Geheim rond Leonoor
Hnrpn Rn 7ip.n
Woyzeck" en „Circus" door
het Rotterdams Toneel
DE KONING DIE NIET SLAPEN KON
Agenda voor
Haarlem
Kort
en
4
NABESCHOUWINGEN
Spannende quiz
Tele-dubbel
De radio geeft dinsdag
T elevisieprogramma
heeft alles mee
Radiofonisch gedicht
Bezwaar tegen kassastorting
bij afbetaling
Weer myxomatose
Weinig drukte in kille
bollenstreek
Leo Hanekroot schrijft
boek over Van Beinum
Kerkelijk Nieuws
door
Daniel Gray
MAANDAG 4 MEI 1959
i
Het hoogtepunt van het zaterdagavond
programma van de VARA was zonder eni
ge twijfel het vraag- en antwoordspel „Je
neemt er wat van mee" van Theo Eerd-
mans waarin we een uitermate sympa-
tieke Eindhovenaar, de heer J. A. Licht,
duizend gulden zagen verdienen omdat hij
alles wist over Rembrandt. De heer J.
Nijs ging eveneens met duizend gulden
naar huis omdat hij de laatste vragen over
de tweede wereldoorlog goed beantwoord
de. Blijkens latere berichten is er twijfel
ontstaan, of de laatste vraag wel goed is
beantwoord.
Vol belangstelling kijken we overigens
uit naar de volgende uitzending van deze
quiz waarin de 82-jarige heer Chr. Klee
zal bewijzen, dat hij het vogelleven in bos
en hei tot in de puntjes kent en waarin de
heer K. J. Leijdsman ons verder zal ver
bazen met zijn kennis over de hengelsport.
Het voorprogramma van deze avond
bevatte een filmreportage van de opening
van de nieuwe technische studio van de
VARA in Hilversum en een aantal telre-
cordings van het optreden van Teddy Schol
ten in Antwerpen, Parijs. Frankfort en
Milaan. Zeker een keer of vijf hoorden
wij het liedje „Een beetje", terwijl wij
voorts konden zien hoe Teddy zelf naar
haar eigen optreden zat te kijken, hetgeen
een bijzonder vreemde gewaarwording
was.
Het filmpje „Abott en Costcllo met va
kantie" viel eigenlijk een beetje uit de
toon, want ondanks de uitvoerige toelich
ting van televisie-omroepster Karin
Kraaykamp begrepen we er eerlijk ge
zegd weinig van.
Zaterdagmiddag was er een reportage
van de Engelse bekerfinale tussen Notting
ham Forest en Luton Town. Het was een
voetbalreportage zoals wij dat reeds lang
van de Engelsen gewend zijn: prima.
Naar het voorbeeld van de Duitse quiz
„Sieben auf einem Streich" van Hans
Joachim Kulenkampff is gisteravond in
samenwerking van K.R.O. en N.I.R. (Bel
gië), voor het eerst „Tele-dubbel" gepre
senteerd, een quiz waarhij een „denker"
vragen moet beantwoorden: als hij faalt
kan zijn „dubbel" een sportman, hem
weer op gang brengen door een opdracht
uit te voeren. Zondagavond was wat het
„denken" betreft de beurt aan de heer
Van Wijnbeek, die zich gespecialiseerd
had op de geschiedenis van het Holland
se Koningshuis; Wat betreft de sport
(wielrennen) aan de heer Rik van Steen
bergen. De laatste bevond zich in het
sportpaleis in Brussel. De heer Van Wijn
beek was in Bussum, waar hij onder
vraagd werd door de Belgische reporter
Paul van der Velde. Het werd een wat
saai gedoe,-vooral omdat de heer Van Wijn
beek de vragen niet rechtstreeks beant
woordde, maar er steeds weer een ver
haal omvlocht, misschien alleen maar om
te laten blijken hoe groot zijn kennis was
omtrent Prinses Wilhelmina en koningin-
regentesse Emma. Spannender waren de
races, die Rik van Steenbergen twee keer
moest doen om de heer Van Wijnbeek weer
op gang te helpen. Twee keer moest hij
op de wielerbaan van het sportpaleis één
kilometer rijden binnen de tijd van één
minuut en negen seconden. Beide keren
slaagde hij erin zodat we over vier weken
zowel hem als de heer Van Wijnbeek op
het scherm terug zullen zien om deze „Te-
le-Dubbel" te vervolgen.
Het K.R.O. programma werd voortge
zet met een populair-klassiek concert door
het Amsterdamse Kunstmaandorkest on
der leiding van Anton Kersjes, met solis
tische medewerking van Jan Huckriede,
piano. Uitgevoerd werd het Pianoconcert
van W.A. Mozart in A grote terts K.V.
488. Met „Sport in beeld" waarin men on
dermeer flitsen te zien kreeg van de op
zondag gehouden voetbal-, handbal-,
tennis- en roeiwedstrijden, werd dit zon
dagavondprogramma afgesloten.
Beeldschermer
Advertentie
Van Nelle bestellen I
HILVERSUM I. 402 M. 7.00 KRO. 16.00 - 24.00
Nationaal programma.
KRO: 7.00 Nieuws. 7.15 Gram. 7.30 Voor de
jeugd. 7.40 Gram. 3.00 Nieuws. 8.15 Gram. 8.50
Voor de vrouw. 9.35 Waterst. 9.40 Gram. 9.55 Voor
de kinderen. 10.10 Pontitic. Hoogmis. 12.15 Gram.
12.30 Land- en tuinb.meded. 12.33 Lichte muziek.
12.50 Act. 13.00 Nieuws. 13.15 Zonnewijzer. 13.20
Dansmuz. 13.50 Gram. 13.55 Jeugd vraagt om ant
woord, caus. 14.00 Gram. 14.35 Voor de vrouwen
van het platteland. 14.45 Gevar. progr. Nationaal
progr.: 16.00 Lichte muz. 16.20 Jeugdbijeenkomst
Rotterdam. 16.40 Radio-philh.orkest. 17.00 Lichte
muz. 17.30 Licht programma. 18.00 Nieuws. 18.15
19.00 Emmen. Hoe een klein dorp groot werd. rep
19.30 Strijkorkest. 20.00 Nieuws. 20.05 Bijeenkomst
ter herdenking van de bevrijding in de Grote
Kerk te Deventer. 21.05 Gevar. progr. 22.30 Voor
dracht. 22.45 Lichte muziek. 23.00 Nieuws. 23.15
Stereofonische uitz. 23.5024.00 Dagsluiting.
HILVERSUM II. 298 M. 7.00 AVRO. 7.50 VPRO.
8.00 AVRO. 16.00—24.00 Nationaal programma.
AVRO: 7.00 Nieuws. 7.10 Gymnastiek. 7.20 Gram.
VPRO: 7.50 Dagopening. AVRO: 8.00 Nieuws. 8.15
Pianospel. 8.30 Gram. 9.00 Gymn. voor de huisvr.
9 10 De groenteman. 9.15 Gram. Gram. 9.40 Mor
genwijding. 9.55 Een boek voor het geestelijk le
ven. causerie. 10.00 Gram. 10.50 Voor de kleuters.
11.00 Hammondorgel en zang. 11.15 Voor de zie
ken. 12.00 Lichte muz. 12.20 Regeringsuitz.: Land-
bouwrubriek: 1. Houdt uw kippen gezond: inen
ting tegen ademhalingsziekten. 2. Landbouwkun
dig weeroverzicht. 12.30 Land- cn tuinb.meded.
12.33 Mil. ork. 13.00 Nieuws. 13.15 Meded.of gram.
13.20 Lichte muz. 13.55 Beursber. 14.00 Gram. 14.40
Meisjeskoor. 15.00 Voor de vrouw. 15.30 Clavecim-
belrecital. Nationaal programma: 16.0024.00 Zie
Hilversum I.
BRUSSEL. 324 M.
12.00 Gram. 12.15 Pianorecital. 12.30 Weerbericht.
12.35 Tuinbouwkron. 12.40 Pianorecital. (Om 12.55
Koersen). 13.00 Nieuws. 13.11 Gram. 14.00 School
radio. 15.45 Gram. 16.00 Koersen. 16.02 Koersen.
16.02 Gram. 16.30 Operettemuz. 17.00 Nieuws. 17.10
Vioolrecital 17.45 Boekbespr. 18.00 Voor de jeugd.
18.30 Voor de soldaten. 19.00 Nieuws. 19.30 Reis
belevenissen. 19.40 Gram. 19.50 Caus. 20.00 Voor
rie vrouw. 21.00 Gram. 22.00 Nieuws. 22.15 Zang en
piano. 22.45 Gram. 22.55—23.00 Nieuws.
VOOR DINSDAG
NTS: 20.00 Journaal en weeroverz. 20.20 Teken
film. 20.30 Filmprogramma. Nationaal programma.
20.5022.00 Gevarieerd programma.
Advertentie
Van Nelle bestellen
99
„WOYZECK" DOOR GEORG BüCH-
NER is één van die zeldzame prozage
dichten uit de dramatische litteratuur,
waarvan men jarenlang hoopt dat het tot
vertoning zal worden gebracht, maar dat
men eigenlijk nooit zou moeten zien. De
van grote toewijding, kunde en verbeel
dingskracht getuigende voorstelling door
het Rotterdams Toneel onder regie van
Ton Lutz, waarvoor Hugo Claus een ver
taling van sobere directheid leverde, die
zondag in de Haarlemse Schouwburg ge
geven werd, heeft mij althans zonder aan
wijsbare reden teleurgesteld. Men weet,
dat de tyfus in 1837 een einde maakte aan
het leven van de romantisch-revolutionai-
re schrijver, voor hij deze dramatisering
van een aan de werkelijkheid ontleend ge
beuren definitief had uitgewerkt. Ons zijn
een stuk of twintig korte fragmenten be
kend, enkele slechts bestaande uit lapidai
re notities. Voor aandachtige lectuur is dit
geen bezwaar. De vloeiende fantasie van
de lezer met enige voorkennis weet langs
associatieve weg gemakkelijk de nodige
verbindingen te leggen, men kan de met
weinig woorden veelzeggende passages
naar behoeven nog eens overdenken. Een
montering in een theater geeft, hoe dan
ook. het tragisch verlopende spel een vol
tooide vorm. De daarbij zij het nog zo
bescheiden gebruikte hulpmiddelen ver
breken de spanning, leiden de uitwerking
op verstand en gevoel herhaaldelijk af.
Het lijkt mij geenszins uitgesloten dat juist
het onvoltooide de wezenlijke waarde, de
sensatie van het ongekende, verleent aan
deze reeks hallucinerende scènes. Ondanks
de door Nicolaas Wijnberg betrachte so
berheid der in enkele trekken aangegeven
decors verstoren de noodzakelijke chan
gementen, op voor het kunstwerk levens
gevaarlijke wijze, het ritme. Het is opval
lend, dat zelfs bij het gebruik van muziek
als bindmiddel voor de opera „Woy
zeck" van Alban Berg de tekst in de
vastere constructie van een nieuw scena
rio moest worden veranderd.
IN DE FRAAIE PROGRAMMABRO-
Artvp'ipviip
Op de vooravond van de Dodenherden
kingsdag werd door de K.R.O. de uitvoering
van een aangrijpend suggestieve compo
sitie „La muraille de larmes" van de Fran
se componist Henri Tomasi uitgezonden.
Met dit werk, dat als radiofonisch gedicht
geschreven werd op een tekst van Cita en
Suzanne Mallard, maakte de componist
zich tot tolk van allen, die in de moderne
bewapening de feedreiging zien van de
mensheid en die hun stem, al klinkt deze
nog te vaak als die „des roependen in de
woestijn", daartegen willen laten horen.
Uiteraard heeft het werk een tendentieus
karakter gekregen. Het klonk bij deze uit
zending als een aanklacht tegen de oorlogs-
verdwazing en als een smeking om bezin
ning, hetgeen voorat in de door Ennv Mols-
De Leeuwe, Willy Brill en Johan Schmitz
gesproken tekst ontroerend tot uitdrukking
werd gebracht. Als begeleiding van deze
declamatie en ook in afwisseling daarmede
vertolkte het Baarns Jongenskoor, het groot
Omroepkoor en het Omroeporkest onder de
inspirerende leiding van de componist de
muzikale fragmenten. De muziek diende tot
intensivering van de woordexpressie, tot
het brengen van realistische effecten als
het fluiten en inslaan van bommen bij de
uitbeelding van de oorlogshei en tot het
laten opklinken van alarmerende klokken-
klanken. Benauwende ritmen, waaronder
de dominerende klop van het S.O.S.-sig
naal, voortreffelijk gerealiseerd door het
Omroeporkest, accentueerden de beklem
ming. die van de muziek uitging en waar
voor behalve van de normale orchestrale
timbres ook gebruik gemaakt werd van de
elektronische klanken van de „Ondes Mar-
tenot", gebracht door Monique Matagne.
Vermelding verdient nog de solo van de
sopraan Elisabeth Lugt in het slotkoor van
dit werk.
Golfbreker
Advertentie
Van Nelle bestellen I
CHURE werd „Woyzeck" een expressio
nistisch stuk genoemd, althans de schrift
geleerdheid met een dergelijke strekking
gedeeld. Deze opvatting lijkt mij niet
juist. Men kan de jong gestorven Büchner
vele geniale eigenschappen toeschrijven,
maar hij was toch niet zijn tijd een eeuw
vooruit. Ten hoogste mag men zeggen,
dat pas na het expressionisme de ontvan
kelijkheid voor deze door en door roman
tische kroniek werd aangetroffen. In de
periode van het aan zijn slepende ziekte
nog steeds niet overleden naturalisme wist
men geen raad met wat men als primi
tief gedoe beschouwde. Men zag alleen het
betrekkelijk vulgaire melodrama: een
kapper in militaire dienst, die een moord
uit jaloezie pleegt op de hem bedriegen
de vrouw, waarmee hij samenleeft. Voor
de psychologische achtergrond van het
oppervlakkig waarneembare realisme
had men geen oog. Maar daar gaat het
juist om: de wederkerige afhankelijkheid
van elkaar der gedragingen van lichaam
en geest, van ziel en maatschappij. Dat
van Woyzeck een soort militair is gemaakt
verduidelijkt zijn positie aanmerkelijk.
Misschien moet men oorlog en bezetting
hebben doorstaan om zijn gedrag te be
grijpen en daardoor tot meegevoel te
worden bewogen. Nodig is dat natuurlijk
niet.
„WOYZECK" is een door en door ro
mantisch stuk. Het behandelt namelijk op
pessimistische wijze het probleem van de
menselijke aanpassing bij nieuwe omstan
digheden. Daarom juist lijkt, hoe para
doxaal het klinken mag, het onaffe er een
wezenlijk bestanddeel van. Woyzeck gaat
ten onder, letterlijk en figuurlijk, omdat
hij zich niet weet te schikken in de onver
mijdelijkheid van het kwaad. Hij is dom
genoeg om de beestachtigheden van zijn
superieuren blindelings te kunnen verdra
gen, de wetenschappelijke experimenten
van de dokter, die hem een dieet van
enkel erwten voorschrijft teneinde zijn re
acties te bestuderen, de laatdunkende ver
nederingen door de boven hem gestelde
officieren. Maar zijn elementaire „geloof"
in de natuur, dat wil zeggen in de „goed"-
heid, wordt geschokt, door het verraad van
de door hem beminde vrouw. Hij verliest
zijn evenwicht, hij geraakt buiten zichzelf.
Hij ziet. voortekens in paddestoelen en
hoort stemmen in het moeras. Men lette
ook op de romantische symboliek ter schet_
sing van de verwarring der emoties, waar
aan hij ten prooi valt. Hij gehoorzaamt aan
de „orders" van het bovennatuurlijke, zo
als hij zich voordien naar zijn superieuren
moest plooien. Hij handelt niet uit vrije
wil, als hij een mes koopt en Marie daar
mee neersteekt. De omstandigheden zijn
hem de baas. Om het illustreren van die
waarheid was het de hartstochtelijke on
derzoeker te doen. Sociale bewogenheid
was daarbij de voornaamste drijf
veer. Wat hij wilde laten zien,
was de onmogelijkheid van een mens
waardig bestaan voor de armen van
geest en geld in hun slaafse afhankelijk
heid van harteloze en schijnheilige over
heersers.
DE ROMANTIEK bracht in het theater
met kleurig pathos de behandeling van de
lotgevallen, de persoonlijke avonturen,
van de gewone mens in doorgaans ideali
serende gestalte. Woyzeck is, met zijn
eenlettergrepige exclamaties van liefde,
de eerste proletarische titelheld. Als zo
danig heeft Bob de Lange hem gespeeld.
Het is een zuivere, mogelijk iets te bleke
creatie geworden de tot verstikking
zwellende vervolgingswaan ten voeten uit.
Als zijn tegenspeelster wist Henny Orri
in principe aan de voornaamste eis van
haar rol te voldoen: zij suggereerde het
sensuele, de behoefte aan lijfelijke ont
snapping, de onontkoombaarheid der keu
ze van overspel als vlucht uit de reali
teit, als middel om het uit medelijden ge
prolongeerde bestaan althans dragelijk te
maken. De „gezags"-dragers moesten
dergelijke karikaturen zijn als Leo de Har-
togh, Steye van Brandenberg en anderen
ons lieten zien. Van de vele medewerken
den moeten nog Coba Kclling, Adolf Rij-
kens en Matthieu van Eysden worden ge
noemd. Over het algemeen mocht men,
geloof ik. markantere typeringen wensen,
noemd. Over het algemeen mocht men,
geloof ik, markantere typeringen wensen.
WERKELIJK EXPRESSIONISTISCH
was de aan „Woyzeck" voorafgaande
éénakter „Circus" (oorspronkelijke titel:
„La transfiguration dans le cirque") van
Advertentie
Van Nelle bestellen I
de zich van de Franse taal bedienende
Vlaamse auteur Michel de Ghelderode
wiens werk ook in ons land schromelijk
verwaarloosd is, toen het de tijd mee had.
„Circus" ontstond in de twintiger jaren
van deze eeuw. Alom werden experimen
ten ondernomen om het toneel te zuiveren
van verstarde, verouderde vormen. Men
zocht een moderne dynamiek, waarbij
men desnoods de inhoud aan de uitdruk
king opofferde. Men wilde zo direct mo
gelijk boven het individuele tot het alge
mene komen. Vandaar de vereenvoudi
ging, die in dit geval De Ghelderode ertoe
bracht de wereld binnen een piste samen
te trekken. De opstand der artiesten de
monstreert de absurditeit van de mens,
die zich onvoldoende gewapend tegen zijn
lot verzet. Men kon er wel enig naïef ple
zier aan beleven, vooral dankzij de malle
adlibitums en de bonte kostuums, maar
van de kennelijk beoogde symboliek ging
teveel verloren, doordat de Rotterdamse
acteurs ondanks de medewerking van een
echte jongleur als Henk Abbing en soms
bijzonder grappige prestaties te weinig de
illusie gaven van met hun werk vergroei
de clowns.
Niets mee te maken
Zaterdagavond is een deel van de jon
ge, maar over het algemeen hiervoor niet
meer jeugdig genoeg zijnde generatie van
Het Rotterdams Toneel in Haarlem ge
weest om de uitgaande menige te amuse
ren met „Niets mee te maken" van Jeremy
Kingston door Pim Dikkers die ook een
van de hoofdrollen vertolkte vertaald
en geregisseerd.
Als de schrijver zijn harrewarrigheden
van voor de pauze in het derde bedrijt
had voortgezet zou men waarschijnlijk
meer genoegen aan dit niemendalletje
over de o zo fatsoenlijk voorgestelde jeugd
hebben beleefd. Op de vervanging van kus
sengevechten om slaapgelegenheid (aan
het kussen van elkaar komt men nog niet
toe) door een melodramatische poging
tot afstand van het rommelige leven is
niemand voorbereid.
De medespelenden gaan dan ook door
alsof er niets gebeurd is. En zij hebben
gelijk. Er gebeurt helemaal niets. Het had
inderdaad alleen nergens mee te maken.
Hans Croiset en Lies Franken namen de
voornaamste rollen op zich. Joekie Broe-
delet kwam als heilige tante overtuigen van
de blijkbaar bedoelde waarheid, dat men
in een souterrain kan wonen zonder naar
de kelder te gaan.
David Koning
HENRI MONIER OVERLEDEN
De Franse humoristisch i tekenaar Henri
Monier is op achtenvijftigjarige leeftijd
overleden aan de gevolgen van een long
aandoening, aldus is zondag uit Parijs ver
nomen.
De wonderdokter Hubanus ontving de brief van de hofarts, en las d.\e aandachtig.
Men riep zijn hulp in noor het nare geval van koning Didoro, die maar niet slapen kon.
„Hmbromde dokter Hvbanus.
Hij was een beroemde wonderdokter, waar men w\id en zijd over sprak, omdat hij al
zo veel mensen genezen had.
Dokter Hubanus dacht diep na over het geval; hij zocht allerlei dikke en geleerde
boeken uit zijn bibliotheek en ging er aandachtig in zoeken. 2425
Advertentie
Van Nelle bestellen I
In een adres dat het Verbond van Ne
derlandse Werkgevers, het Katholiek Ver
bond van Werkgeversverenigingen, het
Verbond van Protestants-Christelijke
Werkgevers in Nederland en de raad
van overleg voor de handel aan de leden
van de Tweede Kamer hebben gezonden,
hebben deze organisaties zich uitgespro
ken tegen de eis van de zogenaamde kas
sastorting. zoals die in het wetsontwerp
op het afbetalingsstelsel wordt gesteld.
In het adres wordt gezegd, dat het ver
moeden bestaat dat zal worden gezocht
naar wegen om deze voorschriften tot
een dode letter te maken. Adressanten
zijn van mening, dat indien erop dit punl
toch iets geregeld moet worden, overwo
gen zou kunnen worden of dan niet beter
kan worden bepaald, dat de kassastor
ting tenminste gelijk moet zijn aan het
bedrag van één termijn van het afbeta
lingsplan. Mocht de wetgever op het
standpunt blijven staan, dat het wense
lijk is. dat een bepaald percentage als
eerste betaling in de wet wordt genoemd,
dan stellen de verbonden en de raad voor.
dit op 10 procent van de contantprijs te
stellen.
In midden-Limburg, in de omgeving van
Linne. is op enkele plaatsen weer de
konijnenziekte myxomatose gesignaleerd.
Men vreest dat vooral in de komende
zomermaanden weer heel wat slachtoffers
onder de konijnen zullen vallen.
Geen bollensoudag
De bollenstreek heeft het bloeiscizoen
bijna weer achter de rug. Afgelopen zon
dag had nog een dag met veel drukte kun
nen worden, maar het kille weer heeft dit
verhinderd. Hoewel er veel autoverkeer
op de wegen was, kan beslist niet van een
uitzonderlijke drukte worden gesproken.
Die week daarvoor genoot de bollenstreek
wel een overstelpend bezoek.
„Keukenhof" in Lisse boekte in de af
gelopen drie dagen honderdduizend bezoe
kers. Vandaag wordt de vijfhonderddui-
zendste van het seizoen verwacht. Onge
veer vijftig percent van de bezoekers was
Duits cn dertig percent kwam uit eigen
land. In deze drie dagen stonden op de
parkeerplaatsen bij de bloementuin der
tienhonderd bussen en dertigduizend per
sonenauto's geparkeerd. Voorts werden de
bezoekers met negen extra treinen uit het
buitenland aangevoerd. Vooral op 1 mei
waren de kijkers in de bloementuin over
wegend afkomstig uit Duitsland. Tachtig
percent van hen gaf in het Duits uiting
aan zijn bewondering voor de bloeiende
tulpen.
Zondag viel het bezoek aan de hof echter
tegen. Toen liepen slechts dertigduizend
mensen langs de bloemenperken. De mees
te Duitsers waren 's morgens al vertrok
ken. Mede hierdoor was het in de bloe
mentuin vroeg stil. Temeer omdat het
laat in de middag begon te regenen.
In „Linnaeushof" in Bennebroek, waar de
bollen nog lang niet zijn uitgebloeid, was
men over het bezoek in de afgelopen drie
dagen, gezien het weer, niet ontevreden.
Ongeveer negenduizend mensen hebben
van vrijdagmorgen a£ in deze hof .gewan
deld Voornamelijk kwamen zij uit Duits
land.
In het najaar zal een boek over dr.
Eduard van Beinum verschijnen, geschre
ven door de muziekcriticus Leo Hanekroot.
In de eerste plaats bedoeld als een studie
over net werk van de overleden dirigent,
zal het boek, uitgaande van de voornaam
ste dirigenten van onze tijd, een beschrij
ving gegeven van de ontwikkeling der re
productieve toonkunst in de loop dezer
eeuw om aldus tot een bepaling te komen
van de functie, die Eduard van Beinum
in deze evolutie vervuld heeft. Talrijke
illustraties zullen de t'ckst verluchten.
Geref. Kerken
Beroepen te Ferwerd A. IJkema te 2de
Exloërmond.
Aangenomen naar Taber en Vauxhall
(Alberta, Canada) (Chr. Ref. Church) H.
Bade te Valthermond.
Bedankt voor Oude Pekela F. J. van
der Wal te Erica (Dr.)
46.
John Somerset scheen het vaste voornemen te heb
ben zich gedurende dit diner van zijn meest onaan
gename zijde te tonen. Of was hij onrustig bij de ge
dachte aan die andere vrouw, die alles wat hij hier be
reikt had teniet zou kunnen doen
„Er wordt wel eens beweerd", zei Martin, „dat Afrika
het oudste werelddeel is en dat de negers niets anders
dan gedegenereerde blanken zijn. Langzamerhand don
ker van huidskleur geworden, om zo te zeggen. Wat denk
je van die theorie, .John?"
„Onzin" zei John, „bovendien interesseren mij theo
rieën over negers niet in het minst".
Het klonk grof tegenover Martin en we voelden ons
allen pijnlijk getroffen.
„Let niet op John", zei Leonoor, „hij is zichzelf niet.
Hij is nerveus. Werkelijk, ik ken hem nauwelijks, als hij
zo isZe wierp hem een verwonderde blik toe. John
deed kennelijk moeite zich te beheersen. Met een gefor
ceerd lachje merkte hij op: „Ik voel me beschaamd, dat
mijn bruid zo iets over mij moet zeggen. Ze schijnt het
nodig te vinden mij tot de orde te roepen...."
Opnieuw heerste er een pijnlijk zwijgen. De gordijnen
werden dicht getrokken en ik kreeg opeens het gevoel,
dat we hier opgesloten zaten. Het vertrek, waar wij di
neerden, was klein; het hotel lag eenzaam midden in de
bergen. Hier zou alles kunnen gebeuren...., zodra het
masker werd afgenomen.
In de stilte hief onze gasheer zijn glas. „Kom, laten
we drinken, mijne vrienden, op de dag van morgen. Dat
Leonoor en ik in een lang en gelukkig huwelijk verbon
den mogen worden.
Hij wachtte op ons, het glas in zijn hand geheven.
TMereen keek naar Leonoor, die zichtbaar in de war
was.
„Op jouw geluk, Leonoor", zei ik, terwijl ik mijn glas
omhoog bracht, „moge je al het geluk krijgen, dat je
verdient".
We keken elkaar aan en dronken elkaar toe. De an
deren volgden met hun goede wensen.
„Waarheen gaan jullie na de Victoriawatervallen?"
vroeg Jane Sinclair opeens.
„Wat!" riep Martin uit, blij een onderwerp te vinden,
om verder op door te gaan. „Maken jullie de huwelijks
reis naar de Vicotria-wtervallen? Dat wist ik nog niet".
Ik wist 't wél en ik moest denken aan de woorden,
waarmee Leonoor mij destijds haar gevoelens had be
schreven, toen ze naast de man, met wie ze morgen
zou trouwen, langs deze imposante waterval had gewan
deld. Ze had me verteld over het gevoel van angst, dat
haar metgezel had ingeboezemd. Ik huiverde even.
Juist van deze plaats, waar in de laatste jaren vele
mensen, óf door onvoorzichtigheid, óf door misdadig toe
doen waren omgekomen, gingen zij dus voor de huwe
lijksreisWat wisten wij van John Somerset? Wat
voor leven had hij geleid sinds hij uit Toledo was ver
trokken. Wat had hij uitgevoerd.was hij tot een mis
daad in staat? Ik hoorde hem in gedachten weer de
woorden ter verdediging van Leonoor's onschuld uit
spreken: Nee, mevrouw Randall. Leonoor heeft die
briljanten ring stellig niet. gestolen, zij kan zélf briljan
ten kopen, zij is rijk.." Het leek toentertijd een nobele
verdediging van het algemeen verachte verpleegstertje.
Maar hoe was hij, de vreemde in ons midden, er éérder
dan wie van ons achter gekomen, dat Leonoor een aan
zienlijk vermogen bezatEen val in de afgrond bij
de onstuimige watermassa's, een kreet van de onstelde
echtgenootmijn fantasie werkte koortsachtig.
„Vergeet niet", hoorde ik John Somerset zeggen, „dat
Leonoor en ik elkaar bij de Victoria-watervallen leer
den kennen. Nietwaar, liefste?"
Leonoors's gezicht ontspande zich enigszins. „Inder
daad, John! En ik ben erg blij, dat we naar die plaats
terugkeren. Ik verheug me erop".
Martin dronk zijn glas leeg. Takt was nooit zijn sterk
ste zijde geweest en hij begon: „Herinner je je, Jay, die
geschiedenis een jaar of wat geleden: het jonge paar.
dat de huwelijkreis maakte naar de beroemde water
val en waarvan de jonge vrouw in de watermassa om
kwam? De kranten stonden er toentertijd vol over".
„Ja", onderbrak ik hem, „ja dat herinner ik me." Ik
zei 't abrupt en hoopte, dat men niet verder op het on
derwerp door zou gaan. Maar majoor Sinclair die altijd
op stof voor zijn verhalen uit was, boog zich naar voren
en wilde er méér van weten. „Ik ken dat verhaal niet.
Vooruit, Martin, vertel verder. Hoe gebeurde dat?"
„O, ik ben de details vergeten, 't Was een jong paartje,
dat op de huwelijksreis naar de watervallen kwam
kijken. Ze waren erg verliefd op elkaar, daarop werd in
de verslagen véél nadruk gelegd. Overdag hadden ze
hand in hand langs de ontstuimige watermassa's gewan
deld, 's avonds zetten ze hun wandeling voort bij mane
schijn. Tenslotte trok het jonge paar zich in de kamer
terug. Midden in de nacht ontwaakte de jonge man, het
bed naast hem was leeg, zijn vrouw was verdwenen.
Volgens het verhaal zou ze zich in de waterval hebben
verdronkenHet bleef een zeer mysterieus geval".
„Hoe vreselijk", riep Mary uit. „Martin, waarom heb
je je mond niet gehouden? Stel je voor zo'n verhaal juist
hier, op dit ogenblik, te vertellen! Laten we alsjeblieft
over wat anders spreken".
John Somerset had een hoogrode kleur gekregen en in
zijn grijze ogen was diepe verontwaardiging te lezen.
„Ik begrijp werkelijk niet, Martin, waarom je ons zo'n
griezelverhaal vertelt", zei hij op felle toon. „We zouden
ons haast nog gedwongen voelen onze reis naar de Vic
toriawatervallen op te geven."
„Welnee", riep Leonoor met grote heftigheid uit. „Dat
verhaal van meneer Randall heeft niets met ons te ma
ken! Door zulk soort verhalen mag je je toch niet laten
beïnvloeden!"
De negerbedienden brachten de schotels met gevogel
te en groenten binnen. Ik deed tevergeefs mijn best Leo
noor's aandacht te trekken. Hoewel ze vlak naast mij
zat, leek ze héél ver weg. Ze keek aldoor naar John,
die haar echter nauwelijks scheen te zien. De anderen
deden hun best r.o geanimeerd mogelijk te doen, maar
de stemming bleef geforceerd en onbehaaglijk.
Plotseling gebeurde er iets: onze gastheer sprong op en
diende de neger Tobias, die bij het serveren behulpzaam
was. zo'n oorvijg toe, dat deze op de grond terecht
kwam. De schalen, welke hij in de hand hield, vielen
in schei-ven. Met een hoogrode kleur ging John Somer
set na dit incident weer zitten en wiste de saus, welke
Tobias onhandig had gemorst, van zijn schouder en
mouw. Het was alfsof deze woede-explosie hem goed
gedaan had. ,,'t Is zijn verdiende loon", zei hij op grim
mige toon. „Die stomme negers.zó moet je ze behan
delen, opdat ze eindelijk iets anders leren. Anders dringt
'1 niet tot hen door."
Waar was zijn houding van de volmaakte gentleman
gebleven, vroeg ik mij af. Nog nooit had ik een neger
ten aanschouwe van een heel gezelschap zó zien be
handelen.
(Wordt vervolgd)
Eerste druiven. Aan de veiling in De
Lier zijn de eerste Frankcnthalerdruiven
van het seizoen aangevoerd. Zij brachten
10 per kilo op. Deze eerste opbrengst
werd door de tuinder geschonken aan het
Prinses Beatrix Poliofonds.
Brood. Prins Bernhard heeft in pa
lcis Soestdijk een delegatie ontvangen, die
namens de Nederlandse Bakkerij een col
lectie brood aan het Koninklijk Huis heeft
aangeboden. De collectie was gebakken
door de heer Schutte, winnaar in de klasse
„Ons dagelijks brood" van de nationale
jubileumbakkersvakwedstrijden, die te
Zwolle zijn gehouden.
Pastorie wordt bakkerij. De geza
menlijke bakkers in Wedde (Gr.), die al
jaren een centrale bakkerij exploiteren,
hebben ruimtetekort. De predikanten van
de Nederlands Hervormde Gemeente wa
ren de laatste jaren niet best te spreken
over de pastorie, die niet meer aan de
eisen als woning voldoet. De oplossing lag
voor de hand. De pastorie wordt verbouwd
to: bakkerij. Het oude pand is juist voor
dat doel geschikt. De kerkvoogdij heeft
een huis gekocht, dat zal worden verbouwd
tot pastorie.
Kamperen in Amsterdamse Bos. „Een
vreedzame penetratie van Amsterdam op
andermans grondgebied in deze tijd van
annexatieplannen" noemde de Amster
damse wethouder van Publieke Werken de
aanleg van een kampeercentrum aan de
zuidelijke rand van het 900 ha grote Am
sterdamse Bos op het gebied van de ge
meente Aalsmeer. De wethouder heeft dit
kampeerterrein zaterdag geopend. Er is
plaats voor 160 tenten. Het is uitsluitend
bestemd voor personen die op meer dan
25 km afstand van dit terrein wonen.
Kersen 16 cent per stuk. Op de fruit
veiling te Eist zijn de eerste kersen aan
gevoerd. Zij brachten 16 cent per stuk op.
Advertentie
dealer:
N V AMSTi'RD RIJTUIG MIJ
Houtplein 21 Tel 10338
Haarlem
Stadsschouwburg: maandag geen voor
stelling; dinsdag 19.45 uur: Letterlievende
vereniging J. J. Cremer met „Majoor
Frans".
Concertgebouw: maandag en dinsdag
geen voorstellingen.
BIOSCOPEN
Cinema Palace: maandag 21 uur, dinsdag
en woensdag 14, 16.15, 19 en 21.15 uur: „Ri
valen zien niet om", 14 j.; donderdag 7 mei
14, 16.15, 19 en 21.15 uur: „Trapeze", a.l.
Frans Halstheater: maandag gesloten,
dinsdag 19 en 21.15 uur, woensdag 14.30,
19 en 21.15 uur, donderdag 14, 16.30, 19 en
21.15 uur: „Betaald nachtlogies", 18 j.; dins
dag 14 en 16.30 uur. „George verovert de
vloot", a.l.
Lido Theater: maandag 21.15 uur, dins
dag tot en met donderdag 14, 16.15, 19 er,
21.15 uur: „Kassim, de bandiet van Zhoba",
14 jaar.
Luxor Theater: maandag 21.15 uur, dins
dag en woensdag 14 en 20 uur. „Aphrodite,
godin der liefde", 14 j.; donderdag 14, 16.15,
en 21.15 uur: Annie get your gun", a.l.
Minerva Theater: maandag gesloten, dins
dag en woensdag 20.15 uur: „Thérèse
Etienne", 18 j.; donderdag 14, 16.15, 19 en
21.15 uur: „Rose Marie", a.l.
Rembrandt Theater: maandag 21.15 uur,
dinsdag tot en met donderdag 14, 16.15, 19
en 21.15 uur: „Scala op zijn kop", a.l.
Roxy Theater: maandag 21.15 uur, dins
dag en woensdag 14.30. 19 en 21.15 uur: „De
Sirene van Bagdad", 14 j.; donderdag 14,
16.15, 19 cn 21.15 uur: „Jungle Jim en de
tijgerafgod", 14 jaar.
Studio Theater: maandag 21.15 uur; dins
dag tot en met donderdag 14.15, 19 en 21.15
uur: „From here to eternity", 18 j.
Theater Monopole (Zandvoort): maandag
21 uur en dinsdag 20 uur: „Een tijd van
leven en een tijd van sterven", 18 j.; woens
dag en donderdag 20 uur: „Pikant verlof in
Parijs", 14 j.; donderdag 14.30 uur: A. en
C. als waaghalzen", a.l.
TENTOONSTELLINGEN
Frans Halsmuseum: tot 23 mei dagelijks
20.30 tot 22.30 uur. avondopenstelling met
kaarsverlichting.
Galerie Espace: tot 9 mei werkdagen
1117 uur: Expositie Lea Nikel.
Huis Van Looy: tot 19 mei werkdagen
1012.30 en 13.3017 uur; zondags 1417
uur: Expositie Jan Visser.
In 't Goede Uur: tot 1 juni dagelijks 10
22 uur: Expositie prof. Otto de Kat.
(Verder raadplege men de rubriek „Uit
gaan in Haarlem" van 1 mei).
Advertentie
Van Nell# bestellen
