Westduitsers demonstreren hun vertrouwen in Eisenhower CAOmetaal goedgekeurd OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT Overweldigende ontvangst voor de president HET WEER Wapens en dollars ui* V.S. naar Laos Geen kernproeven meer dit jaar Loonsverhoging van 5 pet en werktijdenverkorting KROESJTSJEV STELT ADENAUER ZAKELIJK SAMENWERKEN VOOR 74e JAARGANG No 41 DONDERDAG 27 AUGUSTUS 1959 304e JAARGANG No 193 ,Ikevoor de microfoons Veranderlijke bewolking Intensieve economische betrekkingen zouden voor beide landen voordelig zijnzegt hij efore ijou vmj! Index-kosten van levens onderhoud gestegen In de krant van lieden: Het woord is aan Twintig jaar geleden Zware noodlanding van Comet op Asuncion Grote Houtstraat 93, Haarlem. Tel. 15295 Ij 1 li H Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V. (6 lijnen) Directie, Redactie, Administratie. I I B I Verschijnt dagelijks beh. op zon- en feestdagen. Drukkerij Gr. Heiligland 10. Tel. 15295. Bij- I I f 1 f J 1 1 S i m .li IL J1 IL. jl i IL C>. .Ji Abonnement p. week 59 ct., p. kwartaal 7.65, kantoor Haarlem-N. Soendapiein, Tel. 57755 Jla Jig e&3 eMb n fr. p.p. 8.15. Losse nrs. 12 ct. Postgiro 273107, t n. v. Haarlems Dagblad/Opr. Haarl. Crt Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks urnDuniD nnnxvuDiviounD uu uxvniN i Directie: P. W. Peereboom en A. D. Huijsman (Van onze correspondent in Bonn Enige honderdduizenden geestdriftige Westduitsers hebben gisteravond met Rijnlandse uitgelatenheid president Eisenhower begroet, toen hij van het vlieg veld Wahn naast Adenauer staande in een open auto naar Bonn en Bad Godes- berg reed. Het enthousiasme nam dergelijke vormen aan, dat het leek of een overwinnaar de provinciaal aandoende hoofdstad van de Bondsrepubliek de vruchten van een zege kwam aanbieden. In elk geval gaf men Eisenhower daar mee een voorschot van Westduits vertrouwen voor zijn komend gesprek met Kroesjtsjev, ook waar het Berlijn en de Duitse kwestie betreft. Langs de veertig kilometer lange weg van Wahn naar Bonn en de Amerikaanse ambassade te Bad Godesberg stonden de mensen tien rijen dik om aan dit vertrouwen uiting te geven. Zwaaiend met Amerikaanse en Westduitse vlaggetjes of, gelijk de vluchtelingen en verdreven Duitsers uit het Oosten, met de veelkleurige vlaggen van voormalige Duitse gebieden als Pommeren en Mecklenburg, uitbundig juichend soms en overal lachend naar de Amerikaanse president. Het Rijnland leek in carnavalsstemming te zijn op deze zomerse avond. President Eisenhower spreekt na zijn aankom,st op het vliegveld Wahn voor een batterij microfoons van radio, televisie en film, tot het Duitse volk. Naast de Amerikaanse president zijn gastheer, bondskanselier Adenauer van West-Duitsland. Spottend hadden enkele cynici voor de aankomst van de president opgemerkt dat „het vliegende circus Eisenhower" Bonn als eerste pleisterplaats op zijn Europese tournee zou aandoen. De spot had even wel alleen betrekking op de deftig bedoel de ontvangst op het vliegveld. Daar heers te evenwel zowel de gezelligheid van een politieke kermis als de ongedwongenheid van een Amerikaanse persconferentie, te meer daar honderd Amerikaanse journa listen in een „eigen" Boeing"-707 een uur voor de president waren geland. De war me sfeer van het weerzien met een oude bekende kwam pas, toen Eisenhower breed-glimlachend en met de trage gang van een 69-jarige, voor wie de jaren meer lijken te tellen dan voor zijn 83-jarige gastheer Adenauer, verscheen. Een batte rij licht geschut, dat 21 saluutschoten af vuurde, en een bataljon Westduitse solda ten van luchtmacht, marine en leger, plus een vijftal helikopters, lieten zien dat de Westduitse militaire leiding niet van plan was de gelegenheid voorbij te laten gaan om generaal Eisenhower te laten zien, dat de bondsrepubliek een trouw en militair gezien volwaardig NAVO-lid is geworden. De bondskanselier en de presi dent bewezen al dit militaire de vereiste eer, waarbij men kon opmerken dat Eisenhower, gekleed in burger aan zijn slappe hoed als een militair groette. Op een rij stonden voorts alle Westduitse mi nisters, mitsgaders Bondsdagrpresident Gerstenmaier, ernstig in het zwart te wachten op de handdruk van de joviale president. Lof voor Adenauer De begroetingswoorden toonden de har telijkheid die de verhouding Bonn- Washington en Adenauer-Eisenhower al zo lang kenmerkt. Zij vormden ook een program voor de komende weken vol di plomatieke bedrijvigheid in Europa en de Verenigde Staten. Waar de bondskanse lier de president „een banierdrager van de vrijheid" noemde, daar vertelde Eisen hower in een korte speech voor de vuist weg uitgesproken, dat Adenauer in Ame rika geldt als het symbool van een sterk en vrij Duits volk. „Het Amerikaanse volk staat aan uw zijde", zo verzekerde de pre sident de duizenden toeschouwers op het vliegveld en de miljoenen Duitsers aan radio en televisie. Hoe zeer men daarvan overtuigd is, bleek op de zegetocht van de karavaan van auto's van Wahn naar Bonn en Bad Godesberg. Overal werd op de spandoeken de verzekering gege ven „Germany trusts Eisenhower" (Duits land vertrouwt Eisenhower) en dank ge bracht aan „Ike und Connie". Kinderen liepen rond met portretten van de Ameri kaanse president op een stokje. De veer tig kilometer lange golvende en luid jui chende massa van heinde en ver geko men kon er niet genoeg van krijgen: Bonn vooral niet, waar de mensen stonden sa mengeperst in enkele nauwe straten en waar men alle bloemenzaken leek te heb ben leeggekocht om uiting te geven aan zijn vertrouwen in en hoop op Eisen howers kracht. Een was er die in het bijzonder in Eisen howers eervolle intocht deelde: de minis ter van Economische Zaken, professor Erhard. Waar zijn auto langsreed, daver den het applaus en gejuich nog eens extra, alsof men wilde vertellen dat men niet slechts Eisenhower maar ook Erhard vertrouwt. Teken van vertrouwen Zo hield voor de eerste maal in de ge schiedenis een Amerikaanse president zijn intocht in een Duitse hoofdstad. Het puik je van de Amerikaanse journalistiek, die achter de president, Adenauer, Herter, von Brentano en de andere Duitse minis- Verwachting tot morgenavond: Veranderlijke bewolking met hier en daar enige regen. Zwakke tot matige wind uit wes telijke richtingen. Dezelfde tem peraturen als vandaag of iets hogere. Volledige weerrapporten op pagina twee. ters reed, kon naar „huis" berichten, dat Eisenhower ook hier „thuis" is en dat de gemiddelde Westduitser een onbeperkt vertrouwen heeft in de Amerikaanse kracht. De spontane toejuiching in de ste den, zowel als de kermissfeer op Wahn hoorden daarbij evenals de gillende sire nes op de fabrieken en de lachende kin deren voor wie het een feest was om Eisenhower te mogen zien. Vandaag confereren Eisenhower en Aden auer in een rustiger sfeer over heel wat killer onderwerpen. Een gesprek evenwel dat ongetwijfeld een bredere basis van menselijke warmte heeft gekregen dooi de grootste intocht van bijna twee uur van gisteren. De voor dergelijke manifes taties zo gevoelige Amerikanen kunnen er uit opmaken hoezeer West-Duitsland over tuigd is van de noodzaak van grote Ameri kaanse kracht en hoezeer dit land een bij na onbeperkt vertrouwen heeft in de Amerikaanse houding bij het komende gesprek Eisenhower-Kroesjtsjev. (Reuter) De socialistische jeugdor ganisaties hebben zich niet onbetuigd ge laten. Zij hébben in de straten van Bonn aanplakbiljetten laten aanbrengen, waar op te lezen valt: „Ike, ga door. laat je niet door hem tegenhouden". Met „hem" wordt kennelijk Adenauer bedoeld. (UP) Eisenhower heeft vanochtend,' staande in het opengeschoven dak van zijn auto, tijdens een rit van drie kwartier van Bad Godesberg naar de residenties van president Heuss en bondskanselier Ade nauer een tweede ovatie van tienduizenden Westduitsers in ontvangst genomen. Bonn heeft zulke menigten als gisteren en vandaag op de been zijn geweest zelfs met „Fasching" niet gekend. De televisie was al om negen uur met een extra uit zending in de lucht. Voor de bondskanselarij bracht een de tachement van de „Bundesgrenzschutz" de eerbewijzen. Toen de compagniën afmar cheerden zongen zij bekende marsliederen, waarbij een over het wonderschone Silezië en het verlangen dat eens weer te zien. Silezië ligt aan de overzijde van de Oder in Oost-Duitsland. Op het middaguur gaf Eisenhower een persconferentie. WASHINGTON (Reuter en AFP) De V.S. hebben besloten militaire hulp en geld naar Laos te zenden, „waardoor dit Zuidoostaziatische land zijn strijdkrach ten kan uitbreiden, hetgeen nodig is te genover communistische infiltratie". In een officiële mededeling van het ministe rie van buitenlandse zaken, waarin dit be sluit wordt bekendgemaakt, wordt voorts gezegd dat Laos dringend om hulp had verzocht. De militaire voorraden en het geld zullen Laos helpen zich te verzetten tegen „wat steeds duidelijker een uitge breid communistisch plan blijkt te zijn om Laos te verscheuren en het bestuur omver te werpen" aldus de mededeling. MOSKOU (Reuter-AFP) Premier Kroesjtsjev heeft in een boodschap aan bondskanselier Adenauer verklaard, dat de betrekkingen tussen de Sovjet-Unie en West-Duitsland in een kritiek stadium ver keren. De vraag is, aldus Kroesjtsjev in zijn op 19 augustus aan Adenauer gezon den en thans door het Russische persbu reau Tass gepubliceerde boodschap, of wij op het punt staan een zakelijke samen werking te beginnen en het vertrouwen te herstellen, ongeacht de bestaande me ningsverschillen die voornamelijk een ideologisch karakter hebben. Geen ver standig mens denkt dat deze door oorlog uit de weg moeten worden geruimd, aldus Kroesjtsjev. Het sluiten van een vredesvei-drag met Duitsland zou het probleem van de her eniging oplossen, zo zegt de Russische premier opnieuw. De Westduitse politiek draagt echter niet bij tot de hereniging maar vergroot integendeel de kloof tussen de beide Duitse staten, welker bestaan een onloochenbaar feit is, aldus de premier. De economische belangen van de Sovjet- Unie en West-Duitsland vereisen 't onder houden van vriendschappelijke betrekkin gen. Kroesjtsjev dringt vervolgens aan op intensieve economische betrekkingen tus sen beide staten welke voor beide voorde lig zouden zijn. Door de nog bestaande overblijfselen van de tweede wereldoorlog worden, naar het oordeel van de Russische premier, echter de kansen op de totstandkoming van betrekkingen van goede nabuurschap tussen de Bondsrepubliek en de socialis tische landen gehinderd. Indien de betrek kingen tussen de twee Duitse staten niet kunnen worden verbeterd, zal de Sovjet- Unie zich echter gedwongen zien, een vre desverdrag met Oost-Duitsland te sluiten, aldus Kroesjtsjev. Aan het slot van zijn boodschap spreekt hij over het belang dat de Sovjet-Unie hecht aan zijn komende besprekingen met president Eisenhower. Wellicht staan wij aan de vooravond van een historische wen ding in de politiek van twee blokken van een verdere isolering naar eèn geleidelij ke toenadering en regeling van de han gende kwesties teneinde een vreedzaam naast elkaar bestaan van alle staten te ver zekeren, aldus Kroesjtsjevs boodschap. Advertentie BARTEUORISSTR. HAARLEM TEL. 13439 LEiDSESTRAAT (BIJ KONINGSPLEIN) AMSTERDAM Ta 223596 SUèDE DAMESJASJES IN KLEUREN Het landelijk prijsindexcijfer van het levensonderhoud van gezinnen van hand en hoofdarbeiders, zoals dat maandelijks door het Centraal Bureau voor de Sta tistiek wordt samengesteld op basis 1951 100, gaf van medio juni tot medio juli 1959 een stijging te zien van drie punten, te weten van 121 tot 124. De belangrijkste veranderingen speelden zich af in de sec tor voeding. Dit indexcijfer steeg met vijf punten van 120 op 125. Dit werd voornamelijk veroorzaakt door een belangrijke stijging van het indexcij fer van de groep „aardappelen, groenten en fruit" (in bijzonder van sla, bloem kool, komkommer, tomaten en zomer fruit). Dit indexcijfer steeg van 114 per 15 mei tot 122 per 15 juni en 156 per 15 juli. De droogte heeft hierbij klaarblijke lijk een belangrijke rol gespeeld. Voorts traden in de voedingssector nog enige lichtere stijgingen en dalingen op. In de niet-voedingssector was er een lichte stijging in de brandstoffenprijzen (overgang voorjaars- naar zomerprijzen). Bij de kleding veroorzaakte de opruiming enige daling van het indexcijfer, (name lijk van 83 tot 80). De prijzen van schoei sel daarentegen vertoonden een lichte stij ging. Er wordt niet gesproken over de omvang van de uitbreiding van het Laotiaanse le ger. Laos heeft een leger van minder dan 25.000 man en 16.000 man dorpsmilitie. Volgens onoffciële schattingen zal dooi de Amerikaanse hulp een uitbreiding met 4.000 man mogelijk zijn. De kosten wor den onofficieel op ongeveer vijf miljoen dol lar geschat, maar dit cijfer is niet beves tigd. Naar verluidt zijn Engeland en Frankrijk over het Amerikaanse besluit geraad pleegd. De woordvoerder van het ministerie van Buitenlandse Zaken, Lincoln White, zei dat de betrokken uitrusting bestaat uit kleine wapens, uniformen, tenten „en dergelij ke" en geen moderne wapens en uitrus ting omvat, zoals tanks, artillerie enzo voort. „Dit gehele program heeft een de fensief karakter", aldus de woordvoerder, die meedeelde dat het militaire materieel zo spoedig mogelijk zal worden verzon den. In antwoord op een vraag zei hij, dat de kwestie van militaire interventie van de V.S. of van de landen van de ZOAVO in Laos niet ter sprake is gekomen. De V.S. hebben in de afgelopen weken aan Laos materieel geleverd dat een be perkt aantal vliegtuigen van het type DC- 3 en jeeps omvatte en diende ter vergro ting van de beweeglijkheid van de Lao tiaanse strijdkrachten. In het verleden waren reeds kleine hoe veelheden militair materieel uit de Tweede de Wereldoorlog geleverd en vrijwel de gehele soldij werd door de V.S. gefinan cierd. Overleg met Lloyd LONDEN (Reuter) De Britse minis ter van Buitenlandse Zaken Selwyn Lloyd, en zijn Amerikaanse collega Herter zul len vrijdag in Londen van gedachten wis selen over de toestand in Laos, zo is in doorgaans welingelichte Londense krin gen vernomen. Herter en Lloyd zullen vrijdag een bespi-eking hebben, waarop onder meer voorbereidingen zullen wor den getroffen voor de conferentie van pre mier Macmillan en president Eisenhower die dit weekeinde wordt gehouden. pag. Eisenhower in Bonn 1 Weerrapporten 1, 2 Economisch nieuws 2 Honderd jaar olie 3 Van dag tot dag 3 Op de Praatstoel 3 Beurs, Scheepvaart 4 Van mensen en dingen 5 Uit stad, en omgeving 5, 7 Van Dam tot Damrace 7 Agenda 9 Feuilleton 9 Radio en Televisie 9 Kunst 9 Sport 13 DIT NUMMER BESTAAT UIT VEERTIEN PAGINA'S'. WASHINGTON (Reuter) De Verenig de Staten hebben meegedeeld dat zij de vrijwillige opschorting van de proeven met kernwapens tot het einde van dit jaar uitbreiden. De periode van staking der proeven zou op 31 oktober aflopen. De Verenigde Staten en Groot-Brittannië hadden de proeven voor een jaar gestaakt. Men verwacht dat Groot-Brittannië het Amerikaanse voorbeeld zal volgen. De Amerikaanse stap is gedaan om de Britse, Russische en Amerikaanse verte genwoordigers die te Genève over een overeenkomst over het staken der kern proeven onderhandelen, meer tijd te ge ven om tot een akkoord te komen. Deze besprekingen zijn gisteren op voorstel van de westelijken tot 12 oktober verdaagd. Waarnemers te Washington hebben als hun mening gegeven dat Eisenhower be sloten heeft de vrijwillige opschorting van de kernproeven te verlengen om aan de vooravond van zijn besprekingen met, Kroesjtsjev zijn goede wil te tonen. Het is bekend dat een aantal invloedrijke fi guren in het Amerikaanse departement Fontenelle: Ik heb altijd drie grote liefdes gehad, van de voorwerpen waarvan ik echter nooit iets heb begrepen: de muziek, de schilderkunst en de vrouw. van Defensie en de Commissie voor Kern energie tegen deze verlenging gekant is. Eisenhower heeft op een persconferen tie voor zijn vei-trek naar Europa gezegd dat volgens hem ontwapening een van de belangrijkste onderwerpen dient te zijn bij besprekingen tussen de westelijke mo gendheden en de Sovjet-Unie. De westelijke mogendheden zullen de Sovjet-Unie binnenkort nauwkeurig gefor muleerde voorstellen doen tot hervatting van de algemene ontwapeningsbesprekin gen, aldus verluidt te Londen. Aangeno men wordt dat de voorstellen de samen stelling van een onderhandelingsorgaan en de band tussen dat orgaan en de UNO in houden. De ontwapeningsbesprekingen zijn in de zomer van 1957 afgebroken. In augustus echter hebben de ministers van de Grote Vier te Genève een eerste stap gedaan tot hervatting van de besprekingen. (Van onze Amsterdamse redacteur) Het College van Rijksbemiddelaars heeft meegedeeld, dat het in nauw overleg met de Stichting van de Arbeid overeenstemming met de Vakraad voor de metaalindustrie heeft kunnen bereiken over de C.A.O. voor de handarbeiders, welke onder meer de overeengekomen loonsverhoging mogelijk maakt. Bij zijn beslissing heeft het college ook enkele punten in verband met de voorgenomen invoering van de arbeidstijd verkorting betrokken. Over deze punten is eveneens overeenstemming bereikt, aldus het College. Na twee dagen intensief vergaderen verleende het College van Rijksbemiddelaars gisteravond om half tien zijn goedkeuring aan de C.A.O. voor de metaalindustrie. Precies 41 minuten later, na een snelle rit Den HaagAmsterdam, deelde de voorzitter van de Algemene Nederlandse Metaalbedrijfsbond, de heer I. Baart, de resultaten mee in de kadervergadering van de A.N.M.B. in Bellevue, waar ruim duizend be stuurders van acht uur af op het verlossende woord hadden gewacht: een loons verhoging van 5 percent, die met terugwerkende kracht tot 1 augustus zal worden toegepast en een regeling voor verkorting van arbeidstijd, die op 1 april I960 bedrijfsgewijze en geleidelijk aan met een uur per week begint en voor een aantal bedrijven op 1 januari 1961 met drie uur ineens van kracht wordt. De bondsvoorzitter, die was aan te zien dat het overleg hem grote krachtsinspan ning had gekost, werd langdurig toege juicht, alvorens hij kon beginnen aan een kort overzicht van het overleg. Het uit eindelijke resultaat wijkt enigszins af van hetgeen vakbonden en werkgeversorgani saties aanvankelijk waren overeengeko men. Het College van Rijksbemiddelaars kon zich namelijk niet verenigen met een reeds op 1 januari ingaande arbeidstijd verkorting van een uur per week voor de bedrijven, die deze regeling geleidelijk willen doen ingaan en met de datum van 1 juli 1960 voor andere bedrijven, die de verkorting van drie uur ineens willen in voeren. Het college vreesde, dat de metaal industrie de toezegging, dat deze arbeids tijdverkorting door. een verhoogde produk- tiviteit geen kostenverhogende factor zal worden, niet zou worden gehonoreerd. Deze kwestie heeft de afgelopen dagen stof tot ellenlange discussies gegeven. Bij het thans gevonden compromis heeft de me taalindustrie de concessie gedaan, dat deze data zijn veranderd in respectievelijk 1 april 1960 en 1 januari 1961. De heer Baart zei ons hierover na afloop van de vergadering: „Bij het aflopen van de C.A.O., op 30 september 1962, zal echter, zoals aanvankelijk was afgesproken, de verkorting van de arbeidstijd met drie uur algeheel zijn doorgevoerd. Daarnaast heb ben wij ons de mogelijkheid van overleg om bij een gestegen rentabiliteit tot een nieuwe, tussentijdse» loonsverhoging te komen, niet laten ontnemen. Het College was niet bereid de datum van 1 juli 1961 te accepteren als het moment om hierover te praten, maar kon wel akkoord gaan met ons voorstel met ingang van die datum te trachten een glijdende loonschaal in de C.A.O. te verwerken, die uiteraard minder moeilijkheden geeft dan een plotselinge loonsverhoging van enkele percenten." Over de berichten, dat dinsdag is over wogen de loonsverhoging te splitsen in de Op 1 september zal deze prent twintig jaar oud zijn. Op die dag overrompel den de legers van Hitier het buurland Polen, het startsein voor de tweede wereldoorlog. Deze foto geeft een beeld van de Duitse opmars over de Poolse grens. onmiddellijke verhoging van 3 percent en de resterende 2 percent volgend jaar, zei de bondsvoorzitter: „Ik heb dat in de kranten gelezen. Ik verklaar echter met nadruk, dat de regering dit voorstel niet aan ons heeft voorgelegd. Wij zouden het overigens vierkant hebben afgewezen, te meer, daar is becijferd, dat de huidige economische situatie al een loonsverhoging van 4 percent in alle bedrijfstakken wet tigt." De publikaties van deze gesplitste loonsverhoging hebben gisteren nogal wat deining in de metaalbedrijven gegeven, met name in Amsterdam, waar de twee duizend arbeiders van Werkspoor, aange moedigd door een oproep van de E.V.C., tot laat in de middag hebben gestaakt. Het werk werd eerst hervat, nadat het toen nog voorbarige bericht was verspreid, dat de 5 percent loonsverhoging was goed gekeurd. Gisteravond werd deze actie door het hoofdbestuur van de A.N.M.B. gelaakt, echter niet met instemming van vele aan wezigen, van wie er een riep: „De regering De Quay moet maar weten, dat de arbei der van 1959 niet met zich laat sollen." In afwachting van de komst van de heer Baart werd het eerste deel van de ver gadering gevuld met een toelichting op het loonoverleg door de A.N.M.B.-secreta- ris H. J. van Eerde en C. de Hay, die niet zuinig waren met critiek op de regering, „die een duidelijke exponent is van de conservatieve wind, die in Nederland waait". De heer De Hay verzuchtte: „Wij hebben nog nooit zoveel trammelant met loononderhandelingen gehad als bij dit eerste experiment van de vrije loonpoli tiek." Neus en vleugels werden vernieldt twee doden ASUNCION (UPI) Een „Cornet 4" van de Argentijnse luchtvaartmaatschappij heeft te Limpio, kort voordat het toestel zou landen op het vliegveld van het eiland Asuncion, een noodlanding gemaakt, waar bij de cockpit en de vleugels vernield werden. De piloot en een vrouwelijke pas sagier kwamen om en verscheidene van de totaal 58 passagiers in het straalvliegtuig raakten gewond. SSÊ»,

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1959 | | pagina 1