Geen zetel voor het G.P.V.,
méér voor de P.v.d.A.
lülf
Informatie-opdracht aan prof. Beel
Westelijk ontwerp voor
Duits vredesverdrag
Formulering laat hem de
grootst mogelijke vrijheid
HET WEER
Bij officiële telling 25 stemmen
tekort om kiesdeler te bereiken
DE KABINETSFORMATIE
Onderwerp gesprek in Washington
Jeugd eert gefusilleerde burgers
Goed georiënteerd
Kamerzetel voor mr. Van
Recordresultaten over
1958 bij Philips
Vrijdag opening der
Statea-Generaal
Het woord is aan
Vier doden in het verkeer
Oostelijke wind
Nieuwe Kamerleden voor
de fractie der V.V.D.
Limburgse kolenexport
naar België wordt
belemmerd
K.L.M. per 1 april slechts
eenmaal per week naar
Singapore
Bewoner uit Vogelenzang
door trein gedood
Rijckevorsel vrij zeker
73e JAARGANG No 2 09 MAANDAG 16 MAART 1959 304e JAARGANG No 57
Grote Houtstraat 93, Haarlem. Tel. 15295 |j J 11 1 Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V.
(6 lijnen) Directie, Redactie, Administratie. llf* 1 I I I Verschijnt dagelijks beh. op zon- en feestdagen.
Drukkerij Gr. Heiligland 10. Tel. 15295. Bij- H B B^ J ff 1 I T fl F ff ff J ff J|| B F j| ff Abonnement p. week 59 ct., p. kwartaal 7.65,
kantoor Haarlem-N. Soendaplein, Tel. 57755 »Ia JL JL Ja JL U ifflil4? JL \«3fTO fr. p.p. 8.15. Losse nrs. 12 ct. Postgiro 273107.
Advertentietarieven op aanvraag verkrijgbaar.
Hoofdredacteur: Simon Koster
Adj. Hoofdredacteur: )os L. Lodewijks OJri\lLOJLiIJLl H A ARLE jVI S C H E COURANT Directie: P. W. Peereboom en A. D. Huijsman
Het is praktischer één persoon, in dit ge
val prof. Beel, de kans op succes van de
diverse mogelijkheden te laten onderzoe
ken, totdat hij in zijn rapport aan de Ko
ningin met zekerheid een bepaalde oplos
sing kan adviseren.
Op deze manier worden echter geen ver
antwoordelijkheden voor mislukkingen
openbaar vastgelegd. Men kan er zeker
van zijn dat de Koningin ook adviezen ge
kregen heeft, prof. Oud te benoemen als
„formateur". Vooral de P.v.d.A. had dat
voor het oog van de kiezers graag gewild.
Prof. Oud, zo meent men in de kring van
de P.v.d.A., zou een mislukking zo han
dig kunnen inkleden dat duidelijk zou blij
ken dat de schuld tenslotte eigenlijk bij de
K.V.P. ligt, die niet met de V.V.D. in een
kabinet wil samenwerken. De kiezers heb
ben, er recht op dat dit officieel blijkt.
In dit opzicht kan men er ook vrij zeker
van zijn dat de V.V.D. prof. Romme als
kabinetsformateur heeft gewenst. De
V.V.D. heeft gekozen tegen de P.v.d.A. in
een kabinet. De V.V.D. zou vervolgens
prof. Romme voor de keuze hebben willen
stellen te kiezen voor samenwerking met
de V.V.D. of met de P.v.d.A.
De beslissing over die keuze (of het ver
mijden van een beslissing) blijkt niet
langs de weg van „informatie". Daarom
vereist die praktische methode, ter ver
heldering van de politieke verhoudingen,
wel publikatie waarom bepaalde vormen
van kabinetsformatie niet tot stand zijn
kunnen komen blijkens de ervaring van de
informateur.
Het is in december volkomen duister ge
bleven waarom vervroegde verkiezingen
de enige uitweg waren uit de 'binetscri-
sis en waarom niet direct een „rechts" ka
binet, al of niet met steun van de V.V.D.
kon worden gevormd.
Ook in december heeft prof. Beel als in
formateur aan de Koningin rapport moe
ten uitbrengen over de mogelijkheden van
de vorming van een kabinet. Daardoor is
hij reeds goed georiënteerd. De vervroeg
de verkiezingen hebben het aantal moge
lijkheden alleen maar verkleind. Prof.
Beèl kan zijn onderzoek naar de mogelijk
heden van kabinetsformatie dus ineens
praktisch aanpakken.
De indruk bestaat dat prof. Beel in de
eerste plaats wil informeren welke pro
grammabasis er is voor samenwerking
tussen K.V.P., A.R. en C.H.U. en hoe voor
bepaalde punten van een nader ui* te wer
ken regeringsprogram medewerking kan
worden verkregen hetzij van de P.v.d.A.,
hetzij van de V.V.D. Daarover zouden dan
eventueel in de loop van de week nadere
besprekingen moeten worden gevoerd met
mr. Burger en prof. Oud. Het op dat
regeringsprogram gebaseerde kabinet
noemt men dan een program-kabinet. Het
programma is dan de grondslag voor de
vruchtbare samenwerking met de volks
vertegenwoordiging.
In de kring van de P.v.d.A. heeft men
dit reeds genoemd „het uitspelen van de
V.V.D. tegen de P.v.d.A. en omgekeerd."
De P.v.d.A. zal daaraan geen medewer
king verlenen.
Men verwacht niet dat "prof. Beel zelf
weer minister-president wordt, maar al
leen alles voorbereidt voor een beslissen
de formatieopdracht aan een ander. Men
kan echter nooit zeker zeggen dat prof.
Beel geen minister-president wordt als er
een beroep op hem wordt gedaan in het
landsbelang.
Voordat de Koningin zaterdag prof.
Beel een informatie-opdracht gaf,
sprak zij onder anderen met de heren
H. J. Lankhorst (P.S.P.), P. de Groot
(C.P.N.) en L. P. Laning van het Ge
reformeerd Politiek Verbond. De heer
Laning wist toen nog niet, dat het
G.P.V. geen zetel in de Tweede
Kamer zou krijgen. Bij de officiële
telling bleek namelijk, dat het stem-
menaantal van deze partij 25 beneden
de kiesdeler is gebleven. Volgens de
voorlopige telling zou het er 41 boven
zijn geweest
Volgens de officieuze uitslag van de
verkiezingen had het Gereformeerd
Politiek Verbond één zetel verwor
ven in de nieuwe Tweede Kamer. Na
herhaalde telling blijken er echter
kleine verschillen met de officieuze
cijfers te bestaan, die een wijziging
brengen in de einduitslag. Het aantal
stemmen, dat het Gereformeerd Po
litiek Verbond behaalde, ligt 25 bene
den de kiesdeler, zodat deze partij
geen zetel in de Kamer krijgt. De
hierdoor vrijkomende zetel gaat naar
de Partij van de Arbeid, die hierdoor
van 47 op 48 zetels komt.
De officieuze uitslag van donderdag
avond was gebaseerd op de van de ge
meentehuizen ontvangen resultaten der eer
ste tellingen. Uiteraard kunnen, wanneer
na herhaalde telling de officiële cijfers
worden vastgesteld, kleine verschillen met
de eerste cijfers optreden. Zulke verschil
len zijn ook ditmaal geconstateerd. Zij ble
ken het grootst in de grootste gemeenten.
Er blijken in totaal 672 stemmen meer te
zijn uitgebracht dan de officieuze uitslag
aangaf.
Gewoonlijk hebben die kleine verschil
len, waarvan de voor- en nadelen voor
welke partij ook elkarr meestal opheffen,
niet de minste invloed op de definitieve,
officiële uitslag. Zij houden echter altijd de
mogelijkheid in van wijzigingen in
de einduitslag. Zij hebben uiteraard de
meeste kans invloed uit te oefenen bij par
tijen, wier stemmencijfer zich binnen nau
we grenzen rondom de kiesdeler beweegt.
De officieuze uitslag gaf het Gerefor
meerd Politiek Verbond een stemmencijfer,
dat bijna 41 hoger lag dan het cijfer van
de kiesdeler. De officiële cijfers, welke
het A.N.P. heeft kunnen raadplegen, doen
zien dat het door het G.P.V. verkregen
stemmencijfer bijna 25 beneden de kies
deler ligt. Daaruit is te concluderen, dat
het Gereformeerd Politiek Verbond geen
zetel in de Tweede Kamer kan worden toe
gewezen.
Op grond van de ingewikkelde bepalin
gen voor de verdeling van de restzetels
en met name die betreffende de grootste
gemiddelden, valt de open gebleven zetel
thans aan de Partij van de Arbeid ten deel.
Het grootste gemiddelde lag voor de P.
v. d. A. slechts. 25 boven het grootste ge
middelde voor de K.V.P. (in beide gevallen
bij toewijzing van een extra zetel).
De kandidate, die voor het bezetten van
de overgebleven zetel zal worden aange
wezen, mejuffrouw mr. T. F. Lemaire
(P. v. d. A.) te Amsterdam.
Advertentie
BARTELJORISSTR. HAARLEM' TEL. '13439:
SUèDE DAMESJASJES IN KLEUREN
Advertentie
ELECÏRISCHE
SCHRIJFMACHINE?
KANTOOR MACHINE^- H R T O G
Schoterweg 122 - Haarlem - Tel 5013<'
De resultaten van Philips over 1958
overtreffen alle voorgaande records. De
omzet nam toe van 3.177 tot 3.595 miljoen
gulden, de winst vóór aftrek belastingen
van 442 tot 557 miljoen gulden en na aftrek
belastingen van 187 tot 244 miljoen gulden.
Aan de algemene vergadering van aan
deelhouders, te houden op 2 april, zal wor
den voorgesteld om over het boekjaar 1958
een onveranderd dividend uit te keren van
14 percent op de gewone aandelen en 7,6
percent op de preferente aandelen. Daar
er op 6 januari 1959 reeds een interimdivi
dend van 6 percent op de gewone en prefe
rente aandelen betaalbaar werd gesteld,
bedraagt het slotdividend 8 percent op de
gewone aandelen en 1,6 percent op de pre
ferente aandelen. Daarenboven zullen com
missarissen en raad van bestuur aan de al
gemene vergadering van aandeelhouders
voorstellen om ten laste van de agioreser-
ve per 20 mei 1959 over te gaan tot uitgifte
van een bonus in gewone aandelen en wel
van 5 percent aan de houders van gewone
aandelen en van 1 percent aan de houders
van preferente aandelen, vrij van inkom
stenbelasting. Het ligt in de bedoeling de
datum van betaalbaarstelling eveneens te
bepalen op 20 mei 1959. Verder delen com
missarissen en raad van bestuur mede,
dat zij besloten hebben over te gaan tot
vervroegde algehele aflossing van de 5 per
cent converteerbare obligatielening zulks
per 20 mei 1959. (Zie ook pag.2).
De 54-jarige heer H. van der Kuil is te
Haaksbergen overreden door een bus van
de Gelderse Tramweg Maatschappij,
waarbij hij vrijwel onmiddellijk werd ge
dood. De oorzaak van het ongeluk is dat
het stuur van zijn rijwiel verward raakte
in dat van zijn naast hem fietsende 13-ja-
rige zoontje. Het slachtoffer laat een ge
zin met acht kinderen achter.
Op het Korvelplein te Tilburg is de 42-
jarige ongehuwde voetganger J. Stoopen
uit Tilburg door een passerende auto aan
gereden. Het slachtoffer is enkele uren
na aankomst in het St. Elisabeth-zieken-
huis overleden. De bestuurder van de auto
is na het ongeval doorgereden. Maar in de
loop van de nacht kon hij worden opge
spoord. Het bleek een Zwitser te zijn, die
verblijf hield 'in een hotel te Goirle. De
man verklaarde van het ongeval niets te
hebben gemerkt.
De 19-jarige bromfietser J. A. N. uit
Vreeswijk is op het beruchte kruispunt
van de Rijksweg aan de voet van de Waal
brug, toen hij zonder gebruik te maken
van het fietspad overstak, door een busje
aangereden. De bromfietser werd naar het
ziekenhuis in Zaltbommel vervoerd, waar
hij latèr overleed.
In het ziekenhuis te VUght is overleden
de 35-jarige agent van politie J. Zeeuw uit
Tilburg, die op 14 oktober op de rijksweg
tussen Tilburg en Oisterwijk met zijn auto
tegen een boom is gereden. Van dat tijd
stip af is hij buiten bewustzijn geweest.
De Koningin heeft zaterdag aan het
einde van de middag in Huis ten
Bosch achtereenvolgens ontvangen
de minister van Staat dr. W. Drees en
de minister-president prof. dr. L. J.
M. Beel. De Koningin heeft prof. Beel
verzocht, als informateur op te treden
en haar rapport uit te brengen over
de mogelijkheden om te komen tot de
formatie van een kabinet, dat zal
mogen rekenen op een vruchtbare sa
menwerking met de volksvertegen
woordiging.
Prof. Beel zal niet vóór woensdag over
leg plegen met politieke figuren. Hij be
studeert thans de politieke situatie en hij
werkt aan een globaal regeringsprogram
als basis voor nadere besprekingen. Hij be
schikt over een aantal rapporten, die zijn
opgesteld over de verschillende problemen
waarmee ieder kabinet in de komende tijd
te maken zal krijgen. De informateur zal
daaraan ook de problemen toevoegen
waaromtrent tegenstellingen bestaan. Wan
neer hij een overzicht heeft van de poli
tieke situatie en de verschillende proble
men, zal prof. Beel waarschijnlijk woens
dag zijn besprekingen beginnen met de
fractieleiders. Zaterdag zou dit overleg af
gesloten kunnen zijn en dan is het de
vraag, welke mogelijkheid van kabinets
formatie uitzicht biedt op succes.
De informateur interpreteert de hem
verleende opdracht zo ruim mogelijk. Hij
hoopt in tien dagen gereed te zijn met zijn
taak.
Onze parlementaire redacteur tekent
hierbij aan: De formulering van de op
dracht laat prof. Beel de grootst mogelij
ke vrijheid. Het kabinet mag, maar het
behoeft niet te steunen op een meerder
heid of het vertrouwen te hebben van het
parlement. Voorwaarde is alleen een
vruchtbare samenwerking. Als er een aan
tal theoretische mogelijkheden is voor de
vorming van een kabinet, zou men zich
kunnen voorstellen dat voor iedere moge
lijkheid achtereenvolgens een formateur
wordt benoemd. Van zo'n formatiepoging
moet telkens met de vaststelling van de
verantwoordelijkheid voor de mislukking
enige tijd de afloop wordt afgewacht. Wan
neer zulke formatiepogingen serieus wor
den ondernomen, gepaard gaande met
langdurige onderhandelingen en fractie
vergaderingen over de goedkeuring van
een regeringsprogram, kost die methode
heel veel tijd.
Verwachting tot morgenavond:
Over het algemeen veel bewol
king maar droog weer. Zwakke
tot matige wind tussen oost en
noordoost. Vrij koud.
Volledige weerrapporten op pagina twee.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF PAGINA'S
De opening van de nieuwe zitting van de
Staten-Generaal zal vrijdagmiddag ge
schieden door de minister van Binnen
landse Zaken, Bezitsvorming en P.B.O.,
mr Struijcken. De leden der beide Kamers
zijn daartoe bijeengeroepen voor een ver
enigde vergadering, welke om kwart voor
een begint in de Ridderzaal in Den Haag.
Als nieuwe leden in de Tweede Kamer
van de V.V.D. zijn vanmiddag bij loting
gekozen mevrouw G. V. van Someren-
Downer (Amsterdam), mr. D. Schuitemaker
(Utrecht), mr. B. P. v. d. Veen (Leeuwarar-
den) en Mr. W. J. Geertsema (Den Haag).
Zogenaamde intellectuelen zijn ont
vankelijke voor massasuggestie dan
anderen, omdat zij hun ervaring niet
uit het leven zelf, doch uit boeken
hebben geput.
Klacht van mijndirecties
De directies van de Limburgse steen
kolenmijnen hebben een telegram gezon
den aan de Hoge Autoriteit van de Euro
pese Gemeenschap voor Kolen en Staal,
waarin zij constateren, dat de uitvoer van
hun in België op contract verkochte vaste
brandstoffen ernstige belemmeringen in
de weg worden gelegd in verband met het
feit. dat de Belgische regering voor 19
januari afgegeven invoervergunningen
heeft ingetrokken.
De afnemers der Limburgse mijnen
stellen vast, dat voor vele soorten tot dus
ver geen, voor andere soorten in zeer be
perkte mate en met grote vertraging,
nieuwe invoervergunningen worden afge
geven. De Limburgse mijnen zijn van oor
deel, dat deze interventie van de Belgische
regering in strijd is met de letter en de
geest van het verdrag en hebben de Hoge
Autoriteit verzocht dringend maatregelen
te treffen, opdat hun uitvoer naar België
ongehinderd voortgang kan vinden.
WASHINGTON (Reuter) Verwacht
wordt dat de Britse premier, Macmillan,
er einde deze week bij president Eisenho
wer op aan zal dringen in te stemmen
met een topconferentie met de Sovjet-Unie
ongeacht het verloop van de komende bij
eenkomst van ministers van Buitenlandse
Zaken. Op de bijeenkomst die vrijdag in
Camp David in Maryland begint, zal Mac
millan, naar men verwacht, ook aandrin
gen op instemming met een westelijk
standpunt voor onderhandelingen over de
Europese veiligheid. In diplomatieke krin
gen in Washington ziet men de bijeen
komst als het hoogtepunt van het pogen
om tot een gemeenschappelijke westelijke
politiek te komen teneinde de Russische
uitdaging inzake Berlijn tegemoet te tre
den.
BONN (AFP) Volgens de Westduitse
regeringswoordvoerder Von Eckardt is het
niet uitgesloten dat de westelijke minis
ters in Washington zullen spreken over
een tegenontwerp van een Duits vredes
verdrag. Een beslissing daarover is ech
ter nog niet genomen. Von Eckardt die op
een persconferentie in Hannover sprak,
zei tenslotte dat de Britse regering en
bondskanselier Adenauer het er over eens
zijn wat verstaan moet worden onder de
term „disengagement".
Adenauer heeft zich zondag bij het ope
nen van de verkiezingscampagne in Ne-
dersaksen uitgesproken tegen een vrede
die gedicteerd wordt. Hij betoogde dat de
Russer. waarschijnlijk geen belang hebben
bij een oorlog omdat zij hun wereldover
heersing zonder openlijke conflicten tot
stand hopen te brengen. Adenauer ver
wacht dat een topconferentie gevolgd zou
worden door een groot aantal andere con
ferenties die tot doel zouden hebben tot
gecontroleerde ontwapening te komen. Hij
verwierp elk denkbeeld van een militair
vacuum zoals dat van Rapacki.
WASHINGTON (Reuter) De Ameri
kaans- Democratische senator Fulbright
voorzitter van de senaatscommissie voor
buitenlandse zaken heeft zich in een toe
spraak voor radio en televisie uitgespro
ken voor geregelde topconferenties tussen
oost en west over Berlijn en andere vraag
stukken. Wij moeten niet blijven vasthou
den aan voorafgaande bijeenkomsten der
ministers van Buitenlandse Zaken. Voor
Kroesjtsjev is een voorbereidend overleg
door de ministers slechts tijdsverspilling,
aldus Fulbright. De senator, die verklaar
de de huidige internationale toestand zeer
ernstig te achten, sprak zich uit voor top
conferenties op gezette tijden bijvoor
beeld om de zes maanden.
De republikeinse senator Bridges, lid
van de senaatscommissie voor de strijd
krachten zei zondag in een televisieuitzen
ding dat de Verenigde Staten, indien no
dig, moeten vechten om vrije toegang tot
Berlijn. Als wij hier toegeven zullen wij
nooit meer een sterke positie innemen. We
kunnen onderhandelen over vele finesses,
maar wij kunnen niet onderhandelen over
het beginsèl van een vrij Berlijn, zo zei
hij.
De Britse regering heeft de Nederlandse
regering meegedeeld, dat het niet mogelijk
is, te voldoen aan het Nederlandse verzoek
tot het toestaan van een grotere frequentie
dan eenmaal 's weeks voor vluchten van de
K. L. M.-dienst tussen Amsterdam en
Singapore.
De Nederlandse regering heeft met grote
teleurstelling kennis genomen van het
besluit van de Britse regering. De Neder
landse regering is van mening, dat de
protectionistische mentaliteit, waarvan deze
beslissing getuigt, een gezonde ontwikke
ling van de burgerluchtvaart ernstig be
lemmert.
Advertentie
Halve bomen waren gesloten
tóch overweg overgestoken
Zondagmiddag omstreeks half twee is bij
de overweg in de Bekslaan in Vogelenzang
de 70-jarige heer A Heijstek, Leidsevaart
128 Vogelenzang, door een elektrische
trein uit de richting Haarlem aangereden
en op slag gedood.
De heer Heijstek, die op een 'fiets reed,
is ondanks het feit, dat de halve spoor
wegbomen waren gesloten, tóch de over
weg overgestoken op het moment, dat de
sneltrein AmsterdamEindhoven naderde.
Het stoffelijk overschot is overgebracht
naar het Marinehospitaal in Overveen.
(Van onze parlementaire redacteur)
Met 91.128 voorkeurstemmen is mr. K. T.
M. van Rijckevorsel (K.V.P.) gekozen als
lid van de Tweede Kamer. De officiële
kiesdeler is 39.996 en de heer Van Rijcke
vorsel heeft dus bijna twee maal zoveel
stemmen behaald als nodig zijn voor een
zetel. Volgens het partijreglement van de
K.V.P. moet iemand, die met voorkeur
stemmen is gekozen, toestemming vragen
ban het partijbestuur alvorens zijn benoe
ming te aanvaarden. Alle kandidaten van
de K.V.P. hebben een dergelijke verklaring
ondertekend.
De heer Van Rijckevorsel is de heer F.
J. Bachg (Haarlem) voorb ij gestreefd. In
normale volgorde zou óe heer Bachg zijn
gekozen en volgens het partijreglement
heeft hij dan recht op zijn zetel volgens de
Kieswet.
Het is nu de vraag, of de heer Bachg be
reid is van de hem toekomende zetel af te
zien ten gunste van mr. Van Rijckevorsel.
Verwacht wordt, dat hij daartoe inderdaad
bereid is.
Het Centraal Stembureau te Den Haag
heeft vanmiddag bij loting vastgesteld, dat
prof. Romme is gekozen in de kieskring
Noord-Brabant. Indien hij bij de loting in
het westen zou zijn gekozen, zou mr. M. J.
de Graaf, burgemeester van Lisse, door mr.
Van Rijckevorsel voorbij zijn gestreefd. In
dat geval was de verwachting, dat het
partijbestuur niet zou hebben gewild, dat
mr. De Graaf zijn zetel vrij zou maken voor
mr. Van Rijckevorsel. Dan was het partij
bestuur van de K.V.P. in een moeilijk par
ket gekomen, want het weren van mr. Van
Rijckevorsel zou tot tweedracht in de
K.V.P.-aanhang hebben kunnen leiden.
Door de uitslag van de loting lijken de
moeilijkheden thans oplosbaar. Het partij
bestuur moet nu beslissen tussen de heren
Bachg en Van Rijckevorsel en men neemt
aan, dat het partijbestuur zijn keuze op mr.
Van Rijckevorsel zal bepalen.
In Amsterdam zijn zaterdagmiddag in
het Weteringplantsoen de daar in 1944
door de bezetter gefusilleerde burgers
herdacht. De ieugd van Amsterdam
iverd -y de plechtigheid vertegen
woordigd door de achtjarige Milly
Storck en de tienjarige Tonnie Vogel,
die kransen legden bij het gedenkteken.
