Minister Van Hemelrijck biedt
zijn ontslag aan
OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
K
HET WEER
Zijn plan voor voorlopige
Kongo-regering uitgesteld
Prinses Beatrix met de
„Rotterdam" vertrokken
BONN BETREURT DE KILLE
REACTIE VAN POLEN
Prins Bernhard en Prinses Irene
deden haar uitgeleide
hamol
DONDERDAG 3 SEPTEMBER 19 59
304e JAARGANG No 199
de échte eierheschuit
Hetzelfde weertype
Aan het strand
In de krant van heden:
Ir. S. H, Visser nieuwe
minister van Defensse
vejore you vuij!
K3 dè verf
AVONDCURSUS TEKENEN
Ontvluchte gedetineerde
betrokken bij schietpartij
Hallstein-doctrine is overboord gezet
Opvolger van M. Ruppcrt
in Eerste Kamer
2 Nieuwe Hamol-crèmes!
Het woord is aan
Tegenzet?
74e JAARGANG No 47
Grote Houtstraat 93, Haarlem. Tel. 15293
(6 lijnen) Directie, Redactie, Administratie.
Drukkerij Gr. Heiligland 10. Tel. 15295. Bij
kantoor Haarlem-N. Soendaplein, Tel. 57755
Hoofdredacteur: Simon Koster
Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks
Haarlems Dagblad
Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V.
Verschijnt dagelijks beh. op zon- en feestdagen.
Abonnement p. week 59 ct., p. kwartaal 7.65,
fr. p.p. 8.15. Losse nrs. 12 ct. Postgiro 273107,
t n. v. Haarlems Dagblad/Opr. Haarl. Crt
Directie: P. W. Peereboom en A. D. Huijsman
BRUSSEL (Belga) Van Hemelrijck,
de Belgische minister van Kongo, heeft
woensdagavond aan premier Eyskens
zijn ontslag aangeboden. Deze mede
deling van het Belgische persbureau
volgt° na een kabinetsvergadering die
was gewijd aan een rapport van Van
Hemelrijck over de toestand in Kongo.
Naar van betrouwbare zijde is verno
men, drong hij aan op bespoedigen van
de uitvoering van dc hervor.mngsplan-
nen met het oog op het herhaalde aan
dringen van Afrikaanse leiders op het
verlenen van onafhankelijkheid.
In kringen die in nauw contact met
de regering staan, werd later gezegd,
dat Van Hemelrijck slechts gedeeltelijk
tevreden was over de regeringsbekend
making van gisteravond, die hij be
schouwde als een compromis tussen zijn
standpunt en dat van de minister van
Buitenlandse Zaken, Wigny. Van Hemel
rijck had gehoopt goedkeuring te krijgen
voor zijn plan om volgend jaar een voor
lopige Kongolese regering te vormen
voor het opstellen van een grondwet. In
plaats daarvan heeft de regering alleen
liet voorstel tot instelling van de twee
raden aanvaard, waarvan de bevoegd
heden nog moeten worden vastgesteld.
Eerste-minister Eyskens verklaarde
tegenover de pers dat het ontslag va
Van Hemelrijck is aanvaard. Hij voegd
eraan toe: „Er is geen sprake van ei
gezamenlijk ontslag van de regering".
Sinds de koninklijke boodschap van be
gin januari waarin een nieuwe Kongolese
politiek met uiteindelijk zelfbeschikkings
recht voor de Kongolezen werd aangekon
digd, heeft zich een snelle evolutie in Kon
go voltrokken. Wat toen revolutionair
leek werd door de feiten reeds achter
haald. Misschien juist omdat België later
dan Groot-Brittannië en Frankrijk heeft
ingezien dat het zijn beleid in Afrika moet
veranderen, zit men thans met grote moei
lijkheden, niettegenstaande het prachtige
werk, dat in Kongo werd verricht. Ander
zijds hebben de Belgen tot dusverre wei
nig bemerkt van westerse saamhorigheid.
Over de wijze waarop de regeringsverkla
ring van januari moet worden geïnter
preteerd en toegepast bestaat lang geen
eenstemmigheid, noch bij de Belgen in
Europa, noch bij de blanken in de Kongo,
noch tussen de Kongolezen en het moe
derland.
De voornaamste partijen in Kongo wei
geren bijvoorbeeld hun medewerking aan
verkiezingen op gewestelijk en provinciaal
Advertentie
Verwachting tot morgenavond:
Droog en zonnig weer met de
zelfde of iets hogere tempera
turen. Zwakke tot matige, over
dag af en toe vrij krachtige oos
telijke wind.
Volledige weerrapporten op pagina twee
Droog en zonnig strandweer met
matige wind uit het oosten. Tempe
ratuur in de middag ruim 20 gr. C.
Zeewater minder helder met toene
mende kans op kwallen Tempera
tuur tussen 18 en 19 gr. C. Aanhou
dende landwind vraagt ondanks
vlakke zee zonder branding, uiterste
voorzichtigheid bij baden en zwem
men.
Laag water 's middags 12 uur.
Hoog water 's middags half vijf.
Strand voor fietsen berijdbaar van
:s morgens acht uur tot 's middags
half drie.
niveau in Kongo, zolang er niets is vast
gesteld omtrent de verkiezingen voor een
wetgevende vergadering en de vorming
van een Kongolese regering. Waarom toe
geven aan politiek onrijpen, aan chantage
van belhamels? zo vragen de tegenstan
ders van de heer Van Hemelrijck. Dat zou
zwakheid zijn. Maar in Kongo bevinden
zich honderdduizend blanken en dertien
miljoen Kongolezen op een gebied dat
tachtig maal zo groot is als België. Is het
teken van zwakheid te erkennen, dat wa
pens geen argument zijn en dat, indien
het ooit tot bloedvergieten mocht komen,
een Belgisch-Kongolese gemeenschap vol
strekt onmogelijk zou worden? Zonder een
vreedzame, politieke oplossing zal het
ook onmogelijk zijn de zeer moeilijke eco
nomische, sociale en vooral financiële pro
blemen op te lossen waarvoor België en
Kongo zich geplaatst zien. België alleen
kan zeker de miljarden niet opbrengen,
die nodig zijn om het ontwikkelingswerk
voort te zetten en het buitenland wacht
met investeren tot er politieke rust heerst.
Aan de andere kant werkt juist gebrek aan
voldoende financiële middelen de onrust
in de hand.
„Wachten op perfecte oplossingen" kan
men niet. Men moet al blij zijn met de
medewerking van de goedwillende Kongo
lese elementen, zelfs al ontbreekt het hun
aan de noodzakelijke vakkennis. Al doen
de leert men en het is beter de Kongole
zen zelf verantwoordelijkheid te geven
voor wat toch niet tot in de perfectie kan
geschieden. Daarvoor ontbreekt het aan
de nodige middelen en krachten.
De heer Van Hemelrijck stuit echter op
tegenstand, ook in zijn eigen partij en bij
zijn rooms-katholieke ambtgenoten. Het
tegengestelde standpunt wordt bijvoor
beeld ingenomen door oud-minister van
Koloniën, thans minister van Landbouw,
baron Vleeschauwer, die geen aanvulling
van de regeringsverklaring van januari
wenst. Minister Vleeschauwer wordt
daarbij gesteund door de meeste liberale
ministers. Snelle politieke hervormingen
pag.
Van Hemelrijck biedt ontslag aan 1
W eerrappoHen1, 2
Economisch nieuws2
Toch is het zo2
De Kleine Wereld3
Op de Praatstoel3
Agenda5
Feuilleton 5
Radio en Televisie 5
Kunst 5
Beurs 7
Van Mensen en Dingen9
Uit stad en omgeving9, 11
Eisenhower in Parijs 13
Sport15
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ZESTTEN PAGTNA's.
De Rijksvoorlichtingsdienst deelt mee:
Ter benoeming tot minister van Defen
sie zal vandaag aan H. M. de Koningin
worden voorgedragen ir. S. H. Visser te
Wassenaar. De heer Visser is thans alge
meen secretaris van het Verbond van
Nederlandse Werkgevers.
Evenals de heer S. J. van den B'crgh,
die eind juli ontslag nam als minister
van Defensie, behoort ir. Visser tot de
V.V.D.
Simon Hendrik Visser, geboren op Texel
in 1908, doorliep de lagere school en de
h.b.s. in Schagen, Arnhem en Utrecht. Hij
studeerde aan de Landbouwhogeschool te
Wageningen en behaalde in 1933 het inge
nieursdiploma in de tropische richting met
de bedoeling een functie te gaan bekle
den in de suikerindustrie op Java. De eco
nomische wereldcrisis bracht verande
ring in die plannen en ir. Visser werd be
noemd tot adjunct-secretaris van het Ver
bond van Nederlandse Werkgevers. In
1939 werd hij secretaris. Na de bevrijding
was hij gedurende twee jaar waarnemend
regeringscommissaris voor de agrarische
betrekkingen met het buitenland, in welke
functie hij veel internationale ervaring op
deed.
Toen de heer T. .T. Twijnstra in 1947 wer
Toen de heer T. J. Twijnstra in 1947 werd
groep Industrie volgde spoedig daarna de
benoeming van ir. Visser tot algemeen
secretaris van deze organisatie. Kort daar
op werd hij benoemd tot algemeen secre
taris van het Verbond van Nederlandse
Werkgevers, welke functie hij ook thans
nog bekleedt.
De heer Visser is plaatsvervangend lid
van de Sociaal-Economische Raad sedert
de oprichting van dit lichaam. Hij is ver
der o.m. lid van de organisatiecommissie
van de S.E.R. en lid van de Commissie
Economische Mededinging.
Advertentie
BARTEUORISSTR. HAARLEM TEL. 13439
LEIDSESTRAAT IBIJ KONINGSPLEIN) AMSTERDAM TEL. 223596
MOHAIR DAMESVESTEN ƒ39.75
H. Roozenlaan 9 - Haarlem
Tel. 42260 - Zie ook zaterdag
I NS TITUUT HENDRIKS
de verf voor het schilderfeest
SIKKENS-TJALLEMA PR0DUKTEN
vraag gratis boekje 'gezelligheid door kleur*
(32 pagina's in kleuren) bij postbus 2-Leiden
zijn echter nodig om een financiële cata
strofe te vermijden. Reeds zijn de Kongo
lese waarden op de Brusselse beurs tot
een ongekend dieptepunt gedaald..
De leden van het Belgische koningshuis
hebben als nazaten van koning Leopold II
die eens Kongo aan de Belgen ten geschen
ke gaf, steeds zeer veel belangstelling
voor Kongo en zijn lot aan de dag gelegd.
Men heeft er de vorige koning zelfs wel
van beschuldigd, er een eigen koloniale
politiek op na te houden. Hoe het ook zij,
de laatste dagen is er, behalve in het ka
binet van de minister van Kongo en dat
van de eerste minister, ook aan het hof
druk over de in Kongo te volgen politiek
geconfereerd.
Intussen is het kabinet het na een lang
durige zitting slechts eens geworden over
een in vrij vage termen gesteld communi
qué. Daarin verklaart de regering trouw
aan haar beleidsverklaring van 13 januari
en bevestigt nogmaals haar wil het Kongo
lese volk in rust en onder eerbiediging
van de persoonlijke rechten, naar zijn ont
voogding te leiden. De algemene raad en
de T'aad van wetgeving zullen na de instel
ling van de provincieraden in 1960 tot
stand komen. De regering heeft de teksten
in voorbereiding gegeven betreffende de
bevoegdheid en de machten waarmee de
bedoelde instellingen zullen worden be
kleed.
In de afgelopen nacht heeft, in een café
in de Haarlemse binnenstad een schiet
partij plaats gehad, waarbij een 32-jarige
Haarlemmer twee keer in de linkerhand
werd geschoten. De dader zon een op 24
augustus uit het Arnhemse Huis van Be
waring ontsnapte gedetineerde zijn ge
weest.
De man, die nog steeds voortvluchtig is,
kon na de schietpartij ontsnappen. De po
litie is thans naar hem op zoek. biet schie
ten was het gevolg van een hoog opge
lopen twist. De gewonde Haarlemmer is
overgebracht naar het Grote Gasthuis in
Haarlem.
In de afgelopen nacht om kwart over
twaalf is het nieuwe vlaggeschip van de
Holland Amerika Lijn, de „Rotterdam"
met Prinses Beatrix één van de 1400
passagiers aan zijn eerste reis begon
nen. De duizenden lichtjes aan boord van
het schip vormden het baken voor velen,
die met auto's het schip langs de Water
weg nog een eindweegs vergezelden. In de
top van de hoogste mast wapperde de
standaard van Prinses Beatrix, die de ge
hele reis als een koninklijk symbool het
schip zal sieren.
Een trotse vader bracht gisteravond
zijn oudste dochter aan boord en ver
trouwde haar toe aan de zorgen van com
modore C. Bouman. Prins Bernhard lach-
Van onze correspondent in Bonn)
In de Westduitse hoofdstad betreurt men
ernstig de Poolse reacties op de rede van
bondskanselier Adenauer, waarin hij
sprak over de twintigste verjaardag van
het begin van de tweede wereldoorlog.
Vooral het scherpe antwoord van de Pool
se premier Cyrankiewicz heeft veel te
leurstelling gewekt. Desondanks is men
van Westduitse kant van plan de pogin
gen voort te zetten om de verhouding tot
Polen te verbeteren als een bijdrage tot
de algemene ontspanningspolitiek, zoals
die thans tussen Oost en West wordt ge
volgd.
Daarbij wordt er op gewezen, dat Ade
nauer zijn radiorede over Polen en de
tweede wereldoorlog reeds op papier had
gezet, voordat president Eisenhower te
Bonn aankwam en juist toen in Poolse
dagbladen felle aanvallen werden gedaan
op de C.D.U.-C.S.U.-delegatie naar het
congres te Warschau var. de Interparle
mentaire Unie. Het is uitgesloten dat van
Westduitse kant op korte termijn pogin
gen zullen worden gedaan om diplomatie
ke betrekkingen met Polen aan te kno
pen. Volgens de Frankfurter Allgemeine
Zeitung kan men hieruit opmaken, dat
er geen radicale ommekeer in de ambte
lijke politiek jegens de Oostcuropese sta
ten is te verwachten. Men wil zich niet
hals over kop storten in een Oosteuropees
avontuur door overdreven snel diploma
tieke betrekkingen aan te gaan met Po
len, waardoor de verhouding tot de Sov
jet-Unie belast zou worden.
In elk geval blijkt hieruit wel, dat Bonn
een soort koerswijziging met zijn Oost-
europese politiek heeft ingeluid. Uitwisse
ling van diplomatieke betrekkingen met
een communistisch geregeerd land als Po
len acht men hier niet meer, als tot voor
kort, een erkenning in te houden van de
Oder-Neisse-rgrens. Daarmee stapt Bonn
af van de Hallstein-doctrine, volgens wel
ke West-Duitsland alleen officiële be
trekkingen kan onderhouden met landen,
die Oost-Duitsland niet erkennen. Een
doctrine die het diplomatieke verkeer van
Bonn met alle communistische staten be
halve Rusland onmogelijk heeft gemaakt
totdusver. Zou van Russische zijde nu
binnenkort in het kader van een verzoe
ningspolitiek op tactische wijze aange
drongen worden op Pools-Westduitse di
plomatieke betrekkingen, dan zou te Bonn
daaraan niets in de weg worden gelegd.
Voorlopig gaat het er voor de Westduitse
regering om in het geheel van de pogin
gen tot ontspanning in de wereld alleen
de sfeer tussen Bonn en Warschau wat te
verbeteren en reeds hierbij stuit men op
grote moeilijkheden.
Ten gevolge van de benoeming van de
heer M. Ruppert tot lid van de Raad van
State zal een vacature ontstaan in de Eer
ste Kamer. Voor benoeming tot lid van
dit college komt volgens de anti-revolu
tionaire lijst in aanmerking de heer
J. Abels te Groningen.
Advertentie
Een grote vooruitgang m de huidverzorging
Bamol crème Hydratante
Vernieuwt het vochtgehalte
van het huidweefsel en houdt
dit tevens in evenwicht, zodat
de huid verrassend jong en
soepel wordt. f 3.90
Hamol crème Cellulaire
De actieve, eelopbouwende
vochtinbrengende voedings
crème. Bestrijdt rimpelvor-
ming. Draagt bij tot verjon
ging van de huid. f 3.9"
Schoonheid uit Zwitserland
te toen hij de tientallen fotografen en ca-
meralieden vroeg: „Zouden we er even
door mogen?" Het leek wel of alle passa
giers op de „Rotterdam" naar het gang
boord waren gestroomd, waar commodore
Bouman het hoge gezelschap opwachtte
Toen de begroeting achter de rug was
moest een weg worden gebaand tussen de
velen, die n*inses Beatrix et. Prinses Ire
ne, die haar zuster uitgeleide deed, har
telijk toejuichten. De Amerikaanse passa
giers waren wel bijzonder enthousiast
Het ging alles even spontaan en feestelijk
bij deze inscheping op deze heldere avond
De Prinses wordt op haar reis vergezeld
door jkvr. C. E. B. Röell, hofdame van de
Koningin, de luitenant-ter-zee eerste klas
se W. W. Cuyck, adjudant van de Prins
mevrouw mr. M. Scholtens-Meurs, parti
culier secretaresse van de Prinses, en de
heer C. Sesink, hoofd van de veiligheids
dienst van het Koninklijk Huis.
De „Rotterdam" heeft op zijn maiden
trip vele andere gasten aan booi*d, rela
ties van de H.A.L. en de Rotterdamsche
Droogdok Maatschappij. Bij de passa
giers is o.a. ook de voordrachtkunstena
res Georgette Hagendoorn.
Het nachtelijk uur van het vertrek van
de „Rotterdam" werd gekozen om van
daag nog Le Havre te kunnen binnenlopen
Vandaar gaat de „Rotterdam" naar
Southampton en dan rechtstreeks naar
New York, waar het schip volgende week
vrijdag word* verwacht.
Kroonprins Carl Gustav van Zweden
is ■oiu dertien jaar en is als leerling
van het Sigtuna College ingeschreven,
waar hij samen met achttien klasse
genoten zal wonen in het internaat
„Aludden". Hij deelt zijn kamer met
Carl-Johan Smith, een vriendje uit
zijn schooltijd op de Broms School te
Stockholm. In het internaat is het
bedtijd om kwart voor negen. Het
zakgeld bedraagt tien kronen per
maand. Op de eerste dag keek de
prins in de leerlingenkamer van
Aludden zijn boeken alvast in, nadat
zijn moeder, Prinses Sibylla, hem naar
het internaat had gebracht.
S i r i u s
Liefde en champagne lijken op elkaar,
ook in de katterigheid die erop volgt
als de kwaliteit niet goed was.
Premier Nehroe van India heeft verle
den week in het parlement te New Delhi
gezegd zich niet te kunnen voorstellen dat
enige buitenlandse overheid" iets zou
doen dat een aantasting zou zijn van de
soevereiniteit der Indisch-Tibetaanse
grensstaten Bhoetan en Sikkim, maar dat
India deze staten in elk geval tegen iede
re indringer zou verdedigen.
Als het ware om Nehroe's voorstellings
vermogen te verlevendigen hebben de
Chinezen intussen hun militaire bedrij
vigheid minder op die grensstaten en meer
op India's eigen noordoostelijke grens ge
richt. Hun troepen zijn daarbij klaarblij
kelijk op Indisch grondgebied doorgedron
gen en hebben er strategische posities in
genomen en geconsolideerd.
Volgens vandaag ontvangen berichten
uit dat grensgebied zouden de Chinese
troepen zich in de omgeving van de grens
post Loengjoe, waaruit de Indiërs zich
hebben teruggetrokken, over een breder
front hebben uitgespreid en zich erop voor
bereiden het land dieper binnen te dringen.
Onder deze omstandigheden wordt het
voor Nehroe wel heel moeilijk, zijn be
faamde inschikkelijkheid ten aanzien van
de communistische wereld te handhaven
en de regering in Peking met fluwelen
handschoenen te blijven aanpakken. De
moeilijkheden bij de Indische legerleiding,
die ten dele zijn voortgekomen uit me
ningsverschillen omtrent de verdediging
van de noordoostelijke grensgebieden,
hebben al aangetoond dat het voor hem in
de praktijk onmogelijk zou zijn, in de hui
dige situatie te blijven vasthouden aan een
politiek die zou kunnen worden uitge
legd als een neutralisme-tot-de-laatste-
ademtocht. Dat Nehroe dit zelf inziet
blijkt trouwens wel uit zijn belofte om
Bhoetan en Sikkim „tegen elke indringer"
te verdedigen, een belofte die a fortiori
moet gelden ten aanzien van pogingen om
India zelf binnen te dringen.
Ook de machthebbers in Peking moeten
dit beseffen en zij moeten dus wel zeer be
langrijke redenen hebben voor het schep
pen van incidenten aan de grens met In
dia als zij daarvoor een onvermijdelijke
verslapping of misschien zelfs ineenstor
ting van India's neutralistische politiek
over hebben. Het lijkt geen redelijke ver
onderstelling dat zij dit zouden doen voor
niets anders dan een grenscorrectie, ook
al zouden er aan zo'n grenscorrectie be
paalde militair-strategische voordelen
zijn verbonden. Want zulke voordelen kun
nen zeker niet opwegen tegen de politiek-
strategische nadelen die voor China zou
den voortvloeien uit een wijziging van
Nehroe's neutralisme in een politiek van
samenwerking met of zelfs maar door
slaggevende sympathie voor het Wes
ten.
Het is daarom aannemelijker dat China
aan de grenzen van India een spel van we
reldpolitiek aan het spelen is, namelijk in
die zin dat het probeert, Kroesjtsjevs plan
nen voor toenadering tussen Oost en West
te doorkruisen. Want het Chinees-Indische
grensconflict, dat samen met de van Chi
nese kant aangemoedigde rebellie in Laos
nieuwe spanningen in Azië verwekt, kan
onmogelijk onbesproken blijven wanneer
Eisenhower en Kroesjtsjev elkaar binnen
kort ontmoeten. Amerikaanse vragen
hieromtrent zullen de Russische regerings
leider dan in een uiterst moeilijk parket
brengen.
Kroesjtsjev zal zijn grote Chinese bond
genoot onmogelijk tegenover het Westen
kunnen desavoueren; maar als hij in
Washington zou proberen, de Chinese hou
ding te verdedigen, zou er van zijn toena
deringspogingen niets terecht komen. En
al evenmin zal hij kunnen zeggen „Ik kan
er niets aan doen," want daarmee zou hij
in westerse en stellig ook in Chinese
ogen de leidende positie van de Sovjet-
Unie in het communistische blok prijsge
ven.
Het is algemeen bekend dat Kroesjtsjevs
politiek van betere relaties met het Wes
ten in Peking niet wordt gewaardeerd,
misschien ook al daax*om niet omdat Chi
na vreest in een nu nog verre toekomst
geïsoleerd te zullen worden. Maar tegen
over de buitenwereld moeten Peking en
Moskou één lijn blijven trekken, althans
doen alsof. Nu Kroesjtsjev. zijnerzijds de
toenaderingspolitiek ten opzichte van
Amerika doorzet en deze zelfs persoonlijk
in Washington gaat bepleiten, heeft China
wellicht besloten een tegenzet te doen om
de Russische premier bij dat bezoek in
een zo pijnlijke situatie te brengen dat het
bereiken van zijn reisdoel erdoor bemoei
lijkt wordt. En dat men in Peking daar
voor het neutralisme van India (dat later
misschien wel weer gelijmd kan worden)
op het spel zet, lijkt niet zo onwaarschijn
lijk.
Simon Koster