Iphigeneia in Aulis
N.Ph.O. en „Caecilia" concerteerden
in Concertgebouw voor Anjerfonds
Schouwburgdirecteuren op
stadhuis ontvangen
G. Cuvelier won aankomstronde in
het „Van der Aartsportpark"
Romantisch Voorzomer Muziekfeest
Richard Flink regisseerde als eerste Nederlander:
&&£pt Hint taxLeA
5
Erna Spoorenberg en Guus
Hoekman oogstten grote bijval
Haarlemse politierechter
Bromfietser reed onder
invloed: een week cel
HALFZWARE - ZACHT EN TOCH PITTIG!
Kind uit water van
Raamsingel gered
Met weggenomen kano op
zee omgeslagen
Lening voor gemeente
Geslaagde jeugdwedstrijden
van Atmodes
Herdenkingssteen in
gereformeerde kerk
in Haarlem-Noord
Demonstratie van nieuwe
belichtingsinstailatie
Kort nieuws
Burgerlijke Stand
van Haarlem
MAANDAG 1 JUNI 1959
HAARLEMS DAGBLAD
OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
ZATERDAGAVOND had ten bate van het Prins Bernhard Fonds en georganiseerd
door de afdeling Haarlem van deze instelling het Romantisch Voorzomer Muziekfeest
plaats waarvan men in de editie van donderdag een vóórbespreking heeft kunnen
lezen van de hand van onze medewerker Jos. de Klerk. Het eigenlijke concert in het
gemeentelijk Concertgebouw werd, zoals men weet, gevolgd door een nachtfeest in
de Vleeshal en uiteraard was de samenstelling van het programma tevens gericht op
een „stemming-maken"' als inleiding op deze feestelijkheid. Alvorens men zich echter
in de lusthof der romantiek ging vermeien, besteeg de heer Frans Heerkens Thijssen,
voorzitter van het Anjerfonds Haarlem, het podium om de aanwezigen te begroeten
en meer in het bijzonder de Commissaris der Koningin en mevrouw Prinsen, als
mede mevrouw Cremers, wier echtgenoot helaas verhinderd was deze avond bij te
wonen; ook heette hij welkom de burgemeester van Bennebroek en mevrouw
Van der Hoop.
DE HEER HEERKENS THIJSSEN sprak
zijn waardering uit voor het werk van het
damescomité van actie, dat dank zy een
grote mate van energie en enthousiasme
vele honderden belangstellenden voor deze
avond had kunnen werven. In het bijzon
der noemde hij het werk van de dames
mevrouw H. A. Elias-Buurman, mejuf
frouw B. M. Meltzer en mevrouw J. M.
van Hengel-Couperus die ieder een boeket
bloemen aangeboden kregen. Tenslotte
dankte hij de muzikale medewerkers aan
het concert voor hun bereidwilligheid en
met name het mannenkoor „Caecilia" dat,
met het oog op het bijzondere karakter
van deze avond, enkele veeleisende num
mers speciaal had ingestudeerd.
Nadat dit koor het „Wilhelmus" had doen
klinken, kon het programma een aanvang
nemen. Een wat naar binnen gekeerde
vorm van romantiek kreek men eerst te
horen in het „Nachtgesang im Walde" van
Schubert waarin de vier hoornisten van
ons orkest de verzadigde weemoed van
hun timbres voegden bij de donkere sono
riteit van de mannenstemmen. Vervolgens
betrad het gehele Noordhollands Philhar-
monisch Orkest het podium om onder lei
ding van Anton de Beer de ouverture
„Rosamunde' te spelen; aan menig trekje
kon men horen dat de dirigent er in slaag
de zijn liefde voor deze muziek op het
orkest over te dragen.
EEN MEER UITBUNDIG karakter
kreeg het concert met vier nummers uit
„Faust" van Gounod. Hiervoor had men
de medewerking verkregen van de sopraan
Erna Spoorenberg die veel bewondering
oogstte voor een virtuoze voordracht van
de bekende „juwelen-aria" en de bas Guus
Hoekman die met grootse verve de aria
van het gouden kalf en de serenade van
Mefisto ten gehore bracht. De ultra-popu
laire soldatenmars besloot dit programma
nummer, waarbij „Caecilia" zijn aandeel
op markante wijze verzorgde.
Het programma vermeldde merkwaar
digerwijze twee premières voor Haarlem,
te weten een „Rhapsodie Espagnole" van
De Haarlemse politierechter mr. J. P.
Petersen heeft vanmorgen een 48-jarige
Hongaarse inwoner van Beverwijk wegens
het rijden onder invloed van sterkedrank
op een bromfiets veroordeeld tot een week
gevangenisstraf en vier maanden ontzeg
ging van de rijbevoegdheid. De officier van
Justitie, mr. G. W. F. van der Valk Bou-
man, had dezelfde gevangenisstraf, doch
een jaar ontzegging geëist.
De man reed op 18 april des middags om
half vijf slingerend door de Peperstraat in
zijn woonplaats. Voetgangers moesten op
zij springen om hem te ontwijken. Volgens
de politie verkeerde hij in kennelijke staat
van dronkenschap. Ter zitting ontkende
hij onder invloed te zijn geweest. Hij had
niet eens gereden. Hij was enige keren ge
opereerd en gebruikte nog medicijnen. Op
die dag had hij veertig graden koorts en
hij was duizelig geweest.
Een landgenoot van de verdachte ver
klaarde als getuige dat hij zijn vriend
slechts naast zijn bromfiets had zien
lopen. De politierechter waarschuwde de
getuige er voor een meineed af te leggen.
De officier achtte het ten laste gelegde
bewezen en mr. Petersen veroordeelde de
Hongaar tot genoemde straf.
Een 23-jarige inwoner van Velsen werd
conform de eis veroordeeld tot 40 of 12
dagen, omdat hij in zijn woonplaats onder
invloed op een fiets had gereden.
Verzet tegen jachtopziener
Een 27-jarige Amsterdamse betonvlec'n-
ter reed op 1 maart op zijn bromfiets over
verboden terrein in de duinen bij Heems
kerk. Een jachtopziener hield hem aan en
vroeg zijn naam en adres. De betonvlech-
ter gaf de gevraagde gegevens onvolledig
en onduidelijk en de jachtopziener wilde
hem meenemen naar het bureau in Wijk
aan Zee. De man weigerde mee te gaan,
sloeg twee keer naar de ambtenaar, rukte
zich los en schold de jachtopziener onder
andere uit voor „Uitslover".
De officier van Justitie eiste 50 of 15
dagen en twee weken voorwaardelijke ge
vangenisstraf met drie jaar proeftijd. De
politierechter vonniste conform.
Gevonden tas gehouden
Een 26-jarige wegwerker uit Zwanen
burg werd wegens verduistering conform
de eis veroordeeld tot 40 of 12 dagen,
omdat hij een door hem gevonden akten-
tas niet had aangegeven. De man werkte
aan de Schipholweg en trof de tas bij de
slootkant aan. Er zaten woordenboeken,
een agenda, een pijp en een aansteker in.
De wegwerker nam de tas mee naar huis
en gaf zijn vondst niet aan.
Heling van bollen
De politierechter veroordeelde een 44-
jarige bollenkweker uit Haarlemmermeer
wegens schuldheling van bollen conform
de eis tot 50 of 15 dagen.
Eind februari kocht de man van een
bloemistknecht uit Lisse een partij van
20 000 anemonebollen voor 75 en enige
dagen later 6000 ranonkels voor ƒ25. Hij
stond terecht, omdat hij de bollen had ge
kocht zonder zich voldoende van de her
komst te vergewissen. Later werden de
partijen voor bijna het dubbele geveild.
De officier van Justitie achtte opzetheling
niét, doch schuldheling wèl bewezen.
Liszt en een scherzo van Henri Litolff; aan
de uitvoering van beide werken verleende
solistische medewerking de pianist Stevan
Bergmann. Deze stukken bevatten wat men
ervan verwachten kon: Liszt de meeslepen
de kracht van een radikale, met elan be
dreven oppervlakkigheid, Litolff een wat
akademische, aan Mendelssohn verwante,
doch zeer welluidende bravoure. De pianist
schoot niet te kort in virtuoze beheersing
maar miste het contact met de muzikale
stroom, de ritmische gedrevenheid, de plas
tiek in de toon waardoor zijn spel ondanks
grote technische gaafheid toch niet geheel
over het voetlicht kwam.
VIJF NUMMERS van Strauss comple
teerden het: programma, namelijk drie wal
sen: de „Kaiserwalzer", „Frühlingsstim-
men" waarin Erna Spoorenberg voor haar
coloratuur een open doekje verwierf.
„Wein, Weib und Gesang", waarvan de ge
moedelijke opgewektheid reliëf kreeg dooi
de medewerking van de mannenstemmen
van „Caecilia", alsmede de Pizzicato Polka
en de Radetzky Marsch. Het applaus aan
het eind zal in de eerste plaats de dirigent
Anton de Beer gegolden hebben die zijn
ongewone taak met grote voortvarendheid
en aandacht voor het detail verricht heeft.
Vervolgens begaven de gasten zich naar
het nachtfeest in de Vleeshal.
Advertentie
GOLDEN MIDWAY SUPER, is de ENIGE Halfeware
die "voldoet aata de twee voornaamste wensen
vaa veeleisend© rokers 3 ZACHT EN TOCH PITTIG,
Ets.— verpakt ia handige tabakszak!
Probeer hem vandaag nog.
Er is ook
GOLDEN MIDWAY Halfzware shag
ia de gewone verpakking.
Zaterdagmiddag om halfvier is een zes
jarig meisje, nadat zij langs de kant van
de Raamsingel te Haarlem had gespeeld,
in het water geraakt. De heer C. de Jong,
die op de Raamvest 45 woont, is het kind
nagesprongen en heeft het op het droge
gebracht. Een oudere broer van het meis
je heeft het naar haar huis in de Vijfhoek
gebracht.
Een zestienjarige Zandvoorter begaf zich
zondag zonder voorkennis van de eigenaar
met een op het strand liggende kano op
zee. Op tweehonderd meter uit de kust
kwam hij in moeilijkheden. De kano sloeg
om en de preziervaarder zwom naar het
strand. Een strandexploitant haalde later
de kano op.
Voor de aankoop van een perceel grond
willen B. en W. van Haarlemmermeer
16.000,lenen bij de Coöperatieve Boe
renleenbank Haarlemmermeer. De rente
is 4 1/4 percent per jaar. De looptijd is
dertig jaar.
Vanmorgen is te Haarlem de twaalfde
jaarvergadering met congres begonnen van
de Vereniging van Schouwburg- en Con
certgebouwdirecties met een ontvangst
door het gemeentebestuur.
Burgemeester mr. O. P. F. M. Cremers
heeft de gasten welkom geheten en opge
merkt, dat er een goede band bestaat tus
sen de gemeentebesturen en de leden dei-
vereniging. De zorgen van de leden worden
gedeeld door de overheid en deze deelt
de zorgen met de leden. De schouwburg
directies hebben met vele moeilijkheden te
kampen en belangstellend kijken zij toe
wat er in de kringen van toneel, concert,
ballet en opera gebeurt. In de loop der
jaren is er op technisch gebied veel verbe
terd en de salarissen zijn gelukkig aange
past aan de beroepen van anderen.. De
lé$en' der verenigingen kunnen zich niet
buiten de problemen stellen en gebleken
Advertentie
RALSTON en VERVET Al
Dealer voor Heemstede en omgeving
Fa. H. REE
Binnenweg 89 - 89A - Heemstede - Tel. 38681
VERF - BEHANG - GLAS etc.
De HDAV „Atmodes" hield zondag op
het terrein aan de Kleverlaan jeugdwed
strijden voor verenigingen uit de afdeling
Kennemerland der KNAU. Er hadden niet
minder dan 350 atletes en atleten inge
schreven, doch een puike organisatie droeg
er zorg voor, dat ondanks het groot
aantal inschrijvingen de wedstrijden
prompt op tijd werden afgewerkt. Het was
ongetwijfeld jammer dat de grasmat van
hét terrein aan de Kleverlaan goede pres
taties bij voorbaat uitsloot en de behoefte
aan een sintelbaan is dan ook weer eens
heel duidelijk naar voren gekomen. Eigen
lijk kwam alleen de jeugdrecordhoudster
van Nederland op kogelstoten mej. Van
Wijk van DEM tot een goede prestatie.
Met 15.28 m. won zij het kogelstoten, ter
wijl zij bij het speerwerpen tot 36.67 m.
kwam, hetgeen ook al ruim voldoende was
voor de eerste rlaats.
De 60 m. meisjes D was voor T. van
Geylswijk van Atmodes in 8.6 sec. en de
60 m. meisjes in de C-categorie werd een
overwinning voor J. van Duffelen van At
modes in 8.1 sec. Dezelfde atlete won ook
het vèrspringen met 4.65 m. M. Pijl en
J. Dobbelaere (beide Atmodes) leverden
een scherpe strijd op de 80 m. meisjes B.,
die werd gewonnen door eerstgenoemde
in 10.5 sec. M. van Duffelen (Atmodes)
won de 100 m. meisjes A in 13.2 sec. en
haar clubgenote M. Kools het vèrsprin
gen bij de A-meisjes met 4.91 m. Het hoog
springen meisjes A werd een overwinning
voor Thomas van DEM met een goede
sprong van 1.43 m., waarmede zij O. Bcrk-
hoff van Atmodes en C. Fictoor van Gita
met vijf cm. overtrof. De vier estafette
nummers werden allen door Atmodes ge
wonnen. De 4x60 m. meisjes D ging in 38.1
sec., de 4x60 m. meisjes C in 36 2 sec.,
de 4x80 m. meisjes B in 42 sec., terwijl
de winnende Atmodesploeg de 4x100 m. in
54 sec. aflegde.
Bij de jongens won H. van Goor (Haar
lem) de 60 m. jongens in 7.6 sec., terwijl
Baan van R.K. Holland de 60 m. jongens
C won in 7.5 sec. voor J. Thuis van Haar
lem, die 7.6 sec. noteerde. Adelaar van
R.K. Holland won het vèrspringen met 6.14
m. en de 100 m. in 11.5 sec. Een goede
verrichting leverde ongetwijfeld Weyers
van Haarlem, die ondanks de zware gras-
baan tot 1 min. 27.3 sec. kwam op de 600
m. Keyzer van Suomi won het speerwer
pen bij de jongens A met een worp van
45.11 m. en Leuwener (Haarlem) het ko
gelstoten in de B-categorie met 13.38 m.
Mascini van Haarlem won het hoogsprin
gen met een voor hem matige sprong van
1.65 m. Haarlem won de 4x60 m. jongens
C in 29.5 sec. en Holland zowel de 4x80 m.
B als de 4x100 nu A in resp. 38.3 sec. en
47.6 sec.
is, dat de entree's niet voldoende zijn om
een goede exploitatie te verkrijgen. De
overheid verleent medewerking, maar veel
kan zij in de huidige tijd niet bijdragen,
omdat zij ook financiële zorgen kent.
De burgemeester herinnerde aan de ver
beteringen die in de afgelopen maanden
in de Haarlemse schouwburg tot stand zijn
gekomen en deelde mee, dat er nog plan
nen in portefeuille zijn. Hetzelfde doet zich
in het Concertgebouw te Haarlem voor,
waar reeds een en ander verbeterd is, ech
ter nog niet voldoende. De burgemeester
verzekerde de leden, dat het gemeentebe
stuur zich de zorgen der leden der ontvan
gende vereniging aantrekt en gaarne wil
meewerken het ballet, het concertleven en
het toneel tot bloei te brengen.
De waarnemend voorzitter der Vereni
ging van Schouwburgdirecties, waarvan de
heer Deinum gedurende het -bestaan- van
twaalf jaar directeur is, de heer J. Picini
uit Breda, heeft woorden van dank ge
sproken.
Vanmiddag wordt de jaarvergadering
der vereniging gehouden en de leden zul
len in de gelegenheid zijn de nieuwe to
neelverlichting en de bedrijfstelevisie in
de Stadsschouwburg in ogenschouw te ne
men. Om vijf uur zal burgemeester mr.
Cremers de Bouwmeestermedailles uitrei
ken en het portret, dat Kees Verwey van
de heer J. B. Schuil heeft gemaakt, ont
hullen. Het portret zal een plaats krijgen
in de schouwburg.
Zaterdag 6 juni zal mejuffrouw J. Koen,
penningmeesteresse van het bouwfonds,
in de in aanbouw zijnde gereformeerde
kerk aan de Generaal Spoorlaan in Haar
lem-Noord een herdenkingssteen metse
len. Tevoren zullen de voorzitter van de
commissie van beheer, de heer D. A. J.
Spek, en de predikant van de gemeente,
ds. J. de Ruig, korte toespraken houden.
DE TONEELGROEP „THEATER" heeft
onlangs de Nederlandse première ge
geven (jongstleden zaterdag had in de
Haarlemse Schouwburg een herhaling
plaats voor vele belangstellenden) van
„Iphigeneia in Aulis" van Euripides, welk
drama door hem bij zijn dood in het jaar
404 voor Christus onvoltooid werd nagela
ten. De buitengewoon knappe vertaler,
mr. Evert Straat, heeft zich terecht be
perkt tot het gedeelte, dat met aan zeker
heid grenzende waarschijnlijkheid aan de
Griekse dichter kan worden toegeschre
ven, dus met weglating van de weinig ge
lukkig te noemen verschijning van de go
din Artemis, wier door een nabestaande
opgestelde slotrede een raadselachtig, al
thans aan het voorgaande afbreuk doend
element bevat. Men vraagt zich af: hoe
komt het dat dit meesterwerk later is
de stof opnieuw behandeld door onder an
deren Racine en in de vorm van een ope
ra gegoten door Von Gluck niet eerder
op onze planken tot leven is gebracht? Het
is geen afdoende verklaring als men zegt,
dat de vroegere toneelleiders op enkele
uitzonderingen na te weinig ontwikkeld
waren om meer te zien dan wat in pas
klare bewerking of door successen elders
onder hun ogen werd gebracht. Evenmin
kan men de onbekendheid wijten aan het
destijds ontbreken van subsidies om ge
waagde ondernemingen te financieren.
Enerzijds immers bediende men zich
reeds lang van zogenaamde leescommis
sies en anderzijds waren treurspelen be
paald zeer in trek, zij het meestal in aan
passing bij heersende stijlbeginselen. En
daarmee komen wij bij het beslissende
punt: de herontdekking-van Euripides was
voorbehouden aan de mens van nu. In zijn
dezer dagen in de tweede reeks boeken
van de Volksuniversiteitsbibliotheek bij de
Erven F. Bohn te Haarlem verschenen
studie in causerietrant „De Griekse tra
gedie" merkt dr. J. P. A. Eernstman op:
„Euripides is reeds door vele tijdgenoten,
maar ook tot in de vorige eeuw toe, vaak
verguisd en fel becritiseerd.De laatste
jaren begint hij weer in aanzien te stij
gen. Meer en meer ziet men opnieuw de
grandeur, niet alleen de grootheid van de
kunstenaar, maar ook de grootheid van
deze -denkende," verwerkende, -"niet"'alles
klakkeloos overnemende geest."
MISSCHIEN MAG men het psycholo
gisch realisme noemen, waardoor de he
dendaagse toeschouwer in het bijzonder in
„Iphigeneia in Aulis" wordt gefrappeerd.
Dit vloeide voort uit de gemotiveerde twij
fel aan de goden en de vermeende zeker
heden van hun door zieners geopenbaarde
Advertentie
heeft dezelfde buitengewone
resultaten bij het haar zowel
van dames als van heren
Het „Van der Aartsportpark" in Haar
lem-Noord stond zaterdagmiddag volop
in de belangstelling van de wielersport.
Want behalve de aankomst van „Olym-
pia's Toer door Nederland" werd er ook
nog een afwachtingswedstrijd verreden.
Een koers over onbepaalde afstand. De
jonge Geb Cuvelier uit Nieuw Vennep
toonde zich daarin de slimste en snelste
renner. Hij sprong pas in de allerlaatse
ronde uit het peloton en ging met een
kleine voorsprong als winnaar over de
eindstreep.
Deze aankomstronde droeg het karakter
van een clubontmoeting tussen het Haar
lemse „De Kampioen" en „De Bataaf"
uit Halfweg. Desondanks verscheen t
een sterk veld van 47 amateurs en nieu
welingen aan de start. Van hen probeer
den Wesseling, Reekers en Jansen reeds
in de beginfase met een ontsnapping hun
slag te slaan. Maar de aanval van deze
drie demarranten reikte niet ver genoeg.
Daarvoor lag trouwens het tempo veel te
hoog. Ook Piers, Reekers, Blommaert,
Mathot, Bouma, Joop Cuvelier, Zantman,
Schouten, Bogaard en Bogers, de meest
actieve aanvallers, kregen geen kans om
zich af te zonderen. Reekers wist nog het
langst stand te houden. Hij werd echter
alleen wat premies rijker van zijn solo
vlucht.
Men hield het gelid angstvallig gesloten,
want elk moment kon het einde van de
strijd aangekondigd worden. Alleen de
zwakkere broeders werden van het hoge
tempo de dupe en moesten afhaken. Zij
waren meteen reddeloos verloren. Ook de
Haarlemmers Van der Geest en Blom
maert, die kort na elkaar ten val kwam-
men, zagen geen kans meer om hun daar
door opgelopen achterstand weg te wer
ken.
Nadat er zeventig minuten gefiestst
was waarin 35 ronden werden afge
legd kwam per mibilofoon het bericht
binnen dat de kopgroep van de „Toer" in
Haarlem was gearriveerd en daarom
werd het rondebord op vijf gezet. De de
marrages om een afscheiding te forceren
werden toen feller. Bogers, Piers en Zant
man wisten dertig meter voorsprong te
veroveren, doch deze winst bleek niet vol
doende. Hierop volgde solo-acties van
premiejager Reekers, Bogaard en Wes
seling, die het slot van de wedstrijd nog
bijzonder spannend maakten, leverden
evenmin het gewenste resultaat op. Een
massasprint, van het nog altijd zo'n der
tig koppen tellende peloton scheen uitein
delijk de beslissing te moeten brengen.
Maai in de allerlaatste ronde wist Geb
Cuvelier, die zich bij de verschillende
schermutselingen opmerkelijk rustig had
gehouden, toch nog een kleine voorsprong
te veroveren en die bleek voldoende om
er de overwinning mee te behalen. Ge
rard Wesseling won de spring van het pe
loton om de tweede plaats.
De uitslag luidde: 1. G. Cuvelier, Nieuw
Vennep (B.), De 46 kilometer in 1 uur 14
min. en 5 sec.; 2. G. Wesseling, Halfweg
(B.); 3. C. Piers, Haarlem (K.); 4. H.
Schouten, Badhoevedorp (B.); 5. A. Mul
der, Halfweg (B.); 6. E. Sminia, Haarlem
(K.); 7. J. Zomer, Halfweg (B.); 8. Th.
Bouma, Spaarnwoude (K.); 9. W. Bogers,
Nieuw Vennep (B.); 10. H. Peters, Heem
stede (K.).
Een voorwedstrijd voor aspiranten over
15 ronden leverde het navolgende resul
taat op: 1. Hoogland, Halfweg (B.); 2. Jan
sen, 3. Van Steyn, 4. Van der horst, 5.
Mathot, 6. Van Kaam, allen uit Haarlem
(K.).
beschikkingen. Bij Euripides gevoelen de
personen hun eigen en andermans verant
woordelijkheden voor hun daden. Derge
lijke complicaties gingen enigszins ten
koste van het onverbiddelijke, dat zich in
de schematische opbouw weerspiegelde,
ten koste ook van de traditionele eenvoud
en overzichtelijkheid, die men ten tijde
van het klassicistische geloof aan de re
gels van de kunst als onaantastbaar ideaal
beschouwde. En in de daaropvolgende pe
riode van romantiek en de uitwassen daar
van zag men het menselijk avontuur liever
in de breedte dan in de diepte. In het Hol
land Festival van 1951 en dat van 1952
heeft de Nederlandse Comedie het veel
eerder ontstane, maar het vervolg der ge
schiedenis behelzende deel „Iphigeneia in
Taurië" respectievelijk met en zonder
maskers, in een arena en op het gewone
toneel gerealiseerd. Van tragische twee
spalt tussen goed en goed, recht en
recht is in dat stuk nauwelijks sprake,
vandaar dat ik het in mijn bespreking
(mede in navolging van professor Philip
Whaley Harsh) kenschetste als een ver
heven melodrama. „Iphigeneia in Aulis"
behoort met sterkere allure tot hetzelfde
genre. Het heroïsche element is hierin op
vallender aanwezig, maar het sentimente
le pathos evenzeer. Wederom is er een
veelheid van aspectveranderingen (gran
dioos heeft Euripides het beginsel der dra
matische ironie gehanteerd) der gestelde
situatie. Maar het gaat voortdurend en
ten slotte om de innerlijke reacties op de
uiterlijke feiten, die niet langer als abso
luut noodzakelijk worden erkend. Men
gaat interpreteren, men probeert er eigen
roem aan te ontlenen of er onderuit te ko
men. Met andere woorden: de strijd gaat
tussen plicht en liefde, tussen eer en
zwakheid. Daarmee heeft Euripides de tra
gedie gebracht op het plan der relativi
teit. De tweespalt deelt zich mee aan alle
hoofdpersonen en is er een tussen goed en
slecht als veranderlijke normen.
HOE STAAN DE ZAKEN? De Griekse
vloot van duizend zwaarbemande schepen,
op weg om Troje te verdelgen, kan door
tegenkracht of stilte van de wind niet ver
der. Volgens de orakelspraak van Kalchas
kan de. expeditie pa's worden 'Voortgezet
als koning Agamemnon zijn dochter Iphi
geneia aan de godin Artemis geofferd
heeft. Deze begerig naar roem lokt
haar naar Aulis door een bedriegelijke
brief, waarin haar 'n huwelijk met Achil-
leus wordt voorgespiegeld. Zijn vrouw Klu-
taimnestra ontdekt de afschuwelijke toeleg
en probeert hem tot betere gedachten te
brengen, maar Agamemnon vreest de
wraak van zijn door Odysseus en Mene-
laos ingelichte medestanders. Niet. onver
meld mag blijven, dat hij tevoren door be
rouw overmand vergeefs gepoogd had de
komst van zijn geliefde kind alsnog te voor
komen. De poging van Achilleus om de be
wonderde Iphigeneia op het laatste ogen
blik heldhaftig te redden mislukt door
haar extatische besluit vrijwillig het offer
van haar leven voor de eer van haar ge
slacht en haar vaderland te brengen. Het
is een aangrijpend spel van critisch door
lichte politiek en gevoelig geopenbaard
verdriet. Men kan er inkomen, zoals dat
heet. De mogelijkheid tot medelijden is
wezenlijk aanwezig, doordat „Iphigeneia
in Aulis" dichter bij ons staat dan de
treurspelen van bovenmenselijke nood-
lotswetten. De reeds genoemde maar on
volprezen vertaler heeft met de inspiratie
van fenomenale taalbeheersing de over
brugging van de afstand tot de oudheid
stevig gefundeerd, nota bene met inacht
neming van de wisselende maatsoorten
der namenrijke verzen. Enkele anachro
nismen, zoals: chef, in het geweer, baby
(waarom niet: zuigeling?) en schoonheids-
fouten als: heerseresse, kan men bij on
verbeterlijke verdiensten gemakkelijk
vergeven.
WERKELIJK TRAGISCH, naar onze
begrippen, is eigenlijk alleen Klutaimnes-
tra, wier wanhopig leed verkeert in wrok,
die zich over het einde heen voortzet. Aga
memnon zal er nog van lusten dat wis
ten de Atheners door hun historische ken
nis, dat weten wij nu dankzij Caro van
Eyck, die voorwaar haar geweldige ener
gie nog niet had opgebruikt bij het val
len van het doek. Het vermaarde requisi
toir, waaraan reeds een hele scala van be
wogenheden vooraf was gegaan, had een
hartstochtelijke geladenheid nog versterkt
door een suggestieve plastiek. Zij verte
genwoordigde aldus metterdaad de top
klasse van de Nederlandse toneelkunste
naars. Anne-Marie Heyligers, fysiek niet
de ideale figuur voor de titelrol, was in
het eerste deel bepaald te „modern".
Maar al ontbrak daarin de geestvervoe-
ring, de demonstratie van haar fiere of
fervaardigheid was verrassend goed, voor
al door zuiverheid van toon.
ROBERT DE VRIES was de integere,
vertrouwen door kracht inboezemende
Achilleus ten voeten uit en Wim Hoddes
een gebeeldhouwd brok leven als Mene-
laos, bij welke categorie van ferme kerels
Carl van der Plas zich als boodschapper
en krijgsman voortreffelijk aansloot. De
getrouwe slaaf sprak in de trant, die men
van Henk Schaer zo langzamerhand wel
kan dromen. Over het algemeen muntte
de voordracht van de tekst uit door doel
treffende duidelijkheid, welke hulde (die
helaas in Nederland niet overbodig is) me
de toevalt aan regisseur Richard Flink,
wiens Agamemnon qua uitbeelding van
emoties wat aan de stereotiepe kant bleef.
Zijn oplossing voor het altijd moeilijke
probleem van het koor een bestendige
aanwezigheid werd ten dele voor de dia
logiserende passages ingegeven. De uit
werking van deze eigenaardige figuratie
vertoonde nog alle kenmerken van het
Zaterdagavond werd bij de opvoering
van „Iphigeneia in Aulis" door de toneel
groep „Theater" in de Haarlemse schouw
burg voor het eerst de nieuwe toneelver
lichting gebruikt, die ruim twee ton gekost
heeft en die ten opzichte van de oude be
lichtingsinstallatie een belangrijke verbe
tering betekent. Des middags had de di
recteur van de schouwburg de heer H.
Deinum, voor een klein gezelschap raads
leden en journalisten een demonstratie
van de mogelijkheden van de nieuwe in
stallatie gegeven, waarbij hij zijn gasten
tevens een kijkje gunde in de cabine voor
de belichters en de ruimten achter het to
neel. De heer Deinum greep de gelegen
heid aan om zijn toehoorders nog eens te
wijzen op de beperkte ruimte van het to
neel, dat maar acht meter diep is. Het
ligt in de bedoeling deze ruimte te zijner
tijd uit te breiden tot vijftien meter, waar
na de nieuwe belichtingsinstallatie van
het Zweedse systeem Graham nog be
ter tot haar recht komt. Het speet de heer
Deinum, dat slechts drie raadsleden aan
de uitnodiging om de installatie te komen
bezichtigen gevolg hadden gegeven, mede
omdat te zijner tijd hun medewerking no
dig zal zijn om kredieten te verlenen voor
de verbouwing en verbetering van de
schouwburg. Vanmiddag wordt de instal
latie gedemonstreerd aan de schouwburg
en concertgebouwdirecteuren, die in Haar
lem hun jaarvergadering en congres hou
den. Wij hebben reeds eerder aandacht ge
wijd aan de nieuwe installatie, die zestig
lichtkringen met een mogelijkheid tot uit
breiding tot negentig heeft. De cabine
voor de belichters is vooraan naast het
toneel aangebracht. Er is een uiterst inge
wikkelde bedieningsapparatuur opgesteld.
Het personeel hier heeft van hieruit een
direct overzicht over een groot gedeelte
van het toneel en voor de rest kunnen de
gebeurtenissen op de planken gevolgd wor
den op een televisiescherm. Overgangen
tussen verschillende lichtschakeringen
worden nu nog met handkracht bediend,
maar in de toekomst geschiedt dit mecha
nisch. Er zijn hiervoor reeds motoren be
steld, die de ovex-gangen uiterst genuan
ceerd tot stand kunnen brengen. Een over
gang van daglicht naar nacht bijvooi-beeld
kan dan zijn beslag krijgen in periodes,
die variëren van een aantal seconden tot
dx-ieëntwintig minuten.
Uilgaan. De leden van de Zandvooi'tse
bejaarden-sociëteit „Voor Anker" zullen
op 17 juni een dag uitgaan. Over het doel
van de tocht bewaart het bestuur het stil
zwijgen.
Advertentie
RIJWIELEN
MOTOREN
„NIEUW" DKW
Zandvoortselaan 158
.HUMMEL" 650.—
Telefoon 40905
BEVALLEN van een zoon: 28 mei: C. C.
M. van Oekel—Van der Linden; H. J. J.
WitteSchous; 29 mei: W. Kokde Rooij.
BEVALLEN van een dochter: 29 mei: W.
van den BoschWereldsma; F. A. Hen
driksvan Kuyk; J. M. van der Raan
Keijzer.
OVERLEDEN: 29 mei: E. KollaartTij-
musz, 80 j., Kolkstraat. A. van der Vloot,
85 j., Westerstraat.
GEHUWD: 30 mei: C. Roodenbui'g en W.
H. van der Laan. E. J. Nieuwenhuis en H.
Zeelenberg. J. W. A. de Bruijne en J. H.
Bollee. W. Elsthout en J. Verhoef.
Advertentie
shirts met exclusieve
TRUBFLEX - TIIUÏW
boord uit één stuk
compromis onbewogen toeschouwsters,
gestileerd bewegende vertolksters van
medeleven. Met medewerking van de
Griekse ontwerper van het decor. Simon
Karafillis, die zich beperkte tot een tent
en enige trapsgewijze verhogingen, werd
een stellig aanvaardbaar geheel bereikt.
De bijzonder moeilijke taken van de
spreeksters werden vooral door Tine de
Vries, Mia Goossen en Ingeborg Elzevier
uitstekend vervuld.
Dit is de eerste keer, dat Richard Flink
zich aan een klassiek wei-k heeft gewaagd.
Het veel meer dan enkel interessante re
sultaat van zijn inspanning doet hopen,
dat het niet de laatste zal zijn geweest.
David Koning
O
