Eisenhower: kans op
topgesprek bijna nihil
Westen dreigt met afbreken
der Geneefse conferentie
Messensteker bekent nog
zes wandaden
OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
HET WEER
Hevige druk op Gromyko, wiens rede
van heden beslissend wordt geacht
Brandende kerosine op boerderij
HOUDT ONS VAST OF WIJ LOPEN WEG
Aanhoudend droog
Aan het strand
TOTALE OPRUIMING
Kroesjtsjev „denkt niets"
over Geneefse conferentie
Plaatselijke straling
Dagje naar Zandvoort
Het woord is aan
Vice-president Nixon naar
de Sovjet-Unie
In de krant van heden:
Vijf Duitsers gewond bij
autobotsing
74e JAARGANG No 10
WOENSDAG 22 JULI 1959
304e JAARGANG No 162
Grote Houtstraat 93, Haarlem. Tel. 15295
(6 lijnen) Directie, Redactie, Administratie.
Drukkerij Gr. Heiligland 10. Tel. 15295. Bij
kantoor Haarlem-N. Soendaplein, Tel. 57755
Hoofdredacteur: Simon Koster
Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks
Haarlems Dagblad
Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V.
Verschijnt dagelijks beh. op zon- en feestdagen.
Abonnement p. week 59 ct., p. kwartaal 7.65,
fr. p.p. 8.15. Losse nrs. 12 ct. Postgiro 273107,
t n. v. Haarlems Dagblad/Opr. Haarl. Crt.
Directie: P. W. Peereboom en A. D. Huijsman
WASHINGTON (Reuter) Dinsdag is
te Washington uit onaantastbare bron ver
nomen, dat president Eisenhower het ver
loop der Geneefse besprekingen met toe
nemende pessimisme en groeiende onge
rustheid gadeslaat. Een rapport van zijn
minister van Buitenlandse Zaken Herter,
dat hem maandag heeft bereikt, heeft de
president ervan overtuigd dat het Russi
sche standpunt nog onwrikbaarder is ge
worden dan het reeds in de eerste fase der
onderhandelingen was. En de president
gelooft, dat de kans, dat er een topconfe
rentie zal worden gehouden, bijzonder
klein is geworden en dat zij in feite reeds
bijna teniet is gedaan.
Eisenhower meent, dat Kroesjtsjev mo
gelijk geen belang meer stelt in het al dan
niet houden van een bijeenkomst dei-
hoogste regeringsleiders van Oost en
West en dat hij aanstuurt op een misluk
king van het Geneefse overleg, waarvan
hij vervolgens het Westen de schuld wil
geven.
Volgens Eisenhower heeft de huidige
buitenlandse politiek de volgende drie fun
damenten:
1. Verdeeldheid zaaien tussen de Wes
terse verbonden, die inderdaad als nor
maal te beschouwen meningsverschillen
hebben gehad over de bijzonderheden dei-
voorwaarden, waarop het Westen zou kun
nen instemmen met het houden van een
topconferentie.
De president vertrouwt echter dat deze
Russische tactiek zal falen, ook al geeft
hij toe dat de Britse regering meer gesteld
is op een ontmoeting met Kroesjtsjev dan
de leiders van de Verenigde Staten en
Frankrijk.
2. vrees voor een herrezen en bewapend
Duitsland.
3. Vrees voor communistisch China, dat
de Sovjet-Unie mogelijk het leiderschap
van de communistische wereld zou. kun
nen betwisten.
Bij een beoordeling van de gevolgen van
een mislukking der Geneefse beraadsla
gingen maakt de president zich vooral on
gerust over een mogelijke Russische over
schatting van de eigen kracht of de onder
schatting van de wil en het vermogen der
Verenigde Staten om weerstand te bieden,
waardoor een gevaarlijke militaire crisis
zou kunnen ontstaan.
Eisenhower meent, dat het voor het Wes
ten thans oneindig veel moeilijker zou
zijn aan een blokkade het hoofd te bieden
dan tien jaar geleden.
(Van onze reisredacteur W. L. Brugsma
GENÈVE, 22 juli De Geneefse conferentie is haar beslissende crisis inge-
;aan. Nadat de partijen in 7/2 week onderhandelen en drie weken verdaging
.11111 wederzijdse standpunten van alle franje hebben ontdaan, blijven zij onver
zoenbaar op de twee punten waar het werkelijk om gaat: 1. de door het Westen
geëiste regeling van de Berlijnse crisis en 2. het al-Duitse beraad over de kwes
ties van Duitse hereniging en een vredesverdrag met de daarin besloten verdere
erkenning van de Oostduitse democratische republiek, die de Sovjet-Unie als
prijs voor zo'n regeling eist. Eergisteren poogde net Westen die prijs te omzeilen
door het al-Duitse beraad op de lange baan te schuiven. Het stelde een van tijd
tot tijd bijeenkomen van de deelnemers aan de huidige Geneefse conferentie
voor om zich op het Duitse probleem te bezinnen met de mogelijkheid, dat Oost
en Westduitsers een aantal beperkte aspecten van dat probleem in ogenschouw
zouden nemen. Eergisteren ontweek Gromyko een antwoord op dat voorstel ter
plenaire zitting, gaf er slechts sceptisch voorlopig commentaar op. Gisteren op
een lunch in de Russische residentie legde het Westen hem het vuur nader aan
de schenen, zei in feite: „Ofwel laat uw voorwaarden omtrent het al-Duitse
beraad vallen en regelt terstond met ons de Berlijnse crisis, ofwel u praat verder
met ons op basis van ons nieuwe voorstel". De. Rus bleek ook in het tafelgesprek
volkomen ongrijpbaar. Hij ontweek alle pogingen om hem in het nauw te drijven
met het superieure gemak van een h.b.s.-er op de fiets, verwees slechts naar zijn
eerder gedane uitlatingen, zei niet nee en niet ja, zei in feite in het geheel niets,
behalve dat hij vandaag in de plenaire zitting met een volledige verklaring zou
komen, die volgens oostelijke bronnen nieuwe tegenvoorstellen zou bevatten.
Het Westelijk geduld, zo zeggen de Wes
telijke woordvoerders nu, is uitgeput.
Zelfs Selwyn Lloyd, zo verklaren, de in
antracietprijs geklede diplomaten met
de rode foreign ofice-aktentassën, is
bijzonder geprikkeld geraakt. Afgezien
van de theoretische mogelijkheid, dat Gro
myko op instructie van Moskou alsnog
bijdraait, kan men de conferentie binnen
enkele dagen als afgelopen beschouwen,
zo hoort men verklaren. De Westelijke mi
nisters zijn bezig de laatste hand te leg
gen aan hun afscheidsredes, die het af
breken der conferentie voor de publieke
opinie moet rechtvaardigen. Dat zal wel
nodig zijn, want men kan niet zonder meer
van die publieke opinie verlangen, dat zij
de nogal Kafka-achtige, maar inderdaad
belangrijke diplomatiek-technische kwes^
ties begrijpt, die een eventuele breuk ver
oorzaakt zou hebben, breuk die de volgen
de risico's met zich mee zal brengen:
1. Een crisis in Berlijn die uit de hand
kan lopen en een wereldoorlog kan ver
oorzaken;
2. Een crisis in Berlijn, die een topcon
ferentie onder ongunstiger omstandighe
den dan thans noodzakelijk kan -maken;
3. Een verharding van de Oost-West
grens, die door Duitsland loopt, door een
afsluiting van een vredesverdrag tussen
de Sovjet-Unie en Oost-Duitsland, dat de
In Nieuwkoop ging gisteren een boer
derij in vlammen op, nadat in de nabij
heid een straaljager was neergestort.
Gloeiende delen van de straalmotor vie-
Verwachting tot morgenavond:
Droog weer met zonnige perio
den. Zwakke tot matige noorde
lijke wind. Ongeveer dezelfde
temperaturen als vandaag.
Volledige weerrapporten op pagina twee
Ideaal strandweer met tempera
turen rond 23 gr. C. Zwakke noor
delijke tot westelijke wind. Goed
zicht. Helder zeewater met lichte
tot matige branding, temperatuur
ruim 18 gr. C.
Laag water 's middags om half
twee, hoog water *s avonds om zes
uur. Strand voor fietsen berijdbaar
van 's morgens half tien tot 's mid
dags vier uur.
Mooie zonsondergangen zijn mo
gelijk. Na het invallen van de duis
ternis bestaat kans op het zgn. lich
ten van de zee.
len op het rieten dak, dat in een oogwenk
in lichterlaaie stond. De boerderij was
eigendom van de heer M. P. de Jong. De
ze was zelf niet thuis. Zijn vrouw en kin
deren waren wel aanwezig. Van hen is nie
mand gewond.
Het vliegtuig werd bestuurd door luite
nant-vlieger T. J. de Jager uit Bergum.
De tweede inzittende was de leerling-vlie
ger J. ten Have uit Leeuwarden. Luitenant
De Jager merkte, toen hij met een snel
heid van 800 kilometer vloog, dat er iets
aan de motor haperde. Toen hij zijn toe
stel optrok volgde er een explosie. De
leerling-vlieger verliet het eerst met de
schietstoel het vliegtuig en kwam bij een
boerderij in Aarlanderveen ongedeerd op
de grond.
Luitenant De Jager, die als tweede het
toestel verliet, kwam eveneens bij Aar
landerveen neer. Hij werd aan een arm
gewond. Een kelner van een Nieuwkoops
restaurant, die het ongeluk zag gebeu
ren, haalde hem met zijn auto op en
bracht hem naar een dokter.
De boerderij van de heer De Jong brand
de geheel uit. In de stallen kwamen der
tig varkens om. De boerderij was verze
kerd. Luitenant-vlieger De Jager is in het
ziekenhuis te Woerden opgenomen.
Advertentie
slWMORRIS beforeifouênif!
BARTELJORISSTR HAARLEM TEL 13439
UU'SFMRAA' <BU KONINGSPUIN) AMSTERDAM 4 El-.. ??3BP<>
Westelijke positie in West-Berlijn zo on
mogelijk kan maken, dat men op den duur
het afslaan van het Russische voorstel om
van West-Berlijn een vrije gedemilitari
seerde stad onder UNO-garantie te maken
wel eens bitter zou kunnen betreuren.
Men moet niet denken, dat die sombere
voorspellingen uitsluitend uit Britse ko
ker komen. Risico nummer drie werd gis
teren ook door een lid van de Westduitse
delegatie ineens genoemd.
Trotseren
Het Westen verklaarde zich nochtans
bereid al die kwade eventualiteiten van
een breuk in dx^ Geneefse conferentie on
der de ogen te zien. Onder meer uit de
niet geheel ongerechtvaardigde overwe
ging, dat niets ter wereld zo gevaarlijk is
als de Westduitse bondgenoot een onbe
waakt gesprek te laten beginnen met de
uit Moskou op afstand bestuurde Oost
duitsers. Niet alleen de Amerikanen, Brit
ten en Fransen, maar ook de Westduitse
regering zelf vrezen dat de Bondsrepu
bliek op den duur niet bestand zal blijken
tegen de combinatie van drukmiddelen en
verleiding, die Moskou dan op Bonn zou
kunnen uitoefenen.
Het Westen probeerde daarom met al
le middelen gisteren Gromyko de indruk
te geven, dat het ditmaal ernst is met het
„laatste woord". Herter verscheen zelfs
niet op de lunch bij Gromyko, maar noen-
maalde met de Zwitserse president van
het rode kruis en kwam pas na de koffie
het ministerieel samenzijn bij Gromyko
completeren. Herter nam ook een uitnodi
ging van Westberlijns burgemeester, Wil
ly Brandt aan om aanstaande zondag in
West-Berlijn een straat naar John Fuster
Dulles te noemen, symbolisch bewijs dat
het Wasten zijn egelstelling achter het
IJzeren Gordijn niet in de steek wil laten.
Is afbreken van de Geneefse conferentie,
op zijn best een verdaging voor onbepaal
de tijd, dus waarschijnlijk? Als Gromyko
vandaag niet de deur voor een discussie
over het Westelijke voorsel openhoudt,
Dinsdag is bij Nieuwkoop een straal
jager van de vliegbasis Leeuwarden
neergestort. De inzittenden loisten zich
met de schietstoel te redden. Een brok
stuk kwam op de boerderij terecht,
brandende kerosine verspreidde zich
over het dak en de hoeve werd een
laaiende -fakkel. Op het moment van
de ramp was alleen mevrouw De Jong
in de boerderij. Zij wist nog bijtijds
weg te komen en kon haar meelevende
buurvrouwen het relaas van haar red
ding vertellen. „Nooit gedacht en toch
verkregen, niet verdient, 't Is door
Gods zegen" luidde de spreuk op de
hoeve, welks bewoners aan de dood
ontsnapten.
hoge
het
zal het Westen inderdaad wel zijn
woord gestand moeten doen. Maar
staat vast dat het Westen momenteel zijn
spieren balt en met een afbreken der con
ferentie dreigt om Moskou op het nippei--
tje tot redelijkheid te bewegen. Een ak
koord met de Russen is nu eenmaal zon
der zulke spannende momenten niet mo
gelijk. Men mag dan ook gerust aanne
men, dat wanneer Gromyko ook maar een
sprankje hoop laat doorschemeren, het
Westen zo'n kans met beide handen zou
aangrijpen. Dezelfde Westelijke delegatie
kringen, die nu met ernstige gezichten
verklaren, dat wij allemaal vermoedelijk
zaterdag of maandag naar huis zullen
gaan, rekenen er in hun privé-regelingen
op dat de conferentie nog twee weken zal
duren. De dag van vandaag, waarop Sel
wyn Lloyd de permanente NAVO-raad in
Parijs over de conferentie-stand inlichtte,
alvorens hij naar Genève terugkeerde
voor de middagzitting, moest dus ophel
dering brengen over veel wat nog duister
is. Zal de Geneefse conferentie met sle
pende pas voortgaan op zoek naar een be
perkte overeenkomst of zal er inderdaad
een nieuwe periode van spanning in Euro
pa te wachten staan?
WARSCHAU (UPI) Premier Kroesj
tsjev heeft tydens zijn bezoek aan Polen
op een receptie in de Russische ambassade
in Warschau de redenen onthuld waarom
hy zijn reis naar de Scandinavische landen
heeft afgelast.
Hij werd belegerd door journalisten en
het werd spoedig een typische Kroesjtsjev-
persconferentie.
Hij had zijn reis uitgesteld, zo verklaar
de hij, omdat deze tot grotere spanning zou
hebben geleid. Hij hoopte echter later nog
eens Scandinavië te bezoeken.
„Ik ga alleen naar plaatsen waar dat
nuttig is. Ik ga er misschien later naar
toe. Ik heb een goede dunk van de Zweden,
maar als men in mijn gezicht spuwt, het
gezicht van een gast, waarom zou ik dan
gaan?", zo vervolgde hij.
De Russische premier zei dat ook de
programma's die voor het Scandinavische
bezoek door de verschillende protocolaire
diensten waren vastgesteld, hem niet be
vielen. Deze programma's eisten een voort
durende wisseling van kleding.
Op de vraag wat hij dacht van de confe
rentie in Genève antwoordde hij: „Ik denk
niets over Genève. Wat moet ik ervan
denkqn? We hebben onze minister van
Buitenlandse Zaken in Genève. Laat hèm
denken".
Een Britse journalist vroeg hem over
de mogelijkheid van een topconferentie.
óVraag uw premier Harold MacMillan",
antwoordde Kroesjtsjev. „Ik had de indruk
dat hij een topconferentie wenste".
Zich wendend tot een Amerikaanse
journalist, zeide Kroesjtsjev: „Indien u het
State Department zou vragen, zou men u
zeggen: Adenauer wenst het niet".
BONN (UPI). De Oostduitse rege
ring heeft een aanbod van West-Duits-
land, met het oog op het tekort aan
melk, melk te leveren afgeslagen. Nau
welijks enkele uren nadat de Oostduitse
regering had medegedeeld, dat ten ge
volge van de warmte een tekort aan
melk was ontstaan liet het Bondsminis-
terie van landbouw weten bereid te zijn
melk te leveren.
Het orgaan van de Oostduitse com
munistische partij „Neues Deutschland"
schreef vanmorgen dat Oost-Duitsland
niet is geïnteresseerd in Westduitse
melk „omdat zij radio-actief is".
De pleisterplaats van Amsterdammers,
die een dagje uit gaan, is bij goed
weer: Zandvoort. Vandaar de belang
stelling voor de bussen, die hen naar
de badplaats brengen, een grote be
langstelling zoals uit de foto blijkt.
Lichtenberg:
De mensen denken over de dingen des
levens niet zo verschillend als zij er
over spreken.
WASHINGTON (AFP) De Ameri
kaanse vice-president, Richard Nixon, ver
trekt vandaag met een Boeing 707 van
Washington naar Moskou voor een bezoek
van elf dagen aan de Sovjet-Unie. Het
bezoek is niet alleen het antwoord op de
bezoeken van de Russische vice-premiers
Mikojan en Kozebov aan de Verenigde
Staten, maar het biedt de vice-president
ook de kans de Russische leiders te ont
moeten en te spreken.
Officieel bestaat Nixons taak in de
Sovjet-Unie uit het openen van een Ame
rikaanse tentoonstelling in het Sokolniki-
park te Moskou. Verder staan bezoeken
aan de steden Leningrad, Swerdtowsk,
Nowosibirsk, Bjelojarsk en Nikni Tagli
(Siberië) op het programma.
Hij wordt op zijn reis naar de Sovjet-
Unie vergezeld door president Eisenhowers
broer Milton, de directeur van de Ameri
kaanse voorlichtingsdienst, Allen, en de
ontwerper van de atoomduikboten, Admi
raal Rickover.
In een ander straalvliegtuig van het
zelfde type reizen een zestigtal Ameri
kaanse journalisten naar Moskou.
Nixon zal ook enkele ontmoetingen met
Kroesjtsjev hebben.
De dader van de moordaanslag te Maar-
heeze, de 35-jarige C. H. B. uit Wateringe
heeft tot dusverre onder de druk van een
stortvloed van bewijsmateriaal zes wan
daden bekend. Zijn laatste en ernstige
verwonde slachtoffer, de 21-jarige H. van
den B. uit Rotterdam, die zondagnacht in
de bossen van Maarheze in Brabant werd
neergestoken, verkeert nog steeds in le
vensgevaar.
B. heeft thans bekend in de afgelopen
maanden op het Wassenaarse strand een
Haagse dame en een paar jongens met het
mes te hebben bedreigd. De dame en de
jongens konden door hard weg te rennen
aan het gevaar ontsnappen, evenals een
paar jongens op het strand bij Katwijk,
die eveneens door B. met een mes be
dreigd werden.
Op 18 april heeft B. op ditzelfde strand
een 19-jarige Rotterdamse jongeman aan
gesproken en hem plotseling het mes op
de keel gezet. De jongeman weerde het
mes af en werd daarbij zodanig aan twee
vingers gewond, dat hij lange tijd niet
heeft kunnen werken. De vingers zullen
onbruikbaar blijven.
Een lapje stof, gevonden in het kosthuis
van de verdachte te Wateringen, leverde
nieuwe bewijsmateriaal. Deze stof behoor
de tot het pak van de 20-jarige marinier
H. van G. uit Vlaardingen, die op 5 juni
bij het zwemmen te Schipluiden door een
man, die met een bromfiets langs kwam
rijden, werd aangesproken. Zij praatten
wat en rookten een sigaret, waarna de
marinier zijn burgerpak wilde aantrek
ken. „Laat dat maar uit", zei toen plotse
ling de vreemdeling, trok een mes en wil
de de marinier te lijf gaan. Deze sprong
het water in om het vege lijf te redden
De onbekende rolde daarna de kleren op
bond ze op zijn bromfiets en reed weg.
Het in het kosthuis gevonden lapje stof
werd herkend door de moeder van de ma
rinier te Vlaardingen. Het bleek, dat de
dader van de aanslag het gestolen pak,
dat wat vermaakt was, aan had.
De Rotterdamse jongeman, die in april
werd aangevallen, is gisteren op verzoek
van de Wassenaarse politie meegegaan
naar Eindhoven, waar hij in net politiear
chief de foto van zijn aanvaller herkende.
Confrontatie volgde, waarna de dader al
le Wassenaarse gevallen heeft bekend en
kort nadien ook de messenstekerij te
Maarheeze. De politie beschouwt C.H.B.,
die lang buitenslands is geweest en ook al
eens in een psychiatrische inrichting werd
verpleegd, als een zedendelinquent en
messenmaniak. Thans wordt onderzocht I
of nog meer dergelijke gevallen onopge
helderd zijn gebleven, teneinde na te gaan
of B. hierin ook de hand heeft gehad. I
Pag-
Geneefse conferentie 1
Weerrapporten1, 2
Economisch nieuws2
Van Dag tot Dag3
Op de Praatstoel3
Een uur in Berner Oberland 3
Eerste Kamer 4
Feuilleton 4
Radio en Televisie4
Amsterdamse tramtarieven4
Agenda 4
Uit stad en omgeving5, 7
Examens 5
Beurs 7
Sport j9
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF PAGINA'S.
Hedenmorgen is bij Breukelen op de
rijksweg Utrecht-Amsterdam een ver
keersongeluk gebeurd, waarbij vijf uit
Duitsland afkomstige personen werden
gewond. Op de weg reed een kólonne
auto's van de marechaussée. Een van de
ze wagens verliet plotseling de kolonne en
remde om tot nu toe onbekende reden.
Een achterop komende personenauto,
waarin vijf Duitsers (man, vrouw, zoon en
twee vrienden) zaten, botste in volle vaart
tegen de militaire wagen. De man en de
vrouw werden levensgevaarlijk gewond,
de drie andere inzittenden minder ernstig.
Advertentie
VISSIKIA
Cl GA R TT E S-