Duitse schadevergoeding aan
28000 Joodse Nederlanders
Kassem voert besprekingen met
Iraakse oliemaatschappij
Bakker's
Behang
HET WEER
Nieuwe opstand in
Noord-Irak?
v.d.Broek
WMORRIS beforeyoii êttij!
Mr Luns en Spaak pleiten
voor krachtige politiek
Nationalisatieplan officiéél
ontkend, toch ongerustheid
Vóór 1961 uitbetaling van
250 a 300 miljoen mark
Hans van der Leeuw naar
Salzburger Festspiele
'n Sprookje van
IOOI kleuren
en dessins.».
Maartse buien in april
Harde wind
Britten minder opgetogen over de afloop van
de NAVO-conferentie dan de Amerikanen
Prof. De Quay ontvangt
antwoorden van de
fractievoorzitters
Wie een kuil graaft
Het woord is aan
73e JAARGANG No 226 DINSDAG 7 APRIL 1959 304e JAARGANG No 74
Grote Houtstraat 93, Haarlem. Tel. 15293 TT 11 1 Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V.
(6 lijnen) Directie, Redactie, Administratie. f—I AW^I £*"9 1 /V I Af H Verschijnt dagelijks beh. op zon-en feestdagen.
Drukkerij Gr. Heiligland 10. Tel. 15295. Bij- I 1 M M f H |S Si C 1 i I [j I Cl Abonnement p. week 59 et, p. kwartaal f 765,
kantoor Haarlem-N. Soendaplein, TeL 57755 i A jL A JL JL J» Vj A VA V4 fr. p.p. 8.15. Losse nrs. 12 ct. Postgiro 273107.
Hoofdredacteur, Simon Koster „w Advertentietarieven op aanvraag verkrijgbaar.
Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT Directie: P. W. Peereboom en A. D. Huijsman
De bariton Hans van der Leeuw uit
Heemstede heeft een uitnodiging ontvan
gen deel te nemen aan de Salzburger Fest
spiele van dit jaar.
Advertentie
dat ziet u met eigen
ogen bij Bakker's Behang.
In de behangbar met grote
draaibare stalen, in de talloze
stalenboeken (die u ook thuis
kunt laten komen). Zó groot
is de keus dat u het deskundig
advies best zult kunnen ge
bruiken. En hebt u eenmaal
uw keus gedaan 'uit nooit
vermoede mogelijkheden..
dan staan de afrandservice en
de plaktafelscrvice tot uw
dienst.
Bakker's Behang is bovendien
goedkoper!
Gen. Cronjcstraat 135
Haarlem Tel. 55432
(Van onze weerkundige medewerker)
In maart zijn de Maartse buien uitge
bleven. Vele weken hebben wij van hoge-
drukgebieden geprofiteerd, waardoor het
ook zaterdag nog zonnig en vrij warm was.
Maar zondag kwam de terugslag. Regen
viel er nog niet maar de noordwestenwind
voerde koudere lucht aan.
Nu ligt de weg voor de depressies geheel
open. De barometer is ook maandag sterk
gedaald en kwam lager te staan dan de
laatste maanden is voorgekomen.
Ook in de hogere luchtlagen wordt een
sterke luchtstroom aangetroffen, waarmee
nieuwe depressies in hoog tempo langs de
zuidpunt van Groenland en ten zuiden van
IJsland door naar de Noordzee of Dene
marken trekken.
Vooral wanneer er in de hogere niveaus
geleidelijk koudere lucht binnenstroomt
met op 5000 meter hoogte temperaturen
van 30 tot 35 graden onder nul, kunnen ac
tieve buien, soms vergezeld van hagel en
sneeuw, niet uitblijven. Verleden jaar viel
er op 9 en 10 april ook hagel en sneeuw.
Wanneer een volgende depressie is gepas
seerd, die vandaag langs IJsland trekt,
zullen er nog wat verlate maartse buien
volgen. Maar de lente heeft een voorsprong
van bijna veertien dagen en zal deze zeker
niet door enkele koudere dagen afstaan.
Verwachting tot morgenavond:
Wisselend bewolkt met enkele
buien. Matige tot krachtige, tij
delijk harde wind tussen noord
west en zuidwest. Weinig ver
andering in temperatuur.
Volledige weerrapporten op pagina twee.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
VEERTIEN PAGINA'S.
Vijftig Schiedamse gemeentezwanen
emigreren naar Amsterdam, waar van
hen verwacht wordt dat zij het water
van de Sloterplas zullen bevrijden van
de algengroei. In Schiedam verzetten
de zwanen zich tegen hun transport:
enkele gemeentearbeiders, die de dieren
moesten vangen, kregen gevoelige
klappen van de sterke vleugels en een
van hen werd zelfs in zijn neus
gebeten.
LONDEN (Reuter) Radio-Cairo en
twee Egyptische bladen hebben dinsdag
ochtend melding gemaakt van hevige ge
vechten in het noorden van Irak, waar
opstandelingen een deel van de oliestad
Kirkoek in hun bezit hebben. De rebellen
hebben barricaden opgeworpen tegen de
tanks van de regering.
Aan beide zijden zijn een groot aantal
doden, aldus de radiozender. De bladen
meldden, dat het hoofd van de politie van
Kirkoek zich aan de zyde van de opstan
delingen heeft geschaard.
Advertentie
Als het gaat
om tientallen jaren
knus wonen
i meubelfabriek
Blekersvaartweg 9 - Heemstede
U mag de betaling spreiden!
(Van onze correspondent in Londen
Het de laatste dagen in Londen ont
vangen nieuws uit Bagdad vormt er een
steeds sterkere aanwijzing voor, dat de re
gering van Irak thans de eerste stappen
doet tot nationalisering van de buiten
landse oliemaatschappijen. Ook Nederland
heeft daar belangen. Generaal-majoor
Kassem, de premier van Irak, heeft maan
dag een onderhoud van twee uur gehad
met de heer R. G. Seawright, de hoofd
vertegenwoordiger in Bagdad van de Irak
Petroleum Maatschappij in Londen en de
daarmee verbonden maatschappijen in Mo-
soel en Basra. Zaterdag werd Seawright,
zoals gemeld, ontboden door de Iraakse
minister van Economsiche Zaken, de heer
Koebba, die ook aan het gisteren gehouden
gesprek deelnam.
Lord Monckton, de voorzitter van Irak
Petroleum, is maandag per vliegtuig uit
Londen vertrokken om installaties en per
soneel in Irak, Syrië en de Libanon te be
zoeken. Hij z;.1 ook "eneraal Kassem ont
moeten ,maar daar is bij verklaard, dat dit
bezoek reeds weken geleden was voorbe
reid en geen verband zou houden met de
besorekingen van de heer Seawright.
(UPI) De betrekkingen tussen de re
gering en de eoncessiehoudende oliemaat
schappijen waren na de Iraakse revolte
dezelfde gebleven, zo constateert de Times,
maar nu is er verandering in de lucht.
„De eenvoudigste verklaring, waarom
Irak op dit moment zijn belangstelling op
de olie zou richten, is dat het gevoelig is
voor critiek van buitenaf. Toen Irak veer
tien dagen geleden het Bagdadpact verliet,
deed Cairo's propaganda dit af als een leeg
gebaar tegen het irrmeHab'sme. Tenslotte
bestonden de olieconcessies dan toch nog
maar. Het moet een grote verleiding voor
de Iraakse regering zi.in om eens iets aan
die oliemaatschaopiien te doen. alleen
maar om te tonen, dat zii niet van schip
peren wil weten. Maar wat?
De mogelijkheid van nationalisatie is na
tuurlijk de uiterste bedreiging, maar er
zijn vele stadia tussen de huidige situatie
en dat. Als de Iraakse regering voorname
lijk geïnteresseerd is in meer inkomsten,
dan zal zij waarschijnlijk de winstver-
deli'ng ter sprake brengen. De kwestie van
de concessiegebieden is al eerder gerezen
en de maatschappijen hebben erin toege
stemd hun verschepingsrechten af te
staan. Zij konden sommige van hun land-
concessies prijsgeven en toch in harmonie
met de Iraakse autoriteiten hun werk ver
richten. Het zal er allemaal van afhansen
of de be^T^'ngen van het huidige regime
meer nolitiek f meer economisch ziin ge
richt. Recente gebeurenjssen zoals de oo-
heffing van de ontwikkelingspad en een
voortgaande zuivering in bet zeer ver
zwakte regeringsanriaraat, cchiincn aan te
tonen, dat de bedoelingen bovenal politiek
zijn en dat de communisten steviger in het
za^ol zitten. In dat geval is het vooruit
zicht voor alle buitenlandse handel
somber".
„In schijn"
Het in Cairo verschijnende blad El
Ahram schrijft vandaag, dat de Engelsen
zouden hebben aanvaard, dat generaal
Kassem in schijn de olie-industrie zou na-
Advertentie
BARTEUORISST^" HAARLEM TEL. 13439
FALCON WOLLEN TWEEDMANTELS
tionaliseren teneinde daardoor zijn popu
lariteit te verhogen. In een artikel, dat
geschreven werd door Mohammed Heikal,
een naaste vriend van president Nasser,
wordt verklaard, dat de Britten het plan
hebben om Kassem te helpen, opdat deze
de communisten zal kunnen aanpakken na
eerst slagen te hebben toegebracht aan de
Arabische nationalisten. Volgens Heikal
zullen de communisten Kassem naar voren
schuiven voor verkiezingen, die zij reeds
hebben voorbereid. „Indien zij slagen wordt
Kassem een marionet van de Sovjet-Unie.
Als de imperialisten slagen, zal aan Kas
sem het lot van zijn voorgangers zijn be
schoren", zo besluit Heikal.
(Reuter) De regering van Irak heeft
de Britse regering niet medegedeeld, dat
er enig plan bestaat tot het nationaliseren
van de Iraakse Petroleum Maatschappij.
Dit deelde een woordvoerder van het En
gelse ministerie van Buitenlandse Zaken
op zijn dagelijkse persconferentie mede
naar aanleiding van een bericht in de
„Daily Telegraph" als zou de Iraakse re
gering de eerste stappen hebben onder
nomen in een campagne om alle buiten
landse oliemaatschappijen in het land te
nationaliseren.
Men ziet op de foto boven de roof
dierenverzorger Rudi Sitters bij de drie
leeuwen, die zaterdag zijn collega aan
vielen en ernstig verwondden, toen
deze hun verblijf binnenging. De heer
Sitters bleef bij zijn geslaagde
reddingsactie ongedeerd.
NORFOLK (Reuter) De Nederland
se minister van Buitenlandse Zaken, mr.
J. M. A. H. Luns, heeft maandag op een
persconferentie op het NAVO-hoofdkwar-
tier voor het gebied van de Atlantische
Oceaan te Norfolk, in de Amerikaanse
staat Virginia verklaard dat, indien de
Sovjet-Unie bereid is concessies met be
trekking tot Berlijn te doen, het Westen
van zijn kant mogelijk met tegenconces-
sies zal komen. Wij moeten niet vergeten,
dat de Berlijnse crisis door de Sovjet-Unie
werd uitgelokt en dat zij een kunstmatig
karakter draagt. Dat het Westen niette
min bereid is er met het Kremlin over
te spreken, komt omdat het, zo mogelijk,
de een of andere overeenstemming met
de Russen wil bereiken. Doch het kan niet
zo zijn, dat alle concessies van een kant
komen, aldus mr. Luns.
In antwoord op de vraag, wat met on
derhandelingen zou kunnen worden gewon
nen, verklaarde de minister dat dit ervan
afhangt of de Russen werkelijk willen on
derhandelen. In de eerste plaats is het
mogelijk, dat onderhandelingen zouden
leiden tot een ontdooiing van de koude
oorlog. En zou een overeenkomst tot stand
komen, die de voornaamste rechten van
het Westen onaangetast laat, dan bestaat
er een kans dat deze vijf of tien jaar
stand zou houden. En dat is, menselijker
wijs gesproken, de moeite waard, aldus
Luns.
De secretaris-generaal van de NAVO, de
Belg Spaak, verklaarde op dezelfde pers
conferentie dat het moeilijk zou zijn om
met de Sovjet-Unie tot overeenstemming
te komen. Wij hebben bij onderhandelin
gen niet erg veel armslag, daar het Wes
ten aan bepaalde beginselen zeer krachtig
moet vasthouden. En wanneer wij te dien
aanzien vastbesloten zijn, bestaat er
slechts een kleine mogelijkheid voor tot
standkoming van een compromis-oplos
sing, aldus Spaak.
LONDEN (Reuter) De Britse minis
ter van Buitenlandse Zaken, Selwyn Lloyd
heeft bij zijn terugkeer uit Washington in
Londen verklaard, dat de werkgroep die
in Parijs de westelijke politiek voor de
minister-conferentie in Genève moet voor
bereiden, onder meer de volgende denk
beelden zal bestuderen: Het Britse voor
zones met inspectie en beperking van be
wapening, waarvoor volgens hem in Was
hington in aanzienlijke mate instemming
bestond en de mogelijkheid van een nieu
we overeenkomst inzake Berlijn ter aan
vulling van de bestaande regelingen. In
dit verband noemde Lloyd het Canadese
denkbeeld voor het betrekken van de
UNO bij een regeling voor Berlijn bemoe
digend.
In Londen meent men dat deze opmer
kingen van Lloyd erop wijzen dat hij in
Washington aanzienlijke vorderingen
heeft gemaakt bij zijn pogingen om de
Britse opvatting er door te krijgen dat het
Westen zich moet voorbereiden op onder
handelingen met de Sovjet-Unie en niet
kan volstaan met zich vast te klampen aan
de positie van 1945.
WASHINGTON (Reuter) De Ameri
kaanse pers leverde maandag in dikwijls
gloedvolle bewoordingen commentaar op
de goede afloop van de NAVO-conferentie
in Washington. Deze geestdrift staat in
schrille tegenstelling tot de commentaren
van de Britse pers, waarin veel critiek op
de Amerikaanse politiek en het Ameri
kaanse leiderschap werd geleverd. In
goed ingelichte Londense kringen ver
wacht men dat de Britten in de komende
weken een minder vooraanstaande rol bij
de onderlinge besprekingen zullen hebben
(Van onze parlementaire redacteur
Op zijn vragen aan de vijf fractieleiders
omtrent een aantal belangrijke punten van
het toekomstige regeringsbeleid heeft de
kabinetsformateur, prof. De Quay, gister
avond het antwoord gekregen van mr.
Burger (P.v.d.A.) en vanmorgen achtereen
volgens van prof. Oud (V.V.D.) en dr.
Bruins Slot (A.R.). Het wachten is nog op
het antwoord van prof. Romme (K.V.P.)
en dr. Tilanus (C.H.U.).
Omtrent de verdere ontwikkeling valt
nog niets te zeggen, omdat de formateur
de antwoorden eerst zal moeten bestu
deren waarvoor hij de dag van morgen
wil gebruiken.
Het stuk dat de fractieleiders hebben
gekregen, beslaat tien getikte vellen. Het
is beslist geen regeringsprogram, want dat
stelt de kabinetsformateur op met de aan
te zoeken ministers „na" overleg met de
fractieleiders en niet „in" overleg met hen.
Voor het regeringsprogram zullen niet de
partijen verantwoordelijk zijn, maar het
kabinet zelf.
De „Daily Express" merkt in verband
met het besluit van de Britse regering om
de vluchten van de KLM naar en van Sin
gapore te beperken op, dat luchtvaartbe
perkingen nadelig zijn voor iedereen. Het
wijst dan op de stagnatie in de rond-de-
wereldlijndienst van de B.O.A.C., veroor
zaakt door een protest van een Amerikaan
se luchtvaartmaatschappij, die niet wil dat
de B.O.A.C. passagiers vervoert van San
Francisco naar Tokio. De vorige maand
nam de Britse regering op instigatie van
de B.O.A.C. de bekende maatregelen tegen
de KLM. En nu staat de Britse luchtvaart
maatschappij voor eenzelfde moeilijkheid.
De B.O.A.C. leert nu de les dat luchtvaart
beperkingen voor iedereen nadelig zijn,
aldus de „Daily Express".
dan sedert Macmillan's reis naar Moskou
het geval is geweest
MOSKOU (Reuter) Een commenta
tor van radio-Moskou heeft de westelijke
mogendheden ervan beschuldigd, dat zij
plannen maken om de deur voor onder
handelingen met de Sovjet-Unie dicht te
smijten. In Washington is geen enkel con
structief voorstel naar voren gebracht al
dus de commentator.
Het vliegdekschip „Karei Doorman"
dat deel uitmaakt van smaldeel V van
de Koninklijke Marine, bracht een
bezoek aan Curasao, waar het meerde
in de nieuwe haven van Willemstad.
De foto is genomen toen de „Karei
Doorman" de Koningin Emmabrug
passeerde, de beroemde schipbrug, die
de beide delen van Willemstad ver
bindt. Op de achtergrond de olie
raffinaderij van de C.P.l.M.
(Van onze correspondent in Bonn)
Tussen het Westduitse ministerie van
Financiën en de JOKOS, een belangen
gemeenschap van Nederlandse Joden, is
dezer dagen te Bonn na onderhandelin
gen van een jaar een overeenkomst ge
sloten, volgens welke Bonn aan 28.000
a 30.000 Nederlandse burgers op grond
van paragraaf 5 van de Westduitse „Bun-
desrückerstattungsgesetz" (terugbeta-
lingswet) schadevergoeding zal geven
voor in de oorlog door de Duitse bezet
ting in beslag genomen huishoudelijke
foederen. Men neeft te Bonn vex-klaard,
at het hier alleen om Joodse Nederlan
ders gaat, die tezamen in aanmerking
zullen komen voor een bedrag van 250 a
300 miljoen mark.
Zij zijn in de periode 19421944 van hun
huishoudelijke goederen, maar ook van
banktegoeden, effecten en dergelijke be
roofd. Bonn onderhandelt op het ogenblik
ook met overeenkomstige Franse en Bel
gische organisaties van in de oorlog ver
volgden. Totaal heeft het Westduitse mi
nisterie van Financiën een som van 1,6
miljard mark ter beschikking voor deze
vorm van schadevergoeding, die vóór 1961
uitbetaald zal worden.
Met het Nederlands-Duitse overleg, in
het bijzonder met de Nederlandse eis be
treffende een algemene schadevergoeding
van totaal 125 miljoen gulden voor circa
25.000 Nederlandse nazi-slachtoffers, heeft
deze overeenkomst niets te maken. Dit
overleg zou, naar verluidt, mede door de
besprekingen tussen minister Luns en mi
nister Von Brentano tijdens hun scheeps
reis van Le Havre naar New York vlak
voor de Washingtonse conferentie, thans
kunnen worden heropend onder veel gun
stiger omstandigheden dan enige weken
geleden.
Lichtenberg:
De overvloed van lectuur heeft ons een
geleerd barbarendom bezorgd.