een ander gebruikt.
Want de overeenkomst van dit stuk met
de charmante Engelse komedie „Korpo
raal Elisabeth" van Terence P.attigan is
zo opvallend, dat hier van een toeval geen
sprake meer kan zijn. Ook Beswino's
klucht begint immers op het moment, dat
de huisknecht bij zijn meester in de slaap
kamer een hem volkomen onbekende gast
aantreft. De verdere verwikkelingen ko
men eveneens voort uit de vergissing wel
ke door hem wordt gemaakt: namelijk
door een adellijke jongedame aan te zien
voor een vriendinnetje van zijn gastheer.
Doch waar Rattigan deze blunder hanteert
om met een pittige dialoog tot een van hu
mor fonkelende komedie te geraken, be
paalde Beswino zich slechts tot een afge
zaagde persoonsverwisseling zonder meer.
En doordat deze opzet reeds in het eerste
bedrijf volledig wordt onthuld, blijft er
voor de toeschouwer verder weinig meer
te raden en wordt hem al spoedig duide
lijk, dat hier opnieuw bewust naar de tra
ditionele vier gelukkige paren werd ge
streefd.
De toneelvereniging „Onder Ons" uit
Heemstede-Bennebroek, die het stuk zater
dagavond in gebouw „De Princehof" in
De Glip heeft opgevoerd, wist bij haar
publiek een dankbaar lachsucces te beha
len. En de voorstelling was toch allerminst
vlekkeloos wat tempo en rolkennis betreft.
Het een was trouwens het gevolg van het
ander, want doordat de spelers meerma
len voor de tekst op de souffleur waren
aangewezen, stokte de handeling op het
toneel bedenkelijk en verloren zij hun
macht over de situatie. Jammer dat zij
voor hun rolkennis niet hetzelfde enthou
siasme hadden betoond als voor het decor,
dat vele ui-en vrije tijd moet hebben ge
kost. Maar het resultaat was dan ook voor
beeldig en maakte een frisse, fleurige en
vooral smaakvolle indruk.
Van de spelers was Joop de Wagt een
sympathiek-openhai-tige zeeman, die over
voldoende flair beschikte om met succes
de centrale figuur van dit spel der ver
warringen te vertolken. C. Quakkelaar
wist daarbij voldoende autoriteit in zijn rol
te leggen om een aannemelijke scheep
vaartmagnaat te zijn. To van Rooyen en
Annie Karei waren de levendige jongeda
mes, wier liefdesperikelen de oorzaak van
alle moeilijkheden bleken en het gebrui
kelijke duo huisknecht-kamermeisje wek
te dank zij Rie en Henk de Weert veel hi
lariteit. Ben de Wagt, Karei Moes en me
vrouw Donselaar maakten de bezetting
vol.
leerkrachten, met daarnaast nog een ballet
afdeling onder leiding van M. Tschernoff.
De eerste twee afdelingen duren elk twee
jaar. In afdeling A krijgen de jongens en
meisjes twee keer per week één uur voor
bereidend muziekonderricht. Afdeling B
sluit daar op aan met één keer per week
anderhalf uur voortgezet algemeen vor
mend muziekonderwijs, aan het slot waar
van al enig instrumentaal onderricht wordt
gegeven.
De C-afdeling is louter instrumentaal. Er
wordt les gegeven in het bespelen van
allerlei instrumenten als viool, cello, gitaar
en alle soorten strijk- en blaasinstrumen
ten. Tenslotte is er de zogenaamde Z-
afdeling, waar leerlingen zijn van zestien
tot tachtig jaar. Veel ouderen, aangemoe
digd door de resultaten van de kinderen,
voelden behoefte zelf iets meer aan muziek
te gaan doen. In deze Z-afdeling krijgen zij
hun kans. Op de Haarlemse volksmuziek
school zijn leerlingen uit Haarlem en
Heemstede en volgend jaar komt daar
Zandvoort bij. Het ideaal van Willem Geh
rels heeft stevige vorm gegeven.
Om dit te kunnen constateren behoeft
men slechts één openbare les bij te wonen,
waar men jongeren en ouderen ziet en
hoort musicex-en met een kennelijk plezier
en waar men de allerjongsten kan zien
onderwijzen in eenvoudige muziekbegrip
pen, waarbij muzikaal gehoor en geheugen,
ritmisch gevoel en notenschrift al zingend
worden ontwikkeld. En de meisjes met
hun „Marionettenparade" en de jongens en
meisjes en dames en heren van de orkest-
groep zullen misschien nooit op een podium
concerteren. Maar één ding hebben zij met
de beroepsmusici gemeen: zij beoefenen de
muziek voor hun plezier en dat is voor
hen het belangrijkst.
Het bestuur van de afdeling Heemstede
van de K.A:B. heeft de kinderen van de le
den zondag een kostelijke middag bezorgd
door in gebouw „Nieuw Berkenrode" aan
de Herenweg het Haarlemse kindercircus
„Lambertha" te laten optreden. De afde
lingsvoorzitter G. J. Willemse toonde zich
over de grote belangstelling in zijn korte
welkomstwoord uiteraard bijzonder ver
heugd.
Het circus „Lambertha" heeft zich
reeds een zekere reputatie verworven. Het
programma is vol afwisseling gebleven.
Het bevat voldoende geslaagde onderde
len om een jeu-gdig publiek gedurende
enige uren meer dan aangenaam bezig te
houden. Bovendien wordt het in een voor
beeldig tempo uitgevoerd, doordat de pril
le artiesten hun nummers zonder een en
kele onderbreking voor het voetlicht ko
men brengen. De humor wordt hierin on
der meer vertegenwoordigd door de mu
zikale clowns Flik en Flak, die vooral met
hun bekende „gedresseerde vlo" Otto veel
bijval mochten incasseren. Het verdere
programma telt meer dan twintig num
mers, zodat een afzonderlijke bespreking
onmogelijk is. Wij moeten ons dus tot een
willekeurige greep bepalen. Met respect
en bewondering zij dan het optreden ver
meld van Willy, het slangenmeisje, dat
er zelfs in slaagt met haar beide voeten
een hoge hoed op het hoofd te plaatsen.
Zelfs de volwassen toeschouwer wordt nog
in spanning gebracht door de verrichtingen
op de kogel van mademoiselle Lambertha,
die zich met dit wankele attribuut op een
stellage begeeft en de weg daarna zonder
ongelukken ook terug weet af te leggen.
Het optreden van de vijf Victoralie's aan
de trapeze werd aangekondigd als het
glansnummer van het circus, waarmee
niets teveel was gezegd. Want deze jonge
dames volbrachten hun aci'obatische toe
ren met een zekere gratie en in een bewon
derenswaardige regelmaat, waarbij zij
nog een fraaie climax wisten te bereiken.
Dit alles werd afgewisseld met Icarische
spelen, dans, acx-obatiek, trapezewerk en
capriolen op de fiets, zodat het jeugdig pu
bliek weinig tijd werd gelaten op adem te
komen. Bovendien werden de kinderen nog
ruim van versnaperingen voorzien, zodat
zij hun vrijwillige afstand van de sneeuw
pret geen ogenblik behoefden te betreu
ren.
B. en W. van Haarlem hebben voor de
volgende straten een wachtverbod inge
steld:
Tuchthuisstraat tussen de Breestraat en
de zuidelijke rijbaan van de Botermarkt;
een gedeelte van de voormalige Oudewég,
tussen de Oudebrug en een punt ongeveer
vijftig meter ten noorden van de brug,
echter uitsluitend op werkdagen van 15 tot
18 uur; voor de zijde van de oneven huis
nummering van het gedeelte Zijlweg, ge
legen tussen de Pieter Kiesstraat en de
scheiding tussen de percelen Zijlweg 35
en 37.
Voorts hebben B en W. besloten voor
alle verkeer gesloten te verklaren de Da
maststraat in de richting Oostvest naar de
Hai-menjansweg en de Spaarnoogstraat in
de richting van de Harmenjansweg naai
de Oostvest. Dit besluit is genomen omdat
de openstelling van de Prinsenbrug een
sterke toeneming van het verkeer over
de Harmensjansweg en door de Damast
straat en Spaarnoogstraat tot gevolg heeft
gehad. De kruising van de Spaarnoogstraat
met de Harmenjansweg zal als voox-rangs-
kruising aangewezen worden, waai'door
het verkeer over de Harmenjansweg voor
rang heeft boven dat, komende uit de
Spaarnoogstx-aat.
Op dinsdag 20 januari zal de pianist
Hans Richter-Haaser, die onlangs met
groot succes aan een concert door het
Noordhollands Philharmonisch Orkest mee
werkte, in het Concertgebouw te Haarlem
een recital geven. Het programma ver
meldt werken van Mozart, Beethoven en
Schumann.
De Paus heeft zaterdag mgi\ dr. J. A. E.
van Dodewaard, coadjuctor van de bis
schop van Haarlem, in audiëntie ontvan
gen. Mgr. Van Dodewaard is op het ogen
blik met vakantie. Hij.zal op 24 januari in
ons land terugkei-en.
Advertentie
Het Perzisch Tapijthui9 (g?
Amsterdam Rokin 116
Rotterdam Den Haag
Utrecht - Arnhem - Hilversum
In restaurant Bolwerk in Haarlem heeft
de biljartvereniging DES uit Haarlem za
terdag ter gelegenheid van het veertigja
rig bestaan een zeer druk bezochte recep
tie gehouden.
Nadat de heer Dietz de aanwezigen wel
kom had geheten volgde een rij van spre
kers. De Koninklijke Nederlandse Biljart
Bond was vertegenwoordigd door de heer
Meeuwse uit Utrecht, die in welgekozen
bewoordingen de feestvierende vereniging
complimenteex-de en haar namens de Bond
een plaquette ovei handigde. De Haarlem
se Sportraad betuigde zijn hulde bij mon
de van zijn voorzitter de heer Beets, die
vooral het sociale aspect van de sport in
het algemeen belichtte.
De heer W. v. d. Berg, voorzitter van het
district Haarlem, noemde DES een „pa
rel aan de kroon van het distrikt" en stel
de een prachtige tinnen kan met inscriptie
te verspelen als wisselprijs beschik
baar.
Nadat de voorzitter van DES, de heer J.
Steffers, namens de vereniging een dank
woord had gesproken namen nog verschei
dene sprekers het woord.
DES wei-d opgericht od l-l-'29. Het is
op een na de oudste biljartvereniging van
het district. Een van de oprichters, de heer
L. Vlug toen 37, nu 77 jaar oud is
nog steeds actief (ere)lid. Jammer genoeg
kon hij deze voor hem zoveel voldoening
schenkende dag niet persoonlijk meema
ken, daar hij kort geleden in het zieken
huis moest worden opgenomen. De fruit
mand van de Haarlemse Sportraad moge
zijn beterschap bevorderen.
Begonnen in het oude Metropole is DES
nu reeds twintig jaren thuis bij Het Bol
werk. Behalve een nationaal toernooi 35/2
organiseerde het talloze wedstrijden. Het
bekendst zijn die wel om de Scandia-coupe
en de Svenska-kannan. Ook momenteel is
het een bloeiende vereniging.
Het gemeentebestuur van Haarlem f
heeft met ingang van dit jaar bij de ge
meentelijke geneeskundige- en gezond
heidsdienst een verpleegster en een assi
stent aangesteld, die belast worden met
het jaarlijks doen verrichten van de reac
tie van Mantoux (ter vroegtijdige opspo
ring van tuberculose) bij de leerlingen van
de vervolgscholen in Haarlem. Deze reac
tie bestaat uit een in de huid te geven in
spuiting, die volkomen onschadelijk is. Er
is dus geen sprake van een inenting of een
onvatbaarmaking: de reactie dient alleen
tot een vroegtijdige opsporing van de ziek
te.
De moeilijke financiële positie van de
gemeente maakt het voor het gemeente
bestuur onmogelijk alle kosten van het on
derzoek te dragen en daarom wordt de
ouders verzocht een vrijwillige bijdrage
van één gulden te geven.
Aan de ouders van de kinderen zal een
circulaire worden toegezonden, waarin op
de noodzakelijkheid van dit onderzoek
wordt gewezen en waarin er bij hen op
wordt aangedrongen toestemming te ge
ven tot het laten verrichten van de reac
tie van Mantoux bij hun kind. De inspui
tingen worden op de scholen verricht op
een dusdanige wijze, dat het onderwijs zo
min mogelijk zal worden gestoord waar
na bij positief-reagex-ende een doorlichting
plaats heeft. Het is van het grootste be
lang, dat iedere leerling wordt onderzocht,
ook al zijn zij kortgeleden doorgelicht bij
een bevolkings- of bedrijfsonderzoek.
De tuberculose is een ernstige ziekte, die
ondanks het gebruik van moderne genees
middelen de patiënt vaak langdurig uit
zijn dagelijkse omgeving en werk verwij
dert.
Uiterste waakzaamheid blijft geboden,
ondanks het feit dat de tuberculose thans
weinig slachtoffers meer maakt en het
aantal stex-fgevallen afneemt.
De laatste jaren namelijk valt er een
lichte stijging bij een aantal groepen te
constateren. Vooral kinderen uit de pu
berteitsjaren vormen een groep die extra
aandacht verdient.
In 1956 werden er onder de schoolbevol
king van Haarlem vijftien gevallen van
tuberculose geconstateerd, in 1957 waren
er elf en in 1958 achtentwintig. Op één la
gere school was er een epidemietje, waar
bij vier kinderen en één onderwijzer be
trokken waren. In Haarlem kwamen op
de vervolgscholen (v.g.l.o., u.l.o., nijver
heidsonderwijs en v.h.m.o.) twee keer zo
veel zieke kinderen voor als op de lagere
Tijdens een zaterdagmiddag in „Dreef-
zicht" gehouden bijeenkomst van de groep
Haarlem van de Anonieme Alcoholisten
(A.A.) waarbij: onder meer als gasten aan
wezig waren de directeur van de Gemeen
telijke Geneeskundige Dienst, de heer D.
Heymans en de hoofdcommissaris van po
litie, de heer J. Fontijne, is de moderne
behandeling van het alcoholisme bespro
ken.
Nadat de voorzitter van de Haarlemse
groep de activiteiten uit het afgelopen jaar
had gememoreerd zette de directeur van
het Medisch Maatschappelijk Consultatie
bureau voor alcoholisme, de heer P. C.
Blankevoort, de wijze van werken van het
bureau uiteen. De mens met alcoholmoei-
iijkheden wordt in teamverband benadex-d.
De maatschappelijk werker helpt zo nodig
in sociaal opzicht en de psychiater schenkt
aandacht aan de dikwijls noodzakelijke
medische behandeling.
Dr. J. R. H. Schaank, psychiater verbon
den aan het Consultatiebureau sprak over
de medische behandeling. Een gx-ote vex--
scheidenheid van aandoeningen kan tot
excessief alcoholmisbruik aanleiding zijn.
Het is de taak van de zenwarts de juiste
diagnose te stellen, en aan te geven, welke
de behandeling zal moeten zijn. De psy
chiater legt ook het contact met de A.A.. en
adviseeert een individuele dan wel een
groepstherapeutische behandeling. Soms
zijn bepaalde medicijnen nodig, zoals anta-
bus of i-efusal, een middel dat de vicieuze
cirkel van het drinken kan doorbreken, of
liever kan helpen doorbreken. Soms vindt
de drinker ook baat bij een moderne tran
quilizer. In uitzonderingsgevallen zal een
klinische observatie noodzakelijk zijn. Zo
mogelijk zal de dokter zijn patiënt echter
ambulant behandelen, zodat het niet komt
tot onnodig arbeidsvei'zuim en tot grote
protectie maar tot een betere aanpassing
aan het milieu, waarin de alcoholist nu
eenmaal leven moet.
Dr. P. H. Esser, hoofd van de Sociaal-
Psychiatrische Dienst, vertelde over het
ontstaan en de werkwijze van de A.A. Deze
instelling heeft een tweeledige wortel ge
had, een religieuze en een medische. De
religieuze denkbeelden zijn grotendeels
ontleend aan de Buchman-beweging. Dat
het religieuze element niet de overhand
heeft gekregen, is te danken geweest aan
de wijze raad van de New Yorkse arts Wil
liam D. Silkwoi'th. Hij sprak van een aller
gie tegenover alcohol, welke overgevoelig
heid zich bij sommige mensen voordoet,
die dan later aan alcohol verslaven. Deze
medische benadering betekende voor vele
wanhopige alcoholisten nieuwe hoop op
herstel en een beter begrip bij anderen,
die altijd wel vermoed hadden dat ex-
sprake was van een ziekelijke verslaving.
De A.A. werd in 1935 gesticht door Bill
Wilson, effectenhandelaar en Robert Hol-
brook, chirurg te Akron, Ohio.
Na de oorlog werd ook in Nedex-land het
werk onder alcoholisten op modex-nere
leest geschoeid. Sinds 1948 zijn ook hier te
lande wex'kgroepen van alcoholisten, die
reeds zeer veel practisch werk hebben ge
daan. Ook worden de vrouwen in het werk
betrokken. Zij zijn de grote helpsters in de
strijd die hun mannen te strijden hebben,
aldus spreker.
Haarlem kan er trots op zijn de oor
spronkelijke goede samenwerking tussen
Consultatiebux-eau, arts en A.A. voort te
zetten, merkte dr. Esser op. Men laat hier
zelfs een psychiatrische groepstheorie
voorafgaan aan een van de bijeenkomsten,
v/aardoor de alcoholisten een beter inzicht
krijgen in hun alcoholmoeilijkheden en in
hun persoonlijkheidsstructuur.
Men zou de A.A. zelf ook als een soort
groepstheorie kunnen beschouwen. Juist
door haar ox-ganisatie en werkwijze, waar
bij de gx-oep Haarlenx zo verstandig is
huisbezoek te doen, is ze bij uitstek ge
schikt om een kwaad te bestrijden dat als
een kanker om zich heengrijpt en heel de
samenleving infiltreert, tot die onmogelijk
is geworden.
De heer Bareman,, geneesheer aan „Vo
gelenzang" te Bennebx-oek, zette uiteen,
hoe men bij de klinische behandeling de
alcoholist probeert te gewennen aan een
leven in groepsverband. De moderne kli
niek is te zien als een voorbereiding op een
later werken in A.A.-verband.
Een A.A.-lid uit Amsterdam hield een
voordracht over de kracht van de A.A. en
vergeleek de betekenis van een enkele al
coholist voor de bestrijding van het alco
holisme bij een enkele sneeuwvlok. Een
enkele vlok betekent niets, maar alle
sneeuwvlokken samen zijn in staat het
verkeer lam te leggen.
Op de avondbijeenkomst getuigde een
vrouw van een Haax-lemse alcoholist van
het geheel andere leven dat zij en de kin
deren hadden nu vader niet meer dronk.
Een kienspel moest dienen om velen met
een aardige verrassing huiswaarts te doen
keren: een boei'enkapel zox-gde voor mu
ziek.
Afscheidsavond voor zendelinge
Na een verlofperiode van ruim acht
maanden, waarin mejuffrouw Elze Strin
ger uit Haarlem tal van lezingen hield
over haar werk als zendelinge-ondei'wijze-
res van de Christian and Missionax-y Allian
ce bij de Wisselmei-en op Nieuw-Guinea,
gaat zij op 20 januari ons land weer verla
ten. Zij gaat dan via New Yox-k, waar het
hoofdkwartier en de opleidingsschool ge
vestigd zijn van dit zendingsgenootschap,
dat in 22 gebieden, waar nimmer tevoren
het evangelie is verkondigd, ruim 800 zen
delingen onderhoudt. Op Nieuw-Guinea
zijn het er ongeveer 45. die onder de Ka-
pauku's, Dani's en Ukinduni's werken,
stammen, die nog in het stenen tijdperk le
ven. Elze Stringer is in november 1956 ont
komen bij de opstand te Obano, waarbij
verschillende medewerkers van de zen
ding werden vermoord, gebouwen ver-
bx-and en het vliegtuig vernield wei-den. Al
le zendelingen zijn echter op hun post ge
bleven en na deze moeilijke periode heeft
het zendingswerk een grote uitbreiding on
dergaan. Elze Stringer, die tijdens haar
verlof door haar broer, de heer Adriaan
Stringer, vervangen is, zal na een verblijf
van enkele maanden in de Verenigde Sta
ten haar taak in Enarotali weer hervatten.
Teneinde haar in de gelegenheid te stellen
afscheid te nemen van haar talrijke vrien
den in Haarlem en omgeving wordt op don-
dei-dag 15 januari des avonds om acht uur
een afscheidsbijeenkomst gehouden in de
Zuidex-kapel aan de Zuiderstraat te Haar
lem. Rev. W. Könemann, directeur van het
Zendingsgenootschap in Nederland, zal op
deze avond de nieuwe kleurenfilm „De
schaduw van de Shangri-la" vertonen, die
opgenomen is in de Baliemvallei.
Morgenavond zal di\ J. van Baal voor
de Antirevolutionaire Kiesvereniging in
Haarlem-Noord spreken over Nieuw-Gui
nea. Dx-, Van Baal is vroeger gouvex-neur
van Nieuw Guinea geweest. De bijeen
komst heeft, plaats in het hex-vormde
jeugdgebouw aan het Soendaplein.
scholen. Over het hele land kwamen op de
vervolgscholen vier keer zoveel epide
mieën voor als op de lagere en kleuter
scholen.
Door de sterke lichamelijke veranderin
gen, de sterke groei, het late opblijven, het
vele huiswerk en buitenschoolse activitei
ten zijn de kinderen op de vervolgscholen
stex-k vatbaar voor de ziekte. Daarom is
een vroegtijdige opsporing van belang. De
ze opsporing kan het beste worden ver
richt door een tuberculine-reactie en het
laten doorlichten van positief-reageren-
den. Er bestaan plannen om over het ge
hele land jaarlijks bij alle leerlingen van
de vervolgscholen de tuberculine-reactie
te laten verrichten. Gezien de enigszins
stijgende ziektecijfers vex-wacht het ge
meentebestuur, dat elke ouder het belang
van het onderzoek inziet en zijn toestem
ming ertoe geeft.
Advertentie
-
Van VRIJDAG a.s. af 2 u. en 7.30 u.
Reeds 7 dagen vooruit plaatskaar-
ten verkrijgbaar a. d. kassa. Tele
fonisch reserveren alleen mogelijk
voor dezelfde dag na 11 uur.
In het verversingshuis „Groenendaal
in Heemstede is zaterdagmorgen het gou
den jubileum van het gemeentelijk gasbe
drijf gevierd. Niet alleen de gascommissie
en het personeel van het bedrijf waren
aanwezig, maar ook de oud-gemeentese
cretarissen N. Vos en Th. M. Schelling, de
oud-wethouder H. M. van Unen, en de ge
meentesecretaris, de heer A. van Winger-
de.
Het feest werd bijgewoond door drie van
de allereerste personeelsleden: de heren
W. Verhoef, L. Sloof en C. van Bakel, de
eerste twee waren stoker en de derde
was lantaarnopsteker. Van hen is de heer
Van Bakel de oudste: 85. De heren hebben
natuurlijk vele herinneringen opgehaald
en de „broekies" onder de huidige perso
neelsleden laten weten, dat er vroeger
hard werd gewerkt.
Toen zij in 1908 bij het gasbedrijf begon
nen, werkten zij van zes uur 's morgens
tot zes uur 's avonds. Een tweede stoker,
zoals de heer Van Bakel ook lange tijd is
geweest, verdiende elf gulden per week
Het loon lag twee drie gulden boven dat
van een handlanger, waarmee dus het
„standsverschil" duidelijk was aangege
ven. Had men 's zaterdagsmorgens om
zes uur de nachtdienst achter de rug en
wilde men de zondag vrij hebben, dan
moest men zaterdagmiddag om twee uur
weer beginnen tot tien uur 's avonds
Brachten de oud-gedienden onder elkaar
gebeurtenissen van vroeger tijdens de ju
bileumviering in de herinnering, wethou
der mx\ O. H. van Wijk gaf als voorzitter
van de gascommissie een overzicht van de
ontwikkeling van 1908 tot heden, waarbij
hij de groei van het bedrijf schetste en
Heemstede noemde als een gemeente met
uitstekende voorzieningen.
Te verwachten is dat de gasvoorziening
in de nabije toekomst in regionaal ver
band zal worden verzorgd. „Moge het gas
blijven vloeien, opdat de bui-gerij op een
goed vuur een uitstekend maal mag be-
reiden", aldus de wethouder. De waarne
mend directeur, de heer A. J. V. Giesber-
ger, feliciteerde het gemeentebestuur met
het jubileum. Tenslotte sprak ir. J. Lim-
borgh, directeur.
Het personeel heeft het gemeentebestuur
een bloemstuk gezonden. Het gemeente
bestuur heeft gemeend dit gebaar te moe
ten waarderen met een attentie, die de
personeelsleden in de vorm van een rol
lade werd thuisbezorgd.
Vrijdagavond om acht uur zal de voor
zitter van de K.V.P.-fractie in de Tweede
Kamer, prof. mr. C. P. M. Romme, voor
de leden van de Jongerenorganisatie van
de Partij van de Arbeid „Nieuwe Koers",
zijn visie geven over de kabinetscrisis. De
bijeenkomst heeft plaats ten huize van de
voorzitter van „Nieuwe Koers", de heer
Dick Verkijk jr., Zaanenlaan 149, Haax--
lem.
Als onderdeel van de vijfkamp om de
„H.J. Kea'sler"-wisselbeker heeft de Haar-
lemse wielerclub „De Kampioen" zondag
in de omgeving van „Kraantje Lek" een
veldloop gehouden, welke op fraaie wijze
gewonnen werd door Jan van Egmond in
een tijd van 14 minuten en 48 seconden.
Het pax-cours, waarop deze veldloop ge
houden werd, was door de sneeuwval bij
zonder zwaar en lastig. Desondanks wis
ten Van Egmond en Van der Geest een
kleine voorsprong te veroveren en deze te
behouden. Fi-ans Vaars en Blommaert
volgden hen op de voet.
Door deze tweede opeenvolgende over
winning hij zegevierde ook op het num
mer hax-dlopen heeft Van Egmond nu
stevig de leiding in deze vijfkamp. Zijn
naaste concurx-enten zijn F. Vaars en Van
der Geest, de winnaars in 1958 en 1957.
De uitslag van de veldloop luidde: 1. Van
Egmond, 2. Van der Geest, 3. F.. Vaars,
4. Blommaert, 5. Van Dijk, 6. Nijssen, 7.
Van der Hox-st, 8. Croeze.
Nieuws in het kort
Klub Lange Mensen. De oprichtings-
vergadei-ing van de afdeling Haarlem van
de Klub der Lange Mensen heeft morgen
avond om acht uur in restaurant Brink-
mann in Haarlem plaats.
Wijziging spreekuur. De burgemeester
van Haarlem zal deze week donderdag van
half elf tot half twaalf spreekuur houden,
in plaats van op vrijdag.
Gevelstenen. Maandag 19 januari zal
de heer H. W. Alings 's avonds om acht
uur in restaurant Brinkmann te Haarlem
voor de leden van de Vereniging Haerlem
spi-eken over „De geschiedenis en de be
tekenis van de gevelstenen".
De sneeuw heeft niet alleen invloed uit
geoefend op het „menselijk" vex-keex-, ook
bij de vogels is het wintex-weer niet onop
gemerkt voorbijgegaan.
Kraaien en meeuwen zijn met de ande
re, kleinere gasten die we reeds regelma
tig om de huizen zagen ineens veel meer
op onze woningen aangewezen om hun
kostje te kunnen opscharrelen. Meestal
slagen ze hier nog wel in, temeer daar
het winterweer pas is begonnen.
Een vogelgx-oep, die echter in één slag
van zijn voedselgebied is afgesloten, is die
der weidevogels. Voor kievit en plevier be
tekent sneeuw het begin van de honger.
Daarom zijn de bewegingen van deze vo
gels ook erg afhankelijk van het weer. Dit
hebben we bij het zachte weer met be
trekkelijk hoge temperatuur gedurende de
afgelopen maanden in onze omgeving heel
goed kunnen zien. Het is namelijk niet zo,
dat alle vogels in de herfst rechtstreeks
van hun broedgebied naar warme, zuide
lijke landen trekken om daar de winter te
gaan doorbrengen. Neem bij voorbeeld de
kieviten. Uit Noord- en Oosteuropese lan
den aanvaardden zij de najaarstrektocht
en kwamen in Nederland. Hier was het
weer zacht en de akkers leverden een over
vloed aan voedsel. Dus... bleven ze hier
„plakken".
Hierdoor kon het gebeuren, dat in de pol
ders ten zuidoosten van Haarlem tus
sen de stadsi-and en de ringvaart om de
Haax-lemmex-meer en in de Haarlem
mermeerpolder steeds kieviten aanwezig
waren. Opeens dit was op 13 december
nam hun aantal buitengewoon toe. Vele
tienduizenden vogels kwamen in de pol
ders aan. Sommige landerijen waren er
zó mee bezet, dat het nog groene gras was
bespikkeld met ontelbare kieviten en
goudplevieren. De avond tevoren meldde
een bericht in de krant, dat Denemai'ken
onverwacht door een koudegolf was ge
teisterd; deze bracht op sommige plaat
sen in Scandinavië veertien graden vorst.
Het is niet onwaarschijnlijk dat de vogels,
die in de omgeving van de Spaai'nestad
bij duizenden tegelijk „uit de lucht kwa
men vallen", voor de kou in de Scandi
navische landen naar Nederland waren
gevlucht. Daar de temperatuur hier be-
Tiaaglxjk bleef was er geen reden voor de
dieren om verder te trekken.
De sneeuw van zaterdag bracht grote be-
roering. De kieviten vlogen zenuwachtig
rond boven de weilanden, die hun geen
voedsel meer boden en zondag gaf de hele
dag een massale kievitentrek te zien.
Boven de Haarlemmermeer zijn die dag
vele tienduizenden vogels overgevlogen in
zuidwestelijke richting. De ene troep volg
de op de andere. Nu eens vlogen ze laag
over de akkers, dan weer trokken ze hoog
over. Soms werd het groepsverband door
de stijgwind boven de huizen van Vijfhui
zen verbroken en trokken ze als een flad
derende, ongedisciplineerde massa verder
om zich voorbij het dorp weer te herstel
len. Andere troepen werden door sneeuw
buien overvallen en gedwongen op het land
te schuilen om zodra de bui voorbij was
hun tocht te vervolgen. Dit voorbijvlie-
gen begon in de ochtenduren, toen de sche
mering nog maar juist was geweken en
duurde tot ver in de middag. Vooral wan
neer tussen de sneeuwvlagen door de zon
op de zwartwitte vogels scheen, met als
achtergrond de zware buiwolken boven het
smetteloos wit besneeuwde polderland
schap, bood deze massale vogeltrek een
indrukwekkend schouwspel.
„Dierenbescherming" te Haarlem wekt
dierenvrienden op, hulp te verlenen door
het strooien van brood, zaad, e.d. en het
ophangen van vetbollen, pinda's, enzo
voort op die plaatsen, waar de vogels ge
regeld komen en van de zijde van de kat
ten weinig gevaar te duchten is.
Dierenbeschei-ming is begonnen met het
voederen van de vogels in de bossen en
parken in Haarlem en omgeving. Teneinde
dit werk te kunnen voortzetten, roept zij
de medewerking in van de dierenvrienden.
Deze kan bestaan uit: het zich persoonlijk
beschikbaar stellen voor het klaarmaken
of het rondbrengen van voedsel (aanmel
den ten kantore van de vereniging Ridder
straat 7 tussen 10 en 18 uur); het afstaan
van brood en zaad, dit kan gebx-acht wor
den in het asiel van de vereniging Ridder-
straat 11 tussen 8.30 en 12 uur of tussen
14 en 18 uur): financiële steun, hetzij door
storting op giro 39647 van de Vereniging
Diei-enbeseherming te Haarlem onder ver
melding „Voor de vogels", hetzij door een
gift te deponeren in de bus in het asiel
Ridderstraat 11.
Zaterdagmiddag omstreeks kwart voor
twee is de Haarlemse brandweer uitgerukt
voor een bi'and in een huis aan de Pegasus-
straat in Haaidem-Noord.
De brand werd ontdekt door een bewoon
ster van de bovenverdieping, die op de
overloop komend een jas, welke aan de
kapstok hing, in brand zag staan. Zij wierp
de jas in de keuken op dezelfde verdieping,
waar een gordijn vlam vatte. Aangezien
zij ook rook zag op de zolderverdieping
begaf zij zich daarheen. Inmiddels had het
vuur zich uitgebreid tot de trap naar de
zolderverdieping. De bewoonster zag zich
de terugweg versperd en kon zich slechts
door een overhaaste vlucht via een dak
raam en de dakgoot bij de buren in veilig
heid brengen.
De bx-andweer was het vuur spoedig
meester. Zij vermoedt dat de brand is ont
staan doordat kinderen op de zolder met
lucifers hebben gespeeld.
