Drie vakcentrales eensgezind in
critiek op de regeringsnota
Geneefse ministersconferentie
wordt met enig optimisme hervat
De Snackhal
OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
Ombuiging aangekondigde
beleid noodzakelijk
HET WEER
Het kabinet
beraadt zich
G. M. OORD N.V.
Vingerwijzingen van Prins
„Vertekening van
de werkelijkheid"
RESTANT EN
monster paren
Honderd verdronkenen in
overstroomd Kasjmir
éee MORRIS êeforeijguêuij!
GEZAMENLIJK ADRES AAN TWEEDE KAMER
Aanhoudend koel
Aan het strand
3 AC. VAN MARIS
In de krant van heden:
MARIA CALLAS
Zaterdagavond geopend
De Gaulle in Parijs terug
Het woord is aan
Sovjet s helpen Ethiopië
74e JAARGANG No 2
Grote Houtstraat 93, Haarlem. Tel. 15295
(0 lijnen) Directie, Redactie, Administratie.
Drukkerij Gr. Heiligland 10. Tel. 15295. Bij
kantoor Haarlem-N. Soendapiein, Tel. 57755
Hoofdredacteur: Simon Koster
Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks
MAANDAG 13 JULI 1959
Haarlems Dagblad
304e JAARGANG No 154
Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V.
Verschijnt dagelijks beh. op zon- en feestdagen.
Abonnement p. week 59 ct., p. kwartaal 7.65,
fr. p.p. 8.15. Losse nrs. 12 ct. Postgiro 273107,
t n. v. Haarlems Dagblad/Opr. Haarl. Crt
Directie: P. W. Peereboom en A. D. Huijsman
SRINAGAR, (Reuter) Men vreest dat
in Kasjmir meer dan honderd mensen ver
dronken zijn. De overstromingen zijn de
ergste sinds mensenheugenis. Aan de te
velde staande gewassen is veel schade toe
gebracht.
Advertentie
BARTEIJORISSTR HAARLEM TEL 13439
LEIDSESTRAAT (BI) KONINGSPLEIN) AMSTERDAM ÏEl 223596
SUèDE DAMESJASJES IN KLEUREN
Het verschil van opvatting tussen de vakcentrales over de vorm van het te
voeren loonbeleid verhindert niet, dat bij alle centrale organisaties van werk
nemers een groot ongenoegen bestaat over de door de regering aangekondigde
maatregelen en over de procedure welke de regering zich daarbij voorstelt. Zij
menen dan ook tegen dit beleid ten krachtigste stelling te moeten nemen en zij
waarschuwen voor de uit het voorgestelde beleid voortvloeiende sociale en
economische gevolgen. Aldus de inleiding van een adres, dat een overlegorgaan,
gevormd door het Nederlands Verbond van Vakverenigingen, de Katholieke
Arbeidersbeweging en het Christelijk Nationaal Vakverbond, aan de leden van
de Tweede Kamer hebben gezonden. De drie vakcentrales hebben dit aches
opgesteld na een ernstig onderling beraad over de jongste regeringsnota waarin
enige hoofdpunten van het sociaal en economisch beleid in de naaste toekomst
zijn uiteengezet.
De drie samenwerkende vakcentrales komen in hun adres tot de conclusie,
dat in onvoldoende mate is rekening gehouden met gerechtvaardigde verlangens
van de Nederlandse werknemers en dat de regering bovendien ten enenmale de
positie van de geëigende organen voor het sociaal-economisch overleg miskent.
Het is mede daarom, dat de Nederlandse vakbeweging een ombuiging van het
aangekondigde beleid in hoge mate noodzakelijk acht.
Scherpe critiek hebben de vakcentra
les op de huns inziens onvoldoende moti
vering van het regeringsstandpunt inzake
de mogelijkheden tot doelbewuste verrui
ming van de bestedingen. In tegenstel
ling tot de regering menen zij, dat deze
mogelijkheden zich sinds de totstandko
ming van het S.E.R.-advies duidelijk in
gunstiger zin hebben ontwikkeld dan bij
de becijferingen van het Centraal Plan
bureau was geraamd. Deze gunstige ont
wikkeling heeft met name betrekking op
het verloop van de uitvoer en van de
produktie. In het S E.R.-rapport wordt de
uitvoer voor 1959 zes percent hoger ge
raamd dan voor 1958. De realisatiecijfers
over de maanden januari tot en met mei
1959 geven, volgens de centrales, echter
reeds een stijging van circa twaalf per
cent aan. Dat de regeringsnota deze ont
wikkeling niet vermeldt, betekent huns
inziens dan ook een belangrijke verteke
ning van de werkelijkheid.
Loonsverhoging moet
voorrang hebben
Afgezien van de opvatting van de re
gering over de grootte van de ruimte, is
bovendien de wijze van besteding welke
de regering zich voorstelt, bij de samen
werkende vakcentrales op ernstige be
zwaren gestuit.
Door in afwijking van het advies van
de S.E.R. de huurverhoging op 1 januari
te plaatsen, heeft de regering in feite
voorrang gegeven aan een huurverhoging
en een niet onbelangrijke melkprijsverho
ging, zo zeggen de vakcentrales, die ver
wacht hadden dat na een tweejarige pe
riode van stabilisatie van de lonen aller
eerst de werknemers een aandeel in de
verbeterde welvaartspositie van ons land
zouden hebben gekregen. De vakbeweging
meent dat het nu echter duidelijk is, dat
de aangegeven datum voor de huurverho
ging de mogelijkheden tot verantwoorde
loonverbeteringen goeddeels zullen ver
hinderen.
De regering heeft de datum van de
huurverhoging, volgens de drie bonden,
kennelijk vervroegd, op grond van het
argument, dat anders in een te langdurige
periode van een zekere vrijheid tot loons
verbetering de middelen hiervoor zonder
meer teloor zouden gaan. Uit deze ter
minologie blijkt wel ten duidelijkste de
voorkeur van de regering voor huurver
hoging en afschaffing van de melksubsi-
dies.
Huurverhoging later
De werknemersorganisaties staan op
het standpunt, dat de vertraging in de uit
voering van het sociaal-economisch be
leid door welke oorzaak dan ook
in tegendeel pleit voor een verschuiving
dè huurverhoging naar een latere
datum dan die die door de S.E.R. is ge
noemd. Zij menen bovendien dat 1 janua
ri een bijzonder ongunstig moment is om
tot een huurverhoging over te gaan, om
dat juist in die periode de seizoenwerk-
Verwachting tot morgenavond:
Zonnige perioden en slechts en
kele verspreid voorkomende
buien. Matige, af en toe krachtige
Westelijke wind. Aanhoudend
koel.
Volledige weerrapporten op pagina twee.
Voor dinsdag wordt overwegend
zonnig, doch fris strandweer ver
wacht met vrij sterke wind tussen
west en noordwest, en temperaturen
van 18 tot 20 gr. C. Helder zicht
zeewater eveneens helder met sterke
golfslag. Voorzichtigheid bij baden
en zwemmen zeer geboden. Tempe
ratuur zeewater 18 gr. C. Laag water
's avonds om half zes, hoog water
om 10 uur. Strand voor fietsen be
rijdbaar van 's middags half twee
tot 's avonds acht uur.
loosheid het grootst is. Een aanzienlijke
verschuiving van deze datum naar een la
ter tijdstip achten zij eveneens van belang
voor een verantwoorde verbetering van
de lonen.
Tegen de samentrekking van een aan
tal maatregelen op één datum of in een
verhoging premie kinderbijslag, verwer
king huurbijslag 1957) pleit, volgens de
vakcentrales, bovendien het feit, dat hier
van gewoonlijk een niet onbelangrijke
schokwerking op het economisch leven
uitgaat. De in het S.E.R.-advies geadvi
seerde geleidelijke aanpassing in ver
band met het gevaar van overspanning,
wordt hiermee, naar zij menen, helemaal
over het hoofd gezien.
S.E.R.-advies genegeerd
Hoewel de regering uiteraard de be
voegdheid heeft om af te wijken van het
S.E.R.-advies, vinden N.V.V., K.A.B. en
C.N.V. het in hoge mate onbevredigend
wanneer dit zonder nadere motivering
geschiedt, omdat de zin van een advies
aanvrage aan de S.E.R. daarmee volko
men dubieus wordt. Zij menen dat dit
met name geldt voor de aangekondigde
huurverhoging. Zonder meer worden door
de S.E.R. aangegeven grenzen van f 50,-
a f30,- huur per maand voor woningen
van vóór 1918, die niet voor huurverho-
Advertentie
WOENSDAG 15 JULI
BARREVOETESTRAAT 19
TEL. 15051
ging in aanmerking komen omdat voor
deze woningen reeds een redelijk huur-
peil is bereikt, vervangen door ongeveer
f 9,- per week in de eerste gemeenteklasse
en ongeveer f 6,- per week in de vijfde.
Eenzelfde bezwaar geldt tegen het feit,
dat de huurverhoging niet naar gemeente
klassen is gedifferentieerd, vooral omdat
dit met het oog op de noodzakelijke com
pensatie wenselijk zou zijn.
Ook ten aanzien van de subsidieverla
ging voor nieuwbouw wordt geen rekening
gehouden met het S.E.R.-standpunt, dat
als maxima voor de gemiddelde huren
van nieuw te bouwen woningen moet wor
den aangehouden f 18,- en f 13,- per week
voor respectievelijk de eerste en de vijf
de gemeenteklasse. Het is, volgens de
centrales, duidelijk, dat hierdoor het gro
te gevaar dreigt, dat de huren van nieuw
gebouwde woningen nog hoger zullen ko
men te liggen dan thans reeds het geval
is. Hierdoor zou de sociale woningbouw
in ernstige mate bemoeilijk worden.
Geen uitzicht op
verlaging bouwkosten
De vakcentrales maken eveneens be
zwaar tegen het niet overnemen van de
suggestie van de Sociaal Economische
Raad met betrekking tot de premiebouw.
De regering blijkt ter oplossing van het
woningbouwvraagstuk bovendien uitslui
tend haar heil te zien in huurverhoging
en kondigt nu reeds een verdere huurver
hoging aan. Voor de noodzakelijke ver
laging van de bouwkosten wordt geen en
kel uitzicht geboden, niettegenstaande
het feit dat de S.E.R. nadrukkelijk heeft
gesteld, dat op de meest korte termijn
maatregelen dienen te worden getroffen
die tot een verlaging van de kosten van
de woningbouw kunnen bijdragen.
Melk behoeft niet
4 cent duurder te worden
Ten aanzien van de afschaffing van de
melksubsidies bestond een verschil van
mening tussen de vakcentrales. Het
N.V.y. had zich daarbij op het standpunt
gesteld, dat om verschillende redenen een
verhoging van de melkprijs en een over
eenkomstige verlaging van de subsidie,
geen doorgang zou moeten vinden. K.A.B.
en C.N.V. hebben in het kader van een
aanvaardbaar complex van maatregelen
een geleidelijke melkprijsverhoging tot
2 cent per liter en zo nodig tot 3 cent,
geaccepteerd.
De regering wenst een verhoging in
eens met 4 cent per liter, eveneens per
1 januari 1960. Inmiddels heeft zich een
verdere verbetering van de boterop-
brengst voorgedaan met als gevolg, dat
eenzelfde berekening als de S.E.R. in april
heeft uitgevoei-d, thans zou leiden tot een
consumentensubsidie van ten hoogste 2
cent per liter. Mede in verband met. de
belangrijk hogere zuivelwaarde in verge
lijking met verleden jaar zijn de vakcen
trales van oordeel, dat thans dient te wor
den afgezien van een afschaffing van de
resterende consumentensubsidies, mede
om daarvoor een verdere daling van het
verbruik van dit belangrijke volksvoedsel
te voorkomen.
Met betrekking tot de huren en de
Het kabinet-De Quay kwam hedenmor
gen in een extra ministerraad bijeen in
verband met het komende Kamerdebat
over de lonen, de huren en de melkprijs.
Aangenomen wordt dat de regering haar
beleid heeft willen bepalen tegenover de
storm van critiek, waaraan zij ongetwij
feld morgen, woensdag en donderdag in
de Tweede Kamer zal blootstaan.
Het gemeenschappelijke standpunt dat
de drie grote vakcentrales formuleerden,
heeft de positie der regering niet gemak
kelijker gemaakt. Het katholieke dagblad
„De Volkskrant" dat goede relaties
heeft met prof. Romme schrijft naar
aanleiding van dit adres, dat „het jonge
kabinet-De Quay concessies zal moeten
doen, wil het levend te voorschijn komen
uit het debat". Het blad verwacht dat de
katholieke en protestantse partijen zullen
proberen te bereiken, dat de huurver
hoging van 20 percent, die volgens het
kabinet op 1 januari een feit zou moeten
zijn, enige maanden wordt uitgesteld tot
1 april of 1 juli 1960.
Alle Kamerfracties vergaderen morgen
ochtend om hun beleid te bepalen voor
het debat, dat morgenmiddag om één uur
begint en vermoedelijk drie middagen en
drie avonden in beslag zal nemen.
pag.
Adres der vakbonden aan
Tweede Kamer
1
Weerrraporten
1,
2
Economisch nieuws
2
Van Dag tot Dag
3
Toch is het zo
3
Agenda
4
4
Radio en Televisie
4
Kunst
4,
7
Examens
5
Uit stad en omgeving
5,
6
Beurs
6
9, 11,
13
DIT NUMMER BESTAAI UIT
VEERTIEN PAGINA'S
melkprijs beseffen de werknemersorgani
saties overigens, dat zij via de S.E.R.
slechts een adviserende taak hebben. Het
huidige S.E.R.-advies is door een vorig
kabinet overigens uitdrukkelijk gevraagd.
De centrales menen echter, dat de zaak
ten aanzien van de loonvorming geheel
anders ligt. De eenzijdige vaststelling
van de compensatie voor de huurverho
ging door de regering, zowel wat de hoog
te als de vorm betreft, achten zij dan ook
geheel in strijd met het Buitengewoon
Besluit Arbeidsverhoudingen 1945, dat uit
drukkelijk de positie van het georgani
seerd bedrijfsleven in deze regelt, alsme
de ook met de gegroeide praktijk van de
loonvorming in Nederland. Juist van de
regering, die stelt, dat zij de primaire ver
antwoordelijkheid voor de loonvorming
in Nederland in handen wil leggen van het
bedrijfsleven, had men, volgens hen, een
andere houding mogen verwachten.
(Van onze reisredacteur W. L. Brugsma)
GENÈVE, 13 juli De Geneefse mi
nistersconferentie, drie weken geleden
pessimistisch verdaagd, is vanmiddag in
een veel minder zwartgallige atmosfeer
hervat. Niet alleen de tropische hitte
deed het ijs in de koude oorlog smelten.
De informatie, die beetje bij beetje met
de ministeriële vliegtuigen, vooral met
die uit Londen en' Washington, naar
Genève kwam, doet vermoeden dat een
voorlopig akkoord over Berlijn, gevolgd
door een topconferentie in september
zeer wel tol de mogelijkheden behoort.
Een inleidend akkoord over Berlijn zou
zich toch kunnen baseren op Gromyko's
laatste voorstel in Genève, dat de Wes
telijke troepen nog anderhalf jaar in
Berlijn wil laten, terwijl een al-Duitse
commissie zich bezig houdt met de
vraagstukken van een Duitse hereniging
en een vredesverdrag. Mocht die com
missie niet tot overeenstemming komen
dan zouden volgens het voorstel de deel
nemers aan de huidige conferentie na
anderhalf jaar opnieuw bijeenkomen om
over Berlijn te praten, zij het dan „reke
ning houdende met de dan bestaande
situatie". Dit voorstel werd drie weken
terug door het Westen als een onaan
vaardbaar ultimatum beschouwd. Van
daag zien de Britten en naar het schijnt
ook de Amerikanen er toch een uitgangs
punt in voor een inleidend akkoord over
Berlijn en een topconferentie, wanneer
althans Gromyko uitdrukkelijk in Genè
ve verklaart, dat de Sovjet-Unie na acht
tien maanden geen eenzijdige actie of
een nieuw ultimatum in de zin heeft.
Dit was de voorlopige uitkomst van het
weekend, waarin zeven ministers van
Buitenlandse Zaken in Genève aankwa
men om zich voor te bereiden op de her
vatting van een conferentie, die na zes
weken praten voor drie weken nadenken
was verdaagd. Het oostelijk blok meldde
zich al zaterdag present, Gromyko arri
veerde met zijn Ljusjin Turboprop en leg
de een korte verklaring af, waarin hij zei
te hopen, dat het Westen belangstelling
zou tonen voor de voorstellen, die hij op
9 en 19 juni had gedaan. Terwijl hij zich
het zweet van het voorhoofd wiste, zei
Gromyko dat deze voorstellen een war
mere atmosfeer zouden kunnen scheppen
in de koude internationale betrekkingen
van thans. Zaterdag arriveerden ook de
Oost- en Westduitse ministers. Von Bren-
tano kwam in een Duits militair transport
toestel, dat met de vanouds bekende
ijzeren kruisen was versierd. Maar krijgs
haftig zag de minister uit Bonn er niet
uit. Hij had namelijk zo'n last van oor
suizingen, dat de journalisten hem moes
ten beduiden een paar keer met dichtge
knepen neus te slikken. Toen kon de mi
nister althans weer horen, maar de lust
tot spreken was hem tijdens de vlucht
door de onweerswolken volkomen vergaan.
Een verklaring kon er niet meer af.
Zondagochtend arriveerde minister Her
ter in een gigantisch Boeing-straalvlieg-
tuig. waarbij zelfs Gromyko's niet geringe
Ljusjin maar een speelgoedmachine leek.
Herter zei, dat hij weliswaar geen grote
hoop koesterde op dit overleg, maar dat
Advertentie
Columbia presenteert:
alle hoogtepunten uit het
repertoire van
Deze prachtige platen voor
ƒ8.50 ƒ15.50 18.50 ƒ25.50
Grote Houtstraat 108
Telefoon 13046 - Haarlem
een overeenkomst toch zeker niet uitge
sloten was. De bescherming van de vrij
heid van tweemiljoen Westberlijners zag
hij als de belangrijkste taak van het
Westen. Na Herter kwam de Italiaanse
minister Pella, die op Frans verzoek nog
maals formeel in het vooroverleg werd
betrokken op een diner van de westelijke
ministers gisteravond. En in de middag
arriveerden Couve de Murville en Selwyn
Lloyd. Lloyd zei: „Ik geloof en blijf ge
loven, dat een overeenkomst op bepaal
de punten mogelijk is". Hij legde daar
mee het optimistische Britse standpunt
nog eens vast.
Eerst opheldering
Wat zal thans vermoedelijk de weste
lijke tactiek zijn? Het laat zich aanzien,
dat Britten en Amerikanen Gromyko bij
de eerste gelegenheid opheldering zullen
vragen over de zinsnede uit zijn voorstel,
dat bij de hernieuwde onderhandelingen
over Berlijn dus wanneer de al-Duitse
commissie geen overeenstemming zou be
reiken binnen anderhalf jaar men re
kening zal moeten houden met de dan
bestaande toestand.
(Vervolg op pagina 3)
Advertentie
KRUISWEG 17 A - TELEFOON 13641
SPECIALITEIT:
Koffie, belegde broodjes en loempia's.
PARIJS (Reuter-AFP) President de
Gaulle is zaterdag in Parijs terugge
keerd. Hij heeft onder andere op Mada
gascar de zitting van de uitvoerende
raad van de Franse Gemeenschap geleid.
d'Alembert:
Het opblazen van kleine dingen maakt
ze nog kleiner.
MOSKOU, (AFP) In een zondagavond
te Moskou uitgegeven bekendmaking wordt
medegedeeld dat de Sovjet-Unie Ethiopië
een lang lopende lening van bijna 380 mil
joen gulden (vierhonderd miljoen roebel),
met een lage rentevoet, heeft toegestaan.
Toen koning Boudewijn zaterdag had plaatsgenomen in het vliegtuig dat hem
naar België terug bracht, lichtte Prins Bernhard hem in over de gang van
zaken met de motoren. „Twee draaien er al", beduidde de Prins. Koningin
Juliana beduidde het mee. „Drie", seinde de Prins. „De vierde wil niet", was
het volgende code-teken, waarbij de naar omtaag betekende dat de vierde
motor afsloeg. Koningin Juliana begreep het nog niet helemaal. De vier vingers
in de lucht waren het laatste en ondubbelzinnige teken, dat nu alles in orde
was en de machine kon starten.