C.N.V.Eerst de lonen verhogen,
dan komen de huren aan de beurt
Wrijving over stemrecht
van de Westberlijners
OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
K.A.B.: Voor een vrijere loonpolitiek
blijft vrijwel geen ruimte over
HET WEER
Nog geen volkomen overeenstemming
tussen Nederland en West-Duitsland
Sukarno kondigt bij terugkeer
„definitieve stappen" aan
Kinderen gered
Adenauers paladijn Schroder betwist de
geldigheid der Westberlijnse stemmen
Plannen voor hotel aan
Wagenweg in Haarlem
nemen vaste vorm aan
Schravendijk
VAKBEWEGING HEEFT CRITIEK OP REGERINGSNOTA
Blindentuin in Wenen
door opzienbarende
ontdekking
Morgen opklaringen
India weigert erkenning van
regering van de Dalai Lama
Het woord is aan
In de krant van heden
ejore ijou vmj
Hij ontkent als een dictator te zullen optreden
I. C. HAAN
Luchtmacht koopt twaalf
„Friendships"
73e JAARGANG No 295
DINSDAG 30 JUNI 1959
504e JAARGANG No 143
Grote Houtstraat 93, Haarlem. Tel. 15295
(6 lijnen) Directie, Redactie, Administratie.
Drukkerij Gr. Heiligland 10. TeL 15295. Bij
kantoor Haarlem-N. Soendapiein, Tel. 57755
Hoofdredacteur: Simon Koster
Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks
Haarlems Dagblad
Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V.
Verschijnt dagelijks beh. op zon- en feestdagen.
Abonnement p. week 59 ct., p. kwartaal 7.65,
fr. p.p. 8.15. Losse nrs. 12 ct. Postgiro 273107,
t n. v. Haarlems Dagblad/Opr. Haarl. Crt
Directie: P. W. Peereboom en A. D. Huijsman
Zowel de verbondsraad van het Christelijk Nationaal Vakverbond als het
dagelijks bestuur van de Katholieke Arbeiders Beweging hebben hun oordeel
gegeven over de jongste nota van de regering, waarin deze haar plannen ten
aanzien van haar sociaal-economisch beleid heeft bekendgemaakt.
De Verbondsraad van het C.N.V. is van mening, dat het geen aanbeveling
verdient de algemene maatregelen op het gebied van de huren en de melk reeds
per 1 januari 1960 in te voeren. De argumenten, waarmee de regering de af
wijking van het S.E.R.-advies inzake de datum van ingang bepleit, hebben de
verbondsraad van het C.N.V. niet overtuigd. Nadat gedurende ongeveer twee
jaar een loonstop heeft bestaan dient volgens het C.N.V. thans de mogelijkheid
te worden geschapen om de lonen te herzien, vóórdat de woninghuren en de
melkprijs worden verhoogd. Indien de regering om technische of administra
tieve redenen afwijking van de door de S.E.R. bepleite datum van 1 april
gewenst acht, komt, naar de mening van het C.N.V., een verschuiving naar een
later tijdstip, bijvoorbeeld 1 juli 1960, meer in aanmerking dan een vervroeging,
mede, omdat de regering de datum van 1 juli 1960 noemt als uiterste datum,
waarop een verbetering in de lonen zal kunnen plaats hebben.
Gelijkmatige huurverhoging
De verbondsraad van het C.N.V. juicht
het toe, dat de regering in plaats van een
verhoging met maximaal gemiddeld 25
pet. van de huren de voorkeur geeft aan
een verhoging met 20 pet. De raad wijst
er evenwel op, dat S.E.R. heeït gepleit
voor een naar gemeenteklassen gediffe
rentieerd percentage, evenwel resulterend
in een gelijk nominaal bedrag.
De regering voert geen enkel argument
aan, dat tegen deze oplossing zal pleiten,
aldus het C.N.V., dat dan ook van oordeel
is, dat de huurverhoging voor alle ge
meentenklassen nominaal gelijk dient te
zijn, mede om te voorkomen, dat de ge-
meenteklasse-afstand opnieuw zal worden
vergroot.
Het C.N.V. blijft voorts van mening, dat
alle woningen, gebouwd vóór 1918, die een
lagere huur doen dan f 50.- per maand in
de eerste gemeenteklasse en f 30.- per
maand in de vijfde gemeenteklasse, in be
ginsel dienen te worden uitgezonderd van
de huurverhoging. De verbondsraad acht
op de gronden, uiteengezet in het S.E.R.-
advies, geen aanleiding aanwezig, zoals
de regering dat voorstelt, deze grenzen
te verlagen tot, f9.- respectievelijk f6.-
per week.
Melk niet 4, maar 3 cent
duurder
De verbondsraad van het C.N.V. blijft
ook de voorkeur geven aan een geleide
lijke afschaffing van de consumentensub
sidie op melk boven een afschaffing in
eens. Deze consumentensubsidie dient,
volgens het verbond, niet zoals de rege
ring doet, op vier cent per liter te worden
gesteld, doch op drie cent. De verbonds
raad wil zich de bevoegdheid voorbehou
den op de kwestie van de subsidiebedra
gen terug te komen, zodra de in uitzicht
gestelde nota inzake het landbouwbeleid
is verschenen.
Met de regering is de verbondsraad van
oordeel, dat de huurbijslag 1957 in elk ge
val in de collectieve contracten en loon
regelingen dient te zijn verwerkt vóór het
tijdstip, waarop een nieuwe bijslag wordt
verstrekt ter compensatie van de huur
verhoging 1960.
Het overheidspersoneel
De raad blijft van oordeel, dat het ge
meentenklassenverschil zo spoedig moge
lijk dient te worden opgeheven. Met be
vreemding heeft de verbondsraad kennis
genomen van het feit, dat de regering,
zonder de centrale commissie voor geor
ganiseerd overleg in ambtenax-enzaken te
hebben geraadpleegd, reeds een voorlo-
In de Oostenrijkse hoofdstad hebben
de blinden een eigen tuin, waar zij
met hun stok langs verhoogde kanten
de paden kunnen vinden en zonder enige
hulp het pad kunnen houden. Bij
iedere plant is een beschrijving in
brailleschrift opgesteld.
pig standpunt heeft ingenomen met be
trekking tot de voor het overheidspersoneel
te volgen loonpolitiek. Naar zijn mening
had dit pas dienen te geschieden na raad
pleging van de in het rijksoverleg verte
genwoordigde centrales van ovei-heidsper-
soneel.
De raad zegt verheugd te zijn over het
voornemen van de regering de belasting
druk voor ongehuwden te verminderen.
Ten slotte meent de verbondsraad, dat
een ernstig beroep op de regering dient
te worden gedaan om alsnog zowel prin
cipieel als praktisch de mogelijkheid te
scheppen tot een werkelijke bedrijfstaks-
gewijze loonvorming.
Eveneens doet de raad een beroep op
het georganiseerde bedrijfsleven zelf om
in het bedrijfstaksgewijze overleg de no
dige zelfbeperking in acht te nemen.
K.A.B.: Vrijere loonpolitiek-
in-theorie
„Van een arbeidersaandeel in de na de
bestedingsbeperking weer toegenomen
welvaart vóórdat er een nieuwe huurver
hoging komt, is vrijwel geen sprake. De
vooruitzichten voor een vrijere loonpoli
tiek zijn uitermate gering, zo niet nihil
te achten".
Dit zijn twee van de conclusies waartoe
het dagelijks bestuur van de Katholieke
Arbeiders Beweging kwam na bespreking
van de regeringsnota.
„Oppervlakkig en op korte termijn ge
zien bevat de nota wel enkele aantrekke
lijke punten. Met name lijken de compen
saties aan de ruime kant en deze kunnen
aanvankelijk zij het niet voor allen
enig voordeel bieden, aldus de K.A.B.
Zij meent echter dat de nota duidt op
een beleid, dat in theorie wel een vrijere
loonpolitiek in uitzicht stelt, doch dat in
werkelijkheid dooi- huurverhoging en
melkprijsstijging primair te stellen een
zodanig beslag op de ruimte legt, dat voor
een effectieve vrijere loonpolitiek hoege
naamd geen ruimte overblijft.
Vrees voor prijsstijging
De K.A.B. is bovendien van oordeel, dat
door de bij algemene maatregel op één
datum gestelde intreding van aanzienlij
ke stijgingen van d^ bedrijfslasten tevens
een prijsstijging te verwachten is. Hier
tegen heeft zij hetzelfde bezwaar als te
gen een algemene loonronde Daarom
vreest zij. dat de aanvankelijk geringe
voordelen voor de werknemers spoedig
zullen verdwijnen.
Voor deze vorm van een zogenaamde
vrijere loonpolitiek wenst het dagelijks be
stuur van de K.A.B. geen enkele verant
woordelijkheid te dragen. Het staat na
melijk op het standpunt, dat van een pro-
duktiviteitsbevorderende en stimulerende
loonpolitiek voor de eerstkomende jaren,
naar het zich laat aanzien, niet veel te
recht zal komen.
De verantwoordelijkheid voor deze poli
tiek ligt, volgens het dagelijks bestuur van
de K.A.B., primair bij de regering en de
volksvertegenwoordiging. De K.A.B. zal
zich onder de huidige omstandigheden alle
vrijheid moeten voorbehouden om in
overleg met de andere vakcentralen de
belangen van de werknemers te beharti
gen.
Aangezien het in de regeringsnota uit
gestippelde beleid van de regering wijst op
een totaal ander loonbeleid dan de K.A.B.
met de door haar verdedigde vrijere loon
politiek voor ogen staat, zal het uitgebrei
de verbondsbestuur nog in de lcop van de
ze week bijeenkomen om zich nader op de
situatie te beraden.
Advertentie
Voorbij is de tijd van voetklachten. Tijdig
genoeg om üw kinderen deze ellende te be
sparen is een van de grootste schoenenfa
brieken van ons land: de Hollandia fabriek,
met een baanbrekende uitvinding gekomen.
Hollandia Cema Patent schoenen, speciaal
voor groeiende voeten ontworpen. Buigzaam
als de voetzool zélf, en buitengewoon sterk
(zo'n half jaar garantie op de zolen bijvoor
beeld is geen kleinigheid).
Alle jongens- en meisjesvoeten in de maten
28 t/m 43 groeien er veilig in tot sterk en
gezond. De prijzen (vanaf 15.90) liggen uit
zonderlijk laag voor schoenen waar zóveel
wetenschappelijk werk, zóveel zorg en toe
wijding aan is verleend als aan deze Hol
landia Cema Patent schoenen.
Verwachting tot morgenavond:
Aanvankelijk veel bewolking
en plaatselijk buien, maar mor
gen ook opklaringen. Matige,
tijdelijk nog krachtige wind tus
sen west en noord. Aanhoudend
koel.
Volledige weerrapporten op pagina twee.
(Van onze Haagse redacteur)
De berichten omtrent de goede voort
gang welke bij de besprekingen over de
tussen Nederland en West-Duitsland han
gende geschilpunten is geboekt, hebben
uiteraard aanleiding gegeven to* specula
ties omtrent het lot van Elten en Tuddern.
Van bevoegde zijde heeft men er ons ech
ter op gewezen, dat dit in het huidige sta
dium van het overleg niet alleen prema
tuur, maar ook onjuist is. De taak der
onderhandelingscommissies bestond in
het wederzijds afronden van vele punten
waax-op men tot overeenstemming wil ko
men, zoals de vei-goeding van de aan de
slachtoffers der Duitse bezetting toege
brachte schade, de vergoeding voor de zo
genaamde Auslandbonds, de verkaveling
der landerijen in het grensgebied, de af
watering van grensrivieren, de afbakening
van de grens in het gebied van Dollart en
Eems en het toekomstige beheer van het
daar in te polderen land. De eventuele
teruggave van Eltèn en Tuddern maakt
dus deel uit van dit ingewikkelde onder
handelingspakket. Met het oog op de in
ventarisatie van de over en weer levende
verlangens nemen commissies de situatie
in de grensgebieden op om tot een afwe
ging van de wederzijdse belangen te ko
men. Daarbij moet men in het oog houden,
dat bij dit soort onderhandelingen gedeel
telijke overeenstemming geen effect sor
teert: men zal het op alle punten eens moe
ten worden en anders verandei-t er niets.
De onderhandelingsdelegaties zijn nu met
hun arbeid zover gevorderd, dat zij bin
nenkort aan hun ministei-s rapport kunnen
uitbx-engen. Daartoe zal men deze week
weer in Bonn vergadei-en. Het is aan te
nemen, dat er ook in deze laatste fase
nog geen absolute overeenstemming zal
worden bei-eikt. Een ontmoeting tussen de
ministers Luns en Von Brentano wordt
dan ook niet onwaai'schijnlijk geacht.
De beslissing of al of niet tot een ak
koord zal worden gekomen, behoudens
goedkeuring door de Staten-generaal, ligt
bij de ministerraad. Behalve de minister
van Buitenlandse Zaken zullen ook diens
ambtgenoten van Financiën en van Ver
keer en Waterstaat een belangrijke stem
in het kapittel hebben.
NIEUW DELHI (UPI) De Indische
regering heeft vandaag officieel haar wei
gering bekendgemaakt een Tibetaanse re-
gei'ing-in-ballingschap onder leiding van
de Dalai Lama te erkennen. De jonge god
koning verklaarde onlangs op een pers
conferentie dat de zetel van de Tibetaan
se regering daar is waar de Dalai Lama is.
W olf f en Deken
Het zijn de besten, die zich beteren.
In het Kurhaus te Scheveningen heeft minister-president De Quay namens
de Nederlandse regering een diner ao.ngeboden aan zijn Australische ambtgenoot,
de heer R. Menzies, die met zijn echtgenote een tweedaags bezoek
aan Nederland brengt
(Van onze correspondent in Berlijn)
Te elfder ure heeft een oud probleem
aanleiding gegeven tot nieuwe felle dis
cussies over de verkiezingen voor het
Westduitse presidentschap, die hier mor
gen zullen worden gehouden. In een brief
aan Bondsdagpresident Gerstenmaier
deelde minister van Binnenlandse Zaken
Schroder gisteren mee, dal de 43 West
berlijnse kiesmannen in de Bondsverga
dering eigenlijk geen kiesrecht bezitten.
In West-Berlijn zelf heeft deze brief van
Schroder, die geldt als de trouwste aan
hanger in het kabinet van bondskanselier
Adenauer, aanleiding gegeven tot ont
stemming.
Het stemrecht der Beidijnse kiesmannen
is reeds lang omstreden. In de Bondsdag
te Bonn hebben de Berlijnse afgevaardig
den geen stemrecht. Van C.D.U.-zijde is
enkele maanden geleden gezegd, dat de 43
Bei-lijnse kiesmannen geen recht hebben
op normale deelneming aan de presi-
dentsvei-kiezingen, mede omdat Berlijn
nog altijd de vier mogendhedenstatus
heeft. In 1954 werd dit stemrecht ook om
streden. Toen gaf de bondsdagvoorzitter
Ehlers de Berlijners wel het stemrecht,
maar liet hun stemmen apart tellen, waar
na hij ze gewoon bij de overige voegde.
Heuss werd toen in de eerste i-onde geko
zen, zonder dat de Berlijnse stemmen van
invloed waren op de uitslag.
Thans is de situatie anders: een C.D.U.-
ovei-winning voor presidentskandidaat
Lübke^ is in de eerste en tweede ronde,
wannéér het erom gaat een meerderheid
van 520 van de 1.038 stemmen te behalen
uitgesloten. Nu zijn er van de 43 Ber
lijnse stemmen 24 van de S.P.D. afkom
stig, zestien van de C.D.U. en drie van
de F.D.P. Dat zou neerkomen op tenmin
ste 27 stemmen tegen Lübke. Gerstenmaier
Advertentie
Voor de handel: N.V. v/h GEER. PETERS
N.Z. Voorburgwal 2 Amsterdam-C.
pag.
K.A.B. en C.N.V. over loonvorming 1
Weerrapporten 1, 2
Economisch nieuws 2
Kwartaalrapport der E.E.G2
Van Dag tot Dag 3
O O
Op de Praatstoel3
Beurs 4
Uit Stad en omgeving 4, 5, 11
Agenda 7
Radio en Televisie7
Feuilleton7
Sport9
Examens 11
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF PAGINA'S
heeft zich van deze rekenarij onlangs niets
aangetrokken en de Berlijners het gewo
ne kiesrecht gegeven: hun stemmen zul
len niet als in 1954 apart geteld worden
en hun stembiljetten zullen evenmin in
aparte stembussen geworpen dienen te
worden.
Animositeit
Sclrröders brief aan Gerstenmaier heeft
tot heftige kritiek in de Westduitse bladen
geleid. In Berlijn verklaarde bui-gemees-
ter Brandt gisteren voor de pers, dat zijn
stad, ondanks de scheiding, toch de hoofd
stad van Duitsland is en tot de bondsrepu
bliek behoort op grond van het economi
sche, het monetaire en het rechtsstelsel.
Van Oostduitse kant heeft men tot dus
ver de presidentsverkiezingen geen hin
derpaal in de weg gelegd. De kiesmannen
die per trein of auto naar Berlijn zijn ge
komen werden door de Oostduitse douane-
en grenspolitiebeambten aan de Oost-
Westduitse grens beleefd en snel behan-
In het weekprogramma van de Stichting
Haarlems Bloei wordt gemeld, dat de plan
nen voor een modern hotel met twee
honderd bedden aan de Wagenweg vaste
vorm hebben aangenomen dankzy de vast
houdendheid van de promotors.
Nader vernemen wy, dat dezer dagen
een oriënterende vergadering is gehouden
door de zakelijk by het project geïnteres
seerden. Daarbij is besloten, dat men thans
eerst zal nagaan in hoeverre het plan
financieel te verwezenlijken is. Als naam
voor het op de hoek van de Wagenweg en
de Westelijke Randweg te bouwen hotel is
„Lastrada" genoemd.
De gemeente Haarlem heeft de optie, die
de initiatiefnemers op het terrein aan de
Wagenweg hadden, en die in het begin
van de maand juni afliep, verlengd.
Advertentie
GROTE HOUTSTRAAT 51
TUIN- en LIGSTOEL PARASOLS
TUIN- en KAMPEERSTOELEN
Verstelbare ZONNEBEDDEN
SUNNY SEAT en andere mei-ken.
Advertentie
BARTEUORISSTR. HAARLEM TEL. 13439
IEIDSESIRAAT (BIJ KONINGSPLEIN) AMSTERDAM TEL. 223596
ITALIAANSE MOHAIR VESTEN 39.75
deld. Het kabinet-Adenauer komt op een
andere manier: niet per trein of auto,
maar in een vliegtuig van de Amerikaan
se luchtmacht. De Oostduitsers zijn van
plan tijdens de verkiezing een politieke
bijeenkomst in Oost-Berlijn te houden.
(Reuter) Dé vertraging bij de con
trole van het verkeer tussen West-Berlijn
en West-Duitsland bij Babelsberg is in de
vroege ochtenduren van dinsdag opge
heven. Maandagavond stonden op een ze
ker ogenblik 180 vrachtauto's bij de post
te wachten.
Advertentie
Complete meubilering - Opgericht 1833
Laat tijdens uw vakantie uw
MATRASSEN OPMAKEN EN BIJVULLEN
Barteljorisstr. 39-41 - Haarlem - Tel. 10250
DJAKARTA (Reuter/AFP) President
Sukarno is maandag van zijn reis om de
wereld in Djakarta teruggekeerd. Hy ver
klaarde by aankomst, dat hy niet van plan
is als een dictator op te treden. Hij zal zich
bij een besluit over de kwestie van terug
keer tot de grondwet van 1945 uitsluitend
baseren op de wensen van de meerderheid
van het volk, zo verklaarde hij.
Aan de vooravond van zijn vertrek uit
Indonesië, op 22 april, had de president de
grondwetgevende vergadering gevraagd
een terugkeer tot de revolutionaire grond
wet goed te keuren, doch bij drie stemmin
gen in het parlement werd niet de vereiste
meerderheid van twee derde behaald, zodat
de kwestie nog niet is geregeld.
Er waren meer veiligheidsmaatregelen
dan ooit tevoren getroffen om incidenten
te voorkomen. Gehelmde militairen door
zochten alle huizen langs de route van het
vliegveld naar het paleis. Op het vliegveld
werd Sukarno verwelkomd door de leden
van het kabinet en alle territoriale com
mandanten, die in Djakarta confereren
over de politieke en economische toestand.
Er was een grote menigte, die hem geest
driftig ontving.
Tot in de paleistuin verzamelde Djakar-
tanen zeide het Indonesische staatshoofd,
dat hij binnen enkele dagen definitieve
stappen zal nemen om de vraagstukken
van het land op te lossen. De menigte had
spreekkoren gevormd en vroeg Sukarno
„krachtige stappen te nemen". Sukarno
zeide voorts, dat tijdens zijn afwezigheid
berichten uit Indonesië door „imperialis
tische" kranten waren overdreven en dat
het een „leugen" is te zeggen, dat Indone
sië ineenstort. „De republiek Indonesië zal
op de been blijven", zo zei hij.
In gezaghebbende kringen is, volgens
Reuter, de verwachting uitgesproken, dat
Sukax-no binnen twee weken bij de
creet de „geleide democratie" zal invoeren,
overeenkomstig zijn plannen. Dat zou be
tekenen het optreden van een nieuw parle
ment, waai-van de leden voor een deel
zouden zijn gekozen, voor een deel zouden
worden benoemd. Onder meer zouden 35
Tussen de vliegtuigenfabriek Fokker en
het Directoraat Materieel Luchtmacht is
over de aankoop van twaalf F-27 vliegtui
gen overenstemming bereikt. Van deze
twaalf toestellen zullen er drie in normale
passagiersuitvoering worden gebouwd en
negen als vrachtvliegtuigen.
vertegenwoordigers van de gewapende
macht in dit pai-lement zitting hebben.
Het huidige kabinet, dat geleid wordt
door ir. Djuanda, zal, naar woi-dt verwacht
aftreden om plaats te maken voor een pre
sidentieel kabinet.
Volgens politieke kringen zal het voor de
bezetting van de post van ministei'-presi-
dent in dit kabinet gaan tussen ir. Djuan
da, de huidige minister van Buitenlandse
Zaken, dr. Subandrio, en de vice-vooi-zitter
van de Nationale Raad, Ruslan Abdulgani,
de eerste politieke adviseur van de presi
dent, wien het plan voor geleide democi-a-
tie wordt toegedicht
Inbrekers, die blijkbaar geen begin
nelingen in het „vak" zijn, hebben in
het kantoor van de Nederlandse Reis-
vereniging in Den Haag de brandkast
met snijbranders opengesneden. Zij
maakten voor honderdduizend gulden
aan deviezen en reischeques buit.