„Ongehoorde aantasting van Nederlandse rechten" Gerber HET WEER Hoge Autoriteit raadpleegt raadgevend Comité over crisisafkondiging Naar het Sterrengebergte OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT Makarios ontmoet Grivas Nationalisaties zijn een schending van het volkenrecht en het V.N.-Handvest Overleg met regeringen biedt geen uitkomst Gezond verstand SCHERP NEDERLANDS PR OTEST IN DJAKAR TA S 'éeforö ij ou èifyf Later enige regen In vol ornaat DE E.G.K.S.-KOLENOVERSCHOTTEN iltwii Bolletje/* Kroesjtsjev zaterdag naar Oost-Berlijn Prins Bernhard op de thuisreis WG wordt academisch ziekenhuis Amsterdamse raad blijft bij besluit van 1957 Het woord is aan 73e JAARGANG No 200 DONDERDAG 5 MAART 1959 304e JAARGANG No 48 Grote Houtstraat 93, Haarlem. Tel. 15295 (6 lijnen) Directie, Redactie, Administratie. Drukkerij Gr. Heiligland 10. Tel. 15295. Bij kantoor Haarlem-N. Soendaplein, Tel. 57755 Hoofdredacteur: Simon Koster Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks Haarlems Dagblad Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V. Verschijnt dagelijks beh. op zon- en feestdagen. Abonnement p. week 59 ct., p. kwartaal 7.65, fr. p.p. 8.15. Losse nrs. 12 ct. Postgiro 273107. Advertentietarieven op aanvraag verkrijgbaar. Directie: P. W. Peereboom en A. D. Huijsman De minister van Buitenlandse Zaken, rar. Luns, heeft de Tweede Kamer in kennis gesteld met de tekst van een nota aan de Indonesische regering, waarin Nederland protesteert tegen de nationalisatie van Nederlandse bedrijven in Indonesië. In de nota wordt gezegd dat de Nederlandse regering de nationalisatie- wet en de op grond daarvan genomen en te nemen maatregelen niet rechtsgeldig acht. Zij neemt het standpunt in, dat de nationalisatie volgens het internationale recht de eigendom en andere rechten van de Nederlandse eigenaren, natuurlijke zowel als rechtspersonen, niet ongedaan kan maken. Dit geldt mede voor de vruchten van deze eigendommen. Deze eigendommen en vruchten worden der halve door haar beschouwd als nog steeds onverkort toebehorende aan de recht matige eigenaren. De Nederlandse regering uit nogmaals een krachtig protest „tegen de ongehoorde, massale aantasting van de rechten van Nederlandse onder danen in Indonesië. Van de rechteloosheid, welke zich thans weer manifesteert in deze discriminatoire maatregelen met een confiscatoir doel, is in de beschaafde wereld geen tweede voorbeeld te vinden," zo zegt zij in de nota. De Nederlandse regering constateert, dat van een voornemen tot schadevergoeding uit de wet niets blijkt. Het standpunt van de Indonesische regering, dat het haar bedoeling is om de betaling der schadeloosstelling op te schorten totdat het politieke geschil inzake Nederlands Nieuw-Guinea een voor Indonesië bevredigende afwikkeling heeft verkregen, beschouwt zij niet als een van Indonesische zijde gemaakte restrictie met betrekking tot internationale gebruiken, maar als een wezenlijke schending van het internationale recht. De Nederlandse regering voegt aan haar protest nog toe, dat zij zich alle rechten voorbehoudt om de bedreigde rechtmatige belangen van Nederlandse natuurlijke en rechtspersonen waar nodig en mogelijk te verdedigen en te beschermen. Minister Luns herinnert eraan, dat reeds op 16 september 1958 de Nederlandse re gering de Indonesische regering heeft herinnerd aan de krachtige en herhaalde vertogen tegen de omvangrijke en steeds definitiever vormen aannemende Indone sische maatregelen tegen Nederlandse belangen in Indonesië. Zij heeft daarbij betoogd, dat het geheel dezer maatrege len een schending betekent zowel van elementaire beginselen van het volken recht als van door Indonesië onder het Handvest van de Verenigde Naties en bij verdrag vrijwillig aangegane verplichtin gen en dat zij alsmede strijdig zijn met de Indonesische nationale wetgeving. De Nederlandse regering heeft daarbij erop gewezen, dat de Indonesische rege ring gehouden is de belanghebbende Ne derlanders en Nederlandse bedrijven on verkort in hun rechten te herstellen onder vergoeding van de inmiddels door hen ge leden schade. Zij verzocht haar te willen mededelen op welke wijze de Indonesische regering zich voorstelt aan die plicht te voldoen. De Indonesische regering heeft daarna aan de Nederlandse diplomatieke verte genwoordiging op 8 oktober 1958 een nota doen overhandigen, waarin op het betoog van de Nederlandse regering niet wordt ingegaan, doch slechts wordt medegedeeld dat de Indonesische regering de finan- cieel-economische belangen van Neder land in Indonesië niet kan bespreken, zo lang het geschil over Nederlands Nieuw- Guinea niet is opgelost. De Nederlandse regering antwoordde dat zij niet het verzoek tot een dergelijke bespreking had gedaan, doch de Indone sische regering had gewezen op haar vol kenrechtelijke plicht de Nederlandse ge dupeerden in hun rechten te herstellen en de geleden schade te vergoeden. De Ne derlandse regering constateert, dat in de nota van de Indonesische regering de ver plichting tot herstel van het gedane on recht en vergoeding van de geleden scha de niet werd ontkend, doch dat aan deze plicht niet is voldaan en dat een verwij zing naar het geschil over Nederlands Advertentie BARTÈUORlSSTR'. HAARLEM 'TfcL 13439 SUÈDE DAMESJASJES in kleuren Advertentie fijnste kaas uit Zwitserland -Jmpor»: Fo. E. ran Vliet f*n. Amsterdam Verwachting tot morgenavond: Aanvankelijk enkele opklarin gen, later tijdelijk enige regen. Matige tot vrij krachtige zuide lijke wind. Weinig verandering in temperatuur. Volledige weerrapporten op pagina twee. DIT NUMMER BESTAAT UIT TWINTIG PAGINA's Nieuw-Guinea niet ter zake doende is. In plaats van het ongedaan maken van de onrechtmatige aantasting van de rech ten van Nederlandse eigenaren is de In donesische regering thans nog verder ge gaan met daarop gerichte maatregelen. Op 31 december 1958 kondigde zij een wet tot nationalisatie van Nederlandse bedrijven af, welke al evenzeer in strijd is met de algemeen erkende regelen van het volkenrecht. Volgens deze regelen is aantasting van de eigendom van vreemde lingen in ieder geval onrechtmatig, wan neer daarbij discriminatie wordt toege past. De onrechtmatigheid van de natio- nalisatiewet blijkt mede reeds uit de con siderans. Deze considerans diskwalifi ceert de wet door te kennen te geven, dat de wet is bedoeld als een middel om druk uit te oefenen in een politiek geschil, te weten dat inzake Nederlands Nieuw Gui nea. Het aanwenden van zulk een middel is volkenrechtelijk ongeoorloofd, aldus mi nister Luns. In vol militair ornaat brengen keizer Haile Selassie van Ethiopië en koning Paul van Griekenland (links) het sa luut aan de erewacht voor het Jubi leumpaleis te Addis Abeba. Koning Paul en koningin Frederika zijn op de laatste dag van de vorige maand in de Ethiopische hoofdstad aangekomen voor een officieel bezoek. De Hoge Autoriteit van de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal heeft donderdagavond in een communiqué bekendgemaakt dat zij besloten heeft het Raad gevend Comité der Gemeenschap te raadplegen of het aanbeveling verdient over te gaan tot het invoeren van een stelsel van produktiecontingenten, vergezeld van maat regelen met betrekking tot de invoer, zulks onder de artikelen 58 (duidelijke crisis) en 74 van het verdrag. Voorts heeft de Hoge Autoriteit besloten het raadgevend comité te raadplegen, of het aanbeveling verdient artikel 95 van het verdrag toe te passen teneinde de mijnwerkers, die getroffen worden door gedeeltelijke werkloosheid, een minimuminkomen te garanderen. Na deze raadpleging, zo vervolgt het communiqué, zal overleg worden gepleegd met de raad van ministers. Tot dit doel zal de Hoge Autoriteit met de regeringen weer contact opnemen over een omlynd actieprogramma. De tekst van het communiqué onthult, zo merkt de Voorlichtingsdienst van de Euro pese Gemeenschap op, dat het door de Hoge Autoriteit genomen besluit niet vol ledig wordt gedekt door de woorden van het dezer dagen veel genoemd artikel 58 inzake een duidelijke crisis. Wel wordt de in artikel 58 genoemde andere omstandig heid vermeld, „dat de maatregelen, die zijn voorzien in artikel 57 niet voldoende zijn." Daarom volgt de Hoge Autoriteit dan ook de procedure van raadpleging van het Advertentie (AFP) Het Oostberlijnse dagblad Berliner Zeitung meldt dat Kroesjtsjev za terdag uit Leipzig naar Oost-Berlijn zal vertrekken. Raadgevend Comité over het nemen van directe maatregelen zoals het instellen van produktie-quota en het nemen van maat regelen op het gebied van de invoer. De tegelijkertijd in het communiqué van de Hoge Autoriteit genoemde raadpleging over toepassing van artikel 95 (gevallen, niet in het verdrag voorzien) past geheel in de steeds door de Hoge Autoriteit uitgespro ken mening, dat sociale maatregelen ten behoeve van de mijnwerkers onmiddellijk de economische maatregelen dienen te be geleiden. Aldus de Voorlichtingsdienst der Europese Gemeenschappen. Men verwacht, dat de raadpleging van het Raadgevend Comité zal geschieden op 17 maart aanstaande. De vervolgens te nemen uitvoeringsmaatregelen zijn onder worpen aan goedkeuring door de Raad van ministers. Voor de sociale maatregelen, waardoor de Hoge Autoriteit een beroep doet op artikel 95, is in de raad eenstem migheid vereist. Voor de economische maatregelen bij „duidelijke crisis" is een meerderheid voldoende, mits daarbij de stem is van een staat, die over ten minste twintig percent van de totale waarde van de kolen- en staalproduktie van de ge meenschap beschikt. De Raad van Minis ters zal naar verwachting op 23 maart bij een komen. Na een onofficieel bezoek aan Mexico is Prins Bernhard, die daar twaalf dagen heeft vertoefd, gisteren per vliegtuig naar Nederland vertrokken. Prins Bernhard heeft de langste tijd van zijn verblijf in Mexico doorgebracht in Acapulco, waar hij vakantie nam na zijn Latijns-Amerikaanse reis. Advertentie DE LUXE SOLEX de veiligste bromfiets nu 375 J. J. VAN KOOTEN Plein 20 - Haarlem - Tel 12000 Gr. Houtstraat 140 - Tel. 12349 NICOSIA (UPI) —Aartsbisschop Maka rios heeft gisteravond een ontmoeting ge had met kolonel George Grivas, de leider van de verzetsorganisatie EOKA, zo wordt van een zegsman uit de omgeving van de aartsbisschop vernomen. Tijdens de ont moeting, ten huize van een wederzijdse vriend, aldus de zegsman, is, naar hij ge looft, Grivas overgehaald het eiland te verlaten. De perssecretaris van de aarts bisschop weigerde dit bericht te bevesti gen of te ontkennen. Ook wordt gemeld dat drie of vier Griekse legerofficieren op Cy prus zijn aangekomen, vermoedelijk om Grivas naar Athene te vergezellen. Een Griekse zegsman verklaarde dat Grivas onder een escorte van Griekse officieren wil vertrekken en niet van Britse officie ren. Als, en wanneer, hij besluit Cyprus te verlaten. Het is thans bijna vijf jaar geleden dat Grivas op Cyprus aan wal stapte. Meer dan vier jaar lang was Gri vas of „Dighenis", zijn codenaam, 's we relds meest gezochte man. Een prijs van honderdduizend gulden was op zijn hoofd gesteld. (Reuter) Gouverneur Sir Hugh Foot, aartsbisschop Makarios en de leider van de Turkse gemeenschap op Cyprus, Kut- chuk, zijn overeengekomen een commis sie van tien te vormen, die de bestuurs- overdracht aan de republiek Cyprus moet voorbereiden. In de commissie zullen ze ven Grieken en drie Turken zitting heb ben. Over een maand zal een voorlopige ministerraad in het leven worden geroe pen die de taak van de commissie zal overnemen. De gemeenteraad van Amsterdam heeft gisteren zijn in bepaalde kringen sterk aangevochten besluit van 1957, het Wilhel- minagasthuis te verbouwen tot acade misch ziekenhuis, gehandhaafd. Een ver zoek de zaak opnieuw te bezien nu er zich sinds het raadsbesluit enkele nieu we omstandigheden hebben voorgedaan, kwam van het raadslid dr. B. H. Sajet (P.v.d.A.), die jarenlang tegen het plan van B. en W. en derhalve ook van de me dische faculteit heeft geopponeerd en die een eigen plan opstelde tot de bouw van een geheel nieuw medisch universi tair centrum aan de periferie van de stad. Nog zeer onlangs heeft het comité uni versitair medisch centrum uitvoering van dit plan-Sajet bepleit. Het antwoord van de faculteit was een brief aan de gemeen teraad met het verzoek, het indertijd ge nomen besluit zo spoedig mogelijk uit te voeren. Enkele raadsleden wensten nader te wor den geïnformeerd, omdat er een „zekere ongerustheid" bestond over het raadsbe sluit. De wethouder voor de Gezondheids zorg, mr. R. Th. van den Bergh, deelde mee, dat eventuele nieuwe feiten bespro ken kunnen worden in de commissie van bijstand, die uiteindelijk zal moeten be sluiten over de vraag, of de zaak opnieuw in de gemeenteraad zal dienen te worden gebracht. Hij noemde als gewijzigde om standigheden de brief van de minister van O., K. en W. met de vraag of er voldoen de terrein voor de verwezenlijking van de plannen aanwezig is, voorts het tempo van de uitvoering en tenslotte de kwestie der subsidiëring. Aanleiding tot dit debat was de voor dracht tot het voteren van ruim een ton voor de eerste werkzaamheden als on derdeel van het besluit het Wilhelmina- gasthuis te verbouwen tot academisch ziekenhuis. Uiteindelijk nam de raad deze voordracht aan met alleen de stemmen tegen van de heer Sajet en van de beide leden der P.S.P., die het eveneens nood zakelijk vonden een nieuw onderzoek in te stellen. Carly le De grootste cultuurwet is: laat eenieder zich ontwikkelen tot datgene waarvoor hij volgens zijn capaciteiten geschapen is. Woensdagavond laat zijn met het K.L.M.-vliegtuig via de Noordpool en To kio naar Biak vertrokken dr. L. D. Bron- gersma, algemeen en wetenschappelijk lei der van de expeditie naar het Sterrenge bergte in Nederlands Nieuw-Guinea, en kapitein-luitenant-ter-zee-vlieger G. F.Ve- nema, technisch leider van de expeditie. Zij werden op Schiphol uitgeleide gedaan door prof. dr. H. J. Lam, de voorzitter van de Stichting Expeditie Nieuw-Guinea. De groots opgezette expeditie begint op 9 april in het basiskamp Sibil. Het vol gende overzicht valt te maken: De expeditie zal 180 dagen duren. De kosten bedragen ongeveer een miljoen gulden, waarvan 850.000 gulden zijn ge dekt. De expeditie bestaat uit 70 perso nen: een technische staf, waarin de drie vliegers en hun mecaniciens zijn begre pen, de wetenschappelijke onderzoekers (botanici, zoölogen, geologen en ethnolo- gen), twintig mariniers en 20 man Pa- poea-politie. Op 18 maart vertrekken van Schiphol de helikoptervliegers Zijlstra, Van den Bos en Menge, alsmede twee technici. Zij zijn in dienst van Aero-Contractors in Den Haag, die ook gezorgd heeft voor de twee Bell-hefschroefvliegtuigen. Voorts vertrekken op 18 maart enkele leden van het wetenschappelijk deel van De leiders van de expeditie naar het Sterrengebergte op Nieuw-Guinea, dr. L. D. Brongersma (links) en kapitein- luitenant-ter-zee-vlieger G. F. Vene- ma, nemen op Schiphol afscheid van hun echtgenoten. de expeditie. Begin april volgen de overi ge expeditieleden. De voorraden, materialen, uitrusting, alsmede de beide hefschroefvliegtuigen zijn per schip onderweg naar Sorong. Een groot gedeelte van het Sterrenge bergte zal worden geëxploreerd op het ge bied van zoveel mogelijke wetenschappen. Men hoopt er mineralen te vinden, wolfram, nikkel, kobalt, stroomgoud en voorts olie. Ook zal men de diersoorten en de planten bestuderen en een onder zoek instellen naar de bevolking. Gelukkig kan men niet zeggen dat pre mier Macmillan uit Moskou is terugge keerd, uitroepend dat „vrede in onze tijd" verzekerd is, zoals zijn voorganger Neville Chamberlain dat bij diens terugkeer uit München heeft gedaan. „Gelukkig", want we mogen daaruit concluderen dat Macmil lan zich door Kroesjtsjev geen knollen voor citroenen heeft laten verkopen. Hij heeft de wereld juist duidelijk gemaakt, dat de vrede in onze tijd allesbehalve verzekerd is, want, zo verklaarde hij, op tal van punten was hij met de Sovjet-premier niet tot overeenstemming gekomen. En met name niet op de punten, waar het op aan kwam: dat van Berlijn en dat van de Duitse hereniging. Macmillan's mededeling, dat Kroesjtsjev en hij het er over eens waren geweest dat „de ernstige problemen van Midden-Europa door onderhandelingen en niet door geweld moeten worden opgelost", kunnen we ge voeglijk naast ons neerleggen. Want geen staatsman ter wereld, zo hij niet krank zinnig is, zou in onze tijd nog durven beweren, dat enig belangrijk internationaal probleem wél door geweld opgelost zou kunnen worden. En van Kroesjtsjev kan men veel zeggen, maar krankzinnig is hij allerminst. Als thans in Macmillan's omgeving, op grond van observaties tijdens de Russische reis, wordt gezegd dat Kroesjtsjev vermoe delijk „tot aan de rand van oorlog" zou gaan om de Duitse situatie te stabiliseren, kan men daaruit dan ook hoogstens con cluderen dat Kroesjtsjev het een en ander van Dulles heeft geleerd. Dulles is er achteraf zelfs prat op gegaan, dat hij (en met hem de hele mensheid) dank zij zijn buitenlandse politiek enige malen op het uiterste randje van de oorlogs-afgrond heeft gebalanceerd, dus waarom zou Kroesjtsjev zulk een, blijkbaar met succes bekroond, beleid niet imiteren? Het komt er maar op aan, niet óver het randje van de afgrond te vallen, en een klein duwtje dat van elke, zelfs van de meest onver wachte kant kan komen kan in dat opzicht fataal zijn. Maar het nemen van dergelijke huiveringwekkende risico's wordt blijkbaar zowel in democratisch als in dictatoriaal geregeerde landen als iets vanzelfsprekends getolereerd. Onder deze omstandigheden kan men van geluk spreken dat Macmillan ten aanzien van de kwesties Berlijn en Duitsland blijk heeft gegeven van een flinke dosis gezond verstand. Hij heeft zich minder bij-voor baat-onverzettelijk jegens elk Russisch voorstel getoond dan de andere Westelijke regeringsleiders en door zich bij voorbeeld bereid te tonen om over de door Rusland voorgestelde vermindering van troepen en kernwapens in Midden-Europa te spreken, heeft hij Kroesjtsjev overgehaald tot in stemming met het houden van een confe rentie van ministers van Buitenlandse Zaken, Dat is nu weliswaar geen geweldige concessie, maar het Westen had zich zozeer vastgebeten in zijn eisen van zo'n confe rentie dat het Kroesjtsjev's toestemming nu wel als een belangrijke concessie be schouwen moet: dat is het logische ge volg van Dulles' veel te starre politiek. En is het een onredelijke concessie van het Westen, minder afwijzend te gaan staan tegenover het plan tot militaire „uitdun ning" van een nader te bepalen gebied aan %veerszijden van het IJzeren Gordijn? Mac millan en men mag wel zeggen: Groot- Brittannië vindt van niet; Eisenhower, De Gaulle en Adenauer vinden van wel. En toch zou de spanning inzake Duitsland wellicht aanmerkelijk kunnen worden ver minderd door de verwijdering van militaire eenheden uit die gebieden waar het Ooste lijk en het Westelijk machtsbereik elkander raken. Want niet alleen zou er daardoor minder kans zijn op een van die „fatale vergissingen", die al eerder tot oorlogen hebben geleid, maar bovendien kunnen de op avontuur (en vooral op militair avon tuur) beluste fanatici, die men ongetwijfeld zowel ten oosten als ten westen van het IJzeren Gordijn vindt, daardoor beter in de hand worden gehouden. Men herinnere zich, dat de vroegere Westduitse minister van Defensie, Theodor Blank, eens heeft gezegd: „Als de Russen één Amerikaanse huisvrouw in Berlijn doden, beginnen de Amerikanen de oorlog". En waar geen Amerikaanse soldaten, en dus ook geen vrouwen van Amerikaanse soldaten zijn, kunnen zij ook niet gedood worden. Bereidheid tot praten over het „uitdun ningsplan" betekent natuurlijk niet, dat het Westen alles zou moeten aanvaarden wat de communisten in dat opzicht wensen. Maar hardnekkig vasthouden aan het standpunt, dat de communisten alles moe ten aanvaarden wat het Westen wenst, is evenmin realistisch. Als men serieus on derhandelen wil en zonder onderhande len kan het Duitse probleem niet worden opgelost moeten beide kanten water in de wijn willen doen. Het is verheugend, dat Macmillan deze eenvoudige waarheid nu bij zijn bondgenoten gaat bepleiten, nadat hij haar bij Kroesjtsjev heeft bepleit. Simon Koster

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1959 | | pagina 1