Stilte tussen ons en Venus FILATELIE een K^Ef^E^o°ucT Nils-Eric Fougstedt leidde V-concert van het N.Ph.O. PUZZEL NUMMER TWINTIG Zie Boven üensen in Amerika 1U« >r Heemsteedse jeugd geboeid door „disco-diensten" Kerkelijk leven 11 Ruim 3600 nieuwe huizen in februari ZE ZIJN ER WEER! IJmuider motorrijder in Haarlem geslipt T.b.c.-epidemie te Millingen EEN HUIS INDRUKKEN VAN EEN RONDREIS DOOR DE V.S. NEDERLAND NEDERLAND NEDERLAND NEDERLAND ic"4 V A.Uc'9 «es» NEDERLAND -rf3Gc9 ZATERDAG 4 APRIL 1959 Sedert september 1957 bestaat er voor jongeren van twaalf tot zestien jaar te Heemstede gelegenheid om zogenaamde disco-diensten bij te wonen. De grammo foonplaat is hier het hulpmiddel, zij ko men samen om deze te beluisteren, zoals ze dat ook voor het horen van door hen zelf gekochte platen plegen te doen. Deze disco-diensten worden gehouden onder auspiciën van de Hervormde Jeugdraad. In het kerkblad „De Schakel" van de hervormde gemeente in Heemstede en Haarlem-Zuid wordt het een en ander meegedeeld over de werkwijze en de er varingen, die in deze diensten zijn opge daan. De plaat „True Love" bood de mo gelijkheid om over werkelijke liefde te spreken. „Am I too late?" om te zeggen, dat wij allen in het „vandaag" van de ge nade leven. „Alone", dat wij na Christus' overwinning op de dood nooit meer alleen zijn, enzovoort. Men maakt het de jeug dige luisteraars niet gemakkelijk. De methode is om bestaande teksten van songs een nieuwe inhoud te geven, ook het geval is". De liturgie wordt sober gehouden. Schriftlezing en gebed vormen rond de grammofoonplaat en toespraak de voor naamste elementen. De zelfwerkzaamheid wordt zoveel mogelijk gestimuleerd. Een kern van jongelui, die er slag van hebben, zorgt voor de voorbereiding, convocering en de goede gang van zaken in de diensten. Met jeugdraad en kerkeraden alsmede met jeugdkapellen van de omliggende gemeen ten bestaat een goed contact. Een keer per jaar wordt een informa tieve discodienst voor ouders en ouderen gehouden. In 1958 zijn 34 diensten georga niseerd, waarin 2419 jongeren werden be reikt. In 1957 had het Jeugdkapelwerk (het inrichten van de eredienst in een vorm, die geschikt is voor jongeren van twaalf tot zestien jaar) gemiddeld slechts zes bezoe kers. Thans heeft men hier een gemiddelde van honderd jongeren. In 1958 is een goed zomerkamp gehou den en eens per jaar heeft men een win ter-weekend in Muiderberg. Dit in een eigentijdse stijl naar het Evangelie luiste ren blijkt elke week een groot feest te zijn, zo lazen we in de Schakel. De kern heeft steeds nieuwe plannen. Uitgevoerd werden onder meer ook de „kijkdiensten", met be hulp van films, dia's of filmstroken. Elke zondag om elf uur zijn de 12—16 jarigen bijeen in de grote zaal van Het Jeugdhuis, Herenweg 111 te Heemstede. Ouderen, die eens met het werk willen kennismaken, zijn eveneens welkom. Niet de ware Jozef Een merkwaardige transactie, met een rechtszaak als gevolg, heeft zich blijkens een bericht van het Katholiek Nederlands Persbureau afgespeeld in de Poolse bede vaartsplaats Czestochowa. Twee verkopers van plaatjes van de heilige Jozef hadden niet te klagen, want hun plaatjes waren zeer gewild bij de pelgrims. Zij hadden bijna hun hele voorraad verkocht, toen aan een van de pelgrims de baardige man op het plaatje wel erg bekend voorkwam. Hij hield de hand op de aureool boven het hoofd van Jozef en constateerde tot zijn grote verbazing, dat het niemand anders was danKarl Marx! De politie stelde later vast, dat de twee verkopers alle in een boek- en papierhan del aanwezige afbeeldingen van Marx hadden opgekocht. Rond het hoofd schil derden zij een aureool, waardoor deze fi losoof kan doorgaan voor de heilige Jozef. De rechter kon niets anders doen dan de twee een uitbrander geven. Straffen kon hij hen niet, want geen enkele paragraaf in het Poolse wetboek verbiedt het ver kopen van afbeeldingen van Marx of van heiligen. Pleidooi voor open kerken De lutherse Landesbisschof uit Hanno ver heeft de protestantse gemeenten in Duitsland in een oproep aangespoord de kerken ook buiten de uren van de kerk diensten open te houden. In aansluiting op deze oproep heeft het bureau van de Lan- deskirche te Hannover enige praktische wenken gegeven. In de steden wordt het doelmatig geacht om direct reeds te beginnen met al de kerken van 's morgens vroeg tot het inval len van de duisternis open te houden. Op het platteland daarentegen en overal waar open kerken volstrekt ongewoon zijn, zal men het doel slechts geleidelijk aan kun nen bereiken. Zo zou men hier kunnen be ginnen met de kerk de gehele zondag open te houden. De meeste bezwaren tegen het openhouden van de kerkgebouwen berus ten op vrees voor diefstallen of onbehoor lijk gedrag van kinderen en pubers. De er varingen hebben echter geleerd, dat sinds de geldzuivering vrijwel geen diefstallen meer zijn voorgekomen en de vrees voor wangedrag van de jeugd voor een groot deel misplaatst is. Het is overigens mis schien wel aanbevelenswaardig om een geregelde „kerkwaeht" in te stellen, die kan worden waargenomen door oudere ge meenteleden of speciale groepen in de ge meente. Het voornaamste is dat degenen, die de kerk bezoeken, weten wat zij daar hebben te doen. Het godshuis moet een plaats van stille wijding en stil gebed worden. Waar het maar enigszins mogelijk is, moet aan het dagelijks geopend zijn van de kerk ook de dagelijkse korte gebedsdienst worden verbonden. Vooral de korte avonddienst zal op vele plaatsen, vooral in de steden, druk bezocht worden. In februari Lijn volgens gegevens van het Centraal Bureau voor de Statistiek 3635 woningen voltooid. In februari 1958 werden 7071 nieuwe woningen opgeleverd. Het aantal in de eerste twee maanden van 1959 opgeleverde woningen bedraagt 9299, tegen 13.486 in de overeenkomstige pe riode van 1958. Gerekend tot en met fe bruari 1959 zijn sedert de bevrijding 694.894 nieuwe woningen gebouwd. Van de in februari gereedgekomen wo ningen werden er 245 in systeembouw uit gevoerd. In februari 1959 werd met de bouw van 4150 woningen begonnen tegen 4689 in februari 1958. In de eerste twee maanden van dit jaar werd met de bouw van 9127 woningen begonnen tegen 8807 in de eer ste twee maanden van 1958. Doordat het aantal in aanbouw geno men woningen groter was dan dat van de gereedgekomen woningen, steeg het aantal in uitvoering zijnde woningen tot 84.019 op het eind van die maand. Advertentie je proeft het... Het achtste concert in de vrijdagavond serie van het Noordhollands Philharmo- nisch Orkest stond onder leiding van de Finse gastdirigent Nils-Eric Fougstedt. Zoals men onlangs heeft kunnen lezen, was deze directiebeurt het gevolg van een soort uitwisseling, samenhangend met het recente bezoek van Henri Arends aan Zweden en Finland, tijdens welke con certreis hij het Radio Symfqpie Orkest in de Finse hoofdstad leidde, waarvan Foug stedt dirigent is. Deze opende thans het programma met de „Kreuzstabcantate" van Bach, aan de uitvoering waarvan de bas David Hollestelle solistische mede werking verleende. Het enigszins licht ge- timbreerde, vloeiende geluid van de zanger heeft vocaal veel bevrediging geschonken. Dat hij de ontwikkeling van het werk, van verdrukking naar verlossing, waar kon maken, kan men helaas niet zeggen - daarvoor was zijn voordracht te onge nuanceerd. Zelfs waar in de tweede aria sprake was van een verlichting („Da fahr ich auf von dieser Erden, im Laufe, son- der matt zu werden") bleef alles even traag en plichtmatig klinken. Alleen in het slotrecitatief vond de solist even een intenser geluid. In het applaus deelde te recht ook de hoboïst Jacques Moolenijzer, om zijn obligaatpartij in de reeds genoem de aria. Fougstedt kon daarna in een uitvoering van de zevende symfonie van Beethoven zijn waarde als dirigent tonen. Zijn direc- tiegebaar heeft een zekere onverzettelijk heid. Hij zet zich als het ware schrap te gen het werk dat hij attaqueert. Deze hou ding droeg hij ook op de musici van het orkest over en het gevolg was dat alleen de granieten zijde van Beethovens muziek bewerkt werd. De tedere, speelse kanten kregen in het geheel geen relief. Juist om dat de ritmiek bij Beethoven zulk een ge prononceerd karakter heeft, was er in de uitvoering iets geforceerds, een bijna mili tante inslag, waar vooral het tweede en derde deel zeer door te kort kwamen. In het eerste deel was deze aanpak nog wel toepasselijk tegenover de motivische con centratie en de finale kreeg er een „drive" door, die ongetwijfeld suggestief was. Een overbodige verlenging van het pro gramma vormde - na de pauze - de aria „Per questa bella mano" van Mozart, met obligaat contrabas van Ton de Gruyter: het meer curieuze dan innemende stuk gaf Hollestelle gelegenheid tot een tweede so listisch optreden en ook hier miste hij ae kern van de zaak door vlakheid van ex pressie. Uiteraard had de Finse gast een gedeel te van het programma bestemd voor mu ziek uit eigen land. Het is spijtig te con stateren, dat hij hiervoor niet met repre sentatiever werk dan de suite „Pelleas en Melisande" van Sibelius en de „Kareli- sche rapsodie" van Uuno Klami voor den dag kwam. De keuze van deze stukken betekende een onderschatting van het Haarlemse concertpubliek, dat wellicht nog een zekere behoudende instelling heeft, maar daarnaast een interesse voor hedendaagse muzikale uitingen, dat ver der reikt dan de bagatellen waarop men nu vergast werd. Jean Sibelius is als sym- fonicus een bijzonder karakteristieke fi guur geweest, maar zes maten van de „Pelléas" van Debussy zijn meer waard dan de gehele vijfdelige suite, die de Finse componist bij het drama van Maeterlinck schreef. Het is vermoedelijk een jeugd werk, waarin dan ook letterlijk niets speur baars is van de epische omzwervingen, de zwaarmoedige mijmeringen, de met natuurkracht geladen pathetiek van zijn grote orkestwerken. Het is een academi sche, kleurloze stemmingslyriek, aanmer- Horizontaal: 1. deel van een hand, 5. ge lijkmatig, 9. herders fluit, 11. baan voor balspel, 13. vlakte maat, 14. Europeaan, 16. afnemend in dikte, 18. uniek, 19. voorzet sel, 20. leger (Fr.), 23. en omstreken (afk.), 24. van gelijke waar de, 26. oude rammel kast, 28. plechtige ge lofte, 29. Europeaan, 31. deel van een fiets, 33. stap, 35. meisjes naam, 36. mondstuk aan orgelpijpen, 37. tijdrekening mv., 39. drank, 41. meisjes naam, 42. spoedig, 44. noodsein (afk.) 45. re gelmaat, 47. traag, 49. reeds, 50. beneden, 52. voorzetsel, 54 ver snapering, 56. vaar tuig, 58. loot, 59, wig, 61. klap, 62. deel van een leus uit de Franse revolutie, 65. verdriet doen, 66. tijdelijk af staan. Verticaal: 1. 't zui vere gewicht, 2. kwinkslag, 3. voedsel, 4. bijbelse figuur, 5. plaats in Gelderland, 6. pers. vnw., 7. zoog dier, 8. zeer langzaam (muziek), 10. voertuig, 12. vlugger, 15. meer voud van 3 verticaal, 17. plaaggeest, 18. lid woord, 21. meisjes naam, 22. Europeaan, 25. roofvogel, 27. graf zuil, 28. graveur, 30. mannelijk dier, 32. schoeisel, 34. kledingstuk, 35. werkplaats (afk.), 38. afvoerkanalen, 40. rode verf stof, 42. boom, 43. Engels bier, 46. los om hulsel, 48. vaartuig, 49. roofvogel, 51. be stemming, 53. dwingen,, 55. gast, 57. zo zij het, 59. deel van keukengerei, 60, kreet, 63. pers. vnw., 64. voorzetsel. PRIJSWINNAARS VAN DE PAAS-PRENTEN-PUZZEL De oplossing van de grote paaspuzzel kan men gemakkelijk van het bovenstaan de, thans ingevulde diagram aflezen. Er waren bijzonder veel deelnemers met goede inzendingen, onder wie na loting de prijzen als volgt werden verdeeld: Hoofdprijs (vijftig gulden): J. Acker- mann, Pegasusstraat 66, Haarlem-Noord. Twee prijzen van vijfentwintig gulden: J. K. Zwier, Van Dalenlaan 107, Santpoort; G. Stoffer, Esdoornlaan 8, Heemstede. Twee prjjzen van tien gulden: J. v. d. Boom, Zuider Buiten Spaarne 100 rood; mevrouw W. A. E. MoquetteHeeringa, Sparrenstraat 20, IJmuiden-Oost. Drie troostprijzen van vijf gulden: F. Kerkman, Jan Steenstraat 3, Zandvoort; mevrouw M. C. GoedvolkZeeman, Kin derhuissingel 44, Haarlem; mej. C. Hore man, Generaal Joubertstraat 3 rood, Haar lem. Rustkuur. De burgemeester van Hil versum, de heer J. J. G. Boot, moet op aanraden van medici rust houden tot voorlopig 15 mei. De burgemeester is ter observatie opgenomen in het Hilversumse Diakonessenhuis. Vrijdagmiddag tegen halfvier reed een zevenenzestigjarige Haarlemse vishande laar op een bakfiets op de Wagenweg te Haarlem in de richting Heemstede. Nabij de Joh. de Wittlaan wilde hij linksaf en gaf een teken. Dit werd te laat opgemerkt door een achtendertigjarige motorrijder uit IJmuiden. Deze kon wel een aanrij ding voorkomen, maar doordat zijn motor slipte viel hij. De bestuurder is met een hersenschudding en een linkerarmfractuur naar het Sint Antoniusziekenhuis in IJmuiden-Oost overgebracht. In Millingen aan de Rijn doet zich een tbc-epidemie voor. Er zijn reeds bijna veertig patiënten, hoofdzakelijk jeugdige personen, waarvan de besmetting aan het licht is gekomen door een intensief onder zoek op de scholen. Bij de grootste industrie ter plaatse, de n.v. scheepswerven voorheen H. H. Bode- wes, zijn alle werknemers met hun gezin nen, totaal 1200 personen, onderzocht. Het resultaat hiervan is zeer meegevallen, want aan de negatieve reactie van slechts één percent van dit aantal wordt getwij feld, zodat deze zich aan een nieuw onder zoek zullen moeten onderwerpen. Als de zon een lich tend spoor naliet, zou den we 's avonds na haar ondergang een hoog zoals deze aan de hemel zien staan: be ginnend in het oosten, zijn hoogste punt be reikend in het zuiden en onder de kim duikend in het westen. (Als u deze tekening, waarin O, Z en W. de drie ge noemde windstreken voorstellen, uitknipt en tot een halve cirkel buigt de uiteinden naar u toe, het midden van u af wordt de il lusie, een stukje firma ment in de hand te houden, nog echter!). Er komt in de teke ning nog een vierde let ter voor: de V van Venus. Haar plaats in de tekening komt over een met haar plaats aan de hemel in de vroege avonduren. Hier is na melijk verondersteld dat de zon ongeveer een uur tevoren aan de rechter kant van de tekening is ondergegaan; de hemel is donker geworden en aan die donkere hemel vormt onze buurplaneet Venus momenteel de helderste lichtstip die er te zien is u zult dus geen moeite hebben, die te vinden. Venus is op het ogen blik ongeveer 200 mil joen kilometer van ons verwijderd; de van de aarde af uitgezonden radar-impuls die zij on- zonden naar een bemand ruimteschip in de buurt van Venus (met Venus in zo'n positie als nu) zal elf minuten nodig heb ben om die bemanning te bereiken; op het ant woord zullen we dus 22 minuten moeten wachten Laat de avondster die we nota bene zo z 0. \w langs weerkaatste, heeft dus 400 miljoen km af gelegd. Radarsignalen planten zich, net als lichtstralen, in de ruim te voort met een snel heid van 300.000 kilo meter per seconde. Een simpel rekenarijtje leert ons dus dat zo'n radar- signaal heen en terug 400.000.000: 300.000 ofte wel ruim 1300 seconden onderweg is geweest; zo'n 22 minuten dus. Met radioboodschap pen in de ruimtevaart zal het net zo gaan. Een sein, van de aarde af ge- knus buurplaneet noe men ons eraan her inneren dat zelfs de kort genoemde afstanden in ons planetenstelsel on noemelijk-diepe kloven zijn. Om ze te over bruggen heeft zelfs één enkel radiografisch rei zend woord minuten nodig. Deze omstandig heden zal in de bemande ruimtevaart een van de grootste psychische kwellingen zijn waarmee de mensen te maken kunnen krijgen: die grote stilte. G. v. W. kelijk beneden het niveau van de geliefde suites van muziek voor „Peer Gynt" van Grieg, waaraan men soms even herinnerd werd. Een zelfde gebrek aan substantie - die, men begrijpe mij goed, niets met gewich tigheid uitstaande heeft - kenmerkte ten slotte de „Karelische rapsodie". Een bont gekleurde lappendeken met folkloristische motieven kan aardig zijn om naar te kij ken, maar is nog geen kunst. Hetzelfde geldt van deze rapsodie. Het is geen kunst'. Sas Bunge Als er iets is, waar men ieder mens mee kan identificeren en associëren, dan is het met zijn huis. Als er iets is, waar men ieder huis nauw aan kan verbinden, dan is het aan zijn bewoners. Het karakter en het welzijn van de bejaarde mens kan ten dele worden teruggelezen als men alle huizen zou bezoeken, waar hij ooit gewoond heeft. Die dode objecten, „onroerende goederen", hebben meegeholpen een mens te tekenen. Daarom is een oud huis altijd fascineren der dan een nieuw huis. Het gebeurt niet vaak, dat mensen de geschiedenis van een gewoon, onopvallend woonhuis naspeuren. Maar sommigen doen het en de resultaten zijn vaak ongewoon interessant. Een col lega van me heeft een groot huis gekocht buiten de kermisachtige badplaats Atlantic City aan de Atlantische Oceaan. Het huis dateert uit 1799 en dat betekent, dat het naar Amerikaanse begrippen een bijzonder oud huis is. Het is geheel van hout, zoals de meeste woningen in dit land, en blin kend wit geschilderd. De hier al even ge wone houten pilaren ter weerszijden van de voordeur hebben geen functie. Zij zijn er „voor het mooi" de stijl heet hier „colonial Mijn collega wilde zijn huis een naam geven en daarom is hij de geschiedenis van het gebouw gaan napluizen. Dit zijn de feiten, die hij heeft gevonden: in het huis zijn sinds 1799 veertien kinderen geboren, er zijn vier huwelijken in voltrokken, twaalf mensen zijn in deze woning over leden, in 1883 is er een inbreker door de toenmalige bewoner in doodgeschoten en in 1919 heeft een man zijn vrouw erin vermoord en heeft er toen zelfmoord ge pleegd. Het huis heeft in de 160 jaren van zijn bestaan 27 verschillende eigenaars ge had en er zijn twee keer naar aanleiding van erfenissen processen over het eige naarschap gevoerd. Er heeft een Hollander in gewoond, een Griek, een Engelsman en een lange rij wasechte Amerikanen. Eén bewoner heeft nog enkele kleine moeilijk heden gehad met de Lenape Indianen (van de Algonquin-stam), die in New Jersey plachten te wonen, maar de Lenape's waren een vreedzame stam en er is nooit iets ernstigs uit deze twisten voortgekomen. Vijf jaar geleden is er een straaljager in de tuin gevallen. Dat is de historie van een huis. Een onopvallend huis, zoals er tienduizenden staan in heel Amerika. Nu wordt het. dan bewoond door een politie-verslaggever die net zo heet als een befaamd Russisch schrijver. Hij zoekt een naam voor zijn nieuwe eigendom. Dat kan niet moeilijk zijn voor een huis met een dergelijke historie. Niettemin zoekt hij al maanden. „Er zijn teveel mogelijkheden", vertelde hij mij gisteren. „Misschien noem ik het alleen maar „Life". Waar wordt het leven beter weerspiegeld dan in mijn huis? Maar „Life" klinkt zo pompeus. Ik kan het ook helemaal géén naam geven. Eigenlijk heeft het al karakter genoeg zonder naam. Ik weet het nog niet." Hij heeft geen haast. Het huis is gedul dig. Het heeft al elf verschillende namen gehad. E. Romayn NEDERLAND. Op 11 mei zullen de jaarlijkse Zomerzegels worden uitge geven, die ditmaal gewijd zijn aan de Deltawerken. De zegels geven voorstel lingen van werktuigen, materiaal enz., dat gebruikt wordt bij de Deltawerken. Bovendien is in elk zegelbeeld de drie hoek, het kenmerk van het Deltaplan opgenomen. De zegels zijn ontworpen door de muurschilder Lex Horn uit Amsterdam. De waarden zijn: 4 4 cent (blauw en groen) caisson met sle pers; 6 4 cent (oranjerood en grijs) baggermolen; 8 4 cent (paars en lichtblauw) rijswerkers; 12 9 cent (groen en geeldraglines; 30 9 cent (zwart en rood) zandspuiters. Tot en met 27 juni a.s. zullen de zegels verkrijgbaar zijn. HAITI. De kortgeleden uitgegeven serie ter ere van de Verenigde Naties in de waarden 10 c., 25 c., 50 c. en 1 g. zullen van de opdruk 25 centimes" worden voorzien. Ook de paus Pius XII- uitgifte in de waarden 10 c., 50 c., 50 c., 1.50 g., 2 g. en 2.50 g. krijgt de opdruk 50 centimes". Deze toeslagen komen ten goede aan het Rode Kruis van Haiti. De eerste dag van uitgifte is 7 april. ISRAEL. Vijftig jaar geleden werd de stad Tel Aviv gesticht, waarvoor binnenkort een veelkleurige postzegel van 120 pruta in omloop zal worden ge bracht. De zegel vertoont een aantal openbare gebouwen van de stad, die in de loop van deze vijftig jaar werden opgericht. Het zijn het Herzlia Gym nasium, de Grote Synagoge, het Mann Axiditorium en het Histadrut Gebouw. De zegel is ontworpen door de gebr. M. en G. Shamir uit Tel Aviv. VERENIGDE ARABISCHE REPU BLIEK (Egypte). Naar aanleiding van het eerste Arabische petroleumcongres, dat van 16 april tot 30 april in Cairo wordt gehouden, verschijnt op de ope ningsdag een postzegel van 10 mills (blauw). Het ontwerp bestaat uit een kaart van de Arabische oliegebieden, pijpleiding en boortoren. HONGARIJE. Veertig jaar geleden werd de Hongaarse radenrepubliek ge proclameerd. Een serie van drie post zegels, 20 f. (grijsviolet), 60 f. (blauw) en 1 ft. (bruin) is ter herinnering hier aan uitgekomen. Als symbool van de revolutie is een jubelende rennende man met een rode zakdoek zwaaiend, afgebeeld. ÜAR T:~v> nm km mmmmmm PHILIPPIJNEN. Manuel A. Roxas, de eerste president van de Phïlippijnse republiek, overleed elf jaar geleden. Dit feit zal op 15 april worden herdacht met een postzegelserie van twee waarden, namelijk 6 c. (bruin) en 25 c. (purper). Afgebeeld is het officiële zegel van de provincie Capiz. In dit zegel komt het ingezette portret van de president voor. VERENIGDE STATEN. Op 14 sep tember zal een postzegel van 4 c. (groen) in circulatie worden gebracht voor het 100-jarig bestaan van de Amerikaanse tandartsen organisatie (American Dental Association). Op de zegel ziet men links de silhouetten van spelende kinderen en rechts de kop van een glimlachend meisje.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1959 | | pagina 11