Premier Macmillan weigert de
hoop op te geven
OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
Antwoord op westelijke
nota's al overhandigd
Lenteweer lokte duizenden
naar strand, duin en bos
KROESJTSJEV DEZE WEEK
IN OOST-DUITSLAND
HET WEER
20 MORRIS éeforeijou êinj!
Aan de Oostgrens hadden buitenlandse
toeristen weer veel belangstelling
voor boter, koffie en chocola
„Vermiste" kunstmaan
laat zich thans horen
IJmuiden:
overstelpend druk
Ook elders drukte
Veel buitenlanders
De Russische nota
Voorwaardelijk akkoord
met ministersconferentie?
Het woord is aan
WEG EN WIEL
C.a.o. grafisch bedrijf
Voorstel van commissie
van goede diensten
aanvaard
HARTOG
Aanhoudend zacht
In Finsterwolde
C.P.N.-raadslid belette
Bruggroep-propagaiida
Zomerse aanblik van
zonnige eerste maart
73e JAARGANG No 197 MAANDAG 2 MAART 1959 304e JAARGANG No 45
Grote Houtstraat 93, Haarlem. Tel. 15295 If Él S Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V.
(6 lijnen) Directie, Redactie, Administratie. f 1 li I ^*^8 Verschijnt dagelijks beh. op zon- en feestdagen.
Drukkerij Gr. Heiligland 10. Tel. 15295. Bij- II J| J| J| i I I i lÉ J| IT Jf li 1 f ff 1| Abonnement p. week 59 ct., p. kwartaal 7.65,
kantoor Haarlem-N. Soendaplein, Tel. 57755 E®" A Sê A A de &a# r^hbsS^ ^j| A fr. p.p. 8.15. Losse nrs. 12 ct. Postgiro 273107.
Advertentietarieven op aanvraag verkrijgbaar.
Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks urRDoniD nnnnuDiviDuriD uuunnivi Directie: P. W. Peereboom en A. D. Huijsman
(Van onze correspondent in Londen)
Vandaag is het in Moskou de beslis
sende dag in het zigzag spel, dat de Rus
sen met de Britten bedrijven. Diploma
tieke waarnemers verwachten niet, dat
de Russische houding nog wezenlijk zal
veranderen, maar wel dat Macmillan er
misschien nog in zal slagen het gesprek
een zodanige wending te geven, dat voor
het Westen aanvaardbare onderhande
lingen in de naaste toekomst mogelijk
worden. Macmillan blijft op de noodzaak
hiervan hameren, daarmede waarschijn
lijk ook voorbesprekingen in een of an
dere vorm bedoelende, omdat het Wes
ten geen topgesprek wil zonder deugde
lijke voorbereiding en zonder kans op
enig succes.
Macmillan vindt de toestand te ernstig
om zich door Kroesjtsjev's onbereken
baar temperament te laten ontmoedigen.
De lentezon heeft zondag de mensen naar buiten gelokt. Duizenden mensen
hebben de badplaatsen, duinen en bossen opgezocht. Waar op de terrassen nog
geen stoelen stonden, heeft men deze gauw geplaatst. In de duinstreek was het
bijzonder druk. Reeds om tien uur 's morgens vertrokken de N.Z.H.-bussen uit
Amsterdam afgeladen naar Zandvoort. Men had de grootste moeite om de drukte
naar en van de badplaats in goede banen te houden. In Haarlem en omgeving
bevolkte men de banken om van de milde zon te genieten, in IJmuiden was het
op de zuiderpier enorm druk. Hier en daar waagde een enkeling zich in zee door
te gaan pootjebaden, maar al gauw ondervond men dat het water nog te kil is
Bijzonder opvallend was het contrast in kleding: men zag luchtige zomertoiletjes
naast dikke winterjassen.
In de Haarlemmer Hout en het wandel
bos „Groenendaal" in Heemstede heerste
een gezellige drukte. De „Kennemerdui-
nen" en de Amsterdamse Waterleiding
duinen boden een mooie gelegenheid tot
wandelen. Het nationale park ..De Kenne-
merduinen" boekte 650C bezoekers.
In Zandvoort maakte de winterse stilte
plaats voor een roezemoezige gezelligheid.
Vanzelfsprekend was de badplaats op deze
abrupte overgang niet ingesteld. Zo was
de politie nog niet op volle sterkte be
schikbaar. Een zestal strandbedrijven wa
ren al ingericht, zodat de strandpachters
hiervan de goede vruchten hebben geplukt.
De bezoekers luierden heerlijk in de zon,
in strandstoelen of langs de duinreep. En
de kinderen waren volop in het zand aan
het spelen. De terrassen, zowel aan de
boulevard als in het dorpscentrum, waren
overvol. Goede zaken maakten de patates-
friteskramen en de ijsverkopers.
Op de Zandvoortselaan kronen de auto's
in een slakkegang vooruit. Men had van
uit Heemstede met de auto soms meer dan
een half uur nodig om de badplaats te be
reiken, waar men de parkeerplaatsen vol
vond. Ernstige opstoppingen bleven achter
wege.
De chef van de afdeling vervoer der
N.Z.H.V.M., de heer Th. Hetem, sprak van
een „verschrikkelijke drukte", waar de
vervoersmaatschappij niet op berekend
was".
Men heeft dertig extra-bussen ingezet om
de mensen zo snel mogelijk te vervoeren
Dat de drukte zo groot zou worden, had
men niet kunnen verwachten. Zoveel mo
gelijk extra-personeel is op het allerlaatste
ogenblik opgeroepen. De N.Z.H. kampt
echter met zieken onder het personeel. De
reizigers hebben wel langer dhn normaal
moeten wachten. Uiteindelijk is men niet
ontevreden over de snelheid, waarmee men
het enorme aantal reizigers heeft kunnen
vervoeren.
In IJmuiden hebben de hengelaars, die
elke dag op de Zuiderpier ingespannen
naar hun dobbers zitten te kijken, zondag
het veld moeten ruimen. Grote golven dag
jesmensen overspoelden de Zuiderpier en
er bleef v'oor de hengelaars geen plaatsje
over. Die gingen toen maar langs de om
weg via Wijk aan Zee naar de Nooi'derpier,
waar het rustig was en de vis dus ook
gretiger beet. Bij de Zuiderpier en om
geving was het zeer druk. De moedigsten
lagen al aan het strand te zonnebaden.
„Het was op zomer af", zei men bij het
IJmond-paviljoen. „Dit maakt tenminste
wat goed van de mistschade". Ook bij het
paviljoen Zuiderpier was men tevreden.
Er waren ook al heel wat Duitsers in de
stroom van bezoekers, die van het mooie
Advertentie
BARTELJORISSTR. HAARLEM TEL. 13439
SUèDE DAMESJASJES in kleuren
weer profiteerden. Zelfs werden al enkele
Amerikanen gesignaleerd.
Maar het strand en de pieren waren niet
de enige attracties van IJmuiden; ook bij
de sluizen was het bijzonder druk, vooral
toen om kwart voor twaalf de „Oranje
Nassau" arriveerde. Het schutten van dit
schip trok enorme belangstelling.
De politie had het ook druk, want er
waren talrijke aanrijdingen en er ontstond
langs de spoorlijn bij Driehuis ter hoogte
van het VSV-terrein een brandje, waar
door een paar honderd meter helm ver
loren ging. Vermoedelijk is een weggewor
pen peukje de oorzaak geweest. Een
brandje dat ontstond op het terrein van
de fa. Gosschalk, waar 'n stapel opgeslagen
goederen vlamvatte, zal door een derge
lijke achteloosheid veroorzaakt zijn.
Ook in Castricum is het zeer druk
geweest. Duizenden trokken naar strand,
duinen en bossen. Lange files auto's en
motoren waren langs de Zeeweg gepar
keerd. Voor de spoorbomen stonden soms
rijen auto's van vele honderden meters
lengte.
Ook op de grote verkeerswegen was het
druk. In het westen en midden des lands
reden onafzienbare files auto's, die vrijwel
nergens door opstonpingen onderbroken
werden. Alleen op de rotonde Oudenrijn
bij Utrecht was het zondagavond weer mis.
De Utrechtse verkeerspolitie moest extra
manschapnen inschakelen om de grote
stromen auto's zonder ongelukken in goede
banen te leiden. Zeer velen brachten de
zonnige zondag in de bosrijke streken tus
sen Driebergen en Arnhem door. Duizen
den brachten een bezoek aan de Hoge Ve-
luwe. Daar was ook veel belangstelling
voor het Kröller-Müllermuseum, zowel van
Nederlandse als van Belgische. Franse en
Duitse bezoekers.
Langs de gehele grens was het verkeer
welhaast drukker dan op normale zomer-
zondngen. Duitse bezoekers kwamen weer
boter, chocolade en koffie kopen. Dat was
niet eenvoudig, want pas in anril mogen
de grenswinkels weer on ..normale uren"
onen ziin. Wel werden vele cafés en res
taurants van hun voorraden chocolade be
roofd, maar koffie en boter waren niet zo
eenvoudig te krijgen. Aan de Keulse Bar
rière bij Venlo, was zowel zaterdag als
zondag van opschieten aan de grens geen
sprake. Ofschoon ook daar op zondagen de
winkels thans gesloten zijn. bleken zeer
veel Rijnlanders, waarschijnlijk met vrien
delijke hulp van caféhouders, zich van de
begeerde koffie, boter en chocolade te heb
ben voorzien. Vaak kilometers lange rijen
auto's moesten geduldig od het onderzoek
van de Duitse douane wachten. Ook andere
Limburgse grensposten hebben de handen
vol gehad.
Valkenburg trok voor de tijd van het
jaar opmerkelijk veel Duits bezoek. Bij de
post Wernhout op het traject Antwerpen
was het t pvallend druk met verkeer uit
beide richtingen. Vele Nederlanders heb
ben de zondagse snelheidsbeperkingen in
België kennelijk niet geschuwd om zich in
de Brabantse. Kemnische of Vlaamse con
treien te gaan vermijen.
Hij acht de tot dusverre gehouden ge
sprekken waardevol. Het is niet uitgeslo
ten, dat er vandaag nog iets positiefs
opduikt, al zijn dan ook vanmorgen de
Russische antwoorden op de jongste
voorstellen van het Westen ter bijeen
roeping van een ministersconferentie
over het Duitse vraagstuk, al overhan
digd aan de diplomatieke vertegenwoor
digers van Groot-Brittannië, de Verenig
de Staten, Frankrijk en West-Duitsland
te Moskou. De juiste inhoud van deze
nota's is nog niet bekend, maar een af
wijzing is, in het licht van Kroesjtsjev's
uitlatingen van vorige week wel zeker.
De Britse premier zal proberen te be
reiken, dat het gezamenlijke communiqué
met nadruk de deur voor onderhandelingen
open Iaat. Macmillan is er nog sterker dan
voor zijn vertrek naar Moskou van door
drongen, dat het tot onderhandelingen
moet komen, natuurlijk liever voordat de
Berlijnse crisis uitbreekt dan er na. In
Londen heeft men met instemming ver
nomen, dat Macmillan Kroes,itsjev op on
dubbelzinnige wijze te kennen heeft ge
geven dat het Westen er niet aan denkt
Berlijn op te offeren. Moskou beseft wel
degelijk dat Macmillan's witte muts geen
witte vlag is.
Kroesjtsjev en Mikojan hebben hierop
weliswaar scherp gereageerd, maar de uit
de politiek teruggetrokken nog altijd
lichamelijk zwakke Sir Anthony Eden, die
juist een rustkuur in Mexico heeft beëin
digd, verklaarde zaterdag dat de gewraak
te Russische gedragingen, gezien de ernst
van de situatie, bijzaak zijn. De Russen
behoeven zich na Macmillan's bezoek geen
illusies te maken over westelijke mee
gaandheid of verdeeldheid inzake Berlijn.
Omgekeerd heeft Macmillan ervaren, dat
de Russen zich in hun stellingen hebben
verschanst en dat indien er al zaken kun
nen worden gedaan, er uitsluitend met
Kroesjtsjev moet worden gesproken en
dan alleen op een topconferentie. In het
huidige stadium is Kroesjtsjev niet te ver
murwen. De harde waarheid is, dat, voor
dat het werkelijke schipperen begint, Oost
noch West bereid blijken hun kaarten op
tafel te leggen.
Kroesjtsjev hoopt kennelijk zijn tegen
spelers in een dwangpositie te brengen
door ondanks Macmillans waarschuwingen
eventueel tot de rand van de afgrond te
gaan. Een zenuwslopende periode ligt in
het naaste verschiet
In Londen is al eerder opgemerkt dat
de kwesties erger lijken dan ze zijn, als
tenminste niemand het hoofd verliest. Dit
gevaar heeft Macmillan in Moskou onder
streept. De Russen hoorden het onbewogen
aan, hetgeen niet hoeft te betekenen dat
zij zelf het risico onderschatten, maar zij
lijken bereid het te aanvaarden om een
ander hoewel in hun ogen even groot
risico af te wenden, namelijk de volledige
bewapening van West-Duitsland. Macmil
lan heeft ook uit de eerste hand vernomen,
dat de Russische vrees voor een met kern
wapens uitgerust Duitsland niet geveinsd
is, maar een ware obsessie vormt.
Constructief plan
Het is begrijpelijk, dat velen verstoord
zijn over de Russische tactiek tijdens Mac
millan's verblijf in Moskou. Kroesjtsjev's
aangekondigde bezoek aan Leipzig ziet men
te Londen ook als een demonstratie van
zijn onverzettelijkheid inzake Berlijn en
Oost-Duitsland.
Er is echter geen twijfel aan, dat Mac-
(Reuter) Volgens in Bonn ontvangen
persberichten over de Russische nota stem
men de Russen in met de door het Westen
voorgestelde conferentie van ministers van
Buitenlandse Zaken van Oost en West, op
voorwaarde: 1) dat de westelijke mogend
heden zich bereid verklaren om daarna
aan een topconferentie deel te nemen,
2) dat Polen en Tsjechoslowakije voor de
ministersconferentie worden uitgenodigd
om pariteit tussen Oost en West te be
reiken.
La Rochefoucauld:
Iedereen klaagt over zijn slechte ge
heugen, doch niemand over zijn slechte
oordeel.
millan het hoofd koel houdt. Hij blijft ge
loven in een vergelijk. Op hem rust de
taak dat te helpen voorbereiden. Hij beseft
dat bluf met louter bluf beantwoord on
voldoende en gevaarlijk is. Pal staan voor
Berlijn is niet genoeg. Zijn eerste taak is
dé bondgenoten, en in de eerste plaats
Washington, er toe te krijgen een eensge
zind, constructief plan voor Duitsland op
te stellen. Dan alleen is er kans dat het
Westen Kroesjtsjev's diplomatieke initia
tief kan doorkruisen.
Of Macmillan succes heeft bij president
Eisenhower hangt vooraf af van het
geen er vandaag in Moskou zal gebeuren
Macmillan weet dat het enige plan, dat
een oplossing biedt, zowel zal moeten vol
doen aan de westelijke beginselen als de
Russische angst voor Duitsland wegnemen
en hij is er van overtuigd dat een derge
lijk plan mogelijk is. Het enige hoopvolle
tot nu toe in Moskou waren aanwijzingen
dat Kroesjtsjev ondanks alles gereed zou
zijn voor redelijke discussie over een aan
tal punten, met name ontwapening en
kernnroeven. In elk geval lijkt hij bereid
oo een top-conferontie niet alleen over
Duitsland en Berlijn te praten, maar te
vens over alle samenhangende problemen
Niet alleen voor autorijders is onze
nieuwe rubriek Weg en Wiel" van be-
lartg (pag. 7) doch voor allen die zich
bij tijd en wijle langs de weg bevinden.
Op gezette tijden zal deze rubriek
verkeersaspecten beschouwen en weg
wijsheden spuien.
De Commissie van Goede Diensten, die
de ondernemersorganisaties en de arbei-
dersvkkverenigingen in het grafische be
drijf in januari hadden benoemd om uit de
impasse te geraken die was ontstaan door
het vervallen op 1 november van de col
lectieve arbeidsovereenkomsten, heeft haar
voorstellen aan beide partijen voorgelegd.
De hoofdbesturen van verschillende werk
gevers- en werknemersorganisaties heb
ben besloten aan de voorstellen van de
commissie gehoor te geven.
De commissie, bestaande uit drie leden
van de Sociaal Economische Raad, t.w.
prof. mr. W. F. de Gaay Fortman, T. J.
Twijnstra en W. F. van Tilburg, dringt er
bij beide partijen ernstig op aan er naar
te streven, dat opnieuw een goede sfeer
wordt hervonden indien het tot hervatting
der onderhandelingen komt. Eerste vereiste
daartoe is een uitgaan van de goede trouw
van de tegenpartij. De commissie beveelt
de partijen aan de onderhandelingen ter
stond te hervatten en als begin daarvan
met ingang van 2 maart 1959 C.A.O.'s te
sluiten, waarvan de inhoud geheel gelijk
is aan die, welke op 1 november 1958 ver
viel. Deze nieuwe C.A.O.'s zouden moeten
worden afgesloten voor een periode van
drie maanden. Partijen moeten naar de me
ning van de commissie er ernstig naar
streven in deze periode overeenstemming
te bereiken over de inhoud van nieuwe
C.A.O.'s.
Verkorting arbeidstijd
In de onderhandelingen moet ook het
punt van de arbeidstijdverkorting worden
betrokken en wel in deze zin dat alleen
nagegaan zal worden of in het grafisch be
drijf een arbeidstijdverkorting mogelijk is
die gemotiveerd wordt door een door haar
veroorzaakte extra-stijging van de pro-
duktiviteit. Zou over het punt arbeidstijd
verkorting overeenstemming tussen par
tijen worden verkregen, dan levert het naar
de mening der commissie geen bezwaar op
deze overeenstemming in concrete arti
kelen van de C.AO. neer te leggen.
(Van onze correspondent in Bonn)
Te Oost-Berlijn is het afgelopen week
eind Russisch-Oostduits overleg begonnen
over een afzonderlijk vredesverdrag tus
sen deze beide landen, waarbij het van
Russische kant kennelijk niet nodig werd
geoordeeld het officiële resultaat van het
Russisch-Britse overleg te Moskou af te
wachten.
Kroesjtsjev zal, tot verrassing van wes
telijke en Oostduitse waarnemers, deze
week naar Oost-Duitsland gaan, zoge
naamd om een bezoek te brengen aan de
Leipziger Messe, maar in werkelijkheid
om met de Oostduitse regering te beraad
slagen over het separate vredesverdrag.
Het overleg van het afgelopen weekein
de werd van Russische kant gevoerd door
de Russische ambassadeur te Oost-Ber-
lijn Pervoekhin. Kroesjtsjev, zo meent
men te Bonn, zal woensdag of donderdag
en het komende weekeinde de laatste
voorbereidende onderhandelingen voe
ren.
Dit alles is des te opmerkelijker omdat
het onmiddellijk volgt op Macmillan's,
naar men aanneemt, reis-zonder-resultaat
naar Moskou. Men gelooft overigens niet
dat reeds deze week een separaat vre
desverdrag tussen Rusland en Oost-Duits
land zal worden gesloten. Wel betekent
Kroesjtsjev's bezoek aan Leipzig en Oost-
Berlijn een demonstratie van trouw van
de Sovjet-Unie aan de Oostduitse heer
sers, alsmede een verscherping van de
Russische politiek nopens Berlijn. Dat
waren de drie vorige bezoeken van
Kroesjtsjev aan Oost-Duitsland eveneens.
In 1955 na de topconferentie te Genève, in
1957 voor de Westduitse verkiezingen en
in 1958 na het Westduitse voorstel om de
overleg met de grote
Duitse kwestie via
vier op te lossen.
Men verwacht, dat het vredesverdrag,
waarbij de Oder-Neisse-grens nog eens
erkend zal worden, Oost-Duitsland een
volkenrechtelijke bescherming moet ge
ven. Daar op 10 maart het Russische
„ultimatum" betreffende een conferentie
over een vredesverdrag met beide Duit
se staten afloopt, en op 27 mei het Russi
sche „ultimatum" inzake Berlijn ein
digt, heeft Oost-Duitsland tussen 10 maart
en 27 mei een ruggesteun nodig. Een der
gelijke volkenrechtelijke ruggesteun zou
Oost-Duitsland moeten behoeden voor ge
rechtvaardigde westelijke maatregelen
na 27 mei, wanneer de Russen de controle
op de toegangswegen naar West-Berlijn
aan Oost-Duitsland willen overdragen
Met een afzonderlijk redesverdrag als
volkenrechtelijk corset voor de Oostduit
se staat zou men een mogelijk westelijk
ingrijpen aan de wereld kunnen verkopen
als een vorm van agressie. Voorts zouden
de Russen na het sluiten van een separaat
vredesverdrag iedere westelijke poging om
met Moskou te gaan praten over de Duit
se herenigingskwestie kunnen afsnoeren
door te wijzen op de volstrekte soeverei
niteit van Oost-Duitsland, waarmee Bonn
volgens de Russen, moet onderhandelen
over een West-Oosiduitse staten-confede-
ratie.
In het verschiet ligt verder een Rus
sisch-Oostduits staatsverdrag, dat de te
rugtocht der Russische troepen uit Oost-
Duitsland moet regelen en dat de maat
regelen zal bevatten voor de overdracht
van de Russische bevoegdheden ter zake
van het geallieerde verkeer met Berlijn
aan Oost-Duitsland.
Engelse officieren, die in september
1944 deelnamen aan de slag om Arn
hem, zijn teruggekomen om nog eens
alle aspecten van deze veldslag te be
studeren. Hier wordt aan de hand van
stafkaarten de strijd om de Rijnbrug
besproken. Tweede van links is gene
raal J. D. Frost, die destijds het bevel
voerde over het Engelse bataljon, dat
bijna vier etmalen de brug bezet wist
te houden. Links de leider van de
groep Engelse officieren, luitenant-
kolonel I. G. Wellsted, rechts van
generaal Frost de RAF-officier P. J. R.
Lee en majoor G. Harris, die indertijd
aan de landingen der parachutisten
deelnamen.
Advertentie
ELECTRISCHE
SCHRIJFMACHINES
KANTOORMACHINE
HANDF1
Schoterweg 122 - Haarlem - Tel. 50130
VANDENBERG, CALIFORNIë (UPI)
Sporadische signalen, die op de lucht
machtbasis Vandenberg in Californië ont
vangen zijn, schynen te bevestigen, dat de
zaterdag gelanceerde satelliet „Discoverer"
toch in een baan om de aarde is gekomen.
In de bekendmaking van de Amerikaan
se luchtmacht werd gezegd dat de opspo
ringsstations hier en daar signalen heb
ben opgevangen op de frequentie van de
radio-zender van de „Discoverer", voor het
eerst sinds de 589.5 kg wegende satelliet
zaterdagavond om tien voor elf werd ge
lanceerd van de luchtmachtbasis Vanden
berg.
De bedoeling was de satelliet in een baan
over de beide polen te brengen.
Verwachting tot morgenavond:
In de nacht en vroege ochtend
hier en daar mist. Morgen over
dag overwegend zonnig weer.
Zwakke tot matige wind uit
zuidelijke richtingen. Over het
algemeen weinig verandering in
temperatuur.
Volledige weerrapporten op pagina twee.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF PAGINA'S
Zaterdagmiddag waren twee leden van
de communistische Bruggroep uit Amster
dam en Groningen in de gemeente Finster
wolde bezig met het aanplakken van ver-
kiezingsaffiches van de Bruggroep. Deze
propaganda zinde kennelijk het C.P.N.-
raadslid J. S. niet. Hij reed met zijn mo
torrijwiel op de beide propagandisten in,
rukte hun de affiches uit de handen en
verscheurde deze. Het 72-jarige Brug-
groep-lid uit Groningen liep een schaaf
wond aan een knie op. Een patrouille van
de rijkspolitie, die zich in de buurt bevond,
maakte tegen het raadslid wegens mis
handeling en vernieling proces verbaal op.
Het hoogzomerse weekeinde, waarmee
de lentemaand begonnen is, heeft
honderdduizenden zonnebaders naar
buiten gelokt. Verwarring bestond er
alleen ten aanzien van het kleding-
vraagstuk. Op de overvolle caféterras
sen in Amsterdam ivas het een
schilderachtige mengeling van mensen
in bont- en winterjassen, fleurige
blazers en dunne zomerjurkjes. In
Zandvoort hadden jongelui van het
zwarte kousengïlde zich tegen de on
verwachte zonnegloed gewapend met
grote zwarte paraplu's.
k.