Berlijn-plan in een nieuwe vorm
aan Gromyko voorgelegd
OPEL
OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
HET WEER
Jeugdige inbrekers met gestolen
auto het water in
Marktordening door middel van
gemeenschappelijke bureaus
Eis tot enige garantie van westelijke
rechten wordt eindelijk door Britse
behendigheid omzeild
VAN BASTEN
„Flokati"
i. J. VAN KOOTEN
ZEKERHEID
Pen op de neus
Krachtige wind
Loon- en prijsbeleid nog
deze week aan de orde
in ministerraad
Macmillan zou bereid zijn in
Moskou en Washington te
gaan bemiddelen
In de krant van heden:
Vier doden in het verkeer
Generaal Calmeyer wordt
Staatssecretaris
Het woord is aan
Amerikaans systeem voor
controle op kernproeven
Twaalf kunstmanen waken
hoog boven de aarde
Blauwdruk voor een Europees landbouwbeleid
Europees agrarisch fonds eveneens nodig geacht
Soldaat bij oefening
ernstig gewond
Raab blijft formateur
v. LENT's Autobedrijven
Met een bent u goed af
koopt U bij Sprenger,
de; beste polisbrenger
73e JAARGANG No 284
Grote Houtstraat 93, Haarlem. Tel. 15295
(0 lijnen) Directie, Redactie, Administratie.
Drukkerij Gr. Heiligland 10. Tel. 15295. Bij
kantoor Haarlem-N. Soendaplein, Tel. 57755
Hoofdredacteur: Simon Koster
Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks
WOENSDAG 17 JUNI 195 9
Haarlems Dagblad
304e JAARGANG No 132
Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V.
Verschijnt dagelijks beh. op zon- en feestdagen.
Abonnement p. week 59 et, p. kwartaal 7.65,
fr. p.p. 8.15. Losse nrs. 12 ct. Postgiro 273107,
t n. v. Haarlems Dagblad/Opr. Haarl. Crt.
Directie: P. W. Peereboom en A. D. Huijsman
(Van onze reisredacteur W. L. Brugsma)
GENÈVE, 17 juni De Geneefse conferentie, die men gisteren al overleden
waande en morgen dacht te zullen begraven, vertoont toch nog enige levens
tekenen. Gisteravond laat is namelijk een nieuw westelijk plan inzake Berlijn
aan de heer Gromyko overhandigd, plan dat weliswaar niet nieuw is in zijn
substantie, maar wel degelijk in zijn formulering. Het is vervat in wat men eerst
het testament van de conferentie noemde, een gezamenlijke verklaring van het
Westen, waarin het zijn standpunt nog eens uiteenzet om de wereld duidelijk
te maken, dat een Geneefs échec niet aan het Westen te wijten is.
Wat is er nu nieuw in de formulering?
De veelbesproken eis tot garantie van de
westelijke bezettingsrechten in West-Ber-
lijn tot aan de Duitse hereniging, een eis
die voor de Russen volslagen onaanvaard
baar is, staat er, in deze vorm, niet meer
in Volgens hetgeen er totnogtoe over het
nieuwe plan is uitgelekt, wordt er over
bezettingsrechten niet meer &er®Pt:
Westen zou slechts vrije toegang tot West-
Berlijn eisen en daarnaast bereid zijn een
plafond op zijn huidige troepensterkte in
Berlijn te leggen, deze in de toekmost zelfs
te verminderen. Tekenen de Russen dit
document dan impliceert hun handteke
ning een dubbele erkenning der westelijke
rechten zonder dat dit voor de Russen on
verteerbare woord in de tekst voorkomt.
Het plan zou verder voorzien in een ge
meenschappelijke vermindering van pro
paganda, spionage en subversieve activiteit
in West- en Oost-Berlijn en een commissie
van toezicht, waarin vertegenwoordigers
van de Grote Vier en West- en Oost-Ber
lijn zitting zouden hebben. Het zou ook de
Oostduitsers als „agenten" van de Sovjet-
Unie op de toegangswegen naar Berlin
accepteren.
In de bewoordingen van dit plan herkent
men zonder enige moeite de hand van de
Brit Selwyn Lloyd, die op de plenaire zit
ting van vrijdag al de neteligheid van de
rechtenkwestie erkende, maar er aan toe
voegde dat het niet de vindingrijkheid
van de mens (lees van de jurist Selwyn
Lloyd) te boven zou gaan een voor beide
partijen bevredigende formulering te
vinden. Lloyd had gisterochtend een lange
bespreking met Herter. Na dat gesprek
bereikte Gromyko kennelijk een discrete
tip. want in de middag belde hij Herter op
en vroeg of hij even langs kon komen.
Terstond kwam de aap uit de mouw, toen
de Rus argeloos vroeg: „Heeft het Westen
soms nog nieuwe voorstellen te doen?"
„Inderdaad", zei Herter, „wij zullen u van
avond ons laatste woord doen toekomen".
Het Russisch-Amerikaanse gesprek dat
ruim een uur duurde, was overigens niet
veelbelovend, want de Rus toonde zich
verder weer op zijn allerkoelst en bleef op
tijdslimieten hameren. Maar hij wist toen
nog niet, dat het Westen het woord
„rechten" zou gaan omzeilen. Onmiddellijk
na Gromyko kwamen de westelijke minis
ters in Herter's villa bijeen om de grond
slagen voor hun nieuwe Berlijnse manifest
te leggen, dat later door hun deskundigen
werd uitgewerkt alvorens het gisteravond
tegen elven door de Britse delegatie aan
de Russen werd overhandigd.
De Amerikanen lieten inmiddels door
hun woordvoerder weten dat het lot van
de conferentie nu definitief afhangt van
de Russische reactie op dit nieuwe voor
stel. Als Gromyko het verwerpt dan wil
het Westen de conferentie vrijdag doen
eindigen. Het liefst met een reces van ten
minste vier weken, al hebben de Russen
reeds doen weten, dat zü voor een reces
niets voelen, kennelijk om het Westen te
confronteren met de onaangename stap
van 'n eenzijdig afbreken der conferentie.
Daarnaast hebben de Russen verklaard,
dat zij ook bij een breuk in Geriève een
topconferentie wensen. Over welke onder
werpen? De Russen laten doorschemeren,
dat men Berlijn in de ijskast zou kunnen
leggen om bij voorbeeld te praten over
ontwapening, stopzetting van kernproeven
(het beraad hierover in Genève maakt nog
steeds, zij het dan langzame, vorderingen)
en andere algemene onderwerpen. Het
slotcommuniqué over het bezoek van de
Oostduitse leiders Grotëwohl en Ulbricht
aan Moskou, dat vandaag verwacht wordt,
zou hierover nadere opheldering kunnen
verschaffen. Het Westen stelt daar tegen
over, dat als Gromyko het nieuwe Berlijn-
plan niet aanvaardt, het ook voor een top
conferentie niet zal voelen.
Advertentie
BARTELJORISSTR. HAARLEM TEL. 13439
IEIDSËSTRAAT (BIJ KONINGSPLEIN). AMSTERDAM TEL 223596
ITAL. MOHAIR VESTEN ƒ59.75
Verwachting tot morgenavond:
Tijdelijk veel bewolking, maar
geen regen van betekenis. Matige
tot krachtige westelijke wind.
Iets lagere middagtemperaturen.
Volledige weerrapporten op pagina twee.
Zo zetten de beide partijen, die vanmid
dag een geheime zitting ten huize van
Lloyd houden, elkaar bij het scheiden van
de markt nog eens de pen op de neus.
De Amerikanen tonen zich nog steeds
bijzonder pessimistisch. De Britten, die het
betreuren, dat Lloyd's formulering niet
van meet af aan is gebruikt in plaats van
de absurde eis voor het Berlijnse garantie
bewijs, zeggen: „Zolang er leven is, is er
hoop", hoop dat Lloyd's behendigheid niet
te laat is erkend.
De door de regering aan de Tweede Ka
mer toegezegde nota over het loon- en
prijsbeleid wordt naar alle waarschijnlijk
heid nog deze week door de regering in de
ministerraad aan de orde gesteld. Ook de
Stichting van de Arbeid heeft haar advies
over deze materie gegeven, nadat zij een
tweetal vergaderingen aan dit onderwerp
had gewijd. Over de inhoud van het advies
kon men ons geen inlichtingen verschaf
fen, aangezien -het mede als richtlijn zal
dienen voor het opstellen van de rege
ringsnota.
De mogelijkheid is niet uitgesloten, dat
dit advies, evenals het S.E.R.-advies over
prijzen en lonen, in die richtingen uiteen
loopt.
GENèVE (UPI) Uit gezaghebbende
bron te Genève wordt vernomen dat de
Britse premier overweegt naar Moskou en
Washington te gaan voor spoedeisende be
sprekingen over de Geneefse conferentie.
Macmillan is zeer verontrust over de wen
ding die het ministersoverleg der Grote
Vier in Genève genomen heeft.
De Britse premier laat zich leiden door
de overweging dat het gesprek met de
Russen gaande moet worden gehouden, en
dat het Kremlin geen crisis zal willen for
ceren zolang het gesprek nog enige kans
van slagen heeft.
Een breuk in Genève zou, naar het oor
deel van Britse diplomaten die hun me
ning gaven over Macmillans plannen, tot
ernstige problemen in de verhouding tus
sen Oost en West. en zelfs tot een bedrei
ging van de vrede in Europa kunnen lei
den. Het Britse standpunt is dat het Wes
ten bereid moet zijn enkele eisen te laten
vallen als daarmee kan worden bereikt
dat er een topconferentie komt.
pag.
Nieuw westelijk plan in Genève 1
„Voor de vrijheid van anderen' 3
Holland Festival.9
Tweede Kamer 13
Van Dag tot Dag3
Op de Praatstoel3
Uit stad en omgeving 5, 7
Economisch nieuws 2
Beurs7
Agenda11
Feuilleton11
Sport. 15
Weerrapporten 1, 2
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ZESTIEN PAGINA'S
Tientallen politicmannen in auto's en
motoren hebben dinsdagavond een klop
jacht ingezet op drie jeugdige inbrekers
van 15, 16 en 17 jaar, die in de Maartens-
dijkse buurtschap Hollandse Rading bij
Hilversum een auto hadden gestolen en
daarmee in razende vaart op Utrecht aan
koersten. De politie van Soest, Baarn, La
ge Vuursche, Bilthoven, Utrecht en West
broek was gealarmeerd en trok een cor
don om de drie vluchtende jongens. Het
net werd zo snel aangetrokken, dat de
vluchtelingen een kwartier later bij West
broek werden ingerekend. Zij waren klets
nat, want onderweg was de gestolen auto
in de bocht van de provinciale weg
Utrecht-Hilversum met een vaart van ver
over de honderd kilometer van de weg
gevlogen, over de kop geslagen en in een
langs de weg liggende sloot gedoken.
Bij hun verhoor bleek dat de drie jon
gens, de zestienjarige E. J. K. uit Naar-
den, de vijftienjarige P. v.d. H. uit Naar-
den en de zeventienjarige P. O. R. uit Hil
versum, op de vlucht waren omdat zij de
laatste tijd in het Gooi een aantal inbra
ken hadden gepleegd. Toen zij merkten
dat zij verdacht werden, besloten zij uit
het ouderlijk huis weg te lopen. Met twee
fietsen en een brommer gingen zij naar
Hilversum. Zij stalden daar hun vervoer
middelen en gingen naar Hollandse Ra
ding. Daar stapten zij in een geparkeerd
staande auto en verdwenen ermee.
De eigenaar, die de voor zijn huis staan
de wagen zag verdwijnen, waarschuwde
de rijkspolitie. Deze alarmeerde alle om
ringende politiekorpsen die terstond de
achtervolging begonnen. De jongens, die
nu de politie achter zich aan zagen komen,
Op het Spui te 's Gravenhage zijn giste
ren twee personen aangereden door een
tram. Zij staken al pratende het Spui over
zonder op het verkeer te letten, kwamen
plotseling achter een auto tevoorschijn en
werden toen door de tram overreden. De
ene voetganger, de 58-jarige huisknecht
E. Roosingk, overleed ter plaatse. De an
dere werd met een hersenschudding en
een hoofdwond naar een ziekenhuis over
gebracht
Bij een ongeval op de Enschedese-
straat te Oldenzaal is de 73-jarige heer J.
Spijker uit Oldenzaal om het leven geko
men. Hij wilde een personenauto voorbij -
fietsen, maar lette vermoedelijk niet vol
doende op het uit tegenovergestelde rich
ting naderend verkeer, waardoor hij te
gen een hem tegemoetkomende auto bots
te. Hij was vrijwel op slag dood.
Op de rijksweg tussen Zeist en Utrecht
is de 22-jarige A. van H. uit Utrecht van
nacht met een personenauto tegen een
lichtmast gereden. Hij was op slag dood.
De oorzaak van het ongeluk is onbekend.
Op een kruispunt in Arnhem zijn heden
morgen twee motorrijders met elkaar in
botsing gekomen. Een van hen, de 35-jarige
J. N. van Zinderen, vader van zeven kin
deren, werd zeer ernstig gewond en over
leed later in een ziekenhuis.
verhoogden hun snelheid tot naar zij latei-
verklaarden 160 km. per uur. Bij een niet
eens zo scherpe bocht op slechts enkele ki
lometers van Utrecht konden zij de wagen
niet meer houden. De auto schoot de weg
af, maakte een paar salto's en reed het
water in. De jongens, die er wonderlijk ge
noeg op wat builen en schrammen na
heelhuids waren afgekomen, vluchtten een
weiland in, maar konden korte tijd later
ingerekend worden.
De auto, waarmee drie jeugdige in
brekers met een vaart van meer dan
honderd kilometer te water reden,
werd zwaar beschadigd.
De voorzitter van het Europese parle
ment, Robert Schuman, die een bezoek
brengt aan de zes hoofdsteden van
„Klein Europa", vertoeft thans in ons
land. Gisteren werd hij ontvangen
door minister-president prof. De Quay.
Naar wij vernemen, heeft généraal M. R.
H. Calmeyer zich bereid verklaard de
functie van staatssecretaris voor de land
en de luchtmacht te aanvaarden. De be
sprekingen tussen de minister van Defen
sie en kapitein ter zee P. S. J. de Jong,
die was aangezocht als staatssecretaris
voor de marine, zijn echter mislukt.
Minister S. J. van den Bergh heeft gis
teren de gehele dag met de heren Calmeyer
en De Jong geconfereerd, waarbij de taak
verdeling een belangrijke rol speelde.
Naar verluidt, zou de minister een soort
combinatie van het verticale en het hori
zontale systeem voor ogen staan. Generaal
Calmeyer is een verklaard tegenstander
var het zuiver verticale systeem.
De heer Calmeyer. wiens benoeming tot
staatssecretaris zeer binnenkort te ver
wachten is, werd op 1 mei 1955 gepensio
neerd als luitenant-generaal.
Sinds november 1956 heeft hij voor de
C.H.U. zitting in de Tweede Kamer. Hij is
64 jaar.
Henry Home:
De ongelukkigste mens is hij, die zich
zelf als zodanig beschouwt.
GR. HOUTSTRAAT 155 - TEL. 11159
HANDGEWEVEN IMPORTTAPIJT
WASHINGTON (UPI) Een commis
sie van vijftien deskundigen zal de volgen
de week namens de Amerikaanse rege
ring in Genève de Russische delegatie bij'
het overleg inzake stopzetting der kern
proeven een plan aanbieden voor het in
onderlinge samenwerking door Enge
land, Amerika en de Sovjet-Unie lanceren
van twaalf aardsatellieten. Deze zullen
voorzien zijn van instrumenten die ogen
blikkelijk reageren op kernexplosies in de
hogere luchtlagen of in de ruimte en die
nen om de naleving van een eventueel ver
bod op kernproeven te controleren.
Het plan, dat in Genève de volgende
week door de leider van de commissie
professor in de natuurkunde, Wolfgang
Panofsky van de Stanford Universiteit
zal worden ingediend, voorziet in het lan
ceren van zes satellieten naar een baan
op omstreeks duizend kilometer van de
aarde, terwijl de andere zes banen op om
streeks zestigduizend kilometer van de
aarde zullen beschrijven. Dit is hoger dan
een satelliet tot nu toe is gekomen.
De voorbereiding van de lanceringen en
de bouw van de benodigde satellieten zal
in de Verenigde Staten hoogstens drie jaar
duren. Het systeem zal ogenblikkelijk
waarschuwen bij een kernexplosie. Een
plaatsaanduiding kan er echter niet mee
verkregen worden.
(Van onze Haagse redacteur)
De Commissie voor de landbouw uit het
Europese parlement, dat volgende week
weer bijeenkomt, heeft voorgesteld een
aantal centrale organisaties op te richten
ter uitvoering van een gemeenschappelijk
landbouwbeleid, namelijk een Europees
graanbureau, een Europees suikerbureau,
een Europees marktbureau voor zuivel-
produkten en een Europees marktbureau
voor vee en vlees.
De gemeenschappelijke organisaties van
de graanmarkt zou volgens het door de
Duitse christen-democraat Lücker uitge
brachte rapport van de landbouwcommis-
sie bovendien graanprijszones moeten
vaststellen, die in overeenstemming zou
den dienen te zijn met de natuurlijke stroom
van de overschotgebieden naar streken
waar een tekort bestaat. Door in dit stel
sel tevens de vrachtprijzen te betrekken
zouden de graanprijzen ook niet meer
worden vastgesteld bij het verlaten van
de produkten van de boerderij, maar bij
aankomst op de consumentenmarkt. Daar
door zouden de hoogste graanprijzen auto
matisch in het belangrijkste gebied van
graanaanvoer komen te liggen, met name
het Ruhr- en Rijngebied. Uitgaande van de
tegenwoordige produktie- en concurren-
tie-omstandigheden zou op die manier
een geleidelijke aanpassing aan de in het
leven te roepen Europese produktiestruc-
tuur en een Europees prijsniveau worden
vergemakkelijkt.
De parlementaire commissie is tot de
conclusie gekomen, dat subsidies en steun
regelingen ook in de toekomst niet kunnen
worden gemist, in het bijzonder niet voor
een duurzame verlaging der produktiekos-
ten. Zij beveelt evenwel aan, dat een door
alle lid-staten erkende definitie van het
begrip subsidie wordt uitgewerkt. Ten
aanzien van de minimumprijzen welke het
E.E.G.-verdrag in de overgangsperiode
voorschrijft merkt de commissie op, dat
deze de natuurlijke preferentie niet mogen
belemmeren en dat rekening dient te wor
den gehouden met de gemiddelde kostprij
zen van elke deelnemende staat
Goedkope kredieten nodig
Tegelijkertijd is het door de Nederland
se socialistische afgevaardigde Vredeling
uitgebrachte rapport va», de Commissie
voor de landbouw verschenen, dat, even
eens uitgaande van het hierboven ge
schetste gecoördineerde markt- en prijs
beleid, de structurele en sociale facetten
daarvan behandelt. In dit rapport wordt
aan de hand van interessant cijfermate
riaal aangetoond, dat het uitermate moei
lijk zal zijn uitsluitend langs de weg van
maatregelen op het gebied van de markt
en prijspolitiek, het landbouwinkomen pa
riteit te verschaffen met het inkomen in
andere sectoren van het bedrijfsleven, ter
wijl de landbouw ook door haar relatief
ongunstige inkomenspositie achterblijft in
de voor haar economische ontwikkeling
noodzakelijke investeringen. Daarom acht
de commissie de stichting van een grote
organisatie voor het verstrekken van goed
kope kredieten op lange termijn van de
allergrootste betekenis.
Naast marktonderzoek en bedrijfsecono
mische onderzoekingen wordt ook het we
tenschappelijk onderzoek ten behoeve van
een verantwoord structuurbeleid noodza
kelijk geacht. Op de noodzaak van dit
structuurbeleid grondverbetering, ruil
verkaveling, moderne werkmethoden en
goede bereikbaarheid der landbouwgebie
den wordt door de heer Vredeling uit
voerig ingegaan. De parlementaire com
missie doet ten slotte aan de Europese
commissie en het Europese parlement het
voorstel een „Europees fonds voor de
structuurverbetering ten plattelande" te
stichten. De financiële middelen voor het
fonds zouden door middel van bijdragen
a fonds perdu door de lid-staten of door
leningen op de kapitaalmarkt kunnen wor
den verkregen. De commissie voor de
landbouw bepleit geen te zware opzet van
het fonds. Men zou met een beperkt aan
tal regionale plannen moeten beginnen.
De negentienjarige dienstplichtige sol
daat J. A. Debets is bij oefeningen op de
stormbaan van de Elias Beeckmankazerne
te Ede van een hindernis gevallen. Hij
kreeg een schedelbasisfractuur en een
wervelfractuur en werd in het Juliana-
ziekenhuis te Ede opgenomen. Er is geen
direct levensgevaar
WENEN (AFP/UPI) President
Schaerf van Oostenrijk heeft kanselier Ju
lius Raab verzocht zijn pogingen om een
regering te vormen, voort te zetten. De
Oostenrijkse regeringscrisis heeft een
nieuw dieptepunt bereikt, nu besprekingen
tussen Raab en de socialistische vice-kan-
selier Pittermann geen succes hebben ge
had. De socialisten betogen dat onderhan
delingen zinloos zijn. wanneer Raab voor
stellen die hij de ene dag doet de volgen
dag moet intrekken.
Advertentie
Heemstede, tel. 58810 Zandvoort
Advertentie
HOUTPLEIN 18-20 - TEL. 12000 - 16615
GROTE HOUTSTRAAT 140 - TEL. 12349
Advertentie
Advertentie
Telefoon 1-3-8-6-8
