SPINWIEL JONGE
Titels in schoolhandbaltoernooi voor
Gerhard-, Ketelaar-, en Kweekschool
Bioscoopbond: zware lasten op
bedrijf en teruglopend bezoek
Kort en bondig
Bevoordeling door overheid van de t.v.
Amsterdamse Beurs
DE BEURS
van gisteren
VRIJDAG 3 APRIL 1959
HAARLEMS DAGBLAD OPRECHTE HAARLEMSCIIE COURANT
7
Voorlopig programma van
de Filmweek Arnhem
Expositie Afrikaanse
kunst in Nijmegen
„Subsidie op basis van
exploitatielasten heeft
vele voordelen"
Amsterdam door geschrapt
leningsbesluit niet in
moeilijkheden
A mateiirtoneel
Fleurige opvoering van
„Staatszaken"
PattersonJohansson
definitief op 25 juni
Met het hoofd bediende
schrijfmachine voor
poliopatiënten
Koersfluctuaties op de Amsterdamse
beurs in maart 1959
Het jaarverslag van de Nederlandse
Bioscoop-Bond over 1958, dat de directeur
van deze organisatie, de heer J. G. J. Bos
man, namens het Hoofdbestuur aan de
jaarlijkse ledenvergadering uitbrengt,
Iaat ditmaal een minder optimistisch ge
luid horen.
In aanmerking nemende de bevolkings
aanwas en het stijgende aantal bioscopen
wordt blijkens het verslag de stabiliteit
van de bedrijfsresultaten gedurende de
laatste jaren beschouwd als een tot stil
stand komen van de naoorlogse expansie
van het film-en bioscoopbedrijf. Deze ont
wikkeling wordt toegeschreven aan de
vlucht van het publiek in nieuwe ontspan
ningsmogelijkheden, waarbij vooral de be
tekenis van de televisie, mede tot uiting
komende in de sterk toegenomen vraag
naar televisietoestellen, niet wordt onder
schat. Het verslag doel uitkomen, dat er
niet zozeer bezorgdheid is over de mede
dinging van het nieuwe medium als zoda
nig, maar veeleer over de mogelijkheden
welke de Overheid de televisie gewild en
ongewild biedt ter verdere ontplooiing,
zulks in tegenstelling tot de. smalle basis,
welke het film- en bioscoopbedrijf voor
zijn voortbestaan en ontwikkeling wordt
gelaten.
Tegenover de zuiver particuliere inves
tering van deze bedrijfstak stelt men het
feit, dat het Rijk enige tientallen miljoe
nen heeft gefourneerd voor research en
zenders ten behoeve van de televisie,
waarmede dit medium technisch van de
grond is geholpen. Verder wordt onder de
aandacht gebracht, dat de kijkgelden ter
financiering door de omroepverenigingen
van studio en programma, de twaalf mil
joen jaarlijks overschrijdend, bij wet zijn
vrijgesteld van omzetbelasting, waar te
genover staat de pyramidc van de heffing
van omzetbelasting op de filmproduktie,
-verhuur en -exploitatie. Het verslag ves
tigt voorts de aandacht op de omstandig
heid, dat de investering in en de kosten
van de ontvangstaccommodatie bij de te
levisie feitelijk op het publiek worden af
gewenteld. Aangenomen wordt, dat op de
bezitters van televisietoestellen een totale
jaarlijkse last gaat drukken aan kijkgel
den, aanschaffingskosten en onkosten, die
gelijk staat aan de totale ontvangsten uit
de kaartverkoop van het bioscoopbedrijf.
In deze enorme financiële last op de tele
visiekijkers en de extra tijdbesteding
schuilen naar de mening der samenstel
lers van het verslag de ernstigste concur
rerende factoren voor het film- en bios
coopbedrijf. Daarbij wordt, opgemerkt dat
dit bedrijf anders dan de televisie het
volledige risico van zijn investeringen te
dragen heeft en bovendien de extra last
Op 1 april is door Arnhems burgemees
ter Ch. G. Matser het bestuur geïnstal
leerd van de stichting, welke de organi
satie van de Internationale Filmweek Arn
hem 1959 zal behartigen. Als voorzitter,
Arnhem vertegenwoordigend, treedt op
drs. B. M. Sweers; leden van het bestuur
zijn prof. dr. Ph. J. Idenburg en dr. J.
M. L. Peters, voorzitter en directeur van
het Nederlands Filminstituut; J. de Vaal,
directeur van het Filmmuseum te Amster
dam; J. G. J. Bosman en H. S. Boekman,
directeur en lid hoofdbestuur van de Ne
derlandse Bioscoop-Bond; dr. J. Hulsker,
hoofd afd. Kunsten van net ministerie van
O., K. en W.; J. Vet, directeur van V.V.V.
Arnhem en Ch. v. Biene, directeur van
Aimhems bioscoopconcern Astra n.v. Het
secretariaat is gevestigd ten kantore van
het Holland Festival te Scheveningen.
De filmweek, die zich zal afspelen in
het Rembrandt Theater, zal een zo ruim
mogelijk terrein omvatten. Naast de bij
zondere speelfilms zullen ook de docu
mentaires intensief in het gebeuren wor
den betrokken. In een afzonderlijke sec
tor van de manifestatie zal ook worden
getracht onderwijs-, wetcnschaps- en be
drijfsfilms tot hun recht te laten komen.
Zowel bij de documentaires als bij laatst
genoemde sector zal een zo breed moge
lijke aandacht worden geschonken aan
het produkt van eigen bodem. Voorts ko
men er, evenals dit bij vorige filmweek-
manifestaties binnen het kader van het
Holland Festival het geval is geweest, ook
een aantal openluchtvoorstellingen.
Bij een in te richten expositie, gewijd aan
film en filmwezen, zullen tenslotte ook de
amateur-filmers worden betrokken.
Tijdens de filmweek zal Arnhem verder
het centrum zijn van enkele congressen
op filmgebied, o.a. van een congres van
het Nederlands Filminstituut en van een
van de stichting „Film en Jeugd".
In het Instituut voor Prehistorie, Geolo
gie, Antropologie en Etnografie, dat is
ondergebracht in het Afrikamuseum onder
Berg en Dal bij Nijmegen, heeft de direc
teur, pater T. Verdijk van de congregatie
van de paters missionarissen van de Hei
lige Geest, donderdag 'een tentoonstelling
geopend over „Moeder en kind in de Afri
kaanse kunst" en „Het diermotief in de
Afrikaanse kunst". Er zijn onder meer in
zendingen van het etnografisch museum in
Antwerpen en van de In for Congo uit
Brussel. Verder zijn er stukken uit de col
lectie Clausmeijer uit Dusseldorp, Wal-
schaerts uit Antwerpen en Zchartemeijer
uit Voorburg.
Pater Verdijk zeide vooral het onderdeel
„Moeder en kind" van deze expositie, dat
kunstuitingen van de Congokust, uit Ka
meroen. uit Wcst-Afrika, uit Opper-Guinea
en uit Portugees West-Afrika toont, be
langrijk te vinden. Hij betoogde, dat de
motieven niet zijn bepaald door een op
drachtgever maar door de beeldhouwer
zelf zijn gekozen. Over het diermotief. dat
in vele beelden tot uiting komt, zei pater
Verdijk, dat dieren een grote rol spelen in
het leven van de primitieven. Zij zijn direct
betrokken bij het leven van de stam. Van
daar dat de kunstenaar vaak combinaties
van mens en dier in zijn afbeeldingen ge
bruikt. Zo ziet rnen bijvoorbeeld figuren
die half mens, half dier zijn. De veel voor
komende vogelmotieven zijn vaak gecom
bineerd met hagedissen, krokodillen en
mensenfiguren. Zo ziet men de dierenkop
en het mensenhoofd tot masker herleid.
De tentoonstelling zal de gehele zomer
duren. Ook wordt nog een verzameling
ertsen en edelstenen uit Afrika geëxpo
seerd.
In aanbouw is op het ogenblik een Afri
kaans negerdorp, dat deze zomer gereed
zal komen.
van de gemeentelijke heffingen van ver
makelijkheidsbelasting van circa vijftien
miljoen per jaar heeft op te brengen, ter
wijl de televisie zich vrij van extra belas
tingen kan ontwikkelen.
Het verslag schenkt veel aandacht aan
de pogingen die zijn ondernomen om tot
een regelmatige Nederlandse filmproduk
tie te komen. De verwezenlijking van dit
doel wordt krachtig bevorderd door de fi
nanciële steun welke de producenten van
Nederlandse films ontvangen uit een spe
ciaal fonds, waarvoor de Bond en het Rijk
de vereiste gelden bijeenbrengen. Met vol
doening wordt geconstateerd, dat in 1958
drie grote Nederlandse speelfilms in ver
toning zijn gebracht., die veel succes heb
ben geboekt. Ongeveer 4 percent van alle
bezoekers der bioscopen in 1958 hebben
deze drie films gezien, hetgeen evenveel
is als het bezoek aan gemiddeld 25 bui
tenlandse films. Voor 1959 wordt weer een
drietal premières van Nederlandse speel
films verwacht, terwijl al de nodige voor
bereidingen zijn getroffen voor de produk-
tie van nieuwe films, die in 1960 zullen uit
komen.
Het aantal permanente bioscopen be
droeg op 1 januari 1959 in totaal 551 met
259.500 zitplaatsen; er waren toen 17 reis
bioscopen in exploitatie. Voorts waren er
37 filmverhuurkantoren. 31 filmproduktie-
zaken en 11 filmfabrieken. De stijging van
het aantal bioscopen is vooral opmerke
lijk. Sedert de bevrijding zijn er een twee
honderdtal nieuwe bioscopen gevestigd en
is de zetelcapaciteit met meer dan 100.000
zitplaatsen uitgebreid.
De bioscopen werden in 1958 totaal
door 64.200.000 personen bezocht. Het aan
tal bezoekers daalde daardoor ten opzich
te van 1957 met ongeveer 2 percent en is
weer op het peil gekomen van de jaren
vóór 1955.
Dr. H. Schamhardt sprak voor
Nederlandse Jeugdgemeenschap
De landelijke penningmeester van de
Nederlandse Jeugdgemeenschap, dr. H.
Schamhardt, heeft donderdagavond in een
bijeenkomst van het district Haarlem van
deze gemeenschap in „De Leeuwerik" in
Haarlem gesproken over de subsidiëring
van het jeugdwerk
Hij adviseerde de besturen van de in
Haarlem aangesloten jeugdorganisaties
(dat zijn er zevenentwintig) het landelijk
voorbeeld van de NJG te volgen. Dat be
tekent niet langer het ledental als basis
van de gemeentelijke subsidiëring te ne
men, doch uit te gaan van de exploitatie
lasten. Dit heeft diverse voordelen. Ten
eerste geven de exploitatielasten indirect
een objectieve indruk van de hoeveelheid
werk, die een organisatie verricht. Bo
vendien zijn deze lasten een gemakkelijk
controleerbare factor. Slechts, als er spra
ke is van een in principe uniforme pro
centuele subsidiëring door rijk, provincie
of gemeente kar. men zeker zijn van
rechtsgelijkheid voor elke groepering,
groot of klein. Nog een voordeel is de uni
formiteit van formulieren. Verder raadde
dr. Schamhardt aan niet te streven naar
een subsidie van honderd percent. Er moet
een percentage eigen verantwoordelijk
heid overblijven. Dan behoudt een orga-
nisat'e haar vrijheid en voorkomt men
overheidsbemoeiing. Subsidiëring mag het
jeugdwerk (of het nu sociale jeugdzorg,
open jeugdwerk of vrije jcugdvorming be
treft) niet bevriezen. Het streven naar
aanpassing van het werk aan de subsidie
is uit den boze. Dr. Schamhardt zei de
subsidieregeling op basis van het tekort,
zoals die bij het speeltuinwerk in Haar
lem gebruikelijk is, irreëel en zelfs immo
reel. Subsidiëring op basis van de kosten
is veel gunstiger. Dit klemt te meer daar
vele organisaties „papieren" leden heb
ben. Spreker meende, dat de Nederlandse
Jeugdgemeenschap ook in Haarlem in
structiebijeenkomsten moet houden voor
penningmeesters van de bij de gemeen
schap aangesloten organisaiies. De pen
ningmeesters zouden bijvoorbeeld van alle
uitgaven bewijzen als kwitanties en der
gelijke moeten zien te krijgen. Want deze
speien uiteraard de belangrijkste rol bij
de subsidiëring op basis van exploitatie
lasten. Overigens beschouwde dr. Scham
hardt het als ideaal als men zowel lande
lijk als plaatselijk één post zou kunnen uit
trekken voor „subsidiëring jeugdwerk".
Tijdens de gedachtenwisseling over de
inleiding van dr. Schamhardt kwamen on
der andere ter sprake de jeugdorganisa
ties, die geen plaatselijke afdeling zijn van
een landelijke vereniging, de losse clubs,
die geen aansluiting wensen bij de Ne
derlandse Jeugdgemeenschap en voor het
bepalen van de subsidie moeilijk onder te
brengen zijn en de jeugdsport voorzover
het vormend werk betreft
(Van onze Amsterdamse redacteur)
De vernietiging door de Kroon van het
besluit van Gedeputeerde Staten van
Noordholland, waarbij was goedgekeurd,
dat Amsterdam in juli 1958 een geldlening
van 20 miljoen gulden zou aangaan, heeft
de hoofdstad niet in moeilijkheden ge
bracht. Het gemeentebestuur wist reeds
een jaar geleden, dat „Den 1-Iaag" niet
akkoord zou gaan met de voorwaarden,
die aan deze lening zouden worden ver
bonden.
De geldgever had het recht bedongen
de onderhandse lening na anderhalf jaar
om te zetten in een obligatielening. Over
deze periode zou Amsterdam een bereid-
stellingsprovisie moeten betalen terwijl
op het tijdstip van de omzetting een bij
zondere provisie werd geëist. Hoewel Ge
deputeerde Staten zich met het raadsbe
sluit konden verenigen, heeft de regering
de goedkeuring geschorst omdat men
meende, dat de bedinging van de bijzon
dere provisie in strijd was met het alge
meen belang. De geldgever heeft zich
daarop teruggetrokken. De gemeente Am
sterdam, die spoedig elders een lening kon
afsluiten, die wel aan de wettelijke bepa
lingen voldeed, wilde echter de beslissing
van de Kroon afwachten en legde zich niet
bij de schorsing neer. De beslissing van
de Kroon heeft, dus geen directe nadelige
gevolgen voor Amsterdam. Alleen zal het
gemeentebestuur in het vervolg de geld
schieters niet zoveel beloven
Traditiegetrouw is het toneelensemble
van het St. Elisabeth's of Groote Gasthuis
donderdagavond in de stadsschouwburg te
Haarlem verschenen met een voorstelling
waarvan de baten zijn bestemd voor het
Erefonds voor oud-verpleegsters. Wie
mocht vrezen, dat dit de enige voorstel
ling is, zij maar meteen verteld, dat op
23 april een herhaling volgt waarvan men
de toegangsbewijzen kan bestellen aan
het St. Elisabeth's Gasthuis (tel. 13960)
ten name van mej. Vermeulen. Des te ge
makkelijker kan ik dat vermelden omdat
iedereen zich bij deze opvoering opper
best zal amuseren. De wijze, waarop on
der de speelse regie van Wim Paauw het
blijspel „Staatszaken" van Louis Verneuil
over het voetlicht kwam, getuigde niet al
leen van de routine, welke de spelers zich
in de loop der jaren hebben verworven,
maar ook van een verheugende aanleg,
die de opvoering meer de fleur van het
theater dan van goed bedoeld dillettantis-
me gaf. Het bezwaar, dat men gister
avond nog tegen de opvoering kon gevoe
len, namelijk dat het tempo te laag lag,
is zeker te ondervangen. Het euvel vloei
de eigenlijk voort uit een verdienste: de
spelers zorgden ervoor dat de gevoelens
en emoties werden uitgespeeld. Zij lieten
de toeschouwers niet raden. Wanneer zij
erin slagen met dezelfde intentie te werk
te gaan en nochtans een straffer tempo
aan te houden, bereiken zij een beter re
sultaat. Dat is in feite het enige, wat ik
op hen zou kunnen aanmerken. Voor de
rest bevatte de opvoering de kwaliteiten
van voortreffelijk amateurtoneel.
In de hoofdrollen excelleerde de heer
F. E. Posthumus Meyjes als geslepen di
plomaat, die hoog spel speelt om zijn
echtgenote opnieuw aan zich te binden.
De figuur bieek van een joviale autori
teit met genoeg menselijkheid geladen
om het spel tot ernst te maken zonder het
contact met de humor te verliezen. Dat
was een knappe prestatie van de heer
Posthumus Meyes. Zijn tegenspeelster, de
debuterende mej. E. Ott, leverde een niet
minder prijzenswaardige verwaarloosde
jonge vrouw met amoureuze ambities af.
Haar expressieve mimiek vooral legde de
basis voor haar overtuigende verschij
ning: zij bleek tegen de gevarieerde si
tuaties volkomen opgewassen. Ook de
heer A. W. Thöne was de rol van diplo
maat toevertrouwd. Men wenst zich zijn
reacties vlugger en feller, maar wanneer
dat eenmaal het geval is, blijft er niet
veel te verlangen over, omdat hij zijn evo
lutie van politicus naar minnaar zich zo
vol komische rust liet voltrekken. Een
geestige verschijning was de heer A. Sik
kel met zijn grenzeloze bewondering en
verering voor de hoofdfiguur uit dit stuk:
de zichzelf langzaam ontdekkende Irene
Elliott, die eveneens evolueert, en wel van
nuchtere jonge vrijster naar liefhebbende
echtgenote, terwijl ze haar hartsaangele
genheden onder vertoon van het tegendeel
duidelijk laat gevoelen. Mevrouw D. Pos
thumus Meyjes-Kweekel gaf haar het ge
nuanceerde en vooral levenslustige aan
schijn. Tenslotte begroetten wij nog in jhr.
R. A. van Valkenburg een stijlvolle butler.
P. W. Franse
De wedstrijd tussen Patterson en Jo
hansson om het wereldkampioenschap
zwaargewicht zal definitief op 25 juni in
het Yankeestadion in New York worden
gebokst.
De Amerikaanse promotor Bill Rosen-
sohn verklaarde donderdag dat de prijzen
van deze open lucht ontmoeting tussen de
10 en de 100 dollar per plaats zullen liggen.
Het koninklijk gezin brengt zijn va
kantie door in Cervinia in de Italiaanse
Alpen. De reis daarheen werd ge
maakt via Turijn. Op de foto's ziet
men de aankomst op het vliegveld van
Turijn.
de ware Vaderlandse klare
Het schoolhandbaltoernooi voor meis
jes, dat woensdag en donderdag op de
velden van het Van der Aartsporlpark in
Haarlem-Noord de aandacht vroeg, telde
voor het eerst drie leeftijdsgroepen en een
verliezcrsronde. Deze nieuwe, bredere
vorm die de leeftijdsverschillen belang
rijk nivelleerden en bovendien de jeugd
meer speelgelegenheid bood, mag men
uitstekend geslaagd noemen.
De meisjes van 16 jaar en ouder speel
den elfhandbal. Na de poule-wedstrijden
plaatsten zich voor de eindstrijden het
Lourens Costerlyceum, de Klaas de Vries-
school en de Rijkskweekschool. De eerst-
genoemden bleven zonder verlies in hun
poule, doch de „kwekelingen" kwamen te
gen de Kennemer Kweekschool niet ver
der dan een puntenverdeling (3-3) en be
reikten door een beter gemiddelde de
eindstrijden.
De Rijkskweekschool en het Lourens
Costerlyceum gaven elkaar geen duim
breed toe, beide ploegen versloegen in hun
eerste wedstrijd de Klaas de Vriesschool
met 5-3 en de onderlinge strijd, die een
nerveuze, weinig fraaie maar zeer en
thousiast gespeelde finale vormde, eindig
de onbeslist (1-1). Na tweemaal vijf mi
nuten verlenging won de beter combine
rende Kweekschool van een wat te indi
vidualistisch Lourens Costerlyceum met
2-1.
De 12- en 13-jarigen speelden zeven
handbal. In de halve finale won het Gym
nasium met 1-0 van de Bronstee ulo en
klopte de Gerhardschool met 4-3 de Hil-
debrandschool. In de eindstrijd won de
Gerhardschool na een spannend duel van
het Stedelijk Gymnasium met 1-0.
In de halve eindstrijd van de verliezers
ronde vei-sloeg het L. Costerlyceum de
St. Gerardus Majellaschool met 3-1 en
werd de Chr. Dreefschoo] met 2-0 door de
Klaas de Vriesschool tei-uggewezen. In de
finale toonde het L. Costerlyceum zich net
iets sterke»- dan zijn tegenstandsier (2-1).
Tn de afdeling van 14- en 15-jarigen be
reikte de Ketelaarschool de eindstrijd door
een 6-1 ovex-winning op het Kennemerly-
ceum. De Hildebrandschool volgde door
een 5-3 zege op de Klaas de Vriesschool.
In de finale bond de Ketelaarschool met
3-1 de Hildebrandschool aan de zegekar.
In de halve eindstrijd verliezersronde
moesten de Meisjes HBS 2 en de KI. de
Vriesschool 2 met respectievelijk 1-0 en 6-2
de kracht van het L. Costerlyceum en de
Chr. Dreefschool erkennen. In de eind
strijd won de Chr. Dx-eefschool met 4-1
van het L. Costerlyceum.
Na afloop wei-den de bekers uitgereikt
door de heer J. Duijff voorzitter van de
schoolhandbalcommissie.
De uitslagen waren: Zevenhandbal,
meisjes 12 en 13 jaar:
Poule-wedstrijden: Kennemer Lyceum
St.Gerardus Majellaschool 2-1, Hildebrand
school 2Bronstee ULO 1-2, Bronstee ULO
2Ketelaarschool 2-1, Lourens Coster
lyceumStedelijk Gymnasium 2-4, Ger
hardschoolHildebi-andschool 3 13-0, Klaas
de VriesschoolGerhardschool 0-4. Hilde
brandschool 3Klaas de Vriesschool 0-4,
Chr. DreefschoolHildebrandschool 0-7.
Winnaarsronde: Kennemerlvceum—Bron-
stee ULO 1-2 Bronstee ULO 2Stedelijk
Gymnasium 1-2.
Verliezersronde: St. Gerardus Majella
schoolHildebrandschool 2 9-0, Ketelaar
schoolLourens Costerlyceum 1-5.
Zevenhandbal, meisjes 14 en 15 jaar:
Poule-wedstrijden: Kennemerlyceum
Meisjes HBS 2 5-0, St. Gerardus Majella
schoolBi-onslee ULO 5-1, Bronstee ULO
2Ketelaarschool 0-10, Lourens Coster
lyceumGerhardschool 0-6, Klaas de Vries
schoolCoornhertlyceum 4-0, Chr. Dreef
schoolHildebrandschool 2 2-3, Hildebrand
schoolKetelaarschool 2 15-0, Meisjes HBS
Klaas de Vriesschool 2 2-0.
Winnaarsronde: Kennemerlyceum—St.
Gerardus Majellaschool 3-0, Ketelaarschool
Gerhardschool 5-4, na strafworpen; Klaas
de VriesschoolHildebrandschool 2 14-0,
HildebrandschoolMeisjes HBS 5-1.
Verliezersronde: Meisjes HBS 2Bron
stee ULO 2-1, Bronstee ULO 2Loui'ens
lyceum 0-4, CoornhertlyceumChr. Dreef
school 1-4, Ketelaarschool 2Klaas de
Vriesschool 2 1-9.
Elfhandbal, meisjes 16 jaar en ouder:
Poulewedstryden: Kennemerlyceum
Bronstee ULO 4-6, Lourens Costerlyceum
Kennemerlyceum 5-1, Bronstee ULOLou
rens Costerlyceum 1-3, Coornhertlyceum
Klaas de Vriesschool 2-3, Hildebrandschool
—Coornhertlyceum 1-2, Klaas de Vries
schoolHildebrandschool 8-4, Chr. Dreef
schoolKennemer Streekschool 0-3, Ken-
nemer StreekschoolRijkskweekschool 3-3,
RijkskweekschoolChr. Dreefschool 7-2.
In het Stads- en Academisch Ziekenhuis
te Groningen is een elektronisch apparaat
in gebruik genomen, waarmee poliopatiën
ten, van wie zowel armen als benen zijn
vei'lamd, zullen kunnen schrijven.
Het apparaat is een gewoon telextoestel,
dus een elektronische schrijfmachine,
welke verbonden is met een kastje, waar
op de letters van het alfabet, de lees
tekens en de cijfers zichtbaar zijn. Achter
iedere letter, leesteken en cijfer is een
lampje aangebracht. De patiënt kan, door
met het hoofd hefboompjes naar links of
rechts te bewegen, het gewenste teken
instellen en het door een beweging van de
kin door de machine doen afdi'ukken. Een
patiënt, die reeds met het toestel had ge
oefend. kon een snelheid van 45 letters
per minuut bereiken. De vinding is van
een hoofdingenieur van het P.T.T.-labora-
torium in Leidsendam, die tevens buiten
gewoon hoogleraar in de fonetica is aan
de rijksuniversiteit te Leiden, namelijk
prof. dr. ir. H. Mol.
Het apparaat werd vervaardigd in het
P.T.T.-laboratorium te Leidsendam.
Slotkoers
Heden
gisteren
13.45 uur
3-31-2 °/f> Nederl. '47
92'/s
92'3/l8
3 °/o Nedl. 1962/64
973/i8
973/i8
Woningbouw 6
UVA
uiH
Pr. A'dam '56 I
84
Pr. A'dam '56 II
mi
Pr. A'dam '56 III
95%
Pr. R'dam '52 I..
90 VS
Pr. R'dam '52 II
89^
Pr. R'dam '57....
977/in
A.K.U
296
298
Calvé Delft
471
47]
Van Gelder Zonen
213
213
K. N. Hoogovens
367
368
Nederl. Ford
225
226
N. Kabelfabriek
346
347
gew.Philips Gloed
579
576% exdiv
Pref.PhilipsGloeil.
247
Unilever (cert.)
488
501
Unilever (nieuwe)
478%
495
Wilton Fyenoord
21?
212
Werf Gusto....
156
156
Dordtsche Petrol.
712
715
Kon. Petroleum
t 164.40
f 166.40
Billiton
250
249
A'dam Rubber.
84
84
K.L.M
f 140.30
f 141.—
Holl. Amer. Lijn.
149 VS
150V2
K.N.S.M
139%
140
N. Scheepv. Unie
134
133
v. Nievelt Goudr.
120%
12H
Phs. v. Ommeren
239
240
H.V.A
135%
136%
Delimaatschapplj
f 148.20
f 148.50
Amsterd. Bank.
282
28."
Nat. Handelsbank
144%
145
Ned. Handel Mij
220
Rotterd. Bank.
238'/!
239
Twentsche Bank
220
Anaconda Copper
68%
69
Bethlehem Steel
50%
50'/2
U.S. Steel
88V2
90%
General Motors
44 li
45%?
843^
83'/2 exdi\
23%
23
Duitse gift. De president van de Duit
se bond van ex-krijgsgevangenen heeft in
Den Haag een bedrag van 20.000 over
handigd aan de Nederlands-Indische Bond
van Ex-krijgsgevangenen en -Geïnter
neerden (NIBEG). Dit bedrag, dat door ex-
krijgsgevangenen en voormalige geïnter
neerden in Duitsland is verzameld, is aan
geboden ter leninging van de noden van
de maatschappelijk misdeelden onder ex-
krijgsgevangenen en -geïnterneerden uit
de Japanse concentratiekampen in het
voormalig Nederlands-Indië.
Steenfabriek uitgebrand. De straat-
steenfabx*iek „De Havikenwaard" in De
Steeg is op het persgebouw na, vrijwel
geheel uitgebrand. De brandweer van Rhe-
den kon tegen het vuur niet veel uitrich
ten. De brand is waarschijnlijk ontstaan
door een lek in een olieleiding. De fabriek
zal het eerste halfjaar niet kunnen wer
ken.
AMSTERDAM
De handel was tamelijk rustig en de
koersen vertoonden voor de meeste inter
nationale waarden een verdere stijging.
Vooral Unilever zette de vaste tendentie
van de vorige dag voort. Het buitenland
was weer met kooporders in de markt, ter
wijl de beroepshandel een stukje mee naar
huis nam. De aandelen openden op 488,
plus 4, en liepen verder op tot 489>/2. Phi-
lips-aandelen voegden aan de forse koers
winst van woensdag nog een paar punten
toe. De handel in dit fonds was echter
belangrijk minder, vergeleken bij die van
de voorafgaande dagen. De converteerbare
obligaties Philips lagen eveneens hoger in
de markt. Ook hier was de handel niet
groot. Kon. Olie steeg van 162,80 tot
163,80, hoofdzakelijk op publieke aan
kopen. De aandelen noteeerden circa 0,60
boven de slotkoers van gisteren en lagen
circa 1,50 boven New Yorkse pariteit.
AKU's konden op 295% moeizaam mee
komen. Aandelen KLM werden een paar
dubbeltjes lager geadviseerd, de dollar
obligaties echter kregen een hogere advies
prijs.
In de scheepvaarten was het zeer rustig.
Deze groep wacht kennelijk op herbeleg-
gingsvraag en op een verbetering op de
vrachtenmarkt. De koersveranderingen
waren van weinig betekenis. Aandelen
Scheepvaartunie waren een puntje lager.
Ook in de cultuursector viel niet veel te
beleven. De prijzen bepaalden zich in deze
afdeling vrijwel op het slotniveau van de
vorige dag. Staatsfondsen werden bij de
opening druk verhandeld en gaven, ook
gedurende het verdere beursverloop, over
vx-ijwel de gehele linie een vaste tendentie
te zien. Er was vi-aag uit hoofde van her-
belegging. De nieuwste lening Bank Neder-
landsche gemeenten werd op 99 15/16 ge
adviseerd. Het Europafonds I kreeg we
derom een niet onbelangrijke hogere ad
viesprijs. De komende aandelen-emissie
met claimrecht van Verschure Scheeps
werf, groot 525.000 tot de koers van 110
pet, werd ter beurze niet ongunstig ontvan
gen. De koers van de aandelen werd hier
door iets hoger geadviseerd. De voorgeno
men uitgifte van 3.750.000 nieuwe aan
delen Nederlandsch Papier met claimrecht
tot de koers van 130 pet. werd ter beurze
goed ontvangen. De aandelen werden niet
genoteerd doch kx-egen een adviesprijs
van circa 217 tegen woensdag 215. Aan
delen Nederlandsche Grofsmederij waren
een paar punten hoger op het onverander
de dividend. Aandelen Hotel Polen lagen
hoger in de markt op het verhoogde divi
dend. Prolongatie 3 pet. (ANP).
NEW YORK
Het koersniveau steeg scherper dan in
de afgelopen twee weken het geval is ge
weest en de tikkers waren tegen beurs
einde op de transacties ten achter. De far
maceutische, elektronishe, staal-, auto-
vliegtuig-, nonferrometalen-, vliegtuig
bouw-, banden- en talrijke individuele
fondsen monteerden. De olies en openbare
nutsbedrijven waren verdeeld. De markt
sloot op ongeveer het hoogste niveau van
de dag. Individuele winsten van 2, 3 en 4
dollar waren talrijk. Dit was de tweede
maal in tien beursdagen dat het aantal
stijgingen het aantal dalingen overtrof.
Van de 1219 verhandelde fondsen sloten er
370 hoger en 320 lager. Het industriege
middelde kwam van 602.94 op 607.52; dat
voor spoorwegen van 158.81 op 161.08 en
dat voor openbare nutsbedrijven van 93.80
op 93.24. De aandelenomzet steeg van
2.980.000 tot 3.220.000. (UPI)
Dinsdag 31 maart 1959
Laagste
Hoogste
Laatste
Koersverschil
koers
koers
tijdvak
t.o.v. 27 febr.
3%% Staffellening 1947
92'/,
93 X
9225/SÏ
l/l6
3% Invest, cert. Nederland
97%
97ls/i«
9713/S2
V32
3% Nederland 1962 64
96^
977/is
96"/I6
Vu
6% Nat. Woningbouwlening
'57
111%
112
111%
- 3/
Amsterdam Rubber
83
87%
85!'4
- 3%
H.V.A
128%
135%
132%
27/l6
Alg. Kunstzijde Unie
258
296
294H
27%
Deli Mij.')
f 142,—
158,—
f 147,85
5,40
Van Gelder Zonen
211
2211/2
211
5
Kon. Ned. Hoogovens
349
368Vï
360
8
285%
300
298%
13%
Ned. Kabelfabriek
325
346
345
19
Philips
521
562
559l/a
34
Unilever
446
474
473
17Vs
194%
213
210%
14%
160,50
f 169,70
f 163,15
0,4f
K.L.M
f 120,—
f 141.80
f 141,80
20,80
Holland-Amerika Lijn
136
150'/2
150%
5%
Kon. Ned. Stoomboot Mij.
133
139%
139%
- 5%
223
240
239%
Ned. Scheepvaart Unie
128%
135'/«
13434
4VÏ
Omzetten (nominaal):
februari 1959 (def.)
Aandelen
74.708.384,-
Obligaties f
83.098.110,-
maart 1959 (voorl.)
Aandelen
f
61.994.771,-
Obligaties f
80.342.392,-
Aandelen
32.047.244,-
Obligaties
60.980.497,—
Aandelen
f 236.633.507,-
Obligaties f 254.897.390,—
jan.-april 1958
Aandelen f
93.065.227,-
Obligaties 168.082.156,
Nieuwe noteringen:
In maart 1959 nieuw tot de beurshandel toegelaten. aandelen
83.266.000,-
obligaties f 390.900.000,—
pandbrieven 3.776.000,—
Koerslndices:
New York (Dow Jones, industrie):
Londen (Reuter, industrie):
Amsterdam (A.N.P.C.B.S., industrie):
(A.N.P.—C.B.S., (algemeen):
ex 10,— slotdividend 1958 d.d. 12 maart 1959.
ex 8% dividend in contanten d.d. 4 maart 1959.
vrijdag
27 februari 1959
602,06 (26 febr.)
268,6 (26 febr.)
180,56
252,71
dinsdag
31 maart 1959
602,65 (30 maart.)
264,8
187,55
262,24
