Jacht op de nieuwe haring
is vanmorgen begonnen
Bij impasse is Westen bereid tot
tijdelijke regeling in Berlijn
OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
Beursplannen Bloembollencultuur
op de lange baan geschoven
HET WEER
BONIMANTELS
Amerikaanse woordvoerder
Genève versprak zich
in
Vlaggetjesdag 1959
jan doornbosch
Zwemmen in openbare
wateren blijft gevaarlijk
Moskou verkiest Brits
1 ucht-navigatiesysteem
Dulles' toestand kritiek
Pinksterweer droog
maar koud
Veel bewolking
Rode Kruis heeft zijn
eerste parachutisten
t MB
Door beer aangevallen
Eigenaar van dierenpark
levensgevaarlijk gewond
Het woord is aan
ouêuu!
MURMO yejoreyouwy!
Binnenlandse Zaken zet
spoed achter feehandeling
Brand in archief van
Westduits parlement
accordeon- en gitaar-Ses
I. C. HAAM
73e JAARGANG No 259
DINSDAG 19 MEI 1959
304e JAARGANG No 107
Grote Houtstraat 93, Haarlem. Tel. 15295
(6 lijnen) Directie, Redactie, Administratie.
Drukkerij Gr. Heiligland 10. Tel. 15295. Bij
kantoor Haarlem-N. Soendaplein, Tel. 57755
Hoofdredacteur: Simon Koster
Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks
Haarlems Dagblad
Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V.
Verschijnt dagelijks beh. op zon- en feestdagen.
Abonnement p. week 59 ct., p. kwartaal 7.65,
fr. p.p. 8.15. Losse nrs. 12 ct. Postgiro 273107,
t. n. v. Haarlems Dagblad/Opr. Haarl. Crt.
Directie: P. W. Peereboom en A. D. Huijsman
Met het oog op het gevaar voor de ge
zondheid, dat zou kunnen ontstaan tenge
volge van de vergiftigingsverschijnselen,
welke zich in enkele rivieren der provin
cie Zuid-Holland hebben voorgedaan en
waarmede de openbare wateren in deze
omgeving in verbinding staan, raden de
burgemeesters van Bennebroek, Haarlem,
Haarlemmerliede en Spaarnwoude, Haar
lemmermeer en Heemstede de ingezetenen
hunner gemeenten ernstig aan de grootst
mogelijke voorzichtigheid in acht te nemen
bij het zwemmen anders dan in zwem
baden.
Het zwemmen in water, waarin dode vis
drijft, dient uiteraard ten sterkste te
worden ontraden.
Uit Moskou wordt bericht, dat het door
de Britse Decca-fabrieken ontwikkelde na
vigatiesysteem voor lijnvliegtuigen aan
de Sovjet-Unie is verkocht. Het betreft een
instrument in het toestel, dat doorlopend
de positie ervan registreert met behulp
van een keten van radiobakens. Het Rus
sische straalpassagiersvliegtuig TU 104 en
de nieuwste Turbo-prop „Moskou", welke
100 zitplaatsen telt, zouden met het Britse
instrument worden uitgerust.
Het is mogelijk, dat als gevolg van de
ze beslissing de Westelijke luchtvaart
maatschappijen eveneens op het Britse
systeem zullen overgaan, nadat zij (ook
de K.L.M.) aanvankelijk aan een Ameri
kaanse navigatiemethode de voorkeur heb
ben gegeven.
WASHINGTON (UPI) De toestand
van de vroegere Amerikaanse minister
van Buitenlandse Zaken Dulles is de laat
ste dagen snel slechter geworden. Zondag
gingen in Washington zelfs geruchten dat
Dulles overleden was. De komende da
gen worden als kritiek beschouwd. De fa
milie van Dulles is in Washington aanwe
zig. Oud-minister Dulles is 71 jaar oud.
Hij vertoeft in het Walter Reed zieken
huis sinds 12 april. President Eisenho
wer, die op eerste pinksterdag een bezoek
aan zijn oud-minister had gebracht, ging
ook maandag naar het ziekenhuis. De of
ficiële woordvoerder van het ministerie
van Buitenlandse Zaken, Lir -oln White,
deelde maandag mede dat hij niets kon
toevoegen aan het communiqué van vrij
dag, waarin gemeld werd dat Dulles' ge
zondheidstoestand slechter was geworden.
DE ALGEMENE VERGADERING die de Koninklijke Algemene
Vereniging voor Bloembollencultuur van morgen in het Haarlemse Con
certgebouw aan de beurskwestie heeft gewijd, heeft amper een kwartier
geduurd. Over de plannen tot modernisering van het Haarlemse Krelage-
huis óf overplaatsing van de beurs en zetel van „Bloembollencultuur" naar
Hillegom heeft de vergadering niet gerept. De voorzitter, jhr. mr. dr. O.
F. A. H. van Nispen tot Pannerden, is even aan het woord geweest om een
belangrijke mededeling te doen en de stemmenverhouding ter kennis van
de afgevaardigden te brengen. Nadat een afgevaardigde van de afdeling
Wassenaar nog een opmerking had gemaakt, werd de vergadering onder
gejoel gesloten.
De voorzitter deelde mee dat de Kroon
had geschorst het besluit van de Haarlem
se gemeenteraad om gedurende veertig jaar
35.000 beschikbaar te stellen voor een
gedeeltelijke compensatie van het exploi
tatietekort. Tevens deelde jhr. Van Nispen
mee dat Gedeputeerde Staten van Zuid-
Holland geen goedkeuring hadden verleend
aan 't besluit van de Hillegomse gemeente
raad om 125.000 beschikbaar te stellen
voor de aankoop van een terrein bij „Tres
long" voor de aanleg van een proef- en
monstertuin.
„Thans zijn grote bijdragen waarschijn
lijk onnodig voor onze vereniging verloren
gegaan. De goede verstaanders zullen be
grijpen, wat ik op dit ogenblik zou willen
zeggen. Maar het heeft geen enkele zin om
hierover nu nog iets te zeggen. De beslis
sing over de plannen kan toch niet worden
genomen," aldus de voorzitter.
Hierna gaf hij een overzicht van de
stemmenverhouding. Voor de motie-Wasse
naar om de plannen uit te stellen en
zich over een goedkopere oplossing te be
raden werden van de 2320 stemmen 1174
vóór de motie uitgebracht, 1063 tegen en 83
Vlaggetjesdag 1959 bracht in IJ mai
den en Scheveningen duizenden op de
been. De jeugd hield, een feestelijke op
tocht in de IJ muider haven langszij de
gepavoiseerde loggervloot. In Schevenin
gen bood de vissersvloot al een even
fleurige aanblik. Van de gelegenheid om
het zeegat uit te gaan werd druk gebruik
gemaakt. Vol met „landrotten" zochten
cle loggers de golven op.
(Voor een verslag van „Vlaggetjesdag"
zie men pag. 5.)
De haringvloten van Scheveningen, IJmuiden en Vlaardingen zijn vanmorgen
uitgevaren voor de jacht op de nieuwe haring. De eerste vangstpogingen zullen
ongeveer op de 57ste breedtegraad gedaan worden. Waarschijnlijk zal donderdag
reeds bekend worden, wie de haringrace 1959 heeft gewonnen. Vrijdag komt dan
de nieuwe haring aan de markt. Voorlopig is het wachten op de snelste jager met
de sterkste motor, die de vangsten van zusterschepen zal aanvoeren. Oude
vissers aan de wal voorspellen de schepen bij betrokken lucht en harde noorden
wind gunstige vangstresultaten.
In IJmuiden voer de vloot omstreeks
acht uur uit. De KW 86 gooide als eerste
schip de trossen los en zette luid toeterend
en door duizenden toegejuicht koers naai
de Noordzee. Geleidelijk aan volgden de
andere schepen. Om negen uur lagen er nog
ettelijke aan de kant. Eén van de loggers
werd 's morgens nog opgeknapt en koos
omstreeks twaalf uur pas zee. De Katwij-
kers schenen geen haast te hebben. Er
waren heel wat Katwijkers met bussen van
de N.Z.H. naar IJmuiden getrokken om
hun echtgenoten en verloofden een behou
den vaart en goede vangst toe te wensen.
Het vertrek van de vloot werd door vele
toeristen, waaronder heel wat Duitsers,
gadegeslagen.
In Scheveningen vertrokken 53 loggers
met 60 netten elk. De SCH IV van Jac. den
Duik was de eerste. Onder gejuich en
(Van onze weerkundige medewerker)
Mei heeft kans gezien het gunstige weer
ook tijdens de pinksterdagen te prolon
geren. Het aantal droge dagen bedraagt
nu voor het grootste deel van ons land al
veertien. Er hebben zich tijdens de
pinksterdagen geen complicaties voorge
daan. 's Nachts dreven uitgestrekte
wolkeicvelden van de Noordzee binnen
maar in de morgenuren loste de zon deze
weer op. Wel was de wind koel. In het
oosten en zuidoosten van ons land viel
maandagmorgen nog wat lichte regen. In
het kustgebied bleef het met 14 tot 16 C.
ook koeler dan zondag. Vooral 's avonds
was het koud door de koude zeelucht met
wolkenvelden.
Nog steeds vinden de oceqandepressies
hun weg naar West-Europa versperd, zo
dat het koele maar droge weer nog zal
voortduren.
Verwachting tot morgenavond:
Vrij veel bewolking met hier en
daar enige regen. Matige wind
tussen noord en noordoost. Wei
nig verandering in temperatuur.
Volledige weerrapporten op pagina twee.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
VEERTIEN PAGINA'S.
gewuif voer het schip tussen de haven
hoofden uit, gevolgd door de andere sche
pen, die binnen een uur buiten lagen.
Geheel zonder incidenten verliep deze uit
vaart niet. De „Oceaan IV", die tussen een
rij schepen probeerde te dringen, kreeg
een paar forse duwen van een rivaal en
draaide achterstevoren naar de havenmond.
Eenmaal buiten voeren de schepen over
de vrij ruwe zee onder een grauwe hemel
en lichte regenbuitjes naar het noordwes
ten. De schepen met betrekkelijk lichte
motoren hesen al spoedig het achterzeil, om
van de straffe wind zoveel mogelijk voor
deel te behalen.
De silhouetten van de bemanningen op
de dekken, de trawldekken en in de wan
ten werden al gauw kleiner. Het duurde
niet lang, voordat de snelle loggers aan de
horizon verdwenen waren.
In Vlaardingen gaf om klokslag 6 uur de
VL 216 het startsein. Zij voer ook als eerste
de mond van de haven uit. Stuk voor stuk
volgden toen de andere schepen. De vloot
werd begeleid door een rijkspolitievaartuig
met aan boord de burgemeester, mr. J.
Heusdens, en de leden van het comité
Vlaggetjesdag.
Advertentie
BEWAREN
REPAREREN
KAMPERMAN
Wagenweg 11 - Haarlem - Tel. 12924
(Van onze correspondent in Limburg)
Zaterdagmiddag heeft het eerste Neder
landse parachutisten centrum, dat sedert
vorig jaar op het vliegveld Zuid-Limburg
bij Beek is gevestigd, de eerste afdeling
parachutisten van het rode kruis afgele
verd, nadat twaalf van de dertien leden,
geselecteerd uit de Limburgse afdelingen,
ter afsluiting van hun opleiding, een de-
monstratiesprong hadden gemaakt bij een
straffe wind, waarvan de sterkte op ver
schillende hoogten nogal varieerde. Een
deel van de parachutisten, kwam terzijde
van het uitgestippelde landingsterrein te
recht. Een der parachutisten landde ra
kelings langs een hangar, op een hek, an
deren bleven in bomen hangen, maar al
len kwamen ongedeerd terecht. Drie van
de parachutisten zijn vrouwen. Met deze
parachutistenafdeling is een begin ge
maakt met het parachutistenkorps dat
het Nederlandse Rode Kruis gaat vormen
om in gevallen van nood ook in moeilijk
toegankelijke rampgebieden ten spoedig
ste deskundige hulp te bieden.
,v vv■■/v'rv.\ W/.-'v v./w:.:'/»-w.
blanco. Zou deze motie zijn verworpen, dan
zou het plan tot vernieuwing van het
Krelagehuis zijn aangenomen met 1461
stemmen voor, 728 tegen en 131 blanco. Het
Hillegomse plan zou 695 stemmen voor,
1494 stemmen tegen en 131 blanco stemmen
hebben verkregen. Ten aanzien van de con
tributieverhoging was de stemming in de
afdelingen als volgt: vóór 663 stemmen,
tegen 410, blanco 1247.
De voorzitter: „Het hoofdbestuur zal zich
nader beraden. Ik sluit de vergadering."
Afgevaardigde van Wassenaar: „Ik pro
testeer tegen de gang van zaken. Wij zijn
hier niet gekomen om naar huis te worden
gestuurd."
Voorzitter: „Ik wil u niet naar huis stu
ren. Als u hier wilt blijven zitten, moet u
dat weten. Uw afdeling heeft het uitstel
van de plannen veroorzaakt. Verder praten
heeft nu geen zin." Hierna dreunde de
bestuurstafel onder een ferme hamerklap.
De heer F. L. Put, eigenaar van een vo
gel- en dierenpark aan de Zwolseweg te
Apeldoorn, is ernstig gewond bij een door
hem ondernomen poging om twee vech
tende beren van elkaar te scheiden. Toen
de heer Put het hok had geopend om een
einde te maken aan de vechtpartij, kwam
een der beren naar buiten. Hij viel de
heer Put aan. Twee buren hebben hem,
met behulp van een bij] en een ijzeren
staaf, ontzet. Ze slaagden er bovendien in
de beer in het hok terug te drijven.
De heer Put is levensgevaarlijk gewond
opgenomen in het Julianaziekenhuis te
Apeldoorn.
(Van onze reisredacteur)
GENÈVE, 19 mei Het is gisteren, na een bewogen pinksterweekeinde,
zonneklaar geworden wat op. zijn allerbest het resultaat van de Geneefse
ministersconferentie der Grote Vier kan zijn: een tijdelijke regeling voor de
Berlijnse crisis en een agenda met wat aanbevelingen over enkele onderwerpen
voor de topconferentie, die er op zal moeten volgen.
Wat is er gebeurd?
Gromyko heeft een streng requisitoir ge
houden tegen het westelijke vredesplan en,
en passant, een pleidooi voor zijn eigen
voorstellen en Christian Herter gaf namens
het Westen te verstaan dat de heer Gromy
ko zijn voorstellen net zo goed weer kan
inpakken. Dat was conform de verwachtin
gen. Maar de algemene consternatie werd
gewekt door de loslippigheid van de Ame
rikaanse woordvoerder, de onder-staats
secretaris van Voorlichting, Andrew Ber-
ding, die eerst half vertrouwelijk, maar
daarna heel eventjes openlijk, te verstaan
gaf, dat als de Russen het westelijke pak
ket zouden verwerpen, het Westen wel
geneigd zou zijn intussen met een tijdelijke
regeling voor de Berlijnse crisis genoegen
te nemen. Nu was dat allang duidelijk,
maar het werd vreemd gevonden dat de
Amerikaanse woordvoerder dat westelijke
vredesplan, waar zo lang en ijverig aan
geknutseld was, eigenlijk al terzijde legde
voordat de Russen het openlijk goed en wel
verworpen hadden.
Misschien was het niet helemaal zijn
schuld. De mannen van de internationale
persbureaus, gewikkeld in een verwoede
veldslag om de primeur, trokken hem de
vermaledijde woorden uit de mond. Nau
welijks stonden ze op de telex, of de andere
westelijke delegaties brandden los. Boze
Fransen en Westduitsers riepen moord en
brand en zeiden dat het Westen geenszins
zijn breiwerkje zou uithalen. Zelfs Lloyd.die
van verzoenende neigingen wordt verdacht,
zei (in zijn vuistje lachend): „Het is niet
waar".
Gisterochtend plakte Berding zelf ten
slotte over de zoveelste breuk in het weste
lijke kamp een papiertje met een officieel
dementi, namens alle westelijke partners:
„Berichten als zou het Westen zijn vredes-
pakket openbreken en zich toeleggen op
een regeling voor Berlijn, zijn onjuist. Het
Berlijnse probleem kan niet afzonderlijk
worden afgedaan. Wij zullen over Berlijn
praten volgens de in onze voorstellen neer
gelegde richtlijnen (vrije verkiezingen en
hereniging van de stad in afwachting van
een volledige regeling voor Duitsland)."
Dit dementi ten spijt mag men toch wel
aannemen dat dit nu de fameuse „fall-
back-positie" van het Westen is, de houding
waarop men in ernstige gevallen terug
wil vallen. De Britten en Amerikanen, en
zelfs de Westduitsers, misschien alleen de
Fransen niet, achten dit onvermijdelijk.
Alleen, het was niet nodig het nu al te
zeggen en daartnede de heer Gromyko een
momentje van innige verrukking te schen
ken.
Weldoortimmerd
De Russische minister beheerste zijn
glimlach overigens voortreffelijk. Hij pre
sideerde gisteren met zijn strengste offi-
cier-van-justitie-gezicht. toen hij de goed
deels academische discussie over de weste
lijke en Russische voorstellen opende. De
Oostduitser Bolz mocht eerst aan het
woord. Hij hield een weldoortimmerde rede,
vol ongerustheid over het gevaar van een
Westduitse herbewapening, prees eigen
vredelievendheid, pleitte voor een Duitse
raad met gelijke vertegenwoordiging van
Bonn en Pankov, en zei nadrukkelijk dat
de Duitse hereniging geen zaak van deze
conferentie, maar van het Duitse volk is.
Hij foeterde tegen de westelijke voorstellen
inzake Berlijn, die een aanslag op de Oost-
duitse soevereiniteit zouden vormen en ver
klaarde zich tenslotte, niet geheel onver
wacht, een bewonderaar van het Russische
voorstel tot een vredesverdrag met de twee
Duitse regeringen en liquidatie van de be
zetting van West-Berlijn. In het westelijke
plan zag hij geen geschikte grondslag voor
een discussie. En hij gaf ook nog sarcas
tisch te kennen dat als de D.D.R. door som
mige landen niet de jure erkend wordt, zij
dat lot deelt met de 680 miljoen zielen tel
lende Chinese volksrepubliek.
Lekgeschotcn
Na Bolz kwam de Amerikaan Herter met
enige heldere volkenrechtelijke argumen
ten Gromyko's voorstellen lek schieten. Hij
zei dat de Amerikanen de oorlog hadden
gevoerd met nazi-Duitsland, dat één staat
was. Wat er na 1945 gebeurd is, heeft
slechts een incidenteel karakter als gevolg
van een bezetting door vier mogendheden.
De Verenigde Staten zijn nooit in oorlog
geweest met de bondsrepubliek of met de
zogenaamde DDR en kunnen dus ook geen
vrede met hen sluiten. Een vredesverdrag
met twee Duitslanden zou trouwens on
overzienbare politieke en legale verwikke
lingen met zich brengen. Wie moet hen
vertegenwoordigen? Wie moeten verplich
tingen nakomen? Het Russische voorstel
bevat het zaad voor conflicten en onenig
heid. Derhalve: eerst hereniging, dan een
vredesverdrag
Gromyko draaide die stelling in zijn be
toog van 55 minuten precies om: eerst een
vredesverdrag, dan moeten de Duitsers zelf
tot hereniging zien te komen. Hij herhaalde
ook zijn eis tot ontruiming van West-Ber-
Thomas Overbury:
Wie zichzelf verheft op de roem van
zijn voorouders, kan ten hoogste ver
geleken worden met een goede aard
appel.
Advertentie
BARTELJORISSTR. HAARLEM TEL 13439
lÉIDSÈSTRAAT (BIJ KONINGSPLEIN) AMSTERDAM TEU 223596
FALCON WOLLEN TWEEDMANTELS
Haarlems steun aan Krelagehuis
(Van onze Haagse redacteur)
Naar wjj vernemen is men op het mi
nisterie van Binnenlandse Zaken van plan
spoed te betrachten met de behandeling
van het geschorste besluit van de Haar
lemse gemeenteraad om gedurende veertig
jaar 35.000 bij te dragen in het jaarlijkse
exploitatietekort van het door de Konink
lijke Algemene Vereniging voor Bloembol
lencultuur te moderniseren Krelagehuis.
De reeds zaterdag door ons gemelde schor
sing door de Kroon van het raadsbesluit is
geschied om het departement in de ge
legenheid te stellen na te gaan of er strij
digheid is met de wet of het algemeen be
lang. Dit is echter de vaste formule. Hoe
wel men ons de concrete reden van het
ministeriële ingrijpen niet wenste te ont
hullen hebben wij de stellige indruk ge
kregen, dat men in Den Haag van het
raadsbesluit van Haarlem tamelijk ge
schrokken is.
Er is alle aanleiding tot de veronder
stelling, dat de rijksoverheid op een open
lijke concurrentie tussen twee gemeenten
(Haarlem en Hillegom) niet bijster gebrand
is en men kan zich voorstellen, dat er
twijfel is gerezen ten aanzien van de vraag
of het Haarlemse stadsbestuur wel aan de
financieel-technische voorwaarden van een
dergelijk besluit heeft voldaan. Met andere
woorden: men wil nagaan of er wel vol
doende dekking aanwezig is.
Er zal nu door het ministerie eerst over
leg met Gedeputeerde Staten van Noord
holland, die het raadsbesluit onmiddellijk
goedkeurden, worden gepleegd. Levert dat
voor Haarlem geen positief resultaat op
dan dient de voltallige Raad van State te
worden gehoord over een door de Kroon
uit te vaardigen vernietigingsbesluit. Dit
advies is geheim. Men heeft op het de
partement zoveel haast achter de schorsing
gezet, omdat deze binnen twee maanden
na de aanvaarding van het. raadsbesluit
dient te zijn uitgesproken. Aan de nu vol
gende behandeling is weliswaar geen tijds
limiet gesteld, maar men verzekerde ons,
dat men er naar zal streven de onzeker
heid zo gauw mogelijk uit de wereld te
helpen.
BONN (UPI) Het archief van het
Westduitse parlement is vannacht ge
deeltelijk verwoest door een brand, die
door een 31-jarige pyromaan gesticht is.
De brandweer was de situatie snel mees
ter. De dader heeft zich vanochtend bij de
politie gemeld. De politie zegt, dat hij de
indruk maakte geestelijk gestoord te zijn.
De brand werd bijna onmiddellijk ont
dekt door nachtwakers. De delen van het
archief, die het zwaarst beschadigd zijn,
betreffen economische zaken en belas
tingen. Niemand werd bij de brand ge
wond.
Advertentie
reigerstraat 112 - haarlem-noord
Advertentie
Complete meubilering - Opgericht 1833
Grote sortering BANKSTELLEN
Ziet onze etalages
Barteljorisstr. 39-41 - Haarlem - Tel. 10250
lijn, zijn bezwaren tegen de westelijke kop
peling van wijduiteenlopende problemen,
zijn wens om tot een topconferentie te
komen. Het westelijke voorstel inzake Ber
lijn kan onmogelijk onderwerp van discus
sie zijn. De Duitse hereniging kan niet op
deze, noch op enige andere conferentie
besproken worden.
Het was een keiharde rede, die slechts
aan het einde enige minimale verzwakking
onderging. Gromyko zei dat de enige on
derwerpen in het westelijke pakket, die de
moeite lonen zij het dan afzonderlijk
besproken te worden, de volgende zijn: de
verklaring der Grote Vier dat zij geen
agressie zuilen plegen beperking der
bewapening militaire uitdunning in een
Centraaleuropese zone en (maar dan
slechts in principe) het denkbeeld van een
gemengde Duitse commissie. Die vier zaken
vormen dan ook net de suikerlaag om
andere bittere pillen.
Men moet aan de in Britse en Westduitse
delegatiekringen uitgesproken mening dat
Gromyko het westelijke voorstel nog niet
categorisch verworpen heeft, dan ook niet
te veel waarde toekennen.
Wat nu?
Eerst nog wat meer pleidooien en requi
sitoirs. Dan misschien intensivering van het
privé-overleg. Vermoedelijk komt de West-
berlijnse burgemeester Willy Brandt naar
Genève om advies te geven in de brandend-
ste kwestie van en de aanleiding tot dit
overleg: Berlijn.