OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
Churchill weer kandidaat
voor het Lagerhuis
Bakkers
Behang
HET WEER
BONTMANTELS
Koningin bezoekt
de „Keukenhof"
Tabak uit Indonesië mag worden verkocht
Rechter uit Bremen wijst verzoek van
Nederlandse Tabaksmaatschappijen af
Rekening houden met de redelijke
elementen van Russische vrees
jaar
Aan een
goed behang
gaat een
grote keuze
vooraf
Vroege IJsheiligen
met nachtvorst
Zachter
Internationaal rijbewijs
voor Oostenrijk is
niet meer nodig
am
Bloemenmeisjes op 28, 29
en 30 april naar Parijs
Communistische coup in
Perzië op handen?
Overwegingen
See MORRIS 'êeforeijouênif!
Eerste divisie in juli
naar Frankrijk
I. C. HAAN
DEENSE MEUBELEN
Brit Edwards leidt de
Raadgevende Vergadering
De kabinetsformatie
Zetelverschuiving moet
oplossing brengen
Het woord is aan
73e JAARGANG No 238
DINSDAG 21 APRIL 1959
304e JAARGANG No 86
Grote Houtstraat 93, Haarlem, Tel. 15295
(0 lijnen) Directie, Redactie, Administratie.
Drukkerij Gr. Heiligland 10. Tel. 15295. Bij
kantoor Haarlem-N. Soendaplein, Tel. 57755
Hoofdredacteur: Simon Koster
Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks
Haarlems Dagblad
Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V.
Verschijnt dagelijks beh. op zon- en feestdagen.
Abonnement p. week 59 ct., p. kwartaal 7.65,
fr. p.p. 8.15. Losse nrs. 12 ct. Postgiro 273107.
Advertentietarieven op aanvraag verkrijgbaar.
Directie: P. W. Peereboom en A. D. Huijsman
(Van onze correspondent in Londen)
De 84-jarige Sir Winston Churchill zal
zioh bij de spoedig te verwachten alge
mene verkiezingen opnieuw kandidaat
stellen voor het Lagerhuis. Dit heeft hfj
verklaard in een rede in zijn kiesdistrict
Woodford in het graafschap Essex, dat
hem al 35 jaar naar het Lagerhuis heeft
afgevaardigd. Churchill's besluit ontlokte
een ovatie, welke hem diep ontroerde. Het
was voor het eerst in bjjna twee jaar dat
Sir Winston een openbare rede hield. De
laatste maal sprak hjj in Woodford een
kort woord.
Thans was het een uitvoerige, Chur-
chilliaanse rede, die men ontwend is, ook
omdat hij sinds zijn aftreden als premier,
vier jaar geleden, nimmer meer in het
parlement het woord voert. Churchill en
zijn voorgeslacht zijn onverbrekelijk met
het Lagerhuis verbonden en hij zal daar,
als zijn gezondheid redelijk blijft, waar
schijnlijk tot het laatste deel van uit
maken. In feite is zijn lidmaatschap van
het Lagerhuis een erebaan. Hij verschijnt
alleen bij werkelijk belangrijke gebeurte
nissen in de Kamer, zoals enkele weken
geleden bij de indiening van de begroting,
maar hij zit er als een monument uit het
verleden. Churchill blijft er voor bedan
ken naar het Hogerhuis te promoveren,
want deze nietgekozen Kamer, welke gro
tendeels de debatten van het Lagerhuis
dupliceert, is voor de grote parlementariër
slechts een onbelangrijk vervangingsmid
del. Churchill's besluit is bij alle partijen
in goede aarde gevallen. Hij wordt als een
parlementair instituut beschouwd. Chur
chill's beslissing betekent dat hij, zij het
met mate, zal deelnemen aan de verkie-
zinscampagne. Hij zal waarschijnlijk in
Woodford een of twee spreekbeurten ver
vullen.
Over de internationale politiek zei Chur
chill gisteren dat Kroesjtsjev hem er in
een rede te Leipzig van beschuldigd heeft
Advertentie
Voor een goed behang moét
u eerst alle kleuren en des
sins, alle mogelijkheden zien.
U doet er dus het beste aan
even Bakker's Behang te bel
len om de stalen boeken, of
nog beter: zelf te gaan kijken
in de behangbar met levens
grote stalen. Zo kiest u veilig:
„uit duizenden" en... met een
ver doorgevoerde service in het
vooruitzicht. Bakker's Behang
is bovendien goedkoper.
Gen. Cronjéstraat 135
Haarlem - Tel. 55432
(Van onze weerkundige medewerker)
Wanneer wij midden in een warme
lenteweek zitten, zoals verleden week, met
middagtemperaturen flinlc boven de 20 C.,
dan kunnen wij ons niet voorstellen dat
een paar dagen later de winterjas er wel
weer bij aan kan. In de nacht van zondag
op maandag kwam er in de tot rust ge
komen koude lucht in het binnenland
zware nachtvorst voor, in het bijzonder
op de Veluwe en in Twente waar op
10 cm boven de grond met speciale nacht
vorstthermometers zes graden vorst werd
gemeten.
Ook in de afgelopen nacht was de nacht
vorst in het binnenland voor de tweede
helft van april zwaar.
In april richt deze nachtvorst over het
algemeen nog niet zoveel schade aan als
in de meimaand, waarbij dan vooral de
jonge aardappelplanten het moeten ont
gelden. Nu de aanvoer van koude lucht
uit het noorden afneemt wordt het over
dag tijdens zonnig weer al wat aange
namer. Al zijn er voorlopig nog geen hoge
temperaturen in zicht toch hebben wij de
ergste kou vooreerst weer gehad.
Verwachting tot morgenavond:
Bewolkt met opklaringen en op
de meeste plaatsen droog weer.
Zwakke tot matige wind uit wes.
telijke richtingen. Zachter. Bij
na nergens meer nachtvorst.
Volledige weerrapporten op pagina twee.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
VEERTIEN PAGINA'S
de koude oorlog, te zijn begonnen. Het
enige, wat ik heb gedaan, is de wereld in
1946 te Fulton in de Verenigde Staten
waarschuwen voor de gevaren van het
communistisch imperialisme. Mijn geweten
is zuiver, zo verklaarde hij. Churchill zeide
verder dat hij altijd getracht had vrede
met de Russen tot stand te brengen, zoals
hij na de oorlog ook zijn best had gedaan
Duitsland te doen terugkeren in de kring
der Europese volken. Onze hoop is dat
de Russen inschikkelijker worden naar
mate hun welvaart toeneemt. Churchill
waarschuwde dat het Westen geen gebrek
aan soepelheid moet tonen en rekening
dient te houden met de redelijke elemen
ten van Russische vrees. Wij moeten vast
beraden en geduldig zijn. Churchill gaf de
verzekering dat het Westen Duitsland
nooit als aanvalsbasis tegen de Sovjet-
Unie zal gebruiken. Aan de andere kant
dienen de Russen te beseffen dat wij uit
breiding van het aantal landen en volken,
dat zij tiranniek onder de duim houden,
niet kunnen gedogen. Onze NAVO-bond-
genoot West-Duitsland, en Berlijn, kunnen
wij niet in de steek laten. Over de grond
problemen heerst er in het Westen over
eenstemming, maar Churchill voegde er
veelbetekenend aan toe te wensen dat de
westelijke bondgenoten meer sympathie
toonden voor eikaars problemen. Om ons
doel in de besprekingen met de Russen te
bereiken, dienen wij verenigd en sterk te
zijn, aldus besloot Churchill.
Advertentie
BEWAREN
REPAREREN
KAMPERMAN
Wagenweg 11 - Haarlem - Tel. 12924
WENEN (AFP) Nederlandse toeris
ten zullen voortaan in Oostenrijk niet lan
ger een internationaal rijbewijs hoeven te
kunnen tonen, evenmin als de Oostenrij
kers in ons land. Men zal met een natio
naal rijbewijs kunnen volstaan.
"ÊÈÊÊÊÊÊÊÊjÊÊÊÊÊÊÊÊÊk,
miWm
WËËÊÊÈÊÊÊËÊÊÊmk
De reis van de Haarlemse bloemen
meisjes is thans definitief vastgesteld op
28, 29 en 30 april. Op de avond van de
eerste dag zal in Salie Gaveau een con
cert worden bijgewoond van de Hollandse
zangeres Aafje Heynis. In de morgen van
de 29ste april staat o.a. een bezoek aan de
Gardien de Ia Paix, het hospitaal van de
Parijse politie, op het programma.
Om 3 uur ontvangst door de Conseil
Municipal. Om half 5 zullen de meisjes
bloemen aanbieden aan de Franse bevol
king op Place de l'Opéra. Op koninginne
dag wordt des morgens een bezoek ge
bracht aan de internationale bloementen
toonstelling Floralies, waarna aldaar een
ontvangst plaats heeft, door de Neder
landse ambassade in Frankrijk. De morgen
wordt besloten met een bezoek aan de
S.H.A.P.E. het hoofdkwartier van de
NAVO-strijdkrachten. Tegen middernacht
hoopt het gezelschap weer in Haarlem
terug te zijn.
Om drie uur donderdagmiddag zal de
Koningin tijdens de Nederlandse dag „Keu
kenhof" in Lisse bezoeken. Na haar aan
komst in het „smalle bos" zullen vertegen
woordigsters van de provincies in folklo
ristisch kostuum de provincievlaggen hij
sen. Verwacht wordt, dat tien Commissa
rissen der Koningin aanwezig zullen zijn.
Na het hijsen der vlaggen speelt de Ko
ninklijke Militaire Kapel, waarna de Ko
ningin een wandeling door de bloementuin
zal maken. Tenslotte concerteert de kapel
bij de grote vijver.
LONDEN (Reuter) Volgens een be
richt in de „Daily Mail" zouden waarne
mers in Beiroet van mening zijn, dat er
een door de Russen gesteunde staatsgreep
tegen de Sjah van Perzië op handen is.
(Van onze correspondent in Bonn)
De zevende civiele kamer van het gerechtshof te Bremen heeft het verzoek van de
Verenigde Deli Maatschappijen en de Senembah Mij. n.v. tot inbeslagneming van een
partij tabak van de Deutsch-Indonesische Tabak Handelsgesellschaft te Bremen van
de hand gewezen. In eerste instantie is daarmee de poging der Nederlandse maat
schappijen om de handel in tabak, afkomstig van Indonesische plantages, die tot voor
kort geëxploiteerd werden door de Deli Mij. en de Senembah, mislukt. Het juridische
gevecht om deze tabak zal thans in tweede instantie worden voortgezet voor het
„Oberlandesgericht" te Bremen. Het kort geding in deze zaak speelde op 13 april te
Bremen. De Deli Mij. en de Senembah betwistten de rechtmatigheid van het ver
handelen van 1147 balen Sumatra-tabak van de Deli Mij. en van 412 balen van de
Senembah (proces-waarde respectievelijk 2,5 en 0,9 miljoen mark) voor rekening van
de P. P. N. Baroe, de Indonesische Staatshandelmaatschappij, door de Deutsch-
Indonesische Tabak Handelsgesellschaft. De P. P. N. Baroe beheert de genationali
seerde Nederlandse plantages in Indonesië; de Deutsch-Indonesische Tabak Handels
gesellschaft wordt door de P. P. N. Baroe en vier Bremer tabaksfirma's gevormd.
De Nederlandse maatschappijen betoog
den vorige week dat de oogst over 1958
waarvan de betreffende tabak afkomstig
is, als eigendom van de eisers moet wor
den beschouwd en dat dus de Deutsch-
Indonesische Tabak Handelsgesellschaft
deze tabak onrechtmatig onder zich heeft.
Verkoop van deze tabak kon volgens de
Deli Mij. en de Senembah slechts geschie
den voor rekening van de Nederlandse
maatschappijen. Deze eis is dus in eerste
instantie afgewezen; het betrof hier in
feite twee gevallen, daar de Deli Mij. en
de Senembah elk afzonderlijk een kort
geding aanhangig hadden gemaakt. Ge-
eist was dat de tabak ter beschikking zou
warden gesteld van een door de rechter
aan te wijzen beheerd'r.
(ANP) Bij de pleidooien in dit kort
geding, die de vorige week zijn gehouden,
heeft een van de voor de Nederlandse
maatschappijen optredende raadsleden, dr.
L. Delius, met nadruk verklaard dat niet
wordt betwist of Bremen het recht heeft
tabak te veilen, maar uitsluitend of tabak
mag worden verhandeld, waarop de beide
bij de zaak betrokken maatschappijen
rechten doen gelden. Voorts deed hij uit
komen, dat het geding tot doel heeft in
de kwestie een uitspraak uit te lokken van
het „Bundesgericht" in Karlsruhe, het
geen alleen mogelijk zou zijn indien het
hof in Bremen de vordering zou toewijzen,
daar cassatie niet mogelijk is.
Bij deze pleidooien is voorts de vorige
week al door de raadsman van de Deutsch-
Indonesische Tabakshandelgesellschaft, dr.
H. Willner, betwist dat de Duitse rechter
bevoegd is een uitspraak te doen, daar
het een kwestie van buitenlands recht ;s
en er geen specifiek Duits belang bij is
betrokken. Voor de Nederlandse maat
schappijen echter bestreed de tweede
raadsman, oud-burgemeester van Ham
burg mr. K. Sieveking, deze stelling, waar
bij hij het verdrag voor de Europese Eco
nomische Gemeenschap ter sprake bracht,
waar dit handelt over de behartiging van
wederzijdse belangen.
Onder de talrijke rapporten en stukken,
die de vorige week de president ter hand
zijn gesteld, is ook een schrijven van het
Nederlandse ministerie van Buitenlandse
Zaken aan de Verenigde Deli-Maatschap-
pijen waarin wordt medegedeeld, dat de
Bremer tabaksmakelaren door de Bonds
regering op de hoogte zijn gesteld van het
feit, dat de rechtspositie van de Deli-tabak
onzeker is.
In de overwegingen, die tot deze uit
spraak hebben geleid, zegt het Landge
richt onder andere, dat de vraag, of de
Nederlandse maatschappijen, voordat In
donesië tot nationalisatie van de onder
nemingen was overgegaan, eigenaar van
de tabak was, beoordeeld dient te worden
aan de hand van het Indonesische civiele
recht. De tabak, waarom het in dit korte
geding gaat is van de oogst van 1958. In
het midden kan worden gelaten aldus
de overwegingen of de maatschappijen
op basis van hun concessies een zakelijk
recht op de grond, waarop de tabak in
1958 is gekweekt, hadden verkregen. Ook
acht het Landgericht het niet van beslis
sende aard, of ten aanzien van een deel
van de omstreden partij tabak de conces
sies van de Deli- en Senembahmaatschap-
pijen ten tijde van de oogst reeds door af-
Advertentie
BARTEUORISSTR. HAARLEM TEL. 13439
FALCON WOLLEN TWEEDMANTELS
loop of opzegging was beëindigd. „In
ieder geval hebben de verzoekers het
eigendom door de Nationalisatiewet van
Indonesië verloren. Het kan niet worden
bestreden, dat de tabak zich bij het in
werking treden van de Nationalisatiewet
op ondernemingen van de Nederlandse
maatschappijen bevond, die in de re
geringsverordening nummer vier van 1959
van de republiek Indonesië als onteigende
bedrijven worden aangemerkt". Voorts
wordt gezegd, dat gezien artikel 95 van
de voorlopige Indonesische grondwet van
15 augustus 1950 geen twijfel bestaat
over de binnenlandse wettigheid van de
Nationalisatiewet. „De Duitse rechter is
niet bevoegd de grondwettigheid daarvan
na te gaan".
Begin juli zal de parate eerste divisie
van de landmacht voor oefeningen naar
midden-Frankrijk vertrekken. De divisie
zal het eerste legeronderdeel zijn, dat ge
bruik zal maken van de militaire terrei
nen bij La Courtine, waarover de Neder
landse en Franse legerleidingen korte
lings overeenstemming bereikten. Begin
juli zullen de divisiestaf en de eerste ge
vechtsonderdelen naar het oefenterrein
vertrekken. De overige onderdelen zullen
kort daarna volgen.
De manschappen en het materieel zul
len, uitgezonderd de zware tanks, over de
weg naar Frankrijk worden vervoerd.
De oefeningen van de eerste divisie zul
len tot half augustus duren. Daarna zal be
gin september de parate vierde divisie
voor oefeningen naar Frankrijk vertrek
ken. De Nederlandse legerleiding heeft tot
1 november van dit jaar de beschikking
over de oefentereinen bij La Courtine, die
in de plaats komen van de tot dusver ge
bruikte terreinen in West-Duitsland.
Advertentie
Complete meubilering - Opgericht 1833
Barteljorisstr. 39-41 - Haarlem - Tel. 10250
STRAATSBURG (ANP) De Britse
Labourafgevaardigde John Edwards is
dinsdagochtend door de Raadgevende Ver
gadering van de Raad van Europa tot
voorzitter gekozen.
Men hoeft heus niet naar Düsseldorf
te gaan om hoog op te kijken naar een
flatgebouw van 25 verdiepingen, dat
daar verrijst, want in Rotterdam kan
men een weliswaar minder hoog,
maar even modern bouwwerk aan
schouwen: het Rijnhotel op de Kruis
kade, dat 235 kamers en een groot
café-restaurant zal bevatten.
(Van onze parlementaire redacteur)
De kabinetsformateur doet nog een po
ging door verschuiving van zetels een op
lossing te verkrijgen voor de moeilijkheden
met de C.H.U. In verband daarmee heeft
prof. De Quay vanmorgen opnieuw een
onderhoud gehad met dr«. H. A. Korthals
van de V.V.D.
Voor de V.V.D. had de formateur voor
lopig gereserveerd de portefeuilles van
Defensie, van Binnenlandse Zaken en van
Verkeer en Waterstaat. Voor de C.H.U. had
hij bestemd de portefeuilles van Volkshuis
vesting en van Landbouw.
Voor mr. A. C. W. Beerman (C.H.U.) zou
Prof. De Quay laat zich blijkbaar door
de jongste moeilijkheden bij de kabi
netsformatie niet ontmoedigen. Vrien
delijk lacht hij tegen de fotograaf, die
hem knipte toen hij even een luchtje
kwam scheppen voor het raam van
zijn werkkamer in het gebouw van de
Tweede Kamer in Den Haag.
het aanvaarden van een ministerschap een
offer zijn en onder die omstandigheden
voelt hij niets voor Volkshuisvesting, waar
van hij te weinig weet en op welk gebied
hij zich dus niet zou kunnen ontplooien.
Hij zou wel bereid zijn de portefeuille van
Verkeer en Waterstaat te beheren of even
tueel die van Binnenlandse Zaken.
De bedoeling van de formateur is nu, de
zetel van Verkeer en Waterstaat of die van
Binnenlandse Zaken vrij te maken voor
mr. Beerman. In dat geval zou drs. Kort
hals of mr. Toxopeus de portefeuille van
Volkshuisvesting moeten overnemen. Men
neemt aan, dat dit mr. Toxopeus zal zijn
omdat hij in de Tweede Kamer altijd de
zaken van Volkshuisvesting behandelt. Drs.
Korthals zou dan de portefeuille van Bin
nenlandse Zaken krijgen en tevens optre
den als vice-minister-president.
Als deze zetelverschuiving zou gelukken,
zou de C.H.U. toch iemand moeten vinden
voor Landbouw.
Het gesprek van drs. Korthals met de
formateur duurde vanmorgen nog geen
half uur. Mr. Toxopeus ging daarna sa
men met drs. Korthals in conferentie. Een
antwoord van de heer Korthals verwachtte
de formateur pas tegen de namiddag.
Emerson:
Goede manieren zijn die, welke an
deren tot goede manieren inspireren.
Straatsburg, dinsdagochtend
Met veel feestelijkheid en plechtigheid,
zelfs met illuminatie en vuurwerk, afge
stoken op de torenkransen van de middel
eeuwse kathedraal, wordt in Straatsburg,
dat nog altijd de hoofdstad van het Ver
enigde Europa hoopt te worden, deze week
het tienjarig bestaan van de Raad van
Europa gevierd. Eigenlijk een paar weken
te vroeg, want het was 5 mei 1949 toen het
statuut van de Raad in Londen werd on
dertekend. Maar men heeft deze viering
willen laten samenvallen met de plechtige
installatie van het Europese Hof voor de
Rechten van de Mens, de tot dusver be
langrijkste schepping van de Raad van
Europa, en tevens met het begin van de
elfde gewone zitting van de Raadgevende
Vergadering. Bovendien moest een datum
worden gevonden, waarop behalve de
Europese parlementariërs zelf, zoveel mo
gelijk ministers van Buitenlandse Zaken
van de leden-landen, voorzitters van de
nationale en de Europese parlementen en
leidende functionarissen van alle Europese
instellingen in Straatsburg aanwezig kon
den zijn.
Het was dus een illuster gezelschap, dat
gisteren in het Huis van Europa bijeen
was, een gezelschap dat zeker representa
tief kon worden genoemd voor het werk
aan de Europese eenwording, dat de laatste
jaren op zoveel punten tegelijk wordt aan
gepakt. Vijftien landen waren in dat gezel
schap vertegenwoordigd, dus vijf méér dan
het tiental dat destijds aan de oprichting
van de Raad van Europa heeft deelgeno
men. Al ontbreken er aan de Raad nog
altijd enige landen, die er eigenlijk bij
zouden horen, de speciale zitting van gis
teren was toch wel een indrukwekkende
demonstratie van het feit dat er reeds nu
van de Noordkaap tot Sicilië en van IJs
land tot Turkije een nauwe samenwerking
plaatsvindt. Die samenwerking strekt zich
van een gebied als dat van de elementaire
rechten waarop elke inwoner van die in
wezen zo verschillende Europese landen
aanspraak kan maken, tot zulke uiteen
lopende zaken als visa, octrooien, universi
teitsdiploma's, vluchtelingenhulp en sociale
verzorging. Dat werk is minder in het oog
lopend dan dat wat de zes landen van het
zogenaamde „Kleine Europa" doen inzake
kolen en staal, inzake de algemene gemeen
schappelijke markt en de kernenergie,
maar het is daarom zeker niet te ver
waarlozen. Het grote deel van het tot dus
ver bereikte resultaat is neergelegd in een
twintigtal conventies op sociaal, cultureel,
politiek, juridisch, medisch, opvoedkundig
en humanitair terrein, conventies waarbij
en dat is karakteristiek voor de methode
van samenwerking in de Raad van Europa
de betrokken landen bepaalde verplich
tingen op zich nemen, zonder dat er sanc
ties bestaan tegen niet nakoming van die
verplichtingen.
Bij de viering van deze tiende verjaardag
heeft men zich overigens niet verheeld dat
het tegenwoordige tijdstip niet zo gunstig
lijkt voor het succes van het streven naar
een verenigd Europa. De grote „Europeaan"
Robert Schuman heeft daar gisteren op
gewezen toen hij het had over „toenemen
de moeilijkheden, obstakels en twijfels", die
bij de Europese opbouw moeten worden
overwonnen. En de Italiaan Benvenuti,
secretaris-generaal van de Raad, sprak niet
zonder reden van de noodzaak om terwille
van de Europese eenheid bepaalde offers te
brengen en „zich te verheffen boven de
kortzichtige gehechtheid aan bijzondere
belangen". Ook de Oostenrijkse minister
Figl kwam er rond voor uit dat, terwijl
men het eens is over het doel, er aanzien
lijke meningsverschillen zijn over de weg
die naar dat doel moet en kan leiden.
Helaas toonde dr. Figl in diezelfde rede
onvoldoende begrip te hebben voor de
speciale eisen die een Europese functie
stelt. Want, als huidige voorzitter van (en
dus namens) het Comité van Ministers der
vijftien landen en bijgevolg niet als lid
van de Oostenrijkse regering, de vergade
ring toesprekend, ging dr. Figl een politiek
betoog over de kwestie Zuid-Tirol houden,
hetgeen ertoe leidde, dat de voorzitter van
het parlement hem, op verzoek van een
Italiaanse afgevaardigde, tot de orde moest
roepen.
Als deze ontsporing van minister Figl op
verkeerd inzicht zou berusten, zou dat al
erg genoeg zijn; maar als zij was inge
geven door de wens om, via het forum van
de Raad van Europa, een „bijdrage" te
leveren aan de nationale verkiezingsstrijd
in Oostenrijk en die indruk werd er bij
velen door gewekt dan zou ze wel een
heel bedenkelijk licht werpen op de Euro
pese gezindheid van deze minister.
In elk geval herinnerde dit incidentje
temidden van de feestelijkheden de aan
wezigen er wel aan hoe fragiel het bouw
werk der Europese eenmaking nog altijd is.
Simon Koster