Grote Drie vastberaden in de kwestie-Berlijn Nehroe bevestigt aankomst van de Dalai Lama OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT HET WEER Groot passagiersschip in IJmuiden gestrand Modehuis „LAILA Hij trok dinsdag met gevolg van 80 leden de Indische grens over *W MORRIS êeforeifoti d//i/! Europees deuken De Atlanticzit vast tussen de pieren De kabinetsformatie Politieke beeld is nog niet compleet INKOOP DIAMANT STUURMAL COHEN Ex-SS'er Polak op vrije voeten Duits gerechtshof ontslaat hem van rechtsvervolging Rustig weer Samenwerking redde leven van zieke matroos Voor uw nieuwe ZOMERJAPON NAVO-kringen tonen zich geïrriteerd over de gemelde onenigheid Zuid-Rhodesia krijgt ook niet-blanke ambtenaren Het woord is aan Kabel doorgebrand Trein vertraging tussen Haarlem en Amsterdam Cyprische EOKA-leiders thans ministerskandidaten 73e JAARGANG No 223 Grote Houtstraat 93, Haarlem. Tel. 15295 (6 lijnen) Directie, Redactie, Administratie. Drukkerij Gr. Heiligland 10. Tel. 15295. Bij kantoor Haarlem-N. Soendaplein, Tel. 57755 Hoofdredacteur: Simon Koster Adj. Hoofdredacteur; Jos L. Lodewijks VRIJDAG 3 APRIL 1959 Haarlems Dagblad 304e JAARGANG No 71 Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V. Verschijnt dagelijks beh. op zon- en feestdagen. Abonnement p. week 59 ct., p. kwartaal 7.65, fr. p.p. 8.15. Losse nrs. 12 ct. Postgiro 273107. Advertentietarieven op aanvraag verkrijgbaar. Directie: P. W. Peereboom en A. D. Huijsman In een dichte mist is het 14.138 ton grote Amerikaanse passagiersschip „Atlantic" vanmiddag om half één tussen de IJmui- dense pieren aan de grond gelopen. De sleepboten „Simson", Stentor" en „Assis tent" van het Bureau Wijsmuller te IJmui den zullen trachten de „Atlantic" vlot te trekken. Het schip zit vast aan de zuid kant van het noorder toeleidingskanaal tussen de pieren. De „Atlantic" behoort aan de American Banners Lines te New York en werd in 1953 in dienst gesteld. (Van onze parlementaire redacteur) De kabinetsformateur, prof. dr. J. E. de Quay, heeft gistermiddag ongeveer ander half uur gesproken met mr. Burger (P.v.d.A.) en daarna twee uur met prof. Romme (K.V.P.). Vandaag had hij achter eenvolgens een onderhoud met prof. Oud (V.V.Ddr. Bruins Slot (A.R.) en dr. Tila- nus (C.H.U.). Pas daarna kan hij voor zijn verdere plannen een volledig overzicht hebben van de politieke stand van zaken. Men moet dus nog afwachten hoe de ver dere ontwikkeling zich aftekent. Advertentie JUWELIERS - Houtplein 15 - HORLOGERS Hof van Arbitrage. Bij Koninklijk Be sluit zijn voor de periode van zes jaar op nieuw aangewezen als Nederlandse leden in het Permanente Hof van Arbitrage prof. jhr. mr. W. J. M .van Eysinga, prof. mr. A. Anema en prof. dr. J. H. W. Verzijl. Het gerechtshof te Lüneburg (West- Duitsland) heeft de Nederlandse ex SS'er Willem Polak ontslagen van rechtsvervol ging voor de hem ten laste gelegde moord en medeplichtigheid aan moord. Tevens bepaalde het hof dat Polak niet nogmaals voor dezelfde feiten vervolgd kan worden. De openbare aanklager had Polak be schuldigd van het neerschieten van drie Nederlandse verzetslieden te Arnhem in 1944 en van medeplichtigheid aan het neer schieten van anderen. Polak was in 1949 door een Nederlands gerechtshof ter dood veroordeeld, maar zijn straf was gewijzigd in levenslang. In 1952 wist hij met zes anderen te ontvluch ten uit de gevangenis te Breda en naar West-Duitsland te ontkomen. Het Duitse hooggerechtshof te Celle wei gerde een Nederlands uitleveringsverzoek in te willigen, toen Polak in mei 1953 in Hannover ontdekt werd. Het hof achtte het mogelijk dat Polak de Duitse nationaliteit had gekregen door zijn dienstneming in de Waffen-SS, Hitiers elitetroepen. Vandaag is in Bunnïk het langs de autoweg Utrecht-Arnhem gebouwde „motoristo"-restaurant geopend, het eerste van dien aard in Nederland. Hier wordt de uitgestrekte parkeer plaats voor het gebouw in orde gemaakt. Advertentie Verwachting tot morgenavond: Droog weer met weinig wind. In de nacht en ochtend plaatse lijk mist. Overdag zonnige peri oden en ongeveer dezelfde tem. peraturen als vandaag, maar later voornamelijk in de kust provincies afkoeling door zee wind en binnendrijvende be wolking. Volledige weerrapporten op pagina twee. DIT NUMMER BESTAAT UIT VIERENTWINTIG PAGINA'g Samenwerking tussen de radiostations langs de kust, de K.N.Z.H.R.M. en de Ko ninklijke Marine heeft het leven gered van matroos Willem Korving van de Scheveningen 10 „Leendert". Vanmorgen tegen vier uur kwam een radioboodschap van de schipper van de ..Leendert." binnen waarin om onmiddel lijke assistentie werd gevraagd voor Kor ving. Kort daarna voer de reddingboot „Prins Hendrik" van Den Helder uit met aan boord de luitenant-tei--zee arts S. Franken. Bij aankomst op de „Leendert" constateerde deze bij de matroos een maag perforatie. De arts liet via de ï-adio en Je commissaris van het loodswezen in Den Helder het verzoek tot het ziekenhuis al daar richten om dadelijk de opei'atiekamer gereed te maken. Toen de „Prins Hen drik" met de patiënt om kwart voor zeven in de haven aankwam, was alles gereed voor de operatie, die volgens de behande lende geneesheer goed is verlopen. Advertentie Natuurlijk naar 11 Gen. Cronjéstraat 120 - Tel. 54578 Specialiteit in: KLEINE MATEN vanaf 34) LAGE PRI1ZEN (vanaf ƒ14.95) GROOT SUCCES!! Advertentie Het Britse vrachtschip „Ulysses", dat maandag in Bremen een grote partij Indonesische tabak heeft aangevoerd, is donderdag in Amsterdam aan de Borneokade aangekomen met een grote partij Javatabak uit de oogst 1957, waarop Nederland nog recht heeft. (Van onze correspondent in Washington) Bij het zoeken naar een onderhande lingspositie hebben de Grote Drie plus West-Duitsland nog niet de eindfase be reikt, doch over de huidige stand van za ken hebben Selwyn Lloyd en Couve de Murville, respectievelijk de Britse en de Franse minister van Buitenlandse Zaken, donderdagmiddag verslag uitgebracht aan de voltallige NAVO-raad. Er is ondermeer nog geen beslissing bereikt over de vraag, of men tijdens een conferentie met de Russen een vredesverdrag met Duitsland ter tafel zal brengen, dan wel een verkla ring inzake de beginselen, waar op een vredesverdrag zou moeten berusten. In NAVO-kringen is men enigszins geïrri teerd door de berichten over onenigheid, die sommige Amerikaanse kranten had den gepubliceerd naar aanleiding van de besprekingen van de vorige dagen. Onge twijfeld bestaan er nuance-verschillen, doch alles wijst erop dat het Westen medio mei de Russen voldoende eensgezind aan de conferentietafel zal ontmoeten. Nadat de vertegenwoordigers van Groot- Brittannië en Frankrijk rapport hadden BARTELJORISSIR. HAARLEM TEL 13439 FALCON WOLLEN TWEEDMANTELS NEW DELHI (Reuter) Nadat donderdagavond reeds zowel door diplomatieke woordvoerders in New Delhi als door radio-Peking was me degedeeld, dat de Dalai Lama van Tibet in India was aangekomen, is vrijdagochtend door premier Nehroe van India in het parlement bevestigd dat de geestelijke en wereldlijke lei der der Tibetanen de noordoostelijke Indiase grens beeft overschreden. Dit was reeds dinsdagavond geschied. De Dalai Lama had een gevolg van tachtig personen bij zich. Allen had den om asiel verzocht. Het gespannen afwachten gedurende de twee afgelopen dagen of hij aan zijn ach tervolgers zou ontsnappen is dus mis plaatst geweest: reeds dinsdagavond nam hij zijn intrek in het klooster in Tawang, juist op de grens tussen de Indische pro vincie Assam in het noordoosten en de se- mie-onafhankelijke staat Bhoetan ten wes ten daarvan. Deze verklaring van Nehroe was het eerste officiële nieuws betreffende de Da lai Lama, sedert deze op 17 maart uit de Tibetaanse hoofdstad Lhasa gevlucht was, tijdens het hoogtepunt van een Tibetaanse revolte tegen de communistisch-Chinese autoriteiten. Afwisselend is gemeld, dat de Dalai La ma en zijn familieleden en medewerkers op weg waren naar Assam, naar Bhoetan en Sikkim, ten westen van Bhoetan. Het eerste bericht dat hij er in geslaagd was India te bereiken, werd gisteren door ra dio-Peking gegeven. Tot op het tijdstip, dat Nehroe zijn verklaring aflegde, heeft de regeringswoordvoerder gezegd, dat hij het bericht van de Chinese radio niet kon bevestigen. Om in Tawang te komen moet de Dalai Lama een bergpas op 4'/2 km. hoogte op de voornaamste karavaanweg van de Ti betaanse stad Tsona Dzong naar India hebben overgestoken. Dit gebied zou in handen zijn van de op standige Khamba's. Goedingelichte krin gen in New Delhi verwachtten, dat de Da lai Lama langs deze weg India zou bin nenkomen. (UPI) In de provincie Assam loopt de grens tussen India en Tibet door een bos achtige, woeste streek. De Dalai Lama en zijn begeleiders zouden hier betrekkelijk veilig zijn geweest voor ontdekking door vliegtuigen. Naar verluidt zijn Indische grenswach ten uit Tawang vertrokken om de Dalai Lama tegemoet te reizen. Bij Tawang grenzen Tibet, India en Bhoetan aan el kaar. Tawang, een omstreden gebied, wordt door het Indiase leger bestuurd. Het Indische protectoraat Bhoetan had zijn gehele leger van 5000 man al gemobili seerd. De premier van Bhoetan, Jigme Dorje, deelde mede, dat de regering de Dalai Lama, indien deze in Bhoetan zou komen tijdelijk asyl zou verlenen. Men vreesde echter voor represailles van de Chinezen indien men de Dalai Lama te lang in Bhoetan zou laten blijven. Uit New York wordt gemeld, dat de se cretaris-generaal van de UNO, Dag Ham- marskjoeld, verklaard heeft, dat de op stand in Tibet aan de UNO kan worden voorgelegd. Hij betwijfelde het echter of de wereldorganisatie iets kan doen op grond van het volkerenrecht. Hij wees erop dat de UNO een kwestie betreffende een ledenstaat kan bespreken, maar niet die betreffende een land dat geen lid is. Maar zelfs wanneer he.t wèl kon zou het artikel van toepassing blij ven, dat de wereldorganisatie zich niet mag mengen in de binnenlandse aangele- SALISBURY (Reuter) Het parlement van Zuid-Rhodesia heeft met 17 tegen zes stemmen besloten het Zuid-Rhodesische ambtenarenkorps open te stellen voor niet- blanlcen. genheden van een soevereine staat. Com munistisch China beweert, dat "ibet een integraal deel van het land vormt. (Reuter) In diplomatieke kringen in New Delhi verklaarde men dat de rege- ring van India in de afgelopen dagen in voortdurend contact heeft gestaan met Peking. Nehroe heeft het de Chinezen dui delijk willen maken, dat India, hoewel het zich verplicht voelt om de Dalai tenmin ste tijdelijk asiel te verlenen, niet wil dat Peking dit opvat als een onvriendelijke daad, zo zei men. (UPI) De situatie wordt gecompli ceerd door het feit, dat het regime in Pe king dit deel van de Indische provincie Assam als Chinees gebied op zijn kaarten heeft, hoewel Peking in feite nooit aan spraken op dit gebied heeft gemaakt. Nehroe bevestigt Nehroe zei in zijn verklaring voor het parlement niet met zoveel woorden, dat de Dalai Lama asiel is verleend. Een afgezant had reeds op 29 maart de grens over schreden en asiel voor hem gevraagd. Twee dagen later had de Dalai Lama, die in goede gezondheid verkeerde, met acht volgelingen de grens bereikt. Kort daarna kwamen nog meer Tibetanen, die het ge- zelshap op tachtig man brachten. Later heeft een regeringswoordvoerder duidelijk gemaakt, dat India de Dalai La ma gastvrijheid zal verlenen en hem met veel respect zal behandelen. In welingelichte kringen in New Delhi wordt verklaard, dat Peking tot dinsdag Nehroe op de hoogte heeft gehouden be treffende de bewegingen van de Dalai La ma, voorzover de Chinezen daarover ge gevens hadden. Blijkbaar hoopte Peking, dat Nehroe zou weigeren de grens voor de Dalai Lama open te zetten. jDe grens wachten hadden toen echter al opdracht de Dalai Lama onmiddellijk door te laten. Michelet: Vrouwen kunnen heersen door te ge hoorzamen. uitgebracht over de voorafgegane viermo- gendhedenbesprekingen, hebben Herter, de plaatsvervanger van Dulles, Selwyn Lloyd en Couve de Murville "de standpunten hun ner regeringen nader toegelicht. Het viel daarbij op dat allen een grote mate van vastberadenheid toonden ten aanzien van de Russische dreiging. Lloyd spande zich in de indruk weg te nemen, dat Londen een slappe houding zou hebben bepleit. Groot-Brittannië, aldus Lloyd, wenst geen neutralisering van Duitsland, geen mili taire distanciëring, geen oplossing die de NAVO zou verzwakken, geen vertx-ek van Britse, Amerikaanse en Canadese troepen van het Europese vasteland. Maar al mag men de Britse houding allerminst slap noemen, de Westduitsers tonen zich in opdracht van Adenauer, onverzettelij- ker dan wie ook. Vandaag zouden, nadat de Westduitse mi nister van Buitenlandse Zaken Von Bren- tano het woord had gevoerd, de kleinere landen gelegenheid krijgen te reageren op het rapport van de vier mogendheden. Donderdagavond was hoöfdzakelijk aan ontspanning gewijd: Luns en zijn echtge note boden ongeveer vijftig gasten een di ner in een groot hotel aan. Daarna had men in Washington's grote museum een avondreceptie georganiseerd voor het ge zelschap, dat aan het diner had aangeze ten, en voor vele andere genodigden. (Reuter) De Verenigde Staten heb ben besloten geen nieuwe nota aan de Sov jet-Unie te zenden voor de Geneefse conferentie van 11 mei. Aanvankelijk werd overwogen Rusland nog te laten weten, dat naar Amerikaanse mening een top conferentie niet automatisch op een mi nistersconferentie moet volgen, maar moet afhangen van de vorderingen van de ministers. Van gezaghebbende zijde wordt verno men, dat de ministers van Buitenlandse Zaken der westelijke Grote Vier althans tijdelijk het denkbeeld van een confede ratie van Oost- en West-Duitsland hebben laten varen. De westelijke geallieerden hopen evenwel, dat uit de vergadering in Genève meer contact tussen de beide de len van Duitsland zal voortvloeien. Ver nomen wordt dat het rapport, dat aan de andere NAVO-landen wordt toegezonden, een allesomvattend voorstel inhoudt voor de behandeling van de gehele Duitse kwes tie, Berlijn inbegrepen Naar verluidt houdt het voorstel ook suggesties in voor toezicht op troepen en bewapening in Centraal Europa. NEW YORK (Reuter) De secreta ris-generaal van de UNO, Dag Hammars- kjoeld, is een voorstander van een minis tersconferentie en een eventuele topcon ferentie. Hij heeft echter gewaarschuwd dat de „hoopvolle tekenen" van de on derhandelingen „gekocht zijn tegen de prijs van het toegenomen gevaar". „De beloften en gevaren zijn waarschijnlijk groter dan zij de laatste tijd geweest zijn", zö zei hij. Op zijn eerste persconferentie sedert zijn reis naar het Verre Oosten en Sovjet-Unie verklaarde Hammerskjoeld „voordeel te hebben getrokken van het luisteren naar Kroesjtsjev". Er bestaat een ernstige wil om te onderhandelen in de diepe zin van het woord", aldus Hammarskjoeld. Voorts zei hij niet te geloven dat de besprekingen over een verbod van kernproeven met een impasse zouden eindigen. „Er bestaat een mogelijkheid dat zij voortgezet worden, zo mogelijk op een ander niveau dan het technische", zo verklaarde hij. GRENSGEBIED INDIA-TIBET Het doorbranden van een elektrische kabel tussen Amsterdam en Halfweg op het spoorwegtraject Amsterdam—Haarlem heeft donderdagavond omstreeks zes uur een spoorwegvertraging van anderhalf uur doen ontstaan. Drie personentreinen bleven om tien mi nuten voor zes op genoemd traject staan. De Nederlandse Spoorwegen hebben tussen Amsterdam en Haarlem tijdelijk een pen deldienst met dieseltreinen over één spoor ingelegd, die onderweg ook de reizigers uit de vastgelopen elektrische treinen opna men. Tussen tien voor zes en twintig minuten over zeven zijn alle treinen van de nor male dienstregeling tussen Haarlem en Amsterdam opgeheven. Van Haarlem uit is naar en van Leiden, Zandvoort en IJmuiden/Beverwijk zoveel mogelijk aan de dienstregeling vastgehouden, al had de storing ook haar terugslag op deze trajec ten, zodat soms aan deze dienstregeling het normale „patroon" ontbrak. NICOSIA (Reuter) Aartsbisschop Makarios heeft donderdag zijn lijst voor het eerste Cyprische overgangskabinet op gesteld. Twee oud-EOKA-leiders, op wier hoofden een prijs van 50.000 gulden stond, maken er deel van uit Antonios Geor- ghiades en Polykarpos Georghadjis. De aartsbisschop deelde mee voorlopig zelf de portefeuilles van Buitenlandse Za ken en Financiën te willen behouden. Op de door de Turken voorgestelde lijst van Turkse ministers in het kabinet - dat in functie zal blijven tot Cyprus in fe bruari een onafhankelijke republiek wordt - staat Osman Orek genoemd als minister van Defensie, dr. Niazi Maniera voor het ministerie van Gezondheid en Fazil Plu- mer voor Landbouw. Gouverneur Foot zal de door de Grie ken en Turken opgestelde lijsten bestu deren en indien mogelijk nog vóór de vol gende bijeenkomst van de overgangscom missie, maandag aanstaande, bekendma ken of zij zijn goedkeuring kunnen weg dragen. In Den Haag vergadert sedert woensdag een groot gezelschap van leden der ver schillende Europese parlementaire organi saties. Achter gesloten deuren hebben zij gisteren en vandaag met elkaar overleg gepleegd over eventuele oplossingen van allerlei problemen, die een vlot functione ren van die parlementaire instellingen elk voor zich en in hun onderling verband in de weg staan. Dat is een belangrijke taak, want in het bestel der Europese integratie heersen in organisatorisch opzicht nog altijd chaoti sche toestanden. Wij mogen van geluk spreken dat het aantal Europese parlemen taire instellingen verleden jaar niet weer met twee is vermeerderd (één voor de Economische Gemeenschap en één vooï Euratoom), dank zij het wijze besluit om een gezamenlijk Europees Parlement te vormen voor deze twee nieuwe Gemeen schappen plus die voor Kolen en Staal. Maar daarnaast blijft er toch nog een handvol andere parlementaire organisaties bestaan, die niet het „Europa van de Zes" maar hetzij meer, hetzij minder Europese landen omvatten. Voorlopig zullen we ons daar wel bij moeten neerleggen, want helaas is het nu eenmaal zo dat sommige landen wèl deel willen uitmaken van bepaalde Europese organisaties en niet van andere, omdat de verplichtingen, die het lidmaatschap mee brengt, bij al die organisaties verschillend zijn. Nog gecompliceerder wordt de zaak gemaakt doordat de eisen, die aan de toe tredende landen worden gesteld, eveneens verschillen, zodat een staat, die in de ene organisatie tot het lidmaatschap wordt toe gelaten, in een andere kan worden „gedé- balloteerd". Portugal bijvoorbeeld is wèl lid van de Organisatie voor Europese Econo mische Samenwerking, maar heeft nog geen toegang kunnen krijgen tot de Raad van Europa. Hoewel er praktische redenen kunnen bestaan waarom men met een be paald land economisch wèl maar politiek niet wil samenwerken, kan dat bij een zaak als de Europese eenwording princi pieel toch moeilijk worden gewaardeerd en het zou daarom zeker wenselijk zijn dat er althans op het punt van de „toelatings eisen" naar wat meer eenheid op z'n minst tussen de twee genoemde organisa ties, die elkaar overigens zo uitstekend zouden kunnen aanvullen werd ge streefd. Oud-minister Beyen, die tijdens zijn ministerschap zelf een belangrijk aandeel in het totstandbrengen van de Economische Gemeenschap heeft gehad, wees in zijn openingsrede het Haagse congres op de noodzaak dat de Europese landen een deel van hun nationale soevereiniteit prijsgeven ten bate van een Europese soevereiniteit, en op de moeilijkheden die daardoor ont staan. De nationale soevereiniteit wordt nog door velen beschouwd als de incarnatie van nationale eigenwaarde, een gevoels overweging die, zoals mr. Beyen terecht betoogde, vaak misbruikt wordt onder het mom van praktische bezwaren. Niet alleen bij onderhandelingen tussen de regeringen, maar zelfs op vergaderingen van de Euro pese parlementaire instellingen is het dan- ook al vele malen voorgekomen dat discus sies over zaken van praktische aard wer den vertroebeld door gevoelsoverwegingen. Het zou verkeerd zijn, deze aangelegen heid geheel los te zien van een andere kwestie, die gisteren op de Haagse confe rentie aan de orde is geweest: het ont stellende gebrek aan begrip bij grote delen van het publiek voor de taken en de werk zaamheden der Europese organen. Het valt immers niet te ontkennen dat zowel dit gebrek aan begrip als de onwil tegen het loslaten van een stukje nationale soeverei niteit voortkomen uit het feit, dat de Europese volken zelfs nog niet begonnen zijn, in andere dan strikt nationale termen te leren denken. Men kan dit niet als een fout beschouwen, want Europa-als-een heidsbegrip is nog jong. Maar wel dient men het als een belangrijke taak van het onderwijs in Europa te zien, de nieuwe generaties op te voeden tot denken in Europese termen. Om dit te kunnen doen zal men echter eerst de geschiedenisboeken in de verschillende landen eens grondig moeten herzien een doel waarnaar de Raad van Europa trouwens al lang streeft. Daarnaast zou, behalve een zo nuttige zaak als meer efficiënte arbeidsverdeling, ook het kweken van een „Europese men taliteit" aanzienlijk worden bevorderd door het houden van rechtstreekse verkiezingen voor het Europese Parlement, zoals die in het E.E.G.-verdrag zijn voorzien. Door de campagnes, die aan zulke verkiezingen vooraf zouden gaan, zou veel wanbegrip kunnen worden weggenomen en verouder de vormen van nationalisme bestreden. Voor de groei en bloei van de Europese eenheid is het één al evenzeer nodig als het ander. Simon Koster

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1959 | | pagina 1