Hoogste tijd voor verbreding
van Umeider havenmond
Programkabinet verwacht met
onafhankelijke ministers
OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
het
zelf!!
Hart's behang
HET WEER
Westelijke antwoordnota
vóór zondag naar Moskou
Praktische oplossing
Bouwactiviteit in Oostelijk-Flevoland
Zeer grote vrachtschepen gaan
de Amsterdamse haven voorbij
Groots welkom voor
Grivas in Athene
Optimisten verwachten dat prof Beel
nog vóór Pasen de juiste personen
zal hebben gevonden
FLORA
Perzië protesteert tegen
Russische overvliegers
Poëzieprijzen 1958 van
Amsterdam
Oostelijke wind
Het woord is aan
Macmillan en Selwyn Lloyd naar V.S. vertrokken
Vijfdaagse werkweek van
45 uur in metaalindustrie
Radio in de trein
AMSTERDAMS BURGEMEESTER:
Hembrug moet weg
Brandweer wordt ingelicht
over stralingsgevaar
Canada's minister van
..Buitenlandse Zaken,
Smith, overleden
Goudse pyromaan naar
krankzinnigengesticht
73e JAARGANG No 211
Grote Houtstraat 93, Haarlem. Tel. 15295
(6 lijnen) Directie, Redactie, Administratie.
Drukkerij Gr. Heiligland 10. Tel. 15295. Bij
kantoor Haarlem-N. Soendaplein, Tel. 57755
Hoofdredacteur: Simon Koster
Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks
WOENSDAG 18 MAART 1959
66»
Haarlems Dagblad
304e JAARGANG No 59
Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V.
Verschijnt dagelijks beh. op zon- en feestdagen.
Abonnement p. week 59 ct., p. kwartaal 7.65,
fr. p.p. 8.15. Losse nrs. 12 ct. Postgiro 273107.
Advertentietarieven op aanvraag verkrijgbaar.
Directie: P. W. Peereboom en A. D. Huijsman
IN DE SPECULATIES OVER DE KABINETSFORMATIE overheerst nog steeds de
verwachting van een program-kabinet met onafhankelijke ministers. Een program
kabinet steunt niet op een vaste meerderheid in het parlement als gevolg van afspra
ken tussen bepaalde partijen, maar op een regeringsprogram waarvoor blijkens voor
afgaande besprekingen een (wisselende) meerderheid in het parlement verzekerd is.
Het staat dus los van de partijen, want alleen het program is aanvankelijk de basis
voor de vruchtbare samenwerking met het parlement, hetgeen ook in de samenstelling,
in de keuze van de personen, tot uiting dient te komen. Een program-kabinet moet
niet een bepaald politiek merkteken vertonen. Het moet bijvoorbeeld niet een typisch-
rechtse signatuur hebben, al kunnen er wel personen uit de K.V.P., A.R. of C.H.U.
zitting in hebben, maar dan niet als vertegenwoordiger van hun groep.
De ministers in een program-kabinet
dienen vooral onafhankelijk te zijn, knappe
regeerders, die met het oog op de samen
werking met het parlement ook verstand
van politiek moeten hebben en dus niet
louter zakelijke vakministers zijn. Een der
gelijk kabinet lijkt met de huidige politieke
verhoudingen inderdaad de enige prak
tische oplossing, omdat de animo, althans
in voldoende mate, ontbreekt voor de vor
ming van een parlementair kabinet dat. kan
steunen op een combinatie van bepaalde
partijen in het parlement.
Maar er moet toch worden geregeerd en
dat kan ook met een program-kabinet. In de
lijn van de geschetste gedachtengang moet
men in een dergelijk kabinet verscheidene
nieuwe gezichten verwachten om geen
merkteken over te houden van het oude
kabinet. Nieuwe figuren in een nieuwe
frisse ploeg zouden wel in overeenstem
ming zijn met de verkiezingsuitslag, waar
uit ook het verlangen spreekt naar „iets
anders" dan de brede basis.
Het vinden van de juiste figuren als
ministers in het nieuwe kabinet zal wel
het moeilijkste deel van de taak van prof.
Beel zijn Men moet in de eerste plaats
denken aan een minister-president die geen
rol heeft gespeeld in de verkiezingsstrijd
en die al enige jaren buiten het gewoel van
de politieke strijd heeft gestaan, maar die
toch weet wat regeren is.
Uit de werkwijze van prof. Beel als in
formateur krijgt men de indruk dat zij past
in deze beschouwingen en speculaties. Hij
heeft eerst een lijst opgesteld van de te
verwachten bestuurlijke problemen, waar
voor ieder nieuw kabinet zal komen te
staan en die op de een of andere manier
moeten worden opgelost. Hij informeert
vandaag en morgen bij alle fractieleiders
voor welke oplossingen hij een meerderheid
kan verwachten en op basis van het dien
overeenkomstig eventueel aangepaste re
geringsprogram kan hij dan gaan infor
meren welke personen als ministers voor
de uitvoering van dat program de verant
woordelijkheid op zich willen nemen.
Er komt dan weer eens een onafhanke
lijke regering tegenover een onafhankelijke
volksvertegenwoordiging en de consequen
tie van een keuze vóór of tegen samenwer
king met de P.v.d.A. in een kabinet wordt
vermeden. Alle partijen staan vrij tegen
over het kabinet. Optimisten verwachten
dat prof. Beel nog vóór Pasen een kabinet
aan de dan nog te benoemen definitieve
formateur kan aanbieden. De pessimisten
waarschuwen dat prof Beel in zijn bespre
kingen met de fractielijders nog voor aller
lei verrassingen kan komen te staan.
Prof. Beel heeft gisteren korte gesprek
ken gehad met minister Witte en minister
Staf. In de namiddag heeft prof. Beel een
gesprek gehad met de voorzitter van de
S.E.R., prof. Verrijn Stuart.
Het echtpaar E. Jansen in de Kanine-
fatenstraat 16 in Haarlem-Noord is ver
blijd met de geboorte van het eerste
kind. Het is een welgeschapen dochter,
die de naam Flora heeft gekregen. De
verheugde moeder heet ook Flora. De
geboorte geschiedde in de Florakliniek
in het Haarlemse Florapark onder de
zorgen van de Haarlemse arts P. Floor.
Verwanten en kennissen vulden de ka
mer met een menigte van flora. Moge
Flora Jansen groeien en floreren
TEHERAN (Reuter) Perzië heeft
krachtig geprotesteerd tegen herhaalde
schending van het Perzische luchtruim
door Russiche vliegtuigen 81 maal in het
laatste kwartaal.
Onze collectie spreekt
voor zichzelf.
Onze afrand- en plaktafel-
service staat tot uw dienst.
Een telefoontje en u krijgt
de stalen thuis bezorgd.
Kleine Houtstraat 49 Tel. 11279
Haarlem
Gen. Cronjéstraat 60 Tel. 50582
Haarlem-Noord
B. en W. van Amsterdam hebben besloten
op advies van de jury voor de poëzie
prijzen 1958, bestaande uit mej. Jo Land
heer en de heren Hans Andreus en Han G.
HHoekstra het gedicht „De Stoel" van
Gabriël Smit, gepubliceerd in de bundel
„Ik geloof" en het gedicht „De mensen zijn
geen goden" van Gerrit Kouwenaar, gepu
bliceerd in de bundel „De ondoordringbare
Landkaart" met een prijs van tweehonderd
vijftig gulden te bekronen.
Advertentie
BARTELJORISSTR HAARLEM TEL. 13439
SUèDE DAMESTASJES IN KLEUREN
Bij de Italiaanse spoorwegen zyn sinds
15 maart in de treinen op de lange
trajecten stewardessen in dienst om
het de passagiers op die lange ver
velende reizen aan niets te laten ont
breken. In de hoofdleuningen van de
stoelen zijn luidsprekers gebouwd. De
passagiers kunnen dus onderweg naar
de radio luisteren.
Verwachting tot morgenavond:
Over het algemeen veel bewol
king en op de meeste plaatsen
droog. Matige oostelijke wind.
Weinig verandering in tempe
ratuur.
Volledige weerrapporten op pagina twee.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
VEERTIEN PAGINA'S
Vauvenargues:
Daar het onmogelijk is, de ondeugden
uit te roeien, bestaat de ware regerings
kunst daarin, de ondeugden tot alge
meen welzijn te doen strekken.
LONDEN (UPI) De westelyke ant
woordnota aan Rusland, waarin voorge
steld wordt op 11 mei de ministers van
Buitenlandse Zaken in Genève te laten be
ginnen aan onderhandelingen over de
kwesties Berlijn en Duitsland, zal binnen
twee dagen gereed zijn en voor het week
einde naar Moskou verstuurd zijn, zo
wordt uit gezaghebbende bron in Londen
vernomen.
Voordien zal in Washington een bijeen
komst worden gehouden van de ministers
van Buitenlandse Zaken van de westelij
ke grote drie, voorafgaande aan de ver
gadering van de NAVO-minis ter raad die
begint op 2 april.
Premier Macmillan en de Britse minis
ter van Buitenlandse Zaken Selwyn
Lloyd zijn vanochtend uit Londen naar Ot
tawa vertrokken. Zij blijven tot donder
dag in de Canadese hoofdstad voor be
sprekingen met premier Diefenbaker en
reizen dan door naar Washington.
In verband met het Duitse vraagstuk en
de kwestie Berlijn heeft Macmillan de af
gelopen maand bezoeken gebracht aan
Moskou, Parijs en Bonn.
In Britse regeringskringen is men er
thans van overtüigd dat de ministers van
Buitenlandse Zaken der grote vier om
streeks 11 mei in Genève zullen bijeenko
men. Men verwacht dat hun beraadsla
gingen vier tot zes weken zullen duren.
Macmillan is er met Eisenhower van
overtuigd dat het westen niet moet wij
ken inzake Berlijn. Als enige basis voor
een overeenstemming met de Sovjet-Unie
ziet hij de instelling van „militair uitgg-
Vakraad akkoord met nieuwe CAO
Binnen drie jaar zal in de groot-metaal
industrie waarschijnlijk de werkweek van
vijf dagen met een arbeidstijd van 45 uur
worden ingevoerd. Daarover werd in prin
cipe overeenstemming in de vakraad voor
de metaalindustrie. De organisaties zul
len het door de vakraad uitgebrachte ad
vies nu nader in de afdelingen bespreken.
Deze regeling is een onderdeel van de
nieuwe Collectieve Arbeidsovereenkomst.
Als de CAO door het College van Rijksbe
middelaars zal zijn goedgekeurd, zal deze
regeling ook geleidelijk worden ingevoerd.
De Sociaal Economische Raad heeft ook
reeds in die geest een advies aan de rege
ring uitgebracht. Het ligt in de verwach
ting, dat alleen toestemming zal worden
gegeven, als men er in slaagt een stijging
van de produktie'te bewerkstelligen. Ook
de S.E.R. stelt deze voorwaarde. De invoe
ring van de verkorte werkweek zal niet
alleen over drie jaar worden verspreid,
maar men zal ook de zaak per bedrijf be
kijken. De vakraad voor de metaalindustrie
zal hierin, naar in de bedoeling ligt, een
belangrijke stem krijgen.
De burgemeester van Amsterdam, mr. G. van Hall, heeft tijdens de behandeling
van de gemeentebegroting in de gemeenteraad meegedeeld goede hoop te hebben dat
het nieuwe kabinet spoedig een gunstig besluit zal nemen over de verbetering van de
toegang tot de Amsterdamse haven in IJmuiden. „Het is zowel voor Amsterdam als
voor Nederland een levensbelang dat de hoofdstedelijke haven over een behoorlijke
toegang, ook voor zeer grote schepen, beschikt. Amsterdam kan dan ook geen
genoegen nemen met het feit dat op de rijksbegroting voor dit jaar slechts één miljoen
gulden voor verbreding van de pieren en verbetering van de havenmond is uitge
trokken, want de totale kosten van deze werkzaamheden zijn geraamd op niet minder
dan 80 miljoen gulden." De burgemeester deelde mede, dat B. en W. hierover bespre
kingen hebben gevoerd in Den Haag. Zijn indruk was dat het kabinet tengevolge van
zijn beperkte bevoegdheden geen beslissing op korte termijn kon nemen, doch dat
„de kansen voor verwezenlijking van de plannen heel goed liggen."
De verbetering van de havenmond had,
aldus mr. Van Hall, in feite al gereed
moeten zijn, want verscheidene zeer grote
vrachtschepen moesten vorig jaar de Am
sterdamse haven .voorbijvaren. De werk
zaamheden zijn voor de hoofdstad reeds op
dit moment urgent, in tegenstelling tot het
miljoenenproject in de Rotterdamse haven,
de Europoort, dat geprojecteerd is op ver
wachtingen in de toekomst. Diezelfde ur
gentie geldt ook voor het verdwijnen van
de Hembrug als obstakel voor de scheep
vaart van en naar de Amsterdamse haven.
Ook dit werk zal vele tientallen miljoenen
vragen. De burgemeester was bevreesd
over de mogelijkheid dat de uitvoering van
het Deltaplan zoveel geld zal vergen, dat
andere waterstaatswerken daardoor stag
neren. Een voorbeeld hiervan noemde mr.
Van Hall de Zuiderzeewerken. B. en W.
zullen met alle kracht trachten te bereiken
dat het Hembrugproject in het geheel van
de waterbouwkundige werken een zeer
hoge urgentie krijgt toegewezen.
Geen E .E .G .-coördinatie
De burgemeester zei, dat de haven niet
een der allergrootste zorgenkinderen van
de stad is. Zij heeft de laatste jaren een
bijzonder gunstige ontwikkeling doorge
maakt ondanks de tegenslagen, die veroor
zaakt werden door de situatie in Indonesië.
Volgens de cijfers is Amsterdam verhou
dingsgewijs de snelst groeiende haven der
vijf Westeuropese. Ten aanzien van de co
ördinatie der Europese havens in het ver
band van de E.E.G. (waarop van P.v.d.A.-
zijde was aangedrongen en waartegen na
mens de V.V.D.-fractie een waarschuwend
geluid werd gehoord) zei burgemeester Van
Hall hierin geen taak te zien voor een
gemeentebestuur. De taak van de gemeen
telijke overheid is volgens hem het bieden
van gelegenheden voor de ontplooiing van
het particulier initiatief. Hij achtte het on
juist dat deze besturen met andere haven
steden overleg zouden plegen over andere
zaken dan tarieven, havengelden e.d. Bij de
verdere ontwikkeling van de E.E.G. zullen
de nationale overheden ook op havengebied
zonder twijfel bepaalde afspraken maken,
waaraan de gemeentebesturen zich dan
moeten houden.
A msterdam-Rijnkanaal
•Wat betreft de binnenvaart over het Am
sterdam-Rijnkanaal heeft de Amsterdamse
haven een topcapaciteit bereikt. Het is
dringend gewenst, dat de regering haar
toezegging tot verdubbeling van de sluizen
te Wijk bij Duurstede gestand doet, nu aan
de voorwaarde daartoe: een vervoer van
17,5 miljoen ton gedurende drie jaar door
dit kanaal, is voldaan. „Wij bezitten geen
machtsmiddelen om de regering te dwin
gen, doch we zullen niet nalaten voort
durend bij het rijk aan te dringen op de
naleving van deze belofte", zei de burge
meester.
Helihaven
Hij sprak tenslotte over de mogelijkheid,
die bestaat dat Amsterdam een helikopter
verbinding krijgt met andere steden. Zodra
de plannen daartoe definitief zijn, zal on
middellijk worden begonnen met de uit
voering van de gereed zijnde plannen tot de
aanleg van een kleine helikopterhaven op
een terrein aan de Jan van Galenstraat.
Deze kleine opzet (met mogelijkheden voor
uitbreiding) zal een bedrag vergen van
150.000 gulden.
(Van onze Haagse redacteur
Naar wij vernemen zal de ABC-dienst
van de Bescherming Bevolking, welke zich
inzonderheid bezighoudt met atomische,
biologische èn chemiêche vraagstukken,
brandweerpersoneel gaan opleiden en
voorlichten met het oog op blussingswerk
in bedrijven, waarin gewerkt wordt met
isotopen. Het personeel in dergelijke on
dernemingen wordt tegen de schadelijke
straling daarvan beschermd, doordat deze
radio-actieve materialen als regel door een
laag lood zijn omgeven. Bij brand bestaat
uiteraard het gevaar dat dit omhulsel gaat
smelten, waardoor de gevaarlijke stralen
ruim baan krijgen, hetgeen ook voor het
dunde zones" in Midden-Europa. De
strijdkrachten aan weerszijden van de
grens tussen Oost en West zouden op het
bestaande peil kunnen worden gehandhaafd
of geleidelijk worden verminderd. „Uit
dunning" van atoombewapening dient ge
lijke tred te houden met besnoeiing van
de conventionele strijdkrachten, gezien
het overwicht dat de Sovjet-Unie op dit
laatste punt heeft.
De Engelse premier wordt omstreeks
24 maart in Londen terugverwacht.
OTTAWA (UPI) De Comet IV van
Macmillan en Selwyn Lloyd is vanmorgen
op de luchthaven van Gander op New
foundland geland op doorreis naar
Ottawa.
ATHENE (UPI) Kolonel George Gri
vas, de thans 61-jarige soldaat, die vier
laar lang op Cyprus de ondergrondse oor
log tegen de Britten heeft geleid, is dins
dagmiddag even na twee uur in Athene op
het vliegveld verwelkomd door een menig
te van duizenden belangstellenden, de
Griekse premier, een erewacht, en zijn
vrouw. In de stadswijk Thessioen, waar
Grivas' huis staat, waren dichte drommen
Grieken samengestroomd, die spandoeken
meedroegen. Het huis stond vol bloemen
en er lagen dikke pakken telegrammen op
Grivas te wachten.
Grivas kwam in Athene aan in het ver
fomfaaide khaki pak dat hij al die tijd op
Cyprus gedragen heeft, met hetzelfde ver
schoten baret je op het hoofd en zijn pis
tool aan de koppelriem.
Toen Grivas de erewacht geïnspecteerd
had, na de verwelkoming door zijn eent-
genote, werd hij toegesproken door de
aartsbisschop van Athene en de burge
meester van die stad. Stram in de hou
ding naast zijn vrouw staand luisterde de
kolonel, die zich op Cyprus „Dighenis"
(dat is: de leider) noemde.
Bleek, en met een door emotie vei-wron-
gen stem, antwoordde hij: „Uw ontvangst
heeft mij ontroerd, hoewel ze toebehoort
aan het volk van Cyprus en zijn doden,
wier bloed de aarde begoten heeft en wier
graven ik van de despoot van het eiland
voor mijn vertrek niet mocht bezoeken om
er te bidden."
De burgemeester van Athene' overhan
digde hij daarna een pakje met aarde van
Cyprus. „Deze met bloed doordrenkte aar
de, genomen uit mijn schuilplaats, ver
trouw ik in uw handen, als een pand, dat
Cyprus verbindt met het moederland Grie
kenland. Mijn enige hoop is dat ik spoedig
naar het eiland zal terugkeren.
ue „sitiises van ae uruuje-
lijn te Rotterdam is dinsdag van de
afbnuwkade te Hardinxveld verhaald
naar de Parkkade in de Maasstad.
Daarvoor moest het de Baanhoekbrug
over de Merwede passeren. Vijf sleep
boten trokken het schip tussen de
brugpijlers door. Aan weerszijden was
maar een geringe speling. Voor de
doorvaart moest een dertig meter lange
overspanning uit de brug gelicht wor
den. Enige dagen tevoren was reeds
de steenkegel onder de pijlers ver
wijderd om te voorkomen, dat het
schip onder de waterlijn schade zou
oplopen. Om. over een ondiepte heen te
komen, moesten negen ba.llasttanks
aan bakboordzijde worden volgepompt.
OTTAWA (Reuter) De Canadese mi
nister van Buitenlandse Zaken, Sidney
Smith, 's d'nsdag aan een hartaanval over
leden. Smith was hoofd van het ministerie
van Bu'ten'andse Zaken sinds 1957.
De minister zou een belangrijk aandeel
hebben in de besprekingen met premier
Macmillan en minister Lloyd, die vandaag
in Canada 'worden verwacht. Volgens de
secretaris van Smith was de minister sinds
twee weken onder doktersbehandeling,
maar er scheen niets ernstigs met hem
aan de hand te zijn.
brandweerpersoneel grote risico's inhoudt.
De 35-jarige fabrieksarbeider A. de M.
uit Gouda, die in de nacht van 28 op 29
juli van het vorige jaar in de Krimpener-
waard vijf hooischelven in brand heeft ge
stoken, tengevolge waarvan ook drie boer
derijen in vlammen opgingen, is door het
Haagse gerechtshof ontslagen van rechts
vervolging. Het hof besliste dat de niet
toerekeningsvatbare psychopatische ver
dachte ter beschikking van de regering
zal worden gesteld, om in een krankzinni
gengesticht te worden verpleegd.
De advocaat-generaal bij het gerechts
hof had behalve de terbeschikkingstelling
ook vier jaar gevangenisstraf tegen de
brandstichter geëist, dezelfde straf die ook
door de Rotterdamse rechtbank was op
gelegd en waartegen de verdachte in be
roep was gekomen. Het gerechtshof is af
gegaan op de nadrukkelijke verklaring van
een psychiater, dat de verdachte krank
zinnig is en dat hij niet in de gevangenis
doch in een inrichting thuishoort.
De specialisten van de B.B. zullen de
daarvoor in aanmerking komende brand
weerlieden leren hoe zij deze gevaren kun
nen onderkennen en bestrijden. Bovendien
zal de B.B. ook zelf bij het blussingswerk
kunnen worden ingeschakeld om de brand
weer op dit gebied met raad en daad bij
te staan. Deze voorzieningen moeten gezien
worden in samenhang met het toenemend
gebruik van radio-actieve stoffen in aller
lei industrieën en de bouw van kernreac
toren, waardoor dit onderdeel van de B.B.
reeds in vredestijd belangrijke diensten
moet kunnen verrichten.
(Van onze parlementaire redacteur)
Advertentie
Nederlands nieuwe polder Oostelijk
Flevoland biedt het beeld van grote
activiteit. De basaltblokken van de
nutteloos geworden zeewering van de
IJselmeerdijk worden opgeruimd. Bij
Ketelhaven is de sluis nagenoeg vol
tooid. Tenslotte is men druk bezig met
het storten van beton in de uitge
strekte poldervlakte voor de bouw van
boerderijen.