A.R.-partij wil geen herstel
van de brede basis
2.
Pièrfót
VAN KLEUR BEKENNEN EN
Voorzitter Berghuis: „DeP.v.d.A. heeft
de aanduiding rechts-links
volkomen vertroebeld
Overstromingen in Ohio
en Pennsylvania
laat-Caiia
en om
Binnenhof
&p de
<ZPraatótoel
WITTE
KRUIS
HELPT
ECHT!
WITTE KRUIS
3
Beruchte weg tussen Delft
en Overschie wordt
vernieuwd
Ambtenaar uit Nieuw-
Guinea waarschuwt V.S.
Coiffure Création
60-jarig Jubileum
Sanatoriumpatiënten
in lawaai en stof
Montgomery begint iets te
voelen van zijn feilen
Massale evacuatie
Franse dagbladen worden
vijf franken duurder
'"Hoe is het ontstaan?">
Dit woord:
PIETEPEUTERIG
ZATERDAG 24 JANUARI 19 5 9
„Ons verlangen gaat op dit ogenblik be
paaldelijk niet uit naar een herstel van de
enkele weken geleden gestrande brede ba
sis. Zij kan geen bevrediging meer schen
ken. Een brede basis doet op den duur
aan de duidelijkheid der politieke verhou
dingen afbreuk en werkt principieel ver
vagend, hetgeen nadelige invloed heeft op
de politieke oordeelsvorming der burgers".
Dit verklaarde hedenmorgen in zijn ope
ningsrede tot de in Utrecht bijeenzijnde
deputatenvergadering van de Anti-Revolu
tionaire Partij de voorzitter, dr. W. P.
Berghuis. Na de wens uitgesproken te
hebben, dat de vergadering zou demon
streren dat de A.R.-partij, wat men ook
van haar mag zeggen, ondanks soms on
dervonden kritiek en aanvallen, ondanks
ondergane teleurstellingen en tegenslagen
en in het besef van eigen tekortkomingen
een warm-levende zaak is, welker levens
kracht is uitgeheven boven menselijke
zwakheden, riep dr. Berghuis op zich aan
te gorden tot de evangelische strijd, zoals
die in wezen het bestaan van de partij be
paalt, namelijk voor een staatkundig be
stel in bijbelse gehoorzaamheid.
„Demagogische duimzuigerij" noemde
dr. Berghuis vervolgens „de door de so
cialisten op touw gezette legendevorming",
als zou bij de oorzaken van de kabinets
crisis in het geding zijn geweest hun strijd
voor de armen tegen de strijd der ande
ren voor de rijken. Als symptomen van de
wijzigingen in de na de oorlog gegroeide
politieke verhoudingen, zag de A.R.-voor-
zitter de verkiezingsstrijd van 1956, de
moeilijkheden bij de kabinetsformatie, het
ongezonde karakter van de basis van het
kabinet en de verkiezingsuitslagen van
1958.
Een zich thans reeds definitief uitspre
ken over of een zich vastleggen op een
bepaalde kabinetsbasis na de verkiezingen,
achtte hij echter onjuist. Dat zou voorba
rig zijn. De doelstelling van de Partij van
de Arbeid was bij haar oprichting volgens
dr. Berghuis, gericht op het aantasten van
de bestaansgrond der confessionele par
tijen. Zij trachtte daartoe een nieuw cri
terium voor politieke partij-indeling in ons
land door te voeren, namelijk de onder
scheiding vooruitstrevend-conservatief,
een nieuw, op de Nederlandse verhoudin
gen niet passend en in wezen volstrekt
oppervlakkig en nietszeggend politiek on-
derscheidingsmerk. Zij trachtte daaraan
inhoud te geven door het socialisme de
aanduiding „vooruitstrevend" toe te ken
nen, waardoor er voor de rest, de overi
ge partijen, als enige benaming het woord
„conservatief" overbleef, aldus dr. Berg
huis.
„Verwarrend"
Deze omschakelingspoging in de Ne
derlandse politiek heeft tenslotte geen door
slaggevend effect gehad, maar dr. Berg
huis meende, wel te moeten erkennen, dat
'zij een klad in de politiek in de oorspron
kelijke Nederlandse zin heeft gebracht, al
thans voor velen verwarrend heeft ge
werkt. Het gevolg was, dat in veel spraak
gebruik de oorspronkelijke Nederlandse op
diepe grondslagen gebaseerde onderschei
ding rechts-links werd vervangen dooi
de in wezen nog niets zeggende on
derscheiding vooruitstrevend-conservatief.
Het is de doorwerking van dit onzuivere
criterium geweest, dat er bv. ook onder
de Anti-Revolutionairen toe heeft geleid,
dat sommigen in de veronderstelling ver
keren of verkeerd hebben, dat de A.R.-
partij dichter bij de V.V.D. staat dan bij
de P.v.d.A., zoals het bij anderen ook in
omgekeerde zin het geval is geweest.
Hierdoor is een tweeslachtige, dubieuze
en onduidelijke situatie veroorzaakt.
Het is deze tweeslachtigheid, die geleide
lijk spanningen heeft veroorzaakt en thans
naar het zich laat aanzien, tot een uitbar
sting heeft geleid. Op dit punt ligt, naar
dr. Berghuis meent, de belangrijke inzet
voor de komende verkiezingen. Er zijn
aanwijzingen, dat kansen op een kente
ring thans aanwezig zijn.
De verschijnselen wijzen er volgens
hem op, dat de P.v.d.A. met haar na-
De vernieuwing van het beruchtste ge-
ieelte van rijksweg 13, het zeven kilome
ter lange traject tussen Delft en Over
schie, is gegund.
Het wegenbouwbedrijf A. Kraal te
Utrecht zal dit rijkswegproject op groot
scheepse wijze aanvatten. Met een drie
ploegendienst zal, op verschillende plaat
sen tegelijk, dag en nacht worden gewerkt
om de weg voor de door de rijkswaterstaat
gestelde datum van 21 november 1959, ge
reed te krijgen.
De nieuwe weg, die ruim vijf miljoen
gulden kost, zal bestaan uit twee geschei
den rijbanen van elk negen meter breed.
Elke rijbaan, verdeeld in drie rijstroken
van drie meter breedte, zal bovendien een
vluchtstrook van 2,5 meter krijgen.
199
oorlogse politieke opzet, zowel met betrek
king tot de indeling van de Nederlandse
groeperingen als met betrekking tot de
verkondiging van het socialisme, is vast
gelopen. Thans gaat het er volgens dr.
Berghuis om, dat de politieke onderschei
dingskenmerken weer duidelijk worden
aangegeven door de voor de politieke keu
ze van belang zijnde beweegredenen en
niet door op zichzelf nietszeggende en in
elk geval niet wezenlijke termen als
„vooruitstrevend" en „conservatief". Dit
wil zeggen, aldus dr. Berghuis, dat de ge
bruikelijke tweedeling in de politieke groe
peringen door de uitdrukkingen „rechts"
en „links" weer zonneklaar in de echt-Ne
derlandse zin worden verstaan, waarin tot
rechts behoren de partijen, die zich uit
drukkelijk op christelijke geloofsbasis stel
len en tot links de partijen, die dat prin
cipieel afwijzen. Tot die laatste categorie
behoren zowel de P.v.d.A. als de V.V.D.
„Maar", zo besloot dr. Berghuis, „dit wil
echter in het geheel niet zeggen, dat na de
fundamentele positiebepaling in de verde
re praktische beleving daarvan, de onder
scheiding vooruitstrevend-conservatief in
de politiek geen rol speelt. Maar dan
gaat het nimmer om een begrip vooruit
strevend, zoals de P.v.d.A. zich dat heeft
aangemeten, namelijk als aanduiding van
socialistische opvattingen over staat en
maatschappij en samenleving".
LOS ANGELES (Reuter) Het hoofd
van het Kantoor voor Bevolkingszaken van
Nieuw Guinea, dr. J. V. de Bruyn, heeft,
vrijdag op een persconferentie in Los
Angeles verklaard, dat Amerikaanse wa
penleveranties aan Indonesië de strijd om
Nieuw Guinea in de toekomst tot een we
reldprobleem kunnen maken.
De regering van Indonesië gebruikt deze
wapens om er vrijwilligers mee uit te
rusten, die tot taak hebben Nieuw Guinea
te „bevrijden", aldus dr- De Bruyn.
Hij voegde hieraan toe dat hij deze aan
gelegenheid zal bespreken met functiona
rissen van het Amerikaanse ministerie van
buitenlandse zaken als hij in Washington
komt.
Dr. De Bruyn verklaarde voorts, dat de
Nederlandse regering de inheemsen een
kans wil geven om hun eigen lot te be
palen en tot een eigen regering te komen
wanneer zij hiertoe in staat zijn. Voor he!
zover is. zullen wij echter wel minstens
25 jaar verder zijn, aldus dr. De Bruyn.
Advertentie
■>SL
Dinsdag 27 januari a.s. hopen
wij hei
van onze zaak te vieren.
Op deze dalrim zal tevens de
nieuwste verbouwing en uit
breiding zijn voltooid.
Hierdoor is ons bedrijf in deze
reeks van jaren tot één der
grootste en modernste zaken
van Nederland uitgegroeid.
Gaarne nodigen wij U uit om
een kijkje te komen nemen.
Receptie: Dinsdag 27 januari
van 10-12 uur v.m.
Zijlstraat 88 Telefoon 10083
Haarlem
De directrice van het sanatorium „Vio-
letta" te Heerenveen waar t.b.c.-patiën-
ten nakuren is plotseling in grote moei
lijkheden gekomen door het besluit van
het bestuur van de ijsvereniging „Thialf"
dat de tijdelijk tot rustoord ingerichte ijs-
tent ontruimd moest worden. De patiënten
zijn nu tijdelijk op de bovenverdieping van
„Violetta" ondergebracht en liggen te
midden van lawaai en stof, want met de
uitbreiding en verbouwing van het gebouw
is men nog lang niet gereed. Het sanato-
rijm moest geheel gerestaureerd en uit
gebreid worden, waarmee in april al zou
worden begonnen. Daar de officiële goed
keuring echter langer uitbleef dan ver
wacht was, kon men pas half juli beginnen.
De patiënten moesten ergens anders wor
den ondergebracht en het bestuur van
„Violetta" had overeenstemming weten te
bereiken met het bestuur van „Thialf" dat
de grote ijsbaantent zolang tot verpleeghuis
mocht worden ingericht. Bepaald was ech
ter, dat de tent op 1 december ontruimd
moest zijn. Door tegenslag was echter de
aannemer niet op tijd gereed gekomen,
maar daar de vorst uitbleef had men de
ijstent niet nodig. Toen het vorige week
begon te winteren, gaf het bestuur van
„Thialf" de directrice opdracht de tent te
ontruimen.
LONDEN (Reuter) Veldmaarschalk
Montgomery heeft in een vraaggesprek
met verslaggevers van de Amerikaanse
radio- en televisiemaatschappij C.B.S.
over zijn moeilijkheden met Amerikaanse
generaals tijdens de oorlog gezegd, dat
men in het Britse achtste leger van me
ning was, dat men tamelijk goed in het
vechten was, en dat men daardoor wel
licht tamelijk arrogant was.
„Wellicht ben ik niet erg goed in het over
reden. Ik geef graag orders. Er zijn aan
beide kanten fouten gemaakt, doch mis
schien werd de grootste door mij ge
maakt".
Hij noemde president Eisenhower een
groot man, voor wie hij veel bewondering
koestert. Het zou hem spijten als hij diens
vriendschap zou hebben verloren. Met
Kerstmis heeft hij het Amerikaanse
staatshoofd zeer hartelijke groeten ge
stuurd, doch geen antwoord gekregen.
Montgomery heeft in zijn gedenkschrif
ten felle critiek op Eisenhower geoefend,
die in de oorlog zijn meerdere was.
Montgomery heeft Eisenhower een exem
plaar van zijn memoires met een eigen
handige opdracht gezonden, maar geen
bericht van ontvangst gekregen.
CHICAGO, (UPI) Door de ergste
overstroming in bijna een halve eeuw zijn
ongeveer 10.000 mensen vrijdag uit hun
woningen in Chiilicothe (Ohio) verdreven
en werd 20 percent van de bevolking van
Meadsville (Pennsylvania) gedwongen de
vlucht te nemen. Gouverneur Michael di
Salie heeft voor de gehele staat Ohio de
noodtoestand afgekondigd. Hij schatte,
dat de overstroming, die van woensdag af
de staat geteisterd heeft, in totaal een
schade van 83 miljoen dollar heeft veroor
zaakt.
Bij de massale ontruiming van Chiili
cothe werden ook helicopters en amphibie-
voertuigen van het leger ingeschakeld.
Een derde van de historische stad kwam
onder water te staan.
Een andere overstroming, de ergste, die
men daar ooit heeft meegemaakt, dwong
de autoriteiten twintig percent van de be
volking van Meadsville (Pennsylvania) te
evacueren. De ziekenhuizen van de stad
liggen vol met slachtoffers van kou en ont
bering.
In totaal hebben de grillige stormen,
die de overstromingen veroorzaakt heb
ben, de dood van meer dan honderd men
sen en een schade van ongeveer 100 mil
joen dollar in de Verenigde Staten veroor
zaakt.
Ondertussen dreigen er meer overstro
mingsrampen, daar de rivieren in de staat
New York en de staat Kentucky vol ijsver-
sperringen zitten.
Mijnwerkers gered
PORT BLANCHARD, (UPI) Twaalf
mijnwerkers, die in een kolenmijn te Port
Blanchard in de Amerikaanse staat Penn
sylvania waren ingesloten door een over
stroming, zijn levend en druipnat aan de
oppervlakte gebracht. Tengevolge van de
overstroming van de Susquehanna-rivier
stroomden vele tonnen water de mijn bin
nen. De hoofdschacht die onder de rivier
loopt kwam vol water te staan. Vierenveer
tig mijnwerkers werden kort na de instro
ming gered, maar over het lot van twaalf
anderen verkeerde men in het onzekere.
Zij wisten op enkele plaatsen droge grond
te bereiken. Reddingsploegen, die een on
derzoek instelden vonden hen daar en
brachten de mijnwerkers door het water
naar buiten. Een dag lang waren arbei
ders koortsachtig bezig geweest de toe
voer van het water uit de Susquehanna af
te dempen. De reddingspogingen kostten
naar schatting twee miljoen dollars aan
arbeid en materiaal.
Duitse bijdrage. De Westduitse Bonds
dag heeft donderdagavond een wetsont
werp aangenomen, waarin de akkoorden
over de bijdragen voor de op Duits gebied
gestationeerde strijdkrachten van zes lan
den voor 19571958 worden goedgekeurd.
Groot-Brittannië ontvangt 588 miljoen
Mark, de Verenigde Staten 325 miljoen,
Denemarken 1,2 miljoen en Nederland
400.000 Mark.
„De strijd gaat -thans- over de vraag of
Nederland straks in het bezit wil komen
van een kabinet, dat een progressief beleid
voorstaat, dan wel van een „rechts" be
wind". Aldus ongeveer de leuze, die sinds
de aanvang van de verkiezings-veldtocht
nu reeds enige malen geklonken heeft uit
de mond van meer dan een kopstuk van
de Partij van de Arbeid. Tussen twee haak
jes, wanneer ik de uitdrukking „verkie
zingsveldtocht" gebruik, dan moet ik toch
wel opmerken, dat dit voorshands een
enigermate groot woord is. Tot dusverre
immers gaat het allemaal nog heel kalm
pjes aan. Maar... wat niet is kan komen
en naarmate de twaalfde maart gaat na
deren, zal er waarschijnlijk wel grotere
vurigheid in woord en geschrifte waar
neembaar worden.
Bovenvermelde leuze beoogt de burge
rij er toe te brengen kleur te bekennen.
Opgemerkt zij echter, dat die leuze wel
zeer kort en, zeker in de ogen van veel
niet-P.v.d.A.-ers, te simpel geformuleerd
is. In werkelijkheid toch heeft waarlijk
niet alléén de P.v.d.A. progressiviteit in
pacht. Verder ware het heel onwerkelijk
rekening te houden met de mogelijkheid
van vorming van een louter uit P.v.d.A.-
ers bestaand kabinet. Daarom valt aan
te nemen, dat de gedachten van hen, die
de leuze hebben aangeheven, slechts uit
gaan naar bevordering van een verkie
zingsresultaat waardoor voor de progres
sieve elementen in andere partijen eer
der bereikbaar zal zijn, dat die partijen
tot samenwerking met de P.v.d.A. bereid
zullen zijn. In feite toch komt het er op
aan, of men een formatie voorstaat, waar
in óók socialisten een plaats zullen inne
men dan wel of men een bewind zónder so
cialisten wenst.
Daarom verdient op zijn beurt prof. Oud
lof voor de wijze, waarop hij, vóórdat de
kiezers ter stembus trekken, kleur heeft
bekend. Dit, door onomwonden aan te kon
digen, dat hij en zijn mede-liberalen be
paald niet van zins zijn mede te werken
aan het tot stand doen komen van een ka
binet met socialisten erin. Aldus weten al
thans P.v.d.A. en V.V.D. duidelijk wat zij
aan elkaar hebben. Want het is bekend
dat in de ogen van de P.v.d.A. de partij
van prof. Oud een niet-progressief beleid
voorstaat.
Door de twee hier weergegeven stand-
jjlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
I TECHNIEK
hui iiiiiii ii uw in ii iiiii min in ii ii in ii nr ii||jL^
En de techniek, steeds schrijdt zij
voortZo ontving ik van J. G.
Mooijekind (Rijksstraatweg 198,
Haarlem) een aanbieding van kruide
nierswaren met de mededeling:
„Bezorging per telefoon, 54215,
Haarlem".
FISCAAL
In Elseviers Weekblad las
ik:
„De minder zorgzame onder
nemer zal bij zijn overlijden
20°/n inkomstenbelasting moeten
betalen".
Daar moet de fiscus dan wel precies
op tijd bij zijn. Het kan een kwestie
van seconden zijn, of hij vist achter
het net.
CONCORDIA
In Bosk oops Nieuws- ens
Advertentieblad biedt de
firma Rehorst Zn
„Nieuw te bouwen eensgezins-
woningen"
aan. Eensgezinsheid maakt macht. |j
APPETIJT
Van Brinkers (uit Nederhorst den
Berg) ontving ik een circulaire,
waarin deze o.a. aanbiedt: s
Damespyama'ssmakelijk model,
6.78".
HORECA
En in de Soester Courant
adverteert het Oranjehotel:
„Half vers gebraden kip, appel-
moes - p. frites5.00".
Ik houd meer van verse. j=
TALARIUS 1
lIlF
punten is overigens nog allerminst over
de gehele linie afdoende klaarheid bereikt.
Zo bestaat er b.v. voor andere partijen
dan die van de P.v.d.A. ruimte voor de
vraag, hoe het bij de P.v.d.A. zelf met de
eenheid is gesteld, hoe b.v. de partij als zo
danig en de meerderheid van haar aan
hangers, tegenover het beleid inzake
Nieuw-Guinea en tegenover het defensie-
vraagstuk staat, en of er niet zijn, die wel
iets voor een „flirtation" met de Pacifis
tisch Socialistische Partij zouden gevoe
len.
Problematiek voor andere partijen
Nu de Katholieke Volkspartij, de Anti-
Revolutionairen en de Christelijk Histori
sche Unie kennis hebben kunnen nemen
van wat de liberalen per se niet willen en
tevens van de anderzijds door de P.v.d.A.
gekoesterde wensen, zou het eigenlijk
meer dan ooit toe te juichen zijn als op hun
beurt ook de volgelingen van prof. Romme,
van prof. Zijlstra en van de heer Tilanus
er toe zouden komen duidelijke taal te
spreken. Doch dit zal hun waarschijnlijk
niet gemakkelijk vallen.
Wat nu overigens allereerst de K.V.P.
aangaat, valt niet te ontkennen, dat er
binnen haar gelederen in opvallender mate
nog dan bij andere partijen een rechter-
en een linkervleugel bestaan. De laatste
wordt bovenal gevormd door hen, die tot
de Katholieke Arbeidersbeweging behoren
of daarmee op zijn minst in belangrijke
mate sympathiseren. Nu behoeft men
daar slechts even het oor t" luisteren te leg
gen om terstond te kunnen bemerken, dat
voor de aanhangers van die richting een
samengaan met de liberalen (V.V.D.) wei
nig aanlokkelijk is en dat zij er daarente
gen juist wél voor voelen om indien slechts
enigszins mogelijk, de vorming van een ka
binet te bevorderen waarin ook de P.v.d.A.
haar aandeel zal hebben. Nog dezer da
gen verklaarde mij bijvoorbeeld een man
van gezag uit die kring, dat hij verreweg
het liefst zou zien dat K.V.P. en P.v.d.A.
gezamenlijk in de regering zitting zouden
nemen. Toen ik daarop zei de indruk te
hebben dat er ook bij de P.v.d.A. heel wat
zijn die er net zo over denken, maar dat zij
dan wel zeggen dit niet tot elke prijs te wil
len doen, luidde de reactie: „Ja, doch dat
geldt voor ons evenzeer!". Waarbij uiter
aard niet gezegd werd, welke „prijs" men
over en weer zou hebben te betalen; wél
dat, als eenmaal de „prijs" zou zijn vast
gesteld ook zekerheid aanwezig diende te
zijn, dat men zich aan het dan in onderling
overleg tot stand gebrachte programma
zou houden. Intussen er is in de K.V.P. on
getwijfeld ook een geheel andere stro
ming, te weten van mensen die bijzonder
huiverig, zijn voor veel van wat de P.v.d.A.
op tal van gebieden verwezenlijkt zou
willen zien. Daardoor ziet, zo ik mij niet
vergis, prof. Romme zich ook nu weer voor
het probleem geplaatst hoe hij de eenheid
in de K.V.P. zo sterk mogelijk kan doen
blijven. En die moeilijkheid doet zich nu
juist meteen voor, als het er om gaat te
voren nog voordat de kiezers gesproken
hebben precies uit te stippelen welke
richting men van K.V.P.-zijde tenslotte zal
inslaan.
Van min of meer soortgelijke aard zijn
de problemen in het Anti-Revolutionaire
kamp. Voor deze keer kan ik er mee vol
staan in herinnering te brengen dat in ze
kere zin, wat hun mate van progressivi
teit betreft, prof. Zijlstra en dr. Bruins
Slot als vertegenwoordigers van uiteenlo
pende opvattingen te beschouwen val
len. hetgeen niet wegneemt, dat zij broe
derlijk achter elkaar als nummer één en
nummer twee op de lijst van de Anti-Re
volutionairen prijken.
En bij de Christelijk-Historischen is het
misschien nog méér: „kijken wat er van
komt". Dit niet zo zeer tengevolge van een
minder oirbaar opportunisme als wel door
dat daar m alle eerlijkheid tenslotte met
betrekking tot tal van sociale, economi
sche en financiële vraagstukken heel wat
uiteenlopende meningen blijken te be
staan.
Vaststelling van de kandidaten-lijsten
Bij de C.H.U. moge er aanvankelijk eni
ge agitatie gevoeid zijn tegen de zitten
de vrouwelijke afgevaardigde jkvr. mr. C
W. I. Wttewaall van Stoetwegen, tenslotte
is haar terecht weer een goede (verkies
bare) plaats op de lijst toegekend. Te
recht, want zij behoort zeker tot de meest-
verdienstelijke Kamerleden. Dit ook al
doordat zij menigmaal van lofwaardige
zelfstandigheidszin bij haar oordeelvor
ming getuigt. In hoofdzaak hadden lieden,
die o.m. juist daarvan niet gediend waren,
en b.v. vonden dat zij nu en dan van te
sterke linkse neigingen blijk geeft, een po
ging aangewend om haar beentje te lich
ten. Doch dit is uiteindelijk op een volsla
gen mislukking uitgelopen.
De leden van de K.V.P. hebben bij de
door hen gehouden stemming in de hun
door de verkiezingsraad der partij voor
gelegde groslijst enige veranderingen met
betrekking tot de volgorde op de lijst
om precies te zijn, op de lijsten in ver-
schillende kieskringen aangebracht.
Dientengevolge lopen enige kandidaten,
die aanvankelijk nl. op de groslijst, plaat
sen hadden gekregen waardoor hun ver
kiezing tot Kamerlid zo goed als zeker
scheen, kans zich niet (meer) naar het
Binnenhof afgevaardigd te zien. Dit geldt
bv. voor mr. K. T. M. van Rijckevorsel
en voor de heer Bernard Verhoeven. De
eerste zal men, indien hij het niet mocht
halen, op het Binnenhof missen, waar hij
zich een bekwaam jurist toonde, die ook
bij herhaling van zekere onafhankelijk
heidszin blijk gaf. En uit een oogpunt van
deskundigheid op het gebied van de scho
ne kunsten in het algemeen, op dat van
de letteren in het bijzonder, ware het te
betreuren, als de heer Verhoeven zijn Ka
merlidmaatschap zou kwijt raken.
Elke medaille heeft haar keerzijde
Dat leert opnieuw de bij deze gelegen
heid opgedane ervaring. Aan de ene kant
zit er veel goeds in, dat uiteindelijk de le
den van een partij op demokratische wij
ze een stem in het kapittel hebben wan
neer het om de kandidaatstelling en om
bepaling van de volgorde der kandidaten
gaat. Maar een schaduwzijde van de hier
voor bij de K.V.P. geldende regeling is,
dat sommige belangengroepen of (en) spe
ciale „verkiezingscomité's", die het voor
een bepaalde figuur opnemen, het dan in
de praktijk nog vrij gemakkelijk in han
den hebben, een of meer verdienstelijke
kandidaten met hun speciale favoriet voor
bij te streven, met het gevolg zelfs, dat
die kandidaten dan tenslotte achter het net
komen te vissen.
Nieuw-Guinea
Het belangwekkendste, dat zich in de af
gelopen week op het Binnenhof afspeelde,
was wel de samenkomst van minister Hel
ders 'en Dr. Platteel, gouverneur van Ne
derlands Nieuw-Guinea, met een aantal
vertegenwoordigers van de pers. Ter ver
gemakkelijking van de door beide heren
bij deze ontmoeting te vervullen taak, was
er zorg voor gedragen, dat wie vragen
mocht willen stellen, deze te voren schrif
telijk moest indienen. Hierdoor ontbrak
het anders aan persconferenties gemeen
lijk eigen zijnde element van een onge
dwongen uitwisseling van vragen en ant
woorden. Niettemin wil ik gaarne erken
nen, dat hetgeen men van „regeringszij
de" te horen kreeg, toch wel in meer dan
één opzicht de moeite waard was. En ze
ker sprak er uit heel het optreden van gou
verneur Platteel een sterke overtuiging
als schraging van het hem onmiskenbaar
eigen zijnde doorzettingsvermogen.
Het ware dwaasheid hiervoor geen oog
te willen hebben, ook al moge men dan,
gelijk schrijver dezes, in het algemeen in
het Nederlandse regeringsbeleid ter zake
van Nieuw-Guinea, weinig aantrekkelijk
achten. De rotsvaste wil van de gouver
neur om er het beste van te maken wat
mogelijk is, doet hem. naar mij nog uit
een na afloop van de samenkomst met
hem gevoerd kort gesprek bleek, soms
het gevoel bekruipen, dat in het openbaar
in het parlement of elders uitgesproken
twijfel, of ons land nu toch heus wel een
juiste weg bewandelt in verband met het
vraagstuk-Nieuw-Guinea, nadelige uit
werking kan hebben. Met name bij de be
volking zelf, die daardoor eventueel ge
schokt zou kunnen worden in het vertrou
wen, dat Nederland weet wat het ten op
zichte van het gebied in kwestie wil. Men
selijk is het heel goed te begrijpen, als
zich somwijlen een dergelijk gevoel mees
ter maakt van deman, die ginds aan het
roer staat. Niettemin komt het mij voor,
dat het wel degelijk plicht is voor hen, die
ook internationaal bezien, de mogelijk
heid van wijziging in de houding van Den
Haag ten opzichte van de politiek inzake
Nieuw-Guinea bevorderd zouden willen
zien, eerlijk voor die mening op te komen.
Begrijpelijkerwijze bleven zowel minis
ter Helders als gouverneur Platteel in hun
beantwoording van de bij hen ingediende,
op enkele onderdelen nog wel eens even
mondeling nader aangevulde vragen, vrij
wel geheel buiten het terrein van de pro-
plematiek van Nederland's Nieuw-Guinea-
politiek. Slechts één ogenblik betrad de
gouverneur dit teirein wel. Dit gebeurde,
toen hij, er van gewagende, dat de Pa
poea's open voor ons staan, in één adem
met die opmerking verklaarde meer dan
ooit overtuigd te zijn van Nederland's mis
sie ginds. Wat nu die missie aangaat, had
eerst de minister al herinnerd aan de taak,
die ons land op zich heeft genomen door
in overeenstemming met de in het Hand
vest van de Verenigde Naties voorkomen
de verklaring betreffende niet-zelf-bestu-
rende gebieden ten behoeve van het ge
biedsdeel in kwestie en van zijn bevol
king te werk te gaan. Die bevolking, zo
liet hij hierop volgen, zal op het daarvoor
geëigende tijdstip volkomen vrij haar lot
hebben te bepalen. Wie zal uitmaken, wan
neer het tijdstip geëigend is, kreeg men
echter niet te horen. Daarentegen bleef
niet onverzwegen, dat „wij wel hopen, dat
de Papoea's zich dan bereid zullen tonen
tot een blijvende band met Nederland,
dank zij de wijze, waarop Nederland zijn
taak zal hebben verricht". Heel zacht
uitgedrukt, deed die uitlating wel bijzon
der optimistisch aan. Dit paste trouwens
bij de van optimisme getuigende geluiden,
die de beide Excellenties tijdens de hier
vermelde samenkomst in aanmerkelijke
mate lieten horen.
Dr. E. van Raalte
Hulpeloos
Bij tijd en wijle circuleren gestencilde
lijsten, samengesteld door anonieme grap
jassen, waarop een bloemlezing voorkomt
van citaten uit brieven die bij overheids
instanties binnenkomen. Deze brieven zijn
van on- of min-geletterden, die om een of
andere dringende reden een brief schrij
ven aan het Huisvestingsbureau, Sociale
Zaken of anderszins.
Tijdens de laatste oorlog verschenen
dergelijke bloemlezingen al. Zij bevatten
toen lachwekkende voorbeelden van stijl-
bloemen uit brieven van wanhopigen, die
zich richtten tot de overheid om extra
gas- en elektriciteitsrantsoenen, levens -
middelentoewijzing of textielbonnen.
Ofschoon zij uitermate grappig zijn, ma
ken dergelijke bloemlezingen toch een
zielige indruk. Zij geven een ontroerend
beeld van een mens in nood, die niet de
kunst verstaat die nood op de voorge
schreven wijze ter kennis te brengen. Wan
neer men bijvoorbeeld leest, toe iemand
„een aanzoek doet om meer gas aangezien
ik een kind gekregen heb, hetwelk mij
door de drukte geheel door het hoofd is
gegaan", rijst voor het geestesoog een door
zorgen overstelpte moeder op, die niet uit
de warwinkel van formulieren wijs kan
en daardoor dreigt te worden overgeslagen
bij de formele, officiële hulp in bijzondere
omstandighedenDat is eigenlijk niet erg
grappig.
Iemand richt zich tot „De hoogweleer-
waarde heer burgemeester", om deze te
vragen of er niets kan worden gedaan aan
het feit „dat ik een lek op zolder heb zit
ten, die naar beneden is gekomen". Een
onder eist beter onderhoud van zijn wo
ning en zegt: „Ik sta erop dat wij net zo
opgeschilderd worden als onze buurman".
Een derde beweert dat „mijn vrouw alle
spijzen met petroleum moet bereiden", om
dat de „schoorsteen niet wil branden".
„Kom eens naar mijn gang kijken", vraagt
iemand aan de overheid, „waar het pla
fond van de kamer ook bijhangt". En
iemand die last van vocht heeft, schrijft:
„Mijn oude schoonmoeder slaapt in een
kamer waar ook de schimmel staat".
Grappig?
Misschien op het eerste gezicht. De sa
menstellers van deze humor geven iets
waar men hartelijk om lachen kan tot
plotseling de lach verstomt en men met
enige wrevel tot de ontdekking komt, dat
zij een schril beeld tekenen van een wijde
kloof tussen mens en overheid, die door
de taal niet kan worden overbrugd om
dat de taal van het volk verward raakt in
hulpeloze pogingen om de termen van het
Beschaafd Nederlands te gebruiken voor
het slaken van een noodkreet.
Het is bijna zo zielig als een blaffende
hond, die in het prikkeldraad zit.
R. Agteran
Advertentie
Wéér die pijn?... dat, maar
ook die andere plagende pij
nen vaagt u snel weg met
WITTE KRUIS.
tabletten, poeders
of cachets
(Van onze correspondent in Parijs)
De Franse minister van Voorlichting,
Roger Frey, heeft bevestigd dat de Franse
dagbladen hun prijzen van 20 tot 25 franc
(ongeveer 20 cent) zullen mogen verhogen.
Van de Franse dagbladen kostte alleen Le
Monde al 25 franc en dit avondblad, dat
over een uitgebreid corps van buitenlandse
correspondenten beschikt, zou in de naaste
toekomst 35 franc kosten. Hoe boog de
prijs van de weekbladen, die nu vijftig tot
honderd franc kosten, zal worden, is nog
niet bekend. De prijsverhogingen van de
dagbladen gaan op 2 februari in.
Vanouds is het in Frankrijk gebruikelijk,
dat een dagblad evenveel kost als een
postzegel voor het binnenlandse briefver
keer. Aangezien dat tarief al twee weken
geleden tot 25 franc werd verhoogd, is het
evenwicht met de kranten hersteld.
Door middel van een communiqué heeft
de vereniging van de Franse pers bekend
gemaakt de nieuwe prijsverhogingen, die
de regering heeft toegestaan, te betreuren.
Naast de prijsstijgingen van elektriciteit,
kolen, benzine, posttarieven alsmede de
verhoging der sociale lasten, is ook het
papier ruim twintig percent duurder ge
worden. Om inkomsten en uitgaven in
evenwicht te houden en de onafhankelijk
heid te handhaven, hebben de directies,
aldus het communiqué, dit nieuwe offer
van hun lezers met bloedend hart moeten
vragen.
Natuurlijk is dit een samenstelling
van peuterig. Peuterig hoort bij het
werkwoord peuteren: ergens aan mor
relen, ergens in wroeten. Peuterig is
dus: veel gepeuter eisend, beuzelachtig
en (van personen) kleingeestig.
Er bestaat echter ook een woord pie
terig: klein, min, tenger. Men zegt: wat
een pieterig ventje; wat schrijf je pie
terig.
De woorden pieterig en peuterig
en misschien ook wel het woord piet
luttig hebben samen het nieuwe
woord pietepeuterig doen ontstaan in
de zin van: overdreven precies, onnodig
\^verk makend van onbelangrijke zakemy
