Meerderheid in Tweede Kamer
voor garantie aan Hiltonhotels
West-Duitsland herdenkt
de 17de juni 1953
Waardevolle
verzameling
ontdekt!
Halfwegse suikerfabriek ondergaat
vernieuwing en uitbreiding
Regering zal echter ook eventuele
Nederlandse plannen dienen
te steunen
lichaamsgeur
Militaire macht in Oost-Duitsland:
820.000 Duitsers en 400.000 Russen
Amsterdam krijgt een
Als het rijk financiële
medewerking verleent
Neder 1 andse bel k opt er
demonstreert in Parijs
Minimumprijzen bloem -
bollen worden bestudeerd
In Spanje zijn nu meer dan
150 mensen gearresteerd
Dreigende spoorwegstaking
in Italië
Ik had
Geen staatsgreep in Jemen
Van ridderburcht tot hypermoderne fabriek
Oude toren helt als het
warm is
Gemeenlant Huys
Examens
Nieuwe machines
„Flavia" sleept smeulend
Brits kabelschip
O
WOENSDAG 17 JUNI 1959
lo
(Van onze parlementaire redacteur)
In de Tweede Kamer is gisteren het
debat begonnen over het voorstel tot het
verlenen van een staatsgarantie voor
rente en aflossing van twee leningen,
elk van twaalf miljoen gulden, voor de
bouw van een Hiltonhotel te Rotterdam
en te Amsterdam, die elk ruim twintig
miljoen gulden zullen kosten. Neder
landse particulieren brengen het beno
digde kapitaal bijeen. Hilton huurt en
exploiteert de hotels. Nog niet alle par
tijen hebben hun mening uitgesproken,
maar het is reeds duidelijk geworden
dat de meerderheid van de Kamer be
reid is de regering tot het verlenen van
de gevraagde garantie te machtigen.
Aan die bereidheid voegde de heer Van
den Heuvel (K.V.P.) echter toe dat de re
gering ook Nederlandse initiatieven voor
hotelbouw 7.al moeten steunen, indien die
plannen van een vergelijkbaar econo
misch belang zijn voor ons land. Hij zou
een motie met die strekking indienen als
de desbetreffende toezegging van de zijde
van de regering niet bevredigend zou
zijn.
Volgens de heer Van der Mei (C.H.U.)
is men het er over eens dat er een tekort
aan hotels is in ons land en dat het moei
lijk is hotelbouw te financieren. Indien de
Hiltonhotels worden gebouwd, staat even
eens vast dat er ruimte voor meer Neder
landse hotels blijft bestaan. Daarom
pleitte hij voor een hotelcredietfinancie-
ringsmaatschappij.
Omdat het, afgezien van de oorzaken,
een feit is dat te verwezenlijken Neder
landse plannen voor hotelbouw thans ont
breken, lêek de heer Peschar (P. v.d. A.)
het Hiltonplan aantrekkelijk. Hij had cri-
tiek op het gebrek aan daadkracht en sa
menwerking in het Nederlandse hotelwe-
?en, dat tot bundeling van krachten zal
moeten komen.
Alleen de heer Bakker (C.P.N.) ver
klaarde zich volstrekt tegen het regerings
voorstel.
Vandaag wordt het debat voortgezet
met redevoeringen van de heren Van
Leeuwen (V.V.D.), Van Eijsden (A.R.) en
Lankhorst (P.S.P.), waarna staatssecre
taris Veldkamp zal antwoorden.
Hellevoetsluis wordt een grote stad
De kamer heeft met alleen de stemmen
van de Staatkundig-Gereformeerden tegen
hef wetsontwerp aangenomen tot herzie
ning van de gemeentegrenzen op het
eiland Voorne, waarvan de opzet is voor
Hellevoetsluis de mogelijkheid te openen
uit te groeien tot een industriegemeente
met 40.000 tot 200.000 inwoners en van Den
Briel een grotere recreatiegemeente te
«ïaken voor de watersport.
Advertentie
Dat doet ieder, die in het
doosje kijkt, waarin zich
de Van Nelle waardepunten
bevinden, die u van de pakjes
VAN NELLE's koffie en
thee geknipt ïebt. Die geven
recht op pracht cadeaus!
Op een pakje koffie van
250 gram al 25 punten en op
een pakje thee van 100 gram
al 10 punten. Dat spaart dus
wel erg vlug. Vraag onze ge-
illustreerde cadeaufolder bij
uw winkelier of bij Van Nelle,
afd. Cadeaus, Postbus 817,
Rotterdam.
Binnen twee jaar kan Amsterdam een
nieuw hotel met 120 bedden hebben. De
tekeningen liggen klaar, het terrein is er
reeds en zelfs de onderhandelingen over
de toestemming zijn tot een bevredigend
einde gekomen. Rest nog de financiering.
Maar. zo verzekerde de heer J. F. Flink,
directeur van het Apollopaviljoen, als het
rijk de nodige leningen en garanties zal
verstrekken, zal dit geen hinderpaal meer
zijn.
Het Apollohotel, dat 1.7 miljoen zal
kosten, zal verrijzen naast de Apollohal,
waar thans reeds 't. café-restaurant Apol
lopaviljoen is gevestigd. Dit is een bijzon
der goede plaats, omdat het gebouw met
twee zijden aan het Amstelkanaal zal gren
zen.
Het hotel zal twee verdiepingen krijgen.
Elke kamer krijgt een eigen badkamer
met douche en toilet. Zes kamers krijgen
een eigen terras aan het water. Het Apol
lohotel zal op nog geen twee kilometer af
stand van het Hiltonhotel komen te staan.
De heer Flink is echter van mening, dat
er in het hotel-arme Amsterdam-Zuid geen
sprake van concurrentie zal zijn.
Het ontwerp voor het Apollohotel, dat
reeds enige jaren geleden gereed kwam,
is van architect A. Bodon, de bouwer van
het nieuwe R.A.I.-gebouw te Amsterdam.
Door samenvoeging met de gemeenten
Nieuw-Helvoet en het grootste deel van
Nieuwenhoorn zal Hellevoetsluis direct al
een gemeente worden met meer dan 6000
inwoners.
Verwacht wordt dat Voorne-Putten,
thans nog een vrijwel geheel agrarisch
eiland, na verloop van enige jaren in ster
ke mate in de industriële sfeer van het
gebied rond de Maasmond en de Botlek
zal worden betrokken en daardoor ingrij
pend van karakter zal veranderen. In het
huidige stadium kan echter nog niet wor
den gezegd welke omvang de industriële
ontwikkeling zal aannemen. Daarom is de
herindeling van de gemeentegrenzen op
Voorne beperkt tot de wijzigingen die voor
lopig voldoende worden geacht.
In een vlot betoog merkte de nieuwe mi
nister van Binnenlandse Zaken. mr. H. E.
Toxopeus op, dat Hellevoetsluis de snelst
groeiende gemeente van Nederland is. De
bevolkingsaanwas, die Hellevoetsluis se
dert 1950 te zien geeft, is met 121 percent
verreweg de grootste van alle gemeenten.
Deze sterke groei wordt voornamelijk ver
oorzaakt door een toenemende industriële
bedrijvigheid.
Den Briel wordt uitgebreid met een uit
loper van Nieuwenhoorn en een stukje van
Oostvoorne. Het is de bedoeling dat Den
Briel een recreatiegemeente wordt voor
de watersport en voor mensen die in het
industriegebied van de Maasmond en de
Botlek werkzaam zijn, maar in Den Briel
willen wonen.
Het wetsontwerp werd na een korte dis
cussie zonder hoofdelijke stemming aan
genomen met aantekening dat de heren
Kodde (S.G.P.) en Van Dis (S.G.P.) ge
acht wensten te worden te hebben tegen
gestemd.
Ook Deventer wordt groter
Ook heeft de Kamer zonder hoofdelijke
stemming het wetsontwerp aangenomen
waardoor ongeveer 850 inwoners en 430
hectare grond van de gemeente Diepen
veen zullen overgaan naar Deventer met
ingang van 1 januari 1960. De ongeveer
53.000 inwoners tellende industrie- en han
delsstad Deventer is een sterk groeiende
gemeente, die verwacht in 1980 een stad
te zijn met ongeveer 80.000 inwoners. Voor
de uitbreiding van het industriegebied in
het noorden van Deventer wordt annexa
tie van een deel van Diepenveen noodza
kelijk geacht. Een amendement van de
heer Scheps (P.v.d.A.) om ook het kerk
hof van Deventer, dat in de gemeente Die
penveen ligt, bij Deventer te voegen, werd
bij zitten en opstaan verworpen.
Maandagavond heeft de Nederlandse
helikopter „Kolibrie" twee demonstratie
vluchten gemaakt op Le Bourget, het
vliegveld van Parijs. Maar dinsdag bleef
het Nederlandse toestel de gehele dag aan
de grond. De accu van de radio was
's nachts leeggelopen en zonder radio mag
men op de Parijse luchthaven niet de
monstreren, een bepaling, die geldt, voor
alle vliegtuigen. Men houdt hieraan uit
veiligheidsoverwegingen streng de hand.
Een reservebatterij voor de „Kolibrie"
was nergens t.e vinden, noch op Le Bour
get, noch in Parijs.
Tijdens de eerste vlucht met de „Koli
brie" had de heer Van der Harten, de
chef-invlieger van de N.H.I. de Ameri
kaanse marinevertegenwoordiger Blades,
aan boord. De heer Van der Harten de
monstreerde boven en vlak bij de strip
voor de hefschroefvliegtuigen op nog geen
100 meter hoogte de eigenschappen van de
..Kolibrie". Hij en zijn Amerikaanse pas
sagier kregen de schrik van hun leven,
toen bij een achterwaartse beweging in
razende vaart en op nog geen 50 meter
hoogte een straaljager over de strip vloog.
„Daar ga je nu met je veiligheidsmaatre
gelen" mopperde de heer Van der Har
ten. „Die straaljager heeft toch ook radio
aan boord en hij zal heus wel van de con
troletoren de opdracht hebben gekregen
niet op 50 meter over de helikopterstrip te
vliegen." Toen de heer Van der Harten en
zijn mecanicien dinsdagmorgen de „Koli
brie" inspecteerden, die evenals de ande
re hefschroefvliegtuigen des nachts onder
bewaking staan, bleek de schakelaar van
de radio te zijn aangezet, waardoor de
batterij de gehele nacht stroom had gele
verd en bijna uitgeput was. Dat is de re
den geweest, waarom de „Kolibrie" dins
dag de gehele dag aan de grond moest blij
ven staan.
Het bestuur van het Produktschap voor
Siergewassen heeft, dinsdagmiddag het
systeem van de minimumprijzen voor
bloembollen naar de commissie van bij
stand verwezen. Deze zal de aanbevelin
gen van de vrije organisaties bespreken
en ze eventueel in het definitieve voorstel
verwerken.
De voorzitter, dr. A. J. Verhage, deelde
mee dat de „gesloten tijd" in de export
van rozen en anjers naar Duitsland is ver
kort. Dit leek hem beter dan deze in de
veertien jaar gegroeide overeenkomst met
het oog op de E.E.G. opeens te laten ver
vallen. De heer Sterringa had dit voor
gesteld. Na een bespreking verklaarden
alle bestuursleden zich voor het standpunt
van de voorzitter. Ook de vertegenwoor
diger van de minister, de heer Niebeling,
zei hiermee akkoord te kunnen gaan, ook
al is deze overeenkomst, evenals die van
de bolbloemen, niet volgens de letter van
het E.E.G.-verdrag.
Bij de rondvraag stelde de heer Ster
ringa de vraag, of het P.V.S. ook stappen
onderneemt in de „meren-kwesties",
waarbij hij doelde op de geprojecteerde
zandwinning in Haarlemmermeer en
Noordwijkerhout. De voorzitter meende
dat het bestuur in deze wel een standpunt
kan innemen, want door aantasting van
bollengronden wordt ook de export be
dreigd. Ten aanzien van de zandwinning
in Haarlemmermeer kan men geen stap
pen meer ondernemen. De afzanding bij
Noordwijkerhout zal worden bezien. Even
tueel zal het dagelijks bestuur hierover
contact opnemen met het Landbouwschap.
MADRID (UPI) De Spaanse gehei
me politie heeft reeds meer dan 150 per
sonen gearresteerd met het oog op een
voorgenomen staking tegen het bewind
van Franco, aldus verluidt in Madrid. De
actie wordt geleid door een tiental verbo
den politieke bewegingen en verscheide
ne studentengroepen.
Ondanks de arrestatie zijn in Madrid
duizenden blauwgekleurde strooibiljetten
uitgereikt waarin de bevolking wordt, opge
roepen donderdag het werk neer te leg
gen.
De staking is bedoeld om uitdrukking te
geven aan „de nationale verontwaardi
ging" over de schandalige corruptie van
de dictatuur en het economische wanbe
leid. De organisatoren beogen tevens een
demonstratie tegen de hoge kosten van le
vensonderhoud, en voor een algemene
loonsverhoging en vrijlating van de dui
zenden politieke gevangenen.
Voor het eerst heeft de Spaanse ge
censureerde pers commentaar gele
verd op de actie. In een adem worden
„communisme, socialisme, vrijmetselarij,
separatisme en vreedzaam samengaan" ge
noemd als de vijanden van Spanje.
ROME (Reuter) Vier vakbonden van
spoormannen, van communistische tot
roomskatholieke, hebben meegedeeld dat
zij volledige vrijheid van handelen herne
men en op 19 juni zullen vergaderen over
de datum en bijzonderheden van een
„noodzakelijke strijdactie" omdat het mi
nisterie van Vervoer niet heeft geantwoord
op de eisen tot hogere lonen en uitkerin
gen en tot het opstellen van een vijfjaren
plan voor de bouw van nieuwe kwartieren
voor spoormannen.
De zeevarenden staken al negen en de
bankbedienden twee dagen voor hoger loon
In enkele andere takken van bedrijf wor
den stakingen op kleine schaal gehouden.
Advertentie
alles geprobeerd tegen
Mej. An. Bosch, Pr. Hendriklaan,
Bloemendaal, schrijft:
Het was vreselijk vervelend voor
iodereep op kantoor en thuis en
vooral als ik uitging. Maar nu ge- f.
bruik ik Arrid en met reuze resultaat. Nooit meer last
van transpiratie en geen spoor van geur meer te beken
nen. Fantastisch!"
Transpiratie is niet alleen een kwestie van
warmte of lichamelijke inspanning. Véél ster
ker. véél onaangenamer is de lichaamsgeur
door „cmotft" - opwinding, spanning, angst,
zenuwen. Dat kan iedereen overkomen, of het
koud is of warm, op elk uur van de dag.
Neem daarom het krachtigste middel tegen
transpiratie en lichaamsgeur: ARRID in han
dige rol-top flacon - dubbel aktief door Tran-
stop, dubbel zacht door lanoline. Arrid ver
dwijnt onmiddellijk in de huid: wègr transpira
tie, wég lichaamsgeur, voor méér dan 24 uur!
Geen vlekken in uw kleding: uw huid blijft koel
en droog - altijd, onder alle omstandigheden.
Complete Arrid rol-top f 3.50, vulling f 2.-.
CAIRO (Reuter) Een woordvoerder
van de Imam van Jemen heeft in Cairo
verklaard dat berichten volgens welke het
leger in Jemen de steden Taiz en Hodei-
da onder zijn controle zou hebben gesteld
„leugens en onzin" zijn. Leden van het
gevolg van de Imam zeiden in Rome dat
elementen van het Jemenitische leger
moeilijkheden hadden veroorzaakt maar
zij spraken berichten over een militaire
opstand tegen het koninklijk huis tegen.
Er had zich een „zuiver niet-politiek" in
cident voorgedaan. De bevolking heeft de
ze week op openbare bijeenkomsten haar
toewijding aan de regering en het konink
lijk huis bevestigd, aldus zegslieden.
Advertentie
Momenteel is in de Halfwegse suikerfabriek een verbouwing aan de gang,
die het hele interieur van de fabriek verandert. Als deze vernieuwing is voltooid
- en als in september het nieuwe seizoen begint, moet de verbouwing klaar
zijn - is het bedrijf sterk geautomatiseerd en geworden tot de modernste suiker
fabriek van Europa. Veel wat voorheen met de hand gebeurde, zal in het nieuwe
bietenseizoen machinaal gaan. De automatisering is zo ver doorgevoerd, dat
het personeel meer een controlerende taak krijgt. Een goed uitgekiende opstel
ling van de apparatuur is tevens een winstpunt, waardoor vooral het werk van
de staf en de chemisch-technische controle wordt vereenvoudigd.
Ofschoon er pas in 1961 een post voor
zal worden geplaatst op de begroting van
het ministerie van Onderwijs, Kunsten en
Wetenschappen, wordt reeds, dank zij een
voorfinanciering van de gemeente Delft,
hard gewerkt aan de restauratie van de
vermaarde scheve toren van de Oude Kerk
te Delft. De spits wordt geheel vernieuwd
en thans verwacht men dat de toren en
de kerk, die ook wordt gerestaureerd, in
april 1961 geheel gereed zu'len zijn.
De toren van de Oude Kerk heeft muren
van vier meter dikte en hij weegt 16 mil
joen kilo. De druk per vierkante centime
ter bedraagt P'A kilo. Dit moet als uitzon
derlijk hoog beschouwd worden, want in
onze tijd gaat men zelfs bij het grootste
gebouw niet verder dan een druk van 2
kg. per vierkante centimeter.
In de toren hangt een schietlood met een
gewicht van twee ten, waarmee afwijkin
gen in de hellingshoek kunnen worden ge
registreerd. Gebleken is, dat na 1923 geen
verdere afwijkingen zijn ontstaan. Wel ko
men er incidentele afwijkingen voor. Zo
helt de toren als het warm weer is. Toen
indertijd een grote afwijking werd gecon
stateerd bleek deze veroorzaakt te zijn
dooreen aardbeving in Japan!
De suikerfabriek in Halfweg wordt
belangrijk vernieuwd, waartoe onder
meer een deel van de gebouwen werd
verhoogd.
De plaats tussen de Amsterdamsevaart en
de Ringvaart, waar de suikerfabriek staat
is tot in de grijze oudheid bekend. In het
oude verleden stond hier een ridderslot,
daarna was deze plaats lange tijd de ze
tel van het Hoogheemraadschap van Rijn
land en ten slotte werd hier de suikerfa
briek gesticht.
Vergane eeuwen hebben een sluier ge
legd om de eerste .jaren, toen hier het slot
Polanen verrees. Waar nu de auto's op het
gladde asfalt naar en van de hoofdstad rij
den en om de zoveel minuten een trein
langs davert, klonken eens de geluiden van
paardenhoeven op de slotbrug over de
gracht, die het kasteel Polanen omgaf.
Dat was ongeveer zes eeuwen geleden.
Over deze tijd is maar weinig bekend.
Alleen de bodem onder de suikerfabriek zou
misschien meer kunnen vertellen, want op
of om deze plek zijn in de loop der tijden
verscheidene bouwwerken verrezen en
verdwenen.
Na de tijd van de ridders van Polanen
verscheen hier het „Huis ter Hart". Dit
is van grote betekenis geweest voor de
waterrijke omgeving. Aan het einde van
de dertiende eeuw werd het beheer van het
water in handen gelegd van een water
schap, bestaande uit een dijkgraaf en ze
ven heemraden. In het „Huis ter Hart"
zetelde dit bestuur. De smalle strook grond
waarop het gebouw stond, werd aan alle
zijden omspoeld door water: het Haar
lemmer Meer, het Spieringmeer, het Lut-
kemeer en het Y.
Het beteugelen van het steeds verder
opdringende water en het treffen van
maatregelen bij de herhaalde dijkdoor
braken was de taak van de „dijekgraaf"
en de „hooghe heemraden".
In het midden van de zeventiende eeuw
werd het „Huis ter Hart" neergehaald.
Pieter Post (een Haarlemmer, die op 1
mei 1608 in de Grote Kerk werd gedoopt en
op 2 mei 1669 in de Spaarnestad overleed
en onder meer de particuliere architect
was van Prins Frederik Hendrik van Oran
je) stichtte op deze plaats het huis „Swa-
nenburgh". Ook dit nieuwe gebouw bleef
het „Gemeenlant Huys van R.yneant, ge
legen tusschen Haarlem ende Amster
dam".
(Van onze correspondent in Bonn)
In de Westduitse Bondsrepubliek her
denkt men vandaag, de dag van de Duitse
eenheid, de opstand der Oostduitse arbei
ders tegen het communistische regime op
17 juni 1953. Vooraanstaande sprekers als
Ollenhauer en Adenauer voeren te Bonn
het woord, prof. Heuss en Willy Brandt
spreken te West-Berlijn, er worden in di
verse steden monumenten onthuld en
ondertussen verkondigt de Oostduitse ra
dio voor het zesde jaar in successie, dat
de opstand het werk van reactionaire con
tra-revolutionaire elementen is geweest.
Op 16 juni .1953 kropen de Oostduitse mi
nister-president Grotewohl en de commu
nistische partijleider Ulbricht in de kel
ders van het Oostberlijnse regeringsge
bouw, buiten eisten Oostberlijnse arbei
ders, moe van terreur en communistisch
wanbeheer, hun aftreden. De volgende dag
kroop het verzet als een olievlek over pa
pier door geheel Oost-Duitsland. Maar
met Russische bajonetten en tanks werd
dit verzet bloedig gebroken en konden Ul
bricht en de zijnen op hun zetels terugke
ren. Vier weken later verklaarde men te
Moskou Oost-Duitsland tot troetelkind van
het communisme..
Zeventien miljoen Oostduitsers, van wie
er dagelijks tientallen naar het Westen
vluchten, beseffen sedertdien dat er geen
hoop voor hen is op een andere dan een
communistische toekomst: de rebellen van
die zeventiende juni zuchten nog in de
kefkers van de S.S.D., de Oostduitse
staatsveiligheidsdienst, zijn gevlucht of
werken gedwongen mee aan de realisering
van de talrijke Oostduitse vijfjarenplan
nen, met. als einddoel voorlopig het berei
ken van de Westduitse welvaart. Hoop op
Duitse eenheid koestert men niet meer.
Een opinieonderzoek onder Oostduitse
vluchtelingen bewees dat onlangs: 81 per
cent gelooft er niet meer aan, zolang de
communisten in Oost-Berlijn aan het be
wind zijn.
Want de gemiddelde Oostduitser moge
het rode bewind haten, de Oostduitse
jeugd moge de spijkerbroek prefereren bo
ven de uniform van de communistische
jeugdbeweging het regime blijft, dank
zij de rugdekking van twintig Russische
divisies, met 7.500 tanks, 8.000 stukken ge
schut, en 800 vliegtuigen, zoals van de zij
de van het Westduitse ministerie van de
fensie dezer dagen uit de doeken werd ge
daan. In Oost-Duitsland zelf heeft het na
tionale volksleger in dezelfde uniform
als de voormalige Duitse „Wehrmacht"
gestoken 110.000 man met een resereve
van 120.000 man. In de bedrijven heeft
men een soort volksmilitie van 250.000 man
gevormd, waarnaast een gewapende
jeugdbond van 280.000 jongens en meisjes
staat, alsmede een klein leger van 70.000
politiemannen. Daarmee beschikken Ul
bricht en de zijnen over 820.000 gewapen
de Oostduitsers, klaargestoomd voor een
burgeroorlog en geschoold in het soldaat
je-spelen op klein formaat. De 400.000 Rus
sische soldaten in Oost-Duitsland vormen
de werkelijke macht.
Onfrisse strijd
Onder deze omstandigheden is er geen
denken aan, dat de zeventiende juni in Oost-
Duitsland iets anders kan worden dan een
van boven af bestuurde anti-westerse het
ze-dag. In de bondsrepubliek hebben de
kinderen vrij en wordt er in fabrieken en
op kantoren niet gewerkt. Schoolkinderen
droegen de afgelopen dagen in een esta
fette-wedstrijd de vlaggen van 22 Duit
se deelstaten langs de grens met Oost-
Duitsland. Op niemand maakt dit alles
de redevoeringen, de onthullingen. de
jeugd-estafette en de Bach- en Beethoven-
muziek de indruk dat in West-Duitsland
een volk waarlijk treurt om de rebellie
met de moed der wanhoop van de Oost
duitse arbeiders en jeugd van zes jaar ge
leden. Te zeer is men er van overtuigd,
dat noch de Duitse hereniging noch het
bestaan van twee Duitse staten een zaak
Bloemendaal Geslaagd voor het eindexamen
2e leerkring van de Da Costa Kweekschool te
Bloemendaal: de dames E. M. St.rijbis, Haarlem;
D. van Huijstee en P P. G. Schipper. Santpoort
en de heren W. ,T. Frijlink, Hillegom; T. J. Berg-
sma en B. H. Vennik, Driehuis; F. C. Willekes.
Beverwijk: J. Borst., IJmuiden: F. E. Koerselman,
Overveen: J. A. van Huis. Haarlem
Amsterdam. (Gem. Univ.i. Kandidaatsexamen
geneeskunde 2e deel: A J. Berkel. Wormer; mej.
W. Blom, Kotarad.ia; C. F. W. Koeman, Dordrecht;
J. A. Lindner, Hilversum; H. Linschoten, Amers
foort; J. H. v. Lijf, Makassar; P. S. Manusow.
Zagreb; G. J. Middeldorp. Nieuwer-Amstel; mej.
M. van der Molen, Amsterdam: mej. E. A. M. H.
Oosterhuis, Amsterdam; mej. D. A. Vis, Heiloo;
mej. A. G. van der Weg, Oldebroek.
Amsterdam. (Gem. Univ.). Kandidaatsexamen
Frans: mej. A. C. G. Lennards en W. H. Giebels,
Amsterdam. Doctoraalexamen aardrijkskunde: H
van Driel en met lof J. J. A. van Straten, Am
sterdam. Kandidaatsexamen Engels: mevr. I. H
R. Simon-Pissowotzki, Amsterdam. Doctoraal
examen politieke en sociale wetenschappen: H. J.
Ketelaar. Amsterdam.
Utrecht.. Kandidaatsexamen rechtsgeleerdheid:
C. W. Star Busmann, Bilthoven; R. Willemsen,
Utrecht. Kandidaatsexamen Franse taal- en let
terkunde: mej. M. J. T. van Maarsseveen. Venlo;
mej. H. J. Nevhoff. Rotterdam. Kandidaatsexa
men Germaanse letteren (Duits); J. Reiding,
Utrecht. Kerkelijk examen: P. C. Wolfskeel,
Utrecht; L. A. Hoedemaker, Leeuwarden: G. M
van Ede, Bodegraven.
Groningen. Kandidaatsexamen geneeskunde 2a:
H. van der Zee, Irnsum; W. J. M Gokemeijer,
Kerkrade: E. J. M. Sutorius, Groningen; F. E. G.
Verhaegh, Maastricht: H. Holl, Assen; J. E. Beu-
kema, Usquert: H. Idzerda, Amersfoort; K Sis-
singh, Winschoten: G. van Duyn, Rotterdam.
Doctoralexamen sociale wetenschappen: mej. A.
C Wiersema. Groningen. Kandidaatsexamen so
ciale wetenschappen: mej. W. Romelingh en mej.
C. E. Clason, Groningen. Kandidaatsexamen psy
chologie: D. Teunissen. Groningen. Doctoraal
examen economische wetenschappen: J. A. Steen-
meyer en M. Euwema (cum laude), beiden te
Groningen.
WEEKABONNEMENTEN
dienen uiterlijk op woensdag te worden
betaald, daar de bezorgers op donder
dag moeten afrekenen.
DE ADMINISTRATIE
is van een Duits volk alleen om hoop op
hereniging te putten uit deze dag van de
Duitse eenheid.
Te Genève staan Oost- en Westduit-
sers beiden aan de kant van, niet midden
in het overleg. Dat ten aanschouwe van
deze werkelijkheid in de bondsrepubliek
een onfrisse strijd is ontbrand over de
wijze waarop men deze dag moet vieren,
is bijna tragischMaar waar is het niet
moeilijk een volk in vrijheid bij te bren
gen, dat er een vrije dag in het jaar moet
zijn, waarop het zin heeft de frivoliteit
achterwege te laten en slachtoffers van
terreur te herdenken
In het middengedeelte van de voorgevel
werden de tien wapenschilden van Rijn
lands bestuurderen aangebracht. Boven in
de frontispice plaatste men het wapen van
Rijnland, met daarop de Keizerskroon, ge
schonken door Keizer Maximiliaan van
Oostenrijk. Ter weerszijden stonden inrij-
hekken voor de bruggen over de gracht.
In de achttiende eeuw werden de hekpa-
len vervangen door zandstenen palen,
waarin het wapen van Rijnland werd aan
gebracht met bovenop een burcht, bedekt
door een gekroonde zwaan.
Toen het Haarlemmer Meer van een
dreigende binnenzee was veranderd in een
vruchtbaar landbouwgebied, verdween
Rijnland uit huize „Swanenburgh". Daar
na is nog gedurende korte tijd een weer
kundige dienst in het gebouw gehuisvest,
die wekelijks zijn berichten publiceerde in
de „Letterbode".
Op 30 januari 1863 komt de naam van het
herenhuis voor het eerst in verband te
staan met de suikerproduktie. Op die da
tum werd namelijk voor notaris Pieter
Louwerse te Amsterdam de acte verleden,
waarbij werd bepaald dat „Bartholomeus
Lans te Houtrijk en Polanen en Abraham
Dudok van Heel, Ridder in de Orde van de
Nederlandsche Leeuw, en Paul Cornelis
van Vlissingen, Ridder in de Leopoldsor
de van België, een commanditaire ven
nootschap aangaan tot oprichting en ex
ploitatie van een Beetwortelsuikerfabriek
en Distelleerderij op Huize Zwanenburg
onder de naam Barth: Lans Co". Op
10 januari 1865 werd opgericht de „Beet
wortel-Suikerfabriek op Den Huize Zwa
nenburg", gevolgd door de stichting van
de n.v. suik~rfabriek „Holland" op 6 juni
1882] Nu is de fabriek sedert enkele tien
tallen jaren een onderdeel van de Centrale
Suikermaatschappij n.v. in Amsterdam.
Eén onderdeel van het lelijke %ebouw
herinnert nog steeds aan de vergane glo
rie, dat is de noordelijke gevel. Achter de
poort met de zwanen ziet de voorbijgan
ger hier de oude gevel van het gebouw dat
Pieter Post ruim driehonderd jaar gele
den heeft gesticht, compleet met de Rijn
landse wapenen en de keizerskroon in de
top. Dit gedeelte staat onder toezicht van
Monumentenzorg en is de trots van de hui
dige bezitters. Zij streven ernaar in de toe
komst de oude gevel vrij te maken van de
rest van de fabriek, door de voorkant hier
van naar achteren te plaatsen.
Énkele jaren geleden is het bedrijf van
ruwsuikerfabriek omgebouwd tot witsui
kerfabriek. Voorheen moest het ruwe pro-
dukt naar Amsterdam worden vervoerd,
waar het verder werd bewerkt. In 1955
werd een deel van de „diffusie", de afde
ling waarin de bieten tot pulp worden ver
werkt. vernieuwd. De nieuwe kostbare in
stallatie, de eerste in ons land, was van een
zodanig omvang dat het gebouw dertig me
ter moest worden verhoogd.
Hierna bleek dat de opstelling van de
machines onovei'zichtelijk was gewor
den. Daarom werd in 1957 een plan voor
een radicale verbouwing gemaakt.
Direct na de campagne in 1958 begon men
met. het. slopen van een oud en buiten be
drijf staand ketelhuis. Op deze plaats en
op een aangrenzend terrein verrees een
nieuw hoofdgebouw tot het onderbrengen
van het nieuwe sapzuiverings- en verdam
pingsstation. Na de laatste bietencampag
ne begon men met spoed aan het tweede
onderdeel van het restauratieplan: de ra
dicale vernieuwing van het gebouw voor
kook- en koeltroggen en het centrifugesta
tion. Alle apparaten moesten worden ge
demonteerd en verwijderd en het gebouw
moest worden gesloopt.
Nadat de fundamenten gestort waren,
verrees de staalconstructie voor een nieuw
gebouw. Eind mei al stonden vrijwel alle
grote apparaten op hun plaats. De plaat
sing van nog een groot aantal kleine ap
paraten en het aanleggen van vele kilo
meters pijpleiding in beide nieuwe gebou
wen vergen een uiterste krachtsinspan
ning om in september voor het begin van
de nieuwe campagne gereed te zijn.
De enorme capaciteit, waarmee de Half
wegse suikerfabriek de nieuwe campagne
ingaat, is niet te vergelijken met die van
voorgaande .jaren. Dank zij de moderni
sering zal hel bedrijf per werkdag van
24 uur 3Vï miljoen kg. bieten kunnen ver
werken. In de toekomst zijn de vernieuw
de afdelingen zelfs berekend op een dag-
capaciteit van 4V2 miljoen kg. Als deze bie
ten allemaal per auto zouden moeten wor
den aangevoerd, zouden per dag negen
honderd grote vrachtauto's het losterrein
moeten oprijden!
In de komende maanden heeft een wed
loop plaats tussen de groei van de bieten
in de polders en de werkzaamheden in de
Halfwegse. fabriek. Aan de uitslag be
hoeft men niet te twijfelen, zo heeft men
ons verzekerd: als in het komende najaar
de eerste bieten per schip, landbouwwa-
gen of auto uit de gehele provincie of de
Noordoostpolder worden aangevoerd,
staat aan de Amsterdamsevaart de mo
dernste uikerfabriek van Europa gereed
">m ze te verwerken.
BREMEN (UPI) Het Duitse vrachl
schip „Flavia", dat 98 man heeft opgepik
van het brandende Britse kabelschip
„Ocean Layer", sleept de Brit langzaam
in de richting van Het Kanaal. Kapitein
Gerhard Theune meldde dat hij het smeu
lende kabelschip zal overdragen aan sleep
boten. Een van de sleepboten die op weg
zijn naar de „Ocean Layer", is de „Loire"
van L. Smit. Een officier en zes matrozen
van de Flavia waren aan boord van het
kabelschip gegaan en hadden met de Fla
via vastgemaakt. Na het kabelschip aan
de sleepboten te hebben overgedragen, zal
de Flavia de geredde bemanning te Fal
mouth afzetten en daarna naar Hamburg
doorvaren.
