Vrede op Cyprus is beklonken
OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
HET WEER
Makariosballingschap en
de noodtoestand opgeheven
Belgische mijncrisis neemt
een wending ten goede
„Simson" sleept
Helemar H vlot
Regering, werkgevers en vakbonden
scharen zich om de conferentietafel
Gaan de knipperbollen
verdwijnen?
Voorrang voor voetgangers
op alle zebrapaden
Hoge Autoriteit gaat overleg
plegen met EGKS-
regeringen
STUURMAL COHEN
Unieke kans
voor
Doe-het-zei vers
Giebels
Ijzerhandel n.v.
Wisselend bewolkt
Sneltrein Parijs-Amsterdam
had half uur vertraging
Makarios zwichtte
Maandag details
Klokken luiden
Straaljager neergestort
op Soesterberg
Piloot schoot met schietstoel
uit de vlammen omhoog
Heelhuids onder lawines
BRAZZAVILLE ONRUSTIG
Siem Nieuwenhuyzen
geopereerd
Het woord is aan
Dr. Van Roijen sprak met
onderminister Merchant
TECHNISCH SPEELGOED
SIGNAAL
Negervorst in Amsterdam
73e JAARGANG No 189
Grote Houtstraat 93, Haarlem. Tel. 15295
(6 lijnen) Directie, Redactie, Administratie.
Drukkerij Gr. Heiligland 10. Tel. 15295. Bij
kantoor Haarlem-N. Soendaplein, Tel. 57755
Hoofdredacteur: Simon Koster
Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks
VRIJDAG 20 FEBRUARI 1959
Haarlems Dagblad
304e JAARGANG No 37
Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V.
Verschijnt dagelijks beh. op zon- en feestdagen.
Abonnement p. week 59 ct., p. kwartaal 7.65,
fr. p.p. 8.15. Losse nrs. 12 ct. Postgiro 273107.
Advertentietarieven op aanvraag verkrijgbaar.
Directie: P. W. Peereboom en A, D. Huijsman
De directeur Wegen en Verkeer van de
A.N.W.B., de heer A. G. M. Boost, heeft
gisteravond tijdens een voordracht voor de
Vereniging voor Vreemdelingenverkeer in
Barneveld de wenselijkheid bepleit, voet
gangers voorrang te verlenen op alle
zebra-oversteekpaden. Na invoering van
een dergelijke regeling, waarbij de voet
ganger dan voorrang zou hebben zodra hij
zich op het oversteekpad bevindt, zouden
de meeste knipperbolinstallaties kunnen
verdwijnen. Knipperbollen zouden dan al
leen moeten worden aangebracht bij over
steekplaatsen buiten de bebouwde kom, op
plaatsen waar het verkeer geen oversteek
plaatsen verwacht.
Deze kwestie is op het ogenblik in stu
die bij de Commissie Veiligheid Wegver
keer, die de minister van Verkeer en Wa
terstaat hierover advies zal uitbrengen.
De heer Boost is lid van de Commissie
Veiligheid Wegverkeer.
Overleg van heden tussen ministers
Zijlstra en Van der Schueren gaat
niet door
Het op vandaag bepaalde overleg tussen
de Belgische minister van Economische
Zaken, Van der Schueren, en minister Zijl
stra kan niet doorgaan daar minister Van
der Schueren verhinderd is naar Nederland
te komen. Bij dit overleg, dat plaats zou
vinden in het kader van het regelmatig
Benelux-contact, zouden onder andere de
moeilijkheden in de steenkolenindustrie
worden besproken.
De Hoge Autoriteit van de E.G.K.S. zal
spoedig beginnen met de aangesloten re
geringen overleg te plegen over een even
tuele afkondiging van de „staat van crisis".
Dit heeft de voorzitter van de Hoge Autori
teit van de Europese Kolen en Staal Ge
meenschap, Paul Finet, op een persconfe
rentie in Luxemburg verklaard.
Zoals bekend heeft België om afkondi
ging van de staat van crisis verzocht.
Krachtens de staat van crisis die slechts
door de ministerraad van de E.G.K.S. kan
worden afgekondigd, mag de Hoge Autori
teit import- en produktie-quota vaststellen.
Het besluit van de ministerraad is slechts
dan geldig wanneer het is genomen met
een meerderheid van zes landen,waaronder
Frankrijk en West-Duitsland.
De Economische Commissie voor Europa
(E.C.E.) heeft medegedeeld dat tegen het
einde van het jaar de kolenvoorraad in
België (in miljoenen tonnen) 6,9 bedroeg,
in Frankrijk 7,6, in Nederland 0,8, in West-
Duitsland 8,6, in de Saar 0,9 en in Engeland
20,0.
Advertentie
rrdo z,lv,UM
ÖCRO ZILMETA
JUWELIERS - Houtplein 15 - HORLOGERS
Advertentie
Het gebeurt niet vaak,
dat u de kans krijgt om
in uw eigen omgeving
het meest moderne ge
reedschap van allerlei
aard gedemonstreerd te
zien. Laat die kans niet
aan u voorbijgaan.
Bezoek op zaterdag 21
februari a.s. de gereed-
schapsdemonstratie, die
van 10 tot 6 door des
kundigen van diverse fa
brieken wordt gegeven
in de Bilderdijkzaal van
Restaurant Btinkmann
(Grote Markt). U leert
er meer dan u denkt!
Toegang geheel gratis.
Ged. Oude Gracht 5
Verwachting tot morgenavond:
Zonnige perioden, maar ook
plaatselijk enkele buien. Matige,
in het kustgebied tijdelijk krach
tige tot harde wind tussen west
en noordwest. Iets lagere mid-
dagtemperaturen.
Volledige weerrapporten op pagina twee.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
VEERTIEN PAGINA'S.
BRUSSEL (ANP) Het socialistische
blad „Le Peuple" geeft enige bijzonder
heden over de vertraging, die de interna
tionale trein ParijsAmsterdam in de
nacht van woensdag op donderdag in
Guévy heeft ondervonden. Enige tijd voor
dat deze expresse genoemde grensplaats
zou passeren, meldde zich een gemaskerd
individu in de signaalpost te Cuesmes die
de verbijsterde bediende het was onge
veer twee uur 's nachts toevoegde: „Ik
kom waarschuwen dat de rails opgeblazen
zijn- Neem maatregelen om de internatio
nale trein uit Parijs op tijd tot staan te
brengen".
Even snel als hij gekomen was, was de
gemaskerde weer verdwenen. De spoor
wegman waarschuwde de rijkswacht en
toen de internationale trein in Quévy aan
kwam, werd hij bij wijze van voorzorgs
maatregel opgehouden. Rijkswachters in
specteerden daarop de rails tot Genly nabij
Frameries doch daar zij niets abnormaals
vaststelden, kon de sneltrein met een half
uur vertraging zijn reis voortzetten. De
reizigers hebben waarschijnlijk niet eens
gemerkt dat zij betrokken zijn geweest bij
de staking der Belgische mijnwerkers.
(Van onze correspondent in Londen)
Het belangrijkste was wel dat iedereen
de strijd beu was. Ook de overweging dat
de NAVO zich niet langer kan veroorlo
ven in zichzelf verdeeld te zijn op het
ogenblik dat een nieuwe krachtmeting
tussen Oost en West voor de deur staat
heeft zwaar gewogen. Mogelijk is ook de
wankele toestand in het Nabije Oosten er
niet vreemd aan. Er lijkt een punt bereikt
te zijn, waarop allerlei extreme nationa
listen aarzelen of zij nog langer Moskou
in de kaart zullen spelen of zich door de
Russen op sleeptouw laten nemen.
De oude koloniale machten bezitten niet
meer het ooeman-monopolie. Kroesjtsjevs
dreigementen tegen Berlijn, Perzië en Pa-
kisten om te zwijgen van andere veront
rustende Russische activiteiten, hebben
ongetwijfeld invloed geoefend op het in
Londen bereikte resultaat. Het kon alleen
verkregen worden doordat alle partijen
water in haar wijn deden. Groot-Brittan-
nië bleek, ondanks de vroegere bezwaren,
bereid Cyprus politieke onafhankelijkheid
te verlenen (dank zij het behoud van de
eigen soevereiniteit over c'e beide bases».
Makarios liet de eis van aansluiting bij
Griekenland vallen en Turkije liet het
denkbeeld los van een deling van het
eiland.
Aangezien vooral de Griekse premier
Karamanlis vast besloten was niet toe te
geven aan Makarios. die geweigerd had
naar Zürich te komen en thans opnieuw
tegenstribbelde, slaagde het Grieks-Turks-
Britse eenheidsfx-ont er in het laatste ver
zet van de aartsbisschop te breken. Ma
karios zwichtte toen het tot hem gerichte
ultimatum afliep. Men had hem verant
woordelijk gesteld voor een mislukking
van de conferentie Toen Makarios en zijn
Grieks-Cyprische delegatie eenmaal tot
het „ja"-woord hadden besloten kon de
ronde-tafelconferentie gistermiddag haar
zegen geven aan de overeenkomst. De
Griekse en Britse premier waren hierbij
aanwezig, doch de Turkse premier Men-
deres tekende de overeenkomst in het zie
kenhuis. Zodra dit het geval zal zijn, zal
hij onmiddellijk naar Ankara terugkeren.
Aan besprekingen in Londen zal hij niet
meer deelnemen
Na afloop verklaarde iedereen, Maka
rios incluis, gelukkig te zijn over de goe
de afloop. Karamanlis zeide dat de confe
rentie volledig gesiaagd is. Het is mo
gelijk, dat Makarios nog concessies kreeg
of krijgt, mef name inzake het vetorecht
van de Turkse vice-president en de voor-
stestelde Grieks-Turkse-Britse interventie
mogelijkheden, maar de hoofdlijnen van
het tot nu toe nog geheime plan van Zü
rich bleven onveranderd en Makarios was
bereid die te aanvaarden. Bijzonderheden
zullen officieel pa'- maandag worden ont
huld in de parlementen der drie landen.
De overeenkomst betekent de terugkeer
van Makarios en opheffing van de nood
toestand. Het is zo goed als zeker, dat de
zich nog altijd op vrije voeten bevindende
Grivas, de terroristenleider, zal worden
toegestaan naar Griekenland uit te wij
ken.
Het herstel van de vrede op Cyprus be
tekent een groots succes voor Macmillan,
nu hij zaterdag raar Moskou gaat, ver
sterkt door deze ongedachte westelijke
triomf. Ook op het Nabije Oosten zal de
Cyprus-vrede zeke' invloed uitoefenen en
Advertentie
het wantrouwen tegen Groot-Brittannië
verzwakken. De Britten hebben het op
Cyprus overigens in werkelijkheid minder
verbruid, dan sommigen, onder invloed
van allerlei propaganda, wel eens willen
doen geloven.
NICOSIA (Reuter) Op Cyprus luidden
de klokken na het bekend worden van het
nieuws der overeenstemming. Honderden
Grieks-Cyprioten stroomden samen op het
kerkhof van Kyrenia, waar zij volkslie
deren zongen en riepen „Lang leve Ma
karios". Er heerste, reeds voordat de of
ficiële bekendmaking werd gedaan, een
geestdriftige stemming op het eiland.
Griekse en Turkse Cyprioten wensten el
kander geluk, een ongewoon verschijnsel
na jaren van wederzijdse verdenking, haat
en vijandschap. De ondergrondse verzets
organisatie EOKA heeft de Griekse Cy
prioten verzocht het vreugdebetoon op te
schorten tot Makarios teruggekeerd zal
zijn.
Voor het eerst sedert drie jaar bracht
radio-Atbene een rechtstreekse uitzending
van zijn correspondent in Nicosia, waarbij
hij de reacties van de Cyprioten beschreef.
Leerlingen van Turkse middelbare scho
len hebben vanochtend in de Turkse wijk
van Nicosia betogingen gehouden waarbij
zij verdeling van Cyprus eisten. Ook
schreeuwden zij volgens Turkse ooggetui
gen dat aartsbisschop Makarios nooit mag
terugkeren.
ATHENE (Reuter) In Athene ver
schenen de dagbladen met een extra-uit
gave. De oppositie in het Griekse parle
ment heeft een motie van afkeuring aan
gekondigd tegen het „verkeerde regerings
beleid"
Advertentie
Een straaljager van het type Hunter
Mark VT is hedenmorgen om kwart over
tien vlak naast de vliegbasis Soesterberg
neergestort en in brand gevlogen. De pi
loot werd gewond. Kort na de start sloeg
de motor af. De piloot draaide het toestel
daarna in een bocht terug naar het vlieg
veld, maar het had niet genoeg snelheid
meer om de landingsbaan te bereiken. Het
kwam ongeveer 100 meter daarnaast aan
de grond, waarbij het in brand vloog.
Enkele wrakstukken kwamen neer in de
tuin van een woning aan de Amersfoortse-
straatweg. waar een lid woont van het
comité, dat krachtig ageert tegen het la
waai en het gevaar van de overvliegende
straaljagers. Hij zag het toestel neerkomen.
Voor zijn ogen schoot de schietstoel met de
piloot uit de vlammen omhoog. De para
chute ontvouwde zich nog, maar bleef in
de takken van een boom steken. De piloot
kwam op een afstand van vijftig meter
van de wrakstukken van zijn Hunter neer.
gillend van pijn. Hij had behalve een ge
broken rib ook vele brandwonden op
gelopen.
MOSKOU (Reuter) - Het Russische pers
bureau Tass zegt dat de overeenkomst het
eiland „zogenaamde onafhankelijkheid
verleent". Volgens Tass hebben Groot-
Brittannië, Griekenland en Turkije druk
op de aartsbisschop uitgeoefend. „Maka
rios werd op ondubbelzinnige wijze te
kennen gegeven dat als hijweigerde
de overeenkomst te tekenen, deze zou wor
den ondertekend zonder hem", aldus Tass.
De hinder en de ongelukken, die men
in de Oostenrijkse en Zwitserse berg
gebieden ondervindt van sneeuw-
lawines heeft ertoe geleid dat men op
punten, waar het altijd raak is, een
zeer eenvoudig uit cement en boom
stammen opgebouwde tunnel heeft
gemaakt. Zo rijdt het verkeer heel
huids onder de lawines door.
BRAZZAVILLE (Reuter) De stamge-
vechten in Brazzaville in Frans Kongo die
ook donderdag voortgingen, eisten opnieuw
vele doden. Het dodencijfer is thans tot 76
gestegen. Er zjjn ruim tweehonderd ge
wonden. Het is voor de politie moeilijk de
orde te handhaven in de overbevolkte
Afrikaanse wijken met hun dicht net van
kleine straten. Dit wordt vooral des nachts
door met messen gewapende commando's
uitgebuit, die van huis tot huis trekken om
hun afrekeningen, die als werkelijke
moordpartijen kunnen worden bestempeld,
te bedrijven.
(Van onze correspondent in Brussel)
De stakingsbeweging in de Borinage
en de politieke verwikkelingen er om
heen, zijn gisteren plotseling in een nieu
we fase gekomen. Tussen de regering, de
socialistische partij, het Verbond der
Belgische nijverheid en de roonis-katho-
lieke en socialistische vakverbonden zijn
onderhandelingen begonnen. Hedenoch
tend hebben de leiders van het verbond
der Belgische nijverheid, van de mijnen-
industrie en de drie vakverbonden be
raadslaagd over de crisis en over de
algemene economische toestand. Die
bijeenkomst is de inleiding tot het ge
sprek met premier Eyskens en de minis
ter van Economische Zaken Van der
Schueren. Men hoopt in regeringskrin
gen dat het werk in de Borinage maan
dag zal worden hervat.
Die plotselinge ommekeer is liet ge
volg van het initiatief van de president
van het Verhond der Belgische nijver
heid Léon Bekaert. Hoofdzaal: is een
politiek en economisch gesprek op gang
te brengen, aldus verluidt in kringen van
iet overkoepelend orgaan van de Belgi
sche industrie.
Men geeft er zich thans in socialistische
kringen rekening van, dat de Belgische re
gering gebonden is aan haar belofte jegens
de Hoge Autoriteit en de ministerraad van
de EGKS om de mijnindustrie in de Bori
nage te saneren. Van haar kant zal de Hoge
Autoriteit nieuwe steun kunnen verlenen
aan de Belgische mijnen, op voorwaarde
dat het moderniseringsprogramma van de
Belgische mijnen door haar deskundigen
zal worden gecontroleerd. Finet, de presi
dent van de Hoge Autoriteit, die de toe
stand in de Borinage goed kent, daar hij
de Waalse secretaris-generaal is geweest
van de socialistische vakbonden, heeft te
Luxemburg verklaard dat de Hoge Auto
riteit haar medewerking kan verlenen tot
financiering van nieuwe investeringen in
de Borinage. Weliswaar zal de Hoge Auto
riteit zelf een beroep moeten doen op de
kapitaalmarkt om de fondsen ter beschik
king te kunnen stellen voor het oprichten
van nieuwe industrieën in de Borinage.
De plannen kunnen niet in vierentwintig
uur opgelost worden. Finet wees er op dat
voor het tewerkstellen van één arbeider
een investeringskapitaal nodig is van één
miljoen Belgische frank 76.000.
Een andere reden voor de nieuwe koers
in Brussel is de onzekerheid over het ver
loop der revolutionaire stakingen. Het is
niet uitgesloten, dat onverantwoorde ele
menten, voornamelijk onder de jonge Ita
lianen, een of andere rampzalige sabotage
daad plegen in een van de mijnen of
openbare gebouwen, wat voor de arbeiders
en de economie van de Borinage onover
zienbare gevolgen zou opleveren.
Intussen vragen politieke waarnemers
zich af op welke basis voor dit emotionele
conflict een oplossing kan worden gevon
den. In de eerste plaats is het duidelijk
dat de sluiting van zeven schachten in de
Borinage over een periode van een of twee
jaar zal worden uitgesmeerd. Het sa
neringsplan zal in hetzelfde tempo en pa
rallel met de industrialisatie van de Bori
nage worden verwezenlijkt. Op die manier
wordt vermeden dat enkele duizenden
mijnwerkers tegelijk werkloos worden. In
de tweede plaats wil men de structuur
hervormingen, die zich in de Belgische
mijnindustrie opdringen, met bekwame
spoed bestuderen en tot stand brengen
De leiders van de Belgische industrie en
van de vakverbonden geven er zich reken
schap van dat dezelfde moeilijkheden zul
len rijzen in de andere drie Waalse ko
lenbekkens. Wanneer de nodige sanerings
plannen per bekken tijdig worden inge
voerd, zullen de moeilijkheden vermeden
kunnen worden. De socialistische vakbon
den zijn voorstanders van de nationalisatie
der kolenmijnen, met de oprichting van
een afzonderlijke maatschappij voor ieder
der zes Belgische kolenbekkens.
Gisteren heeft de rooms katholieke mijn-
werkersbond voorgesteld één afzonderlijke
maatschappij in ieder der zes kolen
bekkens te stichten, beheerd door een raad,
waarin vertegenwoordigers van de aan
deelhouders, de technici en de arbeiders
zitting hebben.
Van de zijde der werkgevers heeft men
tot nu toe niets vernomen, maar vele
industriëlen zijn voorstanders van fusies
van mijngenootschappen en het verlenen
van een grotere bevoegdheid aan de pari
tair samengestelde Nationale Kolenraad. De
vakbondsleider Cool sprak zich uit tegen
verdere uitbreiding van de staking.
Noch de socialistische bonden, noch de
regering, kan het risico lopen zijn gezicht
te verliezen. Wanneer het overleg in een
geest van begrip verloopt, zal het oproer
van de Borinage een kortstondig, maar
gevaarlijk strovuur zijn geweest. Er zijn
nog heel wat gevoeligheden te overwinnen.
Men acht de kansen op een mislukking
van de besprekingen echter gering.
(Reuter) De Belgische Kamer van
Volksvertegenwoordigers heeft zich met
118 stemmen voor, 78 tegen en drie ont
houdingen uitgesproken voor de regerings-
kolenpolitiek. Alle rooms katholieke en li
berale afgevaardigden steunden de re
gering. De socialisten en de communisten
stemden tegen. De socialistische afgevaar
digden hebben verklaard een wetsontwerp
te zullen indienen, dat voorziet in natio
nalisatie van alle in particuliere handen
zijnde bedrijven der Belgische steenkool-,
gas-, elektriciteits- en kernenergie-indus
trieën.
(Van onze Haagse redactie)
De bekende revue-artiest Siem Nieuwen
huyzen, die ondanks zijn zesenzeventig
jaren nog steeds optreedt, is donderdag in
St. Antoniushove in Voorburg geopereerd.
De operatie is goed geslaagd. De heer
Nieuwenhuijzen hoopt over enkele weken
zijn werkzaamheden te kunnen hervatten.
Martin F. Tupper:
Geen enkele waarheid ontkomt aan de
nevelen der dwaling.
WASHINGTON (UPI) De Nederlandse
ambassadeur in Washington, dr. J. H. van
Roijen, heeft donderdag de berichten om
trent een beledigende verklaring van
Baird, het hoofd van de hulpmissie der
V.S. in Djakarta, aan het adres van Neder
land gedurende een half uur besproken
met de onderminister van buitenlandse
zaken voor Europese aangelegenheden Li
vingston T. Merchant.
Na afloop zeide hij, dat een dergelijke
verklaring gesteld, dat Baird deze in
derdaad heeft afgelegd „voor ons een
reden is bijzonder bezorgd te zijn over de
gevolgen voor de betrekkingen tussen bei
de landen."
De Amerikaanse onderminister heeft toe
gezegd de zaak volledig te zullen onderzoe
ken. De ambassadeur werd vergezeld door
de conseiller D. Ketel, deskundige in za
ken betreffende het Verre Oosten. Van
Amerikaanse zijde namen Turner Came
ron, plaatsvervangend hoofd van de afde
ling West-Europa en Lee Stabler, hoofd
van de afdeling Benelux van het minis
terie van Buitenlandse Zaken aan de be
sprekingen deel.
De officiële woordvoerder van het Ame
rikaanse ministerie van Buitenlandse Za
ken Lincoln White heeft medegedeeld dat
„voor zover bekend mr. Baird geen ver
klaring (over de nationalisatie van Neder
landse bedrijven in Indonesië) heeft afge
legd. Wij hebben hem verzocht rapport uit
te brengen over hetgeen hij eventueel op
informatieve basis, heeft gezegd".
Van officiële zijde in Washington werd
opnieuw ontkend, dat Baird de geruchtma
kende verklaring had afgelegd. Men was
dientengevolge niet in staat te verklaren
hoe onder-minister Merchant een onder
zoek kon toezeggen.
Advertentie
met vakkundige voorlichting
BARTELJORISSTRAAT 6 - TEL. 12145
Neger wrst Nana Nyonwa Panayin uit
Ghana vertoeft op het ogenblik in
Amsterdam, waar hij besprekingen
voert over de levering van industrie
diamant. Di vorst bezit in Ghana een
aantal diamantmijnen, waarvan de
waarde op zeventig miljoen gulden
wordt geschat.
Advertentie
BARTELJORISSTR. HAARLEM TEL 13439
FALCON WOLLEN TWEEDJASSEN
De sleepboot Simson van de firma Wijs
muller uit IJmuiden heeft donderdagavond
kans gezien de op de Ierse rotsen gelopen
Nederlandse kustvaarder „Helemar H" vlot
te slepen. Het schip is twee uur later weer
aan de grond gezet op een bank bjj Creadan
Head.
Sinds maandag heeft men meer dan
zeventig ton kunstmest overboord gezet.
Daardoor kreeg het 800 ton metende schip,
dat overigens nog zeer diep ligt, meer
drijfvermogen. Donderdag werden de pom
pen op volle kracht op het ruim gezet,
zodat het water daar nu behoorlijk uit is
verwijderd. De machinekamer en de voor-
piek zitten nog vol water.
Men zal nu verder gaan met het lossen
van de lading van de Helemar H, die op
het oppertje, wat verwijderd van de mon
ding van de Waterford-rivier, meer in de
luwte is komen liggen. Men gaat een dui-
keronderzoek instellen en zal trachten de
gaten te dichten. De kans op behoud van
het schip zijn volgens de bergingsdeskun
digen sterk vergroot.