Mensen in Amerika Elke zweem van uitbuiting moet uit oliecontracten verdwijnen Hevig onweer en slagregens veroorzaakten ongerief WEERZIEN F rans-Nederlandse culturele jubilea Verzadigde markt en onderlinge verdeeldheid verzwakken eisen 19 Washington wil zijn recht op hoogvliegen naar Berlijn handhaven Bezorgde Britten werden tevoren ingelicht Chinees volkscongres in Peking bijeen In drie weken sneuvelden 1600 Algerijnse rebellen Resultaat van het plan van generaal Challe „Caravelle" maakte een glijvlucht van 265 km Vijf jaar geëist tegen Russische zeeman Vroegere kostbaas met een mes doodgestoken Stoffelijk overschot van Amerikaan gevonden in flat te Hengelo Hoogovens gaan produktie van ruw ijzer en staal belangrijk opvoeren De moord te Axel Caféhouder in Terneuzen heeft zich vergist „Dader" en slachtoffer kwamen weer op bezoek Eis van vijf jaar wegens doodslag op jongetje A libiborrel Van Beinum wordt in Londen herdacht Savo opgeheven wegens boycot door grossiers Kerkelijk Nieuws Kamerorkest van Versailles speelt in Amsterdam ARABISCHE OLIECONFERENTIE INDRUKKEN VAN EEN RONDREIS DOOR DE V.S. I VRIJDAG 17 APRIL 1959 Het hevige noodweer dat donderdag- jvond vooral boven het midden van ons land heeft gewoed, heeft in verscheidene nlaatsen ongemak veroorzaakt. Het onweer eing gepaard met slagregens, die in vele gevallen de straten blank zette. In Hilversum liep de Beatrixtunnel on- jer water. Het verkeer was ongeveer een uur gestremd en in die tijd was het niet mogelijk om van het centrum naar de wij den „over het spoor" te komen. Ook boven de Gelderse vallei leek het of l,et water met bakken uit de hemel werd gegoten. In de omgeving van de dorpen Scherpenzeel, Barneveld en Lunteren kon den verscheidene beekjes de zware regens njet verwerken, zodat zij buiten hun oevers traden. Sommige weilanden kwam geheel 0f gedeeltelijk talank te staan. In Kootwij kerbroek nam men uitzonderlijk zware donderslagen waar. Langs de kust, van het iJselmeer zetten de buien via Nijkerk, dat het ook nog zwaar te verduren kreeg, koers naar het westen van het land. In de Gel derse vallei bleef de bui vrijwel de hele aVOnd hangen. Uit de hele omgeving kwa men evenwel geen meldingen van brand of ernstige schade binnen. In een zusterbarak achter het militaire hospitaal aan de Hogeweg in Amersfoort brak brand uit, waarschijnlijk veroorzaakt door blikseminslag. Water en vuur brach ten nogal wat schade toe aan het interieur. Op de Utrechtseweg ontstond overlast door water, dat met stromen van de Amers- foortse berg kwam. Het water ondermijn de het wegdek, waardoor het verkeer in moeilijkheden kwam. In Haarlem In Haarlem ontstonden hier en daar lek kages. Doordat een afvoerpijp verstopt was stroomde het water bij een kartonnage- fabriek aan de Jacobstraat binnen. In het magazijn steeg het water tot twaalf centi- WASHINGTON (UPI) De Amerikaan- ge minister van Defensie, McElroy heeft verklaard, dat de Verenigde Staten het recht hebben naar Berlijn te vliegen op elke hoogte die het wenst. We zouden het niet doen als we er geen goede reden voor hadden, voegde hij eraan toe, het is veel economischer op grote hoogte te vliegen met C-130 transporttoestellen. Amerikaan- ge regeringsfunctionarissen verklaren met klem, dat het besluit om de tweede C-130 op 15 april naar Berlijn te sturen afkom- stier was van de Amerikaanse regering en niet van een lagere instantie alleen. De regering stemde in met deze vlucht, hoe wel zij niet het initiatief ertoe nam. De Amerikaanse gedelegeerde in het luchtverkeerscentrum van Berlijn heeft bij de Russische gedelegeerde schrifte lijk geprotesteerd tegen het hinderend op treden van Russische jachtvliegtuigen in de luchtcorridors naar West-Berlijn. Een dergelijk incident heeft zich tot dusver driemaal voorgedaan. „Provocatie" Radio Moskou heeft het vliegen boven 3.000 meter door Amerikaanse vliegtuigen n de luchtcorridor naar Berlijn in een uit zending in de Engelse taal afgeschilderd als het laatste voorbeeld van een „welbe wuste provocatiepolitiek". Het Amerikaanse departement van Bui tenlandse Zaken heeft verklaard dat de Britse regering van tevoren wordt inge licht over alle vluchten op grote hoogte van Amerikaanse toestellen van en naar Berlijn. De Verenigde Staten zullen deze vluchten wanneer het nodig is blijven ma ken. Een woordvoerder van het departe ment verklaarde dat in de berichten over Britse bezorgdheid de zaak wordt opge blazen. Hij gaf toe dat de Britse regering over deze vluchten tweemaal inlichtingen heeft gevraagd, maar zei dat er van pro testen geen sprake was. De kwestie van de „protesten" is onbelangrijk, zei hij, en heeft geen invloed op de betrekkingen tus sen Washington en Londen. Laatste keer? UPI had gisteren in Washington eerder vernomen dat de Amerikaanse lucht macht niet opnieuw vliegtuigen in de lucht corridors naar West-Berlijn hoger zou la ten vliegen dan 10.000 voet (3300 meter). De Britse minister van Buitenlandse Za ken, Selwyn Lloyd zou deze verzekering van het Amerikaanse departement van Buitenlandse Zaken hebben ontvangen. LONDEN (UPI) —De diplomatieke ver slaggever van de Londense „Times" schrijft: „Wat waarnemers in Londen en elders bezorgd maakt is de mogelijkheid dat het Pentagon dat nu een „twijfel achtig" succes heeft behaald van oor deel is dat veilig nog grotere risico's kun nen worden genomen". PEKING (Reuter) Uit alle delen van communistisch China zijn nu meer dan 2.000 mannen en vrouwen in Peking sa mengekomen ter bijwoning van de ope ning op zaterdag van het tweede communistische parlement van het land. Honderden afgevaardigden in blauw uni form, talrijke leden van centraal-Aziati- sche stammen in 'fel gekleurde kleren cn vertegenwoordigers van de minderheids groeperingen zijn deze week de hoofdstad van China binnengestroomd. Men verwacht dat het tweede nationale volkscongres tien dagen zal duren. Het be langrijkste punt van de agenda is de vei-- kiezing van en besluiten over het hogere overheidspersoneel. Hieronder valt ook de verkiezing van een nieuwe president van republiek voor de komende vier jaar. Zoals bericht is heeft Mao Tse Toeng in december van het vorig jaar bekendge maakt, dat hij als president wil aftreden om zich beter te kunnen concentreren op z'jn werk als leider van de partij. Men neemt aan, dat het nieuwe staats hoofd veertien dagen geleden in Sjanghai is gekozen op een bijeenkomst van het cen trale comité van de partij. Zijn benoeming door het congres zou vaststaan. meter. Opgeslagen goederen liepen scha de op. In een woning aan de Spaarnwouder- straat stroomde het water via de zolder en door het plafond in de huiskamer. Het bleek, dat een dakgoot defect was. De po litie assisteerde bij het neerzetten van tei len en emmers. Het water richtte schade aan het meubilair aan. Het GEB schakelde de stroom uit. De bewoonster bracht de nacht bij buren door. In de Vosmaerstraat lekte het regen water eveneens door het plafond in woon kamer en keuken van een kantoorbedien de. Er ontstond ernstige waterschade aan het meubilair. Men spande zeilen in de vertrekken om het water af te voeren. Ook hier schakelde het GEB de stroom uit. CAIRO (UPI) De vertegenwoordiger van de Arabische Liga, Mohammed Sal man, heeft vandaag de oliemaatschappij en uit het Westen met nadruk verzocht, hun contracten met de staten van het Na bije Oosten, die olie opleveren, te herzien en deze een zodanige vorm en inhoud te geven, dat elke zweem van uitbuiting er uit verdwijnt. Dit beroep op die maat schappijen werd gedaan op de openings zitting van de eerste Arabische olieconfe rentie en houdt de waarschuwing in, dat de Arabische staten meer stem willen hebben in bedrijf en beheer van de olie industrie in het Nabije Oosten. Het congres wordt bijgewoond door vertegenwoordigers van elk Arabisch ge bied, dat op grote schaal olie produceert, behalve van Irak, en door waarnemersde legaties uit Iran, Venezuela en 35 Weste lijke firma's met olie-belangen. Salman zei, dat hij wenste te herhalen, dat de Arabische wereld geen vijand schap voelt ten opzichte van de buiten landse olie-maatschappijen. „Zij wenst dié ook niet te verjagen," voegde hij daar aan toe. „Maar ik wil vooral wijzen op het gevoelen van onrechtvaardigheid en de wens, die in de Arabische wereld tot uiting komt, gelijkelijk te verdelen in de wins ten." Salman is tot secretaris gekozen van een bestuur van vier man, dat de confe rentie zal leiden. Deze conferentie is van belang als eerste Arabische streven om gezamelijk op te treden tegenover de industrie, die voor de Arabische landen de grootste bron van in komsten is. Salman zei, dat de Arabieren olie wen sen te verkopen aan iedereen, die haar no dig heeft. „Wij willen ook ons rechtmatig aandeel krijgen van een behoorlijke prijs," vervolgde hij. Er worden op de conferentie zelf geen onderhandelingen verwacht tussen de gro te Westerse maatschappijen en de Arabi sche landen. Het overheersende model voor de oliecontracten in het Nabije Oos ten is de 50-50 formule van de winst, op de produktie gemaakt. De helft dus voor de maatschappij en de helft voor het land, waarin de olie worden gevonden. Maar die formule is voor het eerst be gonnen te wankelen, toen Venezuela zijn aandeel vergrootte tot 60 percent van de winst. De Westelijke maatschappijen slaan de particuliere besprekingen die tussen de Arabische olielanden en de spe ciaal uitgenodigde delegatie van 15 man van Venezuela gevoerd worden met aan dacht gade. De Arabieren denken er echter waar- ALGIERS (UPI) De Fransen hebben resultaat met het plan-Challe. In gevech ten, die drie weken lang duurden ,zi.jn in de streek van Oran meer dan 1600 Alge rijnse rebellen gedood. Volgens dit plan, dat genoemd is naar generaal Maurice Challe, opper-bevelhebber van de Franse strijdkrachten in Algerije, jagen de Fran se troepen de rebellen-benden op in een onafgebroken offensief, dat een maand ge leden werd ingezet. De lijst van gesneuvelden en gevange nen. die gisteren bekend werd gemaakt 1600 gedoden en 460 krijgsgevangenen is het hoogste totaal, dat ooit sedert de oorlog in Algerije meer dan vier jaren ge leden begon, is gepubliceerd. Dit resultaat werd bereikt, volgens een militaire woord voerder. in het onherbergzame gebied ten zuiden van Oran, waar de rebellen nog sterk zijn. Twee volledige Franse leger korpsen achtervolgden rebellen-strijd krachten van verscheidene duizenden goed-bewapende mannen. In totaal werden 42 bevelhebbers van eenheden gedood of gevangen genomen, terwijl er zich nog drie bevonden onder 1100 Algerijnen, die gearresteerd werden, omdat zij de rebel len geholpen hadden. Pal Delouvrier, de algemeen-gedele geerde van de Franse regering in Alge rije heeft generaal Challe in een boodschap gelukgewenst met het succes van de ope raties, die hij „een nieuwe stap noemde o$r de weg naar de vrede". NEW YORK (UPI) De minister van Defensie van de Algerijnse regering-in-bal lingschap, Belkacem Krim heeft in een vraaggesprek met het Amerikaanse tijd schrift Newsweek verklaard dat de Alge rijnse nationalisten op het ogenblik bezig zijn hun bataljons te reorganiseren tot kleinere eenheden, die speciaal voor sabo tage worden opgeleid. De eigen produktie van explosiemiddelen wordt opgevoerd. De tijd werkt in ons voordeel, want als de oorlog voortduurt, zal Frankrijk binnen een jaar een economische kolonie van Duitsland geworden zijn. De minister gaf toe dat de nationalisti sche troepen gebrek aan wapens hebben. „Als ik de wapens had, zou ik het aantal soldaten binnen een maand kunnen ver dubbelen," zo zei hij. PARIJS (Reuter) Een tweemotorig Frans passagiersvliegtuig met straalaan drijving van het type „Caravelle" heeft donderdag een glijvlucht van 265 km. ge maakt. Zonder van de motoren gebruik te maken daalde het toestel van een hoog te van 12 kilometer boven Parijs naar 700 meter hoogte boven Dijon in Oost-Frank rijk. Deze glijvlucht duurde ruim drie kwartier. Een woordvoerder van de „Air France" verklaarde tegenover journalisten, die de vlucht meemaakten, dat de „Caravelle" het enige toestel ter wereld is, dat volko men veilig dergelijke lange glijvluchten kan maken. Het was de eerste maal, dat een dergelijk experiment werd gedaan met een toestel met passagiers. Per 1 mei zal de „Air France" de „Cara velle" gaan gebruiken op de Europese lij nen en voor de dienst op Noord-Afrika. schijnlijk nog niet over om wijziging te vragen van de 50-50 formule omdat hun olie daardoor minder goed op de wereld markt zou kunnen concurreren. Immers, die markt is de laatste tijd nogal inge krompen. Maar hoge Arabische oliefunc tionarissen hebben te kennen gegeven, dat zij bereid zijn om met de Venezuelanen produktiequota te bespreken, met het doel de wereldprijzen hoog te houden. De afwezigheid van Irak, een van de be langrijkste olieproducenten van het Nabije Oosten, heeft de kansen van een stevig, verenigd Arabisch front ter conferentie verhinderd. Premier Abdoel Karim Kas- sem heeft geen delegatie gezonden, van wege zijn geschil met de president van de Verenigde Arabische Republiek Gamal Abdel Nasser. Gezien de oververzadigdheid van de we reldmarkt in olie en de scheuring in de Arabische gelederen, zijn de leiders van de oliemaatschappijen van mening, dat zij sterk staan bij hun weigering om aan de Arabische eisen te voldoen. Zij hebben bijvoorbeeld de Arabische eisen tot deelneming aan de zakelijke voordelen van het transport, het raffine ren en het aan de markt brengen van de olie, naast die aan de voordelen van de produktie „onrealistisch" genoemd. Na de opening van de conferentie zullen nu drie subcommissies verslagen bestuderen over de olie-economie en de oliewetgeving en verder over de olieraffinaderijen, de che mie van de olie en haar exploratie en pro duktie. Vijf jaar gevangenisstraf wegens dood slag luidde de eis, die gistermiddag werd gesteld door de officier van Justitie bij de Amsterdamse rechtbank, tegen de Rus sische zeeman Th. S. S. heeft in oktober zijn vroegere kostbaas en vriend K. G. in diens woning aan het Timorplein te Am sterdam met een aardappelmesje in het hart gestoken, waardoor G. is overleden. De tenlastelegging vermeldde primair moord, maar de officier, die overigens overtuigd was van voorbedachten rade, zei niet te kunnen bewijzen, wie S. nu eigenlijk had willen doden: G. of diens vrouw Lucy, met wie hij lange tijd een verhouding had gehad. De verdediger, mr. J. Rozemond, sloot opzet geheel uit. Hij ging zelfs zover, dat hij noodweer van de verdachte niet uitge sloten achtte. In verband hiermee en met het feit, dat van opzet geen sprake zou zijn, vroeg hij ontslag van rechtsvervol ging en, indien de rechtbank een andere mening zou zijn toegedaan, uiterste cle mentie voor deze vreemdeling, wiens wer kelijke gevoelens door de taalbarrière moeilijk zijn te peilen. Bovendien zal Lu cy, de weduwe van het slachtoffer (die haar derde echtgenoot was) op hem wach ten. Op 28 april zal de rechtbank uitspraak doen. In een flatgebouw in Hengelo is het stoffelijk overschot gevonden van de Amerikaanse textiel-ingenieur J. M. Jones, die werkzaam was bij J. F. Scholten en Zoon n.v. te Enschede. De heer Jones was deze week niet op zijn werk verschenen. Een chauffeur van het bedrijf kwam gis termorgen post brengen. Toen hij op zijn bellen geen gehoor kreeg, zag hij door een zijraampje de heer J. op de vloer van de slaapkamer liggen. De politie verschafte zich naderhand toegang tot woning. Ver moedelijk is de heer J. reeds zaterdag of zondag overleden. Men neemt aan, dat hij een natuurlijke dood is gestorven. Dr. J. Zeldenrust, uit Amsterdam stelt hier naar een onderzoek in. In het jaarverslag van Hoogovens over 1957 werd medegedeeld dat een nieuw in vesteringsprogramma ter hand genomen was waardoor de ruw-jjzerproduktie tot circa 1,2 miljoen ton per jaar en de ruw- staalproduktie tot circa 1,3 miljoen ton per jaar worden opgevoerd. De voorberei dingen zjjn thans zo ver gevorderd, dat be sloten is medio augustus 1959 met alle vier hoogovens ruw ijzer te gaan produ ceren. Hierdoor zal de ruw-ljzerproduktie wor den vergroot tot circa 1,2 miljoen ton op jaarbasis. De geproduceerde extra hoe veelheid ruw ijzer zal ten dele dienen als grondstof voor de staalproduktie en ten dele voor de verkoop aan derden. Waar schijnlijk zal de ruw-staalproduktie over het jaar 1959 reeds 1,3 miljoen ton be dragen. De Italiaanse filmster Pier Angeli is met haar drie jaar oude zoontje Perry in Londen aangekomen. Zij is met de jongen uit Los Angeles weggegaan, ondanks het feit, dat een gerechtshof, op verzoek van haar gewezen echt genoot Vic Damone, haar had ver boden het kind uit Californië mee te nemen. De caféhouder Hamelink en zijn kelner De Moor verstijfden van schrik, toen zij gisteravond in restaurant Monopole te Tei-neuzen de heer en dame zagen binnen komen, die zij als de dader en het slacht offer van de moord te Axel hadden be schouwd. „Ik kom u even laten zien, dat ik nog springlevend ben", zei de vrouw laconiek. We hadden uw verklaring gelezen in de kranten", voegde de heer eraan toe. „We nemen het u echt niet kwalijk". Enkele uren tevoren waren de caféhou der en zijn kelner al aan het. twijfelen ge bracht, toen zij voor het parket te Gent geconfronteerd werden met de schoen en ring van het slachtoffer. „De dame, die ons een bezoek bracht, had veel sierlijker schoenen met zeer ho ge hakken", meende de heer Iiamelink zich te herinneren. De kelner vond de gevon den ring maar een bazar-geval vergele ken bij die van de Gentse bezoekster. De Gentse justitie, die thans het gehele onderzoek heeft overgenomen, probeert nu uit te zoeken welk verband er kan be staan tussen de Axelse moord en de dins dagavond te Gent gepleegde moord op twee vrouwen. In politiekringen acht men het niet onwaarschijnlijk, dat deze vrou wen, die in een café met messteken om het leven gebracht werden, uit de weg ge ruimd zijn omdat zij misschien de identi teit van het te Axel gevonden meisje ken den. Men vermoedt dat deze dubbele moord gepleegd is door twee Engels spre kende mannen. Het is thans bekend ge worden dat. het te Axel gevonden meisje tussen haar Belgische bankbiljetten ook Engelse biljetten had. Vijf jaar gevangenisstraf en terbeschik kingstelling van de regering eiste de offi cier van Justitie bij de Utrechtse recht bank hedenmorgen tegen de 29-jarige Utrechtse schoenmaker R. G., wegens doodslag op de 8-jarige Willem Jan Maria de la Parra, gepleegd op zaterdagmiddag 22 juni 1957 in de bossen van Austerlitz in Driebergen. Het jongetje was die zaterdag niet thuisgekomen. Ruim een jaar later vond een wandelaar in de bossen het stof felijk overschot. Na een zeer omvangrijk onderzoek werd in september 1958 de schoenmaker R. G. gearresteerd. De president van de Haarlemse rechtbank, mr. F. P. E. Bloemarts, heeft een nieuwe term gelanceerd voor een reeds lang bestaand begrip: de „alibiborrel". Sommige automobilisten, motor rijders en andere gebruikers van mo torvoertuigen, die bekeurd worden wegens het rijden onder invloed, trachten de justitie te misleiden door onmiddellijk na het opmaken van het proces-verbaal nog een of meer glazen sterke drank tot zich te nemen. Later komen zij dan met de bewering, dat zij op het moment van de overtreding nog niet zoveel gedronken hadden. Zo ook een 34-jarige Haarlemse bliksembeveiligingsmonteur, die begin van dit jaar 's avonds na het drinken van onder andere cognac met zijn auto in de Haarlemse binnenstad tegen een boom. reed. Zijn verweer, dat hij voor de ontmoeting met de politie nog niet zo veel van deze drank had gebruikt, ging er bij de president van de recht bank niet in. „Ja, later hebt u nog meer cognac gedronken, de zogenaamde „alibiborrel", zei mr. Bloemarts en daar moest verdachte het mee doen. Het London Philharmonic Orchestra, waarvan Eduard van Beinum enkele jaren vast dirigent en artistiek leider is geweest en waarmede hij later nog vaak als gast- dirigent is opgetreden, zal op het zondag avond in de Royal Festival Hall te geven concert de Nederlandse dirigent her denken. Sir Adrian Boult, met wie Van Beinum nauw heeft samengewerkt en be vriend was, zal een korte toespraak hou den ter nagedachtenis van Van Beinum. Voorts zal het adagio uit Mahlers Vijfde Symfonie worden uitgevoerd. De enkele maanden geleden opgerichte commerciële organisatie van schoenher stellers en lederhandelaren Savo is opge heven. Het bestuur heeft hierover een com muniqué gepubliceerd waarin het mee deelt dat in een op maandag 13 april ge houden vergadering de situatie is bespro ken, die is ontstaan door de boycot door de grossiers in lederwaren welke nu reeds drie maanden lang tegen de Savo is gevoei-d. Het bestuur stelde toen met voldoening vast, dat de Savo in de schoen makerij bijzonder grote bijval heeft ge vonden, waaruit blijkt dat de door de Sa vo gepropageerde vorm van commerciële samenwerking- in een dringende behoefte voorziet. De tegen de Savo gevoerde boy cot heeft echter thans een zodanige situa tie doen ontstaan, dat voortzetting van de organisatie de belangen van haar leden, zowel schoenherstellers als lederhandela ren, in ernstige mate zou schaden, temeer daar de onverwachte stijging van de prij zen op de internationale huidenmarkten, de organisatoren van de boycot in dd kaart heeft gespeeld. Een pas op het laatste ogenblik door het departement van Eco nomische Zaken ondernomen bemidde lingspoging is te Iaat gekomen om de Sa vo van nut te kunnen zijn. Het bestuur van de Savo heeft daarom besloten de organi satie op te heffen. Ned. Herv. Kerk Beroepen te Groningen (vac. C. M. Lu- teyn) L. van Hartingsveld te Maassluis. - te Mensingeweer-Tinallinge G. J. Drop pers, legerpredikant te Schoonhoven. Aangenomen naar Noord-Oost-Polder (wijkgemeente Nagele-Tollebeek) J. C. Krajenbrink, vicaris te Nagele-Tollebeek. - naar Westervoort J. Sierat te Leiden, laatstelijk predikant te Hollandia, die be dankte voor Oudenbosch en voor Zundert. - naar Rotterdam-Charlois (vac. C. J. P. Mackaay) P. Kloosterman te Kloetinge. Bedankt voor Schalkwijk (toez.) W. G. G. van Voorthuyzen te Everdingen. Beroepen te Oosterwolde (Geld.) J. C. Schuurman te Bleskensgraaf. Aangenomen naar Hendirk Ido Ambacht (toez.) P. H. de Pree te Ingen. Beroepen te Zierikzee (vac.-C. J. van Roven) J. B. van Assendorp, kand. te IJmuiden-Oost. Aangenomen naar Scheveningen (wijk gemeente 3) J. H. Hartzheim te Winters wijk. Beroepen te Goor G. Messie te Beu- ningen. - door het breed moderamen der classikale vergadering van Dordrecht tot predikant voor buitengewone werkzaam heden (arbeid onder immigranten te Bol nes en omgeving) D. Broeren, kand. te Slikkerveer. Geref. Kerken (Vrijgemaakt) Beroepen te Oldenzaal H. J. Meijerink te Aduard. Beroepen te Sliedrecht L. W. G. Blok huis te Zevenbergen te Gees (Dr.) H. de Jong, kand. te Alblasserdam. Chr. Geref. Kerken Tweetal te Steenwijk A. H. Schippers te Hillegom en S. van Zwoll te Kampen. Bedankt voor Schiedam F. Bakker te Huizen (N.H.). Beroepen te 's-Gravendeel J. H. Carlier te Zutphen. Geref. Kerken Ineens, te midden van 't voor Europese oren ongewone lawaai van een drukke Newyorkse straat in de ochtenduren, oog in oog met een herinnering van tien jaar geleden. Botsend en laverend over het trot toir van de straat, die zo poëtisch de 34ste is genoemd, herkent men een gezicht. Een vriendelijk glimlachend gezicht boven een perfect gesneden tropenpak, dat in het geheel niet bij deze zonnige maar gure dag in de wereldstad lijkt thuis te horen. Precies tien jaar geleden zag je dat ge zicht voor het laatst, in de tuin van wat toen nog het Hotel der Nederlanden heette in Djakarta. Het was een drukkend hete dag, maar in die dagen waren alle dagen heet en geen dag heet genoeg om een poli tiek debat te ontlopen. Over ijskoude gla zen djeroek hadden wij urenlang zitten praten over de toekomst, de onafhanke lijke toekomst van Indonesië. Wi.i waren het geenszins met elkaar eens, maar was dat te verwach ten tussen een Indo nesiër met vurige overtuigingen en een nog bijzonder jonge Nederlander die door maandenlange om gang met mede-militairen haast geïndoc trineerd was met sceptische gedachten? Dat jaar, 1949, was een kritiek jaar in de verhouding tussen Nederland en Indo nesië. De laatste politiële actie, die in Djokja, was pas twee maanden geleden en de soevereiniteitsoverdracht leek (en was) nog maar een kwestie van maanden. Maar een open en heftige discussie was zeer wel mogelijk. Ik had vele gesprekken met deze Indonesiër, maar in februari 1949 hadden wij het laatste, in de hete schemering van Djakarta. Kort daarna ging ik naar Ne derland terug; we zagen elkaar in tien jaar niet meer. Tot nu toe, in de 34ste Street van New York, te midden van boosroepende mannen met rijdende rekken vol confectie-pakken. Even staren wij allebei, vol verbazing en ongeloof. Dan blijkt de wederzijdse her kenning. Tien minuten later zitten wij in een „saloon" een woord vol herinnerin gen aan sheriffs en vlot schietende cow boys te praten. Het eerste half uur is gemakkelijk dat is besteed aan het op halen van herinneringen en aan het ver klaren van onze aanwezigheid in deze stad, waarin wij ons beiden nog wat vreemd voelen. Dan gaat het gesprek terug naar die middag in het Hotel der Nederlanden. Haast zonder overgang beginnen wij de convei-satie weer op het punt, waar we het toen afgebroken hebben. Maar er is iets mis. Het hort, er vallen lange pauzes, be grippen in de conversatie moeten verdui delijkt worden, we worden allebei geïrri teerd en ik krijg de indruk, dat ik aan tafel zit met een tegenstander in het ge sprek, niet met een gesprekspartner. Dat is vreemd. Wij zijn de echte vijan delijkheden nu tien jaar te boven, Neder landse soldaten die toen gewapend door de rimboe slopen zijn nu gezapige huis vaders geworden met een batikdoekje boven de schoorsteen in Assen of Harde- garijp, en de basis voor een.gesprek lijkt aanzienlijk gemakkelijker dan in de span ning van tien jaar geleden. Maar het is onmogelijk. Hij verwijt mij, dat „jullie Nieuw-Guinea nu wel eens mogen afstaan" en als ik probeer uit te leggen, dat ik daar zo weinig zeggenschap over heb, maar dat het niet uitgesloten is dat mijn standpunt afwijkt van dat van de Nederlandse regering, wordt hij boos. Hij slaat met zijn vuist op tafel en een paar New Yorkers aan de bar kijken onver schillig om. Een neger lacht schallend en als de deur even opengaat, komt er een golf koude lucht naar binnen. Er valt weer een pauze in het gesprek. Op hetzelfde moment zeggen we allebei, dat we eens op moeten stappen, dat het zo gezellig was, dat we elkaar nog wel eens zullen zien en dat we in elk geval zullen schrijven. Maar dat zullen wij zeker niet Toch jammer, eigenlijk. Te midden van datzelfde drukke New York en later nog in de trein terug naar mijn woonplaats heb ik voort durend een reden proberen te vinden voor deze verwijdering. Nooit eerder hebben in mijn omgeving nationaal-politieke meningsverschillen privé-gesprekken on mogelijk gemaakt. Dat het nu wel is gebeurd, is dat de schuld van één van ons, of zie ik het alle maal verkeerd? Moeten wij dit falen aan Nederland of aan Indonesië verwijten? Ik hoop van niet. want in dat geval zou ook het individualisme verloren hebben, zo maar op een kille ochtend in New York. E. Romayn Beroepen te Rocky Mountain House (Al berta. Canada) K. Sierink te Oosterniikerk. Beroepen te Rotterdam (als predikant voor het ziekenhuis Eudokia) J. C. Hagen te Leeuwarden. Beroepen te Oegstgeest en te Papen- drecht-Sliedrecht (mede voor het Evange lisatiewerk) A. L. Janse de Jonge te Oost voorn e. Aangenomen naar Gouda (vac.-J. M. Vlaming) J. Hengeveld te Wateringen. Bedankt voor Winschoten (vac.-R. J. de Jong) H. R. Zijlstra te Koudekerk a. i. Rijn. Bedankt voor Eindhoven (6de pred.pl.) S. van Bekkum te Monster. Geref. Gemeenten Beroepen te Bradford (Ontario, Canada) A. Vergunst te Rotterdam-Centrum. Beroepen te Sint Catharines COntario, Canada) A. Vergunst te Roterdam. Oud-Geref. Gemeenten Beroepen te Giessendam B. Toes te Kin derdijk. Bedankt voor Rijssen M. A. Mieras te Krimpen a. d. IJsel. Evang. Luth. Kerk Beroepen te Bodegraven A. Jense te Gouda. Zelfstandige Gemeenten Beroepen te Waddinxveen (Chr. Afge scheiden Gemeente) A. P. Verloop te Al blasserdam. predikant van de Gemeenten ontstaan uit de prediking van wijlen ds. B. Sterkenburg en ds. H. Stam. Bapt. gemeenten Bedankt voor Enschede C. v. Wier te Leeuwarden. (Van onze Haagse redactie) Op dinsdag 21 april zal het vijfentwin tigjarig beslaan van het Institut Fran cais te Amsterdam, het zogenaamde Mai- son Descartes, en de tiende verjaardag van de ondertekening van het Frans-Ne derlands cultureel verdrag met een bij eenkomst en een concert te Amsterdam worden gevierd. Een groot aantal Franse en Nederland se autoriteiten zullen daarbij tegenwoordig zijn, zoals de Franse en Nederlandse mi nisters van Onderwijs, de Franse ambas sadeur, de secretaris-generaal van het mi nisterie van Buitenlandse Zaken en de rector van de Universiteit van Parijs. De herdenkingsbijeenkomst vindt plaats in het Maison Descartes en het concert wordt door het kamerorkest van Versailles in het Concertgebouw gegeven. Het Maison Descartes is het belangrijk ste centrum van Franse culturele activi teit in Nederland. Deze is in hoge mate bevorderd door het tien jaar geleden ge sloten culturele verdrag, waardoor een in tensief verkeer op het gebied van weten schap en kunst tussen beide landen is ontstaan, hetgeen tevens van belang is voor de verdieping der vriendschappelij ke betrekkingen tussen Frankrijk en Ne derland.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1959 | | pagina 23