Prof. Th. Thurlings gepolst voor Economische Zaken OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT HET WEER Dirigent Ediiard wan Beinum tijdens repetitie overleden Luchtlandingsrechten zouden overal vrij moeten zijn Franse aalmoezeniers klagen het leger in Algerije aan Amerikanen willen vandaag vier satellieten lanceren Definitieve zetelverdeling hangt af van eventuele oprichting van nieuw ministerie Burgemeester Brandt van West- Berlijn in Amsterdam Dappere jongen Drie in één schot DE KABINETSFORMATIE Prins Albert van België met Italiaanse prinses verloofd éec MORRIS i'jeforeijou Iwif! Afkoeling PRINS BERNHARD IN DE V.S. HART OG Het woord is aan Folteringen worden nog steeds toegepast Koningin Juliana volgende week naar „Keukenhof" Beroering in Zuid-Afrika Apartheid op hogescholen door parlement aanvaard Dulles weer opgenomen in Walter Reed hospitaal Onverwacht teruggekeerd uit Florida '3e JAARGANG No 231 MAANDAG 13 APRIL 1959 304e JAARGANG No 79 Grote Houtstraat 93, Haarlem. Tel. 15293 (6 lijnen) Directie, Redactie, Administratie. Drukkerij Gr. Heiligland 10. Tel. 15295. Bij kantoor Haarlem-N. Soendaplein, Tel. 57755 Hoofdredacteur: Simon Koster Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks Haarlems Dagblad Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V. Verschijnt dagelijks beh. op zon- en feestdagen. Abonnement p. week 59 ct,, p. kwartaal 7.65, fr. p.p. 8.15. Losse nrs. 12 ct. Postgiro 273107. Advertentietarieven op aanvraag verkrijgbaar. Directie: P. W. Peereboom en A. D. Huijsman (Van onze parlementaire redacteur) Heden heeft de kabinetsformateur, prof. De Quay, een onderhoud met prof. dr. Th. L. M. Thurlings (K.V.P.), wie hij de por tefeuille van Economische Zaken wil aan bieden. Prof. Thurlings, die 42 jaar is, heeft gestudeerd aan de Nederlandse Economi sche Hogeschool te Rotterdam. Van 1941 tot 1943 was hij werkzaam bij de Stichting voor Beleggingsadviezen en van 1943 tot 1946 bij het Nederlands Economisch Insti tuut. Van 1946 tot 1949 was hij lector aan de Economische Hogeschool. Sedert 1949 is hij hoogleraar in de economie aan de Landbouwhogeschool te Wageningen. Hij is sinds 1956 lid van de Eerste Kamer. (Van onze correspondent in Brussel) De hofmaarschalk van het Belgische koningshuis heeft zondagavond medege deeld dat Prins Albert, de broer van Koning Boudewijn, zich heeft verloofd met de Italiaanse Prinses Donna Paolo Ruffo di Calabi-ia, stammende uit een bekende adellijke familie, die thans te Rome ver blijft. De Belgische radio onderbrak haar programma om het nieuws bekend te maken. Prins Albert, die op 6 juni 25 jaar wordt, leerde de 21-jarige Prinses in Rome kennen bij de kroningsfeesten van Paus Joannes XXIII. Hij is sedertdien ver scheidene malen naar Italië gegaan of naar Zwitserland, waar hij de Prinses in haar familiekring ontmoette. Gistermiddag werd eerste minister Gaston Eijskens, op het kasteel te Laeken aan de Prinses voor gesteld. Zaterdagmiddag was de Prinses met haar moeder in het geheim te Brussel aangekomen. De huwelijksdatum is nog niet bepaald. Men vermoedt dat het jonge paar zal wachten tot Koning Boudewijn zijn officiële staatsbezoeken aan Luxem burg, de Verenigde Staten en Nederland zal hebben afgelegd. Waarschijnlijk zal het huwelijk in augustus of september worden voltrokken. De Prinses spreekt Engels en Frans en heeft van vaderszijde een beetje Belgisch bloed. Haar grootvader was ge huwd met een lid van de Belgische adel, mevrouw Mosselman de Chesnoy. De fa milie Ruffo di Calabria leverde verschei dene kardinalen aan de rooms-katholieke kerk en heeft in Calabria als regerende familie een grote rol gespeeld. De reacties van de Belgische pers zijn nog vrij schaars. De meeste kranten publi ceerden de foto van de Prinses en die van Prins Albert, in het uniform van luitenant ter zee. Vandaag zal een foto van het jonge .aar worden gemaakt. De kranten melden als bijzonderheid, dat wijlen haar vader, Prins Fulco, die in 1946 overleed, piloot is geweest van de Italiaanse luchtmacht gedurende de eerste wereldoorlog en dat hij verscheidene Belgische onderschei dingen ontving. Advertentie BARTELJORISSTR HAARLEM TEL. 13439 SUèDE DAMESJASJES IN KLEUREN Verwachting tot morgenavond: Aanvankelijk nog weinig bewol king en warm voor de tijd van het jaar, later meer bewolking met kans op enkele buien en afkoeling. Overwegend matige wind tussen zuid en zuidwest. Volledige weerrapporten op pagina twee. Ten huize van minister Luns in Wasse naar heeft prof. De Quay zaterdagavond van half zeven tot tien uur een gesprek gevoerd over de eventuele oprichting van een nieuw ministerie voor Europese Zaken en Buitenlandse Plandel, waarvoor mr. P. A. Blaisse (K.V.P.) vrijdag reeds voorlopig is gepolst. Er heeft jarenlang een zakelijk menings verschil bestaan tussen minister Luns (Buitenlandse Zaken) en minister Zijlstra (Economische Zaken) over de vraag wie de verantwoordelijkheid dient te dragen voor de zaken die de Europese Economische Gemeenschap betreffen. Er werd een voor lopig akkoord bereikt dat zou gelden tot de formatie van een nieuw kabinet. Alvorens een beslissing te nemen, hebben prof. De Quay en minister Luns het op prijs gesteld na hun gesprek van zaterdag alsnog een gezamenlijk onderhoud te heb ben met prof. Zijlstra. Het is de bedoeling dat deze laatste in het nieuwe kabinet de portefeuille van Economische Zaken ver wisselt met die van Financiën. Maar Finan ciën heeft ook met de Europese eenwor ding te maken, evenals de departementen van Landbouw, Verkeer en Waterstaat, Economische Zaken, en Buitenlandse Zaken. Prof. Zijlstra voelt niet veel voor een apart ministerie voor Europese Zaken en Buitenlandse Handel. Men meent te weten dat het van de oprichting van dit nieuwe ministerie weer afhangt (in verband met de zetelverdeling over de verschillende partijen) of het departement voor Zaken Overzee gehandhaafd blijft. In de West stelt men daar geen prijs op. Zolang om trent deze twee departementen geen defi nitieve beslissing is genomen, houdt de kabinetsformateur andere ministerszetels nog open om de bezetting ervan te kunnen verschuiven tussen partijen en personen. Bij die verschuivingen zijn betrokken de portefeuilles voor Volkshuisvesting, Justi tie, Verkeer en Waterstaat, Landbouw, De fensie, en Binnenlandse Zaken. Hij weet reeds dat hij voor deze zes zetels eventueel kan beschikken over de heren Korthals (V.V.D.) en Van Aartsen (AR.) Hij moet dus nog contact zoeken met nieuwe per sonen, maar dat hangt af van bepaalde posten. Prof. De Quay, die zelf minister president wordt, is reeds zeker van de bezetting van de volgende ministerszetels: Buitenlandse Zaken (Luns-K.V.P.), Finan ciën (Zijlstra-A.R.). Sociale Zaken (Hazen- bosch-A.R.). Onderwijs (Cals-K.V.P.) en Maatschappelijk Werk (mej. Klompé- K.V.P.). Koningin ontvangt formateur De Koningin heeft hedenmorgen in pa leis Soestdijk prof. De Quay ontvangen, die haar rapport uitbracht over de stand van zaken met betrekking tot de kabinets formatie. Prins Bernhard is zaterdagavond in Los Angeles aangekomen. Hij zal een bezoek brengen aan enkele vliegtuigfabrieken in Zuid-Californië. In Las Vegas, Nevada, zal de Prins het wereldluchtvaartcongres bijwonen. Hij zal op dit congres woensdag, op de 10de ver jaardag van de NAVO, het woord voeren Daarna zal hij een reünie van de gods diensten van de wereld in Dallas, Texas, bijwonen. Deze duurt van 17 tot 19 april. Voor zijn terugkeer naar Nederland gaar de Prins naar Washington voor een kort onofficieel bezoek. De Prins was zaterdag in New York Advertentie KANTOORMACHÏNE HANDEL Sohoterweg 122 - Haarlem FLECTRISCHE SCHRIJFMACHINES - Tel. 50130 Dr. Eduard van Beinum, eerste diri gent van het Concertgebouworkest, is overleden. Hedenmorgen om kwart over tien voelde hij zich onwel worden tijdens de repetitie met zijn orkest in het Con certgebouw van de eerste symfonie van Brahms. Midden in het derde deel legde hij de dirigeerstok neer en gleed van zijn stoel. Drie orkestleden vingen hem op. De dood had hem op de plaats, waar hij zijn grootste triomfen vierde, overvallen. Dr. Eduard van Beinum stierf op 57- jarige leeftijd in het Concertgebouw na een leven dat geheel aan de muziek was gewijd. Eduard van Beinum dirigeerde zijn laatste concert zaterdagavond in het gebouw van Kunsten en Wetenschappen te Den Haag. DIT NUMMER BESTAAT UIT TWAALF PAGINA'S Eduard Alexander van Beinum werd 3 september 1901 te Arnhem geboren. Het eerste muziekonderricht kreeg hij van zijn broer, Co van Beinum (viool en altviool) en van Frans Hillen (piano). Reeds op 16- jarige leeftijd werd hij altist in de Arn hemse Orkestvereniging. Een jaar later in 1918 ging hij studeren aan het Con servatorium te Amsterdam. Hij studeerde bij J. B. de Pauw piano en bij Bernard Zweers en Sem Dresden harmonie en com positieleer. Na voltooiing van zijn studie in 1921 werd hij benoemd tot. directeur van de afdeling Schiedam van de Maatschappij tot Bevordering der Toonkunst. Twee jaar later volgde de benoeming in dezelfde functie te Zutfen Van 1927 tot 1931 was Van Beinum dirigent van de Haarlemse Orkest Vereniging. In 1931 werd hij aan gesteld als tweede dirigent bij het Concert gebouw Orkest, waarvan hij in 1938 naast Willem Mengelberg eerste dirigent werd. Hij was de eerste Nederlander in die functie. Intussen had Eduard van Beinum zich ook als voortreffelijk pianist doen kennen; zo trad hij op met de violiste Sepha Jansen, met wie hij huwde. In juni 1931 debuteerde hij in het Concertgebouw met onder andere Cécar Franck s Variations Symphoniques. Na de tweede wereldoorlog leidde Van Bei num het Concertgebouw Orkest alleen en verwierf hij zich een grote internationale faam, ook door zijn optreden als gastdiri- gent, in onder andere Engeland, België, Denemarken, Zweden, Amerika, Noor wegen, Finland, Oostenrijk, Zwitserland, Frankrijk en Duitsland. (Zie verder pagina 3) Burgemeester Willy Brandt van West- Berlijn is in Amsterdam aangekomen voor een driedaags bezoek aan Nederland, ver gezeld van een groep Berlijnse zakenlie den. Als hij woensdag ons land verlaat, hoopt hij nieuwe contacten te hebben ge legd, die van belang zullen zijn voor de economische banden tussen Nederland en Berlijn. Burgemeester Brandt zal morgenmid dag door de Koningin op paleis Soestdijk worden ontvangen In het Amstelhotel zul len de gasten vanavond door het hoofd stedelijke gemeentebestuur aan een diner worden ontvangen. Morgenochtend zal Brandt een beeld van de Amsterdamse haven en de koelhuizen verkrijgen. Dan vertrekken de gasten naar Utrecht, waar Brandt in de schouwburg aan het Lucas Bolwerk een voordracht zal houden. De derde dag van 't bezoek is gewijd aan een rondgang door de jaarbeursgebouwen en een bezichtiging van de Rotterdamse ha ven, waarna een ontvangst in de Rotter damse beurs volgt. aangekomen in een Comet-straalvliegtuig van de BOAC. In een interview op het internationale vliegveld van New York legde de Prins een verklaring af, die, naar hij zeide, over een van zijn geliefde onderwerpen handelde. Enkele recente voorbeelden aanhalende van beperkingen op de inter nationale luchtvaart, in het bijzonder het geval waarbij de landingsrechten van de KLM in Singapore werden beperkt, zei de Prins: „Wij moeten uiteindelijk tot het besluit komen dat alle luchtvaartmaat schappijen naar elk land mogen vliegen en er passagiers opnemen. Laat de beste het winnen. De Verenigde Staten dienen hierin leiding te geven. Het zou de lucht vaart veel goed doen. Het zou de concur rentie vergroten". De Prins voegde eraan toe, dat de binnenlandse rechten van na tionale luchtvaartmaatschappijen niet door de ophefing van internationale beperkin gen benadeeld mogen worden. Twaalfduizend km in twintig uur Toen de Prins om 20.45 uur (05.45 uur zondagmorgen Ned. tijd) zaterdagavond in Los Angeles arriveerde had hij in een tijdsbestek van ruim 20 uur een afstand afgelegd van ongeveer 12.000 km. Hij was om kwart voor tien zaterdag morgen uit Nederland vertrokken naar Londen. Daar ging hij aan boord van een Comet-straalvliegtuig van de BOAC en kwam om 15.00 uur (21.00 uur Ned. tijd) in New York aan. Om kwart over zes (00.55 uur zondagmorgen Ned. tijd) vloog hij met een Boeing-707 naar Los Angeles en arriveerde er om 20.45 uur (05.45 uur zondagmorgen Ned. tijd). Op het nippertje Op London Airport werd het lijntoestel naar New York twintig minuten opgehou den voor Prins Bernhard. De Dakota waarmede de Prins naar Londen reisde zou een kwartier vóór het vertrek van de Cornet aankomen. De Dakota was echter bijna een half uur te laat. Juist toen de Cornet zou vertrekken streek het Neder landse toestel neer. De piloot taxide vrij wel tot naast de Cornet. De Prins en zijn gevolg stapten zonder enige formaliteiten onmiddellijk over. Met het vliegtuig, dat minister Luns uit Amerika weer thuis bracht, arri veerde ook de befaamde jazz-zangeres Ella Fitzgerald in ons land. Minister Luns nam aan de voet van de vlieg tuigtrap met een handkus afscheid van zijn reisgenote, die in Nederland kwam optreden. Deze reis heeft Ella Fitzgerald wellicht enig inzicht in de Nederlandse politieke situatie gegeven, en minister Luns misschien in de jazz. Anonymus De slaaf wordt geketend door zijn meester, de vrije mens ketent zichzelf met zijn principes. (Van onze correspondent in Parijs) Drieëndertig Franse aalmoezeniers hebben in een collectieve brief aan hun geestelijke superieuren opnieuw een klem mend protest doen horen tegen bepaalde pressie- en strijdmethoden, die bij het le ger in Algerije nog altijd in gebruik blij ken te zijn. De aalmoezeniers, die zich bij voorbaat verweren tegen de beschuldiging dat zij politiek zouden bedrijven, schrij ven dat folteringen bij verhoren nog steeds worden toegepast en ze onthullen boven dien dat talrijke Algerijnse nationalisten zijn doodgemarteld. In de militaire rap porten pleegt, volgens een formule, die ons uit andere talen helaas maar al te bekend Een veertienjarige Haagse weesjongen, bewoner van het Hervormd Weeshuis aldaar, heeft zaterdagavond met ware doodsverachting een meisje gered uit een te water gereden auto. Het 22- jarige meisje, dat de rijkunst niet machtig was, bestuurde een auto onder toezicht van een 23-jarige jongeman. Zij nam een bocht te ruim en de ivagen tuimelde van de Koningskade in het water. De jongeman wist zich op het laatste moment uit de auto te werken, doch het meisje zat opgesloten in de zinkende wagen. De weesjongen, Hans Dadema, passeerde per fiets en hoorde het hulpgeroep van de jongeman, die op de kade stond en niets ondernam. Hij greep een stuk ijzer, dat op de kade lag en zwo?n naar de aiito, sloeg de achterruit in en wist het halfbe- wustelozé meisje op de wal te brengen. Politiemannen brachten de dappere redder later vaar het rveeshvis Hans Dademn ..opgebracht' Koningin Juliana zal op donderdag 23 april ter gelegenheid van de „Nederlandse dag" de bloemententoonstelling „Keuken hof" in Lisse bezoeken. Tevens zullen op die dag in Lisse enkele commissarissen van de Koningin aanwezig zijn. WASHINGTON (UPI) Amerikaanse geleerden hopen vandaag weer vier satel lieten in een baan om de aarde te bren gen, om opnieuw gegevens over de toe stand van de aarde en over het weer te verzamelen. Als alles goed gaat, zullen de vier satellieten vóór middernacht gelan ceerd zijn op het bekende proefterrein Cape Canaveral in Florida en op de vlieg basis Vandenberg, in Californië. De geleerden op de kaap zijn voorne mens een drie-in-één satelliet te lanceren, daarbij gebruik makend van de door de marine ontwikkelde Vanguard-raket. In de neus opgesloten zal een satelliet zijn met een instrumentarium voor de meting van het magnetisch veld van de aarde, de zonnestraling en de uitwerking van me teoorstenen, alsmede een plastic bal om de dichtheid van de lucht te meten. Ver wacht wordt dat de derde (en tevens de laatste) trap van de raket ook in een baan zal komen. Op de vliegbasis Vandenberg wil de luchtmacht proberen door middel van een Thor-Able rakettencombinatie een Disco- verer-satelliet in een baan over de polen te brengen. Deze lancering is onderdeel van een op lange termijn gerichte poging satellieten te ontwikkelen, die de aarde kunnen afzoeken met tv- en foto-camera's. De Discoverer zal waarschijnlijk wat in strumenten uitstoten, die de geleerden zul len trachten te bergen. Over dit aspect van het experiment wordt echter het zwijgen bewaard. De lanceringen zullen onder auspiciën staan van het nationaal bureau voor lucht en ruimtevaart (NASA). De proeven op de basis Vandenberg zijn van militair karak ter, de proeven op de kaap sluiten aan bij experimenten, die tijdens het internatio naal geofysisch jaar begonnen zijn. „Schoepenrad" (Reuter-AFP) Een woordvoerder van het Amerikaanse bureau voor lucht- en ruimtevaart, N.A.S.A., verklaarde zondag dat spoedig een satelliet met de vorm van een schoepenrad zal worden gelanceerd, als voorbereiding van een ooging om in juni een raket naar Venus te zenden. Het „schoepenrad" zal dertig kilo we gen en door een Thor-Able-raket in een baan worden gebracht, waarvan de af stand tot de aarde varieert van 300 km. tot 50.000 km. De uitstekende schoepen van de satelliet bevatten cellen die zonlicht omzetten in elektriciteit waarop de radio en de instrumenten (voor meting van kos mische straling en het magnetisch veld om de aarde) zullen werken. is, hun dood te worden uitgelegd als de consequentie van een poging tot vluchten. Het is niet de eerste keer, dat in het kamp van de rooms-katholieke geestelijk heid stemmen opgaan tegen de onmense lijke methoden, die bij de pacificatie in Algerije, vooral door de Franse parachu tisten toegepast worden. In het bijzonder generaal Massy, een der belangrijkste gangmakers van de revolutie van 13 mei 1958, heeft in het verleden zijn eer van krijgsman niet steeds ongerept weten te houden. Toen generaal De Gaulle opnieuw aan de macht kwam, heeft zijn toenmali ge minister van Voorlichting, André Mal- raux, ten overstaan van honderden Fran se en buitenlandse journalisten de plechti ge belofte gegeven dat de martelingen voorgoed tot het verleden zouden behoren. De brief van de aalmoezeniers bewijst he laas dat de minister zijn woord, door toe doen van het leger, niet volledig heeft we ten waar te maken. Deze beschamende waarheid wordt in Frankrijk zelf echter zo veel mogelijk ver zwegen. De briefin kwestie werd vorige week gelijktijdig door twee weekbladen, het links georiënteerde rooms-katholieke „Témoignage Chrétien" en de nogal radi cale „France Observateur" wereldkundig gemaakt. Tot dusverre heeft de officiële Franse radio over dit protest met geen woord gerept, terwijl wij ook in de verde re Franse pers, op een sporadische uit zondering na, vergeefs naar enig spoor van deze hoogst ernstige beschuldiging uit geestelijke mond aan het adres van de Franse militairen hebben moeten zoeken. Zonder twijfel zal het schrijven van de dienstplichtige aalmoezeniers, die het Franse leger in Algerije uit dagelijkse er varing kennen, volgens een andere geijkte uitdrukking door zekere militaire en bur gerlijke overheden wel in de categorie van de „gruwelpropaganda" worden onderge bracht. KAAPSTAD (Reuter) Het parlement van Zuid-Afrika heeft zaterdag met 100 stemmen tegen 55 in tweede lezing het wetsontwerp inzake het invoeren van apartheid op de universiteiten aanvaard. Dit geschiedde na een vergadering, die meer dan 26 uur heeft geduurd. Sir De Villiers Graaf, leider van de Ver enigde Party (oppositie), zei „Als dit wets ontwerp wordt aanvaard zullen wy het als onze plicht beschouwen de traditionele autonomie van de universiteiten te her stellen als wy weer aan de macht komen". Hy zei, dat de gehele academische wereld in Zuid-Afrika tegen het ontwerp is en hy waarschuwde, dat Zuid-Afrika van vry- heid naar dwang en van samenwerking naar dictatuur g-vat. De minister, die verantwoordelijk is voor het bestuur en de ontwikkeling van de Bantoe's, Daan de Wet Nel, zei, dat voor gestelde universiteiten voor niet-blanken het logisch gevolg zijn van de onderwijs politiek in Zuid-Afrika. Als deze universi teiten zijn opgericht zullen de Bantoe's niet langer academisch dakloos zijn zoals thans. „De Bantoe is niet iets, dat men in de vleesmolen van de Westerse beschaving kan stoppen. Het zijn mensen met een eigen cultuur en geest." Studentenafgevaardigden van alle En gels-talige universiteiten in Zuid-Afrika hebben zondag te Kaapstad een verklaring voor de pers uitgegeven, waarin wordt ge zegd, dat zij de beginselen en de bepalin gen van een wetsontwerp van de regering tot uitvoering van de apartheid op de uni versiteiten niet zullen aanvaarden. De Zuidafrikaanse liberale partij heeft op een bijeenkomst in Kaapstad een reso lutie aangenomen, waarin de tirannie van het blanke ras in Zuid-Afrika wordt ver oordeeld en de partij zich tot taak stelt te strijden voor een democratie, die niet op rassenscheiding is gebaseerd. WASHINGTON (Reuter) De Ameri kaanse minister van Buitenlandse Zaken, John Foster Dulles, is zondag onverwacht uit Florida, waar hij voor herstel ver toefde, naar Washington teruggekeerd waar hy weer in het Walter Reedhospitaal is opgenomen. Men vraagt zich af of Dulles' dokters er niet in zyn geslaagd zyn ziekte onschadelijk te maken en er gaan al geruchten, dat Dulles zich erop voorbereidt af te treden. Deze geruchten zijn nog niet weerlegd door het ministerie van Buitenlandse Zaken in Washington. Een week geleden eiste James Hagerty, de woordvoerder van het „State Department", nog dat een radio bericht volgens hetwelk de minister zou aftreden, zou worden ingetrokken. Zondag avond reageerde hij echter vaag op ver zoeken van de pers om inlichtingen en hij wilde de speculaties over een aanstaande beslissing bevestigen noch ontkennen.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1959 | | pagina 1